Katalog

Âmbargo kararı ne bir 'şaşkınlık, ne de 'Yunan kulisi,nin oyunudur Türkiye ve Yunanistan'ds pek çok üs ve tesis ABTJMin Mefct veya 'satkısıyla kurulmuştur. Bunlar hmanlar. uçak alanlan. haberleşme ve gözleme ınerkezlen, ikmaj ve füxe atış alanlandır. Bütün bu alt yapı; evsahibi ülke, ABD ve NATO'nun savas ve barış ihtiyaçlan ıçin yaraUlmıştır. Bu konudaki rapor açıktır. Turkiye ve ABD'nin taktik çıkarlarım NATO ihtiyaçlan dışmda ve ayrı ayn değerlendirmektedir. NATO'nun başlıca amacı Türkiye' nın dışında bulunduğu «merkez»ı korumakttr. Kongre raporunun verdigi bilgiye gore, Türk hükümeti ABD •e NATO üsleri içinde yalruzca birint «ortak tesis» olarak nitev lemektedir. Diğerlerinin bir kısmı doğrudan dogruya ABD'ye, bır tasmı da NATO'ya baglıdır. Bunlar söyle sıralanabüir (Sh. 6263, Efc. E): Yunanistan ve Türkiye'nin NATO'dan aynı anda ayrılışı, Fransa'nın kopuşu kadar etkili olamaz,, • Türkiye ne NATO, ne de ABD için Batı'nın 'son derecede önemli,, bir savunma alanıdır ABD Kongresi raporuna göre, her iki ülke de "Hür Dünya,,nın savunma olanaklannı arttırıyor reya ortsk amaçlar için kullarulmasına karar Terdikleri tt&OTarda önemli ölçüde kısıtlanoı. «Fakat bu durum yıne (ABD'ne bolgede) geniş çapta hareket serbestisı bıraktı. Omegin 1970'de Kral Hüseyrn Filistin ayaklanmasını bastınrken Amman'a gerekli malzevne Adana'dan uçuruldu. Aynca son Arap tsrail savaşında, ABD'nin doğu Jayılarından Israil'e yoğun ikmal yapıldığı sırada TUrkiye'deki haberleşme olanaklarının sınırlandmlmasına gidılemedi. 1973'te uçak ve tank gibı öncelikli silâhlar gemiyle îsrail'e taşınırken, uzun menzilli hava taşıması için Amerikan yöneticüer! bu ülkelerdeki alanlann kullanılması konusunda Yunanistan vı Türkiye'nin onayuıı almadı)ar bile.» (Sh. 17). Hem Türkiye, hem de Yunanistan'ın ABD İle olan ittifaklann dan kopmaları olasılıgıpı ABD Konpresi çaresiz bir telâket olarai da degerlendirmemesredir. Rapora Eöre. «Her İki ülkenin de ABB Te ülkelerinden aynlma notalan vermeleri halinde 6. Filo (Jteçir olarak) üs ve ikmal zorluklan île karşılaşacak; fakat artan masral ve rlske rafmen tsrail'e etkin ABD yardımı sürdürfilebUecektir (Sh. K). Son tahlilde ABD Kongre raporu Türkiye ve Yunanistan'ın Al deniz ve Ortadoğu'dalti ulusal (!) savunma amaçlan ve buna yönı lik faaliyetleri açısından beş ana sonuç çıkarmaktadır. Raporun 1! sayfasmdan aynen aktanyoruz: « • NATO ve ABD lle ittiîak halinde bulunarj askeri ba'mmds kuvvetli bir Yunanistan ve Türkiye kendi bölgelerinde strate.jik b istikrar yaratacaktır. • Her iki ülke de bölgelerinde «Hür Dünyanmn savunma ol naklannı artıracaklar ve Sovyet hareket serbestisini sınırlayaca lardır. • Diğer yandan Uö ülkenin de, NATO'nun merkw kesimır savunması için hayati hir önemi voktur. • Koydugu üs «nmrlamalan yüzünden Yunanistan'ın, ABD'ı Ortadogu'daki savunma çıkarlan açısından ancak mariinal bir ö mi vardır. • Tersine, ABD'nin Ortadogu'daki fiili ve potBnsiyel askeri fuzu, Türkiye bu ülkeye yuz çevirecek olursa, önemli ölçüde M lenecektir» (Sh. 18). KONGRE RAPORUNUN OEGERlENDiRilMBI AÇISINOAH ABD NE TÜRKiYETı NE M YUNANiSTAN'l KENDi ULUSAL GÜVENliGiNiH TEMEl VE VAZGEÇilMEZ KiLiî NOKÎALARI OLARAK GORUYOtL HAVA 4LANLARI İSTHY0MU1U: Savas „ Genel Amaç Deniz üsleri ve tesisleri ...... Depolama tesisleri: Yakıt . Nukleer sılâhlar „.. Egitim alanîan îneirlik Ankara, Karamürsel Yok Yumurtalık Gizli ve sayısı belirsiz (haritada gÖstcTilmemiştir) Yok HADGE (NATO hava Bavumnası yer tesisleri): Ankara, İsnit, Eskişehir, Lüleburgaz, Bartın. Diyarbakır, Perşembe, Pazar, Erzurum, Mardin. Çanakkale, Şarkışla, Kargazar. HABEK1EŞME TESİSIERİ: ACE High (NATO tropocfer pSrieme • dinleme tesisleri): Ankara, İzroir, Eskişehir, Elmadağ, Amasra, Merjalon, Perşembe, Pazar, Sivas, Diyarbakır, Mardin, Adana. DCS (ABD dünya savnnma haberleşme sisteml): Trakya f6 tane), Ankara bölgesi (5), îzmit bölgesi (13), İzmır bölgesi (31, Diyarbakır bölgesi (7), încirtik bölgesi (2), Malatya bölgesi (3), Sinop, Samsun. Amerikan Kongresi'nin gÖzüyle ABD Türk ve Yunanistan ilişkileri USÜSIUK TlSISlERt: Püze takip istasyonu Diğer üsler/tesısler ... ; Sarnsun Gizli ve sayısı belirsias (haritada gösterümemıştir) MtTAK KURUIUJ: ABD'nin Türldye'ye yardtm misvorra (JUSMMAT) Ankara ABD Lojistik Grubu Merkezı (TUSLOGr) Ankara NATO Genel Karargâhı: 6. Müttefik Taktik Hava Kuvvetleri (Sıstaf) Izmir Güneydoğu Avrupa Kara Kuvvetleri (LANDSOUTHEAST) Izmir Gönildüğü gibi şimdiye kadar açıklandıgından çok daha faz. la yabancı us ve tesis vardır. Türkiye'de. Rapora göre bunlar elektronik ve son derece raodem tesislerdir. Türkiye'nin ne askerı, ne de savunma ihtiyaçlarına dogrudan doğruya hizmet etmedıkleri gibı, Türk askeri personelinin bunları kuUanma bılgisi de yofctur. Zaten bu gözetleme ve dinleme tesisleri (DCS ve NATO'nın haberleşme ağı) ABD'nın, dünya çapındaki entelijans (casusluk) sısteminin bir parçasıdır ve ona bağhdır. Bunlardan bir kısmırun NATO görevi yapması durumu degiştirmez. Bakmız ABD kongre raporu bu hususta ne dıyor. (Sh. 13): «Türkiye'öekı entelijans toplama tesisleri ABD'nin plan, politika ve programlarıru uzun seneler etkılemiştir. Elektronik ve sinyal entelijans (ELİNT ve SIGNIT) sistemleri hâlâ önemlı bır rol oynamaktadır... Bazı kuruluşlar, stratejik nukleer faaliyetlere hasredilmiçtir... Türkiye'dekı bazı dinleme istasyonlan ABD' nin dünya çupındaki yer altı düşük kiloton nukleer denemelen algılayan sistemine bağlıdır. Entelijans toplama yöntemleri gizli muhbirlerden, havada, karada, denızde ve belki su altındaki son derece geliştirümiş aletlere kadar genış bir alanı kapsar.» (Sh. 13). Dr. Doğu ERGIL (SBF öğretim üyesi) Türkiye ABD'nin Doğu Akdeniz planları için yalnızca bir araçtır SONUÇ: Kongre raporunun degeriendirmesl açısından ABD ne TUrt ye, ne de Yunanistan'a kendi ulusal güvenliğinin temeı ve varg< mez kilit noktalan olarak bakmaktadır. Bu ülkeler. tüm savuı ümit ve stratejilerini bağladıklan. bu uğurda ağır masraf ve iı kaynağı taahhütlerine giırtıkleri halde. NATO savunma sistemı de Önemsiz bir yere sahiptırler Her iki ülkenin srüvenJiği NATC ABD'nin nükleer şemsivecı kapsatnına baglanmısUr. Bu yüzden harp halinde, gerek NATO'nun «merkez» kesimınin savunması smdan NATO müttefikleri. gerekse üzerîerinde banndırdıkla nemli nükleer ve casusluk sistemleri vüzünden hasım kamp tar dan ilk agızda tahrit) edilmeve adaydırlar. Bu olumsıu itü1 şartlannın her iki ülkenin halklan tarafmdan da bilindiği tak( kabul edilmeyecegi dogaldır. ABD Kongre raporunun sonuc kısmımn son maddesinde d taya konduğu gibi, Türtave ABD'nin Do?u Akdeniz ve Orta planlan için yalnızca bir »ractır. Önce Sovyetlerin boğazlar ve yoluyla güneye sarkmasını kısmen önleven bir engel, sonra ' ABD'nin yavılmacı amaçlan için stratetfk bir üstür. Arap dün da millivetçi rejimlerin ve bloklar arasında dengeli bir taral arayan Ort&dogu ülkelPrtntn ulusal güvenlik ve iç işlenne kaı yan ABD taraîmdan Türkıve'nin üzerindeki üs ve tesislerin nılımı yoluyla nasıl alet edildigi Konprenin kendi raporuyla « belirtümektedir. Kendi ulusal davalannda uluslararası alands daşlar, Müslüman ülkeler arasında iktisadi ortaklar aradığı bi da bu ülkelere karşı Türkıve'nin nasıl taraflı kıhndıiı meyc dır. Tarafsız ve ulusal bir diplomasi izlenmesini imkansız kıl koşullar altında Türkiye'nin, ABD ve NATO ile ittifaklanm vı gözden geçirmesi zorunl'jdur. Çünkü, körü körüne bu 1ttif batlüık Türkiye'ye ne ABD'den ne de NATO'lu müttefikle bekledigi ölçüde yardımı ve destegi saftlamakta, ne de onun ve uzak vadeli çıkarlanna hizmet etmektedir. ABD Senatosu ve Temsilciler Meclisi'nin aldıklan son te TÜrkive've askerî vardırra vine Kıbrıs sartma ba»lamıs ve fi bargoya devamı seçmiştir. TUrkiye'nin Kıbns'ta ödün vı lorlanmasının ABD açıstndan iki yaran vardır: 1) ABD'der laşan Yunanıstan'ı bu ülkeye tekrar vaklaştıracak ve böylec nin bu ülkedeki strate.iik çıkar ve üsleri tehlikeye pirmiv 2) Minnettar bir Makarios daha simdiden ABD'ye tanıdıgı üı kert ayncalıklan daha da artıracak ve Türkive veya Yunanis biri veya ikisinin de ABD'den kopmalan halinde daha zayıf karios idaresindeki bağımsız Kıbns'ın kontrolü ABD için lay olacaktır. Bu genel değerlendirmenin ışığında görülmektedir kl, ye ne NATO, ne de ABD için, kendi (Türk) hükümetinin inandırmaya çalıştığı gibi Ban*nın «son derece önemlu bii ma alanıdır. O halde ABD Kongresi'nin ambaTgo kararı \ gibi ne bir «şaşkınlık», ne de «Yunan kulisinin bır 05 Sadece ABD'nin Dogu Akdeniz ve Ortadoğu stratejisinir bir uzantısıdır. Öte yandan şu da unutulmamalıdır ki, Türkiye'de ön nnrtı ve çıkarlan bulunan ABD. zaten önemli bir ABD lıgı potansiyeli banndırmakta olan bu ülkevi. kolay kola\ kaçırmak istemiyecektir. Çünkü en azından Türkiye AB lanna su yönlerden hizmet etmektedir: • TÜTkiy© Sovyetler'in güneye açılmasmı kısmen Ö T dir. • Türkiye, ABD evrensel casusluk ve istihbarat a parçasıdır. • Türkiye, NATO ve dolaylı olarak ABD'nin bölged ri çıkarlan içüı tlstün bir insan kaynagı saglamak • Türkiye, ABD ve Batı Avrupa'n» Arap ve dt&er ülkeleri UzerindeM petrol politikasmm bir halkas kiye'nin sanayileşmiş Batı ülkelerinin oluşturduAjansı'na üyeliği de bu savı bir kere daha kanıtl • Türkiye ve canlandmlmaya çalısılan CENTO ve F liği örgütleri Arap baskısma karşı ABD'nin Isn ve diplomatik yardımını sürdürmesinde Arap birl şı Amerikan güdümünde alternatif bir güç meı turmaktadır. Şu halde ABD, Türkiye'de bağimsızlığa yönelik v< güdümünden iKaklaşmaya çalışan bir hükümetin iktidı sine doğal olarak karşı çıkacaktır. Türkiye, koyulasarak toplumsal bunalımm ortasmdadır. Pu bunalım Kıbns dan çok kısa bir süre sonra bozulan ve ABD yörüng bir diplomatik esneklik arayan GHP MSP koalisyont şırıı telemiştir. Bu koalisyonun dağılışı yamnda, CHP1' mel iktidarı yaklaşırken, sıkıyönetim ve antidemokrat rüı engelsiz tırmanışı kanımızca iç gelismelerin yamnd ilişkilerinin de ışığında yorumlanmalıdır. BAŞftSKOPOS MAKARİOS TürMye v* Yunanistan'ın ABD'den kopmaları halinde, Tayıf bir Makarios idaresindekl batımsu Kıbns'ın kontrolü ABD için kolay olacak... başka bır niteiik göstcrir. Özettikle Türkiye, Libya'dan başiayarak, Doğu Akdeniı'in tümünü kapsayan sahil ülkelerindeki ABD faalıyetlerınin basansını dogrudan doğruya etkiler. Bu bölgeye yönelik olan Sovyet askeri maceracılığmı durduracak Türkiye'den daha iyı bir yer yoktur.> (Sh. 16*. Geçen yülarda Ortadoğu'da kullanılmak üzere Amerikan askeri birlikleri, Adana'da üslendirilmişlerdir. tncirli hem ABD hava harekiUannda birlik nakli için potansiyel bir üs. hem de Basra Körfezi'ne giden ABD uçaklan ıçin bir ara duraktı. 1938 Lübnan buhram sırasında bu odak noktasını (încirlik) ABD savaş birlikleri (Lübnan'a müdahale eden) Yunanistan'daki üslerle birlikte amaçlan açısından çok elverişli bulmuşlardı.» (Sh. 16). Bu sınırsız özgürlük, 1%0'larda Yunanistan ve Türkiye'nJn ABD'nin hizmetine tahsis edilmiş olan kuruluşlarm sadece NATO TÜRKiYE VE YUNANİSTAN NATO'DAN AYRILIRSA NE OLUR? ABD yasama organı üyelerine göre Türkiye ve'veya Yunanistan'ın ABD, NATO veya her ıkisinden de kopmalarının iki turlü etkisi olabılir: Bu ülkelenn Sovyet kampı ile tam bir işbırliğine girmeleri, veya, gerçek bir tarafsızlığı seçmeleri. Rapora göre, Turklerin veya Yunanlılann NATO'dan çekilmesı Batı Avrupa ülkelerinden birinin ittüaktan çekümesi kadar etkili değildır. Çünkü Batı Avrupa ülkelen (NATO'nun merkezn bir Sovyet tehdidine karşı topyekün bir kalkan oluşturmaktadırlar. Bu ülkelerden birıne yöneltilen töhlike hepsine ve herbirine yöneltilmis dercektır. Ama bu durum Tıirkiye ve Yunanistan içın geçerli değildir. O yüzden NATO savunma stratejisine göre Avrupa'run «meıkezi» dışında üç savaş /savunma alanı mevcuttur. İtalya, Yunanistan ve Türkiye Trakya'sı, ve Anadolu. Bu yüzden kapatılan üslerin yerine yenilerinin konulmasımn gerektirdiği masraf ve zaman ve bu zaman zarfında bozulan haberleşme ve entelijans zincırinm yaratacafı göreli aksama dışında NATO merkezi ve ABD savunma sıstemi uzun süre akssmıyacaktır. Bu durumu rapor şu sozlerle degerlendiriyor. (Sh. 15): «Gerekirse Türkiye'delri ABD NATO tesislerinin pek çoğundan yerel savunmacılara (Törklere) zarar venneden vazgeçilebilir. Masraflı olmasına karşm, Incarlik'tekı karargâh ve hava tesisleri Yunanistan'a taşınabilir... Bunun dışında, «Müttefikimiz Türkiye savaş hahnde önemli ölçüde aranacaktır. Harp halinde değılse, bogazlann koruyucusu olarak Türkiye, savaşan bütün taraflarla bu su yoUarını kapatacaktır.» (Montreux Andlaşması, Mad. 1920). Boğazlar kapaniTsa, güneye sarkan Sovyet birlikleri ikmal merkezlerinden kopacak ve kalıcı olma güçlerini kaybedeceklerdir. Aksi halde, Türk sahillerinden karşı koyulmadan Sovyet gemileri boğazlardan akıp gidebüeceklerdır. Fakat, her şeye rağtnen Yunanistan ve Türkiye'nJn NATO'dan ayn) anda aynlışı hlçbir zaman Fransa'nın 1967'deki kopuşunun yarattıçı blçüde askeri sorunlar yaratmıyacakür. «Fransa çekildiğüıde'i can alıcı merkeede savunma derınlıgı 2'3 oranında azalmış, haberleşme ve ikmal kanallan alt üst olmuştu. Te. sis ve birlikleruıin Pransa'dan Almanya'ya nakli NATO'nun zaalını önemli blçüde arttırdı. Karar verme zamanı daraJdı ve hareket serbestis» smırlandı. (Sa. 15). Rapor şoyle devam etmektedir. «Bunun tam tersine Yıınan ve Türk askeri güçleri uzak bir bölgeyi savunmaktadırlar, o kadar. Bu iki ülkenin Batı Avrupayı ılgüendjren plan ve harekatla tek dogrudan ıüşkisı Sov^'et yedek güçlerinin güneydeki hareket özgürlüklerinı svnırlamaktadır. Ege üslerimn NATO'nun merkez kesimi ile ılintısi çok dolaylıdır. Hava alanlan, hava savunması içrn yer tesisleri (MADGE) sadece yerel olarak önemlidır. Ege limanları ABD 6. îilosunun Doğu Akdeniz'deki durumunu pekiştirmekte ise de, bu alan dışında hayati bir önemlerı yoktur. (Sh. 16) Varşova Paktt ülkeleri ile harp çıktığı takdirde, eğer NATO kuvvetlen Sicüya Bogazını tutarsa, uzak Fransa bır deniz istılâsından kurtulacaktır. Adriyatık doğrultusundan bir hava ve denız veya kuzey Yugoslavya'dan ancak zor şartlarda gelebüecek saidırı olasılıgı dışında italya da emniyette olacaktır. İtalyan kabuğunun yanldığı da düşünülürse, hasım güçler NATO'nun can alıcı merkezini vurmak içm sarp Alp duvaruu aşmak zorundadırlar» (Sh. 16). Eapor devamla Türkiye içın son derece önemli bir gerçeği dile getiriyor: «Hersey söylendikten sonra gerçek odur ki. genellikle ıddıa edildiğinin aksine, Akdeniz'm, NATO'nun güney cephesini oluşturması ihtimal dışıdır. Merkezden askeri güç kaydırıp güneydoğu köşesini kuvvetlendinnek (.merkez için) büyük ölçüde zararlı olabılir.» (Sh. 16). Bir savaş sırasında merkezden desteklenmeyen bu köşenin savunulması, rapora göre ABD'mn karşı koyucu nukleer gücüne ve onun tahripkar yetenefine bırakılmıştır. Hele Yunanistan ve Türkiye'nin NATO ittıfakmdan çıkışı bu nukleer güoün kullanılması olanağını da artıracaktır. Bu tam bir ikilemdir TÜTkiye açısından. ABD ve NATO ile ittifak, bu güçlere bağlı kalsa da, kalmasa da, nukleer çatışma alam içinde tutmaktadır. Sovyet gıicüne karşı duramıyacağı açıkça bildirilen Türkiye NATO ıçinde olsa da, olmasa da kendisinı savunma yeteneğini kaybedince, ılerleyen Sovyet saldmsım durdurmak isteyen ABD'nin nukleer savunu alanı içinde kalacaktır. Barış zamanında da ABD Kongresi Türkiye ve Yunanıstan'ı marjuıal önemde görmektedır, savunması ıçın. «Halen bölgedekı dinleme gözleme istasyonlanndan alınan veriler (bu üsler / tesisler kapanırsa) uydular yoluyla yapılan keşifler veya diğer yöntemlerle elde edilebılir. Şimdi Doğu Akdeniı'de üslenmiş olaa uçak ve denizaltüarm sorumfuluğuna bırakümış olan stratejik nukleer hederler, alternatit güçlerin denetimine bırakılabilir. Bu .!i! » m , a r i 1 dunımlar yarat Portekiz'de sağ kanadın devlet başkanı adayı, Spinola'ya yakınlığıyla tanınan bir general Portekte'de 25 nisan devriminin ikincı yıldönümünün ardmdan yapılması tasarlanan başkanlık seçimleri için henüz bir tek adaya kesin gozüyle bakılıyor. Yenı sıyasal çalkantıların içine giren Portekiz'de bütün siyasal gruplann, belki parlamento seçimîerinden daha fazla önem verdikleri başkanlık seçimleri içm sağ eğilimli Demokratik ve Sosyal Merkez Partisi'nin destegiyle adaylığını koyan kişi eski pilotlardan General Galvao de Melo. Galvao de Melo, Lizbon'da ülkelerinden kaçan ya da atılan hükümdarlarla varlıkh ailelerinin yerieştiği Estorü tepesinde oturuyor. Kendisi spor otomobil kullanmayı seviyor. çocukları ise motosiklete meraklı... Başkanlık seçimlerinde sağ kanadın en güçlü adayı oldugu one sürülen Galvao de Melo yönetim felsefesini şöyle açıklıyor: «Kalkın psikolojisi çok önemlidir. Ona karşı hem sert, hem de yumuşak olmak gerekir. Tıpkı hayvanın sinirlendiği anı kestirip boynuzlan eîden bırakmak doğru oldufu gibi... Avrupa ve Portekiz'de des^eklenmenin nedeni de çekılmek gerektigi zamanı lyi bilmem. Asın sağın giriştiği ümitsiz darbeye de katılmadım. Nitekim bu darbe Spinola'tun başına neler getirdi, hepimiz gördük.» Eski NATO subayı Galvao de Melo siyasal anılannı şöyle anlatıyor: «1959 yılında filo komutanı olarak NATO'nun bir askeri tatbikatma katalmıştım. Yurda dönüşütnüzde, Salazar hükümetine bir rapor vererek, Portekiz havacılığının o tarihe kadar ulusal sımrlar içinde kalan kepazeliğinin. uluslararası bir boyuta ulaş tığını sert bir dılle belirttim. Berıi önce tutukladılar, sonra da Mozambik'e sürdüler. Bir Belçika petrol şirketinde çok iyi bir iş bulduktan sonra 1966 yılında ordudan ayrılırken hükümetin sömürge politikasmı şiddetle eleştirdim. 1974 nîsan hareketinden iki ay önce bana General Spinola'nın sömürgeleri kurtarma tasarısuıdan söz ettiler. Angola ile Mozambik'in sömürgecilikten arındı rıîması için öngörülen ve Portekiz ordusunun da yardımını gerektiren bu beş yıllık plan oenim düşüneclerimle de uyuşuyordu. O dönemde Spinola'yı hiç tanımı yordum. îlk olarak 1974 nisan devriminde gördüm. Devrimden sonra komünistler devrimi kendi tekellerine almaya çalışmca Spinola'ya «sessiz çogunlukııa çağrıda bulunmasını ben sahk verdim. Si'âhlı Kuv\'etler Hareketi için d?ki subaylar devrime zarar veri yorum diye beni susturmaya çalıştılar. İkinci kez ordudan aynldım.. Spinola ile aramızdaki lark budur. Ben ödün vermedim ve tekrar gelmek üzere kendi ısteğimle ayrıldım. Komünistlerle Silahh Kuvvet' TToioirati irindeki subaylar DEMOKRATİK VE SOSYAL MERKEZ TARAFINDAN DESTEKLENEN VE 25 HAZiRANDAKi BAS.KANUK SEÇiMLERiNiN i l K KESiN ADAYI OIAN GENERAL GALVAO DE MELO PORÎEKiZ'İN İFLÂSIN ESjGiNE GELMEStNiN TEK SORUMLUSU OLARAK KOMÛNiSTLERi VE SiLÂKll KUVVETLER HAREKETiNi GOSTERiYOR. HALKI YÖNETME FELSEFESiHi HAYVAN TERBİYECiLiGiYLE AÇIKLAYAN GENERAL GALVAO DE MELO, SPİNOLA iLE iUSJCiLERiNi 5ÖYLE ANIATIYOR: «KOMÜNİSTLER DEVRiMi TEKELLERİNE ALMAYA ÇALISJNCA SPİNOLA'YA «SESSiZ ÇOGUNLUK.A ÇAGRIDA BULUNMASINI BEN SALIK VERDiM. AMA, BEN OOÜN VERMEDİM... AŞIR! SAGIN GiRiSJiGi ÜMiTSiZ DARBEYE DE KATILMADIM.. General Galvao de Melo 1974'te Spinola ile I Amerika'da sağlığa zararlı yiyecek ve ilaçlarm yasaklanması yolundaki çalışmalar yoğunlaşıyor Her gün alışveriş yaparız, dükkânlardan, sokak teıgâhlarından eczane ve bujiterilerden yiyecek, içecek ve makyaj malzemeleri alırız Alış veriş sırasında alıp evimize götvirdüğümüz yiyecek ve diğer maddeler arasında sağiığımıza zararlı bir çok madde bulunmaktadır. Amerika'da yayınlanan U.S. News and World Report dergisi sağlığımıza zararlı yiyecek ve ilaçlarla iigili olarak ABD Sağlık Bakanlığı yetkilisi Dr. Alexander Schmidl ile bir görüşme Yapmıştır. Bu görüşmenin kısa bir özelini sunuyoruz: SORU Halk yediği yiyecek ve içtiği ilaçların sağlığa zararlı olup olmadığı konusunda fedirgin olmakta, huki'metten bu konuda daha sıkı denetim beklemektedir. Siz, ABD Sağlık Bakanlığı yetkilisi olarak ne yapabilirsiniz? CEVAP Bakanlık olarak buyük çaba harcamaktayı». Gelecekte ilaçiar ve yiyecek maddelerinin sağlığa zarar!ı olup olamadıkları daha sıkı bir biçimde denetlenecektir. Yiyecek maddelerinin renklendirilmesinde Kullanıla« 2 numaralı kırmızı boyayı yasakladık. Bir çe}i» doğum kontrol hapını da, sağlığa zararlı olduğıı gerekçeslyle yakında yasaklıyacağız. Makyaj malzemelerinin, havaya ..tuürtiiipn maddelerin ve ilaçlarm deneriminl Istiyoruz. • AMERİKAN SAGLIK BAKANLIĞI YETKiULERiNDEN DR. güvenilir biçimd* denetim altmdadır. Yiyecek M ne katılan maddelerin çoğu tehlikeli değildir. ALEXANDER SCHMiDT, ÜLKESıNDE HALKIN ÇOK ViSORU Günürniızde yiyecek maddelerinde 9 za dokunacak en büyük tehlike nedir? TAMİN HAPI KULLANMASINDAN JiKÂYETÇi VE FAZCEVAP Yiyecek maddelerine bakterilerin l LA MiKTARDA ALINAN A VE D ViTAMiNLERiNiN en buyük tehlikedir. AED'de her yıl iki mily tünde insan yiyecek zehırienmesl diye bîlinen ZEHİRLENMEYE YOL AÇABilECEGiNi. HATTA ÖLDÜ yakalanmaMadır. Yiyecek zehirlenmesinin tem yiyecek maddelerinin iyi saklanması ya da ki RÜCÜ OLABiLECEGiNi ÖNE SÜRÜYOR. lanmasıdır. SORU EndOstrinin viyecek maddelerinde i de kullanmada çok ileri gittiği konusunda gi nedir? CEVAP Ben, gcreksiz yere renk madde yecek maddelerine katılmalarına karşıyım. Bazı şirketter, müsterilerin rengi, kokusu vc hoş olan yiyecek maddelerini tercih eHiklerin rerek bir çok gereksiı ilâve madde koymakta SORU Cyclamate için uygulanan yasa maddenin kansere neden olduğu söylenmektı 1 bu konudaki görüsiinüz nedir CEVAP Cyclamate. 1969 yılından berl ' maktadır. SORU Vitaminter için n* düşünüyorsu rikalılar cok miktarda vitamin ıçmiyor mu? larını yasaklamamız için olan taltp gittikçe arimaktadır. Eğer Amerikan halkı isiiyorsa yasalar değiştirilıp biıe daha çok yetki tanınması gerek. Bir keresinde sağlığa zararlı olarak buldugumuz maddeyi itpatlamadan satışını durdurduk. SORU Örnek verir misiniı? CEVAP Florokarbonls'in havaya püiküHulen maddelerde kullanılmasını yasakladık. Aerosollerde vinil klorid kullar.mayı kansere neden olduğu için yasakladık. cinınkarbonların, havanın ozon tabakasına zarar verdiği