Katalog

CUMHURİYET 2 3 EKİH 1975 Medeni Kanunumuzun 50 yılını kuUuyoruz Bu hafta ıçmde, Medeni Kanunumuzu konu alan bıhrrsel toplantılarda, btr düzineden fazla rapor bur.ulacak Duzınelerle Kukuk ve Bilim adatnı da tartışmalara katılarak, Medeni Kanunu ele&ten geçirecekler. DileyeUm ki, bu tebliğlsr ve tartışmalar, «Bılim ıçın bllim» glbi anlamsız bır slogam haklı çıkarmastn! «Hukuksal bılgıçlık» tutkusunu tatmının öteslnde topluma bırşey getırmeyen luks çalışmalar olmasın' Ana soruniar uzerıne (Çağımızın ılkelen ve amaçları ışığındaj egilen çanşmalarla Türk toplumuna kışının gerçek gereksınmelermı yanıtlayan çozurnler kazandırılsın' Tum hukuk düzenının amacı tektir «Top lumun guvenlığıni tehlıkeye düşürmeden, bütün vatandaşların guvenliğını, ozgurlüğünu ve refahını, lusacası mutluluğunu adalet ve gerçek eşıtlik ilkesıni de zedelemeden sağlamak»! Bu nedenle, toplum jaşamının temel ilıskılennl duzenleyen Anayasa Hukuku alanında kendlsinı gosteren degışıklıkler, hele Anayasanın ılkelen (Toplumun yoneldığı amaçlar) degışınce, kışılerın kışüerle ılışkılerıni duzenleyen Medeni Hukukta da önemli değişiklıkler kaçırulmaa olur Omeğın, Kamu Hukukunun otonter bir temele dayand^ı tcplumlarda, Aile Hukukunun hiçbir alanında yeterlnce demokratik \e ozgürlükçü ilışkiler düşünülemez Sosyal Hukuk Devletlnin günümüzde olduğu glbl bır Anayasa ilkesi olarak keslnkes benimsenmediği dönemlerln Medeni Kanunu da, Sosjal Hukuk Devletinin açıkça ılân edlldiği blr dönemln çağdaş adalet ve güvenllk ölçütlerlne tam uygun duşen bir Yurttaşlar Yasası gibı, sosyal adalet ve güvenliğe Özel Hukuk alanmda yetennce katkıda bulunamaz, toplumun ve kışllerln gerekslnmelerlnl •vanıtlayamaz. OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Medenî Kanun Gündemde Prof. Dr. Muammer AKSOY Hukuka bakarak değıl, uygar dünyada 2. Dünva Savaşından sonra gerçekleştırüen ileri ve olunv lu adımlara, çağdaş yasalara oranla, çefiUı noktalarda geri kalmış bularak eleştlrmekteyiz. lsvıçre Medeni Kanunundan geriye dogru gıtme miz değil, 1905 1907'lerın Îsviçre ve 1926ların Türk Medeni Kanunundan ileriye doğru 197» ve 1980lerin gereksinme ve ölçütlerlne çok daha uygun düşen bir Yurttaşlar Yasasına doğru gitmemiz soz konusudur. Hele tSosyal Devlet. ıikesini ilin eden yenl Anayasamınn üstünden 15 yıl geçtikten sonra, onun llkeleri dojrultusunda «Sosyal bir Medenî Kanun» yaratmak, daha doğrusu .Medenî Kanunumuzda Sosyal Devlet ilkesinin, eşitlik ve sosyal güvenlik ilkelennin gerektirdiği yeni düzenlemeleri gerçekleştlrmek, daha fazla geciktirilemeyecek bir ödev hukuksal ve sosyal bır zorunluluk haline gelmiştir. Herşeyden once Türk Medeni Kanunu, en sade Türk vatandasırun okuyup anlayacağı bir dıle kavuşturulmalıdır. Velidedeoğlu Hocamıaın öncülüğünde TUrk Medeni Hukuku alanında gerçekleştırilen dil devrimi, Medeni Kanunu bu gunkü korkunç Osmanlıcadan kurtarmağa yetecektir «Çağdaş ailenin kan koca ve evlenmemiş çocuklardan kurulu olduğu ve aılenın hem manevt ve hem de ekonomik bir birlık (ortaklık) olduğu», «Kan ile kocanın aile birliğınde eşıt haklara sahıp Uyeler olması gerektiğı», «Ana babanın gbrevlerını yenne getınnemelen halinde. çocugu her bakımdan korumak ve gözetmek görevlnın devlete ve başkaca kamu tüzel kişllerine düstUğu» yolundakı gerçekler yetermce benımsenmedığınden; ozellıkle Çocuk Hukuku, Ka n Koca Mal Rejimi Hukuku, Mıras Hukuku alanlarında cıddl aksaklıklar, toplum yaşamuıda birçok acUara neden olmaktadır. Genellıkle •kuçük çocuk», hele «evlılik dışı çocuk» ve «evl&t edinilmeye sday kimsesls çocuk», «Bosanan j a d a kocası olen kadın», «Tasuunaz mallan bulunmayan, ya da sulardan yararlanma zorunluğunda olan vatandaşlar, «Kiracı», «Sosyal devletın gereklenne gore, vatandaşa yardımla yükümlü kılınan yoresel kamu tüwl klslleri», kısacası «Ekonomik bateandan sayıf durumda olan klşiler» Medenî Kanunumuzda artık yeterince korunmuş sayılamazlar, korunmalıdırlar. (î) Ana babanın, çocuğun beden ve ruh bakı mmdan maOıvolması karşısında seyırcı kaldığı, hatta bu mahvolmsnın nedenı olduğu jnız buılerce halde, Medeni Kanunumuzun «velılığın kaldırılmasına ılişkın kuralları», bizde halâ ıslemektedır. Çünkü bunlann ışlemesıni sağlayacak pralık bir mekanizma, (gerekli makamlar ve kuruluslar) yaratılmartusUr Velıliğin kaldınlmasına ılışkin kuralları kâğıt üstılnden gero^k yaşama aktaracak çözümlenn, kurum ve kuralların (hele resml vasılik makamlarmm) kurulması, kaçınıl maz bir zorunluktur Anasız babasız, ya da ana babalan parasal olanaktan yoksun çocuklarm \nayasanm 35 maddesıne uygun olarak De\ ıetin ve yöresel kamu kuruluşlarınm korunmasına kavuşabllmeleri ve bbylece bedensel \e ruhsal bakımlan ile eğitımlerinin asla tehlıkeve duşmemesinin sağlanabılmesı amacıyla, Medeni Kanuna gerekli ektemeler japılmalıdır (?) Evlılik, «kan kocanuı beıatıerce çalışyp beraberce blrikim sagladık'an ve ortak gerek «dnmeleri karsılama amacıyla mal edındikleri bir birlik» olduğu halde, evUiğin anlamı ve de ğsri ile bağdaşmajacak «Mal Ayrılığı» gıbı «çok yanlış va bencülık üzerine kurulmus bır mal reiiminnin yasal re)im olarak tanuunası, kadmlann aı'e birliğınde bedensel ve ruhsal emeklerınin somunUmesine, evlılik birliğırm guvfrhk temelının yitinlmesıne neden olmaktadır Yıllarca suren bır vasam bırl'ğ naen \e ortaklı^ından son ra, evlilık bırlıği sona erınce, bır omur boyu kan kocanın beraberce kullandılüarı ve beraberce sağ ladıklan mallann, sadece erkeğin sayılması, ev lilik bırliğınl dinamıtlemak demektir Zaytfm açıkça «somürülmesinden başka blr anlama gelmeven bu çağ dısı çozumun. bır an once düzeltılmesı, eğer «genel mal ortaklığı» değü««, baska bırcok uygar ulkede oîdu5u gıbı «evlılıkten sonra kazanılan mallarda ortaklık» esası benimsenmelıdır (3) Haksız boşanma il« karsılaşacak kadma verilecek tazminat ve naiaka, onun kayıplannı karşılamaya uygun bıçımde düzenlenmelidır (î) Evlılik dışı çocuğun tanınması. babalık davası ve miras pavı, pünumüzün çağdaş ve insancıl çözUmlerme kavuşturulmalıdır (5) Mıras hukukumuzu. bugün artık çeşıtlt noktalarda duzeltme zonınluğu var Özellıkl« ge ride kalan eşin miras payı, çağımıan rı bakınundan ne adaletle, ne akılla, ne de çağ daş aile kavramı ile bağdaşmıyacak kadar a< saktır Doğanuı olümle mdirdığı yıunruğım \x<ı\ ne, jasamn ikmci bir yumruk eklıyerek, «gende kalan eş, o gune kadar kendı malı gibı kullanageldığı şeylerın bir kısmmdan yoksun hatta yoksul duruma duşurmesı»ni ongbren korkunç çozümler, kesinkes değıştırilmelıdır (?) Mıras hukuku, «mıres bırakanın sağlığında, soz konusu mallardan gerçekt3 kımm yarar landığı» ve «nafaka hükumluluğu» gozonılnde bu lundurularak yenıden duzenlenmeh, «sakiı pay (zo runlu mırascıiık)» kurumu, değıl sosyal devlet, bıreysel mulkıyet ile dahı bağdaşmaz ortaçağ kurumlannın bir kalıntı«ı obnaktan kurtanlma lıdır. (7) Günümüzde birbirini genellikle t&nımayan hele asla ekonomik bağlantı içinde olauyan çok uzak kan hasımlarının (gulen mırasçılann). sağ duyu ile dahı bağdaşmayan ganp mırasçılıkları son bulmalı, bunlar mşiye sosyal güvenliği sağlıyacak olan devlet ^eledıy», \a da köy tuzel kışılığuıe 7eğlenmemelıdırler Medeni Kanunumunın, doğru ilkelerın den, sağlam yapısından ve layik temelinden en küçük bır odun \erme süz konusu olamaz. Sorun, onu orta çağ ya da ondokuzuncu yuzyıla go türmek değıl, «yırmincı yüzyılm başında çakıll bırakmamak»tır. Medeni Kanunumuzun, sosyal Devlet doğrultusunda «sosyal bır ıçenk ve ruha kavuşturmak», gençle^tırtnek ve boşluklan doldurmak amacı ile onda bazı olumlu değişiklikler vapmak, gunumüzun kaçınılmaz odevidır. Aynra Yurttaşlar Hukuku alanına giren özelhkle toprak ve su hukukunu duzenleyen, fakat özel kanunlarda yer almış çozümlerm de «arsa ve kıra vurgu nu»nu, «kıyı vağması»nı, «taşınılmaz mallarm, Anayasamn 36 maddesıne aykın olarak toplum zararına kullanılmasunı varhklı kişilerln zaman aşımı ya da başka kalkanlardan yararlanarak dev letin topraklarım yağma etmesi»ni, «göl ve akarsulan haraca bağlaması.rn da önlivecek bıçimde, «Medenî Kanunun Eki» ıkmcı bir kanunda yeniden bır arada \e bir sıstem içinde düzenlenmesı, çok vararlı olacaktır. Bunlar yapılmadıkça, yalnız Anayasaya konulan bır «sosyal hukuk devletı» ilkesi, somut ılışkiler de sosyal güvenlik ve sosval adaleti sağhyamaz. «Üst yapı kurumlan» yardımı ile demokratık yoldan ve ozgurlıiklerı zedelemekslzın «alt yapıda blr sosyalleşmeyı gerçeklestirmek» istiyor. sak, Medent Kanunumuzun sosvalleştirmek ve bütunleştirmek görevıni venne getırme zorunluğu vardır Bugunkü ıktıdarın boyle bir Medenî Kanun değışıMiginı istiyebUeceğinl düşunmek tse, kuskusuz hayalcılik olur. Olsa olsa onu gerive götrürmek yani «anti sosyal ve antilayık blr yasaya çerirme areusu» onlardan beklenebllir. Türkıye Barolar Birlıği ya da Ana mubalefet partısı. Hukuk Fakülteleri, SBF, Türk Hukuk Kurumu ve başkaca ılerici Hukuk Kuruluşları işbirlıgi yaparak (Velidedeoğlu hocamızın da değerli katkısı ile) «sosyal lçerıkll bir yurttaşlar yasası tasansını» Akgunler ıçin bugünden hanrlayabilir, ve hazırlamabdır da PENCERE TEMEL ATMALAR! emel atma gostenlen ortaovunu havası içinde sureçelıvor. Onceki gun Demırel Karakaya da nutuk ataruen. Erbakan Polatlı da soyievmi paUatıyordu. « Yaptırma baraj devrını kapatıvor mıllı baraj aev rını açıyoruz Bır Italyan muteahhıı, Fransız işçı, Alman makmesi ve Amerıkan parçasıvla ınşa edılen vaptırma ba rajlarla ovunmek ıçm yola çıkmadık Mıllı baraj de\rını başlatıyoruz Kendı elemanlarımızla kendı pojelenmızic, kendı makınalarımızla baraj yapmakla ovuneceğız » Polath'da karulacak bir maklna fabnkasının tpmel »tma toremnde Başbakanına çatıyordu Başbakan lardımcısı . Boyle bir hükümet dunyanın neresinde gorulmuş'' Erbakan bir gerçeği dlle getirmektedir gerçı, ama Süleyman Bey dese ki: Dinime dahleden bart IMdsluman olsa Necmeddin Beye susmaktan başka ne düşer' Çünkü kendisi de aynı işi yapmaktadır. Hem jalnız ttal^an muteahhıt, Fransız işçi, Alman makınesı, \merıkan parcası mı \ar temel atma torenlerinde? tskenderun'da Rus> Orla Anadolu rafinensınde Roraanya komunistı >ok mu' İkıncı Dunva Savaşı bitelı otuz yıl oldu. Biz yabancıya proje ^aptırıp, yabancıdan parasal kaynak saglayıp ^abancı kumpanvava ihale ederek fabrika \e baraj vaptın^oruz. Işın yalnız arsası bizden. T S onuç Değişen Dünya ve Toplum Mecîenı Kanunumuza bmek olan îsviçre Medeni Kanununun üstünden, ikl Dünya Savaşı geçmlş bulunuyor Kele 2. Dünya Savaşından sonra, Batı dünjasmda Sosyal Devlet dogrultusunda dev adımlar atıldı Ekonomik bakımdan eüçsUz olan vatandaşlann her alanda ekonomık güvenlifcini saglama, toplum yaşamının ve düzenının ana amacı halıne geldi. Toplumsal çekışmeler ve sosyolojık gelışmeler, bunu zorunlu küdı. Medeni Kanunumuzun, çağdaş «kuçük aıle. kavramma ve çağdaş aıle gerçeğıne bıle ters duşen çeşıth çozutnlerinin Eürdürülmesı, kaçınılmaz olarak haksızlıklara ve toplumsal surtüşmelere ulaştırmaktadır. Medenî Kanunumuzun bu nitelıkteki çözünüennin sayılmasını, bır gazete makalesıne sığdırmak olanaksız. Bunlann en onemlılerıne, bır lki cümle ile değıneceğız. Ancak daha once bellrtme gereğıni duyujoruz ki, yıllardan beri şahsen sdzle ve yazıjla Turk Medeni Kanununun bazı çözumlennp karşı yönelttlğımiz eleştirtler, asla ve asla onun tümüne ve alınmışına karşı degıldır. Onun, eskl Hukukurnuzla (Seri HukuMa) kıyaslaaamayacak kadar 1leri, adaletli, akla ve ınsan duygularına ve toplumsal gereksinmelerımize uygun düşen bır Hukuk sistemi olduğunu (hemen her alandaki aynntıü çözümlerinın, eski hukukumuzdan daha başarıh olduğunu) bugUn de ıçtenlikle savunuyoruz. Medeni Kanunumuzu, eski • Sanılmasın kl bunları söylemekle temeli atılan blr barajı, ya da bır fabrika}ı anmsı\oru7. ia da istemnoruz Havır. Bızim eleştirımiz temel atma torenlerının bıçınıınc %e amacına vonelıktir ANK\ AJansının verdıpı habcrc gore Demirel ile Erbakan arasında venl bır anlaşmazlık çıkmış. Nıçın" Çunku geçenlerde Süleyman Bej atmıştr « Bu >ıl 50 tane yenı barajın temehnı a*acağız ) > Demirel'in ağzından bo\le bir lâf çıkınca hemen rpni bir program haarlanmış, bu vıl trmelı atılacak 10 baraja 40 tane daha eklenmiş, ama bu kez Necmeddın Bev: Olmaz ojle şey, diyormuş. Olur mu yahu! Demirel 1977 seçimlerinc kadar 40 barajuı temelini atarsa Erbakan ne vapar? İşm en dogrınu, Necmeddin Bey de 90 tane venl fabrika temeli atmak içm tenl program hanrlasın; sonra Süleyman Beje dönüp desln ki Sen benim fabnkaların kararnamelerini Imzalarsan; ben de senin barajlann kararnamelcnnı imzalarun tş inada bindl maderaki; Neemeddin Bey çorbadan dönerse kaşığı kırılsm. Ama fabnkaların barajlann proJeleri, parasal kaynaklan olmasa da ne gam! önemli olan seçimlere değin halkın gozunfl bovamak partı propagandasını hukümet aracılığıyla televizyona jansıtmaktır Temelinin atılmasıyls çatısum çatılması on saatte bitirilen tek yapı gecekondudur. Akşam karanlığmda temeli atacaksın, sabah gfln ışıdı mı çatı bitmiş olacak. tma gecekondn dışmda bir ev yaptırnıak için bıle bnce arsa, sonra proje, sonra para gereklr. Bir baraj ya da fabrika İçin bu süreç daha uzun bovludur. Sözgellşl Karakaya Barajının hem 19731977 Beş Yıllık Planlama Kitabmda, hem 1974 proçramında yeri var. Ve daha parasal dış kaynağı sağlanamadı. Ama bir <eser»ln temelini ne zaman atmalı" Karan \erildiğı zaman mı? Projesi yapıldığı zaman mı9 Karakaynağı sağlandığı zaman mı? Ihalesi japıldıgı zaman mı? Yoksa Demirel lle Erbakan'ın yaptığı glbi ml yapmalı? Gösteriş zamam mı temel atmalı? 1971 martında Süleyman Bey Muhtıra'yı slneye çckip Bmşbakanhk koltuğundan kaçtıği zaman yenl gelenleT ekonomik duruma baktuar. tşçl dövizlerindekl patlama, döviz kaynaklannı blrdenbire zenglnleştlrmişti. Ne var kl proJe ve hazırlut ohnadıgı için yatınmlar yapılanuyordu. Bunun üzerine çalışmaya başladılar. Ddvizler başa belâ ohnuştu. Demlrel kötü blr miras bırakmıştı. Azçok bir planlama yapıldı. Şimdl o planlama kitabını açtığımz zaman Türkiye'nln bugünkfi yatınmlannın eni boyu ortaya çıkar. Demlrel lle Erbakan'ın yaptığı yenl blrşey yok. Belkl de yenl birşey var: Yine planı programı bir yana bırakıp; gerçek olson olmasın, propaganda İçin temel atma fnryasına glrişmek . Btz ne zengin devletmişlı meğer, cephecllere bakarsan» hem 40 mllyon yurttaş sosyal güvenceye kavuşacakmış; hem t&rlbimizin en biiyfik yatınm hamlesfaıi yapıyormuşuı. Batüı dostlanma ekonomlden anlamıyorlar herhalde, gelsinler bisden ders alsmlar. Vazgeç ve Pişman 0 1 ! OKTAY AKBAL Evet Hayır MC Görünümlü TÜRK İŞ ünümüz Türkiyesi ilginç günler yaşıyor. Emek ile sermaye çeuşkisinln yoğunlaştığı günler Emekten yana olan üericı güçler, sendikalar ve siyasal partıler ile sermaye yandaşı kuruluşlar olanca guçleriyle kendi goruşlennı haykınyorlar. Çatışmalar çıkıyor, direrusler, grevler, lokavtlar uygulanıyor. Türk emekçısı, kendi sınılının büincıne çogunlukla varmış durumda. Sermayenın ve yandaşlarının ağır baskı ve sömürü zıncırlerini kırmak üzere. Bu süreç ıçerisınde, başta DlSK'e bağlı işçi sendıkalan olmak üzere ilericı örgütlerin türnü yerlerini aldılar. Ote yandan MC iktidan ve sermaye kesimı de yerini aldı. Kozlar açıkça oynanıyor. Ve Türkıve, baskmın, sömürünün or tadan yokedüeceği bır ülke olma jolunda bılınçlenen emekçi kitleler sayesinde hızla ilerliyor. Oyunun boylesme açık oynandığı bir ortamda, yerini alamayan, bulamayan bir tek kuruluş kaldı. Türklş. İşçi hakianm savunması, sermayenin sömürüsüne karşı çıkması gereken bu kuruluş, başındakı yöneticiler »ayesinde bugun MC'nin «pik bir görünUmüdür. İşverenlenn koruyucusu olma yolunda da önemli adımlar atmıştır. Türklş liderlennin yaptıklan konuşmalara, verdıkleri demeçlere ve davranışlanna bakıldığuıda, işçi haklannın savunucusu olması gereken bu kuruluşun sermaye yandaşı MC ıktıdanndan yana görüşlennı dolaylı yoldan da olsa sık sık ortaya koyduğu izlenmektedir. G Emin ÇÖLAŞAN kanıtlanmış Sayın Türkîş Birin ci Bölge TemsUcislnın işverenlere divan başkanlığı yaptığı sırada çekılen mutlu yüz ifadeli resmi aynı haberle birhkte yayınlan tmşty. „ Otmım gerçek»n acıdır Tttrk iş sermaye ile öylesine içlı dışlı olmuştur ki, emeğin ve emekçinm en yoğun olduğu Istanbul gıbi bir kentte. TUrkîş'ın bolge temsilcisi isverenlere işveren ağzıyla nasıhat vermeye kalkışmakta, sermayelertni iji korumalannı bğUUeyebılmektedır. Çünkü «sermaye buyüyecek ve gelışecek tir emek değerlensin » Anlaşıldığı kadanyla, emekten yana ağırlığını koyamayan Turk îş henüz sermayenin büyümesini ve gelışmesird beklemekte, bu nedenle de bır sermaye orgütü gibi davranmaktadır. Bır işçı temsilcisımn isverenlere böylesine seslenmesl ve öğütler vermesı, temsil ettlği işçüer adına utanç verici bır davranıştır. verelim: San sendikacılıktır İşçi uyutulacak, ezilecek, somürülecek ama yıne de sermayenin palazlanması uğruna herşeye katla nacak. Sayın Türklş jetkilüeri ıse burcu burcu şike. tn kokanc şıUl duyurularla ">TT" v caklar, emekçi kitlelerini uyutma ya kalkışıp, uyuttuklannı sanacaklar. Sadece yukand» verdiğimiz lki Crnek bile TUrkta'm aermaye ile açıkça bütünleştiğtni, serma yenin bır yan kuruluşu olduğunu kanıtlamaya yeterlidir. •Ey Tttrk, tltre ve kendine dön». TOrkeş partiainln bn finlfl sloganının da u\durm» olduğunu anladık feçen ftin .. Tfirkeş kafasındiki öğretim üvelerinden blri, B»y Ergin, Yaykur'daki derslerlnde bu ünlu sozün «jerçekte «Ev Turk ulusu, vaıgeç ve pişman ol» anlamına geldlginl söyledl. Tltremek nerde, vazgeçraek nerde! Kendine don, ne demek, plsman olmak ne demek! Birblriyle hiçbir anlam \akınh£ı olmayaa şeyler . Artık ötreyerek kendlmlze felemeyeccKİı. Olsa olsa tuttnğu, muz yolnn yanlışugmı anlayarak vazgeçeceğiz o yoldan, plşnanlık duyarak doğru yone döneceğlz. Bunu Bay Turkeş'in tfim mllitanUnna hatırlatmak gerekir. Bu yol çıkmaz, bu yol bataktır, vaıteçin direnmekten. Pişmanlık duyup doğru yola, demoknal yoluna dönun Bin fiç yuz yıl önce BUge Kağan'm öğudu butün de yürürlüktedlr. Tutulan kotu yoldan vazgeçmek ve vaptığı yaniış işlere pişmanlık duymak, safduyunun belirtileridir. Ama bakıyorum da, MC llderlerlnde ne tuttokUn yanhş, çıkmaz yoldan vazgeçme var, ne de yaptıklanndan pişmanlık duyma! Hatta isteyerek yapıyorlar bfltfln bn çlrkin, yanhş, kotfi işleri, davramslan! «Sosyal Devlet isteriz» dlye bagıran AP* II gençlerin karşısında Demirel'in söyledığl sözler gOldürü nitellklerıîd tastyor. Ne vazgeçme var, ne de pişmanlık!. «Halk ikttdan neymlş?» diye sormasından başlavarak «Bölucülflk, solculuktor» demesinden, «Anayasamn neresinde solculuk var?» sorusuna dek .. Demirel'in APTi gençlenn önunde yaptığı konuşma hiçbir ciddl defer taaunayan birtakım eglenceli sözlerdlr . «Solcn oldonnz da ne oldn?» diyor Demlrel. Solcn olmayı jerekslz görfiyor. tlniversite açmak Jçln, Türk koylusune toprak \ermek Için, fabrika yapmak için, yurdu karanlıkUn kurtarmak için solcu olmak gerekslzmış! Feki ne olmak gerek? Bunu söylese ya! Biz diyelim bunu: Adam olmak, msan olmak gerek AMı başında, sözu özone uygun adam olmak YaptıSi yanüşbkları bılmek, gerektiği zaman bunlann vanlış olduğu nu soylemek BUge Kagan'm dedığı gıbi «\axgeçmesıni, pişmanlık dnymasını bilmek»^ Ama Demlrel her ne derse, her ne >aparsa herkesten once kendisl beğenir, kendisi alkışlar, kendini yuceltır, göklere çıkanr! Dilinden duşünnez, «ben sağ cıyım, bhc sağcıyız» sozünu. Bir marifet sanır «sağcı» olmayı! Kendi sözunu şoyle çevırip sormalı: «Sağcı oldunuz da ne ol du/>» Fabrlka yapmak ıçin, karanuktan kurtulmak İçin, halka, yiırda yararb işler yapmak için sağcı mı olmak gerek? İşte kaç yıldır iktıdardasunz, nerde yararh vapıtlanmz. bizmetleriniz? Her gun uzayan kuyruklar, artan yoksulluk, siıin deyiminizle «fukaralık», sıkmtüar, clnayetler, karmakanşıkuklar her şey her sey sağcı oldunuz dlye ortadan kaltavor mu? Sağct oluşunuz TUztanden ulusumuz günden cune bataklara, çıkmariara Itlliyor . Tbrkıye, tork milyonluk, gerl kalmış blr talke olduysa suç berhalde solcularda değil... Bu, bir gerçek. Hlç bır zaman solcu, hatta dımlı solcu bir Urtldar iş başına gebnedi de ondan Türkije'yı son otuz yıldır hep safcılar yönetti. CHP'nln bile 1938'den sonrakl tutnmu, davramşı, politikası hep sagdaydı. DP iktidan bu sagcılığı daha da aşın hale soktu. 27 Mayıs*m geçlci blr Ud ydı dışında, AP İktidan, sonraJd 12 Mart, Ecevifln yedl buçuk »vuk dönemini blr yana bırakırsak, yeniden işbasına çelen MC iktidan hep »ağ. cı degll midir? Buçun ulkemlz iç ve dış sorunlar karşısında, Iktlsadl bunaümlar, sosyal çupımşlar arasında durmadan bocalıyorsa suç kimdedlr? Herhalde solcularda, solcu politikacılarda değil Hep iktidar koltuğunda bulunan, otuz yıldır yazgımızı elinde tutan sağcı polıtikacılarıia, sağcı gorüslerde.Evet, yurdu karanuktan kurtarmak İçin, sanayileşmek için, halkı gereği gibi eğıtmek için, yurtta banşı, hnzuru kurmak için, uygarhk dfinyasuıa katıbnak İçin, kısacası adam olmak İçin «solcu» olmak gerekUdir. Solculuk, Anayasa'da yer alan gerçek ulusculuktur da ondan» Bay Demirel bunca yOUk iktidan sırasında bu gerçeklerin blr tekinl bile anlayamadı, anlayamıyor, anlayamayacak.^ Anlamak işine gelmiyor da ondan. Bu yfizden gfildnrOye benziyor yaptığı konuşmaiar, bu ynzden TV'de her görünfişd halkumza eğlencell dakâkalar yaşatıyor. Bu >uzden bir daha sandıktan çıkamayacak. Bunu herkesten daha iyi kendisi bUiyor«Tıtreyın ve kendinize dönün» oydnrmasını MC politikacılarına soylemeliviz» Vaıgeçm, atal dışı, gerçek ulusculuğa aykın bu boluculük yoluDdan, pişmanlık duyun geçmişte japtıklanmza^ Bakm ne demiş bın üç yuı }U önce Turk Kaganı, yıllardır bu ulusu, bu yurdu yöneten ve durmaksızın venl yenl çıkmazlara sokan sağcı poUtlkacuara nasü seslenmiş, «Vazgeçin ve pişman olun»... MC İLE BÜTÜMIE5ME AMERiUN Dünyamn hiçbir yerinde, kapitalist ıliştalerin ve (afist baskılann en yoğun olduğu UUcelerde kurulan gostermelik işçi konfederasyonlan bıle Türklş'in ser maye ile içiçe ve onun savunucusu olduğu kadar bu yola gırmemişlerdır Bu kuruluş, uyguladığı Amerıkan tipı sendikacılıkta, Amerikan sendikalannın yöntemlerıne bıle bir yerde ters düşmektedır. Liderlennin ağwnda, MC liderlennin sakızı olan «komunızm ve bölücülük» edebiyatı, cıddıyetten, tutarlılıktan yoksun birtakım sozlerle TUrkîş, TUrk ışçısının gozünden hızla düsmekte ve zaten çok azalmış bulunan saygınlığını da giderek yitirmek tedır Turklş yakıodan incelendiginde, sermaye ile bütünleştığı açıkça gorülmektedır. Turklş sermayenın bır yan kuruluşu olmuş, gerçekte yitinnış olduğu tabanını DÎSK'e daha fazla kaydınnamak ıçın sermayeden ve MC ıktıdanndan medet umar bir duruma düşmüştür. Bunu ikı örnekle kanıtlayalım. 4 ekım 1976 tarlhU Günaydın gazetesinde ilginç blr haber yayuılandı. DGM yasasına karşı çıktığı ve Genel Merkezin polıtıkasuıa (7) ters düstügü için gorevden alınan Turkîş binnci bolge temsllcisi Ziya Hepbir'ın yenne atanan kişl ile ilgilı bır haberdi bu. Bu sayın kişl lstanbul'da, Intercontınental otelınde yapılan Ayakkabı îşverenlerı Sendıkası olağan Genel Kuruluna katılmış, katılmakla da kalma yıp. işverenlenn oybirlığı ile di van başkanlığına seçilmiştlr. Genel Kurulun kapamş konusmasın da ateşli bir söylev v«ren Sayın Türk tş temsilcisi, «Sermayeyı jTkmak içtn eylemler sürdüren» sendikalan eleştirmlş ve «Biz sermajenin olmadığı yerde eme ğin de olmayacağına kaniylz Ser mave buvüyecek ve gelışecek ki emek degerlensin Bu yüzden sizlerin sermayenizi iyi koruma nız eerekiyor. Size karşı yapılan mücadelede daha etldli tedbirler almanız gereldyoT» demiştir. Bu akıl almaz haber fotoğrafla da Kaldı kl TUrkts. sadece sermaye ile değil, sermayenin tem sUcisi MC iktidan Ue de bütünleşmiş bır gbrunUmdedir. Kamu kuruluşlannın tUmUnde lşçüere DlSK'ten ayrılıp TUrklş'e geç meleri için aynen özel sektbrde olduğu gibi yoğun baskı yapılmaktadır. Gerek özel sektor, ge rekse kamu sektorü Türklş'ten E6fTIM SEKKETERI memnundur. Ancak emekçi kitle ler somürünün, ve hak almanın Blr başka örnek verelim. An ne olduğunu anlamışlardır. Bu kara Sanayi Odası Başkanı Sa haklan kendllerine kimin iyi sağ yın Hami Kartay, işverenlenn ladığını da çok iyi bllmektedirgorüşUnU yansıtan Bayrak adın ler. Bugün tiim isyerlerinde işçi da bir dergi çıkarmaktadır. Bu ler DlSK'ten TUrk tş'e geçmeleri derginin 747. sayısında bır yazı Için yoğun ışveren baskısı altıngörüyoruz. Yazan, Türkîş Eğı dadır. TUrklş vetkililennin deyi tım Sekreteri Kaya Ozdemır, Sa mı ıie «büyümesi ve gelişmesi ge yın özdemir işveren dergısınde reken sermaye, ilkelert burcu bur yazdığı bu yazısmda Turk Iş'm cu mılliyetçıhk kokan» Türklş'i «smıf şuuru jenne milb şuurun yambaşında arzu etmektedir. hakim küınması gerektiğı noktaBu ışın sonu nereye varasından hareket ettığını, ışçılerin yanısıra mületuruzı millet yapan caktır? TUrklş, böylesine san dığer sınıflann da hak ve hurn ^jndıkacılık yöntemleriyle nereye jetlerıne ve hatta menfaatlerıne kadar gidecektir? Kanımızca en saygüı olmayı» kuruluşun temel kısa z< .onda şımdıki çatlaklan gereği saydığını soylemektedır. buyüyecek ve parçalanacaktır Gi Turk tş ılkelerinin «burcu burcu derek bılınçlenen kitlelerı daha mılliyetçUik koktuğunu» da sa fazla uyutarak, yetkılılenne işvunan Turk İş Eğıtım Sekreten veren kuruluşlarında dı J I baş de yazısıru isverenlere çağnda kanlığı yaptırarak, işveren dergi lerinde sermayeye yağ çektirebulunarak şoyle bıbrmektedir: rek işçi haklannın savunulamaya «Diğer taraftan isverenlenmize cağmı Türktş ergeç gorecektır de son derece önemli gorevler Ancak o zaman çok geç olacak düşmektedır Işverenlerinuz ken altındaki tabanın kayıp gltmış di varlıklanna kasteden bır rejı olduğunu da anlayacaktır. mi Özleyenlere geçıcı menfaatlen için artık ıtibar etmemelı, ge•SOSfll DEMOinAIUR çıd menfaatlerı yerine uzun donemli menfaatlerinı dıkkate alaTURKI5'Tî KALAMAZUR. rak demokrasinin korunması ve yaşatılması içm Türk îşie sıkı Nıtekim, bugun Türklş'm tabır diyaloğa başvurmalıdırlar » banı işverenlenn baskısı ve kat Bu yan kımındır? Türk Iş Eği losı Ue durmaktadır. DtSK'uı el tim Sekreterimn Kimin dergısın attığı her işyer^de ,^uer DlSK'e de yazılmıştır? Ankara Sanayi O geçmekte, bu süreç işveren bas dası Sayın başkanınm, işveren kısı ile onlenraeye çaUşümakta görüşlerini yansıtan dergısinde. dır. öte ^ mdan Türklş, işveren Akla hemen şu soru gelrnek desteği olmadan hiçbir özel ya giremez tedrr Bır işçi kuruluşu yetküısı da kamu kuruluşuna nin, işveren dergılerinde ne tşı olmuştur. Girebıldiği yerlere kevardır? Işveren dergılerinde ıs smlıkle işveren desteği ve basverenı Türklş Ue «sıkı bir dı kısıyla zorla girmekte, tabanda ki saygmlığuıı ise bir kez daha yalog» kurmaya çağırmanın an lamı nedir? Yanıtmı da nemen yıtırmektedır. îşçı smıfı Türk ls' ten kendisine hayır gelmeyeceği ni artık anladığından, tabandan gelmeyen destek işverenler ve MC hükümetince yerine getirilmeye çahşılmaktadır Turkîş, MC iktidannın ve işverenlenn golgesı ne sığmıp kendisine ışyeri arar duruma gelmiştır Bu koşullarda bu konfederasyonun bılnyesınde yer alan Sosyal Demokrai sendıkaların bu.gıdışe kesinlikle engel ohnaian Eaçınılmaz bır zorunluk olmuştar. Hiç kuskusuz Sosyal Demokrat sendıkaların yerı artık TUrk İş değildir. Aksi halde bu sendıkalann yönetıcılerı de dığer Türk İş ydneticUennın hesaplanna ortak olmak durumunda kalacaklarmı unutmamalıdırlar. Türk İş bünyesinde yapılan İç muhalefetin beklenen yaran sağlamayacağı, partüerüstü denüen anlamsız polıtikanın aslında MC ve sermaye yandaşı bır politika olduğu Sosyal Demokrat sendikalarca artık iyice kavranmalı ve Genel îş'ın tuttuğu yol en kısa zamanda izlenmelidir. Türklş, günümüs TUrklyeslnde MC ve sermaye ikilisintn vazgeçılmez Uçüncü unsuru olmuştur. Ciddıyetten ve tutarlılıktan yoksun politikası ile genış emekçi kıtlelennın sevgı ve saygısını yitirmiş, sennayeden medet umar duruma düşmüştür. Sendikacılık sermaye ile değil, emek ile dı^alog kurmayı gerektırir. Sendikacılık ışveren sendikalannın genel kurullannda başkanlık yaparak, İşveren dergılerinde yazılar yazarak, «önce siz büyüyün ki biz varolaum» biçiminde anlamsız sözleri işverene dostluk mesajı olarak göndermekle değil, ezilen ve sömürulen emekçiyı biluıçlendirmekle ve hakkını almakla yapılır. merkez dersanesi İSTANIUL'DAİZMİT'TE MAUTYA'DA ÜNİVEKSİTETE HAZIKUMADA YÖnetici v e dersonemize yeni katıkın kadromuz DURSUN ONAL.Cai AIPAK.HAÜI ZOR. ERKAN KARU LILKER DEMIR.ÇH1N AIILLA. ALİ OĞUZTÜRK. SİUKARAOĞLU tSTAKBUL:Mlthatps»a Cad No 17 Beytzıi İZMİT : Emtuyet Ark*tı Tc 1324* MALATYAs P T T K«rsi»ı Ttl:\T\5 921 SAGCIUUt VE Oysa TUrklş kendisine sağ basın ve sağ partilerce övgüler yağ dınlan bir kuruluş olmuş, emeğin hakkını savunmak ve korumak amacıyla kurulan bu orgüt sermaye tarafından savunulur duruma düşmüştür. Türklş taban dan desteği olmayan, emekçiden uzak bır örgüttür Ankara, Is tanbul ya da Izmir gibi bUyuk kentlerımızde bıle bugune kadar TUrklş tarafından bellı bır soruna sahip çıkmak veya karşı çıkmak amacıyla bır kitle toplantısı düzenlendiğını hatırlamıyoruz. DİSK bır ışaretıyle meydan lara yuzbınleri topla'np mıtıng ler düzenlerken, hıç kuskusuz Turk İş beş bın klşiyı bıle bir a raya getıremıyeceğini bümektedir Bu nedenle de DİSK'ın agır lığı Turkîş'i ezmekte ve rahatsız etmektedir Tabanı ile üıskısı olmayan, llkeleri benimsenmeyen bır işçi konfederasyonu elbette ki DİSK'İ çekemevecek ve yaşama alanını sermayenın sı cak kucagında aravacaktır Ne acı bır gerçektir kı emekcmın hakkını savunmak amacnla kurulmuş olan ve siyasal yelpazenın solunda yer alması gereken Turk Iş, yelpazenm sağına düşüvermıs ve orada yapav solunumla vasama çabasına Einşmıştır Tüm bu gerçeklerin sonucunda Turk İş, DİSK'ın manevı ağırlığı altmda ezilen, saygınlıktan ıoksun, işçiden kopuk bır İşçı kuruluşu olma durumuna hızla ulaşmıştır Sancılan bu nedenledlr Çok yakın bır gelecekte parçalanma ve bolbnme iyice baş layınca sancılar aortacak Türk Iş' in bugünkü «partılerüstü» yönetıcilen ıse sermayenin vanında kı yerını başka bır çare kal mavacagı ıçın açıkça ve sakla maya gerek kalmadan almak zonında kalacaklardır. HIQ değilse o zaman yerlen belli olacak, ştm di olduğu gibi eveleme geveleme ve uyutmaca vontemleriyle avunzorunda kalmayacaklardır. . tiSlM DEVRELER «UıM HtllM HlâSlM I UltSIM UUİMIUlitl Cumhurlyet 11842 TEŞEKKÜR Rahatsızlığımm teşhlsinl koyup, tedaviml sürdüren Sosyal Slgortalar Kurumu Istanbul Hastanesı Asabıye MUtehassısı, sayın Dr. Necip SÜERKAN'a beyin ameliyatımı başarıyla yapan beyin cerrahı, sayın Dr. Adnan GÜRKAYNAK'a hastanede yattığım sürece yardımlannı eslrgemeyen Dr. HAYRİ DAVAS ve Dr. TEKİN GÖKALP'e ve hastanenın dığer personeune ffiıtcrnnianmı sunarım. TAYYAR (ETİNKAYA Cumhuriyet 11847 Ünıversite ve Akademilere Hazırlamada ÖZEL •••••• GÖZTEPE'DE • • •»»»»••••• OZDEmiR BEKLEMELILER BLJYÜK BAŞARI : | 15KİŞİÜK SINIFLAR. L!SE SON SINIFLAR DERSflttESlHDE 30EKİM«8KASIM .. TEL:279945 265830 ) 1182u ırarat dersanesi ÖZEL 284848284849279927 Combriitas lstan bul ÜIMİVERSİTEVmnNLARI İCİN BROSÜR İSTEVİNİZ TEMEL FEN EGİTİMİ İLŞ SATILIK KATLAR Goztepe Bağdat Caddesi köşesinde üç oda, bir salon. ödemede kolayhk lanınır Başvunna yen • Av B Küıç. Telefon, hergün sabahlan saat 8 9 akşamlan 19 21 arası: 58 60 51 23EKİM*30EK'IM . . ÜNİVERSİTEYE HAZIRLAMA DILEDIGI FAKULTEYE GIREMEYEN VE BEKLEMELI BROŞUR İSTEYINIZ. Çagaloğlu Biçki Yurdu Sok. No.12 Kat 4 TURBE AdlıyeDuragı arkası. ÖGRENCİLERE 15 EKIM Motif 570 UM8 !••»••••••<• •*""•"••••••.*••• (Cumhuriyet 11845)