Katalog

Uf CUMHURlm 10 Mayıs 1976 M llvonluk blr hırsızhlc ortaya çıkar, «ne olmuj, yalmz o mu japıyor, herkesin yaptığı ıs» demrse ayni düşünceyi taşınıadıgı ıçin bır insan dldürülür «iyı ama o da bu kadar üstüne gitmeseydı» denirse orada durup düşünmeK ge rekır Bu oyle basıt bir olgu degıldir Kızarak, kopüreıek .hpr toplum hakettıği idareve» ı?ıbi hıkmetler savuraıak karşılanacak bır 1 degU9 dir bu Bu toplumsal tepki biçlmi, bılimsel vontemlc duru düsunceyle, sogukkanlılıkla uırelenmeye değer Bir toplum neden bu tepkıyı gbs7 tormoktecln Daha doğrusu, böyle vavgın bır tepkisızlıge nasıl sUrüklenmelidır"' Hangi tıplumsal koşullandırmalar kışıleri boyle bır tehlıkelı ahşknnlığu gotüımektedır Tehlıkelı'' Kesınlıkle evef Çünku tepkı gbsteıılmesı gprekpn olaylarda tepkısızhk bır toplum içm uyuştuıucu madde alışkanlıgından farksızdır Toplutnumuz bu dtnumda Bu nedenle yeniden kitle psl knloıısıno donuyoru? gelmemlstlr. Ama, batılaçma ve batılılasmanın bu sçıdan etkıleri btlyüktür OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Çözüme Yaklaşım.. Böyle jüzyıllan kapsayan bir oıuşuma çttzümden degıl çozilm yaklaşımından « 0 etmek 17 daha aopn olur Öncelıkle, kıtle psikoloıls nın buyuk onemını bilmelı bu önemi hiç unutma malıyız Tophımu incelemelıyız Çoıuklaım yetışmeleri, egıtımlerı kültıırleri, davranışları, çevreyle ılı^kılerı büyttklerin onlara karşı tutumlan çok oğretıcıdir Sonra gençler, kadınlar, eıkekler çalışanlar işsızler yaslılar toplumun bütün vaş dilımlpri araştırılmalıdır Toplumsal davranıslar guldürpn ogeler ağlatan ptkıler ıl g\ çekenler, çekmeyenler kıtle psikolojisi yonunden incelenmelıdır Gunluk yaşam beslenme alışkanlıkları cınsel davranışlar insan ılısjkılerl aydmlanmalıdır Însanımi7 köyde na«itl davranıyor kentte na»ıl vaşıjor, npye inanıvor nevc inanmıvor neyi aevıvor, neve kıııyor, biltün bunları bılimsel yontemlerle ögrenmeliyl? Artık kışısel rastlantılarla, başımızdan gpçmış olaylarla, masa başmdaki sojleşılerle kitleyı tanımak olanagının kalnıadıgını kabul etmelıviz Bu, bır bılım dalıdır Hem de çeşitli dısıphnleıden oluşan bir blltm dalı Kitlenin davranışlarını ögrenmeli sonra da bu davranışları olumluya gotüımpnın yollarını aynl bilimsel yontemlerle bulmalı, bu yontemlerı uygulamalıvız 52 Yılın Ardından... SADUN TANJU Kötülüğe Alıştırılan Toplum Dr. Erdal ATABEK Bir baçks tfnpmli konu olan aflam öldürme <!e byle Bır insanı oldtınnek uygarlık olçulenne sıgmaz bıı ış Kesınlıkle ceza da degil Nedenı ne oluısa olsun o'üm btr ceza bıçımi olmamalı ÇunkU suç bır ptkıler karmaşıguiın ürunudur O etkıler değışınce insan kişılıgınde başka etkıler karmuşığı olu^ur Böyle bir karmaşıkta hınııı rahatça olduren insan başka nır kannaşıkta oldürme düşüncesi karsısında >rkilır Onemli olan ınsanı dogru etkılerın karmaşıgı bır klsılıge ıılTstırabılmektir Bunu ıpmak ıçin çaba haıcamak yerıne ceza olarak oldurmek topIumssU bır ceza değil toplUTisal bir cinayet sayılmalı Ama konumuz bu cles 1 Konumu7 oldürme olıvları karşısında kıtlenın tepkısı Şımdı rpsıtlı olaylarda adam öldürniRyı olağan gıderek zorunlu sayan bir toplumrla bldürme olavlarına karsı buvıık bır tepkı b< klenebilir rai1 Elbette hayır Bir namus olayını, bır kan davasını adam oldürmeyi hattâ zorunlu porpn olagan kabul eden toplumda başka nedenlerle oldürülen kışıler itın tepkı beklemek sariece bılcısizlıktır Help bu olaylar ısrarla, hattA belkı ahştırma ögesi do duşünülerek \ınelenıvorsa O zaınnn bir bnçka açıdan yenidcn du«unmeK düşünmek düşünmek gerekir TOPLUM KOTULÜKLERE AL1ŞTIRILMAKTADIR. En büyük kotültık ışte bu doğru bir yönteml Ama, insan içgÛdüMl olarak buyumek \arolmak çogalnıak ister Yaçam bııjimınd» de bunlaıı arar bunlara yrinelır Rahat etmek ıster değerlenmek ıster, toplumun deger yargılarına gure gudulenır Eğer lçgtldülerden bılinçll bır yaşama ulaşırken lç çatışmalara sılrtiklenmezse, insan gerçek mutlulugu tadar Ama bıHnçli bır düzeye geldıgınde toplumun degeı yarKilarına karşıt bır durum aldığını anlarsa, bu insanın iç çatışmasıdır O insan artık rahatsızdır tedırgındır. Tıp diliyle belırtirsek sinırll inssndır Çeşitll (.KtıjTialarda çeşitli sonuçlnr belırir Konumaa bu olmadığmdan üzpıinde duımavaraftız Ama, bu tedırgınlık ınsRnı olumluva ıteıı ınsanı dogruvu aramaya voneltcn bır tedırgmliktır K ıtsal tedııgınliktır bu Onun ıçin bir yerdp mutHVa ınsam duşundürerek doğruyu bulduracalt olan bu tedırgınlik önlenmelıdir Bu önlemın etkılı yontemlerı kıtlede yaygın olan ıçki oyun, seyırlık spur gnslerılcn u>usturuou fılmler şarkılar vb dır Bunlar da yetmezse slnır ılâçlan vprırız Boylece ne japar vapar ınsanlirı «aldanma mutlulugu»na uiıştırırız Bu aldatıcı mutluluk topluma yapılan buyilk köttllülctUr Insanlaı kusurlara, yanlışlara, giderek kotülUkler» ahstııılmaUtadır Bunıaıa uyan ınsanlar yetıştlrılmektedır Bu «uyumlıı ınsanlar» kendını dıkkatle loruvan dU7enm surdüıüculerı tarafından o/enlp egıtilen «toplumsal robotlar»dır Bu işin rastgele oldugu da sanılmamalıdır Batıda kurumlaştırılan kıtle psıkoloiısı bılimintn ıncelemeleri ve uygulamalarıdır bütiin bunlar Elbette, toplumumuzun bütUn deger yargılan Batı dan Kitle Psikolojisi... ( Yinelemek zorunlu Kitlesla birlikte nılmak istenen başanlarda, kitle davranışlarını bilmek templ koşııl Kıtle davramşlaıını bılmek, bu davranışları değıştırmek, kitleyle birlıkte amaoa yuıumek Bu konuda da temel dogıuyu koyahm Kıtlenın davranışlarını belirleyen ıge, bır toplumdakı Uretım ılışkılendir Meta üretımine bu uıetımın tuketımıne dayalı anaım rı düzemn kitle davranışlarını bu yonde güdülendırdıfiı de acjk Aülla Dorsay ın televızyonun sevilen dınleıınden «TatH Cadı. lçln yazdıgı 11gınç yaklaşım aslında digerleri jçın de geçerlı Daha yaygın bir ılgiyı çrken "Kaynanaları ele alalım Yapılan anketlerde «Kaynanalar. dızisının çok sevıldığim dıkkate alırsak toplumıın, sevımlı bır esnaftuccar tıpının içınde bulunduğju koşulları kuınazca kendı çıkarına çevırmesı, tath tatlı yaptıgı «üç kagıtçılık.lan güzelce benımsetmesı, ozünde büyük burjjva ıle kuçüK burjmanın sınıfsal çatısmasını wnsıtmaktadır Halk da bu sevımll Norı Gantar'ın kışılığınde bılınçaltında ^atan ozlemleri buldugıı içın bayıla bayıla ekran başmda «bazt şeylere alıştırılmaktadır Kaynanalar dizisi l>ıınıleıi içın bihnçsız kımılerı için bilınçlı bir kıtle yanlışıdn Bilınçlı yanlışların adına ihanet dendiğıni de unutmayalım Bu dizıdeki ufak tefek eleştirı gölgelerl ozü değiştırmemektedır. Onıın ıçindır kı lııetım ılışkılerının sonucu olnn günlük yasamıvle basın ve radyotelevuyon RIbı kitle haberleşme araçlarıyle dalaverelere, hıreızlıklara, vurgunlara alıstırılan toplum, ortaya bunlann bir büyügu çıkınca yadırgamaz Tepkl göstermek şoyle dursun, içınden begenir oıle. Adam, «îşını bümiş, kılıunı kuşanmıs»tır. Mayıs 1924'de Cumhurlvet ın ilk sayısı çıktı Devlet henuz bır yaşını bile dolduımamışlı Üst üste savaslarla yorulmuş kırılmış parçalanmış 12 13 mılyonlıık bır toplumduk Gerıde kalanları bır araya getırmege çalışıyor yıkılmış bu imparatorluktan çagdaş bır toplum, uygar bu devlet yaratma ışıne sıvanıyoıduk Cumhurlyet bo>le bır ıdpalııı ı;a7PtPsıdıı Atatürk'Un yanında idı (ıeçen cuma günü 52 yılı arkada bırakıp 53 uncü yaşına bastığında. Cumhurlyrt, yUrUdügü uzun yolun onunde uzayıp gıttığını gonlyuıdu Alatıırkçııluk hep lleriye, aydınllğa, ujgarlıga doğru bitınejen blr yolculuktur. 7 HALKIN YANINDA Ne Ulke 52 yıl öncekt tllke, ne halk 52 yıl «nrekl halktır Hızla deglşen bir dünyada, devnmcl yoldan sapan bunca iktıdara kaışın yıne de bir yeıleıe geldık Çagın dınamigi önlenemijor +2 milyoııa varan kitlesiyle Türk halkı çagdaşlaşma ve uygar bır yaşama kavuşma özlemlerini azaltmıs sayılamaz Ama bu ozlemleıi şimdl daha gur bır sesle daha kararlı bir davranış bıçımınde soyledıgı de dıkkatten uzak tutulamaz Uvanmış istekli clkin bır toplum olusmuş ve devınnıeSe başlamıştır Aıtık durdurulama7j. Gumhurıvet dun Atatıırk un yanıncİH\dı cünkü oncüvdü O, bııguıı halkııı \anındadır, çunku polıtık kadrolar ve kışıler .trtık çok geıide kalmışlardır Büyük Kötülük Evet, temel gerçegi doğru koyalım Bir toplumun davranışlannı oluştuıan kurallar o toplumdaki üretım ılıskileıının sonurudur Ama bu gerçek, toplumdakı Uretım ılışkileri değışınteye katlaı hıç bıı " ^ olm.uartıgı ovalamasırı ı sapla nan avdın tpmbelhğine hak vpıdnme7 Yapılacak ış, bütün gücümUzle toplumun kotülüklere alıstınlmasına karşı koymaktır Bu ahştırmava, bu uyuşturmaya her yerde her zaman, lıer konuda karsı çıkmalıyız Basında yayın oıganlannda, kitle habeılpsme aıaçlarının en etklllsı olan radyolarda televuyonda, günlük hızınetlordp gunCPI olaylarda, her yerde, her zaman her konuda. Bıkmadan, usanmadan, ayni zamanda bıktırmadan, usnndırmadan kitlenin tepkisirlıse sürUlclenmesıne karsı ugraşmalıvız Kıtle psikolojisi bakımından dogru vakla^ıın budur Yaklaşımı asan çözüm ıse elbette, düzeıı sorununda yatmaktadır Amaca dogru amaca, kitleyle bırlıkte vUrümelıyız Kıtleden kopmamak, dagılmamak, yalnızlaşmamak içın her çabayı harcamalıyız Çünkü, toplumu kotülüge alıştırmak, en bü yük kötülüktUr. ANLATMAK İSTEDİĞİMİZ Bovle bır donemde bir fıkir gi7etesının okuyucıı ile, kannıoju ılp buiuıılpsmcsı Imlkın ozlpnıleıını ynnsıtması ve onları savunması, siyasal guçlerlp somut blr çatışmanın içine düsmesi sonıu unu yaratıyor Yaşayan en uzun ömürİU ve en etkin ga^ete olmasına karşın, Cumhurlyet, giderek siyasal güçierin ve onlarla bUtünleşen grupların boy hedefl halıne getırılmiştır 30 yıtlık demokratlk yaşamımız boyunca toplumsal gplısme lıı/mı kosleklemek ısteyen sıyasal düsünrpnın baş dusmanlaıından biri olarak görüldük ve gosterildık Cumhurhet okumau Iktldara karsı blr evlemln suç dellll «avmaga kalkışanlar hııgün bile ekslk de> ğildir. Işık ıstemeyenler bır gazetenin kendi halkına karşı uyancı ve gerçekleri gösterıci bir gorevı olabılecegini düşunemeyenler hep ıçleıınde Cumhurlvet gıbi bır yaym organını güçsüz hale gptırmek ozlemıni taşımışlardır. Fakat gazete bugün 52 yıllık geçmlsinin en parlak donemlerinden birini vasıyorsa, hep bu da/ınnışlar yuzündendır Gorevlmizin slvasal iktidarları da ııyaımak, onlara çağdas yollan göstermek olduguna daha büvük blr inançla baglanıyoruz Vaşanılnn diinvanın en büyuk en rskl topluınlarından hlrinl esklmls fclnrfelrr ve yonetlm usullrriyle yttnetmeg« kalkanların asla başan kazanamayacaklarını, sadece, lşhasında kaldıkları aürece mkıntı ve dert yaratacaklarını, va?ayan kıışaklara asla geri gelnie7 omur parçalannı ziyan eime açısından başka bir sey veremlyeceklerlnl anlatmak lsthoruz Fmnıkt gıbi bır toplumda blr gazetenin, bır gazetecının, bıı aydının başka bır gorevi olabilecegine inanmıyorıi7 Aldanma Mutluluğu.. Mutlulugu İçınde bulunulan duruma uyma, bu durumdan hoşnut olma diye tammlamak kolaydır Mutluluğun güç yanı da bu İçınde buJunduğunuz duruma uyacak, bundan da hojnut olacaksınız Yaşamaya katlanmanın basıt, ama, Bir Sokağm Öyküsü OKTAY AKBAL Evet Hayır Sendikalar Anayasa Için Birleşmeli sçi hareketimızin gundemınde kı konu bütünleşmektedır. Bu, bır ihtıyacuı sonucudur. Konunun ele almmasında aallan tılar gorülüyorsa, kanımızca bas lıca nedenı, onemının henuz gere gınce kavranamamış olmasındandır Bütunleşmenin blçımi, yolu Uz« rıne tartışmalar lkinci derecedo olmak gerekir önce onun geıeğıni ıyice görmehdir Bu tüm sen dikacılanmız ıçin, hatta kişısel hakımdan da onem tasımaktadır CHP Genel Başkanı Sayın BUlent Ecevıt, «Çalışmaların orgut lenme hakkını sınırlamaga ugras maktadırlar» dıyerek, sorunu ol dukça ozlu bır biçimde ortaya koymustur Savm Ecevıl bu goz lem ve açıklamava uygun olarak «î>çi hareketini kendl içinde bir leşmeye» de çağumıştır ıl) Ancak, Sayın Ecevit'in bu açık lama ve çagnsına, ayni konusma dan sonra da Cumhurlyet Halk Partısiyle bUtünleşme» çagnsını eklemesi, bazı sendikacılar İçın konunun bzUnü gözden kaçıracak kadar agır gelmıs olabllir. MC TRT'si de, iki konfederasyon liderınl 20 subat 196 gecesı t.elevızyonda acele karsılaştırarak o amacı baltalamıs, hiç degilse bir sılre için olanaksız kılmıştır Blz ışçi hareketinin, hıç bir yan için kaçınılamaz, savsaklanamaz olan, ukendi içinde bütünleşme» konu sunu elden geldiglnce açmak i» tıyoruz tsçl hareketimlzin gtlndemindekı konu «bütünleşmektir». ÇUnkU, «Çalışanlann. isçilenn örgüt lenme hakkı» tehlikededir. Çalışanlarm, lşçilerin orgütlenme hak kı, llkece sınırlanmıştır, şlmdl o sımrlanmanın uygulanmasına çalısılmaktadır Ivadl gereksinmtler tsçl haklarımn, özellikle br«utlenme hakkımn yasal durumu, bugUn 1961 Anayasası'nın getırdiRI 274 sayılı Sendikalar Yasası'nın kabul edıldigi günlerdekl sekılde degıldir Özellikle TÜRK İŞ. kendi kabul ettıgı 24 temmuz ışçı bayramlarını, artık eskisi gibı gonul rahat lığı ılo kutlayama7 O bayramla ra golge dUsmUştür Lokavt dola vısıyle çok tartışılmıs olan o bay ram, şımdl sanırız kı, TÜRK İŞ tarnfmdan da yapılamayatak ha le gelmıştır İ «hakkı tarık uı> jlmdl bir sokaihn adı Bir zamanlar ttnlu bir gazeteclydl bu adı tasıyan klşl. Yacar, mllletveklll, Babıali patronlarından blri. •Vaklt» {cazetesinl çıkanrdı fkl kardcşiyle blrllkte. Olbmiınden sonra Istanhul Beledhesi adını bir nokaga verdl. Hem de yıllarını geçirdiği semtin bir sokağına . Yeşlldlrek'ten asa£ı Inen daracık bir sokak vardı. Bir yanında cski ÇUte Saraylar bahçesi, bir yanında adını bllmcdlğim bir fabrika. Bir merdivenle alt sokaga Inlllr Bu *oksı;a adını vcrdller Yeşlldlrek bnİEcvlndr çalısanların Emlnhnü'ne, Slrkrcl ye miş ve çıkıslarını kısaltmaktan baska bir i*e yaramaMin, tek bir evln bulunmadıgi bir grçit Hakkı Tarık V* SnkaRi oldu hura.sı .. tlri ynnına mndrnl plaknlar aMİdı Ama bir sevl kimsa dufunmedl. Hakkı Tarık Us, adını «hakkı tarık ııs» diye raı zardı, büyük harf kullanmayı sevme7dt Kendi adını da ba?» kalaruıın adlarını da Tüm yazılannda bir tek btıvuk harf kııl» lanmazdı. Ncdcnlni de açıklamıslır heıhalrie şıındi haiırlamnorıım Ama blldiğim *u, büyuk harfi vasaklanııştı, hlç deİHlse kendi yazılarında, en azından kendi aıiınııı ^a/.ıniıııda . Bu juzden >a/.ıma «hakkı tarık u« diye başladım Aıusına saygı gostermek içln Ama Beledlye llgrllilcrl boyle bir »eyi akıllarııun ucundan bile geçtrmrdiler, n plakalaıa, hrm de hepsi büyıik harflerle «HAKKI TARIK US SOKAĞI diye yaz< dılar. Cumhurlyet«e gellp giderken ordan geçerim hep, en kestlrmp voldur. Heı geçisimde o hepsi buyuk harflerle jazılmıs «nkak adını okur, acı acı gulcrdlm Bır yazar kl büyük harf dusmanı, ya^aınında bir ke* bile adını oylc vazmamış olur «ılmc/ adına hlr sokak ayrılmış, en lnsansız, en berbat bir ^er, adını da isteRinin terslne koca koca harflerle yazmıslar bastan basa'.. Tazgının bir ojunu. lki yanı duvar oldugu, ak^am saatlcrinde, cccclcrl hlç klmneler geçmedlgi için kinıl zaman yalnız aşıklar burada duraklarlardı. Ya da Rikısan blrl icin basvurulacak en lyi kurtuluş noktaaıydı. Işte böyle bir sokaktı Hakkı Tarık Us Sokağı... Öyleydi dlyorum, çlmdl plakalar yine esklsl gibt duruyor, ama sokak kalmadı, yok oldu gltti' Yandaki Çıfte Saraylar bah<,esinin yerüıde koca bir yapı >ükselmekte. Bu yuzden aokak çoktu. ortadan kalktı. Daracık bir geçlt hallne geldl. lnnanlar ranhazlık edercesinc tek sıra halinde geçlyorlar ister Intemrz. Birlnln ayağı kaysa Rlttl glder asagılara! Hele bava yafemurlu> sa. yol kaygansa, toprak azıcık yumuşamıs^a . Hcy koca hakkı tarık us, hem adını istedlgin glbl yazmamıslar, hem de sokağinın yarım yltip gltmlç, bakan, aldıran vok Bu kadarla da defcil fahrıkanın kamyonları, flzellrri de dlsildl ml oraya, sokıık olınaktan çıkıyor busbütun Oldu olacak merdl\en haşına hir du\ar cekneler kapataalar geçltl, hakkı tank us aokagı plakasını da birUI afakilp alsa, anı olarak saklasa'. Ya/arların sanatçılann. gaıetecllerin, kısacası unlü adamların adlarını ookaklara, yollara vermek güıel bir davranıstır. Ama hakkı tarık us'a bulabula hurasını nasıl uvgun gördüler, bilnıem. Hem adını yanlıs vaıarlar, hem de vıkılıp gltmis sokağı bir turlıı onarmaziar. Belli kl. «buyuk.leriml/in yolu duşmiıvor buraya. Gellp geçenler Ye^lldirek bolgeslnin emekçlleri, bir de biz gazeteciler... Yokaa çoktan onarılırdi.Bunta onemli «orun varkcn, bıınca kanlı olaylar, acı Işler ROZ onündeyken sen tut blr mlnlk sokafcın serü\cnlnl jaz, olur mu' Nive olmnsınf Her zaman ciddl konuları yazmak mı gcrek' Ben de bugün bir sokagın, Babıali'nln unlü blr kislilnın adını taşıyan blr >erin basına gelenleri gozler onüne driktum Blrllerl okur llgilenir hakkı tarık ıı<ııın adını lntedlgl gıbl yazar, sokagı bir sırat köprüsü olmaktan kurtarır diye'. ÖĞRENCÎ AL1NACAK Kstanbul Üniversitesi Istanbul Tıp Fakültesi Sağlık Lisesi Müdürlüğünden 1976 1977 ögretim yılı lçin, Okulumuz Hemşirelık FölUmüne parasız yatıh kız ve Lâborant Bölümüne yatısız kız ve erkek oıtaokullardan veya dengi okullardan mezun ögrencıler alınacaktır Lıse dengi, dört yıllık egitime tabi meslek okulumuz için ön kavıt ıslomleri 26 Nisan 1978 Pazartesi gününden 24 ( Mayıs 1)7(> Pa7artesi akşamına kadar devam edeopktlr Bu kaydı yaptırBbılmek lçin llgililerın asağıdaki şartlara haiz olup okul ıdaresınden sağlnyapakları broşürdekl belgelerle bırlıkte Okul Idaresıne müracaatlan gerekmektedır MUracaat edenlerln sayısı. konten]anı astıgı takdlrde 25 Mayıs 197b Salı günU saat 9 Ki'da okulda seçme sınavı, 26 Mayıs 197B ÇarşBmba günü saat mo'da suıavda başan gösteren ögrencıleıle mülakat yapılacaktır. Kazanan ögrencilerln llstesl 31 Mayıs 1976 Pazartesl günü okulda 114n edilecektir. Kesln kayıt lşlemlerl 1 Haztran 20 Terrunua tarihleri arasında yapılacaktır. Ilgllnere duyurulur. KAYIT KABUL J 1 18 yasını asmamış olmak, 2 Ortaokulu ya da dengi bir okulu bittrmls olmak, 3 Sagiık durumu Devlet hizmetlnde ve aaglık hizmetlerinde çalısmaya elverişU bulunmak, 4 Evli olmamak, 5 lürkiye CumhuriyeU uyrugunda ya da Türk aaıuı tOARESt (B*am: 15938) 3MS 4l!uUr SttrlllM f«l«» «arl»tl« Bi«« ıı»kl«|»attH«.5U*' rthatlıkl* •rvl«««t>lllyora Dnl«rla>Bu ar«4a 1« • a t « dl duruand* o fllbtalada FOIMO İNGİLİZCE ALMANCAFRANSIZCA MUHAStBESTENOOAICTHO p daha baaanlı daha kazançlı eiabıllralnlz ISTEVtNIZ. maktupla Ofl^tlm matodu !!• OCRrrsiz a*o*0« FONO mektupla kurumu no »tanbultatı 404118 4B41ia kovan blrkaç «onucuna da deginellm Memur sendıkalarının kapatılKEND1N1 ıNKÂR OLUR 12 MART, TURKIJ iLE TıSK (TÜRmasını anmıştık Bu konudaki KıYE İ5VERENLER SENDıKASI KON) ÇEUJKISI YERıNE DıSKmücadele surmektedır Halen guncelliğını koruyan ve MıSK ÇEL15K1S1Nİ TERCıH ETT1G1N1 ORÎAYA KOYDU. en azından sorunu genış «Çalı şan» kitlelerıne maledınceye de gın koruyacagına ınandığımız ün lu «Işçı Memur Ayrınıı» da, kuSadık GÖKSU ramsal ve yasal temelınde, bu kUçücuk (') deglşlklige dayanmaktadır «Çalışanlar» kavramına dttnül. TÜRKtŞ'in ve tUm i»çi hare lıca Kamu Parsoneli Sendikaian medifti sürece sorunun çok daha ketimızın bütünlesme ihtiyacı nın ve özellikle TOS'Un kapatıl buyük boyutlara ulaşabılecegl aması ıçin oldugu sanılıyor, yara 19te bu denli kotü \e ivedıdır çıktır DÎSK Basta TÜRK İŞ olmak üzere tılan siddet ortamı içınde ona da Turk Bunu pek çokıle birllkte Iş in sendikaları İsçi Konfederasyonlarımızın, A pek aahıp çıkılarmyordu. Oysa nayasa için harekete geçmeai ve Sayın Ecevit'in yukarıya aldıgı şimdiden duymakta olsalar gebunun içın bıltünleşmesi gerek mız sozlerinde de belirtildigı gı rekir Çalışanlar kavramının ortadan kaldırdıgı pek çok ayrım mektedir ÇunkU. ne kadar gor bi «Çalısanların orgütlenme hak mek ıstenmese de, işçi hakları ve kını sınırlamaga» ugraşmaktay sorunu Işçiler kavramıyla yenlden tartışma alanına gelebılmeken ba^ta orgütlenme hakkı sendi dılar tPdtr l i Mart degişıklıklerl sıraka kurma hakkı, Anayasa da kı sında karşı çıkan Savın Prof Yınlıj olmıı! sılmış bulunmaktadır BugUn Ada nayasamızda 1861 Anayasası'nın öte yandan degışıkllgin «Dok Orhan Tuna'nın bu noktayı sansendika kurma hakkı yoktur Is trince bir ilenlık» sayılabilecek gözonünde bulundurdugunu te en azından yeniden o hakkı bir gorUntüsU da vardı Doktrın maktayız. Gerçekten bu degisiklik bizl alabılmek için, hiç blr farklı eğl •İa «Çalışanlar» sozcilgUnden, lime, tutuma bakılmaksızın bir «tsçıler», Proletarya sbzcügUne ge 5018 sayılı sendikalar ve 3008 «aleşmek, bütunleamek gerekmek çiliyordu Buna gore. 1961 Ana yılı ls Yasaları dönemine, o dötedır yasasının Marksist olmamasına nemin «bedeni çalışmalarının mı, Sendikacılıgımızın, 27 Mayısla karsılık. 12 Mart degısıkliginin fikrl çalışmalarının mt gnlıp açılan Romantik dönemi sona er «Sözde Marksiat» oldugunu söy geldigi » şeklindekl Yargitay ka rarlarına, dolayısiyle lWlerın, mistir. Konu öıeUikle TÜRK İŞ lemek her halde yanlıs olmaz içln btlyUk önem tasımaktadır. Geçmiste Genel Baskan Seyfl «Sendika» olacak mı, nasıl sendi TÜRKİŞ, asıl güçlü dönemıyle Demırsoy'un öncUlUgünde «Ça ka', vb sorularına götUrecek 27 Mayıs'm kurulusudur Aşagı lısanlar Partısi» tezini ortaya at niteliktedlr Şunu da unutmayalım, 46 mad da göstermeye çalışacagımız Uze mıs ve son kongresinde de yenl re Anayasa'da sendika kurma hak parti kurma kararı almıs olan dedekl degişikligln getlrdıgi kı kı Uzerınde yapılan degişlklik, Türk ta bakımından da konu sıntı en agır sanayl kolundakl gerçekte TÜBKİŞ'İ hedef almıs derinligine incelenmeye deger. sendikayı da, bUro personelt, vb bulunmaktadır Anayasa degışık Sosyallstlerln de başkalarımn da Uyelerıni almak yoluyla etkileyeligi günlerinde TÜRK Iş'in gos tartışacagı blr konudur bu. Bize bilecek durumdadır termıs oldugu ilgi, kendilerinin göre bu degisıklık, eski TlP'te Neresinden bakarsak bakalım, de görüsümüzU kabul edeceklerl sUrdUrulmüs olan isçi aydın ay tüm toplumumuz gibi sendikalane bir kanıt olsa gerektlr. Biz rımının mantık sonucunun, de. rımız konfederasyonlanmız için bu ilginin asü simdi gösterilme neyı ile saptanmı» olumsuı ger de, gündemde, onun birincl mad sl gerektlgini özellikle TÜRK I ş desi olarak blr Anayasa sorunu için bir ölümkalım konusu ola çeklenişidlr Ayrıca, 27 Mayıs'ın Türk • ls' vardır Bu partiler tarafından rak görmekteyiz başka türlü görUnebilır Ama, in eseri oldugunu söyleyecegiz öte yandan, TÜRK IŞ'in 10 Ge Halen TMOT'nin üyest bulunan onlara konuyu bu şekilde gttrnel Kurulu'nda alındıgını ögren TeksU'in o günkü ilgileri, konu mek cesaretini ve görevmi veredlgimız, «Bir partlyi destekleme nun sadece bir bölümüdür. 1961 cek olan da sendikalardır kararı verilemeıse, yenl parti ku Anayasaıının halkoyunca kabul özellikle TUrk tş lçin yukarrulmasına öncülUk edtlmesi» bt edılmeslnde gorev alarak, 27 Ma da degindigimlz sekilde «Parti çımınde kutladığımır kararın, da vıs ın Devrım niteliginı kazan lerüstu» tezine devam edip * t »ha kolay uygulanabılmesı ve be masını saglaması, onun Dina memede de, bu, oyalanmamak lırlılik kazanması bakımından mık Anayasasını desteklemesl şartıyle onemli bir ayıraç gıri da, boyle bır girişimin çok yarar dp bu onemli payın başlıca bd »im olataktır Gtirünuşe gore h olaoagını ummaktayu (2) TUrk ts'ın çok Uyeli partiler lümlerindendır 1961 Anayasası'nda «Sendika Buna gore, Türk • ls'ın 27 Ma Uzerınde bir etklnlıgt, o partilekurma hakkı» başlıkh 4 madde yıs Anayasasına sahip çıkmami rin de TUrk îş'e sempatlsi varR aynen şoyledır sı kendı kendmi inkar olur Za dır Bu konudaki gerçeği grtr«Çalışanlar ve işverenler ttnce ten yukarda da belırttiğımi? gl mpk bakımından da onerilerimldeıı izın almaksı/ın sendikalar bl 12 Mart, Türkls TtSK (Tür zin yararlı olacağını sanıyoruz ve sendika birlıkleri kıırma, bun kiye İşverenler Kontederasyonu) Sendlkalarımız bir Anaynsa lara serbestçe üye olma ve Uye (.elişkısı yerine Dİ8K MİSK kampanyası açmakla, blze gö'e lıkten aynlma hakkına sahıptır çelışkısini tercih ettıgml ortaya toplumsal görevlerınl yapmış o«Sendlka ve sendıka birhklerı koymaktadır Bır örnek olmak lacaklardır nın tüzüklerı yonetım ve ışlpyış uzere şu soruyu soralım. 12 Mart lerl demokratık esaslara aykırı degışıkliklerı halkoyuna sunul 1) Demokratlk Solda Isçt • KHv olamaz » lü Elele, Bulent Frevit, (Hsaydı, TUrk . Iş bunu 27 Mayıs' Bılındıgt gibl 46 madde, 12 tür tnaan. Şubat 1978. Savr taki gıbi destekleyebılir miydi? martta şu şekılde dcgıştırilmış 2H tlçuneu Demokratik Snl Bu elbette intıhar olurdu. tir Duaünce Forumu knnuymaıı «Çalışanlar Isçiler» degişlkMaddenin ilk paragralının en lıgının şımdiden kendini ortaya 2) Cumhuriyet. İ8.4.1976. basındakı «ÇALIŞANLAR» »07 rügu kaldınlmış, verine «İŞÇI LER» sozcUgü getırilmlş, bu ilk paragrafın sonuna şu iki cümle le eklenmiştır. «Bu hakların kul lanılışında uygulanacak şekıl ve usuller kanunda gosterilır Kanun. devletin Ulkesı ve milletiyle bUtünlUgünUn, millî gUvenllğin, kamu dü7eninin ve genel ahlâkın konınması maksadıyla sınırlar koyabılır » Hatırlanacağı Ü7ere bu değlşlk lık yapıldıgı sırada daha çok ek lenen ctimleler Uzerınde durulmuş ama «ÇALIŞANLAR» sozcü fiunun «İŞÇİLER» şeklinde değiş tırilmp'i pek konu edılmemiıti Gerçı o günler, tartışma yapıla bıletek dogruyu arayabilecek, demokratık günler değıldı Buna goıe. 1973 seçimleri sonrasında bnshra ısın Anayasa konusuııu gundemin bırıncı maddestne getirmek olaragını beklerdık Bun dan sonrası içın bunun daha geoıkmeksızın ele alınmasını dılerız •6 maddedeki «ÇALIŞANLAR» sözcügünün kaldınlmasmın, baç' TÜRK 15'tN 2 7 MAYIS ANAYASASINA SAHiP ÇIKMAMASI ÎSTENSEYDi BU HALK.. Cumhurlyet büjuk bir aıiedir. Bu ocaga genceeik ya?larında gelıp gazetenin varım vüzyılı aşan kavgasında ktndl gdrev yerlerınde ömürlcnnı eskıtmiş Turhan ustalar, Sadık ustalar, Suleyman dayılar, hep daha gllzel daha inf sanca bir yaşamı özlemiş olan halk çocuklandırlar Cuma günü onlara 47 48 vıllık hı/metleıınp bır sevgl bır teşekkür anlamına gelen armaganlar verilirken, bir kez daha şunu duşundüm lstenseydl bu halk, bu benlm insanlarım, olumlu bır toplu hareketin içinde kendl mutluluklarım ya# ratabılırlprdı Cumhurivet gibi blr gazetede çalışan halk çocuMarı, fırsat bulsalardı, AtatUrk'Un kurdugu devleti, 51 uncü vaşında tüm mutluluklan ve hU7uru yaratan bir güç halıne getirebılırlerdi Suleyman dayının sadakatl Turhan ustanın çahşkanlıgı Sadık ustanın yapıcı dıkkatt her vatandaşta uyandırılabıhrdi Oysa halkı kendi mutluluftu* na karşı çıkardılar. vapıcı gücü yıkmada kullaııdUar ve buna da polltika dedller. CEPHE GERiSiNDE MOLA Kırk vılı aşkın tUredir gazeteye îzmlften haber ulaştıran Cevdet Yakup çıkıp gelmişti 35 yıldır Cumhurtyet'e ya7i yazan Ord. Prof. Ilıfzı Veldet Velldedeoğlu koşup gelmişti Creçmış yıllarda Cumhurivet'te çalışmış olan arkada^larımızdan onemli bır bölümü arami7daydı Bahçede lşçısi, yazarı emekltsi, yöneticlsl ve sahlplerlyle kavnaşmış blr alle gözlerimln önünde capcanlı ve sevlnçli M' UncU vılı karMlıyordu f n 1976 yılının mayıi avında, «ankl > cephe «ertslnde nıola verllmlş, vaşaının bagiRİanmıs blr parçamnda herken her daklkayı, her anı atiıerek lçiyormuy glbl btr duyıru İçinde kaldım. GÜZEL iNSANLAR Insanlar olumlu, başarıh bir Isl yapmanın sevinelnl paylastıkları zaman çok güzeldiler O gün akşamUsttl Arkeolojl MUzeKinln kütuphane salonunda genç bir Unlversiteli toplulugun Tarlh İçinde TUrk MusiUlsl konserini dinlerken, Kazan, Kırım, Ortaaaya ve Azerbaycan musikislnden diru nıuslki öıneklerine geçen VP l lnsık musıkımizde Asya ve dfni muslklnln etkiterlnl arastnan bu genceeik çocuklan bır kültür işçiUğınin gUzellıgi içinde seyrettlm. Çaldıkları Rebab. Kudüm Ney Mazhar, Tar Ud, Cubur Hallla gıbi musıki ftletlennl tanıtıyorlar, şarkılar, bcsteler, ilahilerle yurüyüp gelmis bır halkııı musıki kUltUrUndsn örnekler sunuyoriardı. BÖL VE YÖNET Pekilâ hosuna da gldiyordu inşanm Tarihl h)r dekor İçinde, bu lyi niyetlt arastırma dlnlendlrlcl blr konaer et> kisi yaratıyordu Sonra birden düşünüyordunu? kl, polıtikacılar, halkı, bu musikıden hoşlanan ve hoşlanmayanlar dı ye lkıye ayırmaktan bile çekınmezler. KUltüriımUzUn »ahlbı onlardıı vıkıoısı bizız. Geçmlş ve tarlh onlarındır, bia köksuz bitkller gibivız Bır köylü çorabındaki nakış, bir gelın kemen, bir baslıfc, bır Kur'an kesesl üzerındekl motıf boni ta ytlrefiımden tıtretse ve ona blr şey demese de, o mılletin sahlbi ve biz entemasyonald, kökü dısarda,. Işte bizim görevlmiz de burada 52 yıl geçmis ama, ne çok işlnılı var. MEVLIT İvılık ve nezaket brncgi, Kâmll mlltevazı vetakar ve fedakar İnsan, Istanbul Ünnersitesl Eski Genel Sekreteri Muzaffer Büyükalp'in ebediyete intikalinin birincl yıldonümU gunüne tesaduf eden 11 Mayıs 1976 Salı günü öglen mazanıdan sonra Aksaray Vallde Sultan Camilnde okunacak Mevlit1 Şeufe Üniversita mensupiannın, akraba ahbap ve arzu edenlerin teşrlllerlnl rica ederim. M. Ö. Tstanbul Askerlik Dairesi Başkanlığından latanbul As Dalrest ve As Şubelerlnde Daktllo ve Karteks memuru gorevınde çalıştırılmak Uzere yuksek okul, Lıst ve ortaokul mezunu s vu Diş Tabibl ORHANTÜZÜN Samatya Oad Na «ou Saat: 13 J0 18J0 / 3951) Memur Alınacaktır Teferruatlı btlgl için Isteklllerin 18 mayı» 1978 tarihlne kadar tstanbul Askerlik Dairesi Başkanlıeına müracaatları rica olunur. (Basın • 15983) 3938 (Ar Aian* nnn