Katalog

DÎKT 7 Mart 1976 i} DE}tfl>îN AMlAKDlM. A CAfiıNi J AKiLLlSlM, 2EKı$îN,ASiL0NCMlıV . TîK YAMU 0Î TEHLÎICE i^'NÖE l İ ABDULCANBAZ VATAN DEDİLER Taüp APAYDIN 92 Denlzaşın verlerde faallyet gosteren buvük şırketlerın ^BD huKumetıjle ılışküerı jıılar boyu sureklı bır e\rımden geçrnı$tır Bu üıjkının son evres' Bırleşık Dfvletler'ın onae gelen evrensel ftıç olarak kudretını goruıur ol çtıde yiürmeje ba«l»ma^ula bıçımlenmıstır Ounya sjyasetmde açılan bu yenı çagda sagduvu dostların seçıminde cıaha bır ^e nış ?oruşluluk zoı kullanımında ıse daha bır dıkıvat gerektırmeK tedır Bırleşık Devletler'm \eryuzundekı en kudretlı ulus o'duğu 25 MI boyunc», Washington, \\all Street ve Detroıt «') a<a sındakı bağlantılar ne kadar sıkı ve dıle duşmuş ıdıvse ABD "=tr ketlerı ıçın o kadar ıvı olmuştur CI\, Gulf \e Standard Oıl' un Iran petrolura elkoyma tasarılârını «mantıksızca» engel lemeje çalışan Başbakan Muham med Musaddık 1 uzaklaştırır \a da gene aynı orgut Ln'ted Fruıt hesabına Guatemala'nın muj! planta^jonlarını halk tartfmdan seçılmı^ bır «iıkıcı» rrullnetçiden kurtanrken bunlar ABDnın ış adaml?rınca almslanan vatanseverc£ gır şımlerdı PenUgon ve CIA azgehsmıs ulkelerde hukumet ripurıp kurma\a ne kadar ısteklı o muşsa \BD şırketlen ıçın ^atırım ortamı o kadar el \erışlı olmuş'ur \menWa nın a^ kerı gücü, Amer'kan öıel se^to rünün uyabılereçı oyun kurallannı yerle$tirmeKte kullanılmış tır ABD hıjkumetı BoDrVa Bre zılya Şılı Yunanıstan ve Endo nP7va'nm saft darbecılerıne rianışmanlık yapmış, onlar da ülkelerıni en elverışlı koşullarla Amenkan \atınmlanna açmışlardır 500 kadar ana kara \e denız us suyle bır duzmevı aşkın askeri m alenın \onetıldı*ı merkez lerde olmak uzere bavrak dım vanın nere^'ne çekılmışse Ame rıkan sırketlen arkadan gelmıs lerdır DUT anın dort bır kosesme 1 1 zanan bır askeı ımparatorlueun kuruluşu kârh o r '5 olmuştur. K?mu fonlariyle o^steklenen ^BD şırketlerı dünyan'n her yanında yollar, Umanlar. hHvameydaııları oteller ve bankalar inşa et mışlerdir Savunma butçesı va tanseverlıkle Kirm uzlaşmasına belkı de en ıyı ornektır Soğuk a? bovunca, Savunma Bakan liirı ıhaleler vohıyla Amenkan şıket!er'ne yılda 40 V) nrljar dolar da*ıtabılmı?ti' Yılda 6 mıl var dolarlık ara«!tınnrf Wttç»tınin buyuk kısmır.ı Boems; 707 gıbı sı vıl ünln'enn Belıştirılme masrafla nna ayrılan Pentaeon en büyuk Amenkan şırketlerınden bazıları nın ana desteklej ıcılennden olmuş tur Elektronık ve uçak şırketle n gazetelere ve dergılere tam «iavfa ılsnlar vererek Sovvet teh lıkesıne karşı marıda bulunu'ken kendı açılanndpn hem bır vatan goreMnı venne getımor hem de bır ış fır"=atını degerlen dıruorlard' Etkınlık aıalırken Ovsa dunva degısmıştır Ame nka Bırleşık Devletlen hâla en guçlu deUettır ama artık ne ık tısadı ne de askeri gucuvle dün javı jonetebılecek durumdadır Doıar artık altın geterlılığırıde degıldır Dışışlen Bakanhğı'nm CIA nın \e Pentagonun hukumet kurmak ve bozmaictakı etkınükle n eskışı gibı deçıldır Amerika' nın 10 yü sureyle Vıetnam'da çektıklerı, uçüncu sınıf bır askeri guce boyun eğdırmenın ekono mık ie snasal malıyetınm hıç bır deiletın vükleneme\ece|i ka dar \iıksek olduğunu gosterrmş tır 19 juzyıl jmparatorluğunun Atom Çağı ndakı ornegı çagın gensınde kalmıştır llk ticaref açığı Daha 1%6 larda Amerıkan iş çevrelerının lıderlerı Keneddy Johnson askeri stratejısıyle Amenkan usturüuğunu korumaaın Nıje buraja getırdıler bın" Başka ver yok rauydu? Bız gene neyse Yonaniılar ne yapıyor* Atma'dan su getırsınler Yagmur duasına çıksınlar. Mahmut guldu bu soze Ivı akıl Bır ımam verelım de dua etsınler Tepenın gerisıne oturmuşltrdı Kuşluk zamanıydı Güneş şimdiden kızmıştı, ateş vağdırıjordu Goklerde tek bır bulut parçası yoktu Bozkırlar goz alabııdiğıne sapsarı uzanıp gıdıjordu uzaklara doğru Kurumuş yavşan otları acı acı kokujordu Haceü yumuk gozlerıyle baktı Gelenler var dedı Kım acaba'1 Dogruldular Bır atlı onune bırkaç keçı katnuş bu tarafa gellyordu Çobandır, kım olacak' Değıl Çobana benzemıvor. Tlifekien ele alıp bekledıler Selam asker ağalar Bunlan size getırdim Kesin de yeyın Nerehsın, adın ne 1 Memet ağa derler Şu karşıkı kovden olurum Hımm, sağol emme nerde pışırelım bız bunları' Bır kazana doğravın vurun altma ateşı hemen pışer He he keçı yıyecek sıra mı şımdı aga' Savaş ıçındeyız baksana Belkı bır saat sonra gıderız öyle mC Düşman jakın mı o kadar' Yakın va hiç bellı olmaz Kır sakal'ı vaşlı bır adarndı Yuzunun çızgılerı çoğalıverdi. Sen bıze keçı getıreceğıne su volla ağa Susuzluktan kırı byoruz öjle n u ' Kagnıjı koçturup voharım hemen Bızım bura lar boyle evlat, hu \ıl su kıt Taa uzakta dagın eteğınde rjır çeş memız var Hayvanlanmm nevı oıada sularız D ı^man vakın demek'' ^e etseK. acaba" Harmanları ban kaldırabılsejdık, her çey ortada ' Uzaktan koyün harmanları gbrunuvordu Sap vığınlan samanlar, harman suren çocuklar kadırilar îkıde "bır töz bulutu kalkan yollar Aereve baksan goz joran bomboz bır dunva Sen al gotur ıceçılerını Doba Ke^ı j'jecek sıra degıl Duş manı koğalım da sonra gelır yerız Adam boynunu buktu Allah yardımcınız olsun Allah gucunuze guç katsın Fız ihtıyarladık elımızden bırşey gelmıyor. Dua et, yeter Gece gunduz duacıvız evlat înşallah hajırlısıjle bır sonuç Bİırsınız Allah buyuktur Keçılen önune kattı, dua ederek gıtti Bozkır ınsarujdı, bozkınn bir parçasıydı O gece gene gerı çekıldıler Gunevden pıjade bırlıklen gel mıştı Dereler tepeler hep askerdı Sıpe^lpr kazıhyordu Eşeklere yuklu guğumlerle uzaklardan sular taşınıj ordu Komutanlar atlarla cephejı dolaşnorlardı Harıtaları topraÇa serıp uzun uzun du rumu goruşujor kararlar alnor emııler \erljorlardı \sker ler toz toprak ıçınde, terlnerek çili^ıv orlardı Yuzl»n kararmış urbaları kırlenmıştı. Çogunun dudağı çatlaktı. Habıre sıper kazıyorlardı Molla Mahmut gendesı o\a\a baktı Bırkaç sogut agacmdan başka jeşıllık \oktu Onlar da 3amuk jıımuk, ravallı ağaçlardı Sakana san bır yılan gıbı knrıla kıvrıla akıp gıdıyordu Çevre sıne h,ç btr yararı yoktu. Baharda jejeren kofalık şımdı bom bozdu \tları oraya bağlamışlardı Hay anlar sıcaktan baj gındılar Kımısı kafajı ındırmış dusunuyordu kımısı >ere yatıp kendını bırakmıştı Ustelerınde yeşıl sınekler uçuvordu Karşı tepelerde kı\rıntıları gorunen ko\ jolları ikıde bır to BUJ ordu Cepheye gelen birhkler arada bır gorunen motorlu araçlar jolların ıssızlıgını koruyor bozkınn sessızhgıne geçıcı oır canlılık katıyordu Tepelerden tepelere atlı habercıler gelıp gı diyordu Sessız ama mu'hış bır hazırhktı Toprak sıvalı koy evının alt katında bır odada te'gıraf maki nesı tıkır tıkır çalısıjordu ^nkara >a haberler ven\or Ankara dan emırler almıyordu Evın onunde as^erler, subavlar vardı Sert. kısa konuşmalar duvuluyordu Topuk vurulup selam \erılıjor koşarak gıdılıyor koşarak gehnıyordu Yuzler cıddı kararh ve katıydı Dışlen sıkılmıştı Muthış bır kın parlnordu gozıer de Bu sefer ne olacak^a olacaktı 05 le gorunıhordu Molla Mahmut'la K'e' 1 sıperın ıçme ofurm ı=lardı îk'st de terhjdı Ellennde kaz nalar kureıtler, sabahtan berı çalışmışlardı Hacelı, Cık cık cık etti 'Vasıl topraıî bu javu' Kerp'Ç gıbı rnubarek Sankı omründe su gormemış Mahmut cevap vermedı Ağzını açmış solııklan>rordu Sıperın duvarlarına baktı Kıreçlı oır topra>.tı Yer jer javşan koklen, keven koklen dennlere doğru ınıyordu Sagda solda askerler çalışıyordu Sıperlerı bırbırlerne bağ lıvorlardı Gerılere yollar açıyorlardı Yavvaa tepelenn ustu, derelerın ıçı hep askerle doluydu Her ver delık deşık eddlmışü. Taze topra* jığıniarı ta uzaklardan bellı olujordu Teğmen Galıp durbunle ıkı tara£a baktı Tepeler tepeler Bomboştu tepeler Benek benek yavşan kumelerı, kevenler gorunuyordu, başıta bırşev \oktu Nerde kaldı bu Yonan tegmenım0 Kaç gtindur geldı gelecek, hâlâ joklar Özledın mı yoksa1 Ozledık ja hacı \olu bekler gıbı beklıjoruz. Gelırler merak etme. Kaç gundur aralannda bojle konuşmalar geçıjordu Tegmen Kizmaja ba^lamıştı. Ama belu etmedı, jürtıdu gıttl obur AİA8EYİ CAMBA1. EVRENSEL SOYGUN Yazanlar R. Barnet, R. Müller Türkçesi Osman Deniztekin ABD SAVUNMA BÜTÇESI VATANSEVERLtKLE KARIN UZLAŞMAS1N1N EN İYİ ÖRNEĞİDİR ... * OINYA AMERıKAN DENET1M1NOEN SI'RIIDIKÇA 5 RKETLER DE AMERıKANUKlARINI DAHA A2 ORTAYA VURMAYI DA HA AKILUCA BULDULAR AMERıKA NIN HıNDıÇıNı'DEKı MU DAKALESıNE KAR$I OUN KıMSELERıN TEHDıTlERı KARJISIN DA AVRUPADAKı ATIILAR ABD* JiRKETIİRı ETıKETLERıNı KOPARIP CSlün ortums düstük Pentagon ve CIA az geliştniş ulkelerde ne denli etkili olmuşsa, ABD şirketleri .# içîn de yatırım^ } | ortamı o denli elverişli olmuştur.. Vietnam fibl acı icler bırakan savaslar ekonomlk nedenleri ağır basan olajlardı. çok pahalıya mal oldugunu gbr me\e başlamışlardır Bujuk de mzaşırı asker! harcamalar, cıddı bir ödemeler dengesı açıgının meydana gelmesıne ve yurt Içlnde ki enllasyona katkıda bulunmuş tur Amerıkan malları gıttikçe re kabet edemez duruma duştukıe rınden 1971 yılında ıkı kuşak boyu gorülen ılk ticaret açığı venlmıştir Dün^ftnın bır numaralı devletı askeri poütı'tast \iazun den e^onnrrık gu'uıü \itirs\oinu Aynı zamanda, Bırleşık Devlet ler'uı II Dunya Savaşı sonunda kı olağanustu teknolojik ustun lugu hızla kayboluyordu Tlıke tıcı pazarlarındakı rekabette A merıka, Japonya, Almanya ve o bur saravı'eşmış ulkeler onün de gerılnordu. Ilk savaş sonrası kusagında Amenkan (irmalarına olağantistu rekabet üstunluklen saglavan teknolojık ılerılıçe kat kıda bulunan savunma butçesı ıkıncı kuşak bojmnca artık a\nı rolu oj navamıyordu u'uslararası rekabeun dogası değışnuştı çunku Dunja Amerıkan denetimınden sıjrıldıkça, şırketler \merıkanlıklarını daha az ciava vurmajı daha akılhca bulduiar Amerika'nın Hındı Cını dekl mudahalesıne karşı olan kumele^ nn kırdıklan camlar ve bomba tehdıtlerı. Avrupa'dakı bazı Amenkan şırketlenne etıketlennı ko parıp atmkları gerektığını gösterdı. Hojnuhuıluk Bu arada bırkaç şırket vonetı cisı. Hukumetı kendı çıkarlannı zedeleyen dış ve askeri polıtıka la'dan vazgeçırmek ıçın et^m lıklennı kullanmayı deneculer Bank Amenca nuı başkanı Louıs Lundborg Gunev Dogu Asv a dakı ekonomık bakımdan olumsu^ etKi yapan polıtıkaya re<smen karşı çıktı Bırçoklan da kendı aralarında «modası geçmış soguk sa VÜŞ polıtıkaları»ndan hoşnutsuzlukJannı belırttı'er HPR martm da, ozel sektor lıderlerının o|ütlen, LyndOn Johnson un sa\ aşı yavaşiatmava ıkna olmasında çuk önemlı rol oynamıştır O«jt»klwne Tabancı Ulkelerdeki Amenkan şırketıerınl desteklemekte kullanılaıı ıkılı yardım prograrfunn geleneKsel bıçimı, Amerika'da sıyasal açıdan onaylanrruyordu artık 195ü ıle 1970 ^asmda, tüm Amenkan ıhracatınln vuzde dort kadsn MI) (Uluslararası Kalkınma AJansı) ve onun oncUleri tarafından fınanse edılmıştır. Yoksul ülkelen dövızlerıyle **. merıkan malları almaya zorlajan •bagla>ıcı» düzenlemeler, Amerıkan şirketlen ıçın çok kârlı olmuştur Örneğın 1967 yılın da bır Senato soruşturma komıtesı bazı Latın Amerika ülkelerıne vapüan kamu sağlıgı bagışlarının Pfızer Merck ^e başka \ merıkan ılaç şırketlerınden K merıkadakı hyatların çok ustun de lıyatlarla ılaç almmasında Jcullanıldigını ortaja çıkarmıstır îhracat • Ithalat Bankası li\ port • tmport Baak) evrensel $irketlerın ıhracatını fınanse et mek ıçın gıttikçe daha sık kulla nılraaktadır Dunva Bankası gı bl uluslararası yardım ve tınans man orgütlenndekı oy gucünü kullanan M3D hukumetı Kon gre nın dış jardım çarçuruna karşı dırenışım arttırmasına kar şın hala kamu peralannı Ame rikan evrensel şırsetlennı des teklemekte kullanmaya çalıs maktadır Barıj tacırleri Bugun dunya yonetıcilerl Jcendllennden «barıştacın» olaraK soz etmektedırler Bu «ovunçle taşıyacağımız» bır sıfattır de mektedır SM ın başkanı Harry Haltzer Hanry Fora ve Andrew Carnegıe'ye dayar.an bır gelenek olan, ışadamınm barış getıreceği ınancının venıden dırilmesl, dun ya polıtıkasındakı Vietnam sa vaşının da belırgınleşmesıne kat kıda bulundugu değısıklıklerin doğrudan bır »onucudur Pearl Harbor'dan onceiu yıllar da Hıt ıer e savaş açılmasına ılk karşı çıkanlardan Carl Gerstacker, • Bugun gambot dıpiomasısı ışlempz» demektedir Kendılerıvle konustugumuz bırçok evrensel şırket vonetıcısı de benzerı gorüşler bellrtmışlerdlr Amenkan askerı mekanızması çok masraflı ve çok goze batar bıçımd» kullanılmaktadır Ekonomık kayıplara yol açtığı gıbı, dısandakı Amerıkan şırketlerinln isını kolavlaştırmak bakımından gıttikçe gereksız hatta tersetkıh olmak tadır Sears'ın uluslarara« fsailvetlermın baş vonetırısı ve Am» r ıkalar Konsevının başkan yaraımcısı John Gallagher Konseın 1971 aralıgındakı roplantısında şoyle konuşmuştur • Latın Amerika dakı örel V merıkan vatırımlarının korunması bakımından ış çevrelerındekı bizler tam anlamıyle kerdi basımıza bulunmaktajız bandıgım gıbı kendı başımıza ısek, o zaman kendı başımızın çaresıne de bakmahyız > Y ARIN: ' DIŞ POtıTıKAYA EGEMEN OLHA... (*) ^BD'nin snaset, finans v« lotomobıl) sanayil merke» lerı Uzel Makına Sanayıı A Ş. FLORENCE NiGHTiNGALE HEMŞiREUK YÜKSEK OKULU MEZUNLARINA DUYURU Dı* ülkelere Usans üstü efitım amacıyla Plorence Nlgh. Mngftle Hemsırellk Yuksek Okulu mezunu hem<=ıre cr^naenlecektır tlçililenn 15 mart 1976 Dszsrtesı gun'i sast ıııııo da yapılacak Inplizce dü sm»Ti ne mulâkat ıçm okulda bulunmâlan rica ol'inur. ADAYLARDA ARANAN KOÇULLAR: l TC vnttndaM olmak, 3 Flo*enre Nıshtmgale Hemsırelık Yuksek Okiîlu tnfc zıınu olmak. 3 En az 2 yıl yurt dısuıda ejıtıme ı«tekii olmak 4 Turt dismdaki öğTetım ve egıtimın ıkı Katı nır süre Florence Nightingale Hemşırelık Yuksek Okulu zorunlu hizmetl kabul etmek 1735 elemanlar arıyor. • Dış ticaret rejımine vâkıf, • askerliğini yapmış, • azamî 35 yasında, tthalât ıslerınde çalıştırılacak tecrubelı elemanlar âranmaktadır. Isteklılerın, ış gunlerınde, saat 9 0012 00 arası asaiğıdakı adresımıze bırer vesıkalık fotoğrafla şahsen baş vurmalan rıca olunur l ~el Makına Sana\ıı 4 Ş fiamı, Top^ular Kıfla Cad, Ao. /, htanbul tarafa. (DE\ 4i"VH ^ AR) (Manajans masın GARTH DiŞi BOND