Katalog

İİ K CUMHURlYn 26 MÂTIJ 1971 Urklye ne çafilası bir Ulke.. Çok emek, çok para harcayarak blr seÇım yapıyor Buna blr boaukluk karışmasm diye, yargı a^ıtını aylarca alarm üaerinde bulunduruyor. Ulus adına yapılacak siyasal tercihlerin ve bunlann uygulamalarımn, bunları, en düzeyli, en saglıklı. en dogrulu olarak yapacak kişilerin ve gruplann elıne geçsin dlye değıl mı' Ama ortaya ne çıkıyor' Bir sıyaial seçılenler ki; aralannda «devlet» kavramındaki çağdas bilgıden ve büinçten yoksun polıtikacılar cılız dnderler, devlet lçi •iyasal lktidara sahip olabıllyorİRr Evet Türkiye, boyle şaşılast bir Ulke Demokratık bir ^aşam bıçemine (Uslubuna> kavuşmak ıçın, demokratık bir yaşam surecinın sürrnesl ıçln, Ismet Paşa'ları devinyor, Menderesleıe direniyor, Bayar ları arıthyor, son ra, ülkenın Anayasasmı bile okumayan ustelık eonradan yalan yanlış gdz gezdırdijti Anayasavı lüks sayan politikacrtara boyun eğıyor Modern devleti, onun «güçlü yürütme.sınt kurmaya uğraşıyor, 1961 ile Ama sonra bu «modenrin içındekl «hukuk ustünlugU» ılkesmden haberı olmayan shasetcilere bnderlik verlyor; onlaıın buradan, devletin siyasal örgütıpnme duzemni perişan edecek tutumlannt, devlet ve toplum yaşamı lçinde de sürdürmelerini önleyemlyor. En sonra, hukuka saygısızhgın. uymasızlığın, hukuka boşvermenin, yargı kavramını zedeleyerek «mülkun temeli. nin de yıkılması eylemlerinın doruk noktaya ulastığı bır evrede, bır yargı adamının, kamuoyuna, bzellikle bılım adamlarına ve aydınlara, durumu anlatıp, onları sorumluluklarını yerine gplırme çağnsını sındiremeyen politıkacılarm çırkln yakıştırmalarına ve saldırılanna, gereken duşUn ve bılgi tokadını yapıştıramıyor Bu ne bıçım iştır? \ Damştayın bir yilce mahkeme olduguniı, i'kokul dgrencilerl bıle büirken, bir Başbakan, onun bu nıteligıni tanımayan bir dğreti fdoktnn) uydurmağa kalkabılıyor Onun parti içi önderligının ynıduncısı olan biıisi de, hukuka uymasızlığın nasıl bir Annyasa ihlâlt teşkil ettıgıni anımsatan blr yargı adamına, bu uyansından dolayı teşekkür edecegı yerde, bu uyanyı bir «sıyaset» sajarak, ekseninden «aptırablliyor Du uyarıyı yapan saygıdeğer hukuk ve yargı adamına da «polıtıka yapma» suçlamasını bulaşMrarak, sözde onu onemsizleştirmeğe kalkışabıliyor. Ama artık yeter Gereken düşün ve bllgi tokadını bu kez adamakıllı yemelıdirler Bunlar; ağababaları MenderesBayar to'alitarizminın eskı Demokrat Partiyi dUşUrdUgü •Anayasa lhlâlcisl» durumuna, aşağı yukan sene aynı yolla düşme volu üzerindedırler, daha şımdiden Bu, kendılerine anımsatılınca lcızıyorlar. Slnlrlilikleri bundandır. Sinirlenmeslnler. Ytlce mahkemeler, aydın]ar, bılım adamlan, sagduyu sahibi politikarılar onlara, bunu, boyuna hatırlatacaklardır T OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Onları Uyarma Görevi Prof. Bahri SAVCI Çtlnkil 1%0'lara (tlkenln takati yoktur günUmUzde Ne 1960 laıırı Anajasa sadakatsızliKlarl yaşanmalı ne de l%0 lann Anayasa sadakatsi!'lannın düştükleri «akıbetler. yinelenmehdtr. Onun içın Yure Mahkeme Baskanları ıçın ıf'ıra bovutlanna euşen vakıştırmalarına, büyük mr hukuk saptırması teşkıl eden uydurma kuranırı lıklanna kaısın, herkes, onları uyarma işini surdürecektir Bız şimdilik, şunları, kendilerine kısaca ö«llrtmek ıstlyorıi7 .Hukuk»'tan haberlerı yoktur. «Pohtıkanın, <(aal politıka»nın, «sıyaset yapış»ın anlamından habersızdirler Bunları, kendılerl ne ogretnıek llgili dUşün alanlannın borcudur. Onlara i?oyle seslenebilirizŞu söyledlklerınlz hukuk degıldlr Fvet sız ler dıyorsunuz ki Anajasanın 1!2 maddesme gote vürütme organı ve idare olarak mahkeme kırarlan na uvnıa 7orundayi7 Onlnrın yerıne getırılmesınl geciktlremeyİ7 Bu maddede s»zu odılen mahk«meler genel yargı mercilerıni, kasteder 132'ye göre taiz genel yargı mercilarlnın kararlanna uymak zorundayi7 Fakat Anayasanın 114 madde^ıne gdre i«, bi? ıdare olarak, 13'nın bu zorunlulugundan kurtulmuşuzdur. Çunkü bu 114 madde, 132'd« sörü edilen genel yargı mercüerının dıjında bır «idari yargı. yaratmıştır. Ve bu idarl yargı m*rciin kararları vürütme görevinın venne geti rilnıpsjnı sınırlayarak şekılde, nltelıkte olamaz HP1«> bu ldarı sargı mercilerf, ldarenın yerınn geçerek karar veremez Ve hele hele biz, yürut me organı ve idare olarak, eylem ve ışlemlerimızden bır zarar doğurursak, yUrütme organı ve idare olarak anrak bu zararı ödemekle yükümlilyüz Bu zararı öderiz. Ama, eylem ve ljlemımız de yeıınde durur. övle ise Danıştaym «ytlrütmeyl durdurma» karaılarına VP «iptal kararlarmna uyma zorunumtız yoktur Zaten, «yürutme» o anında uygulanmı^ıtır bır kez «Artık bıındnn sonıs onun ne»lnl durduracaksınız? Nesınt iptal edeceksınir'» Evet, böyle diyorsunu? Bu formlilasjon ıçind« «ıiyiameieni? d> «oylev*memlf ols»nır da bttyle d#m<»k igtiyorsunuz Ama bız de dıyoru? kı Bu soyledıklfi 11117 hu ^argı çıkârış blçlmini*, yanlıştır Gorülmpmiî olçude bılgne bir saptırmadır Boyle bır saptırma ıle, hukuk yolundan boyle bir sapma ile, «Anayasnvı ıhl*l» suçunıı işlemektesinıy Bu, insanı, T C Kanumınun 14b'sı İle kartıl&ştınr Danıştay Başkanı, eski Anayasa Mahkernesl Başkanı, Ünıversite vt Baro nıensupliıı size bunu anlatmaya uğraşıyor ve dıyorlar kı Tanrı ajkıra, elinıze bır fihristh Anayasa alıp onun fıhrıstıne bıle baksnnız olur Anayasa bej kısımdır Her kıvm ıçınde bolümler vardır Devletin yapıial durumu açısından en onemli kısım, flçunoü kısımdır Bunun da uç bolunııı vardır. Bınncı boltıın «\asHma»dan, ıkırıı i bolum «yürütme»den, üçüncü bölüm de «yargıodan sdz eder. Tamam mı' Bu üçlincü boltım nlan <i ırgınnm «A» keslmi, «yargının baglı bulunacagı genel ılkelen» ele ahr Bu gerel ilkelerın ilkı de 132 de gösterilen «mahkeme kararlanna uvma zorununcluı «B» kesımi de karaıları bojlp lıüyük bır <ıt«yide» kavuşmuş yüksek mahkemelert sayar Bunların birincısi Yargıtay ikincisi de Danıştay dır. (Madde 140) Oldu mu» Tabil oldu Çiinku gorülüyor ki, Anayasanın kendısı madde 140 ıle Danıştay 1 «YUksek Mahkeme» olarak nıtelıyor Bundan 10 yıl once, TUrk Hukuk Kurumu'nun «Danıştay'ın, YÜrütmenın Durdurulması» hakkmda verdigi kararların nıtelıgini araştıran sempozyumunda kı kitabı r,ıkmıştır Ünıversıte hocaları ve Baro hukukçuları da, bunun boyle oldugunu kanıtlamışlardır Ve gene kanıtlamışlardır kı, yargı boltimUn(ln A kesıminde so?u edilen mahkeme kararlarına uyma zorunu Danıjtayı da kapsar Ayrıca Danıştay Kanununun ^ maddesi de Danıştay kararlarının «kaziyei muhkeme» nın butun nıteliklerl de donatır Boyle olduğu halde, bu 132lerden ve 140 lar dnn cSnce olan 114 maddeve hakıp «trtarl \Rrl;ı, 11i den dnce \e ondan ayrı olnrak düfenlenmış tlr Kendısınden sonra gelen 132'den yararlanam«r» denemaz ÇünkU 114 «ıdarı yargınyı, genel yargıdan, vevonun vararlanarHftı 112 dekı ilkeden ayırıp bu 114 te düzenlememıştir 114 ün, içınde bulundujru bOHlm de «vlırütme» duzenlenmektedır Bunun A ke*ı mindı» CumhurhBşkanı, B kesimınde Bakanlar Kurulu C kesimınde de idare düzenlenmijtır îşte dayandığınız ÜnlU 114, bu idare kesıminın bır maddesıoır Yargı kesıminın hıı maclrlcsi deftıldıı Burada Danıştay diı/enlenme/ Burada idaıe dıi?enlenıı ldarenın eylem ve islemlerınin bır yaıgı den^tımine bnfclı oldugu belııtilerek Burada srizü edilen vatt;ı denetımini yapacak olan merri de, 140 ıle gostpı ılmıslır 140 da gosteıılen bu meıcıın kararları, elbetie «vürUtme görevının yerine getlrilmesini sınırla mayacaktır » Bu mercı elbette, «idarenın yerine geıçıp karar verme\ecektır» 114 de konan bu ilkcler, elbette ıdare uzerlnde jargı denetıml yapacak olan Danıştayı bağlar Ama bunun «tak dırrısi», uzcrınde Danıçtay denetımi olan sız «yürutme» İ\T «ıdaıe» dpgilsınız elbette Denetlenenın, «üzerındeki denetimı beğenmiyorum ve lstemiyorum» dıyere* kendi kendısınl denetlm müeyyıdesınden kurt^rması, hukuk devletinde olacak $ev degildir Denetlenen kendisini, bu mtleyyldeden kendi kendıne kurtulmuş sayarsa ne olur' Anayasanın büyük bıı ı'ke içeren 132'sini ve 4'üntl ıhlâl etmış olur Bundan, sıra sıra *orumluluklar dogar Ama ısıl bir son sorumlu luk vardır T( K 14d Ilanı su Anayasayı «tag yır tebdil ilfa » dan söz eden madde Şöyle kl Anayasa yargıyı, egemenligın bır ayrı yetkml, bır ayıı ımtıyaaı olarak tanımıştır (madde 4 ve 7) 132 ıle de, ulııs sriınu bu ımtıyazı kullanan yargı mercılerinin kaı&rlannın hukukça ü«ünKlgünü ve jufcsek gücünU belirtmışür Madde 4 ile de bu ımtiyazm kullanılıjıcın, ulus egemenliğinı kullanma oldugunu vurgulamıştır Şımdı sız, 132 de belırtilen hukukça üsttlnlıiğu tanımazsamz, hem 132 yl, hem de 4 ü ihlâl etmis olursunuz Yanı, Anayasanuı, ulus egemenlığınin yargı imtıyazı, yargı yetkısı bolumunün tek kullanıcısı olarak göıterdiğl Anayasa mercılerini tanımamış olursunuz Herkeıı sıza bunları anlatmağa uğraşıyor. Ama «hukuk» kavramından habersizlıkleriniz sizi bir Anayasa tebdilcısı. tagylrcısi . ilgacıaı durumuna göturmektedır Modern politika kavramında da habersizlikle rıniz var S17 si?e yukarda gösterilen hukukaal, bllinv sel ferçeklerı anlatan hâkimlere «aiyaset» japıyor diyorsunuz. Onları «faal politika» yapmakla suçluyorsunuz BUyük vanılgı ' CIA ve "Mılliyetçilik,, nm^ıımıız Irak'tıkl Baraanl olarını ele alarak komıyu lncolrme«e ^alıgalım. <vRl) lemnikller IVIeclisl CIA konusııııda brel blr «orusdırına kı<ıniıı\o ııı kıırnıııstıır Du kurulun resml belgelerle orla\d kovdııgu gerrrkleı rluııva hasınına ve hlzim <H7eteler<< vaıısulı Irak'taki Kar/aııl olavıııı ARD'nln çıkarlarına gore hıı iııılendııni'>kte CIV etklıı hır RUÇ olaak Iş KormiışUı C IA planlamasının kıırdııgu ıı^çrııin hir koseslndn KlssiıiKer, Iklnci köseslnde Iran Salıı, uçılncıısunde Barzani hıılunııvordK. Temsılciler Meclisl CIA raporundu aaıklandıtına gore, tran ABD'nin vakın nıiıUeflklvıll Komşıısu Tıak İse hem Amerika\a hem Iran a lerx duşiıvuıdu Pu tcrsllk, Banra Korfezl'nde lahranı tedirgln eılen odaklnr olııştııruvordıı. ( IA ile Iran tlxll polNİ RAVAK lam bir Işhırllj;! lçlndevdiler Bu işbirlitl, Irak ta hagıınsızlık isteyen Barzanı ve vardımı kapitalist empervalinniıı oıtıdo^ııdnkl «.ıkarları açısından olııınlu gıınlU Konıı, Klssinf'er ile Iran ü>ahı ara*ındakı hır konıısmada ozenle ele alındı. 1> mlhon cloları »ap* tavan hlr vardım progranıı Ile blrlikle raıııan ararılıgiY1.1 Barıani'vr sllıh, araç «rerrç verilmest onçflriıldtt Ne var kl bu lliskileı sı'n»'sln<le Har7»ni, Iran a gııveni olmadığım valnu, AmorlLa'ya lnandıginı belirterek Şıınlan »ftjlemlştır. K « Davamda başarıya ulasırsara ABD'nin 51'inci eyalett olmaya ha7irım » B.ıi7ani Kısslıijer'e ve eslne armaicanUr Rondernılstir. Ne vaı ki hıı ^arklı vaklayım «ahalnrı, VNashlrnlon'ıın empervallst çıkarlarıııa gfire saptadıtı politlkasına herhangi bir etki vapııiüi dctlldir. CIA, Irak'ı Içlnden vıkmak, va da Or. tadOKiı daki Amerikan pıılitıkaMiıı cıınellhrıi'k lılı tııtuıııa ser»ıest.;e Kirnıeslnl engellemek Itlıı Bar/anı'vr vardımı basl^tmıstı ama hıı ha^lantırın nerede sıın hularnçını da vlne Ortadoiıınıın objektlf koşuUarı saptnnrılu. Iran'la Irak'm arasıııdakı ı,atı»nm, blr noktada uzlaşmavla sona erlnre; .Şah, (,1\ kanalnl.ı Kar/aııl \c akıttıgı yarıhmı kestl. Bu. nun üıerlne ABD'nin 'îl'lnci evaletl olmaya hazır bıılundugunıı blldiren Barrunl KHsinger c 10 i 1975 te blr mektup yazdı, ve şöjle dedi. Mütteflkinlz İran sınırını kapadı ve bize rardımı kcstl. Avnı zamanda düşmanımız Irak saldırıva başladı. Ovle inanıvorıız ki ulkem/ polltikasına gonıll baglamıs halkımıza karşı ABD'nin ahlakl ve sivanal »orıımlulUKU vardır. Kfsftingrr'den hlr revap gelmedi; Bnrzanl vmlnız kaldı. KUrt halkı, bu denli ters işler yapan blr sorumsnz llder rttzünden on blnleree blü verdl; dava baltalandı Trmsllciler Merllsl Knmiavonıı raporıına gnre Barzanl'yi Baj^dat'la uzlaşmaz bir tntumıın içine Itip savası knıukleven CIA'dır; işler sarpa sarınca Banani'vi yalnız bırakan da CIA'dır. Barzanl olayının çarpıcı yanlan vardır. Bir kez emperyallznUn de«tekle<Utl mllllvetçili£ln nltrlljti nedlr" sorııso itMrinde dilşülıınek gerektr. Yuseyde ulııaal gnrünen hlr evlemln temeldekl degerinl ve dzunii aaptamak içln Ikl »1çtt vardır 1) Fvlem^ vürüten noıval güçlorin dokusu nedlr* 2) Fylem klmden destek alarak, ktme karşı yapıhyorT Kvleml vürüten sosyal guçler tutucu, hatta gerici bile ol•alar, efer hareket empervallzml zayıflatacak blr ynrüngedr lse olumlu sayılablllr. Bir kıralın, bir sevlıln, veya toprak ajtalarının emperyaliıme karşı mficadelesi desteklene* blllr Ama mazlum Ulkelerln halklannı blrbirlne kırdıran rmpervallzmi de ht lanımak ve tanımlamak gerekir. Îşte baran < IA ıslnl tezgâhlamak içln hlllnçılz mazlum halkların arasına girerek eylemleri saptırabillr. Bütıin bu olaylar içinde CI\ İle Klssinger'ln Barzanl'yl destcklemeKİ, Sovvctlerin i«e ıızak kalması ve Ragdn.fi goletmeal; Barzanlrllrrin serplntllerl trlnde blr keslmln Maoculuğa tutıınmafinle sonuçlandı. Irak'taki Kürt hareketi İse, geçmlştekl vanlışlardan arınarak diınvanın ve Ortadofu'nun »«jtlam gerçekleri ısıgında venl hiı yola Kİrdı. Açıktır ki, Ortadofeıı'da . Incl Amerlkan vıldızı olmaya öM cenen Barzani'nin çapı, evleml viırutmeve vetmemistl KuşkuKuz bir halkın fS7(jürltiitü ve hir ulkenin hagıınsızlıfeı, emperyalitme ve CIA'ya davanarak savunulamaz ve kurulamaz. Barzani olayından sonra bu gerçek Ansola'da da ispatlandL * ,^'rtSrh^'e*rfp \merfka>a dayanmak JsUyen «milliTetçUerf tse daha Mvas KongTesinde seslerlnl rttkteltınislej'dlr. Mıjitsfa Kejnalln btınlara revahı keslndl. lşlıı rtıj, yönünü de yarınkl yasunıcda ele aUcajfn. Çevremizdeki Kişiler Dr. Yaman ÖRS UNCTAD NEDİR? UNÇTAD «Birlftsmi» Milletler Gelışme ve Ticaret Konferansı» nın kısaltılmış adıdır Ilk UNÇTAD 1964 yılında Cenevre'de yapılmı^tır UNÇTAD'ın nitellgini ve amaçlarını anlamak ıçın bıraa gerıye, îkinci Dünya Savası son rnsnna gıtmek gerekir Ikınri Dünya Savaşı, tahmln edilecegl gıbi, uluslararası tıcaIPII onemli olçude aksatmıştı. Savastan sonra dünva tlcaretıni gelıştırmek ve yenı temelleıa hagidmak içın gırışımlerde bu lunuldu Bu Rinşımler sonucu, oınegın GATT gıbi ışlerlite ka\uştuıulan yeni kuruluslar riunya tıcaretıni ve para aıstemınl saptanmış. olan yenı kurmllar uzerınden yürütmeye bajlamışlardır. Savaştan sonra işlemeye baslayan bu yeni sıstemın temel anıaı ııuıı, uluslararası mal hareketlerlnde serbestlik saglamak ulduğu sö>lenebihr Boylece, dünya tıcaıetının serbe*.tçe gelışmesınl sınırlayan engeller kaldııılacak ve her tılke tıcaretin yararlarından kendisine düşen payı alacaktı. Ne var kı, serbest tıcaretin gehşmıs, gelişmennş her Ulke içın yararlı olacagı goıuşu çok ınce ıslenmış ve kendi içinde son derece tutarlı olmasına karşın a7 gellşmış Ul keler açısından pek de doğru değildir Bu gorus dayanagım 19 yüzyılda gelıştırılmış, zamanla gunümtlz koşullarıyle uyumlu hale getirllmiş olan «karşılaştırmalı maliyetler» kuramından alır Kuramm eleştırısine ve az gelişmış ülkeler açısından ne ölçüde tutarlı olftbileeeğıne burada dokunulmayacaktır Ancak sanavı tırtlnlerine jenı pazarlar arayan ve ucuz hammadde saglama çabasında olan 19 ytlzyıl Ingılteresinin koşullarıyle uvumlu bır blçimde ortava konmuş oldugunu btlmek, niteliğlni anlamak yönunden yeterlidir Gerçekte, karşılastırmalı mali jetler kuramının öngördügü gibı serbest ticırete dayalı uluslararat.1 ılişkılerın az gelişmiş lılkeler yararına işlememesi çok do ğaldır önce, bu kuram, 19 jüz .\ıWa ıktısadî gelişmelerinl dıs ticaret ile hızlandıran bu giınün sanayıle^mlş ulkelerı açısından geliştırilmiştir Bu konuda unlü ıktısatçı GUNNAR MYRDAL »öyle yazmaktadır «Genelllkle uluslararası ticaret ve ikttsat kuramı gerçekte, iktısadî az galışme ve gelişme realıtesıni açıklama amacıyle gelıştlrılmemiatır » Cl> Aynı gerçek birinri UNCTAD için hazırlanan nKalkınma için yeni bir ticaret politlkasına dog P olis ghiileri içindeler. Dalga dalga gelen ,otuı kırk kisl helki Aierdivenlerden kosar adım çıktılar. Camh kapıları kırıvorlaı Yaıunın lçinde ogrencllerln oluşturdugu topluluğun arasına dalıyörlar «Loplananlar». Saçlarındaıı tutularak suruklencn kızlar. Arabalarj sokularak dhvtılen gençler. Bahçcnın rıbür yjnında toplanmış, biitun otrencl kltleninln belkl an beşte 3a da vırmide bırl oranındaki toplııluk tçlerımle oraılaM guvenllk kuvvetlcrinden kimılcrl>le ilişki kuraıılar gorulü>oı lzleycnlrr Polıs yetkilılerl, Içlerinde bir generalln bulunduğu 37 savıda suhav, orada çalısanlar. Bu arada i^erde blrfakım oğretım uyelerinln, memurların udaları arannıır, dnlap ları, cç^mecel«jri k^rışürılıjor «Jye aııjorsuııuı';» .Ogrenci^> UNCTAD DİİNYA TICARETINİ GEUJTİRMEK AMACIYLE OLUJTURULMU^ ULUSLARARASI BIR KURUIUS.TUR. ANCAK BU KURULUJUN JİMDIYE DEGİN AZ 6ELIİMIJ ÜLKELER IÇIN YARARLI KARAR ALDI6I GORUlMEMIJTIR. Dr. Tamer İŞGÜDEN lstanbul İTÎA lktisat KUrsUlU Oıcretim uyeleri? Onlar mı ne vapıyor? Erteal gua toplaniTorlar. Içlerınden bfri, >pol1Mn kendlne 07jrd yflntemlerl \ıırdır onları uvgular. dl>or. Otekller de artık ne divebılirlrr' Yonetiti olanlardan biri de olav günu odasına sığınan oğrencilerlnl «pollse teıllm ederek» görevlnl yerlne tetlrmlştlr. Başka kişiler de var çevrenmde. Örnegtn, devletin O1»Tları gerçekçl (!), nesnel bir blçimde vansıtan vavın kurulıışunun sorumlııtarı Nasıl da uyamk kisller. Nasıl çağdaş. Nasıl ıla ulusçu. Bir «Bay TRT» var kı. Yasal olmavarak I* başında bulundugundan heri ne adımlnr »tılclı bu kıırumdıı L'lus<,a \ajınlar nealeri, goriıntiıleri kapladı Kukla saatlerinde neredeyse sürekli fesli adamlar, «vevtanlardan» söz açıvor. btınlara karşı «dualar» okmorlur, «(IOKTII voldan sapma, hakkina razl r l divorlar, l)askasının ıııtlın.ı göz dlkilmemeslnl, bol paran > olanın bunu nasıl ka7andı£ına bakılmamanını oğiitleven kl?lleri canlandırıvorlar. Bir çocuk egltlm! yavınında, «Peygamber erendinuz» bu koıuıda ne hııyurmuş. onu ligrenlvoruz. Tayınlaıdan kalkan riz Tiırkçe sozeükler yerine Onmanlıcalan: Batı kaynaklı, dili yozlaştıran aSzcUklerin ise dokunulmazlıkları olnıalı sorumlu •ıılustıılara» gore. •ABU'nde yapıimışlır • Damgaiı yayınların Nayım gıttlkç* artıjor, haska uikelerden yabancı yayın yok gihl. Pek milliyetçl» klsi ve yardımcılarının TRT'sinde Bay Columbo ve Bay Petrocelll pek gbzc çarpıvorlar. Birlsi, beynınl kullanarak, adam nldurrn unlu kisüeri yakslıyor hep, dtekl, Amerlkan yurttaşlarınm ugradıkları haksızlıklar karşısında buruk yürekllllklo ortaya atılıp guç durumda olanları kurtarıvor. ÜnlU ki(iler 011, on bes yıl onceslne dek hlç suç Işlemezlerdi bu toplunıda. Ama kahratnanlar hep vardır Gene de sormadan cdemiyorsunıız: Bir Bay Colttmbo'ya rastlamavan Ruçlular, bir Bay Petrocelll ve rastlamayan Hiıçsuzlar ne oluvor** Ama gonijorsıınuz ki tttın kötüluklerin bası para, slz ona gore da\ranın. Pekl ya nedenler? Bu suçlar neden Işleniyor'' Bay Columbo ya da Bay Petrocelll kendi kendilerine Kormuyorlar mı, bu içlor olduktan sonra utra$acafımıza suçlann onttne geçsek dJye? Pek ulusçu klsllerin TRT'sinde de «nedenlere» yer yok rlbidir. Olavların altında neler yatıyor? Blzier yorulmayalım, usumuıu takmayaum boyle sorulara. Blzlm yerimUe bunları yapma çabasında olanlar yok değiklir. Bır başka kiçl. •Komünlzm çok, çok, t«k kotüdür» di>or; onun çözunüemesinl yapıyor kendince. «rasizm de pek lyi sayılmaz» demeye getiriyor. Iklncisl artık blr tehllke olmaktan çıkmıştır, yervüzunden slllnmek üzeredlr. GUney Amerlka'nın nercdeyne tum Ulkelerini, Avrupa'da İspanya'yı, bir Ikl yıl oncesine dck Porteklz'l, Afrlka'da özelllkle ırkçı >bnetimlerl, komsularunızdan yakın lllşkilerlmizin bulundugu blrinl htç saymayın. «Onlar hangl acundalar» dlye de sormayın. •Sosyalizm gokten ml indi, yerden ml bltti' Hangi koşullarda ortaya çıkmıştır? Kapıtaltzm olmasa sosyallzm olur muvdu?» gibı sorulan da hiç sormayın .Demokrasiyl. ozgürluklerl, .ydnetllenın yoneteni eleştirl hakkını savunacakstnız neden itaşizme de açık olarak karsı degilslnlz, siz sa>ın ktşl?» de demeyin. Yalnız sunu sorun: «Pekl gençlerin, ogrencllerln, oğretmenlerln vurulması, oldürülmesl. dnvulmesi, Işkence görmesl hangi ydnetlmlerde v»rdır? Hangl yonetimlerln habercisl olmustur?» O sayın Idsl belll zamanlarda ortaya çıkar, toplumnmuzun karşılastıgı tehMkelerl gozler Hnüne »erer. Daha once de Karşımızdaydi va. Hanı görrvlcri tehlike» olan yaman bir takıının çevlrdijtt dlzl vardı TRT'de. Onda, kliçuk ülkelerin haşına neıer gelebuecegi anlatılıyordu. înce ince beynlmize yerleştlrmeye çalı^ıyorlardı ki bu takunın üyelerl, sıra blze gellnce hlo jadırgamayalım. Neredeler şimdl Atatürkçu IdiUerimiz? Nerede onun çevreplndcn kalanlar? Nerede onun Cumhurivct'i koruınakla göre\Iendiıdigı daha gcnç kişiler' Olumlıı düşunceden, bıllmden >ana, çagdaş, uvgar, atılımcı, bagımvzlık llkeslnl benlınsemlş, haıışçı, iıısanıı saygılı IMustafa Kemal'in kurtlugu lajlk ulkeıle blnlcrte çocuk, genç dlnsel neylıı yıkamadan gcvirillr, devlet yonetlmlnde la>lkliğin tumuyle dışına çıkılır, Szgurlıikler baskı altında tutulurken; gençler saldırıya uğrar, oldürulör, lşkencc gordr, suçlular sokakta dolasırken, nerede Atatürkçüyu^ diyen polltlkacılar. Tuksek ghrevlller. Cumhurbdşkanı partl önderleria» soruyor: «Benim >etkllerim nelerdlr. onlnrı bana mldlrin. Blçtmscl vonüen demokrasije boyleslne saygı ovgüye deger ama. «Ataturk'ün Tilrlöye'sinde bunca korkunç, çlrkln Isln uluorta görülduğu bir ortamda, ona tumuyle haglı oldugunu hep soylcyen hayın Cumhuı başkanı, ulkenin en yüksek orandakj kişlsi olarak aradıgı jclkijl ondan alamaz nııN diye düsünüyorsunuz Ulkenin son yıllarda göaterdiğl «İyasal geü>melerdc, siındiki genel görüniımunde goze en çarpıcı kişilerln cU\ramşı işte bovle. Ya Atatürk'un kurdugu partinln klsllerl nerededlr' Baskamnın arada blr konuşan blrkaç llerl gelentnin dışında onu olusturanlar nn ls rapar, olanların karsısında ne düşunürler? Artık hir çeyler yapacaklarrruş, etkin olacaklarmış. Çok iyt, gorecegtz. Gedkmrzlerse... 111» adlı genel sekreterlık raporunda şoyle belırülmıştir «Serbest tıraret fıkrı, yapıları itıbarıyle tfirbırlne t>enze>en ulkeler açısından benımsenebilır. Oysa, sanayı alanında oldukça ıleri gltmış, ulkelerle gelışnıekta olan ülkeler gibi ekonomık yapılan blıtunüyle bırbınndnn fark h olan ulkeler ara.sında, «^rbest tıcareti kabul etmek güçtuı » (2). tste serbest tıcarete dayalı bir sistemın kendllerl içm yarar lı olmsıdıgını, hatta gelişmelerıni enRelleyici blr takım etkilpr yaptıgını goren bazı az gelişmiş Ulke temsilrilerl Blrleşmiş Mıllet ler içinde bir hareket baslattı lar Hareketm amacı, uluslarara sı iktısadı ılışkilerin az gelışmu} Ulkeler açısından degerlendırllm» •ıni saglamak ve BU Ulkeler yararına ışleyecek olan yeni bir ticaret politıkasını saptamaktı Bu çabalar sonucu ilk UNCTAD top lantısı 1964 te Cenevre de toplanmıştır 1964 Cenevre konferansının somut başarısı, UNCTAD'm sürekli bir organızasyon olarak benim senmesı olmuştur Nitekim Cenevre den sonra 1968 de Yeni Delhı de, 1972'de Santiago da venl konferanslar yer almıştır UNCTAD ın son toplantısı ise bilindigi gibi bu gunlerde Nairobi'de olmaktadır BütUn bu toplantılar da az gelişmiş Ulke temsilcilennın temel onerllerı şu konularda toplanmaktadır Az gelişmiş Ulkelenn ihraç eltıklerı hammadde ve sanayı ürUnleri içın gelişmiş Ulkelerln pa zar kolaylıkları gostermelerı. Bu Ulkelerde yeni kurulmak ta olan sanayılerın, gelısme sUreol ıçınde dış rekabetten korunma ları thraç mallan fıyatlannın ve ihracat gelinnın dalgalanmadan korunması Bu yolla az gelişmiş Ulkeler kalkınmalorı içın az çok kararlı olan bır fınartsfntn oJMıa* c gına kavusmaları Oelişmiş Ulkelenn, az gelijmiş Ulkeleıe daha etkın olan "blr yardım programı uygulamalan A7 gelişmiş Ulkelere yardım ptogramı gerçevesınde, birınci UNCTAD i^ın hazırlanan sözU ge çen raporda son derere ilgi çekıcı bır önerı vardır Uapor, bu ül kelerde yatırımlaı için bir ek kay nak jaratmak yonünden düma ölçüsUnde ba^vuıularak nlan bır silahsızlanmanın oneminı vuıgu lamaktadır Rapora gore sanayi leşmiş Ulkelerde silâhlanma içın yapılan harcamalar, bu Ulkelenn mill! gelirlerının yllzde sekız ılâ doku7u kadardır Silahsızlanma gerçekleşırse mıllî gelınn vÜ7de biri dahi serbest kalsa ve bu kay nftk ar gelişmiş Ulkelere yoneltıl M, bu Ulkelenn gelışme süreçleri onemli olçude hızlandırılmış olur Pakat UNCTAD toplantıların da sımdiye değin az gelışmi» ülkeler yararına dnemli sayılabilecek kararlar alınıp yürürlü|e konamamıştır. Aksine, her toplantı, gelişmiş ve az gelişmiş Ulktler arasındaki çıkar çatısmasıni daha da belirlı duruma »okmuştur Ayrıoa, az gelişmlı Ulke temsilcıleri arasında bir bUtUnlük saglanamamaktadır. Nairobi'deki toplantıdan da, gelen haberlere bakılırsa somut baaarılar beklenmemektedir. Yine de, dUnya tıcaretinln az gelişmis Ulkeler yararına da dU zenlenmesı gereginin benimsenm»si ve bunun için devamlı bir organiza»yon ile İlk adımların atılması küçümsenecek blr baaarı değildir. 1) G. Mrrdal. Economlc The. ory and Underdeveloped IU(lons. 196S 2) Kaltnnma tçin Yeni Bir Tlcaret Politlkasına Doğru, Blr leşmlş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı Genel Sekreterl Raporu, Cev. Er> den Opej. SJİ.t. 1873. lstanbul Çemberlitaş ÇAGDAŞ YAYINLARI 28 48 48 28 48 49 27 99 27 IDEVRELER I 25 Mayıs II 31 Mayıs II 1 Hazıran İIV 7 Hazıron ÇIKTI VEDAT GÜNYOL'un CUv*nl« olnıyaeağınız blr kitabtnı daha •unuyonnı HIZLI PEN SINIPLARIj CENELYCTENCK SINIFUXRl| Murat Dersanesının, Univarsıtey* Hoıırloma yayınlan • UNIVERSITEYE HAZIRLAMA Yeni Türkiye Ardında ÇAGDAŞ VAYINLARI 8ott. No 3 M 1 İSTANBUL (Motif 3«4) 44B2 Formuller (2Q TL ) • &wnel Yetenek Tost |60 TL.) Sosyal Test (50 TL) • Klasık Fen (90 TL ) Matemntık Test (80 TL ) • Modern Fen T«6t (60 T L ) Cebır Test (30 TL ) Dersanelerden remın edllebılır. Odemelı ıbtenıe adresı P K 980 İSTANBUL AYRICA . Istonbul Murat Dersanesı progrnm VP denetımındf ANKARA Hder dersanesi 1) ''işılık sınıdarda UNİVERSİTIYI HAZIRLAMA I nslurıncı ve kayıtlorına drvnm rtmrklr>dır rorcınfıl Sokok Bakaulıklar ANKARA 17 97 27 hafialık nyosı haber ve yorum deram »» San Oktı bilıniz, tatilınizi ATAKÖY'de yenı hizmetimizi EMLAK KREDİ BANKASI (Basın 1844O M71 BEHtCE BOltAN: DtSK Bugunden Ysrına YALÇIN KtÇÜK: Takelleşme ve Basın AtTİA da Faalzm Kol Ge7iyor Cephe R«Jiminin Korku ve Se(»l»ti HASıAN BURAK. CHP nın Oecekondu Kurultayı S. BAYSAN: Ya HUrrıyet Ya. Araba Basın Sağa Kayıyor İşçıler Kkonomık MUcadelenin Sınırlarını Zorluyor SABAHATTİN SENYÜZ: AUSCHVVİTZ Nari Kampmdan Izlenimier Sahranın Bagımsıtlıjına Sınır Konamaz IVtETtN ÇÜLHAOfiLU: Oerçekleri Kıtaplardan ÖJrenirken ftUHt Ht nun YUrüyıi» e Oet Demeci «MUzık Halkın öz lemlerınl Dıle Oetırmelidır » YÜRÜTı"Ü^ 1 tl 2«) ve. i (J7 52) oiltleri llt«me Adresl Pirer LoM Ca4 N0: 21/1 ÇemberlıU» tfiTANBlTT, Cunıhunvet 4499