Katalog

ÇAĞDAŞ Y AYINLA Rl KARASEVDAM ANADOLUM Fikret OTYAM Yurdumuzun Sorunlarını. Acı Çeken KAhroian lnsarlannı Dıie Geüren Yaptt. Fıyatı: 20. TL. ÎSTEME ADRESIÇAGDAS YAYINİJUU Halkevl Sokak, 39/41 Cagaloğlu IST. umhurıyet 53. yıl, «rı: 18633 Kurucusu: TUNUS NADt 13 HvkM 1976 Pınr olduklan ATAŞ raiınemını dılşük kapasıte üe çalıştırmakta ıdıler. Yabancı petrol şırketlerının bu davranışı uzerine uygulanan yasal karar gereğınce ınılan sırketlere verılen 90 gunluk sure 24 hazıran tanhınde bıtecektir. Bu tarıhe kadar eski fıyatla ham petrol ıthal edılmezse. yabancı petrol şırketlerının sahıbi oldugu ATAŞ rafınerısinın devletlestinlmesi olanagı doğmus olacaktı. (Devamı Sa. t, Sü. 4 tte) TURKIYE'NIN EN BUYUK KUPUR ARSIV MUESSESeSI NORMAL KODLU FIHRISTLI VE FIŞLI ARŞIV CALISMALARIYLA HER TURLU RESMİ VE OZEL MUESSESEYF16 YILDAN BERI HI2MET ETMEKTEDIR TELEFON EDINIZ BILGI AUNtZ ^«rnez Zoter Mpydor Ao . Ho ı Ko* ? \n ' 2 Tel 17 42 42 PK 1071 Yen sen r ANKARA S' IRTı8A'" PK 9e F nd K iSTANBUu î \ j ~ " Topuz: Zam MC'nin yabancı petrol şirketlerine teslimiyeti anlamma gelir ANKARA. (Cnmhuriyet Bnrosu) Cumftmnyet Halk Partısı Genel Sekreter Yardımcısı Alı Topuz, ham petrol ıthal fıyatına yapılan zammı eleştırmış «Bu karar Demırel fktıdannm çok uluslu yabancı petrol şırketieııns teslımıyeü anlamına geür» demışör. Topur şunlan soylemıştır: «Yabancı petrol şırketlen uzun suredır ham petrol ithal fıyatım yetersız bularak gereğınce ıthalât yapmamakta, boylece sahıbi Zam, satış fiyatlarına yansıtılmayacak; bu nedenle Hazine'nin yıida 300 milyon lira destek yapması gerekecek; BPveMOBiL'e 80 milyonluk transfer olanağı tanındı. HAM PETROL ITHAL FİYATI YÜKSELTİLDİ ANKARA, (ANKA) Bakanlar Kurulu, ham petrol ithal 11yatlarını ıkı kademede yuzde 11 oranında yukseltmış ve yabancı petrol şırketlerının geçrniştekı sthalatlan ıçın dovız transfer etmelerıne olanak sağlamıştır Ithal fıyatına yapılan zammm satış fcyatlarına yansıtılmayacağı beHrtümıştır. Bu takdırde hazinenın yılda 300 milyon lıra kadar destek yapması gerekecektır. Dunku Resmi Gazete'de yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararnamesıyle, Ecevıt ve Irmak hukumetlerı doneminde kabul edılmeyen vadelı ıthalat olanağı ytiksekfıyat karşüıgında venlrr/s ve dünya petrol fiyatlannda Eldm 1975'den sonra bır degısme olmadığı halde, BP ve MOBÎL'ın 1 nısan 1976 tanhinden sonra yapacaklan ıthalat içın d« fıyatlar arttınlmıştır. Dunkıi Resmi Gazete'de yayınlanan Kararname'de, BP ve MOBÎL'ın 1 ekım 1974 1 ekım 1975 tanhleri arasında Ithal et tıklen ham petrolun £ob peşm serbest rekabet fıyatı Ecevıt ve Irmak huktaıetlerı doneminde saptandığı duzeyde tutulmuş, ancak yabancı şırketlere genye dogru gıdılerek vadelı ıthalat olanağı ssğlanmıştır Buna gore, (Devamı Sa. 9. Sü. 7 de) Istanbul'da 298 öğretim üyesi ve 519 öğretim yardımcısı bildiri yayınladı: "Panislamızm ve pantürkızm gerici akımın uzantılarıdır,, Istanbulda 298 oğretım üyesi ve 51<* oğretım yardımcısı Panıslamızm ve Pantürkızm konusunda goruşlerım açıklamışlardır. Bu konu ile ılgılı olarak yayınlanan bıldırıde şoyle denılmek tedır «Son gunlerde bır grup ünıver (Devamı 5. Ssyfads) Lübnan'da Suriye birlikleri mevzilerini Arap Barış Gücü'ne bırakmaya başladılar Aykut SAĞANAK biJdiriyoı BEYRtT Lıbya Başbakanı Abdülselam Callud'un gırışımlen sonunda, Lubnan'a gıren Surıve bırhklennın kademelı olarak çekılmelennı sağlamak amacıvla, Lubnanlılar, Fılıstınlıler ve Sunyelüer arasında yeni btr ate$ kes arüaşmasma vanlmıştır. Lıbya Başbakanı Callud, bu konuda yaptığı açıklamada Bevrut'takı ana yollar uzerınde Surıye ve Lıbyalılardan olusan gözlem istaayonlannın kuruldugunu büdırmıştır. Callud, Beyrut'u liman kentı Sayda'ya bağlayan ana yollar iızennde kurulan gozlem ıstasyonlannın, gıda ulasımım sağlamakla gorevlendmldıklerıni so^ lemistir. Bu arada ortak Arap Bans Gucü'ne bağlı bırlıklerin yenı bır bolümü daba dun Lubnan'a (felirken, Sunye bırlıklen sabahm erken saatlennde baskent Beyrufun batısmdakl ablukap (Devamı Sa. 9, Sü. 5 de) Gazîantep olayının, öncekilerin devamı oldugunu soyleyen Demirel, 'Ecevit yabancılarla vardığı kararlan açıklasın, dedı Turgut GÜNGÖR KAYSERI Başbakan Süleyman Demırel, Kaysen d» dun çınko tesıslerının açılışmda yaptıgı konuşmada, CHP'yı ve Bulent Ecevıfi sert bır dılle elestırerek «Gazıantep olayları. Kızıldere, Zeytınbumu \e Malatja olaylannm devamıdır KızılderB olaylarmın hamısi de CHP'dır. Gazıantep'te «orev basında şehıt düşen güvenlik kunetlennın \ebalı CHP'nın omuzlanndadır» demıştır. Demırel, bu arada CHP Genel Başkanı Ecevit'in yurt dışındaki sosvalıst partılerle almıs oldugu kararlan Turk kamuoyuna ılân etmesının kaçmılmaz bır gorev oldugunu da soylemıştır. Demırel'in hizmete açtığı tesisler 1 mılyar 351 milyon liray* çıkmıstır. 1972 de yapımma ba$lanan fabrıkada 1200 işçı çaUsacaktır Ecevit'in Sovyetler Birliği Başbakanı Kosigin île görüşeceği açıklandı Ali SiRMEN bildiriyor LENİNGRAT 11 H»zıran Cu ma gunıi Sovyetler Bırlığı"ne gelen CHP Genel Başkanı Bulent Ecevit'in 16 veya 17 Hazıran gunu Moskova'da Sovyetler Bırlıgi Başbakanı Kosıgın üe goruşeeefi açıklanmıştır CHP Uderı Cuma aksamı saat 19 50*de Moskova'mn ŞerenenyeTO 1 Havaalanında Sovyetler Bır lıgı Yuksek Şurası Bırlık Meclısi Baskanı Sovyetler Bırlıği Parla(Devamı Sa. 9, Sü. 2 de) Türkler: "Her türlü terörist hareket demokrasi mücadelesine zarar veriyor,, DtSK G«nel Basluaı K«rn»l Turkler DISK Genel Yonetım Ku rulu'nda dun yaptığı konuşm*da. son sıyasal olaylara degınerek. «MC ıkndarı, kamuoyunu yanıltıp, sınırh demokratık, » n ; dıkal ve sıyasal hak ve ozgur j hıklenn kullamlmaz hale gelece £1 daha açık ve dolaysız bır re jım getırmeyi varlığının sebebı olarak gormektedır. CHP Genç lık Kollan raporu. Devlet Gıivenlik Mahkemelen Savcısınm demed, Gazıantep olayları bu açıdan degerlendınlmelıdır» de mıştır. Buyuk burjuvazının somuri oranını daha art ırmak, ucretlerı dondurmak, kânnı alabıldıgın? yukseltmek ıçm daha gerıcı ve baskıci sıyasal ortama gersksın m« duyduğunu soyleyen Turkler, özetle şoyıe konusmustur: «Bız DISK olarak, bıreycı, her turlu tercnst hareketı, ışçı sını fma ters, bozguncu ve maceracı akımlan mahkum ettıgırruzi çeşıtli fırsatlarda behrtmıştık. Bu açıdan, Gaaantep'te emniyet kuvvetlenyle stl&hlı çatışmaya gıren bu kişılerın ve baglı ol duklan akımın buyuk burjura zmın etonefine yag surduğunu. ışçı hareketıne ve demokrasi mu caaelesıne zarar verdığını bır kez daha açıklamakta yarar goniyorum. Yetkılılerm açıklamalanndan snlaşüdığı gıbi, baskın, CHP Gençlık Kollan rapo ru ile Ankara DGM Savcısımn demecıni doğrulamak ıçın bek letüerek vapılmıştır. tktıdar soz (Devamı Sa. 9, Sö. 1 de) Sabancı, ithalât karşılıklarına ilişkinMC'nin kararını sert bicimde elestirdi tstanbnl Haber Sanayı Oaaları Bırlıfi Başkanı Sakıp Sabancı dun duzenledı ğı basm totdantısında, sanayıcı lerle hukumetler arasındakı dı yalogun ıyı ışlememesinden ot'j ru ahnan eKonomık kararlanr olumsuz sonuçlar verdıgını, dar boğazdan bu nedenle geçılemedı ğırı belırtmış, ornek olarak MC Hukumetının ıthalat karşüıkları nın beş gun ıçınde Merkez Bankasına jatınlmasına ilişldn kara nnı gostermıştır Sabancı bu Konuda, «Bu karar, ofkelı, sıddetlı ve acele ola rak alınmıştır Bır anda 810 mılyar lıralık bır kaynagın pıva sadan çekılmesıne yol açmıştı' Bu uygıılama çok kısa zamanda ve nzelhkle uretken sektorlerd" uretım daralmalanna ve ış hava tında cıddı çozulmelere yol açabılecek bır karardır. Nıtekım sımdıden bır çok ışletmplerde endıselı beklemeler donemı baslamıştır » demışur Sanayı Odaları Başkan'ık Dıvanıan ortak toplantısında aiı nan karar'arı açıklamak uzere dun yap.ian basın toplantısında *>akıp cabancı dış odemeler den gesı konusunda karsılasılan guç lukJerın devam ettıfmı, geçen v^l hanrlayarak ılgılılere ver dıkierı raporda belırttıkleri kay gılann halen Eeçerli oldugunu anıatnus ve şunlan soylemiftır'Bu guçlukler, şu veya bu hukümetın ıslemış oldugu yanlı? polıtıkadan çok, ekonomık vapı mızın ve sanayılesme modelımı an doğal bır sonucudur Bu so runun tam olarak çozulebılmesı ancaV orta ve uzun vadede mtım kün olaraktır Bununla beraber, (Devamı Sa. 9. Sü S da) Çeltek İşletmesinde neden kan döküldü? Fikret OTYAM MERZtPON Yeni Çeltek Maden Işletmesı Ocağının demırhane bolumumin onunde H haziran 1876 cuma gunu saat 15 50 de bır sılah patlamasaydı dört emekçı can vermeyecektı. «Altı da ustu de bırdır yerin» demış. yıllardır sendıkalarca da somurulen 980 maden ışçısuıın bılmçli dırenışıni, hakkmı, en doğal hakkını yasal yollardan almak içın nasıl bır dırenç gosterdığını aniatmıştık \e ışçıler (Devamı 7. Sayfsda) Yeni BM Güvenlik Konseyi'nde Kıbns'a iiışkin karşılıklı suçlamalar yapıldı LEFKOŞE Kıbns sorunun& bansçı bir çoEÜm bulunmasını amaçlayan toplumlararası gorusmeler, buzdolsbına yerlesbrümış tır. Türk ve Rum toplumlan tem sılcılerı Ürrut Suleyman Onanla Tasos Papadopulos arasındakı ınsancıl sorunlar tızenndeld gorüşmeler de kesUmıştır. Ote yandan BM Guvenlık Konseyınm Kıbns konusuyla ıigıll toplantısında sbzalan Türkıye'nın BM Daımî Temsücısl Ilter Turkmen, Kıbns Rum Dısıslen Baka (Devamı Sa. 9, Sü. I de) EKONOMIK DURUM Başbakan Demırel Kayseri'dekı konuşmasının başında ekonomık duruma dejfmmış çesıtH güçluklere ragmen 19T5'tekı kal(Deramı Sa. 9. S*. I de) MOSKOVA HOTURI ECEVİT'İ İZLEMEK İSTEYEN TRT'CiLER ViZE ALAMADt MOSKOVA CHP Genel B&şkanı Bulent Ecevit'in gezısının ılk gunlerı daha çok tunstık rutelıkte Gezıye bayan Rahşan Ecevıt'ten başka CHP Genel Sekreter Yardımcısı Hasan Esat Işık jle partı Yonetlm Kurulu uyesı Cahıt Kayra ve Dışışlen Sekreten olan Koloğlu da katılıyor. (Devanu Sa. 9, Su. 1 de) Catısma kurbanlanndaıı Ramatan Sevindik'in esi yakınları tarafından trskin edilmeve çalışıbyor. (Fotoğraf : Fikret OTYA1VI) YENİ ÇELTEK'TE4 KiŞiNiN ÖLDÜĞÜ İŞÇİ ÇATIŞMASIYLA İLGiLi 27 KiŞi GÖZALTINDA MERZIFON KAYMAKAMI, <0UY, BIR GRU8UN, 15ÇİYE KARŞI IKILI OYNAMASI VE KABADAYILIK SONUCU ÇIKMIJT1R. DEDI. KARAMANLiS, TÜRKiYE'Yi DiYALOGA GiRMEMEKLE SUÇLAD1 ATtN'A Yunanıstan Başbak» m Konstantın Karamanlıs, Turkıye'nın Yunamstanla Cıddi bır dıyaloğa gırmeyı kabul etmedıgım> one surerek, kıt'a sahanUğı ve Kıbns sorunlannda bu nedenle hıçbır gehsme sağlanamadığmı ıddıa etmıştır. Karamanlıs, Yunan Parlamentosunda genel politikaya ılişkın yaptığı konuşmada, Türkıje'nm bu tutumu nedeaıyle Yunanıstan' m savunmasını guçlendırdigını soylemıştır. Yunanıstan Başbakanı, ulke ekonomısmın süreklı olarak ıyıleş me volunda oldugunu soyledıkten sonra, Yunan sıyasal partılennı, ulkenın sivasal vaşamını «Dınamıtlemekle» suçlamıştır DEPREM ZEYYAT SELiMOĞLU'nun uzun hikâyesi ÜYKTJSUZ KALDIĞIM BÎB GECE, tÇİNDE YAŞADIĞIMIZ ŞU BUYtTK KENTIN BIR DEPREM BÖLCESÎ OLDUĞU DOŞÜNCESİ KAIAMA TAKILDI ÎSTE «DEPBEM»ÎN ÇEKİBDECI BÖYLE OLUŞTÜ. HER GÜN YÜZLERCE, BtNLERCE INSAN. BÜYtJK KENTTEKI BU DEPREMlN ETKISIYLE SABSILMAKTA. BOZOLMAKTA, ÇÖKMEKTE, YIKUA1AKTADIE «DEPREMvIN BAŞUCA KİŞtLERI OLAN SEFER İLE PAZILZÂDE DE KUKTULAMAZLAP. BU DEPREMDEN. HEM DE EN ÜÇLARDA YER ALMIŞ tKÎ İNSAN OLMALAHINA KARŞIN ÎNSANIN DRAMI BENl HEP ETKILEMtŞ BENI YAZ MAYA ZORLAMISTIR. «DEPBEM» DE INSANIN YANSITMAYA ÇALISIYOR GÖZLEM UGUR MUMCU Sunta mı, mobılya mı? SALI GÜNÜ 4. SAYFAMIZDA oktandır mobilya konusnna değinmemistik. Bugnn, bu konuda bazı açıklamalar vapma zorunlulugu var. Once şu konuyn açıklıia bavuşturalım: Mobılva davası Iki ozelliğe sahiptir. Bunlann birı, Vahja Demirel'ın, Isvıçre'de \arbğı saptanamayan şırhetler aracüıgı ile yapmış oldugu ihracat \e «vergl iadest» konosudur. Bu konuda henur bir dava açümıs değildır. Bu dosya Ankara ba>cı yardımcısı Ahmet Tercumanoglunun elindedır. Tercumanoğlu bugüne kadar ne dava açmıs, ne de ko\uşturmaya yer olmadığı karan vermistir. Zonguldak Ağır Ceza Mahkemesı'nde gorulen dava, Yahya Demirel'ın Kıbns'a, «mobilya venne sunta» sattığını saptayan Gümrak Bakanlığı Mufettisi raporu uzerine açılmıştır Kısaca ozetlersek, «hayali şirketier» \e «bayalı mobılya» iki ajrı konudur «Havali şırketler» konusunda henıiz bir dava açUmamıstır. Açılan dava •hayali mobılja» Ue ilgilidir. Zongoldak Ağır Ceza Mahkemesınde förüJen davada, Davut tyigun, Hnsnn Çakmak ve Lnal Akçamur adlı bıiirkısiierden, bez bir torba içinde buiunan suntalann incclenmesı istenmis, bilırkişiler de bu inceleme sonunda goruşlennl bildirmislerdir. Yabya Demirel de bu raporun okunmasıodan sonra tahliye obnnstur. Istersenlz, biz konuru biraz daha yakuıdan inceleyelim İurt dısına gönderilen mobilyarun niteliklerini belirleven «mevzuat hükümleri incelenmeden sağlıklı bir sonuca ulatrnak olanaksızdır. Yani, neyin mobUya neyin sunta olduğu, belirli kurallara bağianmıstır. Bu nedenle, •sunta mı mobilya mı?> tartısması, sadece «elyordamıvla» vapılmaz. Onee, «mevzuat» içinde buJunan tanımlara «öıatmak gereldr (De\amı 5. Sayfada) Ç SLXrOV4 Amasya'nın Suluova ılçesıne bağlı Yenı Çeltek Komur ve Madencılık Anonım Şırketı ışçılerı arasmda çıkan, ^e 4 kışuıın olumu ve 4 kışırun de yaralanması ile sonuçlanan olaylarla ılgılı 27 kışi gozaltma almmıştır \e sorgulan surdurulmektedır. Olaya el koyan asken bırlıkler ıse, Komur îşletmesmm faalıyetlennı şımdılık durdurmuştur Bu arada, guvenlık gerekçesı ile ışletme çevresmdekı koy evlen boşaltılmıştır Işletme çevresmde askeri bırlıklerce alman guvenlık onlemlerı devam e'mektedır. Olaja ılışkm olarak Merzıfon Kavmakamı Alı A\dmalp «Bu ola\lar. ışçı ıstısmarı ve kabadavılık sonucu çıkmıştır Bır grubun işçıye karşı ıkılı oyna ması sonucu çıkmıştır. Yıllardan ben somurulen bır grup ışçı, artık tahammulu kalmadığından, ışı çatışmaya dokmüşrıir. Guvenlık kuvvetleri duruma hakımdır. Her turlü tedbır almmıştır» şeklınde konusmustur. (Devamı Sa. 9, Sfl. 8 de) DGM SORUNU 1950 yılinda Roma'da Imzalanan tnsan Hakları ve Ana Özgurlukierini Koruma Sozleşmesinin 6. maddes) «Yasal, tarafsız ve bağımsız bır mahfceme tarafından vargılamnayı istemek hakkı»nı temcl bir hak nitebğtnde kabul etmistir. Türkiye, bu sozlesmeve imza atan devletler arasındadır. Bir mahkememn tarafsız ve bağımsız olmasının «onsuz olraaz (Sine quanon)» koşulunu, varfiçlarının atanma vev* gorevden alınmalannın yurvtme organının ellnde olmaması olusturnr. Vargiçlann atanmasmda sivasal iktidarlann etkisi buiunan yarsrı kuruluşlaruim tarafsız ve bağım«ızlığındaa söz edilemez. Bu nitellkte kuruluglar «mahkeme» kavramı ile de açıklanamaz Gerçekten 19S1 Türk Anayasası, 7. maddeslnde «yargı vetkisinin Türk ulusu adına bağımsız mahkemelerce kullanılacafı» ilkesini kesin ve açık bir yazımla belirtmektedir. 124. maddede Ise, vargiçlann atanmalannın bagtmsızlık ilkesine gdre. diızenleneceği öngönilmus ve bu yetkiyi kullanmak uzere Yuksek Hakimler Kuruln oluşturulmustur. 1961 Anavasasının demokratik nitelikterinl Turk ulusu Için liıks savan rasist anlarış, 12 Mart doneminde düşönce özRarlüğünu boğmak amacırle var^ı otranının bağimsızli||ini çuvence altına alan Anayasal ilkelerc de sakiırıva geçmistir. Orhan APAYDIN Sıkrjenettm rejimlni parlamenter bır façizmde sfirdnrmek isterenler, sıkıyönetim mahkemelerimn yerini, vargıçlarının atanmasmda iktidarın soz sahibi oldugu surekli olarak çaiışacak siyasal mahkemelerle doldurmak istemı^leruir. Devlet Güvenlik Mahkemrleri, bu anlavışuı ürönüdur. Bu tür kuruluşların demokratik dnzenle bağdasamayacafı biçimınde ıleri sürulen itirazlan karsılamah içln de, Fran^a'da de Uaulle'ün otoriter yonetiminde kurulan Devlet Gmenliği Mahkemeleri örnek olarak gösterilmiştir. Fransa çibi. ozpürlükçü bir dibede bile varlıpını sürduren bir mahkeme modelinin Türkıye'd? kurulmasının demotrasiye aykın sa\ilamayacatı demajojtsi kamuovuna vansttumıştır Yabancı bir ülkenin kendisine örçu koşullannm Turldve'de (tecerli olamavacağı çerçeğini bir vana bırakarak önce bir valanı açığa çıkarmakta varar vardır Ülkemizde fcuralan D(iM tfirfi mahkemelers fasist tspanya dısında Avrupa kıtasında hiçbir •ilkede rastlanamaz Gerci Ftansa'da devlete karsı i»tenen ban suçları vargılanuk uzere Devlet GöventiBl Mahkemeleri adı altında bir kuruius 19M1arda olustnrulmustur Ancak bu kurulusun (Devamı 5. Sayfada) ÇEK.TOKATŞUBESi BAŞKANI ANKARA'DA YAKALANDI ANKAR4, (Cumlıuriyet Bıirosn) Tokat Çocuk kgırgeme Kurumunun gumruklerden yapılan ba gış eşyalanru satmaktan sanık olarak aranan CGP Tokat eskı tl Başkanı ve ÇEK Tokat Şubesi Başkanı Peyman Akçam dun Ankara'da yakalanmıştır. Uzun suredenberı Ankara'da sık sık gorulmekte olan. ancak bır turlu ele çeçemeyen Akçam, Altındağ Ciincı ağır ceza mahkemesuıde yargılanacaktır.