Katalog

DÜRT YET 1 ÂRAIIK 1976 i UAİVAM iGİ,, L>E£J£JUA 8K ciMiîN Ö ıDı>. çuBANM LEfclİ NMıL D ONUN EN 0£Llj BA^U ( KPfl"£ /^ TEIİVİİYÛNU Stalingrad II MACARISTAN NOTLARI Yılda 1 milyon kişinin tatil geçirdiği sendika otellerinde iki haftalığına yeme, içme, yatma adam başına 300 forint (225 lira). CİTADflU'DA Çİ6AN ORKBTRASI TURİSTIER tÇIN (EKİCİ UKSURLARDAH BİRI. den. bırine sahlp olabıhrlermış Adani basına metre kare hesabı yapUirnııŞ. Son yıllarda devlet her 7tl ortalama ynz bın vrni konut vapı;or, vine de sorun çuziimlenmiş savılmaz d«"dı An drew Macar aılesı buyük mudür, yoksa bolunur musünui dıye sordum Andrew'a. Nerdee dedı Macar nuJtusu U7iın yıllardır nerdeyse donmuş. Çocuk vapmazmıs Macarlar. EvlllerL. yüzde 3TsI çocuksuz, yüzde 35.4'd de tek çocuklu imiş. Dort ço cuktan fazla çocuğu olan aıleler ancak yuzde 2 8'dır dedı Andrew Devlet çok çocuk yapsınlar dıye aıleleri teşvık edıyormuş örneğm uç \e daha fazla çocuklulara e sahibl olabürnele ri için çok dUsük faizU yeter kredi saglanıyormuş hemen. Ama yıne de Macarlar hayatın artan yukünti omuzlayabllmek ıçın boyle bır cesaret larmış gösteremijor^ SADUN TANJU Son Kursuna Kadar,, Çt T İ t t B ! T azan : HEÎNZ SCHRÖTER 51 N. DtZDAROÛLU «Arglan» parolası I M bır umutsuiluk hireketlydi. Bunun Için venlen emırde şoyle denıyordu «Arslan parolası verildikten senra ordunun karargâh ak'anmlanyla çıkıs hareketlen kendi sorumlulugu altmda yapılacaktır B j ajraç ıçın herbın ıkıyuz ınsan kuvvetınde orgutlenecek olan savaş gnıpları ateş hazırhgı yapmadan harekete geçerek kusatmayı yanp guneyle batıdakı A!man cephelenvle bırlesmek Uzere dusman mevzılenne nucum edeceklerdır Harekat bblgesındekı tanklarla savas arabalan bu savas gruplannın emrıne venlecektir • Ordu komutanlığınca toplam kuvvetı yaklaşık olarak seksen bını bulan dortyuz savas grubunun orgutlenebıleceğı hesaplanmıştı Emır, avnı zamanda. Volga ü » n n d « n geçilerek guney» donulmek suretıjle l'aıcı arhlı ve 17'ncl ordularla bırlesmek üzere doğuya yapılacak b:r çıkıs hareketım d« olanaklı göriiyordu Ateş harırlıgı yapılmadan hucıım ve kuîatmayı yarmak' Bu tasannın kasım avında başanya ulasmasi olasılıgı daha da artnııstı Orgeneral Hoth'un tanklarıyla Stalmgrad'ın güneyme geldıgı. kalede uç tank tüınenının hazır durumda bekledigı araItk Bvında ıse. her şeve ragmen büyuıc kayıplar verılse bıle çıkı* hareketı gerçeklesebılırdı Ancak 12 ocakta artık geç kahnmış, çünku birlikler harman savrulur gıbı harcanmıstı Kolordu komutanlarının raporlannda «Arslam lasansmın butünU ile uygulanmazlıgı ortaya konulmustu. PÎTOMNtK'E GlDEN Ö L C M TOLO Pıtomnik havaalanına birçok yerl«rden, ornegin Karpowka, Gonschara Woroponowo ıle Gorodıtsche ve Stahngrad'dan gitmeıc olanagı vardı. Çevre yolundan aynlarak giden yol iae dort metre genışlığınde ve ı p nıtelıkte sekız kllometre uzunluğundaydı Savastan once bu yol bır arazı yolu olup jraz aylarında yıne sekız kllometre uzuniugunda, fakat geni^liğl yuz metreden fazla oluyordu lşte bu jol userınden surülerle Insan. ölümun çoktugü kentten ayrılarak kendıiermı hayata kavusturacak olan büytık ve gtivenlı uçaklarm bekledığı havaalanına gıtmeye çalışıyordu Fakat onc« bu yolu yuruyerek sekte Inlometreük mesafejT gerıde bırakmak geresiyordu. Yıne bu yoldâ grandıerlerle generaller, hastalaıla yaralılar, sakatlarla sağlamlar, emırh >a da emirsırler, kürk kaputlan ıle ünıformaları yanmışlar, yalnız der: yeleklenyle kalmıs fakat karınlarıyla başları karuı berlerle sanlı kahramanlarla korkaklar, zırhlı araçlar içinde dızleri üzenne çokmüş olarak gıdenler gorülüyordu. öncelen bır ayagını otekıslmn onune atacak kadar gücıi olanların bırkaç \m tanesı yollarda dokulse d« havaalanına kacar yuruye yuruje gelebıldılsr. Karlarda yuruyemeyerek kalanlann ertesı sabah tahtalar gibı kaskatı kesıldiklerı görüldu. Banları da hıç olmazsa çamurluklar uzer.nde gıdebılmek ıçm geçen araçlan durdurmaya çalışıyordu Pıtomnık'e gıtmek Için bu olanağı b ılamayan birçokları, guvenle ve kolayca yuruyebümek lçın bırbırlenmn ayak ızlerme basıyordu Güç olmakla bırhkte bu :şı de başardılar Donup kazık kesılmış .rsanlan süruyerek gotürmek ıçm javalar ayaklarını araçların tekerlek ızlerine koyarak kuvret alıyorlardı Gece gundüz «Trip Trap, Tnp Trap» diyerek bu is böyle stirup gıtıi. Bes gun sonra da yolda kalan birçokları, gelıp geçen arsçlara kollannı sallayaraK, bağınp cağırıp dbvünmeye başlaaılar Bu arada kar yağmı?, hakı renklı kaputlanna beyaz lekeler dllşmustü T.pıde 5 a da karanlıkta yürüyenler onlerını goremedıklerı ıçın karlara saplanıvordu. Bu ana b«ba gtinünde bazen bır araba devrılıjor, >a da bır motosıklet yana yatıvor, bır zıncır, bır mıl, bır tekerlek ya da bır makına parçası çevreye fırlıyordu Voıda yatanlar da, bunlara Karsı korunmak için, dırseklerıvle toprağı eşeleverek vucutlannı yere gbmüyordu Tabıı onlar da bu olume mahkum ınsanlan bılerek ennek ıst«ınıyordu Y a r a İ ! l a r ' a hastalar olmemek ıçın tahta. va da torbalar uzermde surunerek metre metre ılerlemeve çalışıyor, baaılannı arkadasları çadır bezlerınde taşıyor, yun kumaşlar ya da cephane sandıklan ıçınde çekerek goturüyordu Bu arada tekrar kar jağmaya başlıyor, araclar geceleyın arazi engelleri tteeıinden sıçrayarak atlarken çatırdamalar, küturdemeler meydana gelıyor, donmuş kemıklen c«tn gıbi kırllıvordu Bu ıstırap yığını gıttıkçe uzayarak genışllTordu. Btrçok araçlar kar» saplanmıs, bır o kadannda da anzalar meydana gelmıçti Yme bu kafıleler arkalarınria kan ırlen bırak'yordu. B.raz sonra ıcırlenen bu Izler kah\e rengı lekeler na'nde kahyorau. Gereksız donatımlar çevreve saçmıştı Buz tutarak kabuk pbi sertleşmls battaniyeleriyle vpgnrırluclpn"' bıle amor'.ardı Bazen motorları pan yapen bır bomba, oır tasıt ıkj avcı uçagı, yurudukıerı yola va da kengTuak, henaege oturuverıjordu. Bu takdırde ortalık kar'şıyordu, fakat ne yapıp yapıyor yolu tekrar açıyorlardı. Daıma hızlı. bıraz daha hızlı Eitmck zorundaydılar Çunku olum enselerlnde sçlık mıdelennde. soguk kanlannda yuttukları korku gırtls'ilanrdavdı Ölu kume.er Diroırlerme o kadar sokulmuş durumdaydılar kı, ınsana sankı olujken bıle ısınmak ıstedıklen duvgusu gelıyordu Buılar, kurtuJnş adasına ulaşmak ıçm yurümuşler, koşmuşlar sururmuşler en sonunda canlarmdan oîmuslardı tçlennden ancak bırkaç bını bunu başarabılmış, fakat ondort bıru Pitomn'k e gırten omm yolu üzerınde buı gıbi esen ruzgardan rtonmuş kan dosniu eıılıp çıjnenerek vıne bu vol uzennde kalmıştı Dua ed;\o't?r o:ları kims? duvmuyor, kaçıyorlar yme kımse umursamıyordu AÛIR Gt.NLER Soguk tıpi ve buz bazen dınıyorou. fakat rüzgâr dalma varrtı &on boju sabah oğle, akşam hıç eksıs olmuyordu Savaşın acı ve ^ahjı fervatlan a'asından duşman toplannın boguk salvo gurültulerı vukselıvor, ar'cadan tanklar gelerek sıralar halınae saldınjor, ellerındekı sılâhlarıjla hala kar çukurları ve dırenıs yuvalannda oulunan bır avuç ınsana çullanıyordu Bırlıkler, efer kdına halâ çekılmek donıvorsa. ften endıvor. ancak attıklan her adım bir Sovvet askernm olumUne kar^ılık oluvordu Bunlar sayılarak ^esaulanatsî olursa onemlı bır toplam tutuyordu kı, bu da bız.m hakkımız olmahvdı 11 ocakta 113'uncıi tumemn tu tunacak halı kalmadığından, gerı donerek 60'ıncı motorız« tırnıenın aktarma hareketınf uvmak zorunda kaMı. Order ge.»n dıı«man baskı«ı 6'i "icı motoııze tumenı cephe«ınden atamamıs ancak 113'uncu mo'orıze tumemn gerısıne düsen kızılordiı tankları dnruma etkı vaparak onları da çekılmeve zorlamıştı « uncu p.vade tümenı artıklan bır kere Karpovka1%a gerı cekıldiKten «sonra da Rogatschık'te tu'unamazdı Aslında Rosos'hka vadıs elöen çıkmj? bulunuyordu. 13 ocakta Rogatochık burdan b f gun sonra öa Karporka duşman elme geçtj T6ncı pıvade tümenı N w o Alexijew»kı'de bır kere daha d;renroe gncu gös'erdıvs* de bunu yapmak boşuna bır harekettı. çunku p'%acl^ tufeklerı \* nafıf bomba atarlarla Rus saldınsını durdunnak olanaksızdı Nıtekım Baburkın dusmuş, Pıtomnik'e gjdftn vol »çılmi'tı XImcı kolordu gec»levn Gorodıtsch1», VlII'inci kolordu da Gumark'a aktanlmıştı II nei kolordu Stahngradskv'den aynlrnaya hazırlanıyordu Zittz» nın «uneyındekı XIV'uncu zırhlı kolordu ı<* ^avaş vonetım venm H*H konıyor IVuncu kolordu İM 8u>aın kıyısındakı dere yataklannd» vuvâîanmaya çalışıyordu (DEVAMI VAR) Hetarfen Ahmet Çelebi gıbi ne sorsan bıliyor, cevabını venyordu Andrew. Macar MIIli Turism Orgiıtn adına bıze ev sa hlplığı yapıyordu Budapeşte nın bazı kesımlerındekı buyuk bloklardan kurulu mahallslerde «kaçadır burada kiralar?» dıjordanı, Andreu «400700 forint ara»1» dıye yanıtlıyordu (Bır forint resmı kurda 35 kurıijtu ) «Pekl, satın alaıabilir nıi?» dıyordum Üç dort vüz b:n forint'e gıizel bır apartman daıresı ya da sayfıyede luks bır e" alınabıhrmış «'Mulk edinebıllvorsunuz demek » dedım Parası olan şehırde ve sayfıyede blrer konuta sahıp olabıhr aedi «Ohnavan?» dedım Kıralar ucuzdur, dert değıl dıye yanıtladı «\e kazanıvorsun sen» declırı Ayda 4 bın forint geçermış elme Kansı doktor olduğu ıçın onuıı du rumu daha da ıyıynr.ş Ama Macanstan olçusünde kışı ÖJ^I na ortalama gelır svda 3000 fonnt ıdı ve bunun yui'ae W\ ora nında da sosyal yardnnlar yapıyordu devlet. Balaton golü kı\ı sında bır pansıyonda aıles ek gun de 100 forınt'e bır ay geçırdiK bu yaz dedı Andre\v. Yılda 1 milyon kışının tatıl geçırd'ğı sendika otellerinde ıkı hıftalığı na jeme ıçme yatına 300 fo nnt (255 lıra) ımış bır kışı ıçm Ust yanını devlet karşıîarmış. GYULA KONFOR'DAN «KADIN BA}|. Bızde bu oran yuzde 80'in üstündedır Ba genç mifus dinamigi ÖFİe sanıyornm ki blzim gibi «Irasal ve ekonomik «orunlann laskacına düsmus ülkelerde kalanı daha fazla foknrdatıyor. Buda'da ozgtirluk anıtlarından bırımn bulunduğu tepede, eskı bır kaleden yararlanarak tunst ler ıçın çekidlığı daha da arttınlmıs Otadclla meyhanesmde bizun gittiglmlz gece neseh bır Dogu Alman grubu vardı Çogu kadındı ve ıçlerinde 4550 yaslarmda olanlar, oburlennm ya nında kolejli kızlar gıbi genç ve çekıci duruyorlardı Hepsı de na sıl bır gulup eğlenme, akla gele bılecek her çılgınlığı yapma ıhtıyacı içınde ıdı'er, josemz şaşardınız Çetin'ın «Mski»smdeki Prenses, sankı *üm arkadaşlannı toplayıp bu gece Cltadella'ya damlamıştı Onları gorunte benım teon ıflâs ettı tste yaslılan n djnamiği de kazanı kavnatmağa yetivordu. Ccvredekı bu tün masalara soz atıyorlar, gO7 suzujorlar ve çerefe kadeh kal dırıp masa masa gezıye çıkı yorlardı Toplu olarak şarkılar soylerken kolkola gınp sallanı yorlar. vabancıları da kendilenne katılmağa çağm>orlardı Sem patı opücuklen, butun çılgın nı j e t l e n vansıtan bakışlar eskı kalenın taş koğuşlarmda kelebekler gıbi uçuşuyorlardı Gozgöze geldıklennı yanlanna çağırıyorlar, ya da kalkıp boyunla nna sarılıvorlardı Içlermde genç lerm sayısı çok azdı Her birl kimbllir aile *e ış çemberlerinin baskısından nasıl bımalmıs olmalıydılar ki, şlmdi butün sınırlan ve kuralları aşmak, frlekten bir gece çalmak Htiyorlardı. Macar ozgtirluk anıtmın dı kıli olduğu tepede, ulkevı son savaşta hallaç pamugu gıbi atmıs olanların kadınlan mutlu'.uj'j paylaşmak içm, eskı kalenın gun gormüs duvarlarıiîda vankılanan çığlıklar atıvorlar sevpi ve kah kahadan Ibaret bır dunranın se reflne kadehlennl kaldırıyorlardı. GENÇ NÜfUS DİNAMI6L » Boşuna değıl, Macanstanda kaldığım surece genç ınsanlann azlığı dıkkatımı çekmiştı Her halde gençler çalışıyorlar ve gunlük hayatta daha çok yaşlı lar gorünüyorlar dıye düşunüyordum Ovsa nüfusun yarıdan biraz fazlası 39 yasın altındavmış. (OCUKSUZ AIIEIER Tarıhî Zincir Koprüsu'nden Tunayı aşarak şehrın Buda ke sımıne geçtık Tuna'yı sağunıza aldık, Estergon'a doğru nehır boyu deltada ılerlıyoruz Yolun sağmda solunda Roma devri harabeleri var. Iyıce düzenlemışler, açık muze halıne getırmışler Bu topraklarda mılâdın ılk dort asrmda Roma egemenlı ğı yasanmış Macarlar daha sonraları UralJar'dan çıkıp Orta Tunaya doğru suruklenmışler Roraa yıkıntılannı geçtık. Bahçelı alçak. bınalar, yesıllıkler ıçınde kuçuklu buyuklu vıllâlar başladı Bjdapeste'nın sayfıyesı ımış buraları Aıleler buyükluklenne ya da kuçukluklenne gore bu evler Macar ailelerinin yüzde 37'si çocuksuz, nüfus yıllardır donmuş TiFFANY sı ıçın yararlarulan bır araç 7 Parlatmada kullanılan SIVT 8 Tersı bır yüzolçümu bınmı Meyhane 9 Batı Anadolu vığı dı Tersı ofset baskıda bır bö lum VLKARIDAN 1 Istanbul'da bır semt 2 Anadolu'da eski bir uygarlık Suçu bağıslama 3 Sporda bır gereç 4 Marangc âleti Encık 5 Bır kaplama rürü 6 Tersı bır harfın okunuşu Ozen'iz yapılmış 7 Fakır Beyaz 8 Ag orme ışınde <ul lanılan araç Tersı ıncele anla mında bır soz 9 Tersı açılmış hattıur yaprağı Tersi bır harf. D t ' N K t BUTMACANIN ÇÖZtMtî SOLDAN SAGA: 1 Serasker, 2 Alan • ilaç, 3 naF Aba 4 Almanya 5 redO eH 6 Orada Es 7 Zon tıkaN 8 O't Bakara 9 Bakalit TUKARIDAN AŞAĞITA: 1 Santrozom 2 Ela eroK 3 Rafadan 4 An loD bA 5 aM Atak 8 Kıbar Ika 7 Elan '«kal R rA Yesarı 9 çraM naT TlFFAMV KEKIDIMİ Budapeşte'de kiralar 400700 forint dolayında; güzel bir apartman dairesi ya da sayfiyede lüks bir evin satış fiyatı 300400 binfo rintı Macaristan'da ailelerin yüzde 35,4'ü tek çocuklu; birden fazla çocuğu olanların oranı ancak 2,8. Nüfus un yârıyâ yakını 39 yaşın üstünde. VARIN: MACAR SOSYALİZMİ KAPITAUZMIH MANTOSUNU GIYMİS.. BULMACA 12345678 SfflNAJJ ^ AMA.SEN SATIN AUNACAVC Ct> SOLD4N S\G\: 1 Ortaçağda, topraklannda yaşayan msanlara karşı ıstedık lerı gıbi davranan sık, sık bırbırlerıyle savaşan ve hükumda'a bıle baş kaldıran toprak ağalanndan herbın 2 Padışah CA dırı Bır ırı hayvan 3 B r mantarla oır yosunun ortak^a yaşaması ıle meydana gelen «SA fı bıtkılerın genel adı 4 Tersı bır goz rengı Tersı basma (H manlı erkekler n:n gıydıklerı b^ş lıktan gıyenlere sövienır soz S Anlann bal vap f ıkları yer Yüce 6 Ortasma seslı bır harf getınldığınde ensız anla mında bır &6z belırir Tcrsı es kı devırlerde gemılenn yurume DiŞi BOND DOGUSME SiRASlNPA OL