Katalog

Rodezya konusundaki Cenevre Konferansı bugün toplanıyor UGANDA \ KENYA ! I Milliyetçi hareketin zenci liderleri Rodezya konusundaki Kissinger Planına kesinlikle karşı olduklarını ve planın değiştirilmesi gerektiğini açıkladılar. I Beyaz azınhk yönetiminin Başbakanı lan Smith ise Cenevre'de ancak Kissinger Planını görüşebileceğini ve bu planı değiştir menin söz konusu olmadığını belirtiyor. I Kissinger plânı, Rodezyada iktidar iki yıl sonra zencilere devredilinceye ka dar, bir geçici hükümet kurulmasını ve güvenlik kuvvetlerinin beyazların emrinde olmasını öngörüyor. Rakip örgüîlerden oluşan Rodezya milliyetçi hareketi kendi içınde bölünmüş duıumda " • " " " ' % " !~ " * lle Günev Afrtk» Siyah Kıtada çaftılışi hir anlayışın soıı kalıntılarını oluşturujorlur. Pretorn 'j GÜNEY AFRIKA *•. ^^tH'y"ifrfofrfLl""^fî^" " * lan Smlth: Koclr/v» Bafbakanı Kissinger planın dan aynlmatnakta kararlı Iktidarın siyahlara devrinin tartışılacağı konferansın çekişmeli geçmesi bekleniyor CENEVRE'DE bugUn açılarak olan nodezya'ıiın geleceftinp lllşkin konferansın çok çekişmeli geçcceği anlaşılıııaktadu Konferans öncesınde kesmlıkle soylenpbılpcek tpk şey, loplantıv» katılan taıafların blrbırlerl ıle belirli bir gorüs avrılığı ıçincl» olduklarıdır. Nitekım konferans,a kutılmak tlzpre Cenevre'je gelen Afrıkalı milliyetçi liderler, Robrıt Mugabe ile .Joshua Mkomo verdıklerı demeçlerde Rodezya konusundaki "Kissinger planının» kabulüne olaııak bulunmadığını ve bu planın değlşıkliğe uğramasının şarr oldugunu belırtmışlerdlr. Rodezya milliyetçi hareketi içinde belli başlı dört örgüt var I Siyah gerillalar arasında en çok tutulan lider olarak ZANU örgütü başkanı Robert Mugabe tanınıvor Rodezya Milliyetçi hareketinde dört önemll grup vardır. Bunlar aşagıdaki biçımde sıralanabilir: ZAPU 1 ZAPU (Zimbabwe Afrikn Halk BlrlıftO. Bu örgüt 1961 yılında ılımlı lıder Joshua Nkomo tarafından kurulmuştur. 12 yıl cezaevınde kalan Nkomo 1974 yılında serbest bırakılmıştır Nkomo ,serbest bırakıldıktan sonra, rahıp Abel Muzorewa'nın baskanlığmdaki «Afrika Ulusal Konseyıne» katılmıştır. Ancak l!)75'te Nkomo ıle Muzorewa arasında «Afrika Ulusal Konseyınnın lıderliğı konusunda anlaşmas'lık patlamıstır. Nkomo, «Afnka Ulusal Konseyınm 11dprlıgi üzerinde hak lddıa etmpktedir. Nkomo, Rodezya'da zencı nüfusun beşte birinı meydana getiren «Ndebele» kabilesi tarafından <!estekl#nmpktedır. Afrika Ulusal Konseyi 2 •Afrika Ulusal Konseyi» Bu örgüt 1971 yılında lahıp Abol Muzorewa tarafından kurul muştur Bu orglıt, blrbırıne rakıp dığer orgüt leri kendı bünvesinde bırleştirmek, boylece bır ıç sava>ı engellemek amacını îutmektedır Mu zorevva, halen Ulkenin en popüler liderleri arasındadır. lan Smith RODEZYA'DAKt beyaz azınlık vönetiminin Başbakanı lan Smlth ise, Kıssinger planında» horhangı bır dpgışıklık kabul erm»yeceklerını açıklamıştır lan Smılh. Ben ınerlıse Kissinser planında htçblr değışikhk vapılmaynfajını sövledım. Mecll* dP. bu şartla planı kabul ertı» demıştır Boylece konferans daha haçlamadan çıkmaza saplanmak tehlıkesı ile karşı karşıya kalmıştır. ZANU 3 ZANU (Zlmbabwe Afrika Ulusal Birilftn ZANU, 1963 yılında rahıp Ndabanıngi Sithole tarafından kurulmuştur. Sıthole geçen yıl ZANU'nun liderligındpn ayrılmıştır. Orcutün şimdiki liierı Robert Mu gabe'dir. Mııgabe 1975 yılında Rodezya'dan gi7 lıoe kaçıp. Mozambik'e gitmiştir. Mugabe, sıyah gerillalar arasında m populer olan lıderdlr. Kissinger Planı ÜZERİNDE yoftun tartışmalann öretlenebılirstirdüğU Kissinger planı söyle • Rodezya'da ilk asanıada iktidarın ikl yıl sonra slyah çogunluğa devri amacıyla «Geçici bir hükümet» kurulacaktır • Geçici hükumetın en vliksek organı olan «Devlet Konseyi» tarafından venı blr Anayasa hazırlanaraktır «Devlet Konseyi» esıt savıda bevaz ve slvahtan kurulacaktır. • «Geçıcı HUkumetiiT tçışlen vp Savunma Bakanlıkları lîeynilardan olacaktır; diğer bır deyımle pohs ve ordu beyaz aıınlıftın emrinde bulunacaktır. ZiPA 4 ZtPA (Zımbabwe Halk Ordusu) ZÎPA, ZAPU ıle ZANU tarafından ortaklaşa kurulmus olan askeri orgttttllr Ancak örgtlt içınde ZAPU lle ZANU gerillıUaıf arasında süreklı çekişma almakta ve bu çpkışmeler kimi zaman kanlı çatışmalara dönüşmrktedır Go'lomcılpı ZİPA Ü7ennde Mugabe'nın, Nkomo'dan daha fazls etkı sahibi oldugunu belırtmektedırler (Dıs Haberltr Servlsl) Karşı çıkıyorlar SİYAH llderler bu plan'a şıddetle karşı çıkmakta, polls ve brdu beyazların emrinde oldugu süre geçici hükümetin bir göstermelıkten oteye gıdemeyecegını ve ırkçı beyaz yönetlmın iktidannın devam edecegini belırtmektedırler. Ayrıca Rodezya'da 280 bın beyaza karşı 5 ınılyon renci vaşamaktadır. Buna rağrnen yeni Anayasayı hazırlamakla vtıkftmllt olan «DevİPt Konsevındp» sıyahlarla beyazların eşıt sayıda temsil edilmeleri diğer bır hak sızlık olarak gorulmektedır Nitekım «Zimbabwe Afrıka Halk Birlıgı» (ZAPU) lıderi Joshua Nkomo ile, Zimbabwe Afrika Ulusal Birliei (ZANU) lıderi Robert Mugabe. ikı hafta önce yayınladıklan ortak bıldıride Güvenlik Kuvvetlerl ile polısm siyahlann emrıne vprılmestn! istemişler ve Cenevre Konferansının çıkmazdan kurtulması lçin ayrıca şu koşulların kabul edilmesini talep etmışleıdır # Tüm sıyasal mahkumlann serbest bırakılmasj, • Rodezya'da siyasal faalıyetlere konan tüm kısıtlamalsrın kaldırılması, • Ülkede olağanüstU durumun kaldırılması, • Tüm kurtuluş hareketleri liderlerinin Ulkeye dönmelerine izııı verllmesi. Ancak beyaz azınlık yönpttmının BaşbaKaru lan Smlth bu kosulları kesinlikle reddetmıştir. RAHÎP MUZOREWA JOSHUA NKOMO ROBERT MUGABE Ankara . . . Anlcara Anka Bu sorulara nasıl cevap verirsiniz ? Aydm CHP Mılletvekill lsa Ayhan, eğitlm enstttUlerl giriş sınavında sorulan soruları toparlamış. Acaba sız bu sorulara nasıl cevap venrsmız? SORU: Milliyetçi hükümetten memnun musunuz? Evet ıse ne den' Hayır ıse neden? Verılmebi gereken cevap şu: Komünistlerı ezdığl lçin memnunum.. Bu cevabı vermeyene hemen kopı gosterilıyormuş. SORU: 1917 yılı sıze neyi hatırlatır? Bu yılın en önemli olayı nedıt' Aman, tarlhi bilginisl ljrl yoklayın. Sakın ola ki, dünyayı etkileyen bır olayı hatırlayıp: Sovyetler Birliğindeki bUyük eklm ihtllali bnomlıdır, demeyesinız. Bu ağzınızdan çıkarsa hem hakarete uğrarsınız, hem de okul çevresınde «Guvenlık kuvvetlerıne yardımcı» olan guvenlıkçı komandolardan haddinize düşen payı alırsınız.. Cevap muUaka şu olmalıdır : Basbug Türkeş H17 yılında doğmuştur.. SORU: Pekl Başbug kelimesinin manası nedirT Bocalayıp da Turkçe sozlüktekl tammını aktanrsanız, yandınız. Efendım, Başbug eskl TUrklerde önder kışı, lider ki?ı demekrir Bu cevap aizln kazanmadıgınm hemen belli eder, asıl revap şudur Başbuğ Ergenekon'dan çıkarken TUrklere yol gbsteren Bozkurt'un adıdır. Bır de şaşırtmaca soru var. ösrellikle kız ögrencilere soruluyormuş : SORU: Cuma namazı kaç rekâttır? Kger kız oğrenci yanılıp da ışın dognıvınu söylerse, çakıyormuç. Cuma narnnzı 16 rekâttır, dört sünnpt. ıki farz, dört sünnet, dört ahın/uhur ve ikl de vaktıstlnnet olmak Ü7ere 16 rekâttır Bu cevabı veren kız ogrenclye hemen kapıyı gosteıırler. Çünkü, îslamda kadın kısmı cuma namazı kılmadığı içın, bllmek gerejSı yokmuş vo Sınav Kurulu: Sizin yapmayacağıruz blr lbadetl bilmekle yiiktlmlU degilsi nlz, kaybeltınız, dıyerek hemen o anda di'sarıya çıkarıyormuş. lsa Ayhan, bu tür sonıları bırıktirmekle uftraşıyor: GUn geleofk, dıyor bız de bu sınavı lcat edenlere, yapanlara v* buna ııyanlara bazı sorular yonpltecegiz . Elimızde dokvinıan bulunsun istiyorum... Eski Maliye Bakanı Gürsoy, yönetmeliği bilmiyormuş Eskl Maliye Bakanlarından ve Sıyasal Bılgller FakUltesi'nın yıllanmış profesörlerınden Bedri GUrso;, aynı ramanda Bıısın Yaym Yükiek Okulu'nda ıkıncı smü'lara kamu malıyesi dorslerıne de gııer Bu yıl Basın Y;ıyın YUksek Okulu'nda lkinci iınıf sııidvları sırasında fjeçer not olan 6 numarayı alamayan çok sayıda ogrencı iknıal sınavlarına gırdı. Daha sonra sınav sonuçlan ılan fdıldi, çok sayıda oğrenci ıkmal sınavlarında da «eçer not olan fi yı alumarnıştı. Sayıları kırkı bulan öğrenciler Toplu halde bgrenci ı^lpııne giderek kâğıtlannı görmek ıstedıler. Kâğıtlaunın Uzerındo 5 nıımara bulunan öğrencıler, bır de not gorduler1 Geçerse altı. Ne demektir bu dıye okul sekıeterlne başvuran Öğrenciler, sekreterden gereklı covabı alamadıkları içın dersın profesorıl Gilrsoy'a yöneltiler &orularını, aldıkları cevap çok llgınçtı Cocuklar ben okulun vonctmelığinın dcftıştiğını oıinııyordum Jüri var sanısıvla hareket ettun VP itırıde geçebılecek olan arkadaşlannızın kâgıtlarında kanuat notu Kullanmasıp ob)ektıf davrandım. Ancak. 1ürt vokmuş, vem «ğrendim, onun lçin notlarımzı düzeltmGm olanaksız. lyı çalışın. seneye yine beraberiz. Basuı Yayın Yüksek Okulu ogrenrıleri, şımdı ne yapacaklarını dUşünuyorlar, «Yönetmeligt bılmeyen profesörler oldukça daha çok dü^ünürüz. diye dp ekllyorlar. Amin bu olayı emperyalist a göre sadece kendl kastına men Fransa'da yayınlanan Paris sup bırısiyle evlenebilmekte • lanların oyunu bıçımınde aMatch dergısınde, Uganda Devçıklami'jtır. let Başkanı Idi Amın'ın ozel dir. Maldhvani îdi Amin'in ev Ancak olaya Îdi Amın'in lenme teklifını reddettikten yaşamına ilişkın belgesel bır dort karısından en akılhsı sonra I^ındra'ya kaçmıştır yazı yayınlanmıştır. Ülkesınde Idı Amin, 1974 yılının mart olduğu soylenen Kay Adroa el gozune kestlrdiği her kadını elıne geçiren, dört eşınden üçıinü boşadıktan sonra onlan oldürttUğü öne sürulen 1.93 cm. boyunda 113 kg. agırlığındakt bu dev devlet başkanını anlatan yazının bır ozetını sunuyoruz : • 1974 yılının 29 kaaun günU Uganda radyosu, îdi Amın'ın, Dışışleri Bakanı Prenses EUsabeth Bagaaja'nın New York donüşünde, Orly Havaalanmdakı transıt salonunun tuvaletınde sevıştiği gerekçesiyle scorevinden alındığını açıklamıştır. Uysa bu 15 daklkalık sürs İçınde Prenses Bagaaya'nın yirmiye yakın gazeteci, dıplomat ve devlet adamı ile birlikte olduğu da bilınmektedlr. Havaalanı yönetlcilerı de böyie bır lhtimalın bulunmadığını açıklamışlardır. Toro'nun eskl kralının kızı olan Prenses Bagaaya, 845884 vücut ölçülerine s.ahıp, son derere ?arıf bır arıstokraltır. Prenses, Cambrldge Universıtesı mezunudur ve hayatınm buyük bir bölilmü Avrupa'da geçmiştir. Idı Amin Prensese Koz diktiği içm onu once elçi, sonra da Dıişışlerı Bakanı yapraı^tır. Amacı onu ağına dusurecek olanağı yakalamaktır. Bu ncdenle Prensesin dzel hayatı hakkmda bilgı toplamak lçin tdl Amın'in casusları onu devamlı olarak lzlemışlerdır. tdl Amin 1974 yılının kasım nvı başında Ellzabeth Bagaaya' ya hemen Kampala'ya dönmesıni emretmiştlr. Prenses Bagaaya Ulkeve gelince de onu tutuklatmıştır. Îdi Amın'in Kampala ve Kam h pala'nın civarında PV ve apartraan dairelerine verleştırdıftı bır düzine kadmla ilışki kurduftu PRENSES BAGAASA Idl Amin güzel prensesı «agına da bılinmektedir. Uganda Devdüş>Urmek» için Dışişlerl Baknnlıgına gptırmış .. let Başkan:'nın gpçici olan bu ilişkllerinde klmseye zararı da dokunmamaktadır. Ancak hnya tsı Ingılız ordusunda 1946 yılın da aşçı çıragı olarak atılan, okurrıa yazma bılmediği hnldfl 2n vıl içinde Ucanda Silâhlı Kuvvetlerinin Baskomutanı olan Îdi Amin'in, etkısi altmda kalcliRi kadınları oldürecek ka dnr ıleri gittigi de soylenmekte dır Resml olarak evli olduftu dnrt kansı bulunan Idı Amin 1072 yıhna kadar. kadınlarla olan ilışkilerinl Rİzll tutmavı da ba'sarmi'itır Anoak Ugandn' ayında da, Prense«ı Bagaay»' koymuş ve OndogH'nın derhal ııın en zengin İ<Î adamlanndBtı ya kur yapan P5ki Dışışleri Ba bulunmasını kendısınden iste jRyant Madhvam'nin dul eşı kanı Yarbay Michael Ondoga' mış, aksı halde sarayı terke ne takıldıktan sonra tdi Amin yı çocuğunun gozleri önünde decegını bıldırmıştır. Ondoga kendinl gizlemeyl de bir yana bulundugu zaman Kay dedigi hırnkınıştır Dul Maldhvani. kaçınp Nil trmagındakı tun sahlara yem yapmıştır. Idı ni yapmış ve diğer ıki karısını Hintlidir ve dinsel bir kurala da ayartarak valizlerlnl hazıı lamaya başlamıştır. Bu olaya çok kızan Idı Amin her üç karısını da boşamıştır. 10 nisanda karılarından Mu ına Malıamu sınırda yakalan mış VP kumaş kaçakçılığı yap tığı iddiasıylo tutuklanmıştır Kay Adroa ise kardeşınin evın rip yakalanarak yıkıcı eylemle re giriştlğı ve Üzerinde bir a vuç fışek bulundugu gerekç» sıyle tutuklanmıştır. DördüncU kansı Medinah ise Îdi Amin'dPn dayak yemiş ve çenesı kırıldığı için askerl has taneye kaldırılmıştır. Idı Amin, karılarından Kav» parlamentodaki odasında diz çdktürerek özllr dilettinnıs tır. Diğer kansı ve altı çocuğu Cunun annesi Mallamu Muteı'ye Îdi Amin İkl hafta boyunca is kence ettirmıştir. Îdi Amin boşandığı karılan nı ızletmeye devam etmiştir. Kay Adroa 1? ağustos 1974 gu nü Ugnnda'nın tlnlü Jınekogla rından doktor Peter Mukasa'nın otomobilinin bagajında vtlcudu parçalanmış bır şekilde bulun muştur. Cesedi bulan doktor, kendisl için de kurtuluş volu olmadığını anlaymca, kansı ve çocukları ile birlikte zehir içe rek intıhar etmiştir. Batı dünyası Îdi Amin'in ken dı karısını bu biçimde öldürmesine büyük bir tepkl göster mış ve onun binlerce ınsanı 61dürdügü de ileri sUrülmüştur. Bu nedenle Îdi Amin iklncl karısı Maliamu Muteı'yı sessı?ce ortadan kaldırmaya karar vermiştir. önce onun otomobılinı bır uçuruma yuvarlamış ama Mutel bundan hafif sıyrıklarla kurtulmuştur. tkınci g\rışim de sonuç vermeylnce Mutet yurt dışına kaçarak Londra'ya gıtmiştır. Îdi Amin karılarmın hesabını gordtikten sonra sırn prenses Bagaaya'ya gelmiştir. Batılı basın tarafından elcstirilen Îdi Amin, prensesi televızyon karşısına çıkarmış ve ona işkence yapılmadığını ka nıtlamnya çalı^mıştır Daha sonra ise Uganda'nın Sesi adlı gazete prensesin çıplak bır to toğrafını bas.mis.tir. Îdi Amin' ın bunu prensesten lntikam almak içın yaptıgı tahmın edıl mektedır. 1975 yılı şubat ayın da Bagaaya Uganda'dan hala nasıl olduğu anlaşılamayan bır biçimde kaçmıştır. tdl Amin şimdıye kadar lcen dıne bır beyaz kadını seçmemış tır Bunun nedenl beyaz kadın lar karşısında aşağılık duygıısuna kapıldığı biçiminde yorumlanmaktadır Gerçekten onun beyaz kadınlar yanında panıgo kapıldığı da gözlenmlştir » (Dı» Haberler Serrlrt) Derin fikir ayrılığı BOYLECE Kissinger'in siyah liderlere danışmadan ortaya «ttıgi plan ateşli tartışma ve derin fıkır avrılıgına vol açmıştır. ZAPU ıle ZANU orgütlerinı bünyesinde bırleştiren «Afrika Ulusal Konseyi» başkanı rahip Abel Muzorewa da Klssingpr planmın kabul edilmesine olanak bulunmadığını. bu planın asıl amacının Rodezva'da bevaz yflnptimin pRemenlıgının rieğışik bır gorüntü altında sllrdUrulmesı oldugunu söylemıştır. Milliyetçi hareket ÖTE YANDAN Rodezya Milliyetçi Hareketin içinde de fiklr ayrılıkları bulunmaktadır. Rodezya Mllliyetçl Hareketinde halen ikı belli başlı örjrüt bulunmaktadır: Zımbabwe Afrika Halk Bırligi (ZAPU) ile Zimbabwe Afrika Ulusal Birliği (ZANU). ZAPU'nun lideri zenci önderler arasında en ıhmlısı olarak tanınan Joshua Ukomo, ZANU'nun lıdpri ise riaha radlkal gorüşlere sahip olan Rober» MıiRabe'dir. Bu ikı lider iki hafta once yaptikları açıklamada aralarındakl griıüş avnlıklerını bır kenara iterek Cenevre konferansına «Ortak Cephe» olarak katılacaklarmı bildirmişlerdır. ÖTE YAN'DAN ZAPU lideri Joshua Nkomo ile «Afrtka Ulusal Konseyinin» başkanı rahip Abel Muzorewa arasında da kişısel rekabet mevcut olup, ikı lider de Rodezya'nın ilk siyah Bas,baj<anı olmak emelındedirler. Kişisel rekabet StYAH Rodezya'da son zamanlarda ndını sık sık duyurmaya baslayan diğer bir örgüt de ZİPA'dur (Zimbabwe Halk Ordusu). ZİPA. ZAPU ile ZANU'nun 18 ay kadar önce ortaklaşa kurdukları askeri örgütün adıdır. Ancak ZİPA içınde dc ZAPU ve ZANU gerıllaları arasında çatışmalar eksık olmamaktadır BOYLECE Cenevre Konferansı açılırken, lan Smith'le milllyetçl liderler arasındakı derın fıkır avrılıpının v:ını s>ıra. millivetçi lıderlerın kendi aralarında da bölünmüş oldukları dıkkati çpkmektedir. İAN SMtTII'in bu bölünmpyl dıkkatp alarak uyuşmaz tutumunda dırenmesi olasılıgı her zaman mevcuttur. (Dış Habcrlcr Servigi) Aşka düşkünlüğü/le tanınan Idi Amin beyaz kadınlardan çekiniyor Vietnam, Tayland'a sert bir uyarıda bulundu H*NOt Vietnam Hukümeti dün aksam Tayland HıikümeMn) «ert bır bıçur.de uyaıarak, Tayland'da tutuklandn Vietnaııılılann derhal serbest bırakılmasını istemiştır Vietnam Dışışleıı Bakanlıgı, Tayland tpsmi makamlarının bu ülkede <ayan Vıetnamlılaı.ı ııyguladıkları basKi yontemlerıni kınadıj bildirmış ve rn kısıı 7amanria bu kışıleıın zaıarUnmn 'lkümetı tarafından t.aı^ılannınsını, daha onrekl donemlerde Bibi Tavlund'da oturan Vietnamlılann normal yaşamlarır Herınc olanak lanmmasını istemıştıı. Hazırlayanlar: tsmet Solak Haj'ri Birlcr