Katalog

CUMHURIYET Mayıs I9« Anayasaıt Uo rUn önce 18. yılmı doldunıp 16 yaşına bastı. Toplumsal açıdaa henüz körpe sayılabllecek çağında bu Anayasayı yok edip onun yerine ozgılrltikleri kısacak; yargı güvenceslni etklslz kılmafta olanak sağlayacak ve böylece kendilerinin hukuk dışı tutum ve davranışlarını (güya) meşrulaştıracak; bıından böyle de icranın «orumsuz VD keyfî işlemlerine açık kapı bırakafak yeni bir Anayasa yapma hülyası arkasında koşnnlan, »osyal ve hukuksal gellşim konusunda uyarmak ve aydınlatmak içın yazıyorum bu yazıyı. AH Af Toplumlarda çağdaş doğrultuda ulft?ılan hfir aşama, daha önceki devrim ve devrimlerin sornıcudıır. Runu 9:i Kanunıı Esasisi diye anılan IB70 tnrihli ilk Anayasanın başındakı hattı hümayunda (Padişah fermanında) Ikincl AbdUlhanıil, iıiie kabul etmiş, bu yasanın 37 yıl önce ilân olunan «Tanzimat Hattı»mn blr eseri, bir sonucu nlduğunu şöyle belirtmışti: «... Berveçhi ser besti tCHti edilen efkâr ve ârânın semeresi olmak üzere bugUn lşbu Kanunu Esasi'yl vaz vs ilAna muvaffakıyetimiz Tanzlmatı mezkurenln fisârı hayriyesl cümlesindendir». Bunun Türkçe si: «ÖZRürlük içinde söyleşip tartısılan düşünce ve oyJarın ürünü olnıak Uzere bugün bu Anayasayı koyup ilân etme başansma ulaşmamız, sözü cdilcn Tanzimatm mutlu sonuçlarındandır. 3 0 MAYIS OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Tanzimattan 27 Mayıs'a... Hıfzı Veldet VEUDEDEOĞLU Mlkümrtann mutlak yetkislni sınırlayarak, yaimz feodalleıe değil, bütün halka bazı güvenceler getiren Gülhane Hattı, demokrasi yolunda ikinc.i ve daha ileri bir aşamadır. Bunu Fransız BHdirisiyle eşdeğerde tuttnağa olanak bulunmamakla ljirliktc. Gülhane Hattının demokratik gelişmemızde en önp.mli hareket noktası olduğu yadsınamaz. Bu Hat ile can. mal ve ırz dokunulmazlığının kabul ve ilatı edilmesi, TUrkiye'de insan hak ve özgürlükleri açısından başlı başına bir aşamadır. Ayncn, herkesin yasa karşısında fşit oldugu ilkesinin kabıılü, bugünkü aşamaya ulaıjmamız bakımınrian, aynı derecede önemli bir noktadır. GUlhane Hattında, demokrasinin temel koşulu olan kişi özRürlüklerlnin aynntılarından ve halkın devlet yönetimine katılmasından söz edilmemiş ise de, «Gerekli kanunları söyleşüp hazırlamak» Uzere «Meclisi Ahkâmı Adliye»nin kurulması, vergilerin dfi bu Meclisce saptanıp denetleneceğınin kabulü. tarihimizde ilk kez olmak Uzere, hükümdar dısında bır organın yasa koyına yetkisne katıldıgım ve böylece demokrasiye idoğru daha ilerı bır adımın atıldıftını gösterir. • Bir başka aşama da, 1856 tarihll Islahat Fermanı'dır. Bu F'ermnn, ain ve mezhep (yani vicdan) özgürlüğünU ve bu konudaki eşitlik ilkcsini setirdi. Ayrıca, vergi eşitligi kuralını koymak yoluyla, kiısinin temel hak ve özgürlüklerl konıısunda yeni ve ileri blr adım daha attı. • 18fi8'de Büyük Şurayı Devletin Kuruluşu pek yeterslz de olsa bir parlamento ön hazırlığını Röstermektedir. Aynı tarihli «Teşkilâtı VIl*yat Nizamnamesi». halkın genel oyla yönetime kRtılması ükesini. yerel idareler yoluyla, devletin idarî yapısına soktu. Bu nedenle, bunun da demnkrasi yolunda, bir aşama olarak kabul edümest yanlış olmaz. • l»7fi Kanunu Esaslsi, TUrkiye'nln demokrasi yolundaki geüşiminin o güne kadarki en onemli aşamasıdır. Franstz İnsan ve Yurttaş Haklan Bildirisinde kabul edilmiş olan kişi hak ve fizgürlüklerinden çogu bu ilk Anayasa ile sağlandı ve Osmanlı devletinde ilk kez parlamenter idare kuruldu. Ne var Id hükümdar bu Anayastmın kimi maddeleriyle çok önemli bazı yetkileri kendi elinde toplamışh. örnegin, yasama meclislerinın, hUkümdarın cağrısı üzerine toplanacagı, padişahın diledlgi klşiyl yurt dışına sürebılecegi gibi yetkiler bunlardnndır. Briylece hükiimdarın mutlak Iktidarına karşı gerekli güvenceyi tam olarnk koymamış bulunan Kanunu Esasi, bir süre sonra, kâgıt Uzerinde kaldı, parlamenter idareye eylemli olarak son verildi ve Anayssa resmen kaldınlmadıgı halde, icranın başı olan hüktlmriar tarafından ihlâl edildi ve uyRulanmadı. • 1876 Kanunu Ksnsisiııe 19()9 ve 1914'de gptirilen değijiklikler, Rumelide halk kitleslnin de katıldığı bir ba?kaldırma sonucunda Me?ruliyetin ilâniyle oldu. Bu degişikliklerle hiiktiındarın, yukarıda belirttigim yetkileri kaldınldı, hak ve özgürlükler daha belirginleştlrildi. • Atatürk'ün önderliğinde 1919'da başlayan ve Türk halkınca benimsenen Millî Mücadele, aynı zamanda hükümdarlık karşısında bir hp.k ve özglirlük savaşımı oldu. Egemenlifei TUrk ıılıısıı adına kııllandığını, 23 Nisan 19'20'de ilk toplandıgı gtln ilan eden TUrkiye Büvük Millet Meclisi, bir yıl sonra 1921 Anayasasını kabul etti. (1920/1921 yılları arasında, çıkarılan ve bu Anayasadan önce halk egemenliğini belirten blrkaç yasadan hle. söz etmiyorum). 1921 Anayasası, temsil! rejimin bir uygulama biçiml olan «Meclis HUkümeti» sistemini kurmuş, yanl Tilr. kiye Büyük Millet Meclisi, yasama. yürütme, hatta yargı yetkilerini bliyUk bir titizlıkle kendisinde toplamıştı. TUrklye için bir ölümkalım savaşının sürdügü sırada bütün yetkilerin tek bir mecliste toplanması dogal ve zorunlu ldi. • Cumhuriyetin 1923'de ilftn edilmesinden «onra 1924 tarihli Anayasanın kabulü TUrkiye'yi demokrasi yolunda daha ileri bir aşamaya ulaştırdı ve Cumhuriyet rejimi altında demokratik yaşamın temellerl bu Anayasa ile kuruldu. N§ var ki, TUrk Sosyal Devrimini gerçekleştir m* Sftfhftsında 1024 Anayagaırmın blrcnlc mtddesı, zorunlu olarak, uygulamasız kaldı. 1948 ve özellikle 1950'den sonra Anayasanın •eçim mekanizması tam olarak işletilmeğe başlanmca, hak ve özgUrlüklerin güvencesi, idarenin, yani yasama ve yürütme organlarının yargısal denetimi, ekonomık yaşamın düzenlenmoRİ ve kalkınmamn gergekleştirilmesi yibi çagda$ anayasal gelişme konularında 1924 Anayasasının yetersiz olduğu ve ondaki kuralların çoğunluk istipdadına yol açtığı meydana çıktı. Seçim sistemindeki ve hunıın uygulanması yöntemındeki ak«aklık ve güvencesizlikler, parlamento çogunluguna hakim olan icraıv.n kanunsuz tutumu, özlenilen hukuk devletinin gerçekleşmesine engel oldu; devlet düzeni tcınelinden sarsıldı. Parlamento yargı erkini de kendisinde toplamak isteyince. hukukta «yetki gaspı» denilpn eylem dogdu. Anayasa btiylece ihlâl edilince, zinde güçler ve nılme karşı diıenme hakkını kullanan helk, 27 Mayıs 1960 devrimml gerçekleştlrdi. 1961 Anayasası bu devrimin ıjserıdir. Eu Anayasa, 1924 Anayasasmın boşlııklannı ve yetersiz kaldığı noktaları doldurarak ülkedo gerçek hukuk devletini kurma yolunda atılmış olan en önemli, en gerçekçi, en yürekli bir adımdır. 29 Mayıs ve 6 Ekim B Önceki ve Sonraki Aşamalar Çağdaş nitelik taşıyan her Anayasanın kişl ve toplum yaşamında haklar ve güvenceler düze nini kuran bir temel yasa olduğu hiçbir zaman Közcien uzak tutulmamalıdır. Bu nltelijcte olan 27 Mayıs 1961 Anayasası, Ulkemfzde yaklaşık olarak 150 yıllık geçmişl bulunan demokratik siyasal gelişme, evrim ve devrimlerin meyva» dır. Ülkemizde Batıya yönelmenin ve İlk reform hareketleriniıı başlaması Uzerinden iki yüzyıla yakm bır zaman geçtl. Ancak bu hareketler, başlangıçta, hep teknik alanda kalmış. yurttaşın devlet yönetimlne doğrudan doğruya veya temsilci Rönderme yoluyla katılması, lnsan hak ve özgürlüklerinin Rüvenceye bağlanması gibi kavramlar TUrkiye'de ancak 19. yüzyılın başlarından itibaren vc yavaş yavaş filizlenmeğe baslaınıştır. Bunun aşamaları şöyle özetlenebiHr: • 19. yüzyılın başlarmda hükümdar Iklnel Mahmut ile feodal derebeyleri arasmda «senedl Ittifak. denilen bir belge imzalanmıştır. Biztie demokrasiye doğru ilk adımın bununla atıldığı söylenebilir. Fransız örneği burjuva d«mokraslsinin temel koşulu «özgürlük ve yasa karşısında eşitlik» ilkeleri olduğuna göre, hükümdarın ilk kez kendi nıutlak egemenliğini sınırlayan bir belgeye lmza atarak feodal uyruklanna bazı haklar tanıması, bir aşama niteliğindedir. • 17R9 Fransız însan ve Ytırttaş Hakları bildlrisinden elll yıl sonra, 1839'da, llan edilen ve KarşıDevrim ve Buna Karşı Savaşım Şimdi, yalnız 1961 Anayasasını degil, Atatürk devrimini de silip yok fıtmeğe çabalayan bir karşı devrim girişimi döneminde bulunuyoruz. Nasü ki. Abdülhatnd'in «Kraldan çok kral yanlısı» kimi paşaları kendi yetkilerini ve keyfl davranışlarını kısan ve sınırla>nn 1 7 Kanunu KH Esasisine düşman kesilmişler ve sonunda onu uygulamasız bıraktırmayı bafarmışlarsa; nasıl ki, ardında yine bu zihniyetli pa.şalann bulundufu gerıcı bir zümre l'J09 yılında, o yıl değistirilip pekiştirilen Meşrutiyet Anayasasına kavji cıkmışlar ve 31 Mart olayrnı yaratmışlarsa bir plan eseri olduğu anlaşılan 12 Mart 1971 mücUıhalcsinden sonra da bir takım paşalar ve unların ardındaki görünmez güçler ve bülün bunların her dediginl yerine getiren bir parlamento çogunluğu, 27 Mayıs 1961 Anayasasına karşı çıkarak onun in«an hak, rtzçürlük ve dokunulmazlıklarına ilişkin maddeleriyle yasama ve yürütmenin yargısal denetimini düzenleyen bir kısım kurallarını degiştirmiîlerdir. Böylece, Anayasal bakımdan, yeni bir savajımın içinde bulunuyoruz. 27 Mayıs 1961 Anayasasını büsbUtUn yok etmek isteyenlerle onu savıınan naınuslu,: özgürlükçii Atatürkçü ayriınların savaşımıdır bu. Tiirlriyc'yl nrriye eütıirmek istoyonler, tarilı»el akışın ve çağdaş toplum oluşumıınıın nııiine duramayacaklarını, ereev ptrisan olııcaklarını, yukarıda özetlccliğim 15(1 yıllık Kelişmeye lıakank anlamalı ve bu vatana daha (azla zarar vcrmckten kaçııunahdırlar artık. ıırma hıvıklı, »trş griAİii, <;nt\k kaşlı. gögnü bağrı açık bir vrni(,rı iııiıı. palasını savtıraıak düşunün Ucrlnllklerindeıı ^olcıı bir scslc naıu aCması: Hahaaayt. savıduıı brc... He>ccaıılaıulırmaz mı slzi? Olclunı olası meraklıyızdır kavgaya döviişe; barışçılık az<,ok pı.sırıklıkla c«dei(rıli tııtıılıır lıi/ıle Tarilıiıım savaşlarla riolııdur. A<;aısııı blr aıısiklopeüinin MayfHİarını kııniHiıdaıı, padişah, paşa... Arada hir tle hilginlrrr rastlasak ya! Ksstlarız ama, oMiıuunııı/, sayısı az da olsa, bilginlerimlz ve sanatçılarınıızla değlldir; üıılii savaşçılarımızladır. Tarlhinılze ters açıdaıı bakarız. Son yıllarda n.vrnııımız bÜHbütUn kabarch; Cepheleşme ıylenıiyle fctih ve istllâ rdrbiyatı yoğunlaştı: Baka agalar, biz yalın kılıç eıloriz; küffarın üstüne vardık mı toz duman rdrrlz; hlr atılışta düşman kalesinln hurrıına çıkar bayrağımızı dikeriz; Vlvaııa kapılarında at oynatınış slpahlleriz; Blzans beylerinin kızlarını kaçırıp at sırtında Müsliinınıı rtlrrlz; hir zanıanlar Akdeniz'de hlr trk HrNtiyan tlcaret Krmisl yelkpn nçamazdı bizim yüzünıüzden; vr Orta Avrupa'dan Hlnt ()kyanu.sıına değin ycryitziındc I'adişahımızdan ruhsat alnıadan bir köpek kuyrıığunu sallayanıazdı: Denizyolu Taşımacıliğımız Melîh KÖKNEL Navigasyon Kongreler Uluslararası Sürekli Birliği Üyesi •|lkemizde son bes yılda, Ithal vn Ihraç edll*n toplam rükle^J rimizin tonajı, denizyolu taşunalarında yakla«ık olarak 14 milyon tondaıı, •• 30 bir artısla 20 milyon tona yükselmi» / bulunmaktadır. Bunun 4 milyon tonıı ihraç, 18 milyon tonu ise Jthal maUarımızı kapsamaktadır. Aynı siire içindrki parasal değer, 1 milyar «00 milyon dolardan 6 mllyar dolara yükselmiş olup bunun dı» yaklaşık olarak 1 mllyar 300 milyon doları V.O.Ü. cinsinden ihracat, 4 milyar 700 milyon doları da C'.I.F. rinsinden ithalâta döniik bulunmaktadır. Bunun karşılıgındaki toplam navlıın ise. yaklaşık olarak 600 llâ 7Ü0 milyon dolardır. Türk eemiJerJne d#ş,en pay İSfj,.% J« clvanndadır. Tüm kıyılarıınızdakl iinıan ve iskelelere da^ılmıs olan bu 30 milyon ton, denizyolu lasımâkrında rekabet ve k»r öfeestnî' Oiu^üi'acak gerçek anlamda ticarî bir değcr tasımaktan uzaktır. Bugiin orta boydaki bir Avrupa limanı bu miktar ytikü, tek basına elleçlemektcdir. Bu nedenle dış tlcaretimizde, denizyolu taşımacb hğınuzın HİZMET veya KAR ögelerlııılcn hangisinc dayanacağını önceden saptanıamız ve huna göre taşıma lojistiğimlzin polltlkasını oluştıırmamız gereklr. • iienellikie ağır sanayiin büyük kınmımn devlet eliyle yapıldığı vc doeal kaynaklann devletçe işletilmesl yoluna gidildlği, blr.inı gibi gelişmekte olan Ulkclerde, »zclllkle dökme yüklerin tramp tasımaları devlet cüyle ve hizmet ögesine jöre yapümahdır ' Ru durumda devlet, zarar etnılyectk şekllde cart gidrrlerini karşılayaıak ve öz sermayesini arttıracak bir otofinan». man işletme polltikası güderek, I'.O.B. (free on board) olarak Ithal edeceği dökme yüklerini, yaaaJarla sadece D.B. Denis Nakliyatı T.A.O.'lığına taşıtmalıdır. İhraç edeceğimlz dökme yüklcrimlzi de, P.O.B. yertne C.l.F. (cost. lnsurence, freight) olarak, ylne D.B. Denlz Nakliyatı T.A.O.'Iıgı cliyle hizmet ögeslnı uyKun bir otofinansmania, dış rekabet piyasaıında navluıııı düşürmek sııretiyle taşımak; gerektlğinde devlet «übvansyonuna gltmek. • Parça yük (genel kargo) tayımalarında ise, blr diskrimlnusyona giderek, gerek ynbancı limanlar arasında ve gerfksc kendi liınanlarımızdakl trannlt yilklert taşıma sansımızı yltlrme.nuk içln, Tlc.arct ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD)'nın 1974 Ccnevre toplantısmda karara bağlanan düzenli yani tarlfell sofer nitcliğinde olan «Llnear» taınmaeılıfcındaki 40/40/30 kotasına uvarak, itlıal ve ihraç genel kargo yüklerimlztn '• 40' ını D.B. Deniz Nakliyatı T.A.O.'na hizmet ögeslne uygun olarak tasıtmak; gereklrse «übbansiyon yolu Uc navlunları düşürerelc İhraç mallarumzın dıs pazarlara sokulmasına olanak vermek. Ancak bu son durumda, devletçe saptanacak navlunları geçmcmek şartiylp, özel armatörlerlmlze rekabet suretiyle tasım» oianagı taıııınak. % Dış ticaretlmlzin yanıbaşında, iç ticaretimizle llişkin Kahnta.1 tnşımalarında, Azel ve devlet aektbrlerlnln cnlısma al.ınlaıııu önceden saptayarak ve her türlü ÇHkışmayı önleyerck, özcl sektör alaııına Kİrrıı tasımaları kâr öğesine uygun vlarıık llhcrc ctmek. Bununla bcraber, navlunları ülkenin geficl ckonnnıisini olumsuz yolda etkllemiyecek ^ckllde devletin Cüzdiın vo denetimi altında bulundurmak. 0 Millî yiiklerimiz clışınria, fferek yahancı llmnnlar arasıiKİii. gcrrksc limanlarımızdan geçen transit yüklerin taçınınasını, Iliinya denlzcilik kurallarına ve kâr ngesine uygun olarak, tümüyle özel scktör armatörlerimizin Türk bayraklı gemilerine brrakmak vc kendilerlne özendiricl ekonomik olanaklar ısaglamak »uretlyle, gerçek Deniz Ticaretimizi oluşturmak. MultinıııdHİ Kutogre taşıma sistemlyle tekelleşme yolunda olan «l.inrar» tasımalarında, çok uluslu şirketlerden «fider ship» olanaklarını sağUmaya çalışnuk. Böylece bııgüne değin, blrbirine karıştınlan hiaımpt anıaclyle vapılan denizyolu tasımacıiığlyle gerçek anlamdaki deniz ticareti, kcsin çizgilerle birbirinden ayrıldıktan sonra, gencl denizcilik potitlkanıızı saptıyarak, yapımına, satınalınmasına veya kiralanmasına gerck duyuiacak «GEMl»ler, iyl bir Işletmecilikle değer kazanarak denlzcUlglmiz için yeterll olmaya b«şlayacaklardır. "• ı Böbrek Taşları ve Şokla Parçalanması irkaç ay önce Heldelberf; BÖBREK TAJIARININ YÜZDE 75'i, BÖBREKLERDE İDRARLA Universitesi tıp otoritelerinSÜZÜLEREK TOPLANAM MADENSEL KRİSIALIERDEN OLUJUR. den Isveçli Urolog Prof. L. RÖHL, Federal Alman CymhurÜZERLERİNE EKLENEN TUZLARLA DA BL'YÜR, TAŞA DÖNÜJÜR. başkanı Walterscheel'in sag böbreğindeki taşı, şok dalgalan Dr. Süreyya ATAMAL ile parçalayarak kuın hulınde drtkülmesini saglamıştır. Heidelberg Tıp Fakültesi urolo.ji servısinde bu tanınmış, seçkın sayın pelvisrenalis'i kaplar kl, o za hydroxde geli ila barsalclarda hastaya ameliyat yapılacağı hafosfatlarla birleşerek taş oluşuman çıkar yol, klisik metotlarbcrı, kamuda özellikle taşlı hasmunu önler. örneğin: (Reduoto) la lomber ensizyonla ameliyata talar arasında çok ilgi ile karba$ vurulur; zira. ameliyat ya gibi. şılanmış ve birçok kişiler ünipılmadıgı takdiıde yavaş yavaş (Ağızdan alınan Reducto draversite kapılarında kümeler hakronik iltihaplanma (pyelonef jeleri, böbreklerden profosfat ve linde toplanmışlardır. 1 doğru gider. Böbrek ortofosfat'ların ayrılıp Urolog Prof. L. BÖHL'e, do 1. rltislya ameliyatt olan hastalar ortala larını ve parçalanmalanH kuz yıl içerisinde altıncı kez lar. Bu ayrılma, idrarda • ma 1014 gün klinikte kalırlar. elcktrlk sokları ıle taşlarmı kırlerin birikiminden ötürü™ kon' dıran VValter Scheel, nRrkozTAJ OLUJMASIHDA FAKTORLER krementlerin büyUmelerini öndan uyandıktan sonra tum Aşağı yukarı coğrafik ırk ve ler; hastaların sübjektif ve objektaşlı hastaların büyük bir melklim faktörlerinden başka, hor tıf şikayetleri derhal ortadan kal rakla sordukları gibi bu mümonal değişiklikler, ldrarda kal kar, hipofosfatemi normale düdahale (Ameliyat), ınşallah sosiyum ekskresyonunun artması, şer.) nuncudur?! sorusuna, ameliyatı metabolik ve tirik asit değişikb. Sistin taşlan: Organik taşyapan profesör: «Pu hugusta bir likleri, böbreklerin kendi meta lardan kUçUlc sistin taşları, alşey söyleyemeyecegim.. Eğer, bulızma değişiklikleri, enfeksı kali idrarda erlrler. GUnde üç yaradıhşımzdan taş hastalıfeına yonlar ve idrar sıtazında oluşan kez natrium citrat solüsyonu, Uanıklığınız (istidadınız) varsa, riner yolları bu taşlardan temizkristaloid presipitasyon önemli her zaman bir yenisinln oluşaler. (VESSON). Koli enfeksiyonfaktörlerdir. Keza, A. vitamini bileceğini gözönündp bulundurlannda oluşan idrar asit ise, alnoksanlıgı, yenilen (yağlı, çok manız gerekiyor!» diye karşılık albumlnli) besüı türlerl de sey kalilestirilerek mikropların Urevermiştir. melerini durdurmak, taş oluşurek olarak etkiler. Taşların eritilerek tedavilerl munu önlemek bakımından yaÜriner taşlar ameliyatla çıka(Kemoliz): Bunlarda daha çok rarlıdır. rıldıktan sonra çoğunlukla yec. Fosfat taşlan: (O. solüsyonıden oluşabilir. Ustellk ikinct mekanik iaktörler, taşlann bioya da UçüncU blr ameliyat ola şimik yapısı ve seçileıi solüsyon nu) irigasyontı ile eritilebilinir. sılığı da zorunlu görülebilir; so önemlidir. Böbrek taşları irre Özellikle koralliform böbrek taşversibl kolloidal bileşikler oldu ları çıkanldıktan sonra, nefrosnunda, böbrek fonksiyonunun tümüyle bozulmasından ötürU, ğundan, çoğunlukla eritilemez; toml direninden enjektörle verilen G. Ue böbreğin çıkartılmnsı (nefrekto yalnız. müstesnft olan lan da var kristaller solüsyonu dışarı kalıntı kolaylıkla atıladır. örneğin: nıi) pıoblemi, taşlı hastaları a. Kalsiyıım frtnfal taşları: bilir. haklı olarak uzun uzadıya diiBir de özel şekilde yapılmış Klinikte çok yatan. hareketsus şündürmektedir. Bu bakımdan, çift lUmenli Üreter kateterleri ile Uriner taşlarda hemen amell kalan hastalarda oluşan iltihap sürekli olarak böbrek taşlarını sız kalsiyum fosfat taşları, reyata gidilmeden önce, olabildijimie birlikte çok likid vermek eritme yöntemi (Enstrumanlar ği kadar koruyucu yöntemlerin ile kemoliz) vardır (TİMMERuygulanması ön görülmektedir. İe spontan olarak dökülürler. Re MANN, SENGBUCH ve KALİSTBu arada, Uriner taşların ame sidir (nüks)leri önlemek amacı RATOS). Bu yöntem «Titrlplex tle Hzel bir rejim düzenlemnesı, liyatsız, konservatif tedavlsinde besin, aluminium III ) solüsyonu ile °,b 3 Triaetyeni sayılan bir yöntem «Ultra az fosforlu şal> şok dalgalan ile taşları parçalayarak kumcuklar halinda miksiyonla dışarıya dökmek, her olguya Röre ayrı bir özellik taşır; niteklm, operatör sistoskoptan faydalanılurak şok dalgalan İle bazı cins mesane taşları parçalanmakta ve kumlar irigasyonla dışarıya atılmaktadır. Uppsala Universitesi fizik bölumünde Prof. Sture Haendel, bu YAKINDA ÇIKIYOR: yöntemi daha da geliştirerek, böbrek taşlannda da uyguladıgını ve hastalarıIU iki günlük kısa bir stlre hospitallze ettikten aonra evlerine gönderdiğini tıp kongresinde bildirmiştir. B TAJUR HAKKINDA GENEL GÖRÜ} Böbrek taşlarının % 75'i. bobreklerden idrarla süzülerek toplanan madensel kristallerden oluşur. Bunlar böbreklerin kalıslerinde ve pelvis ıenalis (havuzcuk) de tutuklarur. birikir ve çöküntü yaparlar. Üzerlerine eklenen tuzlarla da bUyUmeye başlar ve taşa dönüşUrler. Üriner taşların kökcni genellikle böbreklerdir. Bazen Uretere düşerek Ureıer taşı daha da aşağlara inerek mesane, prostat hatta seyrek olarak da üretra taşı adım alırlar. Uzun »üre pelvis renallste kalan taşlar ppk ağrı yapmaz; ama, günün birinde daracık 1 U menli Ureter doğrultusuna gideıse, mesaneye düşünceye değin hastalara çeşitli acılar çektirir. Miksiyonla taşlar atılınca tüm agrılar, kollkler de geçmiş olur; dalgalar halinde gelen ureter kolikleri tümüyle geçtikten sonra, akıl alamayacak Vertede, sanki hastada hiç blr olay olmamış gibi ferahlık, sevinç baş gösterir. Bazan da taşlar yangılanarak (iltıhap) böbreklerin harab olması nedenı olur. Eğer taş mesane vakınlarında f'rpterin distal ucunda tıkalı Kalırsa, röntgen ekranı vardımı ile görgUlü ve elı yatkın blr urolog eliyle andoşkoplkman şilınge ile taş çıkarılır. Kimi vakit de böbrek taşları çok büyümüs olur, ttim YAZIN ve YAŞAM TAHSiN YÜCEL hapolamin knrışımı, PH ı 8,6 olan Kalsiyum fosfat taşlarını tUmüyl» eritmektedir. Burada taşların ancak °o 75 oranı, "o 25'1 ise tümüyle erimektedir. Timmermann'a göre, en çabuk eritilebllen residivan (tepreşen) ttışlar olup 20 saatte ve eu guç, erimesi uzun süren taşlar ise 600 saatte eritilebilmektedir.» Timmermann'ın ortaya attığı bu kemoliz yöntemi, kısa bir süre içerisinde prestijini yitirmiştir: 1964 yılında Viyana'da toplanan XX. Alman UROLOGÎ Kongrssinde bu metodun endikasyonueaman faittörU, komplikasyc laf ve hustaiann dayatjumazl vM|akmcş4Ş(i belırtilerl elı rilnuş. sonunda; kemoliz başlangıç döneminde olduğu, bıçağın yerlni alamadığına ınanmış lardır. d. Ürik asit taşları: Saf Urik asit organik taşlannda oral (ağız dan alınan) iliçlarla tüm vakaların °'o 90 eritilmesi mümkündür (ALKEN). tdrarın alkalizasyonu ile pürinden zengin olan (Böbrek, Karaciğer vb.) maddelerin yenllmemesi ile, ilâç olarak da: (Allopurinol, Ziloric, Uralyt U., Allopin vb.), bol bol su içmekle (özellikle Vaniköy ve Çırçır suarı). Su kürleri ile küçük taşlar spontan olarak dUşebilirler. Tüm Uriner taşlann o/o 6O'ı, Üreter taşlarının V 80'i spontan ya da kono servatif tedavi ile düşebillr (ALKEN, SCHNEÎDER). Taş koliklerini hafifletmek ve taşlann kolaylıkla atılmalannı sağlamak amacıyla Terpenik yaftlar, bugün başarı ile kullanılmak ta ve olumlu sonuçlar almmakta dır. (Rowatinex gibi). Viyanalı Prof. ÜBELHÖR ve eşi BtBUS önemli irilikteki birçok ürat taş lannı şekerlt limonata, limon kür leri ile °'o 50 oranında glderildi ği bildirmektedir. c. L'ltra şal, rloktrlk çoku dalgalan Ue taşların parçalanmmı: Bu modern bir elektrohidrolik ÜltraŞai. yen blr metot olup hiç umulmadık bir uçak yapımciRi «DORNtER» adındaki tanınmış bir fizikçi eliyle ortaya çıkarılnıış bir yöntenıdır. Resinıde RÖrüldügü gibi bu apaıey, konkav bir boru içerisinde clektrotları olan ve Echolot (taşlann dennliklerini ölçen ve taşın tam yerinin saptanmasına yarayan bır aıaç) olup kızmaması İçin su ile doldurulmuştur. Bu aparey hastanın taşlı olan böbrek alanına, lomber bölgeye uygulanır. Elektrlkll şok dalgalan dışardan deri, kaslar ve yağ dokularından geçerek taşın yerleştigi polvisrenalisteki taşı şok dalçaları iln parçalayarak kum haline getiriyor: Bu şekilde oluşan kumlar miksiyonla dışarı atılıyor (Resim). Kısacası; organizmada taş oiuş masmı önlemek için belirli pren slplftr: a) Çok su lçmek (hldratasyon) «nfeksiyon ve obstrüksiyon (t.ıkanmalanun giderilmesi, b) özel diypt, taşların cinsine göre rejim, residiv profilaksisi, o) İdrarın PH'ına etki yaparak ortamı asitlcştirmck ya da ivlkalileştirmck yolu ile, organik ve metabolik maddelerin erime yeteneklcrini artırmakla olur. Tüm bu çnbaliira kaısın, konservatif lıtoliz için salık verilen çeşitli preparatlar ve sıkı perhiz rejınıı, ne yazık ki uniulan başarıyı s&ğlamaittan uzak görünmek tedir. 1. Litoliz ve residiv profilaksisi alanındaki ilerlemelere karşın, tüm böbrek taşlarının 1/2'si, Mesane taşlarının 1/3'ü ancak operasyonla gıderıllr 2. Bugünkü modern narkoz kuralları altında krsin ya ria go. rece endikasyonlarla operasyona karar vermek o kadar güç sayılmamalıdır. 3. Operatör, her vaka İçin özel rizikoları gozünunde tutarak, banedeninl saptamalıdır. Heeeeeeyt koman... llrun, urıın.. Alı, yenlçerllprin srfpre çıkmak için sahırnızlandıgı ve sefcre çıkmak Istenıeyen pısırık padişahlarn karşı kazan kaldırdıgı n güzel Kİİnlcri IIHNII anıniHaınayız Istanhul'u fetlh KÜnleriıule FrthI Konstantlniyyc'yl her yıl buyuyen bayıam heyecanlyle nasıl kutlamayız... • Dün «l'ctlıi nnil)lıı»iıı gözyuşartırı anılanvle yaşadlk; bugiiıı snğııkkanlılıkla düşünphilir, mantığıınızı çalıştırabliiriz. Kskideıı Atatürk'ün sağlığında vc Clıımhıırl.vetln İlk dnnemindr böylex)ne fftltı Imyi'aınları yapılmazdı. Heyecanlı hayramlar hangilrriydi? Cumhuriyet bayramı, 13 Mayıs, '23 Nisan. 30 Ağıifltos, Istaııbııl'un kurtıılıışu, tzmir' in kurtulıışu... Yanf nıazlunı bir ıılıısıın saldırganlaıa karşı Hlusal Kıırtuluş Savaşının ve çağdaş devrimlerin anılan üslüne kutlanırdı bayramiar... Böyle olınası, henı akla mantığa, hem sağduyuya, hem çağdaş uygarlığın değer yargılarına uygundur. Nıdpn ml? Bir ülkıyi, bir kenti, bir hölgpyi felhedip ele Eocirrlim diye hayraın yapıp davul zurna çalınnkla ve lııı olayı dünyaya duyurmakla akıllıca hir iş yapınış olamayız. Fetlh, istila. tnprak ele çecirme diinemleri; tarihin karanlık sayfaları araNinda kalnııilır. Çağımızda lıer ıılıısıın hir yurdu vardır, sınırları brllidlr. Vapılacak I«T fetilı hayramı, ele geçlrllen ülkenin ya da krntiıı vaktiyle hir haşkasına ait oldıiKiımı diinya kanıııoyuna batırlatınaktaıı lıaşkıı yarar sanhıınaz. Bir yandan Kıbrıs'ı fetilı lUrküleıi söyler, hir yandan Ortaasya'ya sefer özlemlerinl devletin TRT'sindcn ponıpalarken haıiRİ akılla 29 Mayıs'ı şişiriyoruz? Atalürk sağken ynk idi böyie blrşey... Fctih Bayramını kutiarken ne dlyoruz: İstanbııl'ıı zaptettik... IVki, zatcn Istanhul'da RÜZIPIİ olan ve durmadan hu yolda dünyaya propaganda yapan Yunanlılar bu fırsattan yararlanmazlar mı? Itcmf/.ler ml ki: Bakm görüyor musunuz. Türkler İRtanbul'u bizden zorla aldılar; şimdi bunun bayramını yapıyorlar!... Bizans'tan Atina'ya, Roma'daıı Amerlka'y» uzanan toplumlar; hıırnıa bıyıklı, çalık, Uaşlı, cli palalı ycnlçcri slmgcsini blzlm glbl sevmedlkleri icln bu propagandadaıı etkiİFiırceklrrdir. Fransızların Paris'i, ltalyanların Roma'yı, RuNİarın INJoskova'yı fetih bayramları var ınıdır? Bizlm mercimek akıllı Fctih moraklıları yaptıklan işin gerçek anlamını bir düşUnseler ya!. tstanbul'da asıl hayıam, 6 ekim 1!I23 günüdür. Dlusal Kurtuluş Kuvvetlerimlz o gün lstanbul'a Kiıerek sevgill yıırdumuzıın bu en giizel kentini riüşman işsalinden kurUrmışlardır. Atatürk Türkiyeslnde 6 ekim kutlanır. 2» Ma. yıs kutlanamazdı. terslne... 1 \ OREN DENİZ MEVSÎMÎ CELDt! En güzel mevslmde, yeşillikler vo zpytin denlrl içlnde VtLL LALC nefistlr. Ideal bir huzur ve dınlenme ycridir. VİLL l,Al,E kaloriferl, sıcak suyu, büvtik banyoları, çift ttıvaletlerl, tevkaUde temiz yatakları, salon ve odalan ile tatiltniz içindir. Kendinui evinnde hissedersiniz. VÎLLA LALE'de nefls yenıekler, tam pansiyon 12ö lira. ÖREN BURHANtYE Tel: 343 Cumhuriyel: 4599 FAKiR BAYKURT ŞAMAROGLANLARI EN YETKİIİ KALEM ÖGRETMENIERİN ONURUNU SAVUNUYOR. BiLGi YAYINEVi C'umhıırıyrt 4506 ACI KÂYBIMIZ Merhum Hakkı Bey ve cşi mcrlıuıne Nndıcb H»nımın oğlu, Ferdane ERDURAN VR Saıbr AHHAN'm kardcşi, Yahya ARHAN ve Selâmi URAS'ın eniştesi, Bodia ERDURAN, Betül URAS, Günseli, Aftaıı ve Giray'm dayısı, Enise ÖZÇlNAR'ın kıymetU eşi, Yük.snl ve Ayşc'nin sevgili babası Ümit ÖZÇINAH'ın kayınpederi Gökçe, Gökhan ve Kerem'irı dedesi. Istanbul Beledlyesi Sular Idaresinden emekli BİR BİIİM AOAMININ EDEBIYAI VE SANAT DÜNYAMIZA FIYATI: 15 URA İSTEME ADRESİ: ÇAÖDAJ YAYINLARI, CA6AL0GLU HAIKEVİ SOK. 3 9 41 İSTANBUl SÜREYYA ÖZÇINAR 29.5.1976 günü hakkın rahmctine kavuşmuştur. Cenazesi 30.S.1978 günü ögle namazını müteaklp Şişll Camiınden EDİRNEKAP1 .Şchitliğine dcfncdilccektır. ALLAH RAHMET EYLE.SİN AlLESt Ankara Telefon Başmüdürlüğünden BaşmUdUrlUğümüzde münhal bulunan (2fl) adet memur kadrosuna, 16.6.1976 çarşamba günü saat 14.00'de PTT Eğitim Merkezi MüdUrlUğUnde yapılacak smavla, aşağıdaki nitelikleri belirtllen erkek elemanlar alınacaktır. Isteklilerin engeç 15.6.1976 salı günü mesai sonuna kadar, nüfus htiviyet cüzdaru İle tahsil belgelerinln asılları ve 2 adet fotoeraflarıyla blrlikte Personel Servlslne mUracaatları gerekmektedir. Fazla bilgi 11 52 72 numaralı telelondan ahnabllir. AKANILAN SJARTLAR: 1 Iktisadi Tlcari îlimler Akademisl, Iktisat, Hukuk, Eğitim FakUltesl, Siyasal, İşletme Pakültesi, Basın Yaym Yüksek Okulu. Ortadoğu veya Hacettepe Üniversitesı, tdarî Bölümlerinden mezun olmak. 2 Askerliğinl yapmış olmak. 3 Sınav tarihinde 30 yaşından gün »lmamıs olmalt. (Basın: 17158/461S) Ankara Universitesi Ziraat Fakültesi Dekanlığından Fakültemizin Süt TeloiOİO.iiSİ Bölümündı» bır adet PRO FESÖRLÜK kadıosu açık bulunmaktadır. tsteklilenn özgeç mışlerini. yayınlannı ekleyeceklerı ve lıangi yabanuı dilden sır.ava gireceklerini belirteceklerl bir dilekçe ile en geç 2 Haziran 1976 Çarşamba gUnil çalışma saati sonuna kadar Dekanlıiâ mUracaat etmelerl. (Basın: 17206) 4612 llaydarpaşalılara Bildiri Tıpkı Ulehellk günlerlmizde olduğu gibi bizbize geçireccgimiz AN'ANEVi PiLAVIMIZ r 30 Mayıt ia"« Pazar günü saat Kl da kalbimiz Llse binasında verileccktir. LOKAL Telf.: 38 05 92 (Cumhuriyet 4608)