Katalog

ABD'de resmi devlet kuruluşu olan HİNT OKYÂNUSU'NÜN STRATEJIK uı\tıvn LE HOUVEL OBSERVATEUR; yedi büyük istihbarat örgütü var • Ü.S. NEYVS'A GÖRE BAJKAN FORD'UN OA'NIK İS.LEYPLE iLGiLj OLARAK ALDIGI YENi KARARLAR; AMERİKAN iSTiHBARAT SiSTEMiNiN BEKLENENiN AKSiNE DAHA DA GÖÇlEHMESiNi SAGLAYACAK »ldığı yeni kararlar dergide söyle sıralanmaktadtr. # ClA'nın ülke içinde casusluk faaliyetlerinde bulunması. telefonlan dinlemesi, mektuplan yasa dışı yollarla açması, örgütlere sızması kişiierin kendi onaylan almmadan insanlar üzerinde ilâç ve uyuşturueu maddeterle dtneyler yapması yasaklanmıştır. <Bunlar diğer örgütlerin kapsamı gbrev kapsarm içinde bulunmaktadır.) # Şimdiye dek dış ülkelerdeki gizli operasyonlan denetlemekle görevli bulunan alt düzeydeki bir komisyotı yerine hükümet düzeyinde yeni bir komite kurulmuştur. İstihbarat ajanlanmn yasa dışı ve uygunsus davramşlarmı denetlemek amacıyla sivil yurttaşlaTdan oluşan üç kişilik Wr özel komisyon kurulmuştur. # Haberalma harcamalarım düzenlemek ve aerodinamik programlan yönetmek amacıyla kurulan yeni Beyaz Saray komisyonunun başına c'iA Başkam George Bush atanmıştır. # İstihbarat görevlilerinin elde ettikleri bilgilerl sonradan kamuoyuna açıklamalannı engelleyen bir sözleşmeyi imzalama koşulu getirilmiştir Bu kararların yanı sıra Baskan Ford CİA ile ilgili olarak Kongre'den şu istemlerde taulunmuştur: y en wngin petrol yataklann\n bulunduğu Basra Körfezi'ne deniasden tek ulaşım yolu olan Hint Okyanusu ve Hürmüz Bogazı, büyük devletler ve onların Hint Okyanusu çevresindeki müttefikleri için stratejik açıdan odak noktası durumuna gelmiş bulunmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri'nin geçen yılın başından bu yana yaptığı bazı girişimler de, bölgenin stratejik açıdan ne denli Önemli oldugunu kanıtlar niteliktedir. ABD son bir yü içinde Diego Garcia ve Mesire Adalannda yeni üsler kurmuştur. Hint Okyanusu ve çevresinda büyük devletlerin sahip bulundugu üsler şoyle sıralanabüir: Amerikan üsleri Diego Garcia Adası Vacoas Adası Mesire Adası Mahe Adası Asmara (Etyopya) Bahreyn 1 Suudî Arabistan) Sovyet üsleri Bombay (Hındistan) Coctıin (Hindistan) Visakhapatnam 'Hindistan) Aden (Guney Yemen) Berbera (Somalı) Mavritius Adası lngiliı üsleri Mahe Adası Mesire Adası Gani Adası Mavritius Adası Vacoas Adası Fransız üsleri Reunion Adası Cibuti Çln ösleri • Zanzibar Fransa'da yayınlanan haftahk LE NOUVEL OBSERVATEUE dergısı de Hint Okyanusu'ndaki Adalann çok önemli stratejik üsler olmak yolunda olduklannı savunmaktadır. Yazıda özetle şöyle denilmektedir. «Büyük devletler, dünyanın çeşitli bölgelerinde egernenlik kurmaya çalışırken. Güney Afrika ve Hint Okyanusu'nu şimdiye kadar ihmal etmişlerdir. Bugün ise durum tersine dönmüş ve büyük devletler bu bölgenin önemini keşfetmiştiT. önce Hint Okyanusu ve kıyılannm, deniz ticaretinin büyük transit merkezlerinden biri durumuna geldiği anlasılmıstır. îkinci olarak ta dev petrol tankerleri ile büyük denizlerde dolasan askeri filolann Hint Okyanusu'ndakt limanlara büyük gereksinmelert oldugu meydana çıkmışrır. Basra Körtezi'nden BatıU ülkelere tasman petrol için i /\l 1 1 ı ı w VPASHİNGTON Amerika Birleştk DevletlerTnda başta Merkezi Haberalma Örgütü CIA olmak Uzere resmi devlet kuruluşu olarak yedi büyük İstihbarat örgütü bulunmaktadiT. Amerikan Savunma Bakanlıgı'nın resml olmay&n Bözcüsü durumundaki L\S. News and World Keport dergisindeki verilere göre bu örgütler ünemlerine göıe söyle sıralanabilir: Merkeıl Haberalma Örgütü (CİA) Dış ietihbarat bilgilerini toplamak ve değerlendirmek, <lış ülkelerde casusluk ve karşt casusluk ilişkileri kurmak ve gizli operasyonlar düzenlemekle görevljdir. «HiNT OKYANÜSU'NUK ÇEVRESİNDEKİ İILKElERDEKi EGEMEH GÜÇLER, ETKiNLiKLERiMl ARHIRMAYA ÇALIJIYOR, HAnA BU AMACU EMPERYALiST EMELLERiN KENDi BÖLGELERİNDEKİ TEMSiLCiliGiHİ YAPMAYA BiLE CAH AÎIYORLAR. ZAiRE; GÜNEY AFRİKA VE RODEZYA GiBi ÜLKELER BU OLGUHUN EN iYî ÖRNEKlERiDiR.» ABD'NİN GEÇEN Y1UM BA^lttDAN BU YANA YAPÎIGI BAZI GiRi$iMLER DE, HiNT OKYANUSU VE ÇEVRESiNiN STRATEJİK AÇIDAN NE DENLİ ÖNEMLİ OLDUGUNU KANITLAR Hindistan ^ J ^ S F ?FS^ 1 3 ASMARA!* Sudan ) • CİBUTİ (F BERBERAİ Etyopya <»c^ /SSCB . BOMBAY 80MBAY ^ VS K A A N t" l A H P T Af ISSCB)^/: (SSCftı • Bölgede bulunan adalar çok önemli stratejik üsler olma yolunda Hint Okyanusu'nda ABD, Sovyet, tngUiz, Fransız ve Çin üsleri sn gÜTenli deniz yolu da Hint Okyanusu ve Güney Afrika'dan geçmektedir. Bu nedenle Süveyş Kanalının trafife açümıs olması, Ümit Burnu'na öneminden hiçbir sey kaybettirmemiştir. Hint Okyanusu'ndaki adalar ise birer lojistik merkezi ve çok önemli stratejik üsler olma yolundadır. Güney Afrikada el degmemis yeraltı zenginliklert ise bu bölgenin önemini bir kat daha arttırmıstır. Ve bütün bu nedenlerle bu bölge uluslararası «istem içinde en büyük yarışma alanlarından biri durumuna gelmiştir. Hint Okyanusu ve Güney Afrik* ile dünyanın sömürülebilecek diger bölgeleri karşılaştınldığı laman önemli bir olgu meydana çıkmaktadır. Güneydogu Asya dahil olmak üzere dünyanın diğer bölgelerinde, iç ve dış güçler artık eskisi gibi rahat hareket edememektedir. Bu bölgelerde güçler dengesi önemli roller oynarnakta ve her iki taraJı da ödün vermeye zorlamaktadır. Ayni denge Hint Okyanusu'nda yoktur. Bu nedenle Hint Okyanusu ile Güney Afrika'nın uluslararası sistem tçinde bir açık bölge oldugu bile söylenebilir. Hint Okyanusu çevresindeki Ulkelerdeki egemen güçler, etkinliklerini arttırmaya çalışmakta hatta bunun için emperyalist emellerin kendi bölgelerindeki temsilciliğini bile yapmaya can atmaktadır. Zaire, Güney Afrika ve Rodezya gibi ülkeler bu olgunun en iyi örnekleridir. Bu bölge bir mozaikten farksızdır. Kendine bir üs ya da bir liman kapmaya çalışan iki büyük dev yanında Çin, Hüıdistan, Arap ülkeleri, îran ve Fransa da vardır. Öret olarak, bu bölgedeki uluslararası rekabetin üç ayrı biçimde ortaya çıktığı söylenebilir: • Önce deniz yollan ila stratejik bölgeleri elde bulundurma savaşı vardır. Örnegin Amerika Birleşik Devletleri Diego Garcia'da büyük tesisler kurmuştur. Sovyetler Birligi ise Somali'nin Berbera limanına yerleşmışur Çin Zanzîbar'a, FTansa ise Cibuti'ye el atmışm. • îkinci olarak KızıidenizT egemenlik altma alma savaşı vardır. Kızıldeniz'e kıyısı olan ülkeler bu denızin bir Arap denizi durumuna getirümesinden yanadır. Dış güçler ise burayı açık deniz haline getirmeye çahşmaktadır. <Dıs Haberler Servtei) ÂBD BAŞKANI FORD «EsM ve vttri CIA gönvUlerinin drgüte lllşkin nrlan yasalar karşınnda cinayet «uçuyU esdeğer suç sayılmalı..» Ssrunm» Haberalma Örgütü (DIA) Hem müttetik, hem de başka bloklara bağh ülkelerin •skeri güçleri hakkmda bilgi toplamak, bunlan değerlendirmek ve Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri ile İstihbarat operasyonlan düzenlemekle görevlidir. Uusal Güveıüik Örgütü (NSAt Dış ülkelerde yapılan telefon konuşmalarını dînlemek, yabancı çifreleri çözmek ve elektronik gözetleme yapmak bu örgütün görevlerinden belli başlüandır. Dışişlerl Bstkanliğı Haberalma ve Araştımu Bnrosu (t and R Dünyanm çeşitli > bölgelerindeki siyasal ve ekonomik gelişmeler konulannda bilgi toplamak ve bunlan çözümlemekle görevlidlr. Federal Soruşturma Bürosn (FBI) Amerika'da görevli ajanlan etkisiz kılmak ve ülke içinde dış ülkelere ilişkin istihbarat toplamakla gbrevlidir. Enerji Araştırma ve Gellştinne Kurumu (ERDA) Nükleer bilgiler toplamak ve diğer ülkelerde yapılan nükleer deneyleri gizlice izlemek ve bunlan açığa çıkarmakla görevlidir. Mallye Bakanlıği Öıel Şnbesi <T*EASURY) Dtş Ulkelerdeki ataşeleri aracıhğıyla diğer •ülkelerin ekonomik ve mali durumlan haktanda bilgi toplamakla görevlidir. "U.S. News and World Repord dergisinde yer alan yazıda Başkan Ford'un Merkezi Haberalma Örgütü CtA'nin işleyişiyle ilgili olarak aldığı yeni kararlara da geniş yer verilmekte ve bu karariarla Amerikan istihbarat sisteminin, beklenenin aksine daha da güçlenecegi kaydedümektedir. Başkan Ford'un CtA'nin lşleyişıne ihşkin olarak • Eskl ve yeni CtA görevlüerinin CÎA'yı ilgili sırlan açıklamalan yasalar karşısmda cinayet suçuyla eşdeğer suç sayılmalıdır. • İstihbarat operasyonlanm denetleyen çesitli komiteler yerine, Temsilcüer Meclisi ve Senato \ üyelerinden oluşan ortak bir Kongre I Komitesi kurulmalıdır. • Banş dönemlerinde yabancı ülke liderlerina i suikastler düîenlenmemelidir. 1 iDıs Haberltr Servisl) i "Devrimi başarmak kurtuluş savaşmdan zordur,, Fmnsa'da yayımlanan Le Nouvel Observateur dergisi, Angola Halk Cumhuriyeti Basbakanı Lopo De Nascimento ile bir görüşme yapmıştır. Bu görüşmenin ilginç bölümlerini okurlanmua sunuyoruz. SORU Ban AfriK» Ulkelert Sovyetlerin bu kıtada fazla etki sahibi olmaya bafiadıgından kusku duymaktadır. Siı ne dersiniz? CEVAP Ben. Angola'nın, ne Sovyetlerin ne d« Amerikalılann kalesi durumuna gelmeyeoek ülkelerden biri olduguna inanıyorum. Sovyetler ve Kübalıların ülkemizde üs kurduklarına çok kişi inanmaktadır. Oysa Afrika ülkelerinin çogunda ya Amerikan ya da Fransız askeri üsleri vardır. Hatta bazı ülke'.er bütçelerinl denkleştirmek için Fransa'dan yardım bile istemektedir. Bu garip durumu kimse yadırgamamaktadtr. Angola'nın bağımsızhgı için koşullar yeterlidir. SORL Savaş bittikten sonra Sovyetlerin ya da Kübaiılann Angola'daki varlıklan sürecek midir? Örnegin Sovyetler Birliğine bazı lımanlardan yararlanma hakkı verilecek midir? CEVAP Yabancı askerlerin kalması, ordumuzu eğitmek için alacağımız kararlar» bağlı olacaktır. Bağımsızhğımızı ilân etmeden önce de, ordumuzu Küba ve diğer dost Afrika ülkelerinin yardımı İle hazırlamaya karar vermiştik. Yabancı güçlerin ülkemizdekı varhgı sadece bu amaçla sınırlıdır. Yoksa bizim yabancı herhangi bir ülkenin üssü durumuna gelmemiz söz konusu degildir. limanlardan yararlanma hakkma gelincet Biz sadece Sovyetlere değil diğer bazı ülkelere de bu kolaylıkları sağlıyacagız. Çok iyi ilişkiler kurdugumuz pek çok ülke var. İsakndinav ülkelerini ümek olarak verebilirim. Bu ülkeler bizden bazı kolaylıklar isterse onların bu isteklerini olumlu karşılanz. Daha önce de belirttiğimiz gibi, Portekiz'in e s ü söraürgeleri ve komşulanmızla da iyi ilişkiler kurmak amacındayız. SORU Zaire üe de mi? CEVAP Elbette, haklanmıza saygı gösterdiğ' sürece Zaire ile de iyi ilişkiler kurabiliriz. SORU Angola ekonomisinin içinde, özel 1 teşebbüs ile devletçiliğin oranı ne olacaktır * CEVAP Ba» stratejik sektörler var ki, bu sektörleri sadece kâr amacı güden özel girişimcilerin eline bırakamayız. Tersine bir ANGOLA HALK CUMHURiYETi BAJBAKANI LOPO D0 NOSCiMENTO, BÜTÜN ÜLKELERLE İYİ İIİS.KİLER KURMAK iSTEDiKLERiNi VE KABiLE YAPISINI WIMAK iÇi« HALKIN ULUSAL BiliMCE KAVÜS.MAS1 ^OLUKDA ÇALIS.ACAKLARINI BELiRîıfOR. ABD ve Sovyetler hidrojen enerjisini elektriğe dönüştürmeye çalışıyorlar • SOVYÜIER BiRLiui İLE ABD ARASINDA iMZALANMIS. BiR ANLA5.MAYA GÖRE iKt Ü l KENİK TEKNOLOJiK BilGi AUS.VERiS.iNDE BULUNMAURI GEREKiRKEH, HER iKi ÜLKE BiliM ADAMIARIH1H «ÎOKAMAK 1Q» ADI VERilEM PROJEYIE iLGili ÇAUJMAIARl YOGUH BiR REKABET HAVASl iÇiMDE SÜRDÜRDÜKlERi BilDiRiliYOR. »eçim yapabileceğiî. Teknlsyenleri kabul edeceğiî, Angola'ya kötülükleri dokunanlann geri gelrae istegini reddedebilecegia. SORli Hükümetinmn FNLA ile UNtTA v» nuütanla.nna lıarşı tutumu ne olacaktır? CEVAP Yöneticilerle militanlar arasında bir •yınm r»PH>ak g«rekir. Yöneticüeri, Güney Airika'daki gerici rejimlere bagımh olduğu için Angola halkına ve dolayısıyla da bütün Afrika'ya karşı tam bir ihanet içindedirler. Buna karşılık militanlar aynı sonımluluğu tasımamaktadır. Militanlar Angolalıdır ve Ülkelerine dönmeleri gerekir. Onlan kimse MPLA ile bütünleşmeye zorlamayacakür. Onlardan istenilen tek şey. ülkenin difer bireyleri gibi Angola'yı yeniden kurma çalışmalanna katılmak olacaktır. SORU Kabileler konusunda ne düşünüyorsunuz? Bir MPLA yetkilist kabile yapısma başta hiç dokunulmaması gerektiğini ileri sürmüştü. Siz bu görüsü paylaşıyor musunuz? CEVAP Bildiğiniz gibi, hemen hemen Mrik&'mn her ülkesinde bölge ve kabile sorunlan vaTdır. Özellikle kurtuluş savaslannm ortaya çıktıgı bölgelerde bu çelişki daha da keskinleşmektedir. îç savaşın yapıldığı bölgelerde UNtTA'nın lideri Savimbi kabileleri birbirine düşürme politücası güttü. Zaten Portekiz sömürgecüiğinde de güneydeki halka tarklı muamele yapılmıştı. Bütün bu nedenlerle, halkta kabilelere bağlıUk duygusunun gelişmesi için nesnel koşullar tamamlanmıs oldu. Şimdi is bize düşmektedir. Biz Aneoi» hî>>V"ia \i.'«; n'm» b'i*nruıı verebilirsek sorunu çözebilirl*. Ulusal devrimi gerçeklestirmenın, kurtuluş savaşmda başanlı olmaktan çok daha güç bir is oldugunu da biliyoruı. SORÜ Güney bölgelerde bir başkaldırma olasılığından mı çekiniyorsunuz? CEVAP Hayır. Genlla savaşı yapılmasj içtn gerekli olan siyasal, toplumsal ve ideolojik koşullar yoktur. Biz halkın sorunlanm çözmeyl basarabilirsek bu koşullann ortaya çıktnasi da söz konusu olmaz. Zaten nallnn destegi olmadan Kerilla savaşı yapılamaz. UNlTA'dan kaçan bazı militanlar bu bölgelerde eşkiyahk yaptılar. Ama bunu bir gerilla hareketi saymak yanlış olur. Gerilla savaşı için komşu ülkelerin de destegi şarttır. Dogustan başarısızlıŞa mahkum bir gerilla savaşuıı Zaire, Zambiya, ya da Güney Afrika'nın destekleyeceğini biç sanmam. (D1Ş HABER1ER SERVİSÎ) Politikada Sorunlar ERGUN BALCl NükİPPT Tıcaıet LOPO DO NASCtMENTO Angola Halk Camtıuriyett Başbakanı tutum ekonomimizin geliçmesinl çıkmaza sokar. SORU Angola'da, beyaz Angolalılann yeri ne olacaktır? Geçtigimiz yaz ülkeden kaçan beyazlarıt geri gelmesi olasılığı var mıdır? CEVAP Angola'daki beyazlann yert siyahlarla aynı olacaktır. Zaten pek çoğu iilkeyi terketmemiştir. Onlar da benim gibi Angolalıdır. Kaçanlar ise korktuklan için kaçtüar. Çünkü vicdanlan rahat degildi. UNİTA ya da FNLA'ya Dağhydılar. Ülkeden kaçmafcla da bize büyük bir hizmette bulunmuş oldular. Çünkü biz şimdi geri dönmek isteyenlerin arasmdan saglıklı bir MOSKOVA Sovyet ve ABD^i bilim adamlannm hidrojen enerjisıni elektrik enerjisine çevlnnek için yoğun çaıışmalar yapukları bUdırumekteaır. Tass haber ajansmın bildirdiğine göre, hidrojen enerjisini elektrik enerjisine dönüştürecek olan Sovyet «Tokamak 10» projesinde yeni yeni ve basanlı gelişmeler olmuştur. Öt« yandan ABD'de yapımı gerçekleştirilmekte olan ajnı tür «Alcator Tokamak» makinesinde yeni ve iyi gelişmeler olduğu Massachusetts Teknoloji Enstitüsü taraîmdan bildirilmiştir. Tokamak projesı üzerinde araştırma yapsn her iki ülkenin bilim adamlanrnn hükürrsetlerin projeyi desteklemesinden yana olduklan büdirilmlşttr. Bilim adamlan projede kullanılan Hiakinalann daha geliştirilmesi için hükümetin 200300 milyon dolar yardnn etmesi gerektiğini ileri sürmektedirler. Bilim adamlan yeni yapılacak aygıtlann yardımıyla 1980'lerde hidrojen enerjisinden sanayide kuUanüacak elektrik enerjisi üretebileceklerml belirtmektedirler. tnternational Herald Tribüne gazetesinin bildirdiğine göre, ABDIi bilim adamlan, Tokamak 10 projesinde, Sovyetler Birliginin sonuca daha yakm oldugunu belirtmektedirler. Sovyetler Birüği ile ABD'nin ortaklaşa imzaladıklan bir anlaşma gereğince her iki ülkenin teknolojık bilgileri paylaşması gerekmektedir. An» bazı gözlemcilerin yontmuna göre hidrojen enerjisinin elektrik enerjisine dönüşmesini sağlayacak Tokamak projelerine ilişkin ayrıntüı bilgi konusunda her iki ülke arasında rekabet bulunmaktadır. Bu proje üzerinde çalışan bilim adamlannın belirttiğine göre, bir bardak sudaki hidrojenden elde edilecek enerji 100 galon petrolden elde ediîecek enerjiye eşit olacaktır. Hidrojen enerjisini elektrik enerjisine çevirme işleminde kuUanüacak olan Tokamak makinesi etrafında; manyetik alanların dairesel olarak ».« >, „ ^ , n ç f a makinasma benzemektedir. ,• Salla Okyanusu geçen Heyerdahl, depremi anlattı KONTtKt adlı papirüsten saU ile Pasifik Okvanusunu geçmekle büyük bir üne kavuşmuş olan Norveçli antropolog ThOT Heyerdahl, bir raslantı sonucu Guatemala depremini de yaşamıştır. THOR HEYERDAHL izlenımlerini ve ölümden kurtuluşunu Fransız L'Espress dergisine anlatmıştır. Heyerdahl'ın öyküsünün ilginç bölümlerini okuyucularımıza sunuyoruz. «BEN tehlikelere alışmış bir insanım. Ama Gua temala'da deprem olduğu gece dünyanın sonunun geldigini sandım. O gün ormanda uzun bir yolculuk yaptıktan sonra Meksikalı fotografçı arkadaşım German Carasco ile başkente geldik. Ama bütün oteller doluydu. Parlak günlerini çok geride bırakmış bir otel olan Continental'de zar zor iki oda bulabildife. Güzel bir yemek yedikten sonra odalanmıza çıktık. Benim oda numaram 13'tü. SABAH saat 3.35'de bir sarsıntı ile uyandım. Hafil bir deprem oluyor sandım. Daha sonra deprem şiddetlendi. Karyolam sallanmaya başladı. Gürültü o kadar arttı Sti yüzlerce trenin odama girmeye çalıştığını sandım. Tavandan sıvalar dökülmeye başladı. Sanki binaya yıldırım düşmüş gibiydi. Karyolam aralıksız ola rak sallanıyordu. Başımdan aşagı sıvalar do külünce dünyanm sonu geldi sandım. Yüzü koyun yatıp bekledim. Sarsıntı biraz azaldı Odanın içini kireç tozlan doldurmuştu. Zifin karanlıkta el l&mbamı buldum. Yataktan fw ırtrm V» hinbir eüçlükle ayakkabılarımi bul • KONTtKi ADLI PAPiRÜSTEN SALI İLE OKYANUSU GEÇEREK BÜYÜK ÜN KAZANM1J OLAN NORVEÇLİ ANTROPOLOG THOR HEYERDAHL. GUATEMALA'DA DEPREM SIRASINDAKj GÜRÜLTÜYÜ «YÜZLERCE IRENiN BiR ODAYA DOLUS.MASINA» BENZETiYOR Guatemaia'da o gece dünyanm sonu geldi sandım,, sütunların. «Samsnn ve Dallla» filmindeki gibt, yerle bir olrrmç oinugunu gördüm. Salonun tavani alçaimi! nldufeu nalde bina tümüyle çökmemıstı Sokak da otelin ıçi gibi z\lm Karanlıktı R'ı oüyük kentt* tefc bir ışık Körünmüyordu Ben sokaktayken veni sarsıntılar oldu. Binaiann bulundufu fcısundan ken riimı hurtardıktan sonra giyinmeye başladım durmaya b«5ladı. Bu arada ilk yagmacıları gördüm. ARKADAŞIM Carasco'yu da merak etmeye başlamıstım. BîTa» dolaştıktan sonra onu buldum. Ytkmtılann arasmdan kuırtulmayı başannış. tkimizin arasında bulunan 14 numaralı odadaki bir kadm ile Uç çocugu ise enkaz altında kalmış. Bizim kurtulmamız da bir mucizeydi. Bu arada ben otele dönüp vali2İerimi almaya karar verdim. Geçen bir iki araba yağmacılan avdınlath. Yagmayı önlemek için o sırada poüslerin de eöreve başladıgını düdüklerinden anladık. Otele döndüğüm zaman binanm balkonunun havada sallanmakta oldugunu gördüm. Yıkıntılann Uzerinden atlayarak odama çîktım. Bir iki parça eşya aldım. Eşyalanmı fcaldınma serdim ve içindeki tozlan sılkeledikten sonra tekrar valizime koydum. Ama en önemlisi not defterimi yanıma almayı unutmuşturn. CARASCU bir taksi bulmaya gitti. Bulacagmdan hiç ümidim yoktu. İki dakika sonra geri geldi. Bir taksi bulmuştu. Bu şoför ya iyiliksever birisiydi, ya da. şaşlonlıktan ne yaptıgımn tarkıcda degildi. ÇÜNKt3 bizi havaalanına normal ücretle götürdü. Altımızdaki toprak sallanmaya devam ediyordu. Bu macerah volculuktan sonra havaalanma vardık. Radyo daha sonra 20 bin kişinin öldüfcünü; <rj bi n teişinin yaralandığını ve 2 milyon kistnin de açıkta kaldı&ıni söyledi. BÖYLECE KonTiki ile frfrîstigim serüvene eş blr gece yaşamış oldum. 13 numaralı oda bana uğursuzluk getirmemişti.» ^ ».K.,ı. r Scnisli ilâh ticareHıü eleştiren yonımculat yazıtannda haslık olarak genellikle «ölüm ticaretl» deyiminl kııtı <ı>ırtar. Bu tlcareti yapan ülke ya da şirketlcre ise «oliım tüccarlan» demek adet olmuştur. Gerçekten halknıın bü^k çogunluğu açlık ve yoksulluktan kırılan bir ı\M utak ülkeve. kör bir kâr hırs» ile çağımızın en modern. en w.»halı silâhlannı akıtma işleminin ne denli kirli bir iş olduennıı anlamak bakunından «ölüm ticareti» <;ok verincle bir rtpvimdir. Ama son zamanlarda, şimdive dejin Ulâsih «itâhiann satımı için kullanılan «ölüm ticaretinden» de tehiikflt hit ticaret başlamıştır dünyamızda: Nüklrer ticaıet Bu titaret için de bir deyim bulnıaU getekirse herhalde kitle halinde «ölüm ticareti», ya da «topvekün oliim ticarett» sÖzcüMermin kullanüması yennde olur. Ticaretin bayraktarları ise Angola'da MPUA'nın şlrd «Kızü dikta lehlikesi» şekHnde vorumlayan. İsT>i^va FTanko'nun Bask Milliyetçllerinl öldürmesi kar«>sır»ıİ3 yametlerl koparan Batının eelismis. sanavi üiuplerirtir 1 mart tarihli «International Herald Trihune» sa de İlginç bir haber vardı. Hahere töre. Beyat Sarav'a »»• km \merikan yetkilileri. Batı Almanya ile Fransa'nın niikle. er salışlann kısıtlanmaüi volundaki nnerileri rertdettiklerini açıklamışlardır. Geçen ytl kasım ayında t nükleer ihracatmi ölke. (ABD, Ingiîtere, Kanada, Federal Almanva Fransa, .laponya rc So\yetler Birligi) Londra'da nükleer teknoloji sa. tışının kısıtlanmasırn çbrüşmek nıere toplanmıslardı. Konferans bnyfik Rİzllllk İçinde viirütülmüş ve altnan kararlaT hakkmda basına aynntUı açıklama vapilmamıştı. özelüfele Ftderal Almanya Ue Fransa. RÖrüşmeleTİn aynntılartnın kamuoruna açıklanmasına karşı çıkmışlardiT. «International Herald Tribune» çazetesinin haberine «8re, Lorıdra Konferansmın ayrıntılan hakkmda ilk kn açıklama yapan Mmi Amerikab vetkiHlcr. Federal Almanva »le Fransa'nın nülclefr satısın Jnsitianmastnı kahnl etmediklerini blldirmişlerdir. ABD konteTansta. nükleer vakıt vapımı tektıolojisi De ayRitlann satışının yasaklanmasını ftnerml» ttr. Zira bu teknoloji İle ayptlan ele seçirpn bir ülke. ka layhkla nükleer süâh yapımına yönelebilecektir. Kanada ta rafından da desteklenen öneri Fransa ile Federal Almany: tarafından kesinlikle reddedilmiş, konferans da dişe dolcunu bir karar alamadan daçılraıstır. Nükleer ticaTct, eünümüzde klâslk silâh ticaretirtde çok daha k&rb niteliğe bürunmektedlr. Nükleer enerjini petrolön yerini alacak en elverişli kavnak olarak cörüldiis cajcunızda, bir dizi küçnk tilkede bu yönde çalışmalar voğuı laşmaktadır. Ancak işin tehlikeli vönü, barışçı amaçlar yanısıra, kolayhkla sava? sanayiine de dönüstüriilebilec< olan nükleer teknolojinin her hançi bir uluslararası kısıtl nu, y» da denetlme bağlı olmadan gelişmiş ülkeler tarafı dan eiderek daha çok sayıda ülkeye satılmaya başlanmasıd Bu alanda ticarete yeni ciren ve tatlı kânn kolcusuı alan Federal Almanya ile Fransa gibi ülkeler ise. herhat bir hasıtlamava karsı çıkmaktadır. Zira kısıtlama satışl; düsüreceb ve kâr azalacaktır. Nitekim Fransa Ue PaVdst arasında geniş kapsamb bir nükleer anlaşma yapılmısi Federal Almanya ise Breziiya ile imzaladığı milyarlarca 1 latlık bir anlaşma Ue bu ülkede nükleet sanayi kurmayı hul etmiştir. Geniş vankılara yol açan Federal Alman G lilya anlaşmasının tehlikeli yönü. Bonn hükümetinin E lilya'yı uraoyumun zenRinleştirilmesi ve plutonyumnn rüması konulannda da bilsi vermeyi kabul etmesidir. f lece Brezilya kolayhkla nükleer silâh vapabilme olanai kavusacaktır. Kabul etmeli ki. ABD bu konuda Batib or ları arasında en ihtiyatlı davranan ülke olmuştur. VVash ton daha önce lran ve Brezilya Ue vapmış olduğu nflk anlasmalarda bu konuda tüm biljrileri venrtemiş ve bax sıtlamalar koymustur. Federal Almanya Ue Kransa'nın körükledikteri niit rekabetle birtikte, oükleer teknoioji başı boş biçimde ki ülkelerde hızla yayılmaktadır. Hindistan nükleer denem< vapmı», Pakistan ise Fransa ile geniş kapsamlı bir nül anlaşma imzalamıştır. ABD'den sekiz nükleer reaktör ri$ eden Îran, Fransa Ue Federal Almanya'dan da blre aktör alacaktır. Arjantin, Fortnoza, Güney Kore, Güne rika'ds nükleer caUşmalar yoğunlaştınlmaktadiT. tsr ise atom bombası yaptıtma dair haberler. uzun süredi sında rıkmaktadır. Ve Batüı ülkeler. paravı verene. nükleer teknoloflvi ayTintılarıvla, hiç bir koşul ve kisıntıya bağlı olmadan maktadırlar. Daha da ötede. Federai Almanya Ue Fran alanda kısıtlama ve denetim konınası önerüerini n mektetilrler Gözünü ttazanç hırsi hürüraüş bir »lstemin dütr nereye sötiirehilecegine dair t>1 fikir vermefetedir. F Alraanya Ue Fransa"nın davranışlan... S