Katalog

RADYOTV Ankara Televizyonu Külttlr Şubesi yapımcılarından Munıp Şenyucel ve Meh met Egenın hazırladıkları «ArutKabır» adlı film, 10 kasım gunü yayma 2 saat kala Şube Muduru Işık Saygın tarafmdan el konara> kurumdan ıcaçınldı ve yayıru engellendı Saygın «Bu fılmı Genel Mudur gormek ıstıycr» dedı Ancak ker.cusım de f.'nıı de goren olmadı Programa alelâcele, Nevıt Kodallı'nın Ataturk Kurtıüuş Savaşında adlı oratorosu kondu Ancak zamanla ıyı yapılamadığı ıçm, saat 20 0ü'de, oratoryo, hıçbır açıklama geregı duyulmadan yansında kesıidı TRT'nın Ataturıc'e, seyırcı>e vç OTÜT toryonun bestscısınden uygulayacısma, sanatçı.arı na gos*erdığı sa\g:s>ızlık bayuk tepKi ujanaırdı Anıtkab'.r adh yapım, anıtın japılışını anlaıan bır fılm oldugu ıçın Saygm'jı tutumunun gere^çesı anlaşılamadı Daha sonra kuhslerde «Fıimdi. ıçerık, kapsam, o'anak gıbı öz u r k ç e kelımoler geçıyordu, Sa>gm bunları bahane ettı» derıdı. Işık Saygın Şaban Karataş Genel Mudur olctuğu zaman, Izmır'den Kultur Subesı Mudurluguı.e getırılmış, ancak kısa zamanda başansız bır mu dur olduğu ortaja çiıcmıştı Mudarluğu sırasında, TRT'nın en çok pdama sahıp şubesi, Ramazan propramları dışında ış yapamamıştı Şubenın çalışmalarmı oeğenme\en Amcaıa TV Muduru Yılmaz Tek.n Onay, geçıcı gorevının sona enşı sırasında, Saygın'ı Iznıır'e lade etme.< istemış, ancak başarılı oıamamıştı Işık Saygın m gozetımınde hazırlanan Fe t f n Çaknıak programında A'aturs mkâr edıkrces^ne, Kurtuluş Savaşı, Mareşale maı edılınce buyu< tepkıler doğmuşta. Eunun uzer.ne Saygın ıle :*gıiı araştırmalar japan, kendı şubesmdekı e'.e manlar, mudurlennın, MHP ıle yakın ıhşıc. er ıçınae olduğunu tesp.t etmışlerdı Soylend:ğıne go re, Izmır'e gerı gonderılemeyışıne de, TurKeş'.n, Genel Mudure baskısı neden olmuştu. Bır Kultür Şubesi eiemanı «Işık Saygın'ı, ner gun ılgınç kışıler zıyaret edıyordu Ankara'ya geldıkten sonra, etkılj çevrelerle ılışkıler kurmaga çalıştı Bazılarında başarılı da oldu Turkeş :n gızlı komando teşkılâtının uyesı olduğu, albay rütbesınde olduğu soylenıyor» dedı. Işık Saygın, 10 kasımdan sonra, ızın alıp, Ankara'dan aynldıgı ıçm, soyîentılerle ılgılı olarak, gorüşlerını aima olanağı bulunamadı. Işık Saygm'm hazırladığı ve sunduğu Bakış adlı belgesel dızı, bu hafta cuma gunu başlıyor Başîangıcmdan bugune Turk Tarıhmı konu edınen dızının Saygın ın kışılığı hakkında, kamuoyjna buyuıc açiiUık gttıreceğı soylenryor. HıncaJ ULUÇ m IŞIK SAYGIN, ANITKABİR FİLMi İLE KAYBOLDU Yönetim kuruluna nın bugun ıçmde bulunduğu çıkmazm en buyuk sorumlustmun Yon^tım Kuruıu olduguna ınananların sayısı, kurum lçınde her gun artıyor Ust duzeyde b»r TRT vet>ıl:s: «Yonenm Kurulu, ılerı atılacak her adı:nı engellemeğı gorev say:jor Eunun yanmda, KaratHş'ır. jonet'm hatalarır.da etkıh denetım gorev; japamıyor Gundemındekı konuları suruncemede bırakıp, oyalayıcı kararîar alıyor Bu kurul, TKT' nın gen ka.mışhŞının "ek sorumlusudur» dedı Cumhurıjet muhabırınm konuşıuğu, program cdan Genel Mudur Danışmanma tum TRT'cıler, ÇOK agu dılle bu suç'.amaja kat''4ılar. yönelik eleştiriler büyüyor .YONETıM KURULU, iLERı ATILACAK HER ADIMI ENGELLEMEYı &OREV SAYIYOR. BUNUN YANINDA, KARATAJ'IN YONETıM HATALARINDA ETKıLı DENETıM GOREVıNı YAPAMIYOR GUNDEMıNDEKı KONULARI SURUNCEMEDE BIRAKIP, OYALAYICI KARARLAR ALIYOR. BU KURUL, TRT'NıN GERı KALMI5LIGININ TEK SORUMLUSU DUR» donemı içaı planlanan ünlü Türk ldâsık eserlerınden seçılen 10 dızı ıçın, çe*ım .zıu vermedı Bu juzden yenı kurulan TRT Fılm Şubesi, nenuz hıç bır ış yapamadı. t} BilMiTOR Kurum dışı. unlü fılm yonetmenlerine hazırlaftırılacak bu dızılerle ılgıli tum hazırlıklar tamsmlandı Dosya Yonetım Kurulundi. beklıyor. Kurallara gore Yonetım Kurulu, ınceleyıp, ızın verdıkten sonra ış bıtmıyor. Hazırlanacak senaryol'.rın da, bu kurulun aynca onaymdan geçmesl gerekıyor Boylece, Yonetım Kurulu, Denetım Kurullarının Qa yerını alıyor B:r TV yonetıcısı «Bu kuruldan, senaryo onajl çıkmaz» dedı. TRT Yonetim Kurulu, şu uyelerden kurulu: Prof. Şaban Karataş (TRT Genel Mudarü), Prof Adnan Atamaa (Istanbul Teknık Unıversıtesı Temsılcısıi, Prof Ozcan Ozal (Ege Ünıversresl Temsılcısı), Prol. Şerafettın Turan (Ankara Unıvers:tesı Temsılcısıı, Prof Sadettın Karacabey (Tıcaret ve Sana\ı Odalan Temsılcısı), Adnan S&>gun (Sanat Çevrelerı Temsılcıs'», Sabrı Suphandaşh ı Basın Temsılcm ı Cunevt Orlıon (Kur'im Temsılcısıi, F'kret Ekıncı (Hukumet Tems.lcısıl, Sezaı Orkıınt (Hukumet Temsılcısı) Yonetım Kurulunda Şaban Karataş'ın Genel Mudur olması ıle boşalan bır hukumet temsılcılıg:ne bırbuçuk yı'dan ben atama v<ıpılmamı$tır. Bi' temsılcılık konusunda. AP. MSP ve MHP'nn ap.laşamadığı. bu yuzden atamanm yapılamadıjı bıldlrılmektedır. UNiVE?SiTEOEN GELEKLER TRT'cıler, hukumet temsılcılennln çok yar.hş fe^ıldıf.nı, Ataturkçu olarak bılmen, daıma bu Ac a ıç,rde bulunan ıkı temsılc:n.n bu konuda bı1" t tızlık gostermedıklennı unıversıîe temsılcı'er,nır> ıse kjrumda en buyuk hayal kırıxlıfı olaugunu soyledı. > TRT kurulurken, unıversı'e temsılcılennın sfırlık kazandığı b:r Vonetım Kurulunun, Kuru m'ir aydın, ılerıcı ve taıafsız kalmasını sağı..', a c&l duşunulmuştü Oysa buçun unıversıtelerdpn ae'fn'er, çok onemlı yol'ıiKlarını alma dışında, fn u:af v r katkıda bulunmuyorlar» dıyen, bır us* kademe gorev'ısı, eleştınlennı şoyıe surdurdu « Kurulda. bı r de çocuklar gıb;, bjrbınerı ı'p gcçıneme: er'cr var B rmm kara dedıgme o'e k P< cıe n°k !Ç<n fırsat Dek'ıyor Bu ^artlar aı ırı fla TTvT Yonetım Kuıulu, kuruma golge başka ışe yaramıyor.» IŞTK S\YGIK'IN HAZTRLM3IĞT VE <;TN DUGU «BAKIŞ» ADLI BELGESEI DIZI. BU HAFTA CUMA GUNU BAŞLIYOR BfSL4N GICINDW BUGTT::E TURK TVRIKINI KON'U EDINEN DI7INI\ SAY&IN'IN KI ŞÎLI^TI KONU^IVDA K\MTOYUN\ \ ÇIKLIK GETIRECEG1 SOYLENIYOR. Türkiye'mn Eurovisıon Şarkı Yanşmasmda geçen yıl Yunanıstan'm olayı kendı propagandav. ıçm rasıl kullandığmı gordukten sonra b:le gene ergeüeien TRT Yonetım Kuruiu. bu nl, yapılması plarlanan yerlı TV yapımlan ıçm de hâlâ kaıar \ eremedı Isma.l Cem donemınde kurum dışına yapınlar. Aşk ı Memnu, Sıneklı Bakkal ve benzen rl'zılenp ılgılı harcamalarda gorevın f.otuve kallanudığı gereKÇesı ıle, bu tur \apımlar ıçın vetKi\i Genel Mudürden alan Yonetım Kurulu, bu yajın <i Bir programın başarısı, düşüncenin tutarlılığı ile başlar, HAFTADAN SEÇMELER R IrkçıSığı yeren yasaklandı milliyetçüiği öven yayınlandı odezya'daki ırkçı rejımın kur ıluş vıldciniimtlnde, bu rejımı yeren bır yapımın yajından çıkarılıp, yerme, Genel Mudur Şaban Kara aş' ın ernrı ıle, Ataturk'un Mülıyetçıhğı anlatan (Tartışan değıl) bır açık oturumun konması, TRT Kaber Merkezi ıle, TRT TV Daıresınm arasını açtı TRT Hsber Daı>esı Başkan Vekılı v« Iç Haberler Muduru Tayyar Şafak ve TV Haberlen Muduru Ozden Vardar, bundan boyle TV'ye haberler dışında tek program vermemege karar verdıler Olay şo>le gelıştıPerşembe akşamları, TRT Haber Merkezıne aynlan Haber Program ıçm, TRT TV haberlerınden Andaç Devell, bir film hazırladı. Bu fılm, yıldönümu dolayısı ıle, Ian Smıth'm 300 bın kişılık azmlık rejımının, 6 mılyon zencıyi nasıl somurduğu, ezdığı ve yokettiğını anlatıyordu. Fılm, programa kondu. Ancak, Genel Mudur Şaban Karataş'ın emrı ıle, TV Daıresı, Haber Prograrm ıptal ettt yerine, kendüsrimn haarladığı Ataturk'un MUlıyetçılıftl adlı açüc oturumu icoydu Karar, Haber Daıresmd* büyük tepkı yarattı. Rodezya fılmımn daha sonra yayınlanacağı bıldınldıği halde, programa konmamasj üzerıne, özden Vardar, fılmı gerı aldı Dana sonra da, haberler dışında TV'ye tek program yapılmaması şeklmde bır dırenış karan almdı. Ancak, uygulama surdurülemedi. Geçen haîta perşembe gecesı, TRT ve Sıyasal Partıier konuıu açık otunımu, gene Haber Merkezı yonetti. ad.TOda raptifı proırramlarda büvük bir başama ulaşan \e geniş bir dinleylci kitlesi bulan SerpU Aktllıoğiu. TRT'je transferinden sonra, buyuk bir suskunluk içine gırdi. Zoraki bir ılri u pım dışında. adına ses getiren bir pro;ramda ra^tlanmadı. Son yaptığt 200'ancü Yılında Amerlka adlı iki bolumluk vartımı da eleftirilrti. Atillıoğlu, Cumhuriyef In sorulannı yanıtladı: I2öfke!iadam umartesı gecesi, ekranlannızda .Televizyon'da Sınema» yazacak. Aslmda, Sınemada Televızyon yazsaydı, daha gerçekçı olurdu Zıra 12 Öfkelı Adam (Twelve ve Angry Man). TV'nm buyuk rekabetme, televizyonu ışgal ederek, sarşı koyma karannı veren Hollswood"un, bır TV fılmınden uyguladığı bır yapıt. Regmald Rose un orıjınal yapıtını. 1957'de Sydney Lumet, smema fılmı yaptı. Sonuç, Holljrwood'un umduğu gıbı olmadı. Ortaya, sınemanın en unlü yapıtlanodan bırı çıktı ama, TV oyunu daha once herkese ızlettigınden olacak, fılm gışe yapmadı. C SORU Amenka adlı fllmlnlzi nasıl hazırladınız? YANIT Hıç de kolav olmadı. Herşeyden önce konunun Amerııca olduğu auşunulurse ne denlı bır kapsamla karşı karşıya kalındığı daha ıyı anla^ılacaktır. Doğudan batıya, kuzefden giıneye koca bır kıta ve TRT ekıbı Gıdış \e donus 4 gunluk yolu çıkarscak olursak 24 gunluk bır görev suresı Ardır.dan 30'ar dakıkalık ıkı \apım Amenka 200'uncu yılında bırçok ülkeden TV yapımcısı davet etmış Tıırkıye de bunların arasında De\reye Amenka Haberler Merkezı gırdı ve seyahat gerçekleştı Ekıp başkanlığını Yılmaz Tekm Onay yuklendı Bır yapımcı, bır sesçı. b r kameraman derken 4 kışı hazıran ortalarında Washıngtona ındık Ilk hafta ne, redır. nasıldır gıbı sorulara cevap aramakla geçti 200'uncü \nl \e torenler konusunda bılgı aldık Değerlendırdık. Sonra da Boston. Fıledelfıya, New York gıbı 50relere duzenlenecek çekım gezılenne geldı sıra Bu çahşmalarda gorduÇumuzu çekmek gıbı bır yol lzledık. Yanı araştırma, değerlendırme gıb! bır olanaktan yoksunduk Kendımızl şıpşakçı gıbı hıssedıyorduk. 24 gun sabalı 08 00. akşam 18 no arasında çalıştık. Elbette her gördugumuzu çekmedık Ancak çekımler arasında seçımde buyuk zorluklar çekiyorduk. Zira 200'uncü yılmda Amarıka derunce akla ne gelmelıydı'1 Bunun cevaoını vermek guçtu SORU Radyoda başarılı bir yapımcıydınız. Tele\ızyonda aynı başanyı sürdürdüğunuzp ınanıyor musunuz' Değılse, nedenlerı neler olabılır? YANIT Bır program antene çıkmadan, bır çok evreden geçer. Bunların ılkı, buluş, duşunuş evresıdır. Önce duşünce şekıllenır program konusu. Ve de sanınm en onemlı evrelerden bırıdır. Hatta bugun kısırlığı gorülen de budur «Program yok, program yok . Olan da bır şeve benzemıyor> denıyorsa. konu duşünülmemıştır. Dusunülememıştır. Uygulama sonra gelır. Bu evrenın de gerçekleşebılmesı içın kendlne gore koşulları vardır. Programın başansı, düşüncenin tutarlılığı ıle başlar, uygulamamn duşunceye uygunlugu ıle son bulur. Elbette başka ögeler de vardır ancak ayrıntıya gırmek ıstemıyorum burada. Soruya nıçın bu açıklama ıle gırdım, onu belırteyım. Duşunulmuş. onerılmış onerısı kabul edılmış bır çok dızı var devrede Yanı bır tek uygulama evresı eksık olan. «Bır Kayıp Aranıyor», «Bır Ceza Avukatı'nın Anılan», «Taşıyla Topragıyla> gıbi . Bunlar uygulama olanagı bulunamamış dızıler Her bırı 10'nun üzerinde programdan oluşan .. Bır de onerılmerruş olanlar var . Özel dosyalarda sırasını bekleyen Bu sozunü ettığım programlar oyle sıradan şeyler degıl Iyı bır gozlem, sıkı bır araştırma, çok ıyi bır biçımi ıçeren konular. Ve Türk seyirclsınm ozlemını çektı|3, gerçek yerlı dlnler, belgeseller Işte çlmdl sıra sorunun gerçek cevabında. Radyo yapımcısı Jcen tüm bnerdıklerımı uyg^la R Padyodan televizyona transfer olan program yapımcısı Serpil Akıllıoğ'u, Cumhuriyet'in sorulannı yanıtladı 12 Ofkelı Adam, babasım bıçaklayarak oldurdugu ıddıa edılen bır genç hakkında karar vermek üzere jürı odasında toplanan 12 adarrun ovkusunu anlatırken Amerıkan toplumunun ve adalet sıstemmın de bır eleştırısını vapıyor Henry Fonda, Lee J. Cobb, Ed Beglej, E G. MarshaU, Jack Warden ve George Veskovec'ten kurulu kadronun tumu, mukemmele yakın oynadılar Bunı rağmen, Jack Warden'm performansı, gene de ötekılerden aynlmagı başardı. Cumartesı gecesi, TV önunde olmanırı salık rerınz. Pazar sabahı, sıradan bır seruven fılmi var Pans Esran.. Andre Hunebelle'ın fılmınde Jean Maraıs ve Dany Robın baş rollen oynadılar Bır oto yanşında kaza olur. Yarışçüardan bırı ölür. Hayatta kalan, olenın karısını arar ve yardım etmek ıster , Salı gecesi. bır Turker Inanoglu fılmı daha . Boyle bırşey yabancı bır TV'de olsaydı, en az 10 soruşturma açılırdı. Bız .Fılm yok» deyıp geçıyoruz. Bu kez Fılız Akın ve Ayhan Işık'm ba? rollennı oynndıkları «Kadın Berberı»nı ızleyecegız. Zengın kız, genç berber ve saıre... Cuma gecesi •Cehennem Yolculan» adı altında, ılgınç bır TV fılml var. Agatha Chnstıevan bır polısıye. G«nlım ve korku sahnelen de var. Meraklı olanlar ıçın bırebır. Hafca sonu röportajları ilgi topluyor ma ol?nağı bulabılı>"ordum Oysa Tele\nzjonda bu olanagı bulmak çok 7or Bulan yok mu dıyeceksıni2 . «\'o%» dlye kestırıp atacağım. SORU Belgesel olmasa bıle, hıç değ'lse, yerlı guldurü yapıtlan var Seyırcı bunları da ıs fıyor? YANIT Istıyor ama, sonra bunlar, kışısel çıkarların aracı oluyor. Ornegın, bırı çıkıyor bır kompozısyonu. bir tipı alıp Televııyona getınyor. Bır punduna getırılıp yayınlanıyor Gerçekten de halk tutuyor. Seyırcı begenıyor. Sonra bır bakıyorsunuz o kışı 25 lıra vevmıyeden bırden bıre 1025 lıraya sıçramış Ve de yayının tam orta yerınde ışı bırakmış fılânca gazıno ıle anlaşma yapmış E, n'oldu şımdı 9 TV, dune kadar bılınmeyen bırını ele aldı. alladı pulladı yarınlarını guvence altma almasmı sağlayıp uğurladı. Sonra yenı bır arayış.. Yok boyle şey Olmamalı. Fırsatını bulup, ekrana çıkan pıyasasını arttınp ışın ıçınden sıynlmalı . Ya da sıynlamamalı Ve bılmelı kı Televızyon daha doğru TRT ona. varsa sanatına saygılıcür.. Bunun da karşüıgı seyır H afta Sonu'nun yeni programı «Sorun Pöyl» sınleT» beklenılenın Uzerınde bır ılgı ıle karşılandı ÜnlU kışılerle, halkın sordugu sorularla yapılan roportajların devamı içın borıme sayısız ıstek geldı. Programın sunucustı, Cenk Koray'ın So<>yetler Bırlığı'nde oluşu yuzünden, bır hafta vayınlanmayışı uzerıne, yaymdan kalktığını düşuı.enler, TRT"ye başvurdular. Hafta Sonu programları lçınde yer alan, Neslıhan Gence'mn hazırladığı Sanat Programları, seyırcı tarafından ılgı ıle ızlenırken, kuruın .çır.de çelışıklı tepkıler doguruyor. Istanbul Şenıı Tıyatrolan ile ılgılı yayında, TRT tarıhmde ılk kez Nazjun Hıkmet'm bır oyunundan bolumlenn ekrana gelmesi, ardından, Ankara'nın ılerıcı tıyatrolarından Çağdaş Sahne'nin tanıtüması, bazı Genel Mtldürü Danışmanlan tarafından lepkl ıle karşılandL cının vergilenyle ayakta duran bır kurumun bütçeünden az da olsa odenmektedır. Ek olarak bır şeyler yapmanın. mılyonlara mal olmanın manevı hazzım duymuştur.. Ondan otesı yazıktır, gunahtır. • SORÜ Peki, bu nasıl önlenebılır? YANIT Gayet basıt. Bızım bır ıstısna akti yonetmelığımız \ar.. Kurumun dışardan sağlayacağı hızmetler ıçın çıkarılmış. Eksık ve aksayan yonlen var. O ayrı. Ancak orada taraflan baglayıcı hukumler var.. Bır taraftan TRT dıye başlayan, otekı taraftan fılâncanın falan işı şu tarıhe kadar dıye devam eden ve 1, 2, 3 dıye mueyyıdelerı sıralayan . Bunların alt tarafında ozel hukumlen ıçeren bolumler var Yanı bana gore, berum yorumuma gore biz yapımcılar ıstersek oraları ılkeler dotrultusunda doldurabılırız . TV'nln malı olan bu tıp, bu kompozısyon başka yerde kullanılmaz. dıyebıliriz 5 yıl boyunca bu üpler, bu ad, TRT'nın malı olmuş, sayılır diyebılırız . Bu ve buna benzer bırçok hükumler getırebılıriz. Belgeseller elenzyonun MKP komandosu olduğu meye başlanan Kültur Şubesi Mudtıra Işık Saygın'ın hazırlayıp sunduğu «Bakış» adlı yapıt, başlangıçtan bugune, Turk Tanhını anlauyor. Onemli olan Bakış Açısı... BırUkte bakacagız bakalım, cuma gecesı'. Bır başka Bakış Açısı ilginç olac&k program bu akşam.. Toprak ve Tarım Reformu konusunu, Cem ve Yalçıntaş donemlerınde lzlemlştik. Sıra Karataş'a geldl Her insanın başına belâ Tansıyon sorununun incelendıgı Sağlık programı çarşamba gecesi. Aynı gece, yabancı kaynaklı bir de moda programı var. T Bır onemlı sağlık belgeselı de, cuma gecesi. Kullanılması çok tehlıkelı kortızonlu ilâçlann, keyfi kullanılışı yaşamlara mal oluyor. Kortlzonu tanıtan bu programı mutlak izlemenizde yarar var. tstanbul'un Mezar Taşlan perşembe, Sarayları cumartesı gecesı program konusu oluyor. S inemamızın lçindeki bunalım, ban beyaı perde sanatçüaruu gazinolarda >arkı soyieme>e itmiştır. Beyaz perdeden gazinoya ekonomık nedenierle geçen bu (ilm sanatçüarını kınajabılir miyü? Eger bu «transfer», yaşaraı kazanmak için başvurulan bır jol ise kimsenın kinıseji eleştirmeje hakkı olamaz. takat pek çok film sanatçısı gazınodan «sahne» dije sozedıjor \e balk istediği ıçın «sahne»}e çıktığını söyluyor. Işte bu sozleri kınamamak elde değil. Çünku bır kez «sahne» sözcuğu tijatro ile Ugilidir \e gazinoya «sahne» denilerek işe sanatsa) bır bava \erilmek istenmektedir. Ama belkı bu nokta üzerinde uzun boylu durmaja değmez. Onemli olan film sanatçüanmızdan bazılarııun «lıalk istediği ıçiu sahneye (gazinoya) çıktıklannı» belirtmeleridir. Geçenlerde TRT Tele\izyonu'nun «Hafta Sonu» proeramına çıkan bir film oyuncusu da böyle söyledi. Ojsa gazinoja halk gidemez, gidemiyor. Çünku gazıno çok pahalı bir yer. Gazinoya yüksek gelırli kişiler uğruyor genellikle. Gerçek «halk» dlje nitelendirdiğimiı dar gelirliler ve çalışanların ise gazinoya gidecek durumlan da yok üstelik. Ama TRT böyle dıişiinmüyor olmaü ki, hem «Hafta Sonu» programına «sahne»yi yeğleyen film oyunculanıu çıkarmakta, bem de eğlence \e müzik programlannda gazlno çörünümleri yaratarak seyircide beüi bir «gazino özlemi» \aratmaktadıı. TRT leletizyonu gaziııoculuğa heves ettiğini belirli olarak ilk kez 31 aralık 1971 tarihll yılbaşı programı için başkentin bir gazinosundan yaptığı naklen yayımla ortaya koydu. Hem jrazinonun reklâmırun yapıldığı, hem de gazıno havasuun gerçek dekorla televizyondan yansıtıl dıfı bu naklen \ayumn belli bir noktada, ekran daM göninhilerin bazı çerreleri rahatsız edeceği düşüncesivle yanda kesildiği hâlâ belleblerimizdedir. Fakat TRT Televizyonu'nnn o ramanki 12 mart yöneticilerinin bu bayağı vaTiından ders almadıklan kısa bir süre sonra anlaşıldı. O günden bugune dek hazırlanan TV cğlence ve müzik programlannda gazino smdan bir tfirlü kurtulunamamıştur. Dekor gazino dfkorudur. Şarkıcılar kamera ların onunde gazinodaki giysfieri ve makyajlan ile yer alırlar. Bu şarkıcılann konuşmalan, davranıslan, göz süzüsleri ve sözde yaptıklan danslar bile gazinolardaki gibi yoz ve her ce«il rstetikten uzaktır. Yukarda da beUrtUdiği gibi. bugıin Türkiye'nin çeşitli yerlerde yaşayan TV seyircisi gazinoyu bilmez. Bu nedenle TRT Televizyonu'nun yayımları ile gazinoyu gbtıirmeye hakkı yoktur. Fakat 19*1 yılından beri bunun bilincinde olmayan televizyonumuz «Bizim Gazino» adlı bir programı tzmir'de hazırlayarak sevircinin hemen hemen zorla gazino özlemine sahip olmasına çalisnuştir. Bazı çevrelerde bu programın TRT'nin en basanlı programUrdan blri olduğu düsüncesinln yayümasına cular ba lanatçüar önânde saygıdan ve hayraniıktan orle kınlıp dökulüyorUr \e onlann programlarmı sunmaktan duyduklan kıvancı oyle davranışlarla belirtiyorlar ki, sanki çok onemli bir yazarla ya da sanata yaptıgı çok bü>ük bir katkıyla tanmmıs bir kisi var sanıyorsunuz ekranda. Boyalı ve dağınık saçlan, gazino makyajı ve aşırı süslü giysileriyie bu sunncular sayın Çetin Altan'ın Uk olarak belirttiği gibi artık adamakıllı «kasaba televizyonu» durumuna gel miş olan TRT Televizyonu'nun vazgecilmez birer ügesi oldular. Onlara göre, biraz sonra şarkı söyleyecek •*•( sanatçısının adım belirttikleri zaman seslerini yiikseltmek ve aynı anda da bu davranışa uTumlu olarak mlkrofonn tutmadıkları ellerini havaya kaldırmak basanlı sunu yonun kendlne özgü özellığinden oturü her han pi bir akşam çeşitli mozik programlanna jer \ermemesi duşunulemez. Lsteuk TRT Televızjonu'nun her akşam için en az bir muzik programınıo hazırlanmasını sağlajacak stüdjosu, jeterli sayıda müzik yapımcısı, müzik programiarında da son derece onemli bir öge olan dekor olanaklan yohtu. Ama TRT çıkarcılar Ura fından bir kez içerden kuşatıldığı için, 12 mart doneminden gunümüze dek yaklaşık olarak ber akşam en az bir müzik programı yayımlanmak ta ve bu programlarda da plaklann \e şarkıcıların «gizli reklâm»ı rahatlıkla yapılmaktadır. Gazinolarda oKuyan ses sanatçüan sık sık ekrana çıkıyorlar. Bir bakıyorsunuz, bir şarkıcı üç hafta içinde uç kez, ama Ankara, Istanbul \e lzmlr'deki stüdyolarda hazırlanan programlarda gorunmeriyorlar. Elbette bu denli sık ek rana çıkış, gazino programlanna olan ilgiyi art tınyor. Piyasaya piaklan yeni çıkan şarkıcılar da hemen TRT Televizyonu'nda görünüp soz)onusu plaktakj şarkıyı bir şov programında okuyuveriyorlar. Böylece o plak mllyonlara erl şen TV yayımı ile hemen tanıtıimış oluyor. Hat ta böylece TV sayesinde ücretsiz oiarak «gizli reklâm»! japüan parçaları kısa bir sure sonra dergilerde yaymlanan «en çok satan plak UstelerUnln başında görmemiz her zaman için mümkündür. Bu durumun yabancı şarkılan kapsayan plaklann yurt lçindeki satışlannı etkilediğini de rahatlıkla ileriye sürebUiriz. Üstelik «gizli reklâm»ı TV eğlence ve müzik programlannda yapılan bu yabancı şarkılann yine yabancı ulkelerde çekilmiş filmlerini de tele\1zvonumuzda izlemekteyiz. Piyasaya yeni çıktığı zaman bir yabancı şarkının filmi aynı anda bizfm teierizyonumuzda nasıl gösteriliyor? Bu avnc» meraK ediimesi gereken bir başka konu. Bugune dek çeşitli yöneticUerin, kurullann, drnetçilerin, yayımcılann ve programcılann bu Cibl durumlara engel olamaması ise üzerinde durulması gereken bir başka nokta. TRT İçin hıhiik bir «anp» olan bu eizlt reklâm»Ia ilgili örneklere haftaya devam edeceğim. Müzik ve eğlence aftanın en İlginç muzik fılmi, çarşamba gecesı, Vıyana'da Bahar. Sadece Klâsık Batı Muzıgmi sevenlenn değıl. tum romantıklenn zevkle ızleyeceklen bır dış kaynaklı yapıt. Yerlı yapırnlann en onemlısı de aynı gece. Lemı Atlı'yı olum yüdonumunde anmak ıçm hazırlanan ozel programa, ünlu solıstler katılıyor Haftanın dıkkate değer dığer solıstlen. Es1n Engın (Bu geceı, Nukhet Duru <Perşembe). ve Bulent Oral (Pazar). H Dolmuş, adlı soğukluğun konuklan, Bedia Akarturk ve Safıye Fılız (Cuma) Yıldız Yağmuru'nda ıse, Atıla Atasoy, Ayla Dıkmen, Sanıye Can, Gokçen Kaynatan ve Dansçıları Ue. Nejat Uygur var (Cumartesi). GAZİNO VE TRT çahşaldıgı ve yayım alanının genlşlemesine karşın TRT'nin seyircisine daha doğru düriist bir «tiyatro özlemi» yaratacak program gotüremediği düşunülürse, dün ve bugün TRT TeleWzyonu'nun ne denli tutarsu bir yayım politikasına sahip olduğu açıkça ortaya çıkar. TRT'nin kadrolu ya da sözlesmell sunucu •an da televizyonumuza 1971'den beri egemrn olan bu gazino kültürfinfin etklsl altında kalmışlardır. Onlann da saçlan, giysüeri, davranış lan, sonı soruşlan ve hatta gülümseyişleri bile gazino sarkıcüanm'an açağı kabnıyor. Üstelik bu sunucnJar gazinolann ünlü Idşilerinl ekranlardan «cici sanatrı» ya da «hanımefendi «anatçı» gibi yine gazino kültürüne uvgun btr dllle sunmaktan da kaçınmıyorlar. Bazı sunu Mahmut T. ÖNGÖREN Şaban Karataş'ın Amerikanvarı seçim kampanyası elevlzyonda, Konya vencı anteninin açılışı dolayısı ıle, arşıvden seçılmış, ıçmde «Konya» geçen herşey yayınlanırken, Konya'da adeta yer yennden oynuyordu. Seçımlerde adaylıgını Konya'dan koyacağından. artık kımsenln şuphesınm kalmadıgı TRT Genel Muduru Saban Karataş. TVnın renklı nak len yaym arabasıru Konya ya gondermış, Turkıye' nın Eurovısıon'da temsıl edılıp, 7Ö0 mılyon kışıye adını duyurmasından esırgedığı TRT'nın paralan Ue, Konya'yı adeta bır bayram venne çevırmıştı. Genel Mudurun bu Amerikanvarı seçim kampanyası açılışın ılerde hesabının sorulmasıru onlemek ıçm, mınareye b;r kılıt da bulundu. Konya konserîen renklı naklen yavın arabası ıle banda alır.dı Sonım ona r»r progTam hazırlandı Eu programı Kurban Bayramı'nın ıkıncı gunu ızleyeceksınız. culuğu simgeleyen birer öge diye kabul edillyor. Gazino kfiltürünü yayan TV eğlence \e muzlk programlannda en onemli noktalardan biri de «gizli reklâm»dır. «Gizli reklâm» üzennde geçen hafta kısaca durmuştum. Bu hafta konuyu daha ayrıntılı olarak ele aünakta yarar var. 12 mart döneminde TRT TeleviTyonu özellikle kendi dışından gelen ba«:alarla yaklasık olarak her ak^am eğlence ve müzik programları yayımlamaya yöneltilmişti. Oysa özellikle müzik progrum radvoya uygun bir turdür. TV 'nin her akşam çesitll müzik programlanı a vrr vermemesi seyirciyi rahatsız etmez. Çünkiı TV programcıhğında seyircivi oyala\abilpcek daha pek çok program tıirü vardır. Öte yandan rad T