Katalog

Afrika'nın güneyindeki yenı çiDan • IHRACAT1NIN % 40'INI MOZAMBıK YOLUY LA SEVKETMEKTE OLAH RODEZYA 1Ç1N ŞıMDı TEK YÛL OLARAK GUNEY AFRtKA'DAN GEÇEN DEMıRYOlU KALDl. Polîtikada Sorunlar ERGUN BALC1 meydan okuyan adam • RODEZYA DA 280 BıH BEYAZ, 6 MılYOK SıYAH ıNSANI YOHEÎıYOR BEYAZ HAIKIN °t. 4 0 1 , ULKEYE 1965'ÎEH SONRA GElMı$ D • GOZtEMCıLERE 60RE ARAZıYı IYI TANIMAYAN BEYAZIARIN YERLı GERıLLALARA KARJI EAJARIU SAVA5 VERMELERı ÇOK GÜÇ. IAS SMtTH Rodezya Başbakanı Mozambık hukümetınm geçen hafta lle olan smırıru kapatması AfriKanın bır suredır kavnayan guney bolgesmdekı buhrana yeni bojutlar kazandırmıştır Mozambık smırımn kapanlmasından bır kaç gun sonra Rodezya hukumett sılahlı kuvvetlerındekı asker sayısuu arttıracagını açıklamıştır. EKONOMıK DARBE Rodezvadaki ırkçı Ian Srruth rejıml ise Mozambık smmmn kapatılması tle ıktısadı bakımdan çok guç dunıma duşmustur Zıra Rodexya' nın ıhracatının • o401 Moîambı* youıyla demz« ulaşmaktaydı Rodezvanın her vıl ıhraç e'tığı bınlerce ton krom, bakır ve dığer madenler Mozambık te Beıra \e Maputo lımanlarından dış dunyaya sevkedıhyordu Mozambık sınırımn kapanmasından sonra Rodez\amn ıhraç ettıgı malları gondereceğı tek jol olarak Guney Afnka dan geçen demıryolu kalmıştır Bu demıryolu da Rodezya'nın tum ıhracatını taşımaya yeterlı değıldır MOZAMBİK BOTSVANA HINT OKYANUSU RODEZYA ILE OLAN Lorenco Margues Guney AFRIKA SINIRINI KAPATINCA İAN SMİTH ÇOK GÜÇ DURUMDA KALDI Ian Smıthın Afrıka Ulusal Konseyı Başkanı Joshou Nkomo ıle bır an once anlasmasını ıstemıştır Goruşmeler başlamış anca<c ikı taral bır turlu anlaşarnamıştır Mozambık sınınmn kap&nması üe sıjasal atmosîenn ansızuı sertleşmesı goruşmelerın kesılmesı ıhtımaluu doğurmuştur Bu takdırde Vorster ın detant pobtıkası tehlıkeye gırecek ve kanşıklıklar Guney Alnka ya da sıçrayacaktır Rodezya Başbakanı Ian Smıth'uı ıse durumu çok krıtık bır aşamaja gelmıştır Rodezya'da 280 bın beyaz ve altı rnılyon zencı bulunmaktadır Ancak ıktısadı \e sosyal ayrıcalıklann tumu bevaz azmlıkta toplanmıs olup 6 mılvon zencı ıltıncı sınıt vatandaş muamelesı gormektedır VORSTER OUÇ DURUMO& Rodezja . Mozambık ılışkılerının gergınleşmesı Guney Afrıka Başbakam Vorster ı de çok guç durumda bırakmıştır Kendı ırkçı rejımıne zaman kazandırmak ıçm Ian Smıth ı gozden çıkarraış olan Vorster bır suredır Rodezyah bejazlara, sıvahlarla anlaşmalan ıçın baskı yapıvordu Nıtekım geçen yıl Vorster, Rodezya da bulunan 2000 Guney Afrıkalı pohsı gen çekraış \e ESKı IM61I1Z SOMURGESi Rodezvaya da eskı adı\la Guney Rodezya, Nyasaland ve Kuzey Rodezja eskı Ingılız somurgesıjdıler 18931923 tarıhlen arasında Ingıltere Afrika'nın güneyindeki ülkelerin askeri güçleri RODEÎYA Rodezya 4500 Msılık kara fcuvveti 1200 taşınk hava kuvveü 8 bın kışüık polıs kuvvetı, 33 bın ihtıyat, 40 tane de rnodası geçmıs uçalc. tarafından jonetılen Rodezya 1923 te ozerk koloni statusunu almıştır Ikıncı Dunya Savaşından sonra bu uç somurgede yonetımde olan beyazlar arasında bırleşme eğıhmlen guçlenmeye başlamıştır Böylece başKaldıran sıyahları tek merkezden denetleme olanagı doğacağı gıbı yeTaltı \e yer ustu servetlerı de daha etkılı bıçımde ışletılecektı Yerh halkm karşı çıkanasına ragmen 1953 te Rodez\a Nyasaland lederasyonu kuruldu Federal meclıste 300 bın beyaz, mıUetvekıltenrun 0 80 1 tarafından 7 mılyon zencı ise, meclısın • o2O' sı tarafmdan ternsıl edılıyordu Bu garıp durumun devam edemejecegı bellıydl Nıtekım, art&n huzursuzluk karşısında 1962 de Nyasaland, 1963 te de Kuzey Rodezya Federasyondan aynldı 1964 yıhnda Kuzey Rodezya <Zambıa> adıyla, Nvasaland ıse .Malawı» adıyla dağımsız Cumnurıyet oldular I1MBABWE Zımbabve Kurtuluş Ordusunda 12 bin dolaylarında Rodezyah sıyah gerüla bulunmaktadır Ancak bunların ^alnız 3 binı tam egıtımden geçmıştır Genllalann 1000 kadan Rode«yanın ıçınde gen kalanlan ıse Mozambık ıle Zambıya'da üslenmıştır Silahlannın çoğu Sovyet yapısıdır S «ıM T fuzeleri vardır ÎANZAMYA Kara Kuvveüeri 13000, Havacı 1000 Denız Kuvvetlen 600, Mıhs kuvvetlerl 35 000, Sılâhlar 1 tank taburu, bır topçu taburu 6 hueum botu, 20 uçak. Süâhlann çofcu Çın yapısıdır TEK TARAFU BAG1MSIZUK Genye kalan Guney Rodezya da ıse ıvl orgutlenmış olan beyazlann ıktıdarı terketmeye nıjetlen joktu Nıtekım 1964 te Başbakanlığa gelen Ian Smıth ertesı jıl tek taraflı bağımsızlık ılân ederek tngıltere ıle baglannı tamamen koparttı Boylece 280 bın beyaz, 6 mılyon sıyah lnsam hıçbır denetıme bağlı olmadan •gonlunce» yonetmeye başladı Ancak son yıllarda yerlı halkta faşıst yonetıme karşı dırenme hareketleri yogunlaşrtuştır Halen Rodezya ıçınde faalıyette bulunan sıyah genlla lann sayısınm 10001 bulduğu bıldmlmektedır Beyazlann durumu ıse hıç de ıçaçıcı degıldır «Th* Sunday Tımes» gaietesının bıldırdiğıne eore, bejaz nufvısun aşağı yukan "«40't ulkeye 1865 ytlmda Ian Smıtrı ın tek tarallı bağımsızhk ilân etmesmden sonra gelmıştır Bu bakımdan arazıyı ıyı tanımavan beyazlann Rodezya da dogmuş ve arazı\ı gayet ın bılen sıyah gerıllalara karşı başanh savaş vermelert çok guç olacaktır Üstelıls Mozambık hderı Samora Machel Rodezyah genllalara her turlu yardımı yapmaya hazır olduğunu büdırmışür Rodezya sorununun dunya basınında daha uzun sute yer alacagı soylenebılır (Dış Haberler Servlti) GUHEY AfRiU ' Kara kuvvetlen 38 000 asker, hava kuvvetlen 8500 kışı, denız kuvvetlen 4 000 İhtıyat 138 bın, ayrıca 75 bın sirıl «komando» Sılahlar 108 savaş uçağı 3 demzaltı, 2 muhrıp, 6 denızaltı avlayıcı gemısı, 10 sahıl mayın tarajıcısı. ZAMBİA MOZAMBİK Mozambık Süâhlı Kuvvetlerinın 20 000 dolaylannda olduğu tahmın edılmektedır Sılahlann çofcu Çın yapısıdır (Dış Haberlet ServUİ) Kara Kuvvetlen 5000 Hava Kuvvetlen 800 Sınır pohsı 1000 Yan asken güvenlık kuvvetlen 2 500, 20 sav«s uçafı »« 2 topçu taburu. v * "Batı'dan gelen eleştirilerden rahatsız olmuyorum Son zamanlarda, özellikle petrol gelirlenndekl gerıleme nedenıyle Iran'ın hızla gelışen bır ekonomık bunalım ıçıne gırdığı one surulmektedır Kapıtalıst ulkeleTle, bır üçuncu dunya ulkesınm yapısını aşan ılışkıler jçme gınnış olan Iran ın ekonomık durumundakı gelışme BatıU çevrelerde çok yakından ızlenmektedır. Le Monde gazetesı muhabırının Iran Şahı ıle bu konularda yaptığı goruşmeyı ozet olarak sunuyoruz SORU Bır yıldan ben, Tahran'da vabancıların oturdugu semtlerde Eskı hareketlılık gorulmuyoT Bu, ışadamlarırun artık Iranla ışbırlığı vapmak ıstemedıklerl anlamını» nu gelmektedır' CEV4P Yabancı işadamlarının baştaki davranışı «Altvna hücumsu andmjordu Bunlann pek çoğu kolay para kazanmanın yollannı anjordu Ama bugun bızım cıddı bır tılke oldug^ımuz ve planlı programlı çalıştıgımız anlaşümıştır SORU Iran'da çalışan bazı fırmalar ödemelerde gecıkmeler olduğunu ılerı sunıyorlar. Bu gecıkmeler nereden gehyor'' CENAP Bızım, odemelerdekı gecıkmemız, yapısal rutelıkte olmadığı ıçın onemlı değıldır Bunlar sadece petrol alıcısı ulkelerın odemelerinı zamanında yapmamasından ılert gelmektedır Bugıınden ıübaren îran'da, tutumunu anlaşmalara •uymayan alıcı ulkelere gore duzenleyecektır SORU Yeraltı zengınlıklennız yırmı ya da iirmıbeş yıl ıçınde tukenecektor. Bu tarıhe kadar ulke ekonomısını bağımsız bır duruma getırebılecek mısınız'' CEVAP Bu konuda bız dığer petrol uretıcı ulkelere orarüa daha şanslı durumda>ız Bızım gaz rezervlenrmzın tukenme olasılıgı yoktur Yakında petrolun bır enerjı olarak tdketılmesıne son vereceğız ve petrolu petrokımya hamtnaddesı olarak kullanacağiz Nukleer santralları kaltanma planırtuza almamızın amacı da budur. SORU Başbakan Hüveyda 1985 yüında tran da her uç aüeden ıkısımn telefon ve buz dolabı ıkı aıleden bırmuı de otomobıl sahıbı olacağını açıkladı Bu hedeüerde bır değısı^uk yapıldı mı' CEVAP Hayır. Ancak çevre kırlenmesı glbı bazı duşunceîerle otomobıl sayısında bır kısıtlama\a gıdeceğız SORU Bır yıldır îran'ın vabancı tınansmanları reddettıgı bılınmektedır Bugun ıse açıgı kapamak ıçın bu jola başvurulacagı açıklanmıstır Bu durumda Krupp orneğınde oldugu gıbı A\rupa'da yatınm yaptığınız ıçın pışmanlık duyuyor musunuz' C E V \ P Elbette kı hayır. Bunlar uzun doremlı tekrolojı yatmmlandır Bızım ıçın ılgmç olan Alman teknolojısıne adım atmaktır. SORU Butçeyı denkleştırmek ıçın buyuk gehr dılımlerını vergılendırme>ı duşunmuyor mu0 sunuz CE\4P Iran'dakı kalkınmanın zengını daha zengm vaptıgmı sanmayın Ben butun şırket sa hıplermm, hısselennın »ı 49'unu once ışçılenne sonra da koylulere dağıtmalannı zorunlj kıldım Sermaje uzerındekı vergı, gel'r uzenndekı ver gıden çok daha onemlıdır Bızım gıbı kalkınma donemmde o'an bır ekonomıde gehrlerı buyuk olçude vergılendırmek gelışrneyı trenlı\ebüır Sa nmm bızım vergı sıstemımız yenndedıt SORU Tahran'da bır kabme değışıklığı \e bazı atamalardan soz edılıyor Bu aeğışıklıklenn amacı nedır'' rncvpt ve aruâkaizhlt IRAN İAHI RIZA PEHLEVİ, OlKESıNıM EKOHOMıK DURUMU VE ılı$KılERı ICOHUURINDAKı GORUJLERıNı RANSIZ LE MONDE GAZETESıNE AÇIKLAD! 5AH, YONEÎıM KADROSUNDAK, SON DEGtJıKLıKLERlE RU$VET VE AHIAKSIZLIGI ONLEMEYt AMAÇUD1KU RINI SOYIÜYOR. u tran Şahı: Kalkınan ülkelerde gelirlerden büyük ölçüde vergi almak gelişmeyi önler99 Kaçakçılık yapmak icin özel uçaklardan bır filo kuran Meksikalı gümrükçü tutuklandı MEKSIKA Kaçakçılık vapmak Içm ozel uçaklardan bır lılo kuran Meksikalı bır gumrukçu tu tuklanmıştır Mekstfca ıle Ampnka Bırleşık Devletlerı ara sındakı sınırda bulunan Matamoros adlı Meksıka kentmde gumruk şe£ı olan Jorgp Humberto Rodrı guez şımdıje dek hava yoluyla yaoılan kaçakçüıga karşı mücadelede basarısı ıle taıunmış ancak ger çek ortaya çıkınca Rodnguezın bu çabalannın gumruğe vararlı olmaktan çok rakıplerını ortadan kaldırmaga yonelık olauğu anlaşılmıştır Haben veren kajnaklar kaçakçı gümruk şefı nın, on kadar ozel uçaktan olusan fılosu ıle Meksıka'ya tonlarca kaçak mal sokmuş olduğunu ve bu arada çoğu gumruk gorevlısı olan altmışa yakın kışının Rodrıguez hesabma çalıştıklanran ortaya çiitığmı büdırmektedır. (a a) unvaya meydan okuyan adam, devince kim telir akUnua? Her halde Ilk olarak duşuneceğıniît, Basban Gerald Ford olur Dünvanın en Ruçlu de\letınm başında bulunan \e tek huvrukla yervuzunu bırkaç Vx% ımha edebılecek biı nukleer sataşı başlatma vetkis! olan Ford, gunumuıde dünyav» meydan oknyabUecek Uderter Ustesınde on sırayı tutar. Dönvava meydan okuyabilecek diğer bir Hder de KremHn'de oturuyor. Nukleer silâh gucu bakımtndan ABD'je vetışmiş, savaş gemUeri vervuzunun tutn buruk denizlerlne vayılmış olan Btritıci Sekreter Uonid Brejnev Ustede Ford'un bemen yam başında yer ahr. 800 milvon Çinltnin Uderi Başkanı Mao. katası bozulduğunda dunvava mevdan oknyabüecek liderler arastnd» akla gelen başka isimdSr. Ve nıhayet vervuzunun vn nüfuılu dıplomatı Henrv Kissinger'in kendıne oıgu yontemlerlyle donyaya meydan okuması duşunulebdır. Ancak bu üderlerin hlçbiri dunvava karşı açıktan bır meydan okuma içlnde dejrUdirler. Uıploması sanatının kur»U»nn» göre bir Hert, iki «eri, ya da Ikl üeri bir gen, durumu idare etmetcte, dünvavı karsüanns almaktan çekınmektedirler. Ama gelin gorün ö , tura dunyava mevdan okumaktan çekinmejrerek, açık açık konuşan bir lider de vardır. Bu Uder sayın Rauf Denklaş'tır Bakın ne dıyor Kıbns Turk Federe De\leti Başkanı 1 nurt gftnü Girnc'de yapügı konusmada: «Kıbns konusunda, Amerika'nın, Rusja'nın ve A\nıpa* nın bastasına bojun egraek ve toplumu yeniden felakete surukle>ecek bir duzenı bıze «Barışçı tnakul insaıüar» de»ınlçr dıye kahul etmek nıvetınde değilız » Sayın Denklas, konusmasuıda jerçl uçuneu dunvadan 8öı etmı\or ama, Avrupa ıle Sovyetler'ın onerisini kabul etmedıgine gore, uçuneu dünvanın bans önensini de kabul etmedıgt besbeUı. Boylece sarın Uenktoş, goğsunu gere gere dünyaja meydan okuyor \e blıim de goğsumuzu kabartnor Gerçı »tom bombamız, nukleer (uzemız yok ama, Ford'un, BreJnev'in, Mao'nun yapamadıgını >apan, tum dunyaya mey dan okuvan bır devlet adamımıı \ar. Hele Kıbns'lı so>daşlarımıtın Savtn Denktaştn bu söı lerl uzenne her halde Rozlerı yaşarmıştır. İki halta onceki «Newsweefc» dcrgısinde Kıbns'ın eka nomik durumunu ele alan yazıda Kıbns Turk kesitnınd geçen yıl 8 milyon dolarhk ihracat japümasına kar^ılı Rum'ların 132 mılyon dolarlık ihracat japtıkları belırtil jordu. Gene dergiye göre, Turk kesımınde bazı temel m» delerde enflasyon oranı '.ÎOe ulaşmLştır. Ama eminiz h>a\ın Denktaş'ın dunyaya meydan ok jan konuşması bu ekonomik «Ayrıntıları» unutturmuşvu Meydan okuma, hayın Denktaş'ın %azge«emedığt b huydur. Kıbns Turk Federe Devleti Başkanı seçen jü k sım »yında da New York'a Oenel Kurul göruşmelerlıu lemeye gittigı zaman BM'e açıkça meydan okuyan hai >a girmış, daha da ötede Dunja Teşkılatuu tehdit etmışt Denktaş Genel Kurul'da aleyhımiîde çıkscak bır karın nunavacagımızı, ustelik boyle bir karar çıktıgı takdırde U lumlararası goruşmelerin kesilebileceginı so>lemıştır Sayın Denktjş, bunun sorumlulugunun dognıdan dog va Genel Kurul'da olacağını da beUrtmi»tır Vaıü Denk Genel Kurul henuz Kıbns sorununu jtoruşme^e başlaı dan, Sosyalist, Kapıtalist, bloksuı bloklu kım \arsa ultıı tomu çekmistir: «Ya blzim istediginuz yonde bır ka aUrsuuz, y» d» yapacağınuzı bllinz» Çekmistir de nc olmuştur" Denktaş'ın Kıbns Turk toplumu adına BM Genel mlu'nda konuşturulması jolundakı Turk önerisının g şulmesi bıle reddedUmjştır. Turkiye'nin karşı çıktıgı bloksuzlar tasarısı ise 1 (Turkiye) karsüık, 1V7 oylıı kabul edllmıştır.. Ssvuı DenkUş, Genel Kurul toplantisından TurkJ^ donu^bnd« 4e tutumunu dejrlştırmemis ve lsUnbui'ua dtgi demeçte «Bu salhada bağımsız Kıbns Turk Ft D«Tİ«1tnin ilinı Jçin çahfmm nmanı seldı» demiftiT. Cephe hukumet» vetkılilennın de terdiklen dem tutarsızlıkta Denktaş'mkınden geri kalmamış, Devle k»nı Sayın Seyti özturk Turkite'nin BM karannı kesı le kabul etmedığini ve buna uymavacajını sovlemi^ti Kıbns sorunu, Turkıye'yi gorülmemiş bir yalnı lçine ruvarlamıştır Ssyın Denktaş'ın vapıct bir öneridctı vohsun, s dunvava mtvdan okuyan demeçleri ıse gıderek mizab ne kaçmaktadır. Gerçı Ataturk «Bir Turk dunyava bedeldir» der ama. bix Ateturk'un bu soıu sojlerken Sayın Denkta; sünduğunu hiç sanmıyoruz ABD Kongre üyelerinin 33'ünün milyoner olduğu bildiriliyor W4.SHİNGTO\ ABD Senato ve Temsılcüer Meclısı uyelerınden 33'unun müyoner olduğu bıldmlmektedır Bu mıljoner lenn 16 sı Demokrat Partının «ağır topları» dıye nıtelenen u velerdır Dığer 16 milyoner Cumhunyetçı Partı üyesı, bırı ıse bagımsızdır. U S News and World Report dergısının bıldırdiğıne gors Senato ve Temsılcüer Meclısın de bır o kadar da «mılyonere \akm» zengın uye bulunmakta dır ABD Kongresmm milyoner uyelermden bır bolümu servetlermm ne kadar ı lemedıklermı soyl( Otuz uç mılyon? mu servetlennı a bolumu kendı öze zılarının da zengl evlenerek sağlamı Aılelermden k milyoner olanlar tor Edward Kenı maVtadır Servetı babası Joseph K mektedır Kenne kesınhkle ne kad lırtmemekle bırlı odentılennı bası dır 1974 vnlında ge dolar dolavlarım nan Kenndy'nıt 220 bm dolar k Kongredekı T ğunun servetlerı lamaktan kaçın bıldmlmektedır. Baskan Yar Rockeîelîer ın & Şah Rıza Pehlevi Pasolini'nin katili yaşı küçük olduğu için serbest bırakılacak ROM\ Unlü Italvan sınema yonetmenı Pıer Paolo Pasohnıyı olduren 17,o yaşındakı Pıno Pelosı'mn bırkaç ay bır ıslahevmde kaldıktan sonra serbest bıraküacağı bıldmlmektedır İtalyan yasalanna gore, suçu ne olursa olsun sanık eger 18 yaşınüan kuçokse ruştunu kazanıncaya kadar bır ıslahevınde kalmakta, sonra da ozgurluğune kavuşmaktadır Kuçuklerı olağan mahkemelenn sert cezalandırma jontemlerınden korumayı amaçla\an bu yasanın, Pasolını davası dolayısıvle bazer> garıp sonuçlan doğurdugu yonundekı tartışmalar \oğunlaşmıştır Bu goruşe dayanan Pasolını aılesmm avukatlan da çelışkıyı belırtmekte \e katıl Pelosımn 6 ay daha buyuk olr ası durumunda jırmı yıla mahkum olacağını vurgulamaktadırlaı Pelosı aılesınm avukatlan da \asalar uyannca davanm sonucunun şımdıden belırlendığını ve amaçlannın gerçegın ortaya çıkması olduğunu belırtmektedırler Çunku ın vapüı ve 1» ^•^cniıni'nın kavga 14 ve 16 vaşlannda ıkı kardeşi tutuklamıştır Bu ıkı çocuk da cına^ete katılüıklarını ıtırai etmıslerdır Da*a, teknık \e hukuksal açıdan bu çızgıvn ızlerken olav bır yanda snasal bır boyut kazanmış, ote vandan da bır «homoseksuellık» tartışmasına yol açmıştır Gerçekten de Pasolım'nm oldurulmesı uzenne îaşıst ve sağ egıhmlı basının olayla ılgılı bütun yorum'irı «Pasolın sapıklıklanmn cezasuu odedı» sozlen çerçevesınde bıçunlenmektedır Sagcı Italjan basınında bu tur yanlar ver alırken ulkemn çeşıtlı vorelerındekı îaşıstler de katıl Pelosı ye telgraüar mektuplar vollamakta ve onu «CoV. ıv 1 yaptm ulkeyı bır mıkroptan kurtardın Butun homoseksuellerın oldurulmesı gerekır» dıye desteklemektedırler Sağcı basının yoğun vaymlan sonucu kamuovunun d'kkatmm de bellı olçulerde Pasolini'nin hurharca olduruldüğu gerçe&ınden uzaklaştıgı vf sorunun bır homoseksüellık SAG EG1L1ML1 ıÎAıYAH YAYIN'ORGANIARI, UNLU YONEÎMENıN OLDURULMESı OLAYINl «PASOUMı SAPIKLIKIARINIK CEZASINI ODEDı. DıYE YORUMIUYOR ULKENıN DORI BıR YANINDAKı FAJ1SÎLER1N ıSE KATıLE «ÇOK lYt YAPTIN IIAIYA Yl BıR MıKROP'^N KURÎARDIN BUTUN HOMOSEKSUELLERıN K OlDURÜLMESı GEREKıR. Tfir,PiFLAR mlmaktadır soru soranlara gmhğımı sı mamı engelleye larak gormuyo <Dış VOTI dolarm us CONCC NEWY İNMES ALTI A YASAI NEW YORI New Jersey î mı» Concord« üe alınan bır ğu u/ere Du Fransa'nm R