Katalog

Cumhuriyet 7 6 1975'in en önemli olayları ve yorumları Büytik boy 320 sayfa 35 TU umhuri 53. yıl, uyı: 18602 Kurnensu: YTTNTJS NADİ 13 Hayıt 1976 Perjemb» ÇAGDAS YAYINLARI Hıfzı Veldet Velidedeoğlu »72 Savfa 25 TU tsteme adreslCafcalojlu Halkevt Sok. No. 39 ALET BAKANI.IfilNliAKI DKGtŞtKÜK ONKRtSİVIK BtRLİKTK enin Çilesi oşanma II. Istanbnl Yedinci İslam Ülkeleri Konferansı açıldı Başbakan Demirel, Konferansı açış konuşmasında, Arap topraklarının işgal ve ilhakına karşı olunduğunu ve müslüman uluslarm dayanışma içinde bulunmalarının yararlı olduğunu söyledi Konferansta, KTFD Başkanı Denktaş da bir konuşma yaparak müslüman ülkelerin uluslararası forumlarda Kıbrıs Türklerini desteklemelerini istedi Korutürk: "Sömürgecılik ve ırk ayrımına karşıyız,, ÎSTANBUL HABER SERViSi Cumhurbaşkanı Pahn Korutürk 7'nci îsUm Ülkelerl Dışışlerı Bakan.arı Konferansına gonderdığı mesa|da, «Savın temsllcılerınn mensup olduklan ülkelerle Türkıye ara» »ında yakın ve dostane ilışkiler ve her alanda karşılıklı anlayış çerçevesınae verımlı bır işbırlıginin geliştırllmeslne ç*lışıldığını her vesileyle müşahede etmekten memnuniytt duyuyonım» demiştır Cumhurbaşkanı Pahrl KorutUrktln, Konferans Bask»(Devamı S». », Sfl. I da) Eritre yüzünden bir ara Konferans tehlıkeye girdi Ümit GÜRTUNA Nevse dün lstanbulda ha\a açtı da, Konfpransın g«leceği Uzerınde onceki gece vogunlaşan kara bulutlar sım dılık geçti Kara bulutlan gotıren Habeşıştan, namı dığer Etiyopya'da kurtuluş müradelMi ver#n Eritre «orununun gündemde yer alış biçımi Ü7erindeki tartışmalar oldu YUksek Dereceli Memurların, Dışışlerı BakanliRi Genel Sekreterl Büyukelçı Şukrü Elekdağ'ın başkanlığında yapı lan llk toplantısında her ?ey tatlıva bağlandı sanılıyordu (Devamı Sa. 9, Sü. 1 de> Filistin Kurtuluş Orgütü'nün büro açma isteği kabul edildi (Cumhurlyet Haber Merkezl) Yedlnci Islfim Ülkeleri Dışlşleri Bakanları Konferansı dün Ataturk KUltür Merkennde dü»enlenen bir törenle çahşmalanrıa baslamıştır Dışışlerı Bakanı Ihsan Sabrı Çağlayangıl, konferansın ogleden •onraki oturumunda Türk Hü Asgari ücretin 16501800 lira arasmda saptanması öneriliyor • İJVERENLER ASGARİ OCRETTE «ULUSAl OÜZEY. iLKESiNıN DEGıJTıRıLMESı VE YENıDEN «BÖLGESEL DÜZEY. UYCULAMASINA DÖNÜLMESıNı ıSTıYORLAR. mak İçin bugünlin fiyatlarıyla ne kadar para harcanacağı hesap edilmekte ve bu asgari Ucreti oluşturacak ilk pay olmaktadır (Devamı Sa. 9, Sü. 7 de) ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Kamu kesıml temsilcilerl, Tür kıye Işveren Sendıkaları Konfederasyonu ve TÜRKÎŞ yetkılllprınln katıldıkları Asgarl Ücret Komisyon toplantısında işverenler yeniden «bölgesel Ucret»e dönülmesini istemışlerdir Komlsyonda ayrıca asgari Ucretin 1200 lıradan 1650 ya da 1800 liraya yükseltılmesi önerılmıştir. Asgârl Ucreti belirlemek amacıyla çahşmalannı sürdüren Ko mısyonda 1974 yılında benimsenmış olan ilkelerın 1976 yılında da kabul edılmesinın tartışılmak ta oldugu ögrenlhniştlr. Komisyon toplantılarına kamu kesımın den DPTDİE, Çalışma ve Ticaret Bakanlıgı Tamsilcileri. iş»eren keslmınden TUrklye Işveren Sendıkaları Konfederasypıiu, lsçl kesimınden de TÜRKİŞ temsileileri katılmaktadır. Anılan Uvelerin 1974 yılında belırle nen ilkeleri benimsedikleri blldlrilmektedlr. Buna göre, asgarî Ucretin belırlenmesinde başlıoa dört ana ilkeden hareket edllmektedir. llkeler besın harramaları, besin dışı harcamalar. sosyal durumun yansıtılması ve ekonotnik durumun yansıtüması olarak ozetlenmektedir. Bu ölçü ve hesaplamalardan hareket edilerek bunlann toplamınm asgarl Ucreti oluşturacagı bıldirilmekt«dir KONFERANS NOTLARI Demirel konuşmasını yarı Türkçe yarı Ingîlizce bitirdi: "Cenabı Allah yardımcınız olsun, thank you, •»» Yalçın PEKŞEN Atatllrk Kültür Sarayı'nın onün de bırıkmiş halk, îslâm Konfe ransına katılmak için gelen dele gelerin Saray a girışlnl bir tur «moda gdsterısı» gibi izliyordu. Urun beyaz entarilı olarundan •Mao» orneğl kapalı yakalı ceket lere kadar her çeşit erkek moda8i sergılenıyordıı delegeler tarafmdan Hatta çorapsız ayaklarına renkli terlikler geçirıp gelenle rine bile rastlandı bunlar arasın da. Sarayın hemen Onüne yerleşti rilen Mehter Takımı «Haydi Yal lah»lı bağırışlarla konukları selâmlarken, lılkelorin temsılcıleri mah guçlerıne uygun arabalardan Inıyorlardı, Iran'lılar. Libya'lılar, Kuveyflıler. Chevrolet ve Merce drs maıka arabalarla gehrlerken, diğer delegelere mavi renkte Mu rat otolar venlmıştı (Detamı Sa. 9, Sü. 7 de) ktimetinin, Fılıstın Kurtuluş örgütü'nün (FKÖ) Türkıye'de btiro açılmasma ilişkin Hteginl kabul pttıgıni açıklamıştır Kararın açıklanması üyelerin alkışlarıyla karsılanmıştır. Dunkü oturumda ayrıra, Kıbns TUrk Federe Devletı Ba?kanı Rauf Denktaş da bır konuşmn yaparak, müsluman ülkelerin uluslararası forumlarda Kıbrıs Turklerının haklı davalannı des teklemelennı istemiş, «Nasıl Fı lıstin davası destekleruyorsa, Kıbrıs TUrklerınm davası da des teklenmelıdır Çunkü Filistin sorunuyla Kıbrıs sorunu arasmda bir paralehzm vardır» demıstır Cumhurbaşkanı Fahri Koru türk ün basan mesajı gbnderdiRi konferaniin açılısında Ingîlizce olarak bır konusma yapan Bas bakan Stlleyman Demirel de, Arap topraklarmın işgal ve llhakına karşı olundugunu ye müs luman (ılkelerm dayanışma içln de bulunmalarının yaranna deginmistır Kuran Yedıncl tsUtm ülkeleri Dı?lçleri Konferans] Beyazıt Camıi Başımamı Abdurrahman Gtırses' in okuduğu Kuran'la açılmıştır Bundan onceki 6'ncı konferan«ıın Başkanı Suudl Arablstan Dışışleri Bakanı ve eski Kral Faysal'm oftlu Pren«ı Faysal Al Saud un kısa süren konuşmasından sonra daha önce kararlastı(Devamı Sa. 9, Sü. 4 de) Bütçe Plan Komisyonu 30 ayhk emeklî ikramiyesî tasarısının geri alınan maddelerini Meclis'ten geldiği gibi kabul etti ANKARA. (Cumhuriyet Bdronı) Futçe Plan Komısvonu'nda dün emekli ikramıyelerının 30 aylığa çıkarılmasına ilışkın tasannın gerı alınan nıaddelen. cephe partılerıne. bağlı uyelerın oylarıyla., Meclis'ten geldigi biçlmde kabul edilmiştır CHP'lilerle DP'11 Mehmet Ersoy, red oyu kullanmışlardır. Millet Mechsı'nin bugünkU toplantısında ele almacak •asarıya göre, emekli ikramıyelerınin, hesabı aylık üzerinden değıl, emekli aylığı gösterg.esi Uzerinden yapılacaktır Komisyonun dünkü toplantisında, 1970 oncesi emeklılerl içın tavanın kaldırılması ve yürürlük tarıhınin 1 2 1974'e alınması yo lundaki CHP istekleri MC'lilerin oylarıyla reddedılmlştir. Saat 15'de AP'li Komisyon Baskanı Ismet Sezgin'in baskanhğmda toplanan Bütçe Plan Kcmisyonunda konuşan CHP'll Ahmet Durakoğlu, emekli ikramiye>iinin tam aylık tlzerinden hesaplanması perektıftını belırte(Deramı Sa. 9, Sü. 7 de) Heuplıma yönteml B>Mn harcamaları olarak belli bir kalori mlktarına (3500) ulaşTedinci Islâm Konferanm Beyazıt Camli Basimamı Abdurrabman GUrses'ln okuriufcu Kur'an'la açıldı. (Fotograf Tulay DIVTTÇİOGLU) MSP, DEVLET BAŞKANININ DiYANET ÎŞLERi YASASINI «DERHAL ONAYLAYIP YAYINLAMASINI» İSTİYOR AN KARA, < Cumhuriyet BOrosu) MSP Grup Başkanvckıli Şevket Kazan dün duzenledigi baaın :op lantısında, Dıyajıet tşleri Baş kanlığı \asasmın Cumhurbaşkanınca yenlden veto edllmesını eleştirmiş, «Bu vasanın denal Cumlıurbaşkanı taratından onav lanması ve anayasa geregınre ya yınlanması icap eder» demiştır Daha önce, orman suçlarınm affına ılışkin olarak çıkarılan ya sanın ikıncı kez iade edilmesi uzerine Mlllet Meclislnin Cumtıur başkanlannın bir yasayı ıkincı ker ıade edemeyeceği kararma vardığını hatırlatan Kazan «Bu donem çıkarılan yasaların Cumhurbaşkanınra veto edılmesının adeta normal bır usul halıne gel dıgını» iddıa etmış ozetle şun an soylemiştır (Devamı Sa 9, Sü. S de) 99 büyük üretim projesinde 55 milyar liralık maliyet artışı meydana geldi Cumhurlvrt Haber Merkeıi Çeşıtli nedenlerle yapımı geciken 99 buyük uretim projesı Türk ekonotnısuıe yaklaşık 55 milyar lıra ma lıjet artışı getırmlştır Ge cıken yapım nedenıyle an büyük maliyet artışı Adana Sigara Fabrıkası'nda olmuş. tur 1968 yılında yapımına başlanıp, 1971 yılında ta mamlanması ongorülen Ada na Sıgara Fabrıkası'nın üre time başlama tarihi 1976 yı lına ertelenuıce, malıvetı de 26 mılyon 130 buı lıradrtn 385 milyon 80 bın lıraya yük selmiijtır. Gecıkme nedeniyle Adana Sıgara Fabrıkası'nda maliyet artışı yüzde 1373 ol mııştur DevİPt Plânlama Teşkilatınca saptanan bılgılere io re, yapımı ongorülen 99 bu ytlk üretim proiesi çeşiMi (Devamı Sa. 9, Su. 8 de; 99 BUrüK PROJENıN BAJLANGK VE REViZE MAUYET İIE ÜRETiHE &E(Ç TARİHIERI Maliyet llk (Bin TL ) Revize RaslamaBitiş Ta. tlk Revize Maliyet Artışı TÜRKİYE'NİN 1976'DA OLUMSUZ BiR EKONOMİK DÖNEM GEÇiRECEĞi ÖNESÜRÜLDÜ Ekonomık \e Sosyal Etiidler Konferans Heyeünce düsenıe nen «1976 llkbaharında Turkıye' nin Iktısadl Durumu» konulu se mınerde soz alan konuşmacılar 1976 yılının Tılrkiye içın ı;enel olarak olumsuz bır ekonomık donem yasayacagmı one sürmüşler. dır Konuşmacılar ayrıca dış ül kelerde çalışan Türk ışçi dovı<, lerınin yurda getmlebilmesı için dovıze çevrılebilır hibse senedı \r tahvil çıkarılmasını onerml>lerdır. AZOT SANAYİI T.A.J. Karadeniz Gübre Tesisi Gemlık Cıubre Tesislerı Gübre Torbalama Tes. (KutahytU Gemlik Amonyak Tesisi 98 000 506 879 50 9fi8 251 812 771 002 125 427 994 875 1180 0O0 322 442 4 739 720 3î2 902 485 000 355 000 248 121 1M9 1973 19711975 15f812 19671972 19711976 264 123 1973 1971» 1973 1976 74 459 1974 1977 19681971 19731975 19741977 1968 1977 1973 1976 399 7 0 1 914.348 178 442 595 174 265 652 144 000 1 516 000 7; OOP 200 <ı00 231000 107 175 Başbakan Demirel'in llhan Selçuk ve Bülent Dikmener aleyhine açtığı davaya başlandı îstanbul Toplu Basm Mahkemesı'nde, dün, vazarımız llhan Selçuk ve yanışleri mudılrümüz Bülent Dikmener, Başbakan Sülevman Denıııel'e hakaret etUıclerf iddıasıj la ydrgılanmışlardır Yazar llhan Selçuk'un, 31 temmuz 1975 Runü yayınlanan <Gömlek Degiştırenler. başlıklı yazasıyla kendlsine hakaret ettlgıni iddıa edPn Süleyman Demirel'in avukatı da duruşmaya müdahil olarak katılmıvtır Avukat Gülçın Çaylıgıl ve Orhan Apaydın Selçuk ve Dikmener'ın mudafileri olarak verlprıni almışlardır. Iddmlara karşı ne dıyeceği sonılan llhan Selçuk .Sozkonusu vazıda somut bır kişı ele alınmamıştır Osmanlı Imparatorluğunun son donemlerınden bu yana büyuk devletlerin çıkar ve istpklenne göre yelken açıp dümen tutan siyasetçi tıpmın ana1i7i vapılmıstır Bunlar sırasında inRİlız muhibbi. sırasında Amonkanofıl. sırasında Rusçu olurlar, yılan Eibi gömlek değişt!rirler Bu tipı ele aldık, seıgıledik» demlstir Yazıışleri müdürUmüz BUlent Dikmener, yazının kendl sorumlulugıı altında yayınlandıgını, hprhanRi bir suçun sozkonusu olmadığını ve iddiaların templeiz olduğunu belırtmiştir. Mahkeme Kurulu. Savcının esas hnkkındakı mutalaasını harırlaması içın duruşmayı ertelemiştır. DENiZCiLİK BANKA5I T.A.O. Pendık Tersanesi Alabev Tersanesl (Tevsıi) ETiBANK Seydişehır Alü Tesis VVolfram Tes (Bursa) Kırka Bor Turevleri (Tes) Terro Krom Tesıs (Elâzıg) Karataş Fosfat Projesi I9671971? 1967 197H 3 1S3 720 19681970 19711976 280 902 1S72 1971 1972197S 285 500 19681973 19721977 124 000 1974 1975 197S 1976 140 94G (Dpvamı 5 Snyfada.) DPT yelkHısi Semınerde ıç ekonomık konula rı ıçoren bır konuşma yapan Devlet Planlama Teşkılatı Iktısadi Plânlama Dalresı Başkanı Hıkmet Çetın odemeler dengesı açığının, bugun ulaştığı boyut ve ihracatın vapısı dıkkate alındığında, yal nızca dovız gelirlerınt arttırmaKİa kısa donemde gıderilemeyeceğım öne sürmüştür Çetin bu nedenle ithalât pUnlamasmın daha etkın olarak yapılmasım ve 3 Planda ttngorülen yapı ve nıtelikte bır sa nayıleşmp polıtıkasuıın izlenmcsı. nl ıstemiştir Devlet Planlama Tesktlatı Muşa virı HUsnü Kızüyalh ıse dış eko nomık konulara ılışkin konuşma sında gerçekçi kur ayarlamnları gerektiğine dıkkati çekmıştır Kı zılyallı ayrıca enflâsyonu frenle me yolunda banka mevdtıat kıır (Devamı Sa. 9. SU 6 da) Genelkurmay Başkamnın, Alpkaya'nın beraat kararma ilişkin itirazı Askeri Yargıtay Başsavcılığına gönderildi ANKARA, (Cumhuriyet Bflronı) Genelkurmay Başkanı Semih Sancarın, Ha\a Kuvvetleri eski Konıutanı emekli Orgeneral Emın Alpkaya \e arkadasları hakkmdakı beraat kaıarına yaptığı temyiz ıtırazı dün, Genelkurmay Askeri Mahkemesi tnrafından Askerı Yargıtay Başsavcılığına göndenlmiştır Temyiz dilekçesı, Askerı Yargıtay Başsavcılıgınca Askeri Yargıtay Başkanlıjfına verilecek. (Devamı Sa. 9, Su. 8 de) Savcılık, Ayasofya'da toplu namaz kılanlarla ilgili soruşturmayı derinleştiriyor Mılh Turk Talebe Bırlığıne baglı J50 kışılik bır grubun A < v» solya Müzesınde geı,tığımız c u nıa günu toplu halde namaz kılmaları ıle ilgili sorusturma de nnleştırılmektedır Îstanbul Cumhuriyet Savrıhpının açtığı soruşturmaya para lel olarak Îstanbul Valılıgı dP idan yönden soruşturma yapmak tadır Bu konuda kendisı ile go rüştüğümüz Îstanbul ValiM Na mık Kemal Şentürk, «Ortada bır olay vardır. Her olayda olduğu Kİbi bır sorusturma açılmıştır Soruşturma sürdürlilmektedır» demekle yetlnnıış, başkaca bır açıklama vapmamıştır Fılındiğı pibt Îstanbul Cumhuriyet favoılıgı, Ayasofya Müzeiinde tuplu halde namaz kılan (Devamı Sa. 9, Sü. 8 de) GÖZLEM UGUR MUMCU Danıştay Tokadı.. KAHVE DARLIGI YAPAY OLARAK YARATIL1YOR Ülkemızde yaratılan kahve darlıgı devam etmoktcriır Tekel Genel Müdurlügü, Tekel bayılerine geçen yıllar oranında kahve verılmesme devam edıldigını, ancak darlıgın yapay olarak sürdürüldüğünü belirtmışlerdir. örnegın gt'<,pn yılın nısan aymda Ankara ya 42 ton kahve verildıgı halde bu yıl a\nı ayda 41 ton kahve vetılmıştıı Isianbul a ıse verılen kalne > tondan 60 tona 0 çıkarıldığı halde kahve bulmak ınunıkun değıldır Yıne Tekel yet kıhlerının verdiği bılgıye goıe dun de tum bavilere kahve dagı tınıı vapılmıştır Bu dağıtıma ıagmen kurukahvecilprde kahve satışı vapılmamıştır Bu kahve lprın ıınrpve gıltıiîının araştırıl ınasını ısteyen Tekel yönetipilerı Biz'm hedefımiz, ülkenın thtı vacını karşılayacak kahveyi ptya *a\a çıkarmaktır Ondan sonrası dıger kuruluşlara düşen eorev dır» demişlerdır Îstanbul Valisi Namık Kemal Sentürk, kahve karaborsacıliRi yaratılmaması ıçın ilgililere emlr vermış, stok yapanlar hakkında soruşturma açılmasmı ve bavılık ruhsatının iptal edılmestnı ıste(Devamı Sa. 9, Sü. 2 de) OLAYLAR1N ARDİNDAKİ D anı?tftT Başkanı Prof. tnmail Hakkı t^l^n'ln Taptıfcı son konuşma. Cephe ortaklığı hakkında \rrilmiş bir hukum gibıdlr. L'lgcn, Savın Cumhurbaşkam'nın da hazır bulundugıı toplantıda, Danıştav kararlarını uvRulamamanuı, • Anayasa'yı lhlal» suçu olduğunu belirterek, dr\let jelkllllerinl goreve ^agırnıı>tır. Anayana aaygısının geçrrl) olduğu ulkelerdc, hukumetlerln gorevi. Ana\asa egemcnlljjinl saglamaklır. Türkiyc de durum tersinedlr: Cephe ortaklığı, Mirıırluktckl Anayasa'yı uygulamamak için bir araya gclmlştir. Cephe ortaklıguıın başı. iklde • blrde : Bu Anayasa 1le devlct iriare edilmez .. deraektedlr. Danıştay Başkanı Ülgen. işte bu anJayışı sert biçlmde eleşrlrmiştlr Tiırktye bir garlp ulkedir. Ö\lesinr pariptir ki, Anavasa'nın Sıkıyönetim baskısıyla degiştlrlldiğl günierde, genceci': çocuklar Sıkıyönetim Mahkemelerlnde, Anayasa'yı zorla değlstlrmrk suçuyla yarmlamp, ipe çekilmlşlerdlr. Demirel. on yıldır, meydanlarda, kursülcrde bafınp durmaktadır: (Dcvanu Sa. 9, Sü. 1 de) Danıştay ile Demirel GERÇEK D anıştav'ın Kuruluşunun 108 incl vılı haskentte torenlc kutlanmıştır. Bu torene Cumhurbaşkanı ve anamuhaleOt lidcr) katılmm, Hukumet Başkanı ve llfrill Bakanlar gt\mfmlşlerdlr. Bu duruma kuşkusıız Raşılamaz; Cephe nrtaklığıv. la Anavasa, Danıştav glbi vlıksrk vargı orcanlan arasmda hlr ratışma, bulundıığu oteden berl blllnmektedir. Danıştay Başkanı Sayın tsmall llakla Ülgen, tbrende vaptıgi uzun konuymada, yabııc hukuk devletlnin koşullannt saptnmakla kalmamış; avnı zamanıia MC Hükümctınin tutum ve davranışlarını da nıahkftm etmlştir. Konu Türk kamuoyunun artık blIfncindedtr. Sayın Ülgen'ln dcvlmivle ortada bulunan sorun kısaca şudur: «Danıştay'ın verdiği kararların dığer mahkemelerın kararlan glbi inlaz zorunlugu olmadığı yani «mulıkem kaziye» teşkıl etnıedıği ve bu ltıbarla Infaz edılmedıgi takdirde bundan ~arar gurenın ancak tazminata hak ka zanncagı şpklınde, Danıştay'ııı mahKeme olma nitelığıni kabul etmeyen bir anlam ve görüş mU ileri sürtilmek i«;tenmektedir?)> Danıştav ya tnahkemedir, kararlan Infa7 edilir; ya degildlr, Infaz edilmez. Bıınun IklMnln ortası voktur. Bir hukuk devletinde Anavasanın ve vasalsrın bir vana Itilerek mahkeme kararlarının Infn? cdılmeme"îl ise kesinllklc Ana\a«a'vı ihlâll suçuııu oiuşturmaktadır. ••• (Devamı Sa. 9, Su. 6 d»)