Katalog

OORT CUMHURim t HAZtHAN 1976 Mqu&Bifc$,EY ABDÜUAHBAZ. HİLMİ İ B î YA ABDİÎUA^Al. ÖlD& f N U F ÖlD&D . AMA KİMEirî BiUlf ABDULCANBAZ TARTIŞMA Samim KOCAGÖZ 51 Gülüvenniîttm. «Zaten sızı dınlemek için geldım hoctm.. Heyectnlânıp, yonılmanın istemiyonım > Pınl pınl gözlerinl gözlenme dıkti. Bu kez salun sakin konuştu: «Peki peki şımdi ofkem, heyecamm yatıştı Hani neredeyse yüz yıl sonra, Namık Kenıal gibı, (ölürsem gonneden mıllette ümıt ettığım feyzı / Yazılsın senkı kabrımde vatan mahzun ben mahzun') diyesım gelıyor Ben, benden geçtım, bır ayagım çukurda Ekrem Bey oğlum. Yapabılecegım ancak bundan boyla sızlerden şıkayet olur. Eır savaş verdımse omrumce, bu savaş kıtaplarımdadır. Uzun vadede savaşımın sonucu, bır nebzecık gorulebılecek. ne kı ben gormeyeceğım. Şımdı senden, sızlerden hesap soruyorunı; sormaja hakkım var mı, yok mu' Onu da bılemeyecegım ya . Soyle bakalım: Bızım partıyı nasıl karaya oturttunuz? îktıdara geldımz de somürgecılerı, bagımlıhgı bır yana ıtıp, ortadan kaldırdmız, toprak sorununu hallettınız; kap kaçcıları. soygunculan yere sermek ıçın dış tıcaretı devletleştırdı nız, bankaları, sıgortaları devletleştırdınız, sosyal adaletı sağladıruz da sıra halklar sorununa mı geldı? Nasıl bu oyuna geldınız' Amenkanın bu oyıınuna gelınır mı? Amerıka zaten barış gonüllulen orgutuyle halkımızı paramparça ettı. Sen, sünnısın, ben alevıyım dıyerekten tut, neredeyse sen Izmır'lısın, ben Ankaral'ıyım dıyerekten bızı boldu de boldu Şıı. alevı vatanda*lar partı kurmak zorunda kaldı. Somurgecılerm, Ingılızlerın yuzjıldır sürdürdüğu oyuna nasıl geldıruz Amenkalıların elıyle be oglum? Nereden çıkardınız bu halklar sorununu? Sırası mıydı'* Ya son kongrenız? Sosyalıstlenn bu denlı kısır goruşlü olabıle cejinı bır türlu anla.vamıyorum Butun partı ıçı kavgalarımzın üstüne bu ı? tuy dıktı! Bu ıs eger partı ıçı iktıdar oyunuysa çok çırkın'> Türkıyede Oldum olası konuşulmasını kendı kendımıze yasak ladıgırmz bır konuda, herhalde benım hukuk adamlıgıma guvene rek yazar Hasan Bey, açık açık konuşuyor, iıkrinı soyluyordu Par tımızın çıkmaza gırmesının nedenJerınden bın de bu »oyledıklerıydı: Sosyalızm her ulkenın koşullanna gore devrımcıliktı; her tılkenın koşullarına gore, Marks'dan eyleme geçerek sosyalızmı getırmek ıçınğ yerleştırmek ıçın bır taktıgi olmalıydı. Ikıncı Dunya Savaşmdan sonra sosyalıstım dıye yonetımlerini kuran ulkelerın yontemlen ortadaydı Bızler katı bır kıtap romantizmme kapümıştık . Kasan Beyın kendısıne gore haklı olduğu yerler vardı. Ne kı kendısıne ne karşılık verecefcımı bılemedım. • Bız, son kongrede joktuk ıstıfa etmıştık » dıyebıldım. Yazar, yumuşadı; gulmeye başladr «Nerede olursak olalım, Anayasava davanarak kurduğumuz bir partinın, yıne Anayasaya gore kapatılması sorumluluğundan hıçbırımız kurtulamayız . Butun sosyahstler' Bunu boylece bilehm. Faşıstlere, ışbırlıkçılere, ajanlara, dıs dusmanlarımıza hep bırlıkte çanak tuttuk » lçımden, «başımıza gelenler bir >ana, geleceklere de katlanalım... dıye geçırdım. Yüzumden. benım de bu olup bıtenlere çok uzulduğümü anlamış olacak kı, Hasan Bey, saatine baktı. •$u radyoyu açıp haberlen dınleyelim ferahlarız (!). dıye alayh alaylı soylendı. Yerınden doğruldu; kitap yığımn arasındakı kuçuk bır masada duran radjoya yaklaştı, duğmesırü çevırdı. Keklara programı bitmek üzereydı. Goalenmız korfemn mavı sularına kavuşmaya hazırlanan guneşe, ırılesen guneşe, Izmır'ın goruntusune takılmış bekledık. Radyo, memleket saat ayarını verdı; sonra haberlere basladı Daha ozetleri söjlerken spıkerın sesı heyecanlıydı. Sonunda soyleyeceğmı soyledı. Donmuş kalmıştık Israıl Devletının îstanbul Başkonsolosu Efraım Elrom, bugun tstanbul'dakı evınden, sılâhlı dort kışı tarafından kaçırılmıştı! Haberlerın arkasını dınleyemedık, bırbırımızın yüzüne baktık kaldık . Hasan Bey, gulumsemeye başladı. Zorla gülüyordu: «Eh Ekrem Bey, baskı yetmıyormuş gıbı, bu olay, hukumetin başındaküere baskıjı artırmak ıçın buyuk bır fırsat . Ellerın den gelenı ardlarına koymavacaklar Korkanm bu pınncın taşını bıze ayıklatmaya kalkışacaklar' Buyurun aptessız cenaze namazuıa'> «Bızım bu olayla ne gıbı bır ılgımız olabüır?» •Olamaz, olamaz ya oldurabılırler » «Ben, lıukukçuyum ustadım • dıye soze ginşecek oldum; yazar benım sozumu kestı • Hukuk, adalet, suç anlayışı, her rejıme gore degışır .. Buıu ben mı sana oğreteceğım şu sıra? Şaşırma canım, durumu jerinkanlılıkla ıncelevelım . Hasan Bevle olaviarın gehşmesım, durumu ınceledık, tartıştık, konuştuk. Hanımının hazırladıgı yemeğı hep bırlıkte yedık. Benı geç vakıtlere degın alakoydu Zaten benım de aklıma ayrılmak gelmıyordu. Sonunda yme kucaklaştık, hanımı ıle be ru asansore dek geçırdı. Eve Emel ın verdıgı anahtarlarla gırdım Ne kı saloııda ısık vardı Kımse jatmamıstı Cemal enıştermz, yıne eskı koltuğunda kafayı çekıyordu Kardesım. oturdugu yerden ayağa fırlayacakmış gıbı gozlennı radyoya dıkmıştı. Erdal, nerede\se kulağıru radjoya yapıştıracakmış gıbı eğılmışti. Benı gorunce, «Tam zamanında geldm da>ı, \etış, ışler ıjıce karışıvor» dıye basbayağı bağırdı Radyonun bulunduğu masanın yanmda kı bir ıskemleye ılıştım 22,45 haberlen verlllyordu. Spıker, «$ımdı, Başbakan Idarı Işler yardımcısı, devlet bakanı saym Sa dı Koçaş'tan, bır hukumet bıldırısı dınleyeceksımz » dedı Dın ledik Bakan Koçaş, çok sınırlı, çok hejecanlı bır sesle bıldıııyı okurnaya basladı Okurken kendınden geçmış bir adamiıi ızlenirnmı venyordu Doğrusunu soylemek gerekırse, bız de, ben de çok şaşıınııştık Bu şaşkmhk ıçmde şasırtıcı bıldırıvı akhmda tutamazdım Sonradan gazetelerde çıktığmda tarıhsel bır belge olarak kestım saKİadım Devlet Bakanı Başbakan Idarı Işler Yardır'cısı Koçaş, bıldırısınde ^ovle dı\odu (Israıl Devletının Başkonsolosu Efraım Elrom, bugun îstanbul'dakı e'mden. sılahh dort zorba tarafından kaçırılmıştır. Turkıje'de gorev vapan, Turk kanunlaıımn ve geleneksel Türk konuksoverlığmın hımayesı altında bulunan bır kısıve karşı gınşılsn bu alçakça saldınnın, bugune kadar cesıtlı kanunsu7 hareketlerde bulunan ve aınacı Turkı\a Cunıhurıvetını vıtanak. ve parçalamak olan gızlı orgut mensupları tarafından yapüdıgı, ve saldırganlann kımlıklerı tesbıt edılmış bulunmakt&dır. (DEVA>n VAR) I >l l, Altı da üstüde birdir yerin.. Ripoıiaj n Mogrıflın Fİkret O T Y A M SELÇUK GREV HEYECAKI SARMIJ HER YANL YERİN AITINI, YERİN ÜSTÜtKl Yeni Çeltek maden •mekçilerl «grev» hazırlıgı ıçındeler. Bunun heyecanı sarmıs her tarafı, duvarlan. yerın altını, venn üstünü ve yureklerını ve kafalarmı Ilk kez boyle bır eyleme gırışecekler. Yeraltı Maden Iş Sendıkası yonetıcıleri buyuk bır dısıplın ıçınde hazırlıklannı surduruyorlar Işçıler kararlı, bır birlık. bır beraberllk havası hemen sezılıvor. Sendikalarma guvenlerını apaçık \e ustune basa basa tekrarlıyorlar Yeraltı Maden Is. burada venı v» denen' memış bır yontem uyguluyor, bu nıın etkısı bujiık olmus Yeraltı Maden Iş Sendıkası Genel Ba$kanı Çetın Uygur bu yontemı şoy le açıklıvor, ozetle" « Gordugtınuz gıbi Yeni Çeltek maden ışçılerı bır grev hazırlıgı ıçındeler Tek tek konuşmalarda olsun, gruplar halındekı tartışmalarda olsun, gorulür yerleıe yazdıklarında olsun bu bellı, goru yorsunuz. Ama ışçıler ve bız sendıkacılar bır grev hastalığuıa tutulmuş degılız Patron, ısteklenmızı kabul etmı>or, umursamıyor, hatta yok sajıyor ve ışçiler ıste bu gume goturulmek ıstenen haklarını almak ıçın dırenıyorlar. Burada ucret ortalaması 52 hra yoresmdedır Yeraltında çalışan ışçılerın çoğunluğu 40 hra ucretle çalışmaktadır. Bu, grev hazırhğınm, azmının, kararlılığının başlıca nedenıdır Ne var kı bu kararlılık bır ofke patlaması <la değıldır, kendılığınden gelışen bır hareket de değıldır. Bır bılınçlı vola çıkıştır, orgutlü vola çıkıştır îsçı, kendı soz ve karar sahibı oldugu sendıkasıvln nı'Tade'e vprırkT sır'f hılıncını kılaruz edmmelıdır tşçıle nn yuzjılları bulan pratıklerını dıkkate alarak, kendı pratıklerını dıkkate alarak. Işte boyle bır sendıka ıle ısçı, ışgucıinU gerçek fıva'r la ='t?bılır ucrennı arttırabıhr Sosval haklarını keyfî bır muessese olmaktan kurtarabılır, kazanabılır; ış guvenliğını, can guvenlığını. sajlıgım az çok sağlavabıhr, çalışma ortamını du zenlevebılır Bunlar temel sorunlardır Işçının kurtulustmu getırmese bıle avakta kalmasını, ılerlemek ıçın mucadele ıçın daha uvgun zemınde mucadele ıçin gereklıdır. örgut yapısı ıçın bzellıkle jort zamanlarda Demokratık merkezıyetçılikten soz edılmektedır. Bız bunu doğru buluyoruz Demokratık . merkezı\etcılık orjrüt yapısının ışlerlığı açısından ve jke olarak dojrudur Isçının soz \e karar «abıbı olma«ı ancak bovle mumkun o!ıır, f?kat bu 13 nasıl olacaktır Bır çok send' kanın boyle bır ılkevı OPP surmes'ne kais.n ı^Ierlıgı yoktıır Bız bunu bıldıgımi7 ıçın, ışçıvı gerçekten soz ve karar sahibı vapabilmek ıçın, orgute ışlerlık kazandırsbılmek ıçın tabandakı ışçının sesını ıradesını duyurarak K; organlaıın kurulmasına gıttık Bunlar ışçi konsevlendır ve ılk bız uvgulsmaktayız bu Grev heyecanı sarmıştı her yanı... YERALTI MADEN15 SENDİKA5I GENEL BAJKANI ÇETIN UYGUR GREV'N NEDENLERJNİ AÇIKIARKEH ŞOYLE DJYORDIL «İ^IIER VE BİZ SENDİKACIIAR BİR GREV HASTALIGINA TUTULMU5 DEĞİLİZ. KARARIMIZ BİR OFKE PATLAMASI DA DEGILDİR. BIR BILINÇLI YOLA ÇlKIJIIR. IJTE BOYLE BIR SENDİKA ILE \%\, I5GUCUNU ANCAK GERÇEK FIYATIYLA SATABILIR,.» nu Konseyler d« şoyle H«r 30 işçı bır kon»eydır Her konseyın bır sözcusü vardır Her 25 konsey sozcusü, aralarında bır KON SEY SOZCÜLERI TEMSİLCILER MECLÎSt uyesını seçıyor. Konseylerın çalışması ıse oldukça pratık kurailara bağlanmıstır Işe sırerken, ış sırasında mo la verırken, ıs çıkışında ve benzerı zamanlarda konsejler toplanabılır Toplantı gununun. yerının saptanması ıcın bır on gınşım gerekmez Alınacak kararlar sozludür. Sözlu olarak sozcu tarafından ıletilır Dolaj ısıvle aosvah. ımzalı muhurlu bır karar gereksınırru soz konusu değıldır. Şube yonetım ve yürutme kunılu. ışyen temsılcılenrun de katıldıgı genişletılmış toplantıları her ıkı syd» bır yaparken, bu top lantılara konsey so^culerı de katıhnakta ve tabanı fıılen temsıl ekınektedır. Gene Genel Merkez Yurutme ve Yönetım Kurulu, ışyen baştemsılcıler meclısı uyelerı ıle her dört ayda bır toplantı duzenlerken, buna, toplantıva yanı konsey sozculerı temsılcıler mecl a uyeıerı de katılmaktadır \e taban a\TPn burada da temsıl edılmektedir. Bu vapı, soz ve karar sahibı olma ılkesının hajata gpçmesını, orgut ışlerhğını guçlendırmış, demokratık merkezıvetçilıgin de gırmesını saglamıştır. Bız, Yertltı MadenIş Sendıkası olarak 3endıkal anlayışımızı ve orgüt vapımızı belırledıkten sonra, ıjçı ıçınde ışçıyle bırlıktp ışçınin mUcadelesım sağlamak ıçın canlı guncel sorunlardan vola çıkıvoru? Gereklı olav larda \e zamanda da aktıvıteyı de gene ışçının ııadesıyle juruıluge ko\uyoruz Işte bızım devnnıcı sendikacılıktan. sınıf senaıkacılıgımızdfuı anladığımız ve jururluğe koyduğumuz budur » Yeraltı MadenIş Sendıka'inın doğuşu d» ılgınç. Sendıka Başkanı bu dofcuşu r oyle anlattı: «1975 temmu» ayından once DtSK'm bu 3 num»r»h maden i? kolunda baflı scndikası yoktu Oysa DISK'e meyleden ışçıler ve sendıkalar vardı. Bu gsreksm menın kar^ılanması kaçınılmazdı Ilk temaslarımız ıse olumluydu Konuyu devrın DISK Genel Sekreterı Kemai Sulker"e ulaştırdık Sulker bıze. kendısıne vapılan yazılı başvurumlaıı dosya haünde aktaraı gırişimı olumlu buldu Konuyla dofrudan doğru\a zamanın genel başkan vektli Ozcan Kesgeç gorevlendırılaı. Kesgeç, kuıiılus çalısmaları sırasında DISK'ın desteğını «lağladı geni'sleme, çorusmeler ve org'.ıtlenmeler surdüruldu 1975 temmuzuna gelındıgınde artık ışjerlerınde çalışmakta olan maden ışçılerı kuruluşu fıilen \TJıurluge koymak ıçın sendıka kuruculuğunda hazırdı 20 temmuzda Kurucu Genel Kurul u açtık. Tabıı, DlSK'ın denetimlı desteğmde. Uç gun çalıştı Kurucu Ge nel Kurul. Türkiye Yeraltı Yerlıstu Devrimcı Maden Işçilert Sendıkası kısa adıjla YeralM MadenIş bovlece dogmuş oldu. Yanı DISK tarafından kurul du, kurucu genel kurul da bunu hukukı alana dokerek ılk karar olarak da DISK'e katılma kararını aldı katıldı, bu karan 27 temmuzda DİSK Genel Başkanlığına bıldırdık. Bu oluşmada, kuruluşta Yerd Çeltek sendıka yonetımının ve ışçılerınm buyük katkısı oldu. Zaten kuruluştan kısa bır zaman sonra yanı 9 ağustos 1975 tarıhın de Yenı Çeltek tekı Ama"«a ve Haiahsı Maden Işçılerı Sendıka sı TUHK15 llyesı Turkıye Maden I;çı!erı Federasvonu'ndan ge nel kurul karanvla avnlarak Yer altı MadenIş'e katıldı» Sonra ışçıler dertlerını isteklerını tek tek sıraladılar, venl bır donem başlıyordu \erın altınd» ve ustunde sonra ardı ardına top lan»ılar yapıldı yenı bır toplu sozleşme hazırlanacaktı ve gel mi$ti bunun sırnsı Me»eleye n» sıl bır çonun bulunacaktı, nasıl bır yontem uygulanacaktı? Ikı ay suren eğıtım çalısmaları yapıl dı mademkı ücret artışı ıstenecektı oylevse önce lıcretın ne olduğu apaçık anlatılmalıydı, anla tıldı Peki emek neydı, ışgucu nevdı. sınıf neydi, sendıka neydı tek tek açıklandı içıne hılehurda katılmadan ı>i kıUıpların vaz dığı gıbı Toplu ış sdzleşTiesı ne dır, uyşulaması nasıl olur anla'ıl dı ışçılere tek tek.. Ö^rendıler ya bunu apaçık ve dosdogru soz ve hak sahibı olan ışçıler, artık on çahşmalara geçılebılmirdı, araştırma fışlenvle toplu ış sozleşme sının ana konulan konseylere sö turüldü Ocaklarda. dinlenmelerre. yemek aralarında. öbek obek işçıler tartıştılar gorüştüler sorunlarını sonra konseyler kararlarını bıldırdıler Kararlar once, genişletılmış şube toplantısmda ele alındı, mcelendi. Toplantıda konsev sozculen, ışyerı temsicı lerı yönetım ve jürütme kurulu Uyeleriyls birlıkte yerlennl sldılar. Inceleme bır karara ula? tı. bu karar genişletilmiş genel merkez toplantısmda tekrar ele alındı Bu toplantıya da merkez vonetım ve \nirutme kurulu uyelerı, baş temsılcıler meclısı uye len, konsev sdzcusu temsılcıler meclısı uvelerı de katıldılar. Subenm geniîletılmış toplantısmda ulaşılan karar tekrar ele a.ındı, goruşler ıstekler ıncele^dı banlar bırleşmce bır t*slak çıktı or tava Ve bu taslak ışçının tumune tek tek madde madde okundu ve onaylandı. Sozleşme taslağı ış^e rene sunuldu Dbrt temel ayağa oturtulmuştu taslak: ucretler ve nı bır ücret sıstemiyle arttınlıvor, sosyal haklar sağlanıjor, ış guvenligi. can güvenliğı sağlık gu venlijı kazanılıyor ve çalışma or tamı düîenlenıyordu çaga vgraşır şekılde ve tabıı önce çahşana emek verene... Bu taslak üzerınde ı$verenle aniaşma olmıdı. Uzlaştırma kuruluna gitti ve \ıı laştırma kurulu ana maddeleri de dahıl olmak uzere bır tıaylı kısıntı yaptı Uzlaştırma kurulunun karan yetkılı kurullarda ıntuhaftır ışveren de az gorerek ka bul etmedı. Uzlaştırma kurulunun kararı yetkılı kurularda .n celendı sonra ışçının tumüne madde madde okundu fcararları istendı Işçiler durumu görustuler ve kararlarını verdıier «Kabul etmıvorjz . Ve gereken kararı aldılar bu, «Grevdı . (Bu vazı dızısının lıazırlanması sırasında sjrdarulen gre^, 27 Majıs'ta tarafların b'r kez daha bır araja gelmelfn sonu'' ı sona erdı Işveren ısçı ısteklerını kabul etmıştı ı TAHIN: HESAPLAR DOKÜLJYCR ORTAYA ÇAĞOAŞ YAYINLARI Insana Yolt ular HOMEN DOSONCtVERI VANSrfAM OINtMCU*. VAZARIN Hıfzı Veldet Velidedeoğlu vı »ı8trroon*pv*sı istaım adrut : ÇAÛ04* VAVINLARI Fıyatı 20 $ok. N» İSTA N İ U L GARTH SU.GACTH SevGİLİM, BENlCuC eoBCÜTUYöR J TiFFANV \ BAY ZAMOS. Ü N R) YüNANLI MİIY0H6E BU SABAU <XJJ>