Katalog

DÖRT CUHHURİm 26 MAYIS (976 ZAfeuHKİM £ V Ö&rsî, AJUI VARpff. ^ M HEP. zARuHı', FAft j}ı? İÛRÎ 8tMAPλlM«IM3t... UMİlgı J>İNDEN CrüzELStN AEDULCANBAZ TARTIŞMA Samim KOCAGÖZ 45 O bUyük loıgınljfı gtrçakten «•çmlş miydi' Pek fyl ınltvamaffııatım. Yoksa bana karşı çok llerl gitrnek istemiyor muydu? Karısım kırıp geçırdigini. çok uzdüğtlnll anlayabilmlş nılydi? Ne de olsa evlilıklerı yirmi beş yıla yaklaşıyordu Yuregindo bunca yıllık karısma karşı elbette bır sevgi de vardı Her n«yse, bu konunun üıerınde (arlaca durup kurcalamak istemedlm, kıvamında bırakmalıydım Lâfı degıştirdım «Sen, i»lerin kanştıgından, durgunlugunrian şik*vet ediyorsun u n ı Cemal bildlğim denli yine de yUrüyor ışlerin, iyı para kazanıyorsun > «TaahhUt ışleri çok rnrlaştı Bu kez bir de tşi birar tirarete döktük Üztlm incir, pamuk alıp satmaya başladık Şımdı lık işimia: komisvonculuk Yakında ihracatçı ıthal&tçı belgemizl Rlaeağız, hele ortaklık blr durulsun Tiraret çok daha kolayıma Rpldi > «* asıl'. «Onu da Erdal snlatsin > Anladım ki oğluyla da banîittak Utiyordu şu «sıra neden«m lyllik damart tutrnuştu Bunu Erdal da anladı Bu vumuşama havası içinde ter»lenmek lstemedi. Blra* alaycı bir dille anlatmaya taaşladı «Evet dayı babamın sriyledigi gibi ticaret daha kolay. Bankalarda teminat akçemiz fıilen var örneğtn komlsyoncu dıye rekten adımız çıktığından berı, lzmlr'in dışındakl çırçır tabrıkaları 11* ilifkl kurduk Onlara banka gibl krediler açtık Bize sadiee yazıhanede telefon başında oturmak düşllyor Şu sıra pamuklar yeni eklllyor ama geçen yılın pamııklan, preslenmış halde çogunlukla bu çırçırcıların, hani Urettcilerden çigitll pamufu alıp işleyenlerin elinde Borsa fıyatlanna bakıp bize gonderiyorlar Sbz gelişi gun<lo üç doıt kamyon, On beş, yırmi ton pıeselı pamuk getlriyor kamyoneular Klmi raman beş torıla da jetınlyoruz ya Şoforler, kamyonlarını park ettıklerı yerden bıze telefon edıyorlar, «ağabeycigım, şu kadar ton pamuk getırdım Menemen'den, Söke'den, Aydın'dan, Nazilli'den fılan diyorlar Biz, borsaya gıtnıek zahmetıne blle katlanmıyoruz Borsadakl Işlemler devede kutlıık, flyatlar belli olsun diye Açıyoruz telefonu iş vaptıgımız lhracatçıya, biz de şoîorler gtbı «ağabevoığım, elımıs'rte su kadar lon pamuk varl dlyoruz Onlar da filan depoya gönderin diyorlar DöntlyoruB bu kez, şoförlere pamugu fllan falan depoja yık, emrinl veriyorur Pamukların yüıünU «ormeden, komlsyonuniımı alıyoruz Sonra gönderenler haftada bır gellyorlar, h«sap açıp çeklenr) varıyorur îhraratçılar da çeklerlni bize yanyorlsr Anlatabıldim ml bılmem bu lur tıcareH' Gunde on ton pa'iıuk devretsek, kiloda divelım blr kuru? çok az ya komlsyon alsak, ka7ancımızı si7 hesap edın » îçlmden bır «vay canına'. geçti Aracılığm tcffciliğin hu denhsınt dusuncmezdım Tevekkeh bızün parti yıllarra dış ticiro devletleştirilmelıdır diyerekten terter tppınmişti Şu sır.ı b'i Hkrl ortava atıp, Cemal enljtemızın kanım bejnlne vçratrnaınr alerai yoktu <Oh oh ne iyl Allah blr yandan Insanın kasmetlnl kaparsa, (tte yandan açıyor demek (')• diye söylendim. Cemal Bey, ne oglunun sesındeki alavı, ne de benım bu sozlerımdekı alayı anlayacak durumda değıldı tşlerı karıştırmadan çekılip yatmavı uygun buldum ?aten çnk vorgundum Cpmal de zaten ıyıce ka{ayı bulmuştu, oturdukça kafayı çekijordu •Bana ııln çok yorgunum, yatayım • dedım Kardejim «Odan ha7ir agabey, yat, yorgunwn » karçılığını verdl. Oıral Bey ctddl rıddl «Öyle ya yann ışlerın de var » dıye soylendi, •tlk işim Erkal'm ızını yerınl bulmak » Cemal, yıne cıddi ciddı konuştu •Benim elim kolum dort bır yakaya yetıjlr Dün nğrcndlmErkal, Sıkıjönetımde grtzaltına alınmış Beni tersler dıvo EKİemedım Sonra da piyasada adım tauyük, tüccar arkadaşlar ne delrlnı bilmem . (eliyle karısını, oglunu ljaret ettl ) Bunlara da BöyVmsdim, yas tutmaya kalkacaklar, seni bekltdim . Ortalığı ferahlatmak içın, «Aman n« iyl! iaımıe kolaylaştı demek Yann SıkıvöneMme giderek. avukat olarak durumu avdmlatırım, belkı de Erkal'ı alır gelirim. Yok mahkemelik bir ışse, biraz daha ıçerde kalir Büyük blr suçu olablleceginl sanmıyorum » Emel'le Erdal, donmuş kalmışlardı Korkuyla goylerinl açmiî bize bakıyorlardı Korkıjlu gölzerinde biraz da umut, benlm sozlerlmden sevinç vardı Sonra kardejım kendlsini toparlar gibi oldu«Buyur agabey vatagın ha«ır, berı de odana bir bakayım eks'k filan var mı 7 . dıye jürüdü Tam salonun kapısından çıkıvorduk ki, Cemal, sesltndı, ayağa kalkmıştı, bize yaklaştı Cebinden bir tomar para çıkardı Içinden doıt tane beşyuzlük çtlt tl, bana uzattı «Şimdi parası tllan yoktur keratanın al su parayı da sen cebinden veriyormuj glbi ver gdrunee » BoBptadım. parayı ahp cebime koydum, yürağlm burkulmadı değil Emel de dayanamadı sordu «Ben de slrinle gelsetn olur mu a|ab«y* GOrebilir mlylm Erkal'ı? Hern biraz yıyecek giyeeek götUrelım » «Olur, gel sen de, Erdâl da gelsm Hep btrlikte gideri*. Ben, Sıkivönetim Adli Muşavırinl gdrürüın, izın vertr belkı . Sevindiler Baktım Cemal Bey eni»temızın bile içkıden bulanon gözlerlnde bir umut ıjıgı vardı. III Guney Saha Denlz Komutanlığının, Mithatpa?a padde»indekl karargahma geldigımızdf, kapıdakı nöbetçilcr, biiı ıçerıye bırakmadı. Bır nöbetçi tegmen gbrUndü. &ıkıyonetım ışlrri İçın, binanın altbajtaki kansına fitmfmız ırerektlSini soyiedi legmenin işaret ettiğı kapıya vardıgımızda ellmizı kolumu7U sallaya sallaya içeriye girebildık Ortalık kaynaçıyordu Kapıdan gırinre. korıdorun hemen sağındaki bllyük bir salonu. bekleme yeri yapmışlsrdı Buradaki masalarda, sandalyelerde. kadınlı erkekli, Uzgtm, »aşkm, korkıılu yüzlerle oturan, ayakta duran blrçok sıvil vardı Erdal, ellnde taşıdıftı valıri blr m»sanın altı na surdu, Emel, bır ı^kemleye ili?ti Ben sagıma soluma bakı nırken kolunda kıımızı inzıbat bandı bulunnn blr yüzbRşı bİ7e yaklastı, kımliglmiıl, ne istedıgimiti iordu. Kestırmeden glttim (DEAAMI VAR) Bunca düzenll blr ulkede razarlara düşen göıevlonn neler ou bileceği konusu bütün ge^i l rıvunca hep hafamı kuıcaladı aur du Blzim Ulkemızde VR7in It ıvgaya iten nedenler sonsu^rlıı < T ^ nırım bu da ya/arlaıımız«ı <«>nsuz olnnaklar sağlıyordu SHJ;1 K lı btıyuk bır edeblvat çıkabılırdi ulkemden Ö7ellıkle toplumcu ritmya gorüşüyle topluma ve insanlarıınıza egilen yazarları ıiız, en azından toplumun değışniı «ınp katkıda buhuıma çabası içın de^diler Oysa devrlm yapmış ölr lılkede Sovyetler Bulığınde, yazann Rorevı, toplumcu bir yazarın poıevi toplumu değıştırmek .'ıama7dı Boyla blr çaba vazarı devnmin kjırjısına çıkarmış o ur du karşı devrimcl saflara atafQı jazan. Ama şu sonılabilirdi Degls>ıen toplum. gerçekten lstpnılfn 1egış meyl becerebılmış mıdır0 Ya da degişen toplumun yem dti7enınde nksavan yanlar nelerdır' B'ira kafamda bır karşılık bulmuştum Bovle bır lılkede yazarın katkısı, toplumun degışmesı yönunde dı«ftıl olsa olsa bu dejişimi geyırnııs toplumun gelışmesi voıtlnde olurdu Bu ön dUşüncelîr.e, Ka7ahistan'da, Unlü Kazah VAzaılarıvla lconıısurkpn onlnnn bu konudakı goıuilerınl alm<ıfc ıstedım Bu konuşmalan knaca buıuya aktnrnıayı vaınılı bulııjorum SOVYETLER BIKLÎĞİ'NDE BIR GEZ1DEN BENDE KALANLAR ERDAL ÖZ "Edebiyatın görevi toplumdaki insanı değiştirmektir,; «Halkımızın hepsi okuyor, yazıyor. Ama şimdi yakın geçmisimizi, elli yıllık devrım tarihımizi incelıyoruz biz. Incelemeliyiz, ve bundan sonra nasıl yaşamalıyız sorusuna karşılıklar bulmalıyız.» «Her duzenin, her toplumun kusurları vardır. Her yeni toplum, kendi yeni kusurlarıyla birlikte geliyor. Yani kavga bıtmıyor; yazarın kavgası bitmiyor» bir kölelık yok Ydzar halkın dllidır. halkuı görUdtlr diyoruz Doğrudur Bunu yüklenmeyen bır yazar kotü blr yazardır, boşuna yazan bır yazardır Okurlaıımıza *unu anlatmaya çalışıy» ru7 «îunde bır kole varıa at onu içınden kurtııl ondnn» Vs yakm tarihimıze bu yüzden de onernle bakıynruz Halkı kurtar mamız gereklyor > BİL BAKAUM Bil bakalım . İnsanlar neden uzanırlar ROMANCI ANVAR AllMCANOV Anvar Alımcanov. <UnlU K*7ah rnmfincısı Ka7ahistnn Yarir lar Bırlıginin de Baskanı ve l"u küme uycsı) Şoyle konuştu •Suriye'ye gltmlştlm Şoför bo vuna sorular soruvordu Ben fla anlatıvorctum Sonunda şolor, benden aldıgı karşılıklafa «taşın dcdı kı .Kavf;ı bıtmış } pr seyiniz saglanmış Niçin vaşıyor sunuz9» «loplıunfu frerçokçılık çok ıyt bır yontem Bi'im rtevnm oncesı pdebnatımi7da da büyuk gerçpkçı jszarlar vardı Puskin Ulc bllyllk gerçekçl yazarlarımızdan blrı Ama onlarda «em^kçi» adı gpçmıyoıdu sonıa devııın oldu Devnmle bırlıkte edehıyatın baş kişısı de emekçi oldu. Gorki bunu çok crkeıı anlamı» bır drvıımcıvdı loplumru RPI (,fkcılık i) /anıanlar sovut hır çc^üi Şinıdı ojlp rtpÇıl Devrım »onrasında biz de degişmiştık. Toplumru gerçekçivdik hepımı?. Ama okuılarımız da degışmıştı Işte ı.evreye bakın Okurlarımız bunlar Kolhozcular, îHılcr (Masalarda Ustlerı başları tertemi7, içkilerlni içen, yemeklerini yiyen konuşan sevışen frıilerytlzlü insanlar) Hepsi okurlarımız Ama her dUzernn, her toıv lumun kusurları vardır Her veni toplum, kendi yont kunurlarıyla bırıikte gelijor Yanı kav f;a bıtmlyor Yazarın kavgu°ı bıt miyor Sokrates, gençlerdpn hıç hoşlanma/mış BuroKrası \ar Babllon da da vaıdı, bugiın bi7^ de de var Her toplumdü nıtıkle bırllkte kötttlük de doguyor. Toplum ne kadar llerı olsa da, bırtakım hastalıklarından kurtu lamıyor Yeni hastalıklar Bızım de sorunlauınız var Siz Turkiyelı j'azarlar, amatınuı bıliyorsunuz Sizin kavganız sınıf<ial bir kavga ÇUnkü sizde sınıflar var Bizde de bürokrası \ar Bakın şu otelin servısinde bile kusurlar var Bu otelin sahibi belll bır klşi olsaydı, bu garsonlar kovulurdu Ama biz kovamıyoruz Cunkü gaıson, bır emekçi özgüı ve sendıkası vaı Halkımızın hepsi okuyor yazıyor Ama şimdi va kın Revmişimizı, elli yıllık dfvrıra tarihımUı incelıyoruz biz înLelemeliylz, ve bundan sonıa nasıl yaşamalıyı^; sorusuna karşılık bulmalıyısr Halklar nasıl daha ıyı ve bırlikte yaşasın' Eşıt lik var. Evet Ama eşitlik nedır? «Yazar, halkının tarihini çok iyi bilmek zorundadır. Çok önemli bu... Biz herşeyi, yeni baştan kendimiz değerlendirmek zorundayız. Bugün bunu yapıyoruz» KALTAT MTHAMMKIMANOV (dolda) Erdal Ocle birlikte Yazarın toplumdaki CÖrevi oe olnub? Neden överlor Sahinleri? Yaruttıkları guzelliga neden «yüce» neden <ulu> derler? Kabarır ırmaklar, seller basar ovalan, kıyılarda kentler ytlknelir, blr btlyuk yürektir yeryurU, tnavi ırmakdamarlara <tannıp uçar. GUçtür dünün sisli rına uzanan yolu bulmak, ama daha da güçtUr yaryilzllnde kentleri kentlere. baglayan blr ırmak gibi toprafı çizon blr ışık gibl acıyı bölen geçmtş yıUarı getireıı o yolu ' • ' ı \ buimak. Bir vürekyolu getlrdl yıldızlara aenl. Güç iş doftrusu, ama bulacak«;ın bugUniln yıldızlarına varan o yerytİEİl yolunu . OLJAS SÜLEîMANOV Turkçesi . ÜLKÜ TAMER ii SİZDE SINIFLAR VAR; BİZDE DE BUROKRASI. nındavi' Bugün bunu yapıyoruz » Oljıs Süleymanov (Kasahlstan' ın en ünlü ozanı ŞHrlenni Rusça yazıyor Sovyetler Bırliğinın en haçarılı beş ozanı içinde suyılıyor Yurdumuzda da bır şiır kıtabı \ayımlandı Ülku Tamer' ın çevirdiğı bu şiır kıtabının adı Fızıkgının Dua'îi ) şoyle konuştu nBnkı ı blr ozan olarak görevimı nasıl «nlıyorum Anlatayım Flpştırpl gerçekçılık ya da toplıımru peıçekçılık, tprım nlarak bana vi7 geltr Tam»m mı?» Asvalı güzel yuzuylp bpı 7amankı sıbi dudaklarım ıslık çalaı Rihı yapıp duşünüvor Çıkık ııı elmcicık kemiklrrı Ü7erinde ellprıvlp oynuvor Ve konvısma>ii nı kendıne duvduRiı buyülc bir Rtlvenle şoyle sürdUrUyor «Bu tertmler evet bana vız ge Hepimİ7 O7gunl7 Ama her 1nlir Ben «Toplum gerçekçıligi n tnn kendi düjüncesi içinde grrrien vanayım Edebiyatın görevi, çekten özırür mtldür' Bır halkın toplum\ın düzenını deglştirmeK tek tek her inianı, düşüncelerlndegll toplumdaki ınsnm degiştır de ozgürse, Stalm dbnemi yaşaınektir tnsan değışlrse, o ınsan namazdı Yaşandı O drtnem tam lardin oluşan halk halk olur Ül anlanmyle bir feodalitmdl Korkemi7de devrım oldu Tnmam, kunçtu ük gorev bittl dıyorsunu? Dev «Sovyetlerın egemenligıni devrtm oldu demek yanlış oluyor rimden once vapmnk edebivBt Devrim yeni yasalar getırdi. dev unın goreviydi Biı yazar çıkıp rim yasalannı getırdi Halklara da «Kahrolıun Çar vaşasın Sovypni haklar, yeni 07BÜrltıkler gel dl Ama ınsan in«tandır Insan asıl vetler., ders» bllın kl o kWU kendi içinde 07gur olmalı Her m bir yazardır Ve bugun blr slosanı degıştirmpk 7or Gerekli ogan gerekirse, olsa olsa «Kahlan da bu Bakın. bızde her ınsa rolsun kölelik demek gereklr. nın pasaportu vnr Purada kahrolması Rereken kftlellk asıi dıl^tlnreden de krtleliVe her insanın yurtta^lıfiı o ).idn pasapnttunda yazılıdır O Rİ silkıp atmak ıçmdir Yani flınsan hır Sovyet vurttaşıdır. "ziki bir kölelık degll Bupun b«yEvet tam anlamıyİP O7ffurdılr. le bır kölelik yok bızde Fizıki KAİÎAT MUHAMMEDJANOV Kaltay Muhammedjanov (KaMLhıstan'ın en tinlu oyun yazarı. Cenglc Avtmatov'la birlikte vaz" dıkları Pucı Yama ndlı oyun, Sov yetler Bırlıgınin bırçok kentlnd» başarıyla oynanmaktavdı Aynı 7ftmanda Kazahıstan Fılm Dlrektorti ) şovle konustu «Bakın toplumsal gerçekçıligln onemı nerden celıvor? Eşitlik v« gerçekçılik sloganları, devrimrien once de vardı Bu slogftn, bütiln sınıflar içın sovlenmışti. Önemi buradan RPllyor Sosyalı«t dpvnmden dnce de devrimler oldu Ama hepsi. bır »ınıfa aıt oldu Ve bu yüzrien az ya>adılar, tez öldüler Bi7im devrlmımiz ise bütün bır halk içındır Bu yÜ7den de yaşamı çok ıızun olacaktır Ilk büyük aloganınuz «^oksulluk kahrolsun» du. Herkese ış verılrlı Çalışan, emegınln sonucunu hemen görü yordu Ikınci bu\nlk iloganımiB «Kahrolsun okuma yazma bunıemezlikoti. Ylrmıncı ve otuzuncu yıllarda, edebıvatımu, bır yandun yoksullukla. bir vandan da okuma jaztna bilmorlikle savaşıyordu. Şimdi yoksulluk kalmadı Herkcs okuma yazma bılıyor. Ne oldu? Şiındi yazarın gdrevi degısıl Şımdı Roıevimlz Her jn^an içın yazmak ve her insanı egttmektir Sınıf kavgası kalmadı Ama ne oluyor şımdıî Her insanın içinde bır iç kavga oluv r Bu ıç krfvgalar llstelik cok uzun surelı oluyoı Bugunkü Sov ypt yazaılaıının grtıevı ınsanm işte bu v, kavgalarını gıdernıek içın yajmaktır Nedir bu iç kavgalar dr/orsunıi7 Diyelım ki, bpn Vera vı sevlyonım Ama bu nu karım» sttvlemev ceftim Bu brnım iç kavgım «inyılabilir Kabı. bir rtmek olrtu hu » CUnkü biz etltlikle btrlikte dogduk Hiç düşUnmuvorduk esıtlık kavramını. t''indeydık çünkU Ama şimdi düşünmeliyız Eski dPiı okujuru bulunamıyordu Julduz adlı bır edebiyat derglmiı var Kazahıstan'ın edebiyat der Ri«ıı Şu anda 214 bin abonesı var Kimse 7,orla abone etmlvor onlan Daha çok olmak isteyenler var Ama büyuk bir sorun Kigıt yetmıyor «Evet toplumcu gerçekçilığin içinde her şey var Bir ydntem, ve her şevt kapsıyor Ona dayanarak çalışıyor yassarlanmız Yazar halkının tarihini çok lvı bilmek zoıundadır Çok önemli bu Kazahların tarihini hrp ba$ knları \azıyordu Bız şimdi rt?giir bır halkız Biz her şeyi venl ba?tan kendimiz degcrlendtrm*k 70 TÜrkiye Zlrai Donatım Kurumuna Teknik Eleman Ahnacaktır Kurumumuı: M*rker Teşkllatında Proleei ve Arastırmacı olarak r.tliştırılmak Uzere aıtkerlik hlzmetini lfa etmlş Makina Yilksek Mühendısleri ve\a Muheııclıslprı alına, caklır (Llsan bilenlar ve ıa terrübe^ı olanlar terrıh edılecektır ) Istekülerın 10 Hi7lran 197B glinıl mrsaı santi sonuna kadar Genel MUdürlügumü7 Ptrsonpl Mudıırlıiftuııp mura rantları ve 14 Jlazıran 1 7> Pazartesı îunıl sant Kioorta \a B( pılarak mülnkata katılmak üıere Gennl MüdürluSumuzrtf harır bulunmalan rica olunur. (Basın 1892(1) 4470 Parça Bez Telef ve Hurda Satılacaktır. 2 t, 1976 Çarşanba (rünü saat 9 00 da pamuk telefleri üs tlipuler, parça bezlerle muhtelif kurdeia pazarlık surfttiyle şnrtnamodekı psaslar dahılınde satılacaktır Bu satıya aıt şartaame ve lısteler Istanbul da Sumcr bank Alım vs Satım Müeııeuıinda, îımlr'de Sümerbank İ7mır Basm» "SanaMi Mdessesesı ıle Na/ıllıriekı MUessese mı/cip gnrulebılıı Müessescmi7 satı»ı \apıp yapmnmakta ve dıledıgme sat makta scrbeslUr. •sÜMERBANK NAZtLLt BASMA SANAYtt MÜESSESESt (Baıın 18092) 44«8 YABIN AILI TURNAM BIZIM EIE VARIRUN. GARTH TiFFANY NK.KAOAC0Ö4JK IZLlVOIİ