Katalog

öatıiı Komunıstıerın yenı çızgııerı genış camşmaıara yoı Batı Avrupa'daM son slyasal gellşmeler içinde, Bzellikle Amerikalı askeri ve siyasal yöneticilerin ardarda verdikleri demeçler, bu bölgedeki çeşitl) Komünist Partilertn hükümetlere katılmalan konu sunda yoğun tartışmalara yol açmışhr. Özellikle ttalya ve Fransa'da Komünist Partılerin koalisyonlar içinde hükümetlere katılma yönünde çabaları yogunlaşırken, sosyalist sistemle üişkilerinde ve «teorik» göriişlerinde önemli degişmeler belirmiştir. Batı Avrupa'nın en büyük Uç Komünist PartiBlnin liderleri Berlinguer, Marchâis ve Carillo, son eamaıüarda Sovyetler Birliğiyle ilişkileri konusunda çok açık tutumlar içine girmişlerdir. Bu üç parti yöneticisine göre Sovyetler Birliği de dahil, hiç bir sosyalist ülke ile bir başka komünist parti arasında astüst ilişkisi söz konusu olamaz, ancak eşit ilişkiler kurulabilir ve hiç bir sosyalist ülkenin, başka bir partinin, kendi uluslararası politik çizgisine baglı bir çizgl sürdürmesini istemeye bakkı yoktur. Bu yeni tutumun başlatıcısı oian Italyanlar, Sovyetler Birliğine karşı eleştirilerini «bütünsel» bir çizgide yürütmemekte, durumu daha çok ikill ilişkiler açısından ele almaktadırlar. İspanyol lider Santiago Carillo ise bu konuda en ileri tutumu benimsemiştir ve «yeni bir enternasyonallzımien söz etmektedir. Fransızlar ise, özellikle ittifak İçinde bulunduklan sosyalistlerin baskısıyla, Sovyetler'deki bazı iç siyasal uygulamaları yoğun bifimde eleştirmektedirler. Ancak Fransızlara göre •Sovyetler Birliği, işçi sınıfının iktidarda olduğu bir sosyalist ülkedir ve içteki bazı yanlış uygulamalar dışında genel politik çizgisi dogrudur». Sovyetler Birliğine karşı bu yeni tutumu telepen parti liderlerinden hiç biri Çin'in görüşlerine ratkın değildir. Üç lider de Çin Komünist Partısi lle Sovyetler arasındaki mUcadelede kesin olarak Sovyetlere yakın bir tutum içindedirler. Çin ve Amavutluk yöneticileri ise, bu partilerin yeni görüşlerini «açık ihaneL olarak niteiemektedirler. Bu suçlamanın dayanağı, özellikle bu parîilerin tproletarya diktatörlüğü> kavramını reddettneleri ve genel olarak parlamentarist yollarla iküdara gelmeyi ve genel oyla gideceklerini açıklamış olmalandır. Çin ve Amavutluk yöneticüeri, au partilerin böyle bir çizgi içine girmelerinde »sas sorumlulugun da Sovyet yöneticilerinin genel •revizyonist» çizgilerl oldugunu savunmaktadırlar. Batı Avrupa'da iktidara gelme olasılıklan artan Komünist Partilerin siyasal çizgilerinde beliren değişmeler konusunda çeşitli yorumlar bulunmaktadır. Sağ kanat sözcüleri, bu gelişmeleri daha fok «seçim taktiği» olarak nitelemek ve temel degişmeler olarak görmefnek egüimindedirler. Sol kanattan gelen yorumlarda İse, Maocular ve «Gojistler» Çinli yöneticüerin ayrnsı ya da yakım görüşler getirmektedu\ Batı Avrupa Komünist Partilerindeki son gelişmeler DERLEYEN: Meral TAMER I Batıh dört büyük komünist ii partinin devletçilik parlamentarizm, NATO, AET konularındaki görüşleri MUHALEFEÎ Parti Başkanı Aarne Saarinen'e karşı. FKP'nin hükümete katılması ve Sosyal Demokratlarla işbirliği konularında parti içinde sert bir muhalefet gnıbu buhınmaktadır. «Stalinci» olarak tanımlanan bu enıha' Taisto Sinisalo baskanlık etmektedir. Partinin iki grubu da Moskova ile gayet iyi Hişkl içindedirler. Finlandiya'da Troçkist ve Mao'cu gruplar gayet küçuk olup, ülkenin siyasal yaşantısında agırlıklan yoktur. Moskova ise, Komünist Partisindeki iki ırrup arasında bir denge kurmaya ve herhangi birini gücendirmemeye çabalamaktadır. SORC Komünistler darbeyle mi, seçlmle ml ik rilmiş oldugunu ve bu nedenle ÎKP'nin iktidara tidara gelmeyi düşünüyorlar? Seçimle işbaşına Rel geldiği takdirde yeni kamulaştırmalara gerek dikleri takdirde, bir seçim yenilgisinin ardından görmediğini belirtmektedir. Barca, bu arada yalktidarı bırakmayı düşünüyorlar nu? tırımların sıkı bir devlet denetimiyle yönlendiri tTALYAN KOMÜNtST PARTİSİ: Parti lideri leceğini de sözlerine ekliyor. Orta tabakanın Enrico Berlinguer, İtalyan Anayasası'na ön ko devlet borçlanmasıyla destekleneceğini belirten şulsuz olarak bağlı olduklannı ve zaten 2. Dün Barca, özel sektörün söz hakkmın ve serbest ya Savası sonrasında hazırlanan bu Anayasa'da piyasanın korunacağmı da belirtmektedir. kendilerinin de büyük katkılan bulunduğunu FRANSIZ KOMÜNİST PARTİSİ: Parti lideri belirtiyor. Berlinguer, çok partili sisteme bağlı Georges Marchâis. FKP iktidara gelecek olurolduklarını kaydettikten sonra, seçim sonuç sa, yeni bir ekonomik ve sosyal düzenin kurularına saygı göstermelerinin de doğal oldugunu labiîmesi için büyük sermayenin egemenliğinin ekliyor. Komünist Parti yayın organı «Unita» son bulmasmı gerekli görüyor. FKP'nin hiç bir gazetesi ise, «goşist» gruplarm «devrim» çağ ayncalık tammadan tümüyle devletleştireceği sa nlarını «çoeuksu» olarak niteliyor. Demokratik nayi kollarınm başında ise, ağır sanayi, ilâç komünizmi yıllardan beri Batı Avrupa'da yay sanayii, sigorta ve bankacılık sektörlen gelimak için çaba harcadıklannı belirten Berlin yor. Marchais, merkezi bir planlama çerçevesi guer. İspanya ve Fransa Komünist partileriyle içinde özel kuruluşlara da eylem alanı bırakıbu konuda ortak bir bildiri yayınladıklarına da lacağım, buna karşılık işçilere geniş çapta yöne dikkati çekiyor time katılma hakkınm sağlanacağını belirtiyor. FRANSIZ KOMÜNİST PARTİSİ: Fransız sosya tSPANYA KOMÜNtST PARTİSİ: Santiago Calistleriyle 1972 yılında seçim ittüakma giren rillo'ya göre ilk olarak büyük toprak mülkiyetopraklarm FKP, parlamenter demokrasi ilkelerini kabul et tine son verilmesi ve işlenebilecek miştir. Parti lideri Georges Marchâis de «Demok tarım işçileri tarafmdan tek tek, ya da ortaklaratik Meydan Okuma» adlı kitabuıda, partisinin şa kullanılması gerektiğini savunuyor. Ekonomı bir seçim yenilgisi karşısında seçmenlerin kara de bugün de devletin büyük etkinliğinin bulunnna saygı göstereceğini belirtmiştir. Fransa Ko duğunu kaydeden Carillo, bu etkinliğin tüm ban münist Partisi, 22. Kongresinde «Proletarya Dik kaeılık ve sigortacılık alanlarını kapsamasmı ge rekli görüyor. tspanya Komünist Partisine yatatörlüğü»ne de karşı çıkmıştır. İSPANYA KOMtNtST PARTİSt: Parti lideri kınlığıyla bilinen işçi komisyonlannın ve diğer Santiago Carillo, bir devrimi ancak ülkesindeki sendikal örgütlerin yerine zorunlu devlet sendi işçilerin bugünkü faşist sistemin devrilmesi için gerekli kalarmm kurulmasını isteyen Carillo, yönetigörüyor. Carillo'ya göre tüm halk gruplannın çalıştıklan yerlerde ve diğer alanlarda katüacağı bir «ulusal grev», ülkeyi kısa süre i me katılma hakkını elde etmeleri gerektiğini be çin felce uğratacak ve böylelikle îç Savaş'tan lirtiyor sonra kurulan faşist rejimin kuvvete başvurul PORTEKİZ KOMÜNtST PARTİSİ: Parti progmadan tasfiyesi mümkün olabilecektir. Santia ramı üretim sanayiinin tüm kilit noktalarının ve go Carillo, «Demokratik çöküs» olarak nitelediği bankacılık sektörünün devietleştirilmesini önbu durumdan sonra, ülkesinde burjuva demok görmektedir. Programda aynca, büyük topraK rasisinın temel hak ve özgürlüklerin, «ekonomi mülkiyetine son verilmesi ve tarıma elverişli nin demokTatikleşmesi» aracılığıyla sağlanacağı alanların, tarım işçilerinin kollektif yararlanma nı belirtmektedir. sına terkedilmesi öngörülmektedir. PORTEKİZ KOMÜNtST PARTİSÎ: Moskova'ya yakın bir politika izleyen PKP, Ortodoks Leni NATO nist görüşün temel ilkesi olan işçi sınıfının ön SORU Kunıluş bildirgesinde komünist ülkeleri korumak amacıyla oluştunıldıı^u beUrtilen cülüğünü kesin olarak savunmaktadır NATO konusunda Batılı Komünist Parti yetkiliÖZEl SEKTÖR leri ne düşünüyorlar? SORU Komünlstler Jktidara geldipi takdirde İTALYAN KOMÜNİST PARTİSİ: Partinin eski özel sektörün durumu ne olacak? Partiler han Genel Sekreteri Longo, 1969 yılında «NATO İtal ya'dan dışarı... îtalya NATO'dan dışarı» diyorfri ekonomik sistemi izlemeyi düşünüyorlar? İTALYAN KOMÜNtST PARTİSİ: Partinin eko du. Longo'nun halefi Berlinguer'in ise «sosyalist nomik işler uzmam Luciano Barca, îtalya'da bel ve kapitalıst blok arasındaki askeri dengenin (Devamı 9. sayfada) li baslı sanayi kollarının ','» 50'sinin devletleşü Finlandiya Komünist Partisi Batı'da ülkesının yönetıminde tek etkin parti 48 bin kayıtlı üyesi bulunan Finlandiya Komünist Partlsi, Batı Avrupa'nın dördüncü büyük Komünist Partisi durıımundadır. 200 kişilik Finlandiya Parlamentosunda 40 milletvekili bulurunaktadır. Finlandiya Komünist Partisi seçimlere Sosyalistlerle birlikte Finlandiya Demokratik Halk Birliği adı altında katılnıaktadır. Bu cephe 1975 yılında yapılan son genel seçimlerde toplam ovların yüzde 19'unu almıştır. Ancak Finlandiya Sosyalist Partisinin etkinliği yoktur, Parlamento'da ise 4 milletvekili ile temsil edilmektedir. Finlandiya Komünist Partisi, Sosyal Demokratlarla birlikte hükümette görev almaktadır. Bu parti 1966 • 71 yılları arasında da hükümete katılmıştı. FKP'nin yeni hükümette dört bakanı bulurunaktadır. ORTAK PROGRAM Parti Başkanı Saarinen son zamanlarda ortak bir Komünist Sosyal Demokrat projramı tezini desteklemeye basbunıştır. Ankara... Anka Türkeş, Dışişlerini de ülkücü çizgiye getirecek!.. Afgan Büyükelçisi, Şaban Karataş'ı kutlamağa gitmiş. yanından çok mutlu aynlmış. Karataş, TRT'nin dış yayııılarında Farsçaya, Arapçaya daha çok yer verileceğini sö>l»miş. Yakın çevreleri. Dış Yayınlar Daire Başkanının «leRi>tiriimesinde Almanya'daki >IHP iirgütleriyle bütünleşmo çabasının ötesinde nedenler de sıralıyor, Karataş'ın Dışi*leri Bakanıyla bir kavşjaya hazırlandığını anlatıyorlar. Nasıl bir kavja, diye sorarsanız. Karataş'ın enııindeki TRT, dış Türklere seslenecek. Örnefin, Kınm TürKlorinden Cemiloğlu olayının yabancı dillerle vapılan vayın larda çok yer almasına Içerleml? MHP'liler. Dışlşleri Bakanlığının çizgisini beğenmiyorlar.. Sovyetler Birli?i'nriPki Türklere seslenmek istiyorlar. Kerkiik Türklerine seslenmek istiyorlar. Sözün kısası TRT'nin ülkücü blr sesl olacak artık.. ENRİCO BERLİNGUER (53) GEORGES MARCHAİS (55) ALVARO CUNHAL (62) SANTİAGO CARİLLO (61) AP ve parasal destek.. O yıllan hatırlar çok kişi. Demokrat Partl tktldannrta Kasım Küfrevî ile Doçıı'ya çidenler otomobilini çeviren kalabalışh, paspasının öpücüklerle temizlendierini anlatırlnrdi: Kasım Küfrevi'nin Doğu'daki Şeyhsel etkisini kiskamrdı kiml politikacılar. Şimdi el etek. yıllan etrilerde kaidı. Kasım Küfrevî de bu gerçesri KÖrüyor ve belki de sıhh^ını »ürdürenıemenin nedcniyle biraz efkârlı. Geçeıılerde Türkeş'i görmeğe çitmiş Sayın Küfrevi. yamnda Türkes'in yakınlarından Hikmet Aslanoğlu. Balıkesir Senatörü Cevat Kanbulat da var. Konuşmuşlar. dertleşmişlcr Türkes AP1I dosllarına Süleyman Demirel'i Svmüş uzun uzun. Türkiye'yl en iyi onun yönetecesrini anlatmış. Fp^ioslu'nıın Erbakan'ın portrelerini çizmis. AP'liler de sormuşlar: MHP'nin dinamizmivle Demtrel'in TÖnetiml hirleşse daha çok güçlenmez miyiz? Nıırlu ulııklara daha çabuk yönelmez miyiz? Komandolann Başbuğ^ı Türkeş direnmiş: Olmaz. demiş. Bcnim tabanımdaki tslâm millivetclIeri karşı çıkar buna. hele bir komandolanmızm sayısı altıyiizbine ntaşsın. bizim karşımızda hiçbir cüç çıkamaz artık. Türkeş çok dertliymiş komandolar knnusunda. Neredeyse Adalet Partisinden para desteği istiyor. Ben komandn kamplarını Ecevit'in saçmalanndan ötürii deçil. parasal nedenlerle kanattım. diyor. Parasal olanaklarımızı arttırmak için AP bizi desteklemeli... İTALYAN KOMÜNİST PARTİSİ 1 milyon 700 bin kayıtlı üyesl bulunan ttalya Komünist Partisi, Batı Avrupa'nın en büyük Komünist Partisi durumundadır. 630 kişilik îtalyan Parlamentosunda 179 milletvekili olan İKP, Italya'da da Hıristiyan Demokrat Partiden sonra ikinci büyük partidir. 1972'de yapılan genel seçimlerde toplam oylann •,'• 27,2' sini alan İKP, geçtigimiz yü yapılan yerel seçimlerde büyük bir basan elde ederek oy oranını »o 33,4'e yükseltmistir. İtalyan komünist Partisi, Batı Avrupa Komünist Partileri içinde genel seçimler sonucunda iktidara gelme olasılıgı en fazla olan partidir. Son on yıldır ülkede yapılan genel ve yerel seçimlerin tümünde oy oranını arttırmıştır. İtaiya'da Komünist Sosyalist Parti ilişkileri 2. Dünya Savaşından bu yana önemli değişmeler göstermiştir. Savaş sonrasında yapılan ilk seçimlere komünistler ve sosyalistler ortak bir cephe olusturarak katılmışlar, ancak bu ittifak kısş^ bir süre sonra bozulmuştur. İtalya' da Sosyalist Komünist Partiler ilişkilerinin diğer bir ilginç yanı ise, Sosyalistlerin 13 yıldan bu yana kurulan İtalyan hükümetlerinin büyük bir bölümünde Hıristiyan Demokratlarla birlikte görev almalanna~ karşılık, aynı süre içinde yapılan yerel seçimlerde Komünistlerle ittifaka gitrniş olmalandır. İtaiya'da Sosyalist Parti ise genel seçimlerde oyların V 10 12'sini toplayabilmektedir. o italyan Komünist Partisi, Batı Avrupa Komünist Partileri içinde Moskova'dan bağımsız bir politika izlemek konusunda başı çekmektedır. Parti programında, parlamenter demokrasi ilkelerine saygı duyuldugu belirtilmekte ve Sosyalıstler ve Hıristiyan Demokratlarla «tarihsel uzlaşmauyı sağlayarak üç büyük partinin bir koalisyonda birleşmeleri istenmektedir. Batılı siyasal gözlemciler Parti Genel Sekreteri Enrico Berlinguer'in daha şimdiden ülkeyi yönettiğini, çünkü hiçbir yasa tasarısının onun görüşüne başvurulmadan kanunlaşmadığı belirtümektedirler. FRANSIZ KOMÜNİST PARTİSİ 500 bin kayıtlı üyesi bulunan Fransız Komünist Partisi, İtalyan Komünist Partisı'nden sonra Batı Avrupa'nın ikinci büyük komünist partisi durumundadır. 490 kişilik Fransız Ulusal Meclisi'nde (Parlamentc) 73 milletvekili olan FKP, Fransa'da De Gaulle'cü Cumhuriyetçi Demokratik Birlik Partisi ve Sosyalist Partiden sonra üçüncü büyük partidir. 1973 yılında yapılan genel seçimlerde toplam oyların co21,2 sini alan FKP, iki hafta kadar önce yapılan yerel seçimlerde oy oranını arttıramarmştır. Fransız Komünist Partisi hem genel seçimlere, hem de yerel seçimlere Sosyalist Parti ve Radikal Sol Parti ile ittifak içinde katılmaktadır. Bu üç parti 1969 yılında ortak bir program çerçevesinde Birleşik Sol Cepheyi oluşturmuşlar ve o günden bu yana seçimlere birlikte katılmışlardır. Ancak Sosyalist Parti son yıllarda yapılan seçimlerden kazançlı çıkarken. Komünist Partı'rün oylan «Donmuş» bir görünüm içindedir. 1969 yılına kadar ülkede ikinci büyük parti durumunda olan FKP Sosyalist Parti'den daha fazla oy toplamaktaydı. 1969'da Sosyalist Parti ile yapılan ıttifaktan sonra Sosyalist Parti oy oranım sürekli olarak arttırırken, Komünist Parti'nin oy oranı azalmıştır. Fransız Komünist Partisi, faaliyetlerini yasal olarak sürdürebilen Batı Avrupa Komünist partfleri içinde kısa bir süre öncesine degin Moskova'ya en yakın politika izleyen parti durumundaydı. Geçtigimiz ay yapılan FKP 22. Kongresi, partinin siyasal çizgisi için dönüm noktası olmuş ve «Proleterya Diktatörlüğü» ilkesinin aşıldıgı görüşü benimsenmiştir. FKP'nin son aylarda Sovyet Komünist Partisi ile olan ilişkileri de gerginleşmiş. Parti Başkanı Marchais, Sovyet Komünist Partisi 25. Kongresi'ne katılmamıştır. PORTEKİZ KOMÜNIST PARTİSİ 100 bin kayıtlı üyesi bulunan Portekiz Komünist Partisi, Batı Avrupanın üçüncu büjoik Komünist Partisi durumundadır. 195 kişilik Portekiz Kurucu Meclisi'nde 25 milletvekili olan PKP, Portekiz'de de Sosyalist Parti ve Halkçı Demokrat Parti'den sonra üçüncü büyük partidir. 1921 yılında kurulan parti, 1926 da gerçekleştirilen askeri darbeden sonra, 25 nisan 1974 devrımine değin faaliyetlerini yeraltında sürdürmüştür. 25 nisan 1974 devriminden sonra yasal olarak çalışmaya başlayan parti, geçen yıl yapılan Kurucu Meclis seçimlerinde toplam oyların »ol3'ünü almıştır. Porteldz Komünist Partisi'nin hükümette 1 Bakanı bulunmaktadır. PKP, Batı Avrupa'da diğer partilerle koalisyonda bulunan iki partiden biri durumundadır. (Dığeri Finlandiya Komünist Partisi) Portekiz'de Sosyalist ve Komünist Parti'nm ilişkileri ilginç gelişmeler göstermiştir. 40 yıllık faşist yöntem sîrasında, Salazar'a karşı mücadelede güç birliği içinde görülen iki parti, devrimın ilk dönemlerınde de Du ışDirliğini sürdürmüşler, devrımden sonra kurulan geçici hükümette birlikte görev almışlar ve uyum içinde göriilmüsıerü'.r Ancak geçtiSimiz yılın ortalarında iki parti arasında görüş ayrılığı çıkmış ve bu ayrılık gıderek dermleşmıştir. Sosyalist Parti ülkedekı tutucu ve sağ partilerle işbirliğine yönelmış ve ordunım ılımlı kanadının da desteğiyle Komünist Parti'nin Batılı sosyalistler ve Sosyal Demokratlardan aldığı güvencenin de etkisiyle bozulmuş ve yerini karşıhklı suçlamalara bırakmıştır. Portekiz Komünist Partisı. Batı Avrupa Komünist partileri içinüe. bugün için Moskova'ya en hağh çizgi izleyen parti durumundadır. İşçi sınıfının önderliği, devrimin gerekliiiği ve diğer konularda PKP, Moskova ile tam bir görüş birliği içindedir. İSPANYA KOMÜNİST PARTİSİ 30 bin üyesi bulunan îspanya Komünist Partısi, faaliyetlerini yasa dışı olarak sürdürmektedir. General Franco'nun uzun iktidarı süresince Franco'nun Falanj Partisi'nin dışında Ispanya'da hiç bir siyasal partinin faaliyetine izin verilmemıştir. Kral Carlos yönetimi ise siyasal partilerin faaliyetlerini serbest bırakmaya hazırlanmasına rağmen, Komünist Partiye izin vermeyeceğini sık sık ve açık bir dille belirtmiştir. Parti Başkanı Dolores Ibarruri Moskova' da, Genel Sekreteri Santiago Carillo ise Pariste sürgünde yaşamaktadır. İspanya'da uzun yıllardan beri seçim yapılmadığı için Komünist Parti'nin gerçek gücünü saptamak zor olmakla birlikte, cThe Guardian» gazetesine göre Franco'nun ölümünün ardmdan yapılan bir kamuoyu yoklaması sonuçlan Sosyalistlerin 9 milyon, Hıristiyanlar Demokratlann ise 8 milyon kişinin desteğıni sağlarlarken, Komünistlerin 2 milyon kişinin desteğini sağladıklarını göstermiştir. Siyasal gözlemciler, İspanya'da diğerlerine oranla en iyi örgütlenmiş olan partinin Komünist Parti oldugunu ve bu partinin yasa cüşı işçi sendikalan üzerinde büyük etkinliği bulunduğunu belirtmektedirler. İspanya Komünist Partisi İtalyan komunistleriyle yogun işbirliğl içindedir. İtalyan komünistlerinin •tarihse! uzlaşma» ilkesi, İspanyol komünistleri tarafından da hararetle desteklenmektedir. İspanyol komünistleri Moskova'dan bağımsız politika izlemek konusunda İtalyan komünistlerinden de daha ileri gitmekte ve bu konuda Batı Avrupa'aa başı çekmektedirler. Parti lideri Carillo'ya göre «Uluslararası komünizm dör.emi çoktan aşılmıştır ve Moskova'ya bağımhlık artık Batılı komünist partiler için hareket noktası olamaz.» Motorize Komandolar Geçenlerde Doğu illerinden gelen öçretmenler anlattüar. Erzurum gümriiğünde Avrupa yapısı otomobiller satüıyormuş. Komandolar •jümrüicü çtvirmişler; Bu arabalan Ülkii Ocaklan alacak. demişler. tlkü Ocaklan parasını ödemiş, almış arabalan. Şimdl bu arabalarla köv köv dolasıvnr. Ülkü Ocaklanna üye kaydediyorlarmış... Faşist taham oluştarmağa calışıyorlar köylerde. üyanık köylüler komandolara yiizvermiyor ama baskı fiderek yoğıınlaşıyor. tnsan düşünüyor, bu öğretmenler Milli Effitim Bakanı Sayın Ali Naili Erdem'e başvursalar ne yapar? örneklerini çok gördük, öğretmenleri suçlar. APIi Milli EjHtim Bakanının MHP'ye daha çok yakıstığmı AP'liler bile söylüyor. Başkent çevrelerinde çiderek varılan yarjn şu: Faşizm AP Genel Başkanı ve Başbakan Demirerir patrnnaiınria örcötlenivor. ?onra da soruyor başkentliler? CHP bu konuda da bir dosya bazırlıyor mu? Bunn ne zaman kürsüye ectirecek? HAZIRLAYAN: Müşerref HEKİMOĞLü Ve Batı Avrupa ülkelerindeki diğer komünist partiler... Ifalya, Fransa, Portekiz, İspanya ve Finlandiya dışındaki Batı Avrupa Komünist Partileri ülkelerinin politikasında etkin değil. îtalya, Fransa, Portekiz, îspanya ve Finlandiya komünist partileri dışındaki Batı Avrupa komünist partileri, belli bir güç oluşturmalarına karşılık, ülkelerinin politikalarmda etiunlik sahibi değildirler. Bu partiler, ; r güte kayıtlı bulunan üye sayılarına göre şöyle sıralanabilir: • BATI AL.MANYA KOMÜNİST PARTİSt: 4 0 bin kayıtlı üyesi bulunan bu parti, 1974 yılındaki son genel seçimlerde toplam oyların °o 3'ünü , alabilmiştir. Herbert Mies'in başkanı bulundugu bu partinin Batı Almanya'da etkinliği yoktur. • tNGtLTESE KOMÜNİST PARTtSt: 30 Din kayıtlı üyesi bulunan bu parti, 1974 yılında yapılan genel seçimlerde oylann °'« l'ini alabilmistir. Avam Kamarası'nda milletvekili bulunmayan Partinin Başkanı Gordon McLennen'dir. • YUNANİSTAN KOMÜNİST PARTİSİ: 28 bin kayıtlı üyesi bulunan bu parti, Yunanistan daki cunta yönetimmin devrilmesinden sonra yapılan 1974 genel seçimlerine diğer bazı sol partilerle ve «Birleşik Sol» adı altında katılmıştır. Bu seçimde oyların '.o 9,4'ünü alan Birleşik Sol»un 300 üyeli Yunanistan Parlamentosu'nda 8 temsilcisi bulunmaktadır. Moskova çizgısındedü. • İS\TÇ KOMVNtST PARTİSt: 17 bin kayıtlı üyesi bulunan partinin esas adı İsveç Komünist St'l Partısi'dir. Lars \Verner başkanhğındakı parti 1973 yılındaki son seçimlerde oyların °'o 5.3'ünü almıştır. 350 üyeli İsveç Parlamentosu'nda 19 milletvekili bulunmaktadır. Palme hükümetine zaman zaman dış destek sağlamaktadır. Psrtinin etkin çoğunluk kanadı. Moskova'dan bağımsız bir politika izlemekten yanadır, • NORVEÇ KOMÜNtST PARTİSt: 5 bin kayıtlı üyesı vardır. Başkanı Martln Gunnar Knutsen'dir. Sosyalist Halk Partisi tle öırııkte • HOLLANDA KOMÜNİST PARTtSİ: 1 2 bin katıldıâı son seçımlerde oylann % 11.2 sini kayıtlı üyesi vardır. Başkanı Henk Hoeiîstra'dır. almıştır (197.Tı Parlamento'daki 155 1972 seçimlerinde oylann °« 4.5'unu almıştır. 150 / sandalyeden 16'sı. Sosyalist Halk Partısi ve üyeli Parlamento'da J milletvekıliyle temsil Komünist Partt'ye aittlr. (Batı Avrupa Komünist Partllerinden üye edilmektedir. Sosyalist blokla aynı paralelde s?yısı 5 hinden az olanlar bu sıralamanın dışında politika izlemeye karşıdır. Hollanda hımlrıltnıstır.l • KIBRIS KOMÜNtST PARTİSt: AKEL adıyla tanıdığımız partinin başkanı Ezekias Papaioannou'dur. 14 bin üyesi vardır. 1970 yılında yapılan seçimlerde toplam oylann lo 39,7'sini almıştır. 35 kişilik Parlamento'da 9 milletv?kılıyle temşil edılmektedir. Ülkenin en bü>"ük spndikn?ı AKEL'in denetimı altmdadır. Ülke politikasınrta etkin rol oynamaktac'ır. • DANtMARKA KOMÜNtST PARTtSt: 8 bln kavıtlı üyesı vardır. Başkanı Knud Jernersen d'.r. 1973 seçimierınde oyların V 3,6'sını almışür. 179 o kişilik Parlamento'da 6 milletvekiliyle temsil edilmektedir. Son yerel seçimlerde oy oranını önemli miktarda arttırmıştır. • BFLÇİKA KOMÜNİST PAUTİSİ: 15 bin • AVL'STURYA KOMÜNİST PARTİSİ: 25 bin kayıtlı üyesi vardır. 1974 yılındaki son kayıtlı üyesi vardır. 1971 yılında yapılan seçimlerde toplam oyların % 3,2'sıni almıştır. 2 2 1 seçimlerae oyların •« 1.2'sini almıştır. • ' kişilik Belçika Parlamentosu'nda 4 milletvekili Parlamento'da temsilci' ve bellı çevrelerde bulunrrmktadır. Başkanı Louıs Van Geyt'tir. etkinliSi voktur. Başkanı Frara Muhndir. tîllra nnlitilrecınrla etlrinli» ırvlrtıir