Katalog

DCRT CVMJUMVET 13 MIIRAN 1979 BfrfLE yüMEK MAKAM $AHİjji Sift AMA, £ÖZLuWİ ADAMIN İ JAMI' îy^iM?. B£MıtffJîfcZE63 M' ALtAH ALLA«!.. ABDULCANBAZ TARTIŞMA Samim KOCAGÖZ 63 «Denrtdlni mi T»n BIM!» dlye sevinçle bagırdı Karayajha SMtfkanlı, sakin, ciddi, tok blr sesle konuştu «Dur. dur hele arkadaşım Halkımızm daha birçok RerC«6i anltması, bilınçlenmesi Içın daha çok, uzun bır zaman gerek . Bız, basladık, bızırn sonumuz gelebılır, ne ld bialm sonumuz yem bır başlangıç olabılır, olacak da » Uzun bır sessizlık oldu Delıkanlılaı, heyecanlı, levlnçH görunüyorlardı. Yaşlı adam, dikkatli dıkkatlı, blr bir onlan incelıyordu O da memnun, sevinçhydi. Sonra bırden emıeden bir sesle konuştu Dayı, «Zeybekler, bır yerd« çok kalıp konaklamamalılar » «Bır bıldıgin mi var Dayı?» «Uçan kuştan bıle sezeceksinız oftullarım. Bu habert en •ona bıraktım Blzim yeğen dün, ılçpde candarmalann çoga.1dığım görmü?. Bugun köylera yayılrnaya başlarlnr sanırım » Karayağız Delikanlı, «Haklısın » karşılığım verdl, «Biz de zaten buralarda pek kalıcı detflllz Gldeceğl? Getıreteklerin ıçin senı bekledik » Y&şlı adam, gözlerini dagın doruguna dogru kaldırdı, blr •Ure dUş>ündu. Sonra gozlerinl dellkanlılara çevirdl «Şimdl şu dağlann doruğunda sayılırız Şu tepeyi aşıp asağıya ındlgınizde, kocaman bır devlet yoluna rasU»yicak»mı«. Yolu, gece karanlığmda geçmeye bakırı Yolun sag yakasındaki dağlara vurdugunuzda, sırayla dağ köylerı vardır ormanlar içınde Halkı yumusaktı , zeybekleıı sever Ne ki içlerınde korkaklar, kam ıklar bulunabılır. İsıersp 11/ vamaglardan yol btıyıin ca ciahh ıçerılere varın HukUnıet isteklerınize eh deyene delc görünnıeyın » «Sagol tmml, biz yapacafctmuı bılırız, kasvet çekme > «Nasıl kasvet tekmem' Nasıl korkmam be ogullanm' Gecn günduz duam, Al.ahuı, oğlumdan önce, sizlerden once canımı alınasıdır Yoksa dayananıam > Bu sözlerı ederken vaçlı adam, nnune bakıyordu. Sonra yaşlı gozletini delikanlılara kaldırdı Onlar, güvenlo, .sevgıyle kendisine bakıyordu Dayı, hemen kendısını toparladı, başka st>z etti «YukUnüz Için şu benim eşegı, sı/e verırdım ama olmaz. Eşekle, odun yttküyle köye dönmem gerek ki benden kimse kuşkulanmasın • «lyl dUştlndun dayı » Yaşlı adam, şöyle bır sakalını sıvazladı, nlavh alayh konuştu* cEn ıyhi sız yUkünü?U, şu cjeklpre yuklevm tifşıtın'» *eliyle kar?ıdaki lngili/leri işaret ediyordu Delıkanlılar, güldü de güldü «öyle ydpıri7 » dedller. Dayı, avcuyla di7ine ba<;ıp d «E. Seymenlenm, yolcu yolunda Rpr*k AVşafn karanlıgt basmadan koye inmelıyım Ha\a da bo/uk ha vağdl ha 5'A§n cak. 4>u dık yamaçlarda eşsğe de bınenıem derenin aitbajına ınene dek Daha asağılarda çalı çırpı odun da yuklevee* ğım hayvana. Kalın saglıcakla 'letbırlı olun. Hakkınızı holal edm' • Delıkanlılar, ayaklandı, bir an öylece durup Dayıya baktılar bonıa, «Sen de hakkını helal et Dayıl» «HaKkını helal et Emmı kardeşlmiz oftlunu gördüğünde gelam et, sevgilerlmızi söyle Içprdeki kaıdeşletımizl de kur taracagız bundan hiç kuşkun olmasın Tetbirliyiz. kararhyı?'» dedller Dnvı agır agır onlara dojîru vaklaştı Bir bır hep gini kucakladı Sonıa eşegını onıine kattı deh' dedl hayvana. Oımanın derinliklerine, asaıjılar.ı dofiru vurUmeve başladı Karayafti7 Deliknnh, Sa7bcnı/lı Delikanlı, onu blr süre iz^ip, geçirdiler Berıde çamın govdesin*» baglı tngilirler, irl lrl gozlerini açmış. onUrı seyrediyorlaraı. Onlan gbzaltında tutaıı Delikanlı, Dayı ıle bır an kucoklaşmak ıçln uzaklaşmıştı, hem«n dönılp karşılaıına dıkıldi öiekıler dp hemen nobete girmeye hazırlanıyordu îngılizler çok jaşkın görilnUyoı lardı Yivecek cephanenın gelmesı, koıkularnu artııınıştı Sırık Ingıh7 sıntmaya çalıç,aıak, kondılerınp yaklasan delikanlılara la{ attı «îs there a rıot in the country'» Delıkanlılar duidklndılnr, onlnrın kar?ı«iindft dfkilen tom»onlu Deli'tanlı alaylı alayh güldu «What dıd vou think'^ kaışılığını verdi Arkadaijları »ordu. 7 ^ e chrdır edi\or bu tıcrıf yine » Delikflnlı gülümsedi «bırık korkmaya basladı erı sonunda olup bıteni şimdl R«rünce, •mrmlekette ayaklarma mı var'« diyp soruyor aklınoa bizimlp alay etmeye çnlışı\or Rpn dp <ne sandın ^a ha v nu bıleydin g1bi«:ine onunla aUy ettim Delıkanhlar, güldüier geçtiler Dayı akşam prerkPn hnünde odun vDklü eseftıvle kove girdt Köytln k ıhvesuıın «ntjnden coçfrkrn OııhjM kah\pnın kapıaına çıktı. Arkasında bir Assubay, iki candarm» daha vardı Orıbaçı «slendi «Dayı nereden gelivonun'» «Görüyorsun Onbaşını, derenin yamacına vmnp bira* çalı cır* pı topladım Hava avazladı» «O vakalnrda volda kimspye ra^tladın mı'» «Ba^iladım Odun kr?erken yanıma bizlm Hilseyin Çavu? dft geldi oduna Birlikte odun topladık sardık ejekler* köje donduk » Onbaşı As<«ıbaya döndü «Hüseyin Çavuş dedıfti bundan ıhtiyar bir heriltir Kurtulu» Savaşı çavuşlarından Kırk yaşında adamlar gibı oduna gider hfr vakıt » Assı b ıy basını salladı dondu kHİıvp\p cırdı Kahvede pek kım<eleı \ol m bn sdatte Kih\ecı gozlfrını belırterek, ken dısme df>nrn Assubav a «Meçıyle oduna cMerken b«n gördüm bunu » dive söylendi Onbası «Haydı 1\1 Bksaırılar Davı bas bakalım eıvlnf » huyrugunu \erdi Dayı surrlıl vuklu eseSını Krnrli kpndınfl «abuuu1 bunlar kovlert basniHVft bB'ladı Bpnim spnnpnlerlm ku? olup uçmuşlardır şıındı\e dek » dıye söylendi ıcınapn îkı ıln ıkı "r<pdır Uç rİPİık ıııiı dagdnn daga tepedpn tepeye (HirmrffİRn vol rtlıvoılrfidı \^gırn DP\W Kaıa Yolu bir »eriı hn linde zaman /HHIBII RoııınUp ulıjordu Doguria «.o7İestıMfn \frofl aıkadaslarını bulacaklarch Onlan gUçİpnrlirPcekler olup bitenlerdcn nabrr v»ıpceklor tnRİlıöort öteki altı arkadaşlarımn n^revp gotürüp tutsrik oUrak sakl.idıklnrı \oıi hılriııpı pkleıdı Sonra da radvodan bu ışm sonunu ngıpmııco hpp bıılıktp Miıe a \ m a sözlesılen yprrle buluia( aklardı Ne ki yürumek durmadan \(ı rümek ou7 yolda dPgil de dojt tcpe bayır koşniBk çok fordu Bir Amerika Gezisinden Izlenimler Meral TAMER Amerika'da kızılderıli bölgesinde hâlâ kabile yasaları işliyor ABD'de yürürlukteki yasalara gör» kızılderililer vergi ödemiyorlar. Kızılderililerin kendi yasalarına göre de, Amerıkalıdan ev ya da arazi satın alınabiliyor, ancak Kızılderlli malını, yalnızca başka bır Kızılderiliye satabiliyor y» do|ru yola çıkarken h«plmız sevinç ıçmdejlr Sevmcimı» ıki yönlü Bın, yalnu kızılderıhle rın yajadıgı dağlık bölgeye gideceğlmİ7 ıçin, dıgerı de kamp yerlnd» Uç gün kalabüeceglmlz ıÇın ÇUnktl turun bunrinn f.nreki boİUmunde her sabah \ola t,\ kıp akşanı gıin batarken blr başka eyalete Rellyoıdıık Yurıl ven pvlerin suvunu elektrıgıni, bütangazını yerlnrine yorleştirlp doğru blr daveta kojuyor riuk Oece yarm kamp bölgesine ddndükten sonra «rtest sabah jıne yola koyuluyordulc. „ Otptnuflırda gık iık volumurtı <u ı «rınca, 7aten ıı/un olan ynıumuz daha da U7u\ordu O gune d«k geçtığlmiz vol ların ak^ine Alabama'dan kızıl dertll yoresı Cherok««'ye giden ^ol bol vırajl) ve dardı Che ınk«r'\e 50 mil kala yolda koraman blr pano «Benzln alabllmenlr ıçin son olanak» Tamanı diyoni7 bu ke7 srercekten daj başına gidlvom? kı 7ilderllinln makineleşmemiî ya^ jsmını görscegİ7 Ancak Chernkee ye girerken rastladığımiü reklanı panolan bizi şaşırtıvor «Holyday Inn burada d» hias metınizde » «Hilton da çok rahat edecekilnlz» «Matador lnn'de unutulmaz geceler yasayacaksıni7 » Ve karşımi7da Cherokkee Yollarda turıstler için giydlril nııg üç beş kızılderilı Kırtnırı ve sarının en cırtlngından tüylU l i ırinde /ıplanp honlıı olv»k oıta'inda Bi7:m vürüyen evlerı grtrtlnre ınnrHna* calıp dansetmege basladı u Fotograf çekmpk lstedik Çeke <pftımi7 her fotojınt ıçin \> lıra odpmemızl l"*edı!Pi Ce\'iemi7o bıkıyuruz Mac Ponnalds dan Kenturkv Frıed Chlrkrn ı Kadar Amerıka'nn en ünltı rpstoranl ırının lııraa larının buradn bırcr ş,uoesı \ar Aıırak (huokppdekı şube ler ki7ilderlll Çddırı ılp gokdp len kalen karışıını garıp blr mı nıarı uslup tçinde ve çirkm ını çırkın Nc kı/ılrlpı ıli\e h/gü n 3 < dp Amerlkan tpknoloiisınp Bu Koıüniuyü irlerken blr kızılderilı o\kü^ıl nnını^ıvorunı 500 bin kızılderili 214 milyonluk Amerikan nüfusu içinde kaybolmuş bîr ırk nır, tâlevizjon seyredtrttn .. Peklyi ya »onra? Sonr» mı? Emekliligin |Clin CP her ay mtaşını alır kentln dı şında blr yere çekilir, kai» din lersln Pekiyi ya sonra' Kentten gelen adam bır»* M bırsır biraz slnirlı tevap vermi» Eh canım sonra rta iyi blr hayatın olur örnegin ava gider sin, balıga çıkarsın Kı/ılderili bir vandan oltasın rUkı balısı çıkarırken dıger \an dan da tyı ama ben jımdl de balık avhyorum. ava gidlyorunı zaten, demış MUbilir T«nl blnm «11 mızdekt to> 1. nk azalâmaz » Bıy Datsun öyle uir heyecanl» anlatıyordu ki Sankı bır fün lum Amerika'nın tapusunun kızıl derililenn elıne geçecegmi düs ler glbi Bu dalnıa elinb.kinın daha faz lasım elde edebilme hırsını di fter zenffin kızılderililerde de gor dük Cherokee dnjcl Holyday İnn otellndeki davette otelln sahibiv İP tanışmamız oldukrı ıl^lnçtı Bt/ yemegımiıl bitirmlş, dondur mnlarımi7i viyorduıt kı o ana dek crtalıkt» görünmeven davet s^hıbı onunfle rmıŞHmbBdan nn lugüvle s e n n kapısından jemek salonuna girdl Salondakt vüksekçe bir vere çıkiD «Ben bu otelln sahıbiyim, hepıniz hoşgeldiniz» dedikten sonra hayatını anlatmaya basla dı Bu adam kendi deylmlyle •«fırdan mıl^oner» oltnuş ve yıne kendi deyimiyle «para onu hiç sınıartmamıs Bskın. diyor bu kocg otelın bulaşıklannı hep ben vıkarım Şımdi de sirinkıleri yı kadım VP Hncak işimi bitirdıktnn sonra \anm17a geldim Orelımdekı personelln btlytlk btr brilılmü kaıdeşlerlm yegenleılm, kuzenlerım ve akrabtılanmrlır Amacım Cherokee'de en kwa xamsnda blr de Sheraton'un subesini açabılmek« . Ona bol şan'lar diledikten *on 11 Cheıokee'nın ah? \erış mprkezinl dolaşıyoruz. Burada da vapılar kırılflerılı çadırı Ile Amer1k«n gbkdrleni karısımı bilaz ondan. bıra? bundan. çırkin mi çlrkın Chernkee'dr Amerlkan yaxalan lslfmhor. OlUm, dojtum ve evlenme torenleri, kızılderlli torelerine dUtenlenİTnr. Bu voredekı kızılderıli evlerı se kır köseli, tek odslı ve kuttlk lerden yapılmı; Penceresı falan da \ok Isık ve havalandırma kapı aracılığ^vla saglamyor Ev lerin çevresindekl patlka yollaıda tahta arabalar gidıp gelıyor ara sıra Uzerlndeki kızılderılilpr Ise kovbov kılıgında Bır evln ontlnde gıplak tyaklı pantalonlarının kıçları delik, ellerı jüzleri klr içinde, saçltrı kıtık gıbı bır süıu PO< uk nsmı \or Oyuncakları ıse \erden top ladıklan taşler ve agaçlardan koparttıkları dallar Ötede bır kadm tenekeden blr lcfenln Için dp çamaşır M,tıvor Car^ıf çıtl lemekten kolları yorulmuş ola cak ki, bir süre sonra avaga kalktı ve legenın Içine girlp, çama«ırların tlzerinde tepinmeye basladı Patika yolda llerlivoruz Amerika'nın tüm yollan asfalt Parke yol bile yok Ufak bir kentın ara volları dnj başındRki bir kamp bölgeslne giden yol bile nsfalt ve gcnls Ben ABD'de bulundugum sUrrre toprak yolu vilnızcH Cherokee'nın çlrkin suratlı tiearet merkerinın disınria, ki7ilderıliler!n gcrçek ^asamın1 vansıtan HHİRelPrlnde gördüm PnMka volda etrafı toza du mnna katarak ilerlerken. saftdn solda bu SP*İ7 kriseii p\lpıe ra'tlıyoruz Blrinın önUndekl ag»çlara ipler gerilmlş dlzi dlzl çanıasırltr aaılmış, dıgprinln kapısmd» bir kndın domateg sa'çası vapıyor Bizlm Anadolu kövleıını nnımsıvorum NP hny Dat«;un nf dp Holyday İnn ın iahıbi, blzc kızılderılılerııi ABD'deki gerçek vasamını van <mbı] r Gerçpl kızıldprılı spkiz Uoselı trk odnlı evlerinın ıçlnrtn r > 10 kişı bır arlda \nrı aç, ^an Ink yasnfir hatırlarsak ki7ildenlinin bu ül kpde ne derılı kaybolmuş blr ır< oldugunu daha ı\ı ka\rari7 Cherokee dekı ki7ildenli llderl bay Datsun Amerık» Birlpsik Dp\letlpri'nin fethınp çıkndur sun ıiııı bln ki7ildfrıl) ^meriknn loplıımıınun dısında kütılk ten kulUbslerlnde son tloreceric >oksııl ve ılkel ve hiç blr seyi degiçtlrmek ıstemeden vRjıvor Dag ba$ındakl kavalık nra^ldp blr karış topragmı ekiyor, oıa dan ne \eti?ııse onu yıyor yarı HÇ yarı tok yasıyor Doğum kon trolUnden de habersi7 Doguruyor da doğuruyor Tolc\i7yonu cla \ok Amprlkan kültürünu ıçı ne sındıremıyor' . Tıpkı kııılderlll bykUsUndeki halık avlaymn adam gibi Che rokee'yı tur programının dısın da kendi tstedigtmlz glbi gez mek olanağını bulunca o öykünvin bu ybrede hAU gerçegı yan sıttıgını gordUk Kızılderllller haU gılnes va da ates benzerl slmgelestirdıklen bır yarhfta tapıvorltr Bu yöre de Amerikan vaaaları yerlne ka bıle vasaları geçerli Evlenma, bo^anma ve ölumlerde kendi t« relenne gore tdrenler düzenll \ 01 lar. C.ıuptan bırkaç arkadas bay Datsun'un evine akşam )emegi ne O7el olarak davetllyiz Kızıl derillnln gerçek vasantısını gor riükten sonrs, bı?e verilen adre »e gıdlvoruz Vemvesıl btr bahçe Obek 6 bek, renk renk çıçckler Bahçe nln sonunda bembe\az kocnman blr kclşk ^anında saraiı İçinde tam dört otomobil B«y Datsun ıın bır r$| Uç ''O( ılfcu var Co rıulardan blri henttz otomobil kullnnacnlt yastn dpgil tkl yıl «nnra blr tene de on« alıcagım» rluor bay Dataun kılçtlk oglu nım basını sjvarlavarak Bdy Datsun\ın zpngınli«lne di yeeek yok Amerika'nın 11 e>n letlnde arsaları kap vından içerl girlyonız Cınılı blr bolmenın ıçııid* bu ÇKII ma mdsası, masanın baç.ında f>enç hn hanım oturuyör Bızını bu kımdıı ne ıj yapîır* rir ıııe rıı/ı İK<,RI kalmidan telelon (,alıyor Gcnt hanım telefonu nı,tıklan sonra kurıılmuş makıne Kibı «Rıınsı Bay Datsun un e\t ben kendısının sekreterı Martha MıUhellim "5İ7e nasıl yaıriımrı oltıbılırım» dıvur Ması basındakı lnnım kendlstnı <ekretrr d've tanıtınra Bay Datsun a M'kırtennın nıçin evde çalı$tığını sormaktan alamadılc kondıınızi Kahkahalarla gülmeyc basladı Datsun Kentın merkezlnde 10 kath bUro.su o büröd* da 11 tane sekretorı varmış Bu spkroter dp eve gpllp giden e$« dosta yardımrı olabilmek için mii Lvın içı en pahtli egy»l»rl» döşenmıs knstaller, gümılşler. altınlarla dolu İki tane zencl hızmetçı oıtahkta dolaşıyor Blr kızılclerılinm ovlnde de zenci hıs nıetçı v emeklerı yine altın tabaklarda ylyoru? Mılyoner bır bcva» Amerikalı nasıl vaşnoısa, nelerden hoşlanıvoısa, hepsınl bulmak mümkün bu kızılderili köektındp Ypmekt»n sonr» Irin isteyip bay Datsun dan aynlıyorm Kâm pa drtnrrken patikn yola ı^apıyo1117 Seki7 koşelı kutükten y»pılmıs blr evin onlinds bır at«$ jakılmış Bu ates henı ısınmayı, lıcTi de ajriınlanmavı mfthyor Kv halkı atpşin Uç metre kftdar uzngında koKkoraman bir ten(prenın (.evreslnde toplanmıç ellerlnde bnPr kasık tencorpvts firel»" le dalriırıp rlsldırıp çıke nyorlar Arrle etmelerl gerek, çunktl karınları ao tenrerenin ısc tam 8 kişı var VERGİ ODEMIYORUR Ancak (yherokee de ılk rnstln dıftımu kızılderıliler hiç te bu oykünım kalırBmdiıınH ben/emı yoı lardı Konnkladı^ımız kamp bölgeüine geldığimlzde, o vhre nııı ılerl gelenlennden Bat Dat sun bı/ı kar^ılftdı in parmagının B'ınde kocaman yüıUkler, boy nunda papyon çi«.m«n mı ws ınun bır kızılderih Ve anlat ma\\ basladı «Biz burada gunde 16 saat ta Iı^ui7 Hepimi' plımi/'dPkıntipn daha fa^lasını eldP edebıhnenın hıı&ı ıçındeyi7 Bir kaç jıl ıçin de Cherokee de en tanmmıs A a(ma\ı basardık Bu Holyday Inn Hilton ve dlfter f > tellerln sahiplerl hep kızılderıli lerdir Bizım bu vogun oalıjmaktak, bnşhiH amacımır toprak satın almik Bılıyorsunuz, ABD'de yü rürlüktekı \a«alara gdre bız ver Rl rtdpmıyoruz Bu nedenle satın aldıSımız ara7i >a da bınalar bı ze beya7 Amerıkalı ya da 7end den dnh* uru7a malolujor ( hcrokpe de ve kınlderllllerln vasariıklnrı diger bttljîelerde bı rım kendi \isalArımız geçerlı lidiı Topıak konusundakı vasa mi' uyaıınrft ki7j)derıh hpr ıst» dlgınden ara7i satın alabllır an rak bu aı*7iyi yalnırct blr kızıl PEKIYI YA SONRA! Kı?ıkicrılınm bın hır ıımagın knısında ivl.ınıvurmuş Civaıda kı sanavı kenttnden Rnrp\ı u rıi7 ışçi toplamak olan hir adam balık avlayan kızıldprıllnın yanı na yaklaşmış ve ?oyle demış Sen burada balık avlavın zaman oldürmek verine, bır fab rikadn çalışmalısm Ben sana ıji bır 1? bulabılırım Kızılderlli «Pekıyl anıa ben ne dive fabnkada çalışayım» dl \e «ormuş. Brlylelıklp psra ka/aııırsm Karandıpın paravla rt.ı kendınp bır 8v otomobil televizvon fo lograf makınp"!i vp konfnrun Için RPII kü şevlerl satın alabı lıısın Prkıvı \a sonra'' Sonra mı? Otomobil kulla nieukHiı fııınalnrının (HEROKEE'NIN OIJJR YÜZÜ Daha sonr» olomobile Bt'»rıp f herokee'nın merkezlnden ınnklüsıvoru? Daha "1 kilometre lıtlp ılprlpmerien RPCPkondu nmhallp l»nn# ben7fi çok yoksul olduklan ilk bakışta ınltsılan yerlejme brtlgeleri' le karjılRsıvoru? KAYBOIMUJ BIR IRK Pugün Amerika da 50ü bın kı7ilderill vaşıyor Amerika nın nUftiMinun 214 mlijon oldugunu YARIN NEW YORK'TA AMERİKALI YOK GARTH TiFFANY İÜNMS.)C ÇÜK rsTŞpJ4JN «u ^ ^ (LQ(NTÇ « *