Katalog

CüMHURnrET 24 AĞUSTOS 1976 TEDİ YILLARA GORE ERTEIEMF VE UZATMA KARARURI DAdlllMI TABIO I 1963 1964 1965 Eı telemt Kararlan Uzatma Kararlan Topiam ; 5 1 6 4 3 8 1966 1967 3 1968 1969 S 1970 6 1971 8 1972 3 1973 6 1974 3 1975 4 1976 (Ilk yan) 7 3 0 7 3 10 TARTIŞMA 1 S 4 • 1 î 4 13 1 3 3 8 3 4 3 7 TOPIU SÖZIEJME GREV VE LOKAVT KAMUNUNUN 21 MADDESıNE DAYAMILARAK FAKAT MADKNıN ÖNGÖRDÜ&l) KO>ULLARI, YORUMIARLA DEĞıJTıREREK YAPILAN tı kola "ZAM,, GEREKLl DECÎL Clusal gü 1 1 1 Bozuk Düzen in bınbır düzensizliğlnden ^ağlığımızla ıliş kın bırıne parmak basıyor, Istarbul M'l'ervekıh Sajın Metın TÜZUN «Zam Gereklı Değil» başlıklı yazısıyla . Bılındığı \e korkulduğu üzere, son günlerde ılâç fıyatlarına sam haberleri yıne yoğunlaştı Ve yaşamsal onemı olan ilaçlar eczanelerde •fme bulun muyor ya da tanıdık aracılar yöntemiyle bulunu%or Bazıları ıse, artık hıç yok1 Bır süre sonra, Başbakanın deyımıyle «Aranılan her şey var'» olacak Olacak ama zamlı Olsun, var ya' Sayıları günden güne artan eczanelertmızin gözalıcı vıtrinlert hiç eksilmeyen güzellık «ılftç»larıyla, çocuk oyuncakla n ve plâj malzemeleriyle dolup taşıyor . , îşte bir parlamenter, sorunu enlne boyuna incelemış ve özetin özeti şu gerçeği gozler önüne sermlş «însan sağlığını anamalcılara sömürtmek, basta «insanna ve «insanlıkM saygısızlık sayılmalıdır Sağlık düzenunızı somuruden kurtar malıyız » Bindan daha kesın bır ore n ya da uvan olabilir m l ' (Sa yın Tuzun, yakında kendisıne atılacak çamurlara, vurulacak damgalara hazır olsun, dnce anamalcılann beslemelerı yazar cıkiardan, sonra an'akçı, maneviyatçı ve milliyetçi geçlnen lerden ) Sayın Tuzün ün yazısı «Haydı Sbylçym» ara başlığıyla şöy le sona eriyor «Sojler mısınız, evlenmızde hangımız oıze \eıi len ilââcın tumunü kullanınz' Bır kutuda elh hap varsa, sekiz tanesinl kı.llanınz, artan 42'si ne oluyor'' Atıyoruz Zaten çogu (eğer doğruysu) zamanlı, yani bır süre içinde kul lanılmazsa bozuluyor ( ) Ne oluyor sonunda' Elli hap için ve'ditımız para, sekiz hapın size malıyetine bınıyor ( ) Ve hammadde dışardsn geli yor, teknoloji dışardan geliyor, ışçilik, ambalaj rpklaiı. beğenmedlklert kâr v j her şe yin bedslini ödüyorsunuı O lur mu böyle şey'» Xe guzel bır rastlantı ki, so zü ed.len yazınm hemen bı f '»ı ğlndeki sütunda, yabancı b!r fırmanın pıyasaya «yeni» sürdü ğü (sunduğu) büyüa bir reklam ılanı yeralmış. (2 mg. 100 tabletlık) Evet, yazıda anlatılanlar benzeri bır kısmı yutulacak, bir kısmı da çöpe atıla cak' Ba arada llaç reklamlarına da değinmehyiz Her şeyın rek lamına ve fıyaüara ilftvesine azçok alıştık Ama, ilâç rek lamlan da sömüriınün dık alâ sı' Sanki çamaşır tozu ya da oandi! Bu tür reklamlar yuzunden doktorsuz, receteslz reçeteli satılacağı kayıtlı bile olsa dlleyen dilediği eczaneden ala bılıyor. îlâç bu, yoksulu da alı yor, varsılı da .. Ve duzenslzliğin inoe ve kalın çarklan düzenli biçimde isliyor, ışlıyor Kemal Ü8TÜN K»dıköy/İSTANBUL Sürgünler ve getirdikleri MC iktidannın peşini bırakmadığı aydınlann kıyım ve sürgünlerı, gazete ve dergüeraa güncellığinı yıtırmeden kamuoyuna yansıtılımaktadır. Basın da yansımayanlann, yansıyanla n n çok Üstünd8 olduğu da yadsınmaz bir gergektır. Bu insanlık dışı eylemler hızını yituıneden sunnektedir. Ve daha da süreceğı doğaldır. Daha bınlerce kıyılacak aydın, surüıecek oğretmen ve memur var. Tann kolaylık versin... Müli eğıtimden baslıyan giriş<m dlğer kuruluslan da evre evre kapsamısa almaktadır. Üst kademelerde baslıyan pakla ma harekâtı tabana değın ın mektedır. Bu eylemler olusurken uslara bır sonı geliyor. % a T bandakl paklanma da biterse ne olacak? «Yanıtı zor bir so ru bu. Onlar, bu soruyu kolayca yanıtlıyabiliyorlar.. «Mılliyetçi büyük Türkiye kurulacak, dlkenalz gül bahçeelnde herkes zengin ve mutlu.» Pembe gözluklerin altındaM görüs böyle, bekliyellm ve goreüm. Elbette kıyım ve surgUnler bitmeden, kendileri bit m e a a . . Dilt^tada, onlar bitoıesin de mutlu ve büyük TUrkiye yi göTelizn. Tüm bu kıyna ve sürgünler, amaçlanna ulaşmak içın y&rarlı olabüecek mi.? Kıjdı^ian, sürdüklert aydın kisüeri yıldınp llke ve duşüncelerinden saptıracaklannı mı sanıyorlar...? Eger öyle sanıyorJarss, aldanıyorlar „ Bu tür eylemler, Atatürkçü ve devrimcileri dalıa da güçlendirir ve birleştirir Ya r>iiHıiriRn bir nokta daha var, Atatürkçü ve devrimci ılkelen benlmsemis kltleler, kryımı da, sürgünü de göze almış yürekli ve çıkar dflşünmeyen bireylerden oluşmuştur Ev«t... Bunu ya bümiyorlar, ya da bümek lstemiyorlar. Çağdas düsünoenin büincinde ki aydın ve ilerici topluma, çagdısı düşUnoe ve eylemlerle kofullandınlmus, göeübağlı guç ler hlç bir sey yapamaı, yıldıramas Tarihin her evresinde gdrüldüğU gibi kaba kuvvetin karşısında, zafer özgür düsüncenlndir, Atatürkçülenndir, der rtmci güçlerindir Kıyüsa da, sürülse de, öldürtUse de değışen bir şey olmaı ve olmayacaktır. Böyle biline, Yanmı bır atasözOyle bağlıyorum: «Kurtla ortak olan tilkinin hissesi ya tırnaktır ya bağırsak. tsmet YERGÎN GERÇEĞE UYMAYAN BıR NıîELıK TAJIYOR. 0K01LARINA VE «REKÇEURE MRE ERTEIEMEIER TABIO II venlik ve Ertelenen IİUMİ grer rüvenllk Ülke sağhgı ulke sağlığı Dtğer 18 1 1 1 GREV ERÎELEMELERı VE ERTELEME UZATMAURI GREV KIRICI MC ÇEŞtTLt GEREKÇELERLE 1976'NIN ÎLK YARISINDA 10 GREVİ ERTELEME VE UZATMA KARARI ALD1 1 4 4 3 Gıda Enerji Madencilik Topiam : S 3 1 57 6 1 18 S 2 3 3 1 Patrol 19 Cam 3 Büro 1 Çtmetıto 1 Haberleşme 1 Demiryolu Tasımacüığı 3 Müll Strunma 4 Metal 4 Deniz Taaımacılıtı 13 însaat 1 1 4 17 I Son günlerda Bakanlar Kurulu'nun grev erteleme kararlan giderek buyük bir yoğunluk kazanmıs ve gUnoelleçmıştir. Nitekira bugüne kadar jani 1976 yılmın ılk yarısında Bakanlar Kurtüu 10 grev erteleme ve ertelemenin usatılması karan vermıs bulunmaktadır. Kuşkusuz bu büyük bir rakamdır Ilk yan yıldakl bu tempo, ıkincı yan yılda da korunur ve sürdürulürse kınlması guç bir rekora ulaşılacağı kaçınümaz olur. BıHnclfğı gıbl Bakanlar Kurulu'na grevleri erteleme yetkisini Toplu Sözleşme Grev ve Lokavt Kanunu'nun (TSGLK) 21'lnci maddesi tanımaktadır. Bu maddeye göre, Bakanlar Kurulu, karar verilmiş ya da baslamış bir grevl ulusal güvenliği ya da Ulke sağlığını bozucu nltelikte görürte ertleme karan alabilmektedir Bakanlar Kurulu boyle bir grevl ancak 30 gün için erteleyebilmekte erteleme ile bırlıkte de greve neden olan uyuşmazlığı YUksek Uzlaştırma Kuruluna göndermektedır Yuksek Uzlaştırma Kurulunun çdsrtlm bulabilmesine olanak saglama* Jçın gerekll gördüğünde Bakanlar Kurulu ikinci bir kararla erteleme süresini 60 gün daha uzatmaktadır BtSylece bır grev Bakanlar Kurulu tarafından en çok 90 gun gecıktırilebilmektedir 90 günluk geciktirme süresl lona erdlğinde uyusmailık çöaümlenememışse grevci sendikanm greve başvurma hakkı yeniden doğmakttdır. 275 sayı'ı TSGLK'nu 24 temmuz 1963 t*nhinde yUrUrlüğe glrmlçtır Yasarun yürürluğe gırdığı tarihten bugüne kadar geçen 13 yıl içinde bu madde 84 kez kullanılmıstır (1) numaralı tabloda bu 84 kararm yıllara ve nıtelıklerine göre dağılımını bulmaktayız Buna göre; 84 karardan 57'si 30 günlUk ertelemeye, 27'si ise 60 gunlük ertelemenin surdürulmesı (uzatılması) karanna ilışkindır 1963 ve 1968 yıllannda hlç erteleme karan verilmemıştır Buna karşılık 1371 yılı erteleme kararlannın en yoğun oldugu yıldır Erte,»me kararlannın en çok verildığı yıllar dıkkat edılirse, Ulke mızde demokratik hak ve öigürlüklenn en çok tehdit altında bulunduğu, faşizan tırmanmanın gozlemlendiğı, tutucu ve sağ cı guçlerin etkenliklerini artırdıkları yıllardır. Kuşkusuz bu bir raatlantı degıldir. Ulusal guvenılk gerekçesi yalnızca boylesıne yogun bır üygulamaya konu olduğu içın değil, aynı zamanda bu gerekçe ile ertelenen grevlerın illşkın bulunduklan is kollan ve ışyerlerinin özellik lerı açısından da uzerınde önemle durulmayı gerektırmektedir Bu gerekçe oncelıkle yabancı petrol şırketlerınjn ışyerlerınde yapı lan grevlerı ertelemek, zorımlu uzlaşma mekanızması çalıştm larak önlenmek içın kullanılmıştır Nitekım 4 21971 tanhli bir Bakanlar Kurulu Karamamesını bıle ele almak bu savm doğruluğunu göstermeye yeter'ı olacaktır Sozü geçcn bu kararna mesınde Demırel Hükumetı Ataş Anadolu Tasfıjehanesı A Ş , B P Petrollerı A Ş , K C A , Mobıl Oıl TUrk A Ş , Mobil Exploration Mediterranean Inc . The Shell Company of Turkev Ltd , N V. Turkse SheU, Mobıl Gaz Mobıl Petrol Gazları A Ş , Ankara Gaz, Ahmet Ethem Gacır ışyerlerınde u>gulanmasma ^arar ve rllen ve kısmen başlayan grevleri ulusal güvenlığı bozucu nıte likte goreres ertelemiştır. DlNİN DOĞUŞU Dinsel hareketler, Insan gruplanmn egemen bıreyi yatıstırmak içın yınelenmeli ve uzatmalı boyun eğışlerinl gösterdik len bir araya geliştlr Egemen bırey başka hay\an, ınsan güneş biçlmlertnl almıstır Sonsuz gücü vardır. Boyun eğme bıçim lert, gözleri kapatarak başı öne eğme, yalvarma seklınde elleri birbirine geçırme, diz çökme, >en öpme ve yuksek sesle bağırma j a da şarkı soylemedir Bu hareketleri başanlıysa egemen birey vatıştırılır Çünkü o öyle güçlüdür kı kızgınlığının başlamasını bnlemek için yatıstırma gosterilert düzenli ve sık aralıklarla yapümahdır Egemen bire\e genellıkle Tann denir. Tannlann hiçbiri gözle görülür bir biçimde var olmadıklan nalde neden uydurulnıuşlardır' Bunun yanıtını bulmak için atalanmızın köklenne dönmek gerekir îşbırliği yapan avcılar evrtmine gelmeden dnce bizim, öteki maymun türlertnde görUldüğü gibi sosyal gruplar içinde yaşamış olmanuz gerekir Egemenlik tek bir erkektedlr Grupta herkes ondan çekinir Onun tüm güce sahip rolu. ona tann benzeri mevki (yer) verir Grup avcıhğı g»l'ştikçe, egemen bireyın otoritesi azaldı Daha hoşgörtllü, ı?bırliği ya pan ve daha «onlardan bırı» çıplak maymun lideri doğması zorunluydu. Sonsuz buyruklan yoktu. Bu değişiklik, yeni sosyal sistemde bır boşluk yarattı Grubu denetim altında tu tacak her güce ı&hip bir biçim gereksinmeei o zamandan berl kalmıştır Bu boşluk tannnın bulunmasıyla dolduruldu Bulunan tann biçıminın etkisi, grup llderinin sınırlı etkısıne eklenen yeni bir güç olarak islemeye başladı Din, bir yığın acayip yan ü rünler getirmistir örneğin so nunda tannyla buluşacağımu cöteki dunvanya inanma gibi Çünkü onlar dünyada bize katılamadılar Bu ihmallen yasam sonrasmda düzeHilecektir Onlarla buluşacaksak ıyi hazırlanmalıyız Gbstenşlı gömme törenleri düzenlenmelidir Din, aynca tannnın profesyo nel «yardımcılan»nı oluşturmuş ve bunlar onun gücünü ödünç abp kendileri için kullanmışlardır Aşın inanış biçimleri tophımsal geüşıneyl Onleyid etkHer yapmışlardır Dının etkisi, «bir şeylere insr nıp» toplum üyelerini birbirine bağlamak blçıminde görUnüyor sa ınsanlar bundan yararlanabilirler Yeni bir din, içinde yasadığımız evrenin bilimsel açıklamasına İnanma, estetlğl yaratma, gunlük yas&mdaM deneylerimizln genişlemasl biçiminde olabilir Soyut tann biçimleri denet ve anlamadır Kuşkusuz cehalet ona kızacakür. Okul ve üni verslteler dinsel yetisme yerleridlr Kütüphane, müze, sanat galensi, tıyatro, kanser salonu \e spor alanlan toplumsal tapınm* köşelerldir. Evde kitap, gazet« 4ergi, radyo ve televizionla tapınabılıriz öteki dünyaya da lnanabilirtz Ürunümuz olan yapıtlanmız, blz öldukten sonra da bizleri yasatacaktır Bilim, insanlara büyük ölçüde ulastınldıkça, eski din biçimleri ortalıktan kalkacaktır Bunu çabuklastırmak karanlık taki insanlara aydmüğı göstermek, Insan olmanm gereğidir Tavos ERDE SÖKE Ulusal guvenlik gerekçesi Ulusal juvenhgı «tklledlğl varsayılan grevlenn ysbancı petrol sirketlerinin işyerlerincJen sonra taîimacıhk (deniz ve demlryolu taşımacılığı) işkoluna gıren işyerlerlnde yoğunluk kazandığmı gormekteyız Erteleme kararlannı inçeledıgimizde yabancı as kerl Uslerdeki ısyerle'i ile yabancı askerlerin gereksmmelenni karsılayan yabancı şırketlenn ışyerlenndekı grevlenn d» ulu sal güvenlıği bozucu nıtelıkte bulunduğu anlasılmaktadır örneğin Gemlık Şahmtepe Radar Üssü ile Trabzon Radar Üssündeki srev 8121965 tanhll 6/5552 sayılı karamameyle, Izmlr Çığli Hava Üssü ve Motorlu Araçlar Bakır Senrisleri gre^i 7 1 1966 tanh ev 6/5766 sayılı kararnamevle, gene The TUMPANE COMPANY INC işyenndekl (rrev de 27 9 1967 tarih ve 6'8R68 sayılı kararname ile zamanın Bakanlar Kurulu tarafından ulusal gıhenliğı bozucu nıtelikt» bulunmuştur. Gerçekle bağdaşmayan yorumlar Ulusal güvenlik gerekçesinin bu denli yaygın ve yoğun kullanılısı, kuşkusuz kavnumn oldagur.dan çok genlş kapsamlı bir biçımde yorumlanmaM İle gerçekiesmiştir HUkümetler bir grevi erteleyebilmek lcıa, gepellıkie^ bu gerekçeyi ereginden uzak, ters ve gerçek anlamı ıle bağdaşmayan bir biçimde genis yorumlamaktan kaçınmamıslardır. örneğln, 10 8 1973 günlü ve 7 '6936 sayı lı erteleme karannda Bakanlar Kurulu Petrol • î ş Sendlkasının Yanmca •te îskenderun Gubre Fabrikalannda uygulanmasına karar veriien grevi ulusal gUvenlik gerekçesiyle ertelemlstir Ulusal guvenlık kavramı Ue gubre fabrlkası grevi arasında llış ki kurabılmek, ancak kavramın pek genls bir biçimde yonım lamnası ıle gerçeklesebıllr. Kavramın gerçek aniamına,. özune sıkı sıkı bağlı kaiındıgında İse bu baglanh kurulamaz Gene bir başka Bakanlar Kurulu karamamesi. Sumerbank Konya Krom Magnezit Tuğla Sanayu Müessesesı işyerlerinde Çımse î ş Sendikasınca uygulanmasına karar venlen grevi 19 111971 tarlhinde ulusal güvenliği bozucu görerek ertelemiştır 13 yıllık uygulamay» bsktığıınızda sehir hatlan vapuralnnda alınan grev kararlannın bile ulusal giivenliğe aykın bulunduğu görülmektedir. Kadıköy vapurunun çalışmaması İle ulusal güvenliğuı tehlikeye düşecegi anlayışını yansıtan bu örneklen çoğaltmak ^olaydır. Ne var ki buna gerek bulunmadığı gibi bir yarar da yoktur YASAL GREV KIRICILIĞI Enls COŞKTJN OKUYUCU MEKTUPLARI Bu ambargo da bize 1336 sayılı Atesli Sllanlar Ka ortamdan Üzerine geldiği de çok olur, o yırtıcı (kurt, çakal, nununda, gezaci (Sağlık memu ru. ebe, ziraat teknisyenl v b ) kartal v b ) ortam hazırlayıcüamemurlara ruhsatlı sllâh hak rının Savunma aracın da yok kendlni Ustelik, üzerin bomboş. kı tanınmaktadır Tanınmakta Bunu herkes bi Mesleğini yapmava gıdiyorsun llyor. Biliyor kı bu kanun, ka ve can gUvenliğınden yoksunnun ama kim bunu uygulayan. sun. Artık o acıklı anın manzaUygulayıoısı Sorumlusu kım 7 rası herkesçe malum îşte dördüncü gidişim (MKE) Bu gerçek, cana kast edid neye. Ve de dördüncü kez dönü denler göz önüne getinldiğinde şum elim bos, Anadolu Bozkar kUçümsenmeyecek derecede mes lanna önceki gidişlenmde gun lek güvenliği sunmustur, 1336 verdıler. «îkı ay, üç ay sonra» sayın Atesli Sllanlar Kanunu, dıye. Ya, son gidisimde alay yırtacı hayvanlara karsı, gesici konusu oldum dUpedüz Orada memurlara. bulunan gorevliler, Yine tekrar ediyorum Pekl bu kanunsa, neden uy « Belki 1977, belki de 1978 gulanmamakta'. de» diye peşımden sınttüar Neden giden memur alayla îçlm burkuldu doğrusu. Ara7 dıgım hakkın verdiği meyve karsılanmakta Bıni aşkın müracaat etmis, sinden dolayı Umutsuzca gebu haktan yararlanmak isteycn alndl gözum, Ankara Uzerinde memurlara meslek güvenliği neBen de. Belki de hlç, diye fısılda den verilmemekte?.. Neden bek dım, kendi kendime. Bizlere manevl bir destekti o demır parçası, mesleğimizi icra etmek içın Sabahtan çantayı kucaklayıp, uçsuz, bucaksız, usBahatsız olan eşımı 19 2 1976 telık de ıssız Iç Anadolu boz tarıhınde Denızlı Devlet Hasta kınna açıldığmda, bir urpertıy nesı Doğum MUtehassısı Dr. le duyarsm, durup dinlersin, Zihnı Erensoy'un özel muayekurt, çakal ulumalannı Sey nehanesme gotürdum Dr. eşıretmek bıle huzursuzluk yara mın Devlet Hastanesınde ametır, basın uzerinde döner yırtı lıyaü için benden 400 TL. istecı kartallan goriınce îç gu dı «Bu parayı hemen ödedığın dünle bir korkuja kapılırsm Iç takdırde eşm Devlet Hastanedürtünle de karşı koymak, sı\ sınde tedavi edilebilır» denildi rümak ıstersin, ıster ıstemez bu Eşımın amelıyat edjleceği dü şuncesıyle benden ıstenen para yı ödedim. Eşimi Devlet Hastanesine gö turdüğümde muayenesinde ame liyata gerek gorulmediğı belirtıldi Hastanede 10 gun yattık1971 yılında emeklı oldum Sa tan sonra çıkanldı. nat lısesi mezunu olup 30 seHasta sahıbi ben, Dr Zihnı ne demıryollannda çalıştım Işçilığım o gün içın en yuksek E'ensoj 'dan ameliyat gerekçekatından emelkl oldum 1100 lı sijle aldığı 400 lırayı odemesıni ra ile. Aradan geçen zaman içın ^stedım Dr bana «Ben hasta de sadece ve sadece 400 lıra vı amelıyat içın değil, Devlet zam görerek halen 1500 lıra al Hastanesıne jatırmak ıçln bu maktayım Bugün lise mezunu parayı aldım» dedı. GereMı bır memur arkadaş 3500, jne mercılere japtığım müracaaüaemsalım bir işçi arkadaşım da rım sonjçsuz kaldı. 4000 lıra almaktadır Bu buyuk Denizll Devlet Hastanesi bir farkın kapanması için nasıl bır formül getırilecektır' Memur kamu kuruluşu. Tüm giderleri Bu giderler lann emeklisi de çalışanlarm devletçe odenjr. «Devletin» Daralelınde ıstıfade edıyor Çalı devletçe odenir kı şan ışçı kardeşler^mızde toplu gorevlennden bırt olan halkın sözleşmelerle hakkmı alıyor sağlığm korumak ödevı yerine kamu kuruluAma ışçı emeklısjım halmden getirılsin B'r anlayan vok Sayın parti lıder şunda vatandaştan hangı hakla Eğer lerinin, sayın parlamenterlerln para alabılir bır Dr ? ve Sayın komisyon uvelerinin Denızlı Devlet Hastanesi özel dıkkatinı çeker saygılar suna b'r hastane ise adına «Devlet Hastanesi» denılemez nm letümekteler halenT. Cevap istıyoruz bu sorulara Sorumlusundan, görevlisınden, hukUmeti yönetenlerden Şu hlç bir wtmgn unutulmalıdır ki, cAlet işler, el övünür» hesabı: önüne çıkan çesitlı en gellere karşı mesl«k güvenliği ile donaülmamıs hangi memur olursa olsun, üzerine duşen meslekl vazUeslni yapamaz Bu nedenle, hükümet yöneticilerine ve bunun sorumlusuna seslenmekteyiz. Duyurabllirsek eğer Halka hızmet yansında olan tüm memurlara, maddl ve manevl gtlvenlığm kısa zaman verilmesini Buna bağlı Uzerimize uygulanan silâh ambargosunun kalkmasını dillyoruz. Erhan KALKAN Saghk Memurn N î Ğ D E Af yasaları ve adaletli uygulama Gazetelerden (Bk Polltlka, n temmuz 1976) Maliye Bakanüğınm 8 milyar lirayı Içlne alan yeni bir mali aj yasası hazırladıgını ögrendık. Bır diyeqegimız yok. Bu bize, 1974 af yasası mali bölümünUn biz mecburl hizmetlıleri içeren innmını yenıden habrlattı. 1974'deki af yasasının lu'uncu maddesınin (f) fıkrasında « burs alarak tahsllinl yapanlardan . mecburi tutannı ödemeleri kaydıyla, yukümlü olduklan ve henüz ödenmemis bulunan faız ve dığer para cezalan affedilmiştir» denmekteydi Yurt dışında, ağır şarüar altında, yıilaroa emek vererek öğrenımını tamamlamış, yurda döndüğü zaman ıse, bransı dışında, bır ilkokul mezununun yapması gereken bır işe atanmış bir çok mecburı hizmetli gıbı ben de bu af ya sasından yararlanmak istemişt ı n Aynntüara gırmeden müracaat ettığım Bakanlığın bir vazı ile de, af yasasına gırdığimızi, sadece ana parayı öcle mekle yukümlü olduğumuzu be lırtüğinı söyleyejım Ancai, a kıllara durgunluk veren bır gramer cambazlığıyla, hukuk müşavirleri harekete geçmiş, « burs topiam rutannm ödemele ri kaydıyla» cümleciğinı «af jasası çıktığı anda ana parayı odemlş olmak gerekir» şeklınde yorumlayarak, bızler içın çık mış olan bu maddeden yara*lanmamızı önlennlşlerdir Bu anlamda bir de yargıtay kara'i vardır. Biz, devletten aldığımız pariyı odemek, tefecilere yakışır faizi, ki bunun mikt<ın cok yüksektır, ddememek, öğrenım vaptığımız brarsta ça'ışmaV:, ın san gibi yaşamak ıs'iyorduk sadece 1974 af yasasına bu maddenin, zamamn Adalet Bakanı Şev ket Kazan ve bırçok parlamenterlerle gorLştıikten sonra konduğunu bilıyoruz Esasen t ödemelen kaydıyla » ile, miş'li geçmiş zaman kıpı olan « . odemış olmalan kaydıyla » arasında fark vardır «Hemen ödanmeven ıfadesi İse, bazı mecburi hızmptlilarin, «O zamana kadar ödeyip de, şımdiden sonra ödemsmesi gereken» şaklmde jorumlanmahdır. Af yasalan çıkar, ama bir de uvgulamaya bakmalı. Türlü dalavere yapan tüccann milyo"lan affedıldi, bızım bır kaç oın lıramız, ki o da faizdır, affedılmedı Uygulama budur Hayretttn ÖNDEB Bir rastlantı değil Erteleme kararlan doğal olarak bazı donemlerde azalmaktadır Bunun basta gelen nedeni kuşkusuz ertelemeye konu olabılecek dnemde grevin bulunmamasıdır Nitekım 1972 yüında 3 erteleme karan venlmiştir. Ama, istatistıkler aynı yıl için yalnızca 14 grev karanru kaydetmektedır. Bu arada hemen anımsamak gerekir ki, 1972 yılında bir yandan ülkede Sıkıyonetım Komutanljklannın grev yasaklaması surmekte ve ote yandan da 1971 yılında deprem nedenıyle Bakanlar Kurulunun ılan ettıgı grev yasaklaması bulunır.aktadır. Aslında grev ertelemeierinde ulusal güvenlik kavramımn bu kadar yoğun kullanılmış olması da bır rastlantı değıldır Çünkü polıtik yasamımızda özellıkle demokra'tık haklann askıya alınması ya da smırlanması soz konusu olduğu zamanlarda bu kavramla çok sık ıtarşılaşıldığı bılinmektedır Nitekim, 12 Mart 1971 ile bırlıkte başlayan donemde en çok duyulan ve o dönemin simgesı halıne gelen bır kavram olmuştur ulusal güvenlik Anayasanın değıstınlmesı dahıl tüm antidemokratik ginşimler hep ulusal güvenlik gerekçesmm omuzlan uzerme çıkılarak yatıılmıştır Ve iste o ulusal guvenlık gerekcesıvle Kadıkoy vapurlannın grevi, gubre fabrikasının, ruğla fabrıkasının ve The Tumpane Company Inc ıle yabancı petrol şırketlerı ve de Amerikan radar Usleri grevleri ertelenmistir. Maddenin kaynağı TSGLK'nun 21'inci maddesi, kaynağmı ABD'nln 1947 tarihli TaftHartley yasasında bulmaktadır TaftHartley yasası, Il'nci savaş sonunda ve savaş sonrası ekonomlk koşullannın gereksındırmesı ıle işçi sınıfının hklannın sınırlandınlması amacıyle çıkarılmış gerici bır yasadır Kongre bu yasayı Başkanın vetosuna karşın 2/3 çoğunlukla ve bu resmı gerekçeyle çıkarmıştır Böyle iken, ABD'de bu yasa 12 yıl içinde aneak 17 kez uygulanma şansı bulabilmıştır. (Daha geniş bılgi için bak KUTAL, M , Hükümetın Gre\e Müdahalesi, Sosyal Sıyaset Konferanslan, 22 ve 23. kitap, sh 4849) Oysa bu yasadan kaynaklanan TSGLK'nun 21'ıncı maddeEl aynı süre içinde 74 kez sahneye çıkmıştır. Böylece genci Taft • Hartley yasasından kaynaklanan bu yetki gorulduğu gıbı ülkemizde ABD'den daha şıddetle ve yoğun bır bıçımde uygulamnakla daha gerıcı bır nıtelık kazanmaktadır. Paşabahçe örneği Salt ulusal güvenlik gerekçesi değildir bu kadar geniş (ve yanlış) yoruma konu olan Maddenin öngorduğü ulke sağlığı gerekçesi de aynı oranda geniş ve ereginden uzak biçimde yorumlanmıştır Örneğın Paşabahçe Şise Fabrıkasındakı grev bu gerekçeyle 1966 yılında ertelenmiştir Petrol Kimya Iş Sendıkasuıın HEKTAŞ Tıcaret TJi. Ş 'nın Ziraı Mucadele îlâcı ureten fabnkasındakı gre\i de 1976 yılında bu gerekçeyle Milliyetçi Cephe iktıdannın oluşturduğu Bakanlar Kurulunca ertelenmiştir. Binncı ornekte olduğu gıbı bu omekte de Danıştay dayanüan gerekçeyı yerınde gormeyerek erteleme karannın yurütülmesını durdurmuştur. Bu her iki gerekçe ayn a y n ve tek baslanna nasü zorlanmıs ve ereğınden uzak biçimde geniş yorumlara konu alınmışsa, bırlikte kullanıldıklan zaman da aynı uygulafl?adan kurtulabılmış değüdirler G«rçekten de her iki gerekçenın birlikte kullanıldığı 18 erteleme karan bıraz yakından incelendiğınde bu gerçek tüm çıplaklığı ıle açığa çıkmaktadır ömeğın, Denızcilık Bankası Genel Mudurlüğu Merkez Bürolan, Bankacılık Merkez ve şubelerı ışyerlerınde Turk Büro î ş Sendikasınca uygulanmasına karar venlmış grev zamanın Bakanlar Kurulunca hem ULUSAL GÜVENIiIĞE ve hem de ÜLKE SAĞLIGINA aykın gorulerek 15 11 1971 tannınde ertelenmiştir. Buro î ş koluna gıren ve bankacılık ışlennde uygulanmasına karar alınan bır grevi bır yan dan ulusal guvenhk ev öte yandan Ulke sağlığı gerekçelenyle erteleyebümek ancak bu kavramlan ozunu ve anlamlannı aşan genışlıkte yorumlamakla olanaklaşabılır. Devlet hastanesi çiftlik değil! hangı yetkıye dayanarak para alabJıyor? Durumun ilgilılere ve kamuoyuna gazeteniz aracüığı ile cu yurulmasını dılerün. HÜSEYİN TAŞTAN Söğflt KOyfl Halkından Çardak / DENİZLÎ Erteleme gerekçes Zrteleme karannın gerekçelerinin lncelenmes! uygulamadakl tutumn ortaja koymaktadır. Buna gore, 57 erteleme karannda ulusal guvenlık gerekçesıne dayamlmıştır. Buna karşılık, ülke sağlığı ancak 4 kararda tekbaşına yer bulabilmlştir Gerlye kalan 18 karar ıse her ıkı gerekçeyı bırden içermelrtedır. Bu tabloda ıki ozellikle derhal dikkatleri çekmektedır. Bırincai, ülKe sağlığı gerekçesinin tek başına kullamldığı 4 grev bır kenara bırakılırsa hemen tum kararlarda (topiam 53 kararda) ulutal guvenlık gerekçesinin yer almasıdır. Demek oluyor kl, ulusal guvenlık gerekçesı oldukça yoğun bir uygulama alanı bulabılmıstır Ikıncısı de bır erteleme karannda ulusal guvenlık ve ulke sağlığı gerekçesinin dışında, bır baska gerekçeye daha başvurulmuş olmasıdır. Gerç'kten, 16 5 1974 tarihli ve 7'8246 sayılı DenızUlaş îş Sendikasının grevını ertleyen Bakanlar Kurulu Kararnarnesınde bu ıki gerekçenın yanı sıra bır de «MEMLEKüTT EKONOMİSλ kavramma jer venlmış olduğu goriılmektedır. Kuşkusuz böyle bir gerekçenın karamamede öngörülmesine yasal olanak bulunmamatctadır. Çunkü, TSGLK'nun 21'inci maddesi böyle bir gerefcçeyı ıçermemektedir. Dahası, bu ya da benzeri bir gerekçenin kuılanılmasmdan kaçınılmasını yasakoyucu özenle önemüstır. Nitekım, madde Parlamento'da görüşülmeye sunulurken söz alan Komısyon Sozcusü tasanda yer alan cgenel hayatı felce uŞratıcı» bıçımındeki bır erteleme gerekçesinl geri aldıklannı bıldırmıştır. (Maddenm parlamento görüşmeleri için bak. Sendikalar \e grev .lokavt haklan, TUrkîs yaymlan No 35, Ankara 1964, sh. 87 vd.). TSGLK'nun 21 maddesının uvgulamada kazandığı işlevi asıl vurgulayan (III) numaralı tablo olmaktadır. Bu tabloda reteleme kararlannın ış kollarına \e gerekçelerıne gore aağılımı bulunmaktadır Boylece hangı ış kollarında hangı gerekçelerle ne kadar grev erteleme karan \enldığı ortaya çıkmaktadır Buna go^e en çok erteleme karan venlen Petrol . î ş kolunda ulusal guvenlık gerekçesı en joğun bıçımde kullanılmıştır Bu iş ko lunda 19 grev erteleme karannın 18'i ulusal guvenlik gerekçesıyle alınmıştır. İşçi emeklisine sıra gelmedi m? YARIN: Yasa ve uygulama SAYIN ABONELERİMİZ 1977 ÎSTANBUL TELEFON REHBERi ALFABETİK KISEV1 AYRI CÎLT OLARAK BASILIYOR. Ünvan ve aâresinızae değışiklık varsa, îptallni istedişiniz lazla neşirler varsa, Kısa zamanda Sirkeci Büyük Postahanede Rehber Servisimıze yazı ıle müracaat ediniz. 10 ejlul 1976 tanüme kadar yeni bir ıstekte bulunulanadığı takdırde 1974 1975 tarihli Telefon Rehberindeki kayıtlannız aynen yeıu rehbere basılacaktır. Fazla Bügı. 28 71 75 28 71 76 telefonlardan alınabılir. ÎSTANBUL TELEFON B\S'MÜDURLU6D (Basın 22939) 9247 Sayın Cumhurıyet yazarlanna Gazetenizin daimi okuyucusuyum. Günlerdir tuttunuz bir Şaban meselesi, sanki halkın en âcll sorunuymuş gibi ne s tersınız adamdan' Adamın, duzenın, MC'nin nitelıği büınen bır gerçek Bılıyorsunuz TRT'yi halkın nefret ettığı bir yayın organı halıne getırdı. Artık halkın TRT yaymını kısmen ızlemesıne rağmen, genel olarak gerçek çı devnmcı yayın organlannı ızlemeyı uygun gormektedır. Şaban beye bu 151 uğraşmdan dolayı teşekkür bıle gerek Sonra bılındığı gıbı adam sermaye sahıpıerının bır uşağı. Uşak ağasına karşı gelebılır mıl> Sız ne söyler ne yazarsanız ya zınız uşak bildığını okur Aksıni japacak oıarsa, bu koltuğu rüyasmda bile göremez Sonra TRT halk içuı japmamasına rağmen halktan sıkılma dan TRT vergısl istiyor Bunu da MC mensupları odese de b j çeLşık durum ortadan kalksa . Mehmet Y1YL4CIK Vezir Tekke Çiftlik Sok. No 13 Eyup İSTANBLL MC'nin muhteşem Şabahı Muzaffer OZTURK Abdulcambaz Mahallesi Hsvva ana sokak No. H K. Mustafapaşa Ben joksul bır köylüyüm. 400 Tl. benim içın çok para. Devlet Hastanesınde haksız olarak bir Dr. Kendı hesabına benım gibi joksul köjlulerden