Katalog

Bat.'nm tüm dikkati, OPECin petrol zammı toplantısına çevrildi Katar'daki OPEC toplantısının tartışmalı geçmesi bekleniyor Hazırla3'an: Meral TAMER etrol îhraç Eden Ülkeler örgütü OPEC, sosyalist blok dışmda kalan belli başlı 5 petrol Üreticisi ülke tarafından 1960 yılında Bağdat'ta kurulmuştur. OPEC'in Ik kurucuları olan Irak, İran, Kuveyt, Suudi Arabistan re Venezüela, OPEC'ı kuruş îedenlerini, «Ham petrol fiyatlannı ıık sık düşüren uluslararası petrol şirketlerine karşı çıkarlannı korumakı olarak açıklamışlardır.. P varil ham petrolün fiyatı 1 dolann altmda kaimıştır. 1970 1973 yıllan arasında ise, örgütün aldığı kararlar uyannca, petrol fiyatlannın dört kez artmasına rağmen, bu artıslar Batılı ülkeleri telaşlandıracak. bir düzeye ulaşmamıştır. PETROL SilAHI 1973 Arap î<rr?i] savaşı ile birlikte OPEC ülkeleri petrolü bir silâh olarak kullanmaya başlamışlar ve petrole 1,5 yıl gibi kısa bir süre içinde °o 550 oranında zam yapılmıştır. / 1973 jniı nisan ayında varili 1.80 dolar olan ham petrol, Ortsdoğu Savaşınm hemon ardından aynı yılır. ekim ayı sonunda ''» 100 orenında zam görmüş ve varili 3.65 dolara yükselmiştir. Bu artıştan 1,5 ay sonra 1974 yılı basında OPEC'in iirettiği ham petrol c .o 250 gibi yeni bir yüksek zam gormüş ve R.30 dolara yükselmiştir. Ham petrolün bir varili, OPEC yerki'leri tarnfından 1974 yılı kasım ayında 10.46 dolar, 1975 yılının ekirr a.vır.da ise 11.51 dolar olarak belirlenmiştir. OHA (Katar) Petrol îhraç Eden Ülkeler Orgütu OPECe üye 13 ülkenin Petrol Bakan ları, petrole yapılacak zammın oranını belirlemek üzere bugün Katar'ın başkenti Doha'da biraraya gelmeleri beklenmektedir. Tüm dünyanın merakla izleyeceği bu toplantının tartışmalı geçecegi sanılmaktadır. Suudi Arabistan dışındaki tüm OPEC ülkelerinin, petrole yeni bir zam yapılması konusunda görüş birliği içinde olmalanna karşın, yapılacak zammın oranı, OPEC ülkeleri arasındaki görüş ayrılıklarına yolaçmıştır. Batılı ülkelerdeki enflasyon hızmın, petrole yapılacak zammın oranını belirleyici unsurlardan biri olduğu ifade edilmektedir. OPEC'e üye ülke lerin bir bölümü, Batılı ülkelerdeki enflasyonist tiımanış nedeniyle, satınalma güçlerinin önemli ölçüde düştüğünü belirtmekte ve petrol zammı oranının yüksek tutulması gerektiğini savunmak tadırlar. Diğer bazı.OPEC üyesi ülkeler lse petrole yüksek oranda yapılacak bir zammın, kapltalist ülkelerin ekonomilerine agır bir darbe indireceğini ve kendileri de son yıllarda bu ülkelerde önemli yatırımlar yaptıklan için böyle bir gelişmeden zarar göreceklerini savunmakta, petrol zammımn sınırlı olmasını istemektedirler. Petrol üreticisi OPEC ülkelerinin petrole yapılacak zammın oranı konusundakı eğilimleri şöyledir: • NİJERYA "o 40 • IRAK, CEZAYIR, LİBYA VE KATAR U 25 • KUVEYT °b 20 • IRAN »o 15 • SUUDİ ARABİSTAN • 5 » ' (OPEC'e üye diger Ülkeler zam oranı konusunda bir rakam açıklamamışlardır.) OPEC'e üye ülkelerin yetkilileri, petrole yapılacak zammın oranı konusundakı görüşlerini ve isteklerinin gerekçelerini de sık sık basma açıklamışlardır. D TEMMUZ 16EKİM 10CAK 1KASIM1EKİM İ0CAK OPEC I973 TEN BU YANA PETROLE YÜZDE 550 ZAM YAPFI OPEC'e; kuruluşundan bir yıl sonra Katar Emirliği, 1962'de Libya ve Endonezya. daha sonra ise Birleşik. Arap Emirlikleri, Cezayir. Nijerya. Ekvator katılmışlardır. Gabon'un da ortak üye sıfatıyla örgiite almmasıyla, OPEC'e üye ülkelerin sayısı 13'e vükselııiştir. OPEC buırün dünya c petrol ihracatının 'o 75'ini gerçekleştirmektedir. BİR DOIARIN AITINDAYDI OPEC'in kurulmasıyla, Batılı büyük petrol şirketlerinin ham petrol fıyatını düşürmeleri engîllenmiş, ancak yıne de 1970 yılına dek biı BATILI ÜLKELERDE PETROL ZAMMINA KARŞI TEDBİRLER GÖRÜŞÜLÜYOR P • VVAMNGTON. YAPILACAK Gı ORANDA NEW YORK. PARİS VF BRÜKSEl'DE ZAMMIN ORANI YAN5IYACAGINA VE BU ZAMMI» iLiJKıN IAHMİNBU AMAÇU DÜZENLENEN IOPLANÎILAROA PETROLE BATILI SANAYİ ÜLKELERİNİN EKONOMiLERiNE HAMLER YAPILIYOR etrol îhraç Eden Ülkeler örgütü OPEC'e üye ülkelerin, petrole yapacakları zammın oranını bplirleyecekleri toplantı Katar'da başlarken Batılı sanayileşmiş ülkelerde de, petrole yapılacak zam karşısında alınması gereken tedbirlere ilişkin toplantılar düzenlenmekte, çalışmalar sürdürülmektedir. VVashinpton New York, Parıs ve Brüksel'de bu amaçla düzenlenen toplantılarda petrole yapılacak zammın oranına ilişkin tahminler yürütülmekte ve bu zammın Batılı sanayi ülkelerinin ekonomilerine han.7i oranda yansıyacağına ilişkin hesaplar vapılmaktadır. EKONOMİK BÜYUME AZAIACAK Ml! Batılı gözJemcılerin birleştikleri nokta, petroJe yapılacak <~c 10'un üzerindeki bir zammın, dünya çapmda ekonomideki büyümeyi azaltacağı yönündedir. Batılı ekonomistlerin hesaplanna göre petrole yapılacak ner r» l'lik zam, yedi büyük sanavileşmiş ülkenin petrol harcamalanm 1 milyar dolar arttıracaktır. Amerikan «US News and World Report» dergisindeki bir haberyoruma göre petrole '"J 15 oranında zam yapılırsa, ABD. Batı Almanya, Japonya, Ingiltere, Fransa. İtalya ve Kanada'dan oluşan 7 büyük sanayi ülkesinin petrol harcamalan 15 milyar dolar artacak ve bu rakaram üçte birinden fazla bir bölümü, yani 5,5 milyar dolarını Amerika ödeyecektir. !RAX NE DiYOR! Irak Petrol Bakanı Tayeh Abdülkerim, Katar'a gitmek üzere uçaga binerken verdiğı demeç te, 1975 yılında dünyada enflasyon oranınm % 28 olarak hesaplandığını belirtrr.ış ve petrol fiyatlannm da bu enflasyon oranına göre ayarlanması gerektiğini kaydetmiştir. Bu nedenle pet rol fıyatlarına en az co 25 oranında bir zam yapümasımn zorunlu olduğu görüşünü savunan Irak Petrol Bakanı sözlerini şöyle sürdürmüştür. «Petrol fiyatlannın 1974'ten bu yana • 10 » ' oranmda artmasına karşıhk, Irak'ın aynı dönemde dış ülkelerden ithal etmek zorunda bulunduğu malların fiyatları °.o811ik artış göstermiştir. Rakam olarak baktığımızda, 1973'te varili 2,30 dolar olan petrol bugün 11,51 dolara yükselmiştir. Ancak petroldekı fiyat artışını OPEC ülkelerinin satın alma gücü açısından inceleyecek olursak, 1973'te varili 2,30 dolar petrolün, bugün ancak 6.00 dolara yükseldiğini görürüz.» • BATILI GÖZLEMCilERE GÖRE PETROIF YAPILACAK °o 10'UN PINDA UZERiNDEKi BiR ZAM DUNYA ÇAAZALTACAK. EKONOMiDEKi BÜYUMEYi • Suudi Arabistan Petrol Bakanı Ahmet Zekl Yamani Petrole fazla zam yapılırsa, Batı'daki bugünkü sijasal rejlmler zayıflar... trmn Şahı Rıza Prhlevl Yiizde 15, nelrole vanacajıraıı «tmmın en alt sınındır. Satın alma gücamüz süratle azalıjor... UZMANLARIN HESAPLARINA GÖRE. PETROLE YAPILACAK 1 MiLYAR HER % 1'LiK ZAM, YEDi ÛLKENİN PETROL DOLAR ARTTIRACAK. BÜYl'K SANAYiLEJMıS. HARCAMALARINI AMERİKA Washington'daki yetkiüler, Amerika'da % 8 olan enflasyon oranının, petrole yapılacak ""o 15" lik zam sonucunda % 7'ye çıkacağını ve ülkenin ekonomik büyümesinde % 0.6'lık azalmaya neden olacagını belirtmektedirler. Ekonomi uzmanlan ise, ABD'nin 1975'teki petrol tüketiminin, bir yıl r öncesine göre t 7 oranında arttıgını ve Ulke için gerekli petrolün % 40'ının ithal yoluyla sağlandığını kaydetmişlerdir. KUVEYI'iN GEREKÇBi Kuveyt lse petrole yapılacak zammın '/o2O'nin altında olmamasını istemektedir. Kuveyt Dışişleri Bakanı El Sabah El Ahmet, bu konuyla ilgili olarak bir İngiliz gazetesine verdiği demeçte OPEC'in ham petrole yapacagı zammın, sanayi ürünlerindeki fiyat artışlanna paralel olması gerektiğini savunmuş ve sözlerini şöyle sürdürmüştür: «Petrol üreten ülkeler, dünya ekonomisini alt üst etmek amacıyla değil; yükselen sanayi ürünleri fiyatlannı karşılayabilmek için, petrole zam yapacaklardır. Öte yandan OPEC ülkeleri, petrol fiyatiarımn sanayileşmiş ülkeîer tarafından dikte edümesine de razı olmayacaklardır.» BATI ALMANYA Uzmanlar petrole % 7'ye kadar yapılacak zammın rABD ekonomisini etkileyemeyeceği görüşünü sa\ unmaktadırlar. Paralarmm değerleri istikrarlı ve enflasyon oranlan düşük olan iki Batı Avrupa ülkesi Federal Almanya ve Isviçre'nin Tt, 10, hatta °o 10'un üzerindeki zamdan etkilenmeyeceği belirtilmektedir. İskandinav ülkeleri, İtalya, Fransa, îngiltere. îspanya ve özellikle dış borçları fazla olan kalkınmakta olan ülkeler ise, bu zamdan olumsuz yönde etkileneceklerdir. JAPONYA Ihracatı her geçen gün hızla artan Japonya da petrole yapılacak zamdan olumsuz yönde etkilenecek ülkelerin ön sıralannda yer almaktadır. Japonya için gerekli petrolün % 95*1 ithal yoluyla sağlanmaktadır. Geçtiğimiz yıl ithal ettiği petrole 21 milyar dolar ödeyen Japonya, "o 15'lik zam sonrasında 3 milyar dolar daha fazla ödeme yapmak zorunda kalacaktır. IRAK'IN iSTEKLERi Petrol üretimi açısından, OPEC Ülkeleri içinde Suudi Arabistan'dan sonra ikinci sırada yer aian Iran, petrole °.ı 15'lik zam önermektedir. Gelışmiş ülkelerdeki enflasyon nedeniyle İran'm satınalma gücünde °o 40'lık bir azalma görüldüğü nü belirten Iran Şahı Rıza Pehlevi, °bl5, OPEC ülkelerinin petrole yapacakları zammın en alt sınındır» demiştir VE SUUDi ARABİSTAN OPEC ülkeleri içinde en fazla petrol üreten ülke olan Suudi Arabistan ise, petrole yapılacak zamma karşı çıkmaktadır. Bu zammın çok sınırlı tutulmasını isteyen Suudi Arabistan'ın, diğer OPEC ülkelerinden gelen baskı sonucu petrole "o 5 oranında zam yapılmasına ilişkin bir tutumu benimsediği belirtilmektedir. Suudi Arabistan Petrol Bakanı Şeyh Ahmet Zeki Yarnani, petrole yapılacak zammın sınırlı tutulması yolundaki görüşlerinin nedenini şöyle açıklamıştır: «Petrole yapılacak büyük bir zammın, Batı' da ekonomik durgunluk yaratması kaçınılmazdır. Böyle bir gelişme ise Batı Avrupa"nın bazı bölge!°rindeki siyasal düzenleri zayıflatabilir. OPEC'e üye diğer dostlarımızm bu durumu gözönünde tutmaları gerekir.» Katar'daki OPEC toplantısında almacak kararm. petrole °b 10'un üzerinde ve muhtemelen "n 15 dolaylarında bir zam getireceği belirtilm?k tedir. Gözlemciler îran Şahı Rıza Pehlive'nin istediği zam oranınm, Katar toplantısının da sonucu olacağı görüşür.de birleşmektedirler. Di&ER ASYA ÜLKELERİ Petrole yapılacak % 101511k zam; Güney Kore, Pakistan ve Hindistan'da son yıllarda sağlanan ticaret fazlasının erimesine yol açacaktır. Bu üç ülke için gerekli petrolün büyük bir bölümü, ithal yoluyla sağlanmaktadır. Uzmanlara göre petrole yapılacak °o lO'luk bir zam, Hindistan'm petrol narcamalannı 150 milyon dolar arttıracakör. Baa gözlemciler ise, petrole yapılacak yeni zammın, 197374 döneminde olduğu gibi, Batılı ülkelerin petrol ithalâtının yeniden azalmasına yol açacağını ve OPEC ülkelerinin petrol gelirlerinde bu nedenle beklenen artışm gerçekleşmeyeceğini savunmaktadırlar. ALKOLİZMİ ÖNLEMEK AMACIYLA YENi ÖNLEMLER İLERİ SÜRÜLDÜ • çtiğiniz içkinin tadından çok, üstünüzde yaI pacağı etklyi düşünerek nü içersiiıiz? Yal nızken içki ıçer misiniz?.. Bazı sorunlannız: çözebilmek için bir kadeh içkiye başvurduğunu: olur mu? Evde bulunmadığı zaman içkinizı alabi mek için kilometrelerce yol yürür, ya da arabayla dolaşır mısınız? İçki içtiğiniz zaman dahi öfkel daha saldırgan bir insan olur musuiıiız? Birkaç kadehten sonra biraz güçlükle ve ağır ağır mı kc nuşmaya başlarsınız? Sabahlan içmek alışkanlığı nız var mıdır? İşte bütün bu sorulardan birkaçına «evet» di ye karşılık veriyorsanız, slzin için tehlike çanlar çalmaya başlamış demektir. Günde 60 gramdan fa; la (4 bardak şarap) alkol alıyorsaiıiz, ve bu »o rulardan en az ikisine olumlu cevap verebiliyor sanız, hiç vakit geçirmeden hemen doktorunuzf başvurun, size bir Gamma GT. testi yaptırmasın isteyin. Gerçek adıyla «Gamma Glutamyl Trans ferase. aslında tıpkı kanda şeker, kolesterol, ürf aratmak gibi bir şey. Ancak bu defa GT. adlı maya aranıyor. Bu test sayesinde kandakı alkol miktarı, geçicı olarak değil, insaıun sağhğını tehl:keye sokacak şekilde. uzun sürell olarak yükse;; bulunursa o kimsenin gizli bir alkolik olduğu kesınleşiyor. İnsanların çoğunlugu alkolik olduklannın far kında bile değiller. Bu r "îdenle, bu test gerçekten büyük yararlar sağhyor. Yapılan istatistiklere göre Fransa'da beş müyon gizli alkolik bulunmakta. Kısaca bu, dört erkekten biri, on iki kadından bir; demek oluyor. Tabil kı bütün bu insanların burunlan kızarmış, yüzlerinde küçük kırmızı damarlar çıkmış rie ğü. Ancak tedbir almazlarsa kısa zarr.anda bir naraciğer sirozu, ya da kanseri tehlikesiyle karşılaşmaları mümkün. Karaciğer kanseriaın, ya da rtnizi.davranışlarınızı incelemeniz yeterli: EĞER: Günden güne alkole karşı direnciniz azalıyorsa... Sık sık beileğüıız sizl yanıltıyorsa.» Gün geçtikçe alkole karşı daha büyük bir lstek duyuyorsanız... İlk kadehi büyük bir heyecanla Dekliyorsanız... İçki içerken birden pişmanlığa kapılıyorsanız. Arkadaşlanmz kolaylıkla tçkiyi bıraktıklan halde siz bırakamıyorsanız... Gittikçe daha süratli araba kullanma ihtiyacı duyuyorsamz... Tehlikeli bir yoldasınız. Alkolik olmak ü;ereşiniz.. BM kalkmma programı bütçesinin 500 mhyon dolar aşması bekleniyor A.NKARA, (ANKA) Kalkınmakta olan ülkelerin ekonomik ve sosyal kalkınmasına teknik yardım sağlamak amacıyla kurulan Birleşmiş Milleüer Kalkmma Programı'mn (UNDP) 1977 yılı bütçesinin 500 milyon doları aşması beklenmektedir. Bu arada Türkiye'nin de UNTJP'ye olan katkısmı °.o 2u oranmda arttırdığı bildirilmiştir. Eirleşmiş Millstler Enformasyon Bürosundan alınan bilgiye göre, bu miktar. 1977 1981 dönemi için gerekli 2.45 müyar dolara ulaşılması içm beüslenen artış oranınm aitmda kaimıştır. 2.45 milyar dolarhk hedefe ulaşılabilmesi için belirlenen oran yüzde 14'dür Br, nedenle, ek bağıslar olmadığı takdirde. l'NDP'nm 1977'de sağlayac?ğı teknik yavdım, 1976"nın aitında kalacaktır 1976 yılında kalkmma programma hükümetler 465.7 milyon riolar katkıda bulunmuşlar, ayncv, UNDP'nin mali ounalımını karşılamak üzere 20.3 milyon dolar da özel ysrdım yapmışlardı. Ayrıca, yardım p.lan ge'işmekte olan ülkeler de; genel »iderlere katkıda bulunmak amacıyla. yakîaşık 14 milyon dolarlık yardımda bulunmuslardır. KRİTİK DEVRE: Günde 60 gramdan fazla alınan alkol, Idşi.vl atkolizme sntürfiyor. Yalnız Fransa'da 5 milyon gizli alkolifin bulnnrtutu saptandı. Yeni bir test sayesinde kanınızdafci alkolü ölctürerek Uerdeki hastalıkları önleyebilirsiniz. amserin blr başka türünün alkolle yakın Uisklsl olduğu bilinıyor. Alkolizme karçı toplanan dördüncü büyük Kongre geçenlerde Strasbourg'da yapıldı. Kongreye katılanlardan Profesör Aron su açıklamayı yaparak lnsanlan uyanyordu: «tçkl içen herke: gunde 60 gr. alkol dozunu aşmamalıdır.» Alkolik olmaktan korkuyor, ancak bu korkunuzu bir doktora da açamıyorsanız, bunu kendi kendinize de saptasabüirsiniz. Bunun lcin tepkila Sık sık içmek için türlü bahaneler buluyorsanız... Gitgide daha saldırgan bir hal alıyorsanız... Pişmanlık duyguları içinde bocahyorsanız... Bütün iyi niyetiniz, aldığınız iyi karaılar boşta kalıyorsa. Arkadaşlannızdan hatta ailenizden bile uzaklaşıyor, onlan görmekten kaçınıyorsanız... İş hayatınızda da problemlerle sarşılaşmaktaysanız... Gün geçtikçe daha az yemek yiyorsanız... Sabah kalkar kalkmaz bir kadeh 'Çkiye ihtiyaç duyuyorsanız... Vücudunuzda, engel olamadığmız oazı titremeler baş gösterdiyse... Yüzünüzde küçük kırmızı damarlar belirlyorsa... Artık içmek için önünüze ilk çıkan bara girebiliyorsanız... Son derece kritik bir dönemdesiniz. Mutlaka tedavi edilmelisiniz.