Katalog

CUMHURİm ) lr Anayasanm, va da Wr Anayasa kurumu) nıuı huzuru yok edıcı bır etken olmaya başlaması sosyopolıtık mutsuzlukların habercısı MUr Daha acık konuşalım: Sosyopolıök felâketıJBrtn habercısı o!ur Aiayasamız 1971 ve 1973 değıştınnelenyle zedelenmıştt Şımdı de bır huzursuziuk etkenı olarak zorlanmaktadır Bu değıştırmeler ıle Anayasamıeın v aD ısı ıçıre zorla sokulmuş olan bır kurum (DGM), Turkıye'nin sosyal gelışım doğ'ultusunu tıkayan bır araç, bır etken olarak kullanılmak ısten.jor Anayasanm kendısmm bır hu«ursuzluk. ka\nağı kılınması, ışte buradadır. Eşırsızlıkler duzenını kjrucuları ve fcoruyucuları dışmdakı tum çevreler, Anayasamızın ken dısıyle uyuşmayan bQ kuruma karşıdırlar Kısa bır sure ıçınde DGM'nın Anayasanr.zı. kendısıyle yabancılaştıran bır kurum oldugu anlaşılıvermıs 2 6 TIMMUZ 1974 OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Huzursuziuk Kaynağ] Prof. Bahri SAVCI lıyoriar. Aynea bir büyük sendifcal üst kuruluş, sırf bu kanıtlamalardan aldığı bır algı ıle, DGM' nın Turkıye'ye uygulanmak istenen «tutucu guçlenn sınıfsal egemer.lığı» olma anıkhgını (ıstıdatını) sergılnor. Bu yuzden ona dıremyor. Boylece, bu guçlerın turru, Anajasamn kendı ıçınde boğulrnasını ve bır huzursuzluk kaynağı durumu na gelmesjnı onlemek ıstıyorlar. Durum bu ıken, hâlâ bu mahkemelen venı den kurup yaşatmaya kalkmak, zaten zedelenmış oıan bır Anayasaja dayanarak, bu huzursuzluğu arttırmaktan başka bır şey değıldır. Sorunun altmı bıraz daha eşeleyelırrr Anayasalar, aslında bırer «sosyal paxt»tırlar. Herkesı, herkese bağlayan bırer antlaşraadırlar. Herkesın herkese karşı eşıtlıklenm, ozgürlijklennl, güvencelerını ve herkesın herkes karşısınaa kı adıllıklerını saglamak içm, bunlann kefıli olmak uzere, yapılmış bırer sosyal antlaşmadırlar: Huzur saglamak uzere, mutluluk getırraek uzeıe Bunun ıçındır kı, ulusta doğmuş bulunan «bır sosyal antlaşma japma iradesı»nı ve «dıleğı»nı canlandıran bır Kurucu Meclısçe japılıı Adı geçen ırade ve dıleğın kokenındein kuv\eti de kazanmak ıçın, halk oyuna sunulur Değışme8i zorunu doğuyorsa, bu değışmenın seçeneklerı, «korkulardan azade» bır ortamda aranır Her halde, bu sosyal antlaşma ırade ve dıleğı; hukukun «ikrah» dedığı «ürkütme zorlama ve korkutmanlardan annmış saf bır irade ve &.. lek olarak kurulmak gerekır. Bunun Içın de hıç bır zaman, altında, bır zorlama vatan bır sıyasal nıanevra ıle Anayasaya el uzatılmaz Hiç kuskusuz, 1971 ve 73 degıştırmeleri, tumuyle, «urkutme zorlama korkutma»ları deyımleyen bır «ıkrah»dan arınmış saf bır Anayasa iradesi olam*mıçta\ Otaa ldl Wy1e olduğtm» lnanılmış bulunu'.sa ıdi bu değıştıraıelerın ıncelenmesine de Anayasa Mahkemesı'nln kapılan ardına kadar açık tutulurdu. O zaman da Anayasa Mahkemesl, DGM lerm, Anayasamızn sozune • ruhuna ıçerığıne • anıamma, yukanda gosterdıgımız açılardan nasıl tert dustugunu kolaylıkla kanıtlayabıLrdı Ve o zaman da, bu kurum uzerüıde tulü ırdelemeler yapmaja gerek kalmadan ?erçek anlaşılmış bulunurdu. Hıç kımse de japılan ırdelemelenn bır boluculuk olduğunu ılerı surme cüretınde bulunamazdı. Ama neylersm kı, Turtayemızde, b:r eşıtsızlikler özgursüzlukler • guvencesızlıkler adılııksızUkler duzeninı kurup yurütmek lstejenler vardır Onlar, aslında Anayasa ıradesıne 12 Mart «ıtrah»ı ıçmde zorla yapıştınlmıs olan bu kuıu IEU sa\nanacaklardır Bojlece TurkJvemız sosyal barışm antlasması olan Anayasanm ıtendısinden yaratılmış bulunan bır sosyal huzursuzluk surecı Içmde yaşatılmış olacaktır Bu, Türklye"re, iyı şeyler getırmez Getıri:©yecektır Onun ıçın sosjal huzuru arama ışını sur durmelıjız Bunu boluculuk sayma suçlamasını şıddetle reddederek Bunun ıçın de bılmeliyıs ki, 1961 Anavasasınm k.endısınde, DGM gıbi dogal va bagımsız yargı kuralına aykırı olan örel bır kurum yoktu Olamazdı da ÇunkU, 1961; «yasama gücü»nü ve oeun yaptıgi ;asaları uygulamaktan başka bır ışlevı olmajan «\urutmenyi terazmın bır kefesme koymoStur. Ötekı kelesıne de, bunlan dengeleroek \uere tnsan hak \e özgürlüklerının garantisı oıan «yargısyı koymustur. Eşıtsızlık duzeninden çıkar uman ve hatta bu çıkarı zıkkımlananlar dısındakı tum çevreler, tum bılım merceklert, tüm sosyal kuvvet e««enlen, bu kurumun, Anajasal duzenıtnıze getırdıgı sapmaları, çehskılen kanıtlayıp duruyorlar. Ama, eşıtsızlıkler duzemnın kurucuları ve koruyucuları, onu ılle de yasatmasta dayatıyorlar Onu ılle de, sosjal gelışımler dogrultusunu kapayan, engelleyen bır tusaç olarak kullanmakta dıreruıoriar Neymış? DGMIeri Anayasamızın 138 maddesmde yaeılıymış. Yani bır Anayasa buyrugu ımış Yenıden kurulmalı ve kullanılmahymış! Bu mahkemelere karşı çıkanlar, bolucuymusler, gızh nıjet sahıbıymışler! Insaf . Tursıye'nın bütun buyuk barolan, onlann bırleşık varlıgı olan Baroiar Bırlığı, turlu unıversıte guçlerı, turlu hukukçu ve avukat kuruluşlan, savcı avukat • profesor gıbı tek tek bılıra adamları, dunyada ve Turkıye'de ozgurluk konularıru ızleyen yazarlar şımdı, bolucu mu olujorlar? Boyle bır tanılamaya (teşhıse). şeytan bıle gülmeye kalkamaz Bu kadar pışkınlığı ve bılım dışılığı, çok bulur da ondan Bu kurumlar ve kışıler, jalnızca, DGM'nın, Anayasal duzenimızdeki yersızliğıni belırtıyorlar onun, güçler ayrılısı, maokeme bağımsızlıgı, dogal yargıç kavramı olaganüstu mahkeme kavramı, savunma hakkının kısıtlanması, yargıç atamalannın dayandığı ıUeler, yargıç reddınm nıtelıklerı gıbı tum Anayasal buyrular ve doğrular açosından DGM'nın Turkıye'ye get.rdıgi sorunlan, çıkmazları, sapmaları, yabancılaşmaları kanıt tıT. Böylere Türk demoitrasısjî1, blr yanda « » •« •ama yurutme bırımı» dte yanda, «bağımsıa yargı blnmı» îüilıgıne dayatmıştır Bu ıküıjın DIrıncı vanı, bır sıyasal ırade, bır sıyasal ıktıdar uy?ular Bu îKüıgın ıkmcı yanı olan «vargı gucü» yanı ıse: bıreylerın ve gruplannın gereksınm»sı olan eş'tsızuklerın • ozgurlu'cler n guvence « • rm adılliKİenn k°fıh olarak, bır egemen^ıx ışle vını gorur Bu ıkıl.kten bır demokratık denge doğar ve surer. Işte 12 Mart hukuksal ıkrahı ıçır.de çekıngen leştınlen b»r ırade sonucu, DGM lerı Anajasanm bo>Ie modern bır ıkılığe dayalı demokraf.k dengesmı bozmuş olarak, Anayasa ıçme sokulmuştur Çuniu bu mahkemeler >ukarılarda gosteraı ğımız uzere, guçler avrımı ılkesıne, mahkene bağımsızlığı ılkesıne, dogal yargıç kavramıua, olaganustu mahkeıre olarnıyacağı ılkesıne, savun ma hakkının sınırlanmaması ılsesıne, jargıç atamaria «sıvasal. jonenmsel makamlarm dışmda kalma> ılkesıne, yargıç reddetme yontemine, busbutun ters duoerer., Anayasanm kenaıs»ne aykın bır kurum olarak yaratıhp ışıetılmıştır. Ve boylece terazmın bır kefesınde bulunan, «yasama yurutme bırım;», otekı kefede bulunaa «yargı bırımı»nı hafıfletmış, etkısızleştirmıştır. Yan adı geçen Anayasal dengemizı, bır lî Mart otoritaryanızmı, bozmuştur. Bu otontarvanızm, açık bır faşızme g'dememıştır Fakat bıç olmazsa, eşıtsızlıkler n • ozgursuzluklenn guven cesızlıklenn adıllıksızhklenn kurucusu ve ko ruyucusu olacak olan bır «parlamenter desrotızm» ıle, sosyal gelsmevı onleme yoılarını *ıamamazhk da etmemıştır DGMler, 12 Mart da ^aratılmış olan bu oto ntaryanızmın kurumsal oır belırtısı ve urunü olmaja goturulmustur Bu durum hâlâ suruvor Onun jdrattıgı hjlursuzluk da suruyor. Işın kotusu bu huzursasIUK knynağmı Ana\asadan alıjor Çunku DL.VTler hala Anajasanm ıçmdedır. Buna, tom aj'dmlar lıberallzmı, emekçı kıtlelerl çozulmez bır ienetlenme ıçınde dırenıyorlarsa, bu dırencın ıtar«ı sına «DGM !er Anayasa kunımudurlar, surecetler dır ve uygulanacakJardır» dıyerek dayatmak dogru değıldır Sosyal gelişımın kısa bır sure ıçınde getırd<tı algı bu kurumun Anayasanm gerçek ıradesuı» aykınlıgmı behrtmeye jetmıştır. Bu neaenle tx, ona bu kadar kuvvetlı bır tepkı dogmustur. Boyle bır tepkınm d'namığı olan Anayasai algıyı nlç» saymaya hıç bır Iktıdann gücu PİYASA ARAŞTIRMA MERKEZİ Damsmanlığmı yaDtığı bır KÎMYA kuruluşunun IZMIRdekı tcsıslprı ıçın PAZARLAMA MÜDÜRÜ «ramaktadır. Kuruluşun en Ust kademelenrde gorer alrrası ve tum pazarlama sa'ıs faaiiyetlennı yuklenmes! gereken adayların, Kımya dalında yuksek oğrpnim gormuş bulu ı.u"iarı Ivı derecede Inçilızce bılmelerl, K'mva endustrısmdekı kurıUuşlarda edlnümış ış tecrubesme sahıp olmalan, Çağdas pazarlama jontemlen konuianıııh *• 'oı olmalprı, Istenmektedır. Bır vnl kadar kuruluşun Istanbul merkerınde °ore\ alacak aday, ayrıca vurt dışında kısa surelı bır saıtımden geçecektır Istekl'lerın oz geçmiîlerını belırten bır basvuru mektubunu 4 agustos 1976 tarıbma kaaar adresımıze po«falamalan nca olunur Tum başvurmalar k^sınLjJe gı^lı tutulacaktır ADRES PIAR PtYASA ARAŞTIRMA MERKEZÎ Cumhurıyet Cad 245 8 Harbıye Isıanbul (Cumhunyst 7421> SEYAHAT bizi seçmekie başkır babil türhol ı»P Umut 66 ÖIÜ46Jerdemi? OKTAY AKBAL Evct Kentleşme ve Gecekondu Sorunu tiytik Sar.ayi Devrımı sonrasında toplumların, kendı gelışım sureçlerı ıçensınde goze batan en belırgın ozeüıklerınden bırısı de kuskusuz, aşırı nufus çoğalması ve çogalan mıfusun yogun, fakat hıç ds sağlıklı olmayan bır bıçımde kırsal yorelerden gıderek kentlere akışı olgusudur Bu oigu ozellıkle az gelışmış, gerı kalmış, kıbar fakat aldatıcı b>r soyleyışle gelışmekte olan ıı'kelerde, Batı nm gelışmış toplumlanndan oldukça değışık boyutlara ulaşmış, ekonomık, toplumsal, politık ve hukuksal sorunlan da beraberınde getırmıj ve gelıştırmiştır. Boylelikle toplumu çok yonlü bır açmazm duva'ları arasında sıkıstırmıştır. Kentleşmedekı bu hızlı tırma» nış dogal olarak etkmhgım Ul< kemızde de duyurmuş, oluşturdugu sorunlBr az gelışmiflıgın yapısmdan gelen olanaksızlıklardan ve sonınlara bakış açısınuı çarpıklığmdan doğan yetersızlıklerden oturu bır çözüme ulastınlamamıştır Oysa bugun yarattıgı sorunlarla bızı çepçevre kuşatan, tanımlamaya nedenlermı araştırmaja ve çozumlemeye çalıştığımız kent kavramı bızım ıç>n jenı bır ka\ram degıldır Ancak şım dılerde ılzerınde durulan sorun, yaşadığımız gune ozgu ozellıklerı bulunan, eskısinden bır çols jonlerıyle farklı b:r kentleşma olayıdır Bu farklı lıgl doğuran kuskusuz Turkıye'nın gıderek sanayıleşmesı oldugu kadar, gerı kalmış ekonomısimn kendısıne ozgu ozellıklerıdır de CHle kı, kırdakı ya da koydeka nufus degışen uretun ılişkılerinin d« zorlpmasiyle gerek üretıcılık nıtelıpnm jı'ırümesl, geretıse top raksız kaldığı ıçın ıçerısıne duştugu açmazm nedenlerinı köy dışında bulma amacıyle kenta goçmektedır. Tüm uretım ılışkılennın gıderek değıştıgı. feodal kalıntılann arındığı. tarım kesımındekı teknolojık gelışmenın ozellıkle makmeleşmenın yarattıgı topraktan kopma ve kırsal kesımdekı top rak mülkıyetmın jajgınlaştırılamajıp aksıne tekelleştırtldıği bır ulkede kentte oluşan bu yığılma bır bakıma kaçınılmazdır. Bu nedenle şımdılerde karşı konulması olanaksız olan kentleşme adını verdıgımız bu olgu artık karşı çıkılacak bır olaj değıl, düzenlenıp yon \enlecek bır olaydır Bugun ıçın ou olayın onunde duran en onemlı ve guncel sorunun, sanayıleşmeme sancısı oldugu açıktır. Temel sorun sanayıleşme olduguna fore duzenleme ve yon verme de bır baKima sanavıle^menın gerçekleştırıl mesuıe baglıdır Kendı başına bujruk delıcesme bır kentleşmenın onune geçmek ancak jogun \e yajgın sanayıjı kurmak ve gelıştırmekle olanaklıdır Bu \ondeki gırışımlenn ıstıhdam sorununu bu;Tik olçüde gldereceğı en azından kente akışı durouraca^ı pçıktır Bunlann >anı sıra kentleşmedekı bu hızlı fakat, sagnklı olmayan tırmanıs, ge lışmekte olan ulselerı buyuk ol R O M A N Y A TURLARINDAPA, ENİYİ enucuzBiziz Harek«ttid"CUH O No. 1412 ItuHzm < umhmr M B Ahmet COŞAR Yturgıuy 1. Hukuk Dnresl Lyesi çUde kentMİ altyapı yatınmlanna zorlamaktadır. Ne var ki alt yapı içın zorunlu olan bu y»tırım gerekainmeleri bir bakımm temelde kısıtlı olan gellsmB kâynaklarına baskın gelmekt», yetersız bütçe olanaklsnnı büyük olçüde asmalcta dolayısıyle yogun ve yaygın sanayıleçmeyı olumsuı yönde etkılemektedır. 13362 sayüı Besm! Gazet«de yhyınlanarak yurürlüge giren f75 •ayılı gecekondu kanurruna değın 5218, 5338, C188, 6367 sayılı yasalarda sorunls ilgıli bazı hükumler yer almıs ise de; bunlann doğ rudan dogruya ve bütün yonlerıy 1* gecekondu sorununa yonelik ol maması, duyulan gereksınmeyi tarşüamaması nedenıyle; yasa ko yucu temelll ve ciddi bır düzenleme getirme Eorunlulugunda kal rnıatır. Ve 775 sayılı yasayı kabul «dip yUrürlüğe kojTnuştur. Boylece önce halk dilinde oluşan «gecekondu» sozcügü hukuk ve yasa dılımiza girmıştir. 773 sayılı yasft ılke olarak gecekondulann mulkiyet problemlerlnı çozmek, gecekondularda oturan ^atandaşlarm yıkım korkusu altında kalmalarmı onlemek: ve bunlara kamu hızmetlenyle ılgıli konularda bazı temel onlemler getırmek amacına yönelık huHumlerı ıçermektedır Yasamn bırincı maddesı u\julama kapsamını g^jtermekte, ıkın ci madde^' !•"«« 1 O 'nun tanımı nı yapmaktadır. 3 , 4 , 5 , b , 7., 8, 9, 10, 11. maddelen beledıyo lere arsa saglanmasını, bu arsala nn tesbitim, kullanma ve degerlendirme bıcimlerjji açıklamaktadır. 12 , 13., 14 , 15 maddeleri belediyeler ıle tmar Iskân Bakanlığı emruıde kurulacak fonların kaynagı ve xııllarılması ıle ilgıli hukumler getırmektedır 16 ve 17. maddelen meicut gecekonaulann tesbit metodlannı düzenlemekte, 18. maddesı yenıden gecekondu yapımmm önlenmesını dn görmektedir. 19 ve 20. maddelen plftn ve programlar, 21., 22 , 23. maddelen gecekondulann ısiâh ve tasfiyesı ıle ilgıli hukumleri taşunakta, 24 maddesi kamu hlzmet ve tesıslerıyle ilgıli gıderle re katılmajı uUzenlemektedır 25 »e 26 maddelert arsa tahsısı koşııl \e bıçimmı, 27, 28, 29 30, 31, 32, 33. maddeleri bu yasadan yararlanacaklara yapılacak yardunJarı ve bunlann nelerden bağışık olacaklannı, 34. maddesi tahsıs amacma aykın davranışların onlenmesını, 35. maddesı beledlye r sımrları ve mucavır sahalar 'ışın daki uygulamayı, 37, 38, 39, 40. maddelen ceza hukumlennı, 41. maddesı de bu yasamn uygulanması gereken verlerde, dığer yasalann, bu yasaya aykırı hükümlennın uygulanamıyacağını ıçermektedır. Hemen sovlıyelım ki, gecekondu sorunu oz olarak mülkıvet hukuku ile ılgılı oldugu içm hukuksdi vonuvle, otesı nuKuks .1 «orunlar gıbı karşıhklı çıkar cat'smalannın sergıîendıği bır alan dır Bir yandan taşınmazı gecekondulann salgınına uğra\an ger çsk ve tüzel kışı Anayasanm "6 , Medeni Kanunun 618 ve onu ızleven maddele'i hükumlerıyle guvence altında olan mülkıvet hskkmın korunmasını ısterken; ot€ yandan koyonden kODup kent de türlü zorluklar içinde yaşam ¥ ¥ ükümet kiml isterae onn komntan yapır.» All Sirmen C V r l sorujor bırkaç gun oncekı jazısmda: «Ey efendı sen hııkumet klmı isters* onu komutan >apar buyurmuşsun. Çok de,;il kı.sa bır süre önce komutanlann kimJ ısterse hukumet yaptıklan donemde, bu ylğltUgın bu efellğın nerde>di? Üstelik o zaman seslnı çıkarsatdın jasalann dışına duşmeyecek, rejımi zedeleme*ecektın, bugtın haklı fcararlara boyun eğmek nasıl anajasal goreıın Idlyse, o giın de gasp karşısında direnmek ana\asal gorevmin, halkına borcunun, Insan onuruna savgının gercği ıdi.» / 7 Abdi Ipekçı'je \erdıfi demeçte «Ulende tasını Urafım topladı gıtti» demiş Bay Demırel. Demek istemiş ki solcular seçımle de ısbasına gelseler tası taragı toplajıp gltmek lorunda kalırlar. 12 Mırt 1971 gunu dort komutanın \erdikleri muhtıradan hemen sonra tasını tarağını ve şapkasını alıp giden Bay Demırel i hepımiz lıatırlı>oruz. Ne tlıjorsa tersıni >apan, ne demişse hepsine ters duçmuş, >ann ne dlyecekse hiçbirlne uymayacak bir lıder lursısmda>ız. «üun diindiı, bugün bask» blr pün» deyip geçıştinnek sanatının ustmsı.. Hiikiiınet, klmi isterse onu komutan Tsparmış! öyle. durup dururken, canının istcdiçi gibi yapamaz. Her işin kurah var, volu \ar. Gercken rutbc\e gelme>enl, gerekli niteliklere sahıp olmajanı gel de komutan >ap! Olur mu? Nitekim bır korgeneral'ın, sırada iki orgcneral \arken Hav» Kuvvetlerl Komutanlığına atanması askerl >argı organları tarafındn bomldu, bu atama ıptal edildı. Demek bükumet klmi isterse komutan, jencl müdur vapamaz. \aptı mı Yarjıtayı, Danıştayı, Askeri Yargıtavı, Anayasa Mahkemesı o «>apılan»ı bozar, yok sayar, ulus onunde o canının istediğini yaprnaya kalkıyan hiıkumcti ror duruma düşurur. Bu öylesıne «zor» blr durum ki, gerçek denıokrasilerde o hukiımet «tasını tarafcını» toparlaramadaıı goırvmden ajrılmak zorunda kalır. Bakmavın Bay Dejnırel'in «Meşruluk içinde her işın çaresl vardır» dlverek ramaıı kazanma çabasına Boılc Mirdumduymazlıklar jalnıs gcrı kalmış toplum politikacılannda gorülür. 9IC pnlılıkacıları çıkmazlann en çıkmazında . Sıkışmış kalmıs'ar bır ka\a onunde. Adım atamaz, sağ» dönemez. sola gitlpme7, <ecıme başMiramar. Olsa olsa goziı donmüş silâhşörler ietış.urıp sokapa dökme>e kalkısırlar. Onlarin kabada>ılıklarnle bır sure daha şu cansız >aşamlarmı surdunırier... Ama zorbalıkiara dajanan bir iktidarın da belirli bir y»?ama gucu \ardır. Zorbalık, karşı zorbahklan çağınr. O iktidsr da kendl kazuıçı kuMi\a ergeç juvarlanır. Demokrast dedlgimiz balkın o\una da.vanan rejimlerde hırslı politlka adamlarının diktatorce tutumları, ıl.ıvranışlan eninde sonunda balkın oyuyla cezasmı bulur. Demek istediğim MC iktidarmı oluştııran partilerin, liderlerin *n geç blr jıl sonra halk onunde hesap verecek, ondan oy isteyecek durumla karsı kar^ıya kalacaklandır. 1977'de genel seçimler yapılacak. Belki daha önce MC iktidannın blr yıl daha işbaşında kalıp, \Tirt Merıni >oneteceğinl düşünmek "aklı başında jurttaslan kar» kara duşündurüyor. Bu, yenl çıkmazlar, altından kalkılmaz sorunlar jaratmak, eskilerlne renilerini eklemektir. l'anl övle de olsa, bovle de olsa seçimler kapımızın onunde. MC partilenni kesin bir sınav bekliyor, en ba'?ta Bay Delmireli önumüzdeki seçimlerde AP'nin seçim propagandasım simdJden saptadığı so>lenlvor. Güvenilir kavnaklardan edindığiıtı bilgiye göre, AP'nin 1977 seçim propagandası Menderes, Polatkan. Zorlu'nun cenaze törenine davanıjormusl Seçim oncesi MC ıktldarı bu üç DP büTÜJunün cenazelerini Erüp Sultana gctirecek oradan da bü>ük bir tbrenle Be>lerbe>inde Nakkaştepe mezarlığında hazırlanan 07el meıara götürecekmiş! Bu kadarcıkmış AP'nin seçimlerdeki buyuk bombası!.. Belki sojlentidir. >akıstırmadır. am» Ecevit'in Başbakanhşı sırasında Menderes Polatkan \e Zorlu'nun aılelerine olülerinı alıp, ıstedıklerı vere ffbmmelennl sövlediçıni hatırlayalım. O zaman kimse bır şev japmadı hu konuda .. Demek «sanb. 8erefh>, ayrıca APVe de büvflk propaganda saglayacak bir uygun zaman bekleniyor . Ne sanrvorlar? Halk bovle«ıne aldatıcı, göz boyayıcı. olulerı bile kendı sıvasal çıkarlarına kuHannıava kalkısacak kadar çerçeklercien habersı? pohtikacıUra aldanır mı? Hiç sanmnorum. 1977 de oy kullanacak seçmen «nğinlan gecmış donemlerın h^lkı deftil Zaman akıp seetı nice şevlerl degiştirerek bir takım politlkacılar verlerinde savdılar, hatta gerlledıler ' ama Turk halkı. o eskı. ujutuUn. aldatılan, kandmian, goz bo5awcı o^unlara kapılan biUnçsiz bir vıgın değil artık... lOPtUMUL DfHGÜIZliKlE» Hızlı kentleşmerun gelısmekt* olan ülkelerın ekonomisini soninu ettıgimız biçımde olumsus yön de etkılemesınin yanı ııra, toplumsal yapıda göze batan değışımler yarattıgı da bır olgudur. Oncellkİe en*»teç;m ekonomısi olan kapaU koj ekonomısınden koparak, kerh yaşamının zorunlu kıldığı para ekonomısıne geçış toplumsal yapıdakı degışimi dogal olarak hızlandırmaktadır. Oyle kı bu sağlıksu daha doğrusu hazırlıksız degışım sonucu, bıreyler arasmda bir uyum kurulamamakta, toplumsal yapı gıderek; sarsılmaktadır. Zır» bilınen odur kı kent kavramı ve kentleşme olgusu salt fıaık çevrenın defışmesı ve ekonomik duzenlemenın yenı bıçimlera dönüşmesi anlamına gelmez Bu olgu aynı 7amanda toplumun kültürünU, toplumsal yapısını. bıreylerin dav ranış ve düşünü» bıçimini derinlığıne etkıleyen bir sureç nıtelığındedir. Bu yönü ile kentleşme her hangi bır yerleşme bınmını, salt fizık ve ekonomık bir yapı haline getirmekle kalmayıp, buna koşut olarak kendisine özgü bır yaşam bıçlml ve anlayışı dogurmakta, bir bakıma kendine bzgü ozelikler taşıyan, glderek kendı kaynaklarmdan kopan yenı bır toplam tipi oluşturmaktadır. Oluşan yeni toplum içerisınde sıkışan bu hazırlıksız ınsan topluluğu, kendinı, kendı oz değerlennı yitirdikçe toplumsal yapı kendı evnmı ıçensınde sarsılmak ta, kent yaşamına özgü yeni sorunlar olusturmaktadır. Boylece cınayet. fuhuş, uyuşturucu madde a'ışkanlıgı, alkolızm, intıhar, akıl hastalıgı vs. gıbı toplumsal dengesızlıkler gıderek güncelleşmektedır. Sorunun buraya kadar degındığımız yonlerı bır bakıma bizım alanımızı aşmakta daha çok eknnomıstleri. toplum bılimcılerı, psikologları, kent plancılannı ılgılendırmektedır Bız burda sorunun bızı aşan bu yrtnlenm anlarm ılgısıne ve mcelemelerın« bırakarak bır başka yonüne daha dogrusu kentleşmenin hukuksal dogrultuda olusturduğu iorunlara eğılmeyi gerekh gorüyoruz. Dunj'anın bır ,o^ ulkelerınde oldugu gıbı Turkıje'de de çejrek yuzjnldan ben ağırlığını her geçen gun b>raz daha çok dujuran hızlı kentleşmenin ulkermzde olusturduğu hukuksal sorun, «gecekondu» dıje tanımlanan konut sorunudur. Bıhndığı çıbi 20/7 1966 tarıhinde kabul edılen ve 30/7/1963 gün savaşımı ver*n gecekondu sahıbt ıse konutunun yıkümarnasını elınden ahnmamasını ve kendt sıne oncelık tanınmasını ıstemektedır. Kabul etmek gerekir kı, uygulamada bu çıkar çatı?masını gerek hukuk yapımızın genel kurallarına ve sıstsmıne, gcrekse 775 sayılı Yasamn hukumlerine ters düsmeyecek bıçımde dengeiemek sanıldıgı kadar kolay olmamaktadır. Mevcut fıılî durumun, hukuka uygun bır düzen içinde devammı saglamak uygulayıcılara oldukça sıkıntılı anlar j'ajatmaktadır. Ozellıkle uygulamada karşılaşı3an gtiçlukler yasamn genel kurallan uygulamadan kaldıran 41. maddesınden ve konusunu gerçek kışılere aıt tasınmaz mal mulkıyetinın korunması ve yıkım ıstegım ıçeren davalarda mülkıvet hakkmı koruma ıV? yasamn 5 maddesı hukroünü bağdaştırmadan doğmaKtadır Sözü edılen 5. madde hükmü, yasamn uygulama alanına gıren ozel mul kıvet konusu taşınmazlan, belediyeler yasada belırtilen amaçlarda kullamlmak uzere sahıplenyle anlasarak satm alabılirler veva kamulaştırabılirl'Sr demektedır Elbslte ıdare kamulaştırraa yoluna gittıği takdirde kamulastırmayı Anayasanm "e kamulaştırma yavsınm öngordu^ü prosedüre uygun olarak yapacastır. Burada açıkça goze batan ve hemen soylenmesı gereken von, ar.ılan madde hukmünün, ıdarevi anlasarak satın alma veya kamulaştırma ışlemme gınşmeve zorlajncı bır mte'ık tasımamiısı, bu konuda ıdareyı oelirlı 1 ır sxıre ıle smırlı bır yu.cumıulük altına sokmamasıdır. Soylemeye hacet yok kı, ıdarenln yasanm uygulama alanına gıren ozel rrUl kıvet konusu tasınmazları makul bır sure ıçuıde kendı mülkiyetme çeçırmesı bır hukuk devleri nızammda ıdareye yakışan bır davranış olmak gerekır. îdarenin aksıne tutumu yasamn amacmdan saptırılrnasına yol açar Bundan da ote a'iayasal guvence altmda olan osel mulkıyete ılıskın hakkm kullanılmasına ve ışlemesıne 775 sayılı Yasamn getirdıği kısıtlüık durumu ortadan kalkmış olur. Bır takım parasal olanaksızlıklar nedenı ıle dahı olsa ıdare sozunu ettıgimız yetkisıni kullanmada uygulamada çok kez gorülduğu gıbı güven yitırıcı keyfılığe gitmemehdır. Bunun ıçın de devletm parasal sıkmtılar içinde oldukları bılınen 775 sayılı Yasanm daha çok uygulandığı buyük kent beledıyelenne bu konuda yardımcı olması 7 v runludur. Aksı halde yasa kcndısınden konut umanlara bır sa/ veremedığı gıbı çeşıtlı sur^uşmelerın kaynagı olmaktan gıdemez 1OGUN 550 n 100 #1 ElmadjttST.VsRLt AnJcara 17 3200 464693 480773 484714 484715 48 1128 462073 46 2074 (Ses Beklam. 2278) 7421 İLAN Türkiye Demir ve Çelik îşletmeleri Iskenderun Demir ve Çelik Fabrikaları Müessese Müdürlüğünden: MUessesemız tarafından 81 kalemde toplam 28JÖ0 kg. muhtelıf contalık malzeme satm alınacaktır Bu ışl» ilgili olarak hazırlanan ıhale dosyası; 1 a) Iskenderun'da Müessesemız Tıcaret MudUrlujUnden, b) Ankara'da Tunus Cad. No 63 Kavaklıdere adresindekl Tevsıat ve Koordınasyon Müessese Mudür Muavınlığı Ticaret Şefliginden, c) Istanbul'da Lamartin Cad. Doğu Palas. Kat 4, No: 5 Taksım adreslndeki Türkiye Demir \e Çelik îşletmelerl Istanbul Mumessıllığınden 100, TL. / Adet mukabılınde temın edılebılır. 2 Ihale 6 8İ976 Cuma gunü saat 15 30'da Müessese Müdürlugümüz Satınalma Komısyonunda yapüacağından 760499 no'lu dosyajla ılgihdır, mesrahatlı kapalı teklıf mektuplannın muvakkat temınatlan ıle birlıkte aynı gun saat HJO'a kadar Muhaberat Servısme tevdı edılmiş olması gerekmektedir 3 Belirtilen gun ve saatten sonra verilen teklıfler ils postadaki vâki gecıkmeler kabul edılmıyecektır. 4 Müessesemiz 2490 sayılı Kanuna tâbi olmadıgmdan, ihaleyı yanıp yapmamakta tamamen veya kısmen dıled.ğine yapmakta serbestör. (Basın. 20998) 7427 İstanbu! Telefon Başmüdürlüğünden: ERKhK MEMUK AL1NACAKTIK Başmüdürlüğümüz servıslerındekı 35 adet boş ve boşalacak memur kadrolarının doldurulmasını temmen 17 8.1976 günu saat 14 00 de yapılacak smavda kazananiar arasından yeten kadar eleman alınacaktır. Aşagıdakı şartları taşıyanlann 16 8 1976 tanhine kadar BaşmudurlUğılmuz Personel Müdurluğune şahsen müracaatlan ılân olunur. Fazla bılgı 66 10 40 No lu telefondan alınabüir. ŞARTLAK. 1 En az lise mezunu olmak. (Yuksek okul mezunlan Urcıh edüir) 2 Askerlığını yapmış olmak 3 18 yaşındaıı kuçuk, 35 yaşından bujuk olmamak 4 VenleceK ucret yan odeme ıle birlıkte (net olarak) en az: Lıse mezunu ıçın : 1660, TL. \ uksek okul mezunlan ıçın 2050 TL olacaktır A^noa, normal çalışma saatlen cüşınaj, cumartesı pazar veja dıger tat:l gunlerı çalışıldıgı takdirde fazla çalışma ücreti bdenecektır 5 Başvumıada istenen belgeler. Dıploma ve nufus cuzdanı asıllan ıle bır adet totograf (Basın ÎSTANBUL TEKNiK ÜNiVERSiTESi ÎNŞAAT FAKÜLTESi DEKANUÛINDAN: Fakültanıizın çok degerli Öğretim Üyelerinden |BÜYÜK KAYBIMIZ Kâzım Kevser Kocataş ın KIZI. Saım, Nacıje Kocataşın kızkardeşı, rahınetlı Cahıt Oran ın eşı Hurıser Kocaraşın goıumcesı. Zeynep Arkok'un anneannesı. Betul Gulerman'ın annesı, Sıoel, Selçuk Kocataş'ın nalaları ARSA ARANIYOR Ankara'da matbaa tesıslerı kurmak üzere Iskltler caddesl, Kizım Karabakır caddesı, istanbul caddesı, Yenisanayı çarşısı, Rüıgâru tokak ve bu caddelerin civannda 50080Ü metrekare arsa aranmaitadar. Arsa uzerinde gecıct, nıteUkte yapılmış bina vesalr rapılar da kabul ed> lebılır. Arsa sanıplennın Ankara 18 3d 35 teielona ba»vurmaian rlca olunur. ENDER ÖZDEN'i kaybetmış bulunuyoruz. Cenaze törenı 26 Temmuz 1976 Pazartesi günu (Bugıin) saat U 00'de Taskışla'da ve bğle namazından sonra • sli ? Camünde japılacak ve Zıncırlikuyu Mezarlıgmda topraga venlecektır. üzuntü ıle duyuruıur. PRO F. DR. Süreyya Oran 24 7 1976 Cumartes! günü vefat etmıştır. Cenazesi 2611976 Pazartesi <Bugun> ogle namazmı müteakıp Sişlı Camıınden aünarak Ferıkoj Mezarlıgına defnedılecektır. .. (Basın 21123) 7426 İSLAM CENAZE İŞLERİ 47 20 06 (Cumhunyet 7438) (Cumhurıjet 7122Î (Cumhunyet: 7440)