Katalog

DÖBT CUMHUJtlYET 2 0 AÖUSTOS 1976 TURHAN SELÇUK ÜLCANBAZ KATllft, CEÛL PARTÎSÎ * YHNİ PAfcTî MİN jfJAfeAM'^İ . ÎMöliji BA^lMlNİ^N DfMÛKPAT rV^STÎ ılf ffALK PARTl'ji Aİ^INPA «jc BİfFAft * VÖU^ı İTiBAfe îtf (rö'ZE LAfflk 8AU FAR^Arî BuiHNMAİINA giZ SAHSENTAMFUYlZ.'M , ^ I j d i M i l PÜMyA $/^lAWNi HfSApiiYAfîAK jufAPKlAft(N PAfiA ZİYAPf tKONöMîK I?MNyE HÜSAAöf AltfAK kttVE YAj*JN (BuöoNj OuLfDfN foNlLtVf*U A L A N t A l ^ ÛKTAyA f(KMA$(Nl T M N N İ tWyORUZ. AÇlf^^l 8w PA£TÎD£N 8ftTANtJİ/ ÖT^INE KIYAS14 DAHA İÛL TEMAYtlliÛ OLMAUp/ft. dUMKURJVST«Al*.PASTiİj,j[ "" •" "•"' *' ALTl (JKu fcftı'N 6îH SEKiLpf 5lNlrtlJWRrVW1<{n.1 Kara Yazgı Yazan : EVELVN WAUGH Çeviren : NiHAL YEĞiNOBALf 5 3 «Pransa'yla MOayO Balloa Jçin.» « . Oysa Madam BaUon'aa s*ın JçM miştltn » Casuslar, Ajanlar, Askerler ile GabçlM tvtnda banodıran Bayaa Moravec, örgüt içinde «Marla Teyze> diye anılart çok zekl bir dlrenme savaşçısıydı. Büyuk oglu Ingüiı Hava Kuv vetiert «Hoyal Air Force» da gorerUydl, en kUçtik oglu Ata da, şu sırada Iki gerçek parasütçü ı)a blr »rada bulunmaktan gurur duyuyordu Onları bır araya getlrrmş olan Jan Zelenka ile ilgıH anısım, Prag'da 49 yıldır marangozhık yapan Bay Frantişek Saiarlk soyle dile getirmektedır: •Bay Zeienka'yı okuldan tanınm, benim ögretmenimdl. Kendisinl yülardır görmemiştim. Prag'a gıtmiş, marangoaluk ogrenroisttm, şimdl Hraçin'de çalışıror, eski, yenl mobllya onanmıyla ugraşıyordum. 1941 sonbahannın bir günü, saray avlusu çevreslnde gezinlrken, birden, Zelenks'nın bana dogru yaklaştıgını gördüm. Beni hemen tanımıstı. Buralarda ne anyorum diye sordu. Ben de ne lsle uğraştıgimı anlattım. Yenl durum lçin ne düşünüyorum diys sordu. Almanlan hiç cakemedigimi, zamiinin kötü olduğunu söyledim. Benl bira ıçmeye buyur ettt, Te senll benll konuşmamı istedi. Ondan sonra sık sık benl islmden aradı, gelip sık sık yokladı benı. En sonunda da, dırenme ör gütll lçin çalışmak ister mlyim diye açüctan açığa sordu. Blr kaç gün dUsündUkten sonra, •evet> karsılıgını verdim. 1942 Ukbahannda'bana lkl denirnniı yolladı. tM genç, Ingil* tere'den gellp parasUUe lndiklerinl söyledüer bana. Özel bir görevle geldiklerlni, kendllenne Heydrlch'in arabasını göstermemi ve daha ögrenmek istedıklerl şeyleri de kendilerlne anlatmanu istedüer. îkl gence, Heydrich'm Mercedes arabasını, eşhgındeki görevlilerın arabasını da gösterdlm. Bu iM gene, da^* sonra da sık sık işyerıme geldller. Kiml zaman kız arkadaşlannı da getıriyorlardı. Güniln biıinde, Heydrıch'ı bldürmek nlyetinde olduklannı söylediler» 1943 ilkbahan. Kubiş lle Gabçık bu arada, Uzerilerinde bulunması gerekli belgeler ile ikı de bısıklet verılmışür kendllenne Heydrich'in gıdışdonuş yo'.unu iyıden ıyıye incelerler, tanırlar, ve özel gorevı yerıne getirebtlecekleri uygun yeri ararlar. Heydrich'jn gunde ıki kez geçtigl kestane agaçlıklı şose, uygun yer gıbı gorünür ikl gence. Yolun bır yarundan öbür yanına bır tel halat germeye karar verırler. Bu tel halatın yardırnıyla, ya araba durdurulup, Heydrıch şoforu ile birlıkte oldurülecek, ya da Heydrıch duz yoldan aşın bır hıala geçmeyi sevmektedır tel halat, arabadaki ıki kişının kafalannı uçuracaktır. Ne var kl bu tasan, beraberlnde bir de sakınca getirmektedır Başarısızlık hâlınde kaçmak olanağı yoktur. Yanuş PiYEKAKiYEViÇ Türkçesi: Zeyyat SELiMOĞLU tfd4» Mç görme Başlar» fan« kâgıt »»pkalar teçfrümıs«: Fnmsaa îhtilalini sirageleyen boneler, koni bıçlml ctoli kttl*)Uan, paiyaço v» «rlaken başlüan, postacı v« Iskoç borelen, «sJu saEoaa ınaanlarırun, tauaJ kahramanlannuı şapkalan altında hw renk yıjs görülüyorau, çikolata esmennden tebeşır oeyazma, ttrmaların buğday tonundan Kuzey Avrupa'nın haşlanmış istakoz perobesıne dagın . Taltma burunlar da alıp yürümüştü gej». parlalc boy»lı kartondan yapılma her türlu burun, Semıtık ırlun lcemerli burunlan. iıstü çllli Kuaey upı burunlar, KJU Alnkasmıa bataklık köy]«rınd« yaşayan y«lilenn jenıj, yayvan delitU kapiara burunlan, iişkın ve lormızı alkolık bunııüan, fraogiyl* d«Ulı dtşlk nîıyınş i^rezıç buruoütr Serpantln denen renklı kâğıt şeritler dansedenlenn »y»K)fnna dolattıp kopuyor, ranklı halonlar rt^ıma^ap masaya uçup konuyordu. Madaın Fıfi'ıun rasgels attıjı blr balon İmparatorluk lcx»«ının pannaklığma çarpıp geri sıçradı. Içışlen Bakazu Madam Fıfı'run bu nişancılıgıru gaica^n alkifladı. Prens Fyodor'un gozlerı dort bır yanda kayguyla dola*m»ktaydı. MU*terıl«r iylce eğlemaeğo baslanujlaıdı. Şu imparator bır an önoe kalkıp gıtee, bır olay molay fılân çıtanadan Ne var kı Seth palmı.velerle çeleneklerın araunda oturdukça oturuyordu. Derın dü^Uncelera dalmış glbiydl Şarap bardağımn sapuıı eload» evlrip çevinp duruyordu. Baıan, ba$mı kaldınnadan, kaçamak bakışlarla salonu süzUyordu. Arkaaında dizllruis duran maıyst uyelerı dans etmelerıne lzln çıkacajmdan umudu çoktan kesnuşlerdı Ah, Majesteleri biran önce evlerlne donseler Onlar da, eğlentı bıtznezden once blr koju dans salonuna donüp gelirlerdj • •* «Dostum, okul arkadaşm olan Ulu Hakan oyunbozanlık edlyor bıraz. MlUeta keyfıru kaarıyor be' Aptal gocuk, kalkıp gıt8e de bu insarîlar da gönulîenhce vur patlasın çal oynasın bır guzel coşsalar olmaz mı?» • • • «Seth'clk neden kalkıp gifmlyor, anlayamıyorum. Eğlendığl de söylenemez • Gelgelelim împarator yerlnden kıpırdamıyordu Zafer çenliğiydı bu onun, bu kışıler Debra Dow8'nın sosyetesiydller îşte, Ingtliz Elçlsl, çocugunun yaş günunü kutlayan bir baba gıbı kıvançlı. Ijte, durmadan reza'et çıkaran îçlşlerl Bakanı. Işte Azanıa Ordusunun Baçkomutanı Başkomutanın yanındaki de Basil Seal'dl Seth içeriye glrip de ciddl göflerle salonu llk suzduğU daltikada görüp tanımıştı onu. Ve birden, kendi Ulkesinln başkentinde kutladığı bu kendı zafer gecesınde, ıçını derın bir utangaçlık bürümuştU Basılie gorüşmeyeli aşpfı yukan Uç yıl oluyordu Seth, ınceden çiseleyen yagmur altında Oxford avlusunu görur glbi oldu gene bıslkletleriyle bır sundurmamn altına nğınmış gülup soylejen, tuvıt ceketlı oğrencıler Seth kendi bölUmünde adı sanı pek arulmayan, normal bır oğrencıydı. Gene de Bengallı ve Siyamlı öğrencller gibi o da liniversitede okumak uğruna uzun yollardan kalkıp geldığı ıçın arkadaş ve oğretmenlennın ovgusünu kazanmıştı Basil ıse arkadaşları arasında, kendine özgU parlakUğıjrla tamnırdı tyılik sever, insancıl öğrencı arkadaşlarının Seth'i çaya çagırdıklan parmakla sa\'lacak kadar seyrek zamanlarda konusma arasında Basil'ın adı sık sık geçerdı. caygı kfirışık bır ayıplarr.ayla Yuksek parasına poker oynadıgı soylenirdı, Basil'ın. Verdığı oğle yemeklerı ak^na değın surer, akşam yemeklerıvse sabaha karşı, gurultulu olaylar arasında dağıhrdj, Guzel kadınlar hızlı, buyuk otomobillerıyle Londra'dan onu görmeğe gelırlerdı Basil hafta somarmda okuldan ızınsız çıkar, sonra sabaha karşı, duvardan tırmanarak donüp gelırdı Avrupayı bastan aşağı dolaşmıştı, altı vaoancı dıli su gıbı konuşurdu, oğretmenlerı ılk adlarıyle çağmr, onlarla yazmış oldukları tez vs kıtapların tartışmasıru yapardı Seth onu kolejlennın mudurüyle yaptıgı bır kahvaltıda tanımıştı Basıl o sabah Seth'e Ezanya'nın topografyasını, Nestoryan mezhebıru Sakuyu dılle^nı, Debra Dowa'dalti belli ba$U dıplomatlarm ozellıklenyle ^rıp huylarıru anlatmıştı tkı gun sonra da oğle > 3~ıeğıne çagırmıştı Seth'l. Sofrada onlrrdan başka ıki Lord, Orenci Birlığinin Başkanı, yeni blr ogrencı gazetesının yazı ış' ı müdürü, bır de genç asistan vardı Seth o saatlerı, büyulenmışçesine bir gessizlik içlnde geçirrruş'ı Kendısı de, okulda ona bu gibi lçlerde yol gösteren asistan* uzun uzuıı akıl danıştıktan sonra Basil'i yemeğe çagırmıştı. BaSi! onee geleceğıni soylemiş, ama en son dakikada bir özür belırterek ge'memıştı Tanışıklıklan da orada sona ermiştL Uç yıl gırmışti araya ve bu «aman lçinde Seth İmparator olmustu Gene de onun gozunde Basil, kendisinın o denll öeendiği o yanaFdoner, ışıklı, erışılmez Batı KulttlrUnUn ella tutulur bir sırngesı olarak kalmıştı îşte ştmdl bu sün«e, akıl almaa bir yoldan, Connolly'run masasında bellrmlş Neler dUştlnUyordu acaba' Ah, şu tçışlerl Bakanı biraz daha ayık olamaz mıydı? Baş garson gene Prens Fjodor'a yanastı: «Pıens Hazretlen aşağıda blrisl var. Içerl aliBmasını ben sakınrsh buluyorum » «Ben bir bakayım » Ama o daha kapıdan yana donmeden, aötü »dllen Ufi «fütte gorunmuştu bile' Tepcden tırnağa bavramlıklannı glyral», hftykel yapüı blr kara adamdı bu Başında aslan yelesınden bir baslık, omzunda bır kurk pelerın, belınde parlak kırmıaı ipekliden bır etek, ayak bıleklennde bronzdan yapılma şıngırtılı büezikler, boynunda aslan dışınden bır gerdan''k vardı Kuşağına kocaman, uzun, BUSIU bır kılıç takmış, sışman gobeğjnln çevresine lkl katlı fişeklık dolamıştı GGîlennın akları bile kızarmıştı. Çenesıyle yanaklarını karr^«ikanşık kıvırcık bır kara sakal süslüyordu . Arkasında, ant'ka savılabıleeek kadar eski tufekler taşıyan ve lçkıden guş duıan altı tane k"iesı vardı. (OEVAM1 V&B) • •* Hcydrieh'ın Mercedes marka otomobili suikastın \apıldığı kavşak. ve Heydrich 27 Mayısta Prag'tan aynlacakıı, iş o gün yapılmalıydı OUCEDEKI EN YETKiU ALMAN NATtSfNf KAJÇI SU.KAST OLDUKCA ÎEHLİKEU BIR EYlEMDt. AMA LONDRA'DAKl ÇEK HÜKÜMEfi HACMA'NIN • •• KUKU 0LDU6ÜNÜ, CfKOSUVAKyA'DA oocıo BıR OiRENıJ IÜLUNDU6UNU Heydrteh'* karjı Gabl«. •nilnat frrl»lmlnl jercekle|tiren Çek dlrenme örgütfl fiyeleri Jan Kubls re JeMİ KANITUMAK ZORUNDAYOI.. •ormaya, suikastln gerçekten bu sıralarda gerçekieştınap ger çekle>tırılmeı eceğını Londra nm afzuıdan duymaya karar verdık Londra'dan verilen karşılık Evet,1 her ne pahasına olursa olsun Bızun Londra'daki hükümet, Çekoslovak halkının Hacha'nın katda hukumeU ile aynı duzeyde O4madıginı, uiüede guçıu bır dırenme gucunun varlığını kanıtlamaji istıyordu. ute >tindaıı, suıkast uı bır mısıl leroe dofeuracagı, ve dırenen guglerın bu müillemeden oturu daha bır harejsete geçecegı hesaba katılıyordu. Bunun dogru bır du şunce oldugu sonradan anlaşıldı da! 1942 mayısı ortalarında, Kubış 11A Cabçık, suıkast içın elvenşll bır yer buJdukiannı, ve bu konu dakı taaarüannı bana bıldırdıler. Tasan kusursuz gorunuyordu Bır kaç gun sonra bır adamımız, Heydrich'in 27 mayıs 1942 gunıi Berlın'e uçacagını, Prag da ju ışinıa sona enp ermedıgırun bılınmedıgını haber verdı. Kubış lle Gabçık'e, 27 mayıs 1942 tan hının suıkast ıçın eiverişlı gün oldugunu büdirdım.» 27 mayıs 1942, guneşli blr ilkb» har gunudtir. Saat 10 sulannda Heydrıch, esi ve çocuklanyla ve dalaşır. Şofor, SS şeflerınden Kleın, arabayı hazırlamıs, beklemektedır. Heydnch, hava alanına gıtmek Uzere arabaya buıer. Her zamankı gibi «refakatsız» ve gosteriyi tamamlamıs olmak için de, açık arabadadır. Tam bu sıralarda, PragLlben' dekı ikl genç de tramvay duragın dadırlar, ve adım bile atmazlar on lennde durup kalkan tramvayla ra Edindiklerl bılglye göre, Heyd rıch saat dokuzda Panenske Brezany'den ayrılmış olznalıdır. tkl genç, sınlrlı ve sabırsız, saat kulesine gt>z atmaktadırlar boyuna. Her şey çok guzel hazırlanmıstır ama Kaydrich hâlâ görünmemıstlr. Bu arada saat on buçuk olur. tjte neden sonra^ Valçık* in a>Tıa«ı işareti verir. Gabçik ko şarak yerınden ayrılırken, yukar dan bir tramvayın yaklaşmakta oldugunu gorur. Kubış de yerin dedır bu sırada. Heydnch'in ko yu yeşıl arabası büyük bır hızla dagdan aşağı iner. Donemeçe var madan fcnce, şoför frene basar, arabayı lkincı vıtese alır. EKlş kınklıgı lçlndeld lkl genç, buıkletle geri* donerlerse de, Iiben yakınlarında, aradıklan yerl bulurlar: Troya Koprusü yolundan kent merkezıne doğru gelmek lçin hafıf bir vırajı dbnmek zorunluluğu vardır. Liben'dekı bu dönemeç, suıkast lçın biçılmış kaftandır. Bu donemeçe yaklaşuıca, tum arabalar gıbı Heydrich'in arabası da yavaşlamak zorundadır Atışa hazır bir keskın nlşancı ıçın, Heydnch tam bir nışan tahtası durumuna gırecektir burada. Josef Valcık adında bır dost o da Kubış ve Gab çik gibi trtgiltere'de egıtılmıştır glrlşlrne katılır. Sabah saat dokueda, Kubış, Gabçik ve Valçik tam Liben ddnemecinin oradaki tramvay durafında bulusacaklar, Kubış ile Gabçik durakta kalıp, tramvay beklıyormujî gibi yapacaklardır Kubış'ın dosya çantasında, özel olarak ımal edılmış, zırh parçalayan bır b|mba bulunaeak Gabçik de, atışa hazır bir makıneli tabancayı kolundakı pardösunün altında saklı tutacak tır. Valçık'e gelince, o da 250 metre ötedeki bır sokağın koşesın ds bekleyıp, Heydnch'ın arabası dönemecı dönerken, otekılerden onee arabayı gormüş olacaktır. ÇAĞDAŞ YAYINLARI Hıfzı Veidet Velidedeoğiu Makineli tabancası atışa hazır duran Gabçik, arabamn yaklaşan homurtusunu duyar Hevdnch'i görür nlsan alır ae çaHeydrteh'ln «rabafi giSrllaUr gB Mr t«lsl«ei U« blr kK klfifiln dt> re, tabanca ateş etmez1 . rünmeg, Valçik ellr.dekl aynayla ha 1942 Mart'ı sorüarına doğru Ani blr tutukluk başgosternuşişaret verecektır. Bu lşareti alan tutuklanmasıyla, bizlm örgUt hajr tir makineli tabancada! Gabçik 11 tehlıkeye girmış durumdaydı. tslce uğramıs glbi, tabancasına Kubiş ile Gabçık'ın yapacakları tkl gence, suikast girişimtnın na bakakaUnıştır. Kubış öfkeyle şey, duraktan hızla ayrılıp kbşeyi sıl bir tehlike doğuracaCmı «B haykınr: cjosef» Boşuna! HeyA donmek, Heydrich'in arabası kölatmaya çalışıyordum ama, onl*r rıch ile Kleın, keskın nışancıyı şeden çıkmadan once, silahlannı Nuh dıyor peygamber demıyorlar gorürler. Kleın arabayı durdaatışa hazırlamaktır. Kaçmaları ıçın bısıkletler ha dı Aldıklan emn kesenkes yeri rur, Heydnch ile şoforü ceole zır olacaktır o sırada. Bu tasan, ne getıreceklerıni ılerl sürüyorlar nndekl tabancalara el atarlar. dı boyuna. Bu sorunlan o sıralar Kubiş, yanındaki bombayı hatırJındra ile de gorüşülecektlr. da teğmen Bartoş ile enlne boyu Profesor Vladıslav Vanek (Jind lar. Bombayı çıkarır, koşarken na konuşuyorduk O da tngıltere emnıyetini açar, arkadan arabara) den gelmişti, ve burada, Pardubl ya fırlaUr Kuvvetli bır patlama. «Karışık bir durum çıkmıştı or çe'de, Valçik ve Lezaky lle blr Arabamn döşeme parçalanyla taya Kubiş ile Gabçik, her ne pa hasına olursa olsun, suıkasti ger likte Londra ile telslz bağlantısı melal parçaları havada uçuşur çekleştırmek istıyorlardı. Oysa, nı sağlıyordu. Nıhayet Londra'ya Heydnch ile Kleın arabadan atlarlar gorunüse bakılırsa yaralı değıldırler Tramvaylar durur •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••90 Kubış bislklete atladıgı gıbı, Troja Koprusü yonünde tozolur. Heydrich sendeleyerek arabaya ÇIKTI döner, arabamn önuna yığüır. Kleln koşarak, haykırarak, Gabçlk'in ardından ateş eder. Gabçik bir yan sokaga sapıp, açık duran bir dükkâna sığunr, köşeyi döaen Klein'ı, oradan ateş edlp vurur. Yeniden sokaga fırlayan Gabçik, kent yonünde gıden bir tramvaya atlar. YAZI însancı Yolcnlar HUMİN DUSyNCRERI VANflTAN DEIUMEUR. VAZARİM VAŞAMÛVİİJSU VI Ut»RM i ÇAfiOAS VAVIMURI YAŞA Doç. TAHSIN YÜCEL BIR 8İIİM AOAMİNIH O U I U 1 UIA! NNTAMU ftTAIl: f l UtA Heyecanlı oldugunu hıç klmse sezememlstlr. Wenzel alanına yaklaşırlarkien, birden kafasına dank eder° Makineli tabancayı, dosya çantasını, palto ve bısikletl olay yennde bırakmıştır' Bisıklet «Maria Teyze»mn bısıkletldlr Kubış'in de kendı çanta sı ile kasketını orada bırakmış oldufunu ve gozunden yaralandığuıı, henüz bılmemektedır. Fıyatı 2Ü Lıra Sek. Na İ8IANBUI YA RlN: KİUSEDE ÇARPIŞMA TiFFANY 6ÜY POU5 TANSONBA KOYB0UMH6O GARTH DE «Aam Dövüs DEN1ZCI TOUM C & O S T Y N 6vxesss erzoc aıoaz SEN tâea evı su eo? VEİtTECJl'B fiifJl ulNLE p •SOANVOt MAZ(N|> StHİ OKMIZIN rouAJ2SIN