Katalog

Î I TFHMUZ 1974 ÜAfiLİA, TURHAN SELÇUK Kara Yazgı Çeviren : NiHAL YEĞiNOBALI Yazan : EVELYN VVAUGH 13 Ege'de Türk Hakları EGE. OOMYAOA HEMEN HiÇ Bift DENIZIE KAR5ILAJTItge, aslında Akdeniz fle Karadenız ara5inda bir geçış yoludur v* aynı zamaııda Asya ile Avrupa yı ayıran bir denizdir. Fakat çoit özel bir denizdir. Kıyılan gırintıîi çıkınülı ve üzerınde binlerce ada ve adacıklar bulunan bir denizdir. Bu dünyada hiçbir denizle karşUastınlamıyacak blr özel liktir. Adalar yüzölçümlerl^ nüfusian, ekonomileri ve statüleri v > e kıta ülkesine usaklıkları bakımın dan büyük farklar göstermektadirler. Egede duntm her yönü Ue 8zeldir. Bu uluslararası deniz yolu olması ve binlerce ada ve ada eıkların bulunması, trafiğin birçok yerde sınırlı geçış yerleri olma?ı. kıyı ülkelerirün tarihinde ve frelişmesinde hpr iki ülkeyi daima etkileyecek koşullann bulunması, ada ve adacıklann bazan karşı ülke (Türkiye) kıyılarına bir köyün iki mahallesinden birini adaya birini tatay» kurabilecek derecede yakın olması. her iki kıta ülkesinin doğal açmımlarının Ege'ye doğru olması, ekonomilerinin bu denizde ki liman ve ulaşıma vazgeçemiyecekleri şekilde bagımlı bulunmv ları. bu denizin gerçekten özel bir deniz oldugunu gösterir. Fakat Ege denizinin bu şartlan her iki ülkeyi bazı gerçeklerle karşı karşıya bırakır. Ege'nin her iki ulke için öne» mi, bu denizin bir barış ve anlaşnıa denizi olmasını kılar. Türkiye v«* kıta gilvenlikleri bu denijde 88* venligin her yönüyle, bu iki ülke taraıindan ortak veya anlasmalı olarak sağlanmasını zorunlu kılar. Aynca bu denizin iki kıyı ülkesi olan Türkiye ve Yunanistan'ı birbirlerine karsı olmamaya ve karşıt politık topluluklarda bulunmamaya zorlar. Dolayısı ile Ege daima iki ülker.in kaderini birleştiren ve arüaşmaiiı ve banş içinde yaşamaya zorlayan en büyük etken olarak bulıınmaktadır. Bundan başka Ege, yeni deni» hukııku yönünden de çok özel bir durum göstermektedir. Bu denizde deniz bölgelerini tam olarak uygulamak olanaksızdır. Ay nca adalann bazılannın statülari özeldir ve adalar her iki kıta uzantılannm kıta sahanlıklan üzerinde dağınık olaralc bulunmaktadır. Egede her sorun iki ülke arasınâa anlaşma yoluyla çözümlene mez :?e hemen uluslararası yeni sorunlar yaratacak bir durum olacaktır. Ege Türkİ5Te ve Yunanistanın ortak bir denizi olmakla birlikte uluslararası sivil ve askeri çok önemli bir geçiş yolu olması, dünya bölge stratejisınde çok önemli yeri olması, Ege sorunlarmı Ege dışı sorunlardan ayırmaya ve ayrı olajak çözümlemeye her iki ülkeyi de zorlar. Ege sorunlarını baska amaçlarla kullanmak en azmdan sorunun önpminden habçrsiz olmak ve böyle bir davranışın do*ıracağı felaketlerin de sorumlu lugunu bilmeyerek yüklenmek demektir. Deçent Or. Tuncer GÜVENÇ KARASULARI V E GEClT YOLLARl RILAMIYACAK (OK ÖZEL BtR DfNıZDıR. EGE'NiN TİİRKıYE VE YUNANıîTAN iÇiH TAJIDIGI ÖftEM, BU DENiZiN H BARI5 YE ANLAJMA DENiZi 01MA5INI ZORUNLU KILAR. Fnuisnee. •Doğruya doğru efriye efri.» dedl. .Jjr do!u fıkra feilıyorsun; hepsi birbirinden şek«r. Senden bu ylUden hoılnu, yorum, galipa.» üç büyülc devlet îngiltere, Fransa ve Birleşik Amerika, Deb. r« Doua'da surekji dıplomatik temsilciler bulundururlardı. Bu temşüciiıic önemli bir görev sayılmazdı. Üç elçimn en kıdemlileri olan Bay Schonbaum dlplomasl meslegine geç atıimıştı. Daha açık konuşmak gerekirse, bu sayın bay. Orta Avrupa'daki durumlann kanşıkhgı yüzünden yurdunu bırakıp, şimdi temsilcisi olduğu Cumhuriyetin vatandashgını seçtıgi zaman, rrieslegınin geiışme yıllarını geride bırakmıs bir çagdaydı. On yasındsn kırk yaşına degin elint. gazetecilikte, emlâk k » misyonculugunda, elektrik mühendisliginde; pamuk tefeciliğt, c e l menejerlıg;. nakJiyecilik ve tiyatro alanlarında deneysrek, dopdolu bir ya$am sürmüştü. Avrupa'da savaş çıkmca Bay Schonbaum Bırlepk Amenka'ya göç etmis, Birleşık Amerıka da savass katılmca dostumuz Meksika'ya sarkmıştı. Barıstan az sonra, Amerikan vatandası olmuş, elini bu kez siyasal aiand» deneyerek gönül eglendirmisti. Bir Baskanhk seçım kampanyasına hatın sayılı bir para bagışmda bulunduktan sonra kendisine ödül olarak bir çok yüksek, resmi görevler sunulmuştu. Debra Dou/a'daki Ort» ElçiIiSc bu görevlerin hem ün hem de gelir yönünden en sönüfüydü. Ne var ki Bay Schonbaum, almıs oldugu Avrupa görgüsü yüründen «Hariciye. mesleginde apayrı bir çekicilık, bir parlakfık bulurdu. Bütün göriip geçirmiş olduklan da onun hayalindeki bu romantik parıltıyı sönuklettirememişti. îstedigi kadar psrası vardı. Debra Dovva'nın ikliminin sağlam. Doğa yönUnden de gütel olduğu söylenıyordu. Boylece Bay Schonbaum bu görevi seçmiş ve hiç de pişman olmamıştı. Şu son sekia yılım, kondi vatandaçlarından diinyada göremiyecegi bir sevgi ve saygıyla sarüı olarak geçirmıştı. Frar.sız EIçisi Mösyö Ballon blr Farmasoridu. Britanya Majestelerinın Elçısi olan Sir Samon Courtney, eçl »z bulunur derecede sevımli, çekici, geniş kültürlü bir msandı. Hariclye alanında pck başarıh olamayışı ıse yeteneksizliğinden çok dikkafsızlıtine yorulurdu. Delikanlıhjında herkes onun buyüyıince bjyük adam oiacagmı soylerdi. Okullarını, hepsi birbirinden parlak tpzler vererek bitirmişti. Dış îşleri Bakanlığında güçüi, sör sahibi akrabnian vardı. Gelg»lelim onun herkesi düşItırıklıgına ugratRcagı, mesleğinln daha başlangicında anlaşıldı. Pekin'de üçüncii Sekreterden ba.«ka h*r işi bir yana bırakarak kmdini. Yazlık Sarayın kartondan bir modelini yapmaga adam.ştı. Washington'a afandıktan sonraysa durup dururken bir bisiklet mcrakı çıkardı. Günler günü ortadan yok oluyor, sonra da toztoprak icmde ama zafer kıvancıyla dopdolu dönüp gelerek, yeni bir dayanıklılık ya da hız rekoru x;rmış olduğunu müjdeliyordu. Onun bu merakının yarattığı skandal havası, uluslara» rası bir yarışa katılmak içm adım yazdırmış oldujıı anlâşılınca donıja ıılaştı. Dış îşlerindfki akrabaları onu, hemen Kopenhapen'e sMırttılar; bu arada Londra'dan geçtiği sırada da, kabinedfki aıielerinin «küfrü» saydıklan Uberal bir bakanın kızıyla evlendinverdiler. S;r Samon"un meslejinin dönüm nokfası lsveç'te geldi. Xo yamandır, yabancı dillerın konuşııldugu şölen sofralannda onun suskun oturduğu dikkatten kaçmaz olmuştu. Şimdi onun Fransızcsyı bile unutmaga başlam'.s oîdufu anlaşıldı ve yakınlarını beyinlerinden vurulmuşa çevndi. Neyse ki. Dışi^lermdeki akrabalarmın alle baglan güçlüydü: onu Merkeze aldılar, Londra'da hir ış verdiler. Elli yaşma geldıği saman Sir Samson St. Michael ve St. Oorge nişanlarını alıp «Sir» ünvanıyla onurlanaralc Azania'i'a atandı. Sir Samon bü5ük bir kıvançla karşıladı bu görevinl. Çevrestndekilerin ona «i?e yaramaz» gbzuyle baktıklannı ve Kor Diplomatik arasında .Olağanüstü Elçi» diye adı çıktıjım bilse saruTiz son derece şaşardı. BUyük Britanya Elçilifi başkentin on km. dı?mdaydı: Çerresine duvar çekılmiş, bir Hint Muhafız Bölüğünce konınan minyatür bir bahçeli kpnt. Adenle telsiz. DebraDovva ileyse çok kaprisli bir telefon baglantısı vardı. Gelgelelim yol tam bir rezaletti Vılm çoğı.ı zamanında sel sularından oluk oluk olan bu yola çıkanın önünü; ya yuvarîanmış kayalar. ya kaymış toprak yığmlarıyla devrilmiş ağaçlar ya da elleri bıçakiı haramiler keserdi .. Sir Samson'dan öncekl elçi bu kon\ida Azania Hükümetine, acı dille yazılınış sayısız dilekçeler yollamıştı. Bunun sonucu olsrak bir çok yolcular haydut dıye yakalanıp ipe çekilmiîlerdl. Ama yolu düz»?İtmek için hıç bir şey yapümamıştı. Yazışma Sir Samson'un ntamşından sonra da sürdü ve sonucu onun meslek yaşammda ulaştığı, başanya en yaklaşık nokta olöu. Yeni görevinin verdiği heypcsn ve kişisel rahatına verdifi önemle OlEganü'tü FS.ri. ilk oiarak kendini bir kamu sorununa bütün jüreğiyle âdamıştı. Konuyla ilgiü dosyayı baştan. aşagı okudu ve itimatr:amesini sunduktan sonra bir hafta içinde, împaratoriç^mn kocası Prerrle yapîıfı özel bir görüşme sırasında yol sorunınu yeni bastan ple aldı. Sonra dn aylar ayı, Saray. Elçi'.ik. DiMş'.eri ve Bavındlrlık Bakan'ıjh arasında sıirekli y^zısmaların gidıp gelmesıni sağladi. (O gimlerde Mabevncilik' Dışifleri ve Baymdırlık Bakanhgı görevlermin hepsine, N'Ostoryan Metropolıti vekâlet ediyordui. Derken, hiç bırinin unutamadığı bir günde Prudence at g«zisinden döndüğü zaman, yolda b:r k.ığr.ı kervanı. bir dolu »a? ve zincirlerle birb:rir.e bağlı olarak çalıştınlan üç mahküm dizisi belirmiş oldugunu haber verdi. Ne var ki, tam buraya âoğin ^elmişken. Sir Samson'un çabaları sekteye uğradı. Amerikan Ticaret Atasesi, son derecr bol olan boş zamanlannda blr traktör, tarımsal araçlar ve yol makinaian nrmasının komısyonculuğunu yıipıyordu. Onun verdiSi fikirler üzerine mahkumlar geri aıındı, kafnilar dasıidı ve İmrarstor'çeyle çevresi, en uygun yol maünasıru seçmek içın gönişmelere glriştiler. (DEVAMI VAR) EGE'DE Kt SORUNLARIN EN ÖNEMLİSÎ KARASULARI KONUSUDUR '*.?"• •. rfr • \^5t 6 MilUK KARAÎUIARININ ARTIRILMASININ TÜIKiYFYi BOGMAK İSTEYEN BiR GiRiJiM OUCAGI 6iLi.NMELiDıR. 6 MiL KARASUYU UYGULAMASINDA EGE'NİN YÜZDE 8 . 8 i TÜRK KARASUYU, YÜZDE 35'i YUNAH KARASUYU VE YÜZDE 56.2'Si DE AÇIK DfNiZDiR. 12 MilliK BiR UYGULAMADA TÜRK KARASULARI YÜZDE 10 ORANINDA KALIRKEN; YUNAN KARAİUURI YÜZDE 64'E YÜKSELfCEKTiR. ŞeUI IV» Efe'de Karsatüarı ve Geçtt Yollan: 1 Yunan karMulmn (« mil), 2 Yunan karuuları kazancı (12 mil). 3 Türk karatuları (* mil), 4 Turk karMulan kazaneı (U mil). 5 Cierit yollan (* mHe n«re). « UlıuUrarısı ulaîun jolları (6 mile (öre), 7 Uluslaıaruı bölfe (U mile eore). eansız döfcaî kaynalclan kendi iç hukukuna göre yönetir. Bu genisleme, herkesin malı olan uluslararası bölge üMrinde elmafli do layısı ıla diger ülkelerce d« kabul edilmesi şartı ile iç hukuka dayanılarak (kanun veya kararname) yapılmaktadır. Klasık deniz hukulcunda karasuları 3 mil olduğu için Lo«an aniaşmasında 3 mil uzaklıktaki adalar Türkiye'ye verilmisttr. Ege'de 3 millık karasulan uygula ması 1936 yılına kadar sürrnüştür. Bu tarihte Yunanistan Karasulannı b mile çıkarmıştır. Bu nun fasist Italya'ya karşı bir korunma tedbiri olduğu açıktır. Bu na karşı Türkiye'nin tutumunun ne olduğu bilinmemektedir. Türkiye ancak 1M4 yılında tam 2S yıl sor.ra Ege'de karaS'jIarmı fi mile çıkarmıştır. Hemen hatırlatalım ki Türkiye, Yunanistandan 28 yıl sonra karasulannı Yu nanistan gibi 6 mile çıkarması Ytınanistan'ın Efe'de petrol aramalanna 1 sismik araştırmalara) basladıgı 1981 yıhndan üç yıl sön ra olmuştur. önce Türk karasulannın 6 mlle çıkartılması gereğinee değerlendirilerek yapılmamıştır. Aynca 8 miie çıkartılan karasulan düz hatlar esasına dayanılarak yp.pılmamiştır. Boylece örice Tür kiye Ege'de karasıılanrti fi mile çıkarmış fakat Türkiye düz harlar esssını uygnı'amadıgından 5 mil uygıılamada da zararh çıkmıştır. Bugüne kadar Türkiye'nin düz hatlan saptayıp ilân etmemesinin nedenlerini anlsmak mümkün degildir. Bu. 47*5 sayılı yasanın cıkanldtjh 1984te harır olmaması ve o yıllarda deniz so runlannın bugünkü kosullara e olmnsı düz hatlann bu ya«a ıie aersber yayınlanrnamı; olmaiuıı bir dereceye kadar açık iajBbüır. Fakat bugüne kadar ıh mal edilmiş olması ve :hmal ed'l meye devam edilmesi acaba natıi açıklanır? Bundan başka karasulannda «mütekabiliyet» esasım kabul etrrıemiz de bir hat» olarak belirmektedir. Bu esasa ıçöre karasularımız fKarademzde gemilcrin bayraklarına göre degismektedir. Yani 8 mil karasuyu olan bir ülke için Karasularımız 6 mil, 12 m:l karasulan oian blr ülke için ıse 12 mil karaıulan mız olacaktır. Karajulan hükümranlık bölgesi oldusıına göre. hükümranlık haklarımızın uy gulama sahası ülkelere göre değişmektedır. Diger bir deyımîe degişken bir deniz sınınna sahibiz . Karasulan uygulamaıruzm bu dunımd» karasulannın ihlalinde birçok hukuki sorunlar ortaya çı kacaktır Önce karasularmın sınırı belli değüdir. Herhangi bir ihlal durumunda kıyıdan 6 mil uzakhk esasına göre rai yoksa düz hatlara 6 mil uzakhk durumuna göre mı i$!eıtı yapılacaktır? Kanuna göre düz hatiara olan ııîakhk esas alınaeaktır. PRkat düz haTÎar tesb:t ve ilan pdıl medıgine göre neye dayanılarak yapılacaktır? «Mütekabiliyet» esasına ffire ortaya çıkan defişken deniz sıru rı sakıncasmdan ba$ka Ege'de Yunanistan'ın karasu'.annı genişletmesl halinde «mütekabiliyeti> ne yapacağımıız düşünmen gerekir.. EGE YE KARASULARI Bilindiği gibı Ege'de bir karasulan sorunu vardır ve bu sorun Ege'de diğer bütün sorunlardan önemlidir ve diger sorunlar için anahtar sorunudur. Önce her iiike karasularında tam hükiirnranhk haklarma sah.p olduğıınu belirtelim. Karasulannda deniz dibi ve dip altı. de niz suyu sütunu, denız yüzeyi ve üzerindekı hava bölgesi üzerinde ülke hükümranlık haklannı kullanır. Dolayısı ile karasularının < genişleti!me =i sözkonusu oldugi.ında ülkenin hükümranlık hnklarının uvgulandığı bölgenin geni«lefilmesi, yani sır.ırîannm ge nişİPtilmesi demektir. Böy'.ece karasularınm genişletilmesi ile ülke bu bölgede deniz dibi altından hava sütununa k'adar olan yerde hükümranlık haklarınm uyşrılanmasmı eeniçleterpk her türlü dPnizaltı. deniz üstü ve hava trafigini, denizdeki canlı ve Bugünkll duruma göre Ege'de uluslararası geçış yollan karasularmm dışmda kalmakta ve açık deniz sutüsunU korumaktadır. Türkiye için kıyüanndan açık da r.ize açılma alanlan Trakya ve Fi ga yanmadasının batı kıyüarı ıie îzmir Körfezi çıkışı ve Kusadası açıklannda dar koridorlann dışında Türk lcarasuları Yunan Adalannın karasulan ile sırurlandırılmıştır ve bu bölgelerin dnın da açık denıze Yunan karasulanndan geçiierek çıkmak müınkündür. Dığer bir deyınıle 3oga zm çevresi ve İzmir, Kusadası koridorları dışmda Yunan karasuları fi mil genişlik esasına göre Turlciyenin Ege kıyılarını k.ışatır. Bu durum dahi kabul edil mea bir durumdur. Yunanistan'm karasulannı 6 mile çıkar masını kabul edip karasulannı 6 mile çıkartan. fakat hiç olmazsa düz hatlan saptayarak biraz da ha uygun ve kestn sınırlar getir mek istemeyen sorumlulann dav ranıslanm anlamak olayaksızdır. Bugünkü Ege'de Çanakkale ile Doftu Akdeniz arasında uluslararası geçış yohı olarak Sakız Adasının güneyınde dar bir koridor bulunmaktadır. Bu korıdor Sakız'ın ve Nikarya'nın batısından geçerek Rodos Karpatos, Karpatos Gint ve Giritin batısı olmak üzere üç' yerden Dogu Akdenize açılabilinmektedir. Yani ls'anbul ve İzmir'den Mersin ve İskenderun'a bu dar koridor dan geçiimektedir. Fakat karasulan artırıldıgında (9 mil dahi oimadan) bu koridor Yunan karasularına dahil olmaktadır. Eger karasulan 12 mil clursa Ege Türk lim»nlann<l»n ve Boğazlardan Akdeniz limanl» nmıza g:d:s daima Yıınan karasularmdan ve Yunan kontrolü ve beürli şartlar altındı olacaktır. Türkiye Ege'de 6 millik karasulannı kabul etmekle ve farkın da olmayürak kabul etmekle bti yük bir tedakarlıkta bulunmuştur. Çünkü 6 millüc karasulan Tur kiye'yi Ege'de yabancı karasuları ile kuşatmıs v« kendi limanl» rını yabancı ülkelerle havati öneme ha:z alaşım yollarım Çir ^aç mil genişlisinde dar koridorlar içersine sokmustur. Dolayısı ile 6 m:lhk karasulan Ege'nin uiuslaıarası statüsünü dolayısı i!e dengesinı bozmayacak en büyülc genişlıktir. Bunun arttınlması tek taraflı ve tanınmayan bir artırma dahi olsa Türkiye'yl bogmak isteyen bir girişim ve bardagı taşıran »on damla olacağınm içte ve dışta bilinmeii gerekir. Bugünkü duruma gore (6 mil karasulan) Ege'nin % 8.8 Türk karasulan, *« 35, Yunan karasulan ve % 56,2 de açık 4eniz olmaktadır. ESer kârasular 12 mil olursa Ege'de Türk kara suları "» 10, Yunan karasuları r i 54 ve açık deniz "» 36 olacaktır. Konu Türkiye için havati vs stratejik bir sorundur ve Türkiye'nin dogrudan doğruya güvtnlığıne yonelık olacaktır. rıin jranl Karanın hava bölgesinin statüsüne sahiptir. Fakat Yu nanistan hava bölgesinin 10 mil oldufunu kabul ve iddia ettiğl için uluslararası hava böljesini den;z bölgelennden de daha dar tutmak istemektedır. Boylece za ten dar olan uluslararası deni» bölgelerinde Deniz Ku\Tetlerinın ejfitim ve uyg^jlama yapma olanakları az olduğu gibi Hava Kuv vetleri için durum daha da sıltıçık bulunmaktadu. Fakat asıl Ege'de uçuş sorunu kısaca F1R diye anılan (Flight Inıormation Re gion) uçus haberleşme bölgesinin Türkiye sınırlanna kadar (karasuları smın) Yunan kontro lünde olmasıdır. Ege'de Uçu? Haberlesme B»lgesı neden Atina'nın kontrolü al tında oiduğu her yönüyle, bilhassa sorumlu kışilerin sorunlarımızı ciddi olarak ele almadıklarını göstermesi bakımından iiginçtir. Uçus Haberleşme Fölgeleri ku nıldugunda Türkiye buna pek ilgi göstermemistir. Uçuş kontrolü nün sadece sivil uçaklann uçu»lannı ilgilendirecegini ve askeri yönden bir »akınca dogmayacatı nı düsünen ilgililer bunun bir rük ve masrafa sebeb olacagtm 1leri »ürerek Yunanistan'a birakmıslardır. Bu 1952 de yanl Yunan balıkçılarının karasulanmızda avlanabilmelerlni konu»tu Jı.ımuz yıllara rostlar. Bu da 3950'ler de dış sorunlara ne derece yüzeyden bakarsk sayısını bile bilmedijimiz anlasmalan jraparak hareket ettigımlzi göster mektedir. Bu sekllde bir gaflet sonueu Tunanistan'a bırakılan Uçuş H* •berlejme kontrolü Kıbrıs Ban$ Harekâtı sırasında ve ondan son ra ciddi aorular yaratmıstır. Bari3 Harekâtı sırasında Türkiye Yunanistan'dan gelen uçaklardan kendi karasuları üzerine (telinceye kadar resmen haberdar olamamı* ve bunlaria haberleşememistir. Yunan Cuntasının sorum »uz maceracılığı bu süre içinde Türkıyeyi de istemedigi bir sa~ vasa sürükleyebılırdı. Fakat asıl önemli sorun Barıs Harekitından sonra ortaya çıkmıştır. Türkiye kendi güvenligi İçin ktyılanna 50 mil yaklaşan uçaklann bılgi vermesini zorunlu kılması ile Yunanistan Ege'yi tehli keü bölge ilan ederek kendi uçaklanndan başka uçaklara kaPBtmıstır. Boylece Ege'de Yunan karaıuUn ile çevrilmış olmasından batka Türkiye bir de Ege'de hava ulasım olanaklarmı kaybetmistir. Bugün Türkiye ile Batı Avnıpa ve Kuzey Afrika arasındaki hava yolu ttalya, Yugoslavya ve Bulgaristan üzerinden geçmektedir. Yunanistan Türkiye'ye gelen yabancı devlet ve hükllmet bajkar.lanna bile Ege Uzerinden uçuş lzni vermemektedlrler. Sivil uçaklar için durum çok kritık olmamakla birlikte askeri uçaklar için sorun gerçekten bir an önce çözümlenmeyi gerektirmektedir. Türkiye buna karşı ne yapmış tır? Türkiye FIR konusunda ikili görüşmelerde elınde kozu olmadığından ve Ege sorunundaki turumundaki kararsızhgından bir somıç elde edememiştir. Deniı ve Hava Kuvvetlerinin ihtlyaçlarımn kesinlikle belirtilmesi sonu cu Ege'de egitim alanlan tesbit etmek yolıına gitmiştir. Sonuc ise hava sahasıntn askeri ve sivil Türk uçaklannm ıılaşı mma ve Türkiye ile B«tı Ulkeleri arnsmdaki ulasım için yabancı uçaklara da kapalı olmasıdır. Böyle bir sorunun ortaya eıkmasında 1952 yılmda ilgililerin FIR sorununun kapsammı bilma meleri ve uzmanlara danışmamıs olmaları ve aaflet içinde olmaları sebeb olmuştur. tkinci bir FTR sorunu olan deniz ulasım kontrol sorunu bugün deniz kirlenmesinin kontrolü ne göstehlen ilgisizlik yüzünden OnümÜTdeki yıllarda karsutuza çıkabilir. EGE'DE UÇUS. SORUHU Bıimdıgı gıbı halen Ege'de a» ç'.k deniz statuaünde olan bölgeler sımrlıdır ve Ege'nin önemli bir losmı Yunan karasulan (% 35) ı!e kâplıdır. Karasu'annın üzerindeki hava bölgesi de ülke YARIN: KiRlENME VE KITA SAKAMLIOI TiFFANY, GARTH yET£ttf SENf MUTIU EOBCETS