Katalog

CUMHURİYET 8 Ocık 1976 / BtMİ B â * k A ^ ^^t ^ FEflîZADETAİK, BîRİHCı *uftEt>EN IUTFÜ A ^ p ELj" HAîfeEUEiti, früZAUINA IBDULCANBAZ VATAN DEDİLER Talip APAYDIN 33 '.nyı kurdurayım mı efendim? Yoksa önce hirer kah•sinlz? Etler pişlyor, ama yiyecek birşeyler var. :1a zahmet etmeyın Hacı efendı. Ne varsa razıyız. Yaşlıyalım. îüsttine efendim. Getirin ulen, sofrayı kurun! lan büyük sınıler getirdiler. Altlarına örtüler yaydılar. zeytın yağlı dolmalar, meyveler taşındı. •nm, böyle yiyeceğiz demek. Hadi buyurun bakalım. efendi sen yanıma otur. afurullah efendim, siz buyurun. Ben şu işlore naz! Gel yanıma. Adamlann yapar o işleri. Nuri'yi komutanın sofrasına oturttular. :i var mı Hacı efendi? bi efendim, ne emrederseniz. Şişeleri gettrin ulen! : getirin. Bardaklan... Kusura bakmayın efendim. B»« jiraa görgüsüzdUr, bu işleri bilmezler. k zararı. Sen buradan emir ver. getirsinler. Nuri'nin adamlan kanter içinde koşuyorlar, yemekletaşıyorlardı. Rakılan sarapları çay bardaklarına doldi bakalım serefinize, sağlıgınıza... ni memleketimız için... alımız padişahımız ve dostluğumuz..: şkomutanımız... s birşeyler söyledı. Kadehleri diktiler. oo... lyiymiş. lemişiz... srdlven başmda sucuk hevenklerl gördüm Hacı efenle var mı onlardan? set komutanım. Ne kadar isterseniz, hepsi sizin. GetlEtleri de közleyin. Çabuk olun. Kavun kesin... şa Hacı efendi. Ağzının tadını biliyorsun. Ben seni içsanıyordum. : içmeyiz komutanım. Emme sizin gibi aziz konuklanboynumuz kıldan ince. Çok bekledik sizi. Dirliğımız jlmuştu. Bliyük küçük bilinmez olmuştu. Sayenizde ecek inşallah. ı subayları gülümseyerek dinliyorlardı. mek bekliyordunuz bizi? dedi birist. öet bekliyorduk. Mahmız, carumız tehllkedeydi komuaç kere evimi bastılar benim. Hükümet iyice zayıflakiyaya gilç yetiremiyordu. Benim bildiğim, idare güçlU oldan çıkanlara göz açtırmayacak. Bak ne güzel etti»mal'ci dürzüleri sürüp kovaladınız. Siz gelince rahat ık vallahi. m bastı senin evini? kaçanlar, kim olacak? 1a, niye bastılar? :e . duymadınız mı? Anlatmadılar mı size? Varımı yop gotürdüler. Beni böyle tamtakır bıraktılar. y cânına! Nasıl oldu bu ış? îceleyin bastılar. Ya canıru, ya paranı dediler. Altınlanesem öldureceklerdi. ırdin mi? ;rdim. Ne edeyim başka? ih! Bilseydik yakalardık o hınzırlan. Kaçırdık. ının sağolsun. Gene gelirler. O zaman yakalarız. Hadi , t BERLİNGUER ILE PROFESÖR Türkçesi Kosta DAPONTE Desenler Mehmet GÜLERYÜZ Sonunda Hıristiyan Demokrat Partinin adı "İtalyan Emekçilerinin Halk Partisi,, olarak değiştirildi ve Komünistlerle birleşildi Uzmanlar heykel konusund» lkiye bölünmüştü. Bazıları bu heykelde profesörün ltalya'yı canlı bir biçimde yontmayı amaçladığını belirtiyorlar, ancak yeni bir göreve çağmlmasıyla heykelin yarıda kaldığını öne sürüyorlardı. Diğerlerine gö're ise, Profesör elbette çok yüksek görevlere çagırılmıştı. Ancak ölmezliğin adını, kaçınılmaz olarak bu yapıta vereceğini bildiğinden, heykeli meydanın ortasına bırakmıstı. Profesör bu yapıtuıı tahrtp < ^ ^ memişse bunun bir nedenl lma lıdır. Bu da ancak estetik dUzeyde bir neden olabilirdi. Kaldı kı bu taş yığınına bakmasını bilenler, ülkenin sosyal gerçekle rini, başaramadan somutlaştırmaya çalışan ınsanlann dönemi ne ait en simeesel ve en anlatımsal bir sanat tanıklıgını bula yorlardı. Tarihsel tezin taraftarlan İse Profesörün 1980 yılının bir ocak günU bu taş yığınını plâstık bir örtU ile sararken yalnızca tozlanmasını önlemeyı amaçladiğını ileri sürüyorlardı. Estetik tezin yandaşlanna gelince onlar plastik bezin de belirli bir anla mı oldugunu sanıyorlar ve bezı. kaçırılmış bir ihtirasın üzerıne örtülen bir kefen gibi görüyorlardı. Bu nedenledır kı ou yapıtı DUğmeler Meydanında görmeye giden turistler kâh çıp lak, kah örtulmüş buluyorUrdı. Durum. Yeni Akademi'de hakım olan şu veya bu görüşlere göre değişiyordu. îırtıjmalar üzerine Sanatçı Profesör konusundaki zengin ve çeşıtli tartışmalar devlet adamı profesör tartış malarmın ılgisine eş değerde de ğıldir. Bilim adamlan, yasamının ve siyasal kariyerinin ancak 11K dönemleri ile enine boyuna ilgı lenmişlerdır. Buna karşılık «ba şarısız işler» olarak nıtelendırılen 19601980 yılları gereken dıkkatle henüz araştırılmamıştır. II. Cumhuriyetin kurucusu olarak hizmetleri tarihsel çerçevesıne oturtulmadan gerçek boyuN ları içinde ortaya cıkarılmıştır. Anayasal reform garantısını saH layan girışiroin üstünden geçilerek yeni bir düzenm temeılerini atmak için gerekli, oazen sert olabilen yöntemleri de bır vana bırakmışlardı. Tanhsei incelemelerimiz ancak Prolesörün yerini alan, Büytllî îleri Hamle öncüsü, yani Enrico Ber lmguer'den söz edilmeye baş layınca açık ve tüm olmaya oaş lamaktadır. Bu öykü ise ne kamuoyunun ne de bilim adamlannın ilgısi nı çekecekti. Belki de kitabı ya yınlatmak için yayınevi "liie bulamayacağım. Ama herşey9 rağmen devam ediyorum. Dayanılmaz bir gereksinme duyuyorum. Hiç olmazsa kendi hesabıma, bunca yıldır hem oyuncu su, hem de seyircisı oldugum bu olayların anlamını yalnızci aydınlatmak için bile olsa. Ben den başkasmı hiç ilgilendırmese bile.. Profesör Partiye Genel Başkan olurken Berlinguer de Genel Sekreter seçıldi. Anayasal,. adalet, eğıtim, sağlık, Bürokrasi ve vergi reformları rekor den ecek bir süratle gerçekleşti; Umutsuz sayılan. Italyanlar çalışma kamplarında yola geldı. Siyasal yapı da ağır bir tempo içinde düzene sokuldu... r. Birisi sordu: 3 kadar aldılar Hacı efendi? ak aldılar. Sayısını ben de bilmiyorum. Belki bes yüz lar. Otuz yıldır bıriktiriyordum. Bır anda gitti. e yaptılar dersin o parayı? im bılirv Çoluk çocuklarma harcamadılar. Onlar gen« ıplak, Belki Kemal paşaya götürduler. ımm... İş bizim bildigimızden de ciddi. yle. Hem bize. hem size düşman bunlar. Onun için geldiğinıze. Bizı kurtardmız. .n subayları kafaları sallıyor, düşünüyorlardı. îbret vedurum karşısındaydılar. sğlık olsun, dedi komutan. Bundan sonra olmaz gayri. sonra kardeşçe, barış ıçınde el ele yaşayacağız. ışallah. Hadi şereünıze. ıhleri kaldırdılar. Dışardan közlenmiş etleri getirmişlenyle alıp sıcak sıcak yediler. Idırmayın. burada böyle gider. aha lezzetli oluyor. talanmız da boyle yedi. şerek yeyip içiyorlardı. Gittikçe neşelendıler. Yüzleri Yakaları bağırları açtılar. h. dedi birisi. Çoktandır böyle içmemıştik. özlemişiz. :mir'den ben ilk. öyle ya? :mir başka canım. İzmir'de denıze karşı, balıkla rakı... .adınlar... [e. Purada kadın da yok. Kadınsız toplum bunlannki. ;adınsız toplum olur mu? Kadın var ama haremlik seYavaş yavaş değiştırirız. Birden olmaz. :ibet değiştireceğız. Buralara bir yerleşelim, bak nasü îlecek. Uygarlık yayılacak. d bin yıllık Yunan uygarlığı yeniden dirilecek. çelim, şerele! lacı efendi, çalgı yok mu sizde? Çalgı, oyun... Suluruz komutanım, siz emredin. ıva gitti: Lhmet, Resul'ü cagınn ulen. Bir iki çalıversin. Delikanhtoplayın oynasmlar. Cadm yok mu, oyuncu kadın? iadın... (DEVAMI VAR) 2 lider Popolo alanında faşizm tehlikesinin atlatıldığını müjdeliyor sında çetin çarpışmalar da oımuştu. Çarpışmaların en çetııu Torıno'da ve Sampierdarena'dakl demırçelik fabrıkalarında olmuş tu. Kuşkusuz çok kaoank oian kayıpların sayısını lııç kinıse öğrenemeyecekti. BirkaÇ savaştan söz etmek ise abar^cı oiacaktı. Milâno sanayi bolgesinds en az ıkı yıl süren çarpışmalır ve suikastler olmuştu. Ancak yeni baştan kurulan poüs kuvvet İerı bu şehır gerillalan olaylarınü bır son vermeyi de '">aşarmış.ar dı. Verona, Napoli ve Atlantik İttifakının diğer üslerındeki Amerikan askerlerini ise bir dalıa kimse tedirgin etmeyecekti. talya artık kredılerden vazgeçecek düzeye gelmışti. Bu ara.a ABD Başkanı olan Klssınger mü zelerimız üzerındeki ipotek vükümlülüklerını ıptal etmekte zorluk çekmeyecekti. Buna £ârşılık kendisine Profesörün onbeş tablosu ile Renato Guttuso" nun ikivüz parça vapıtı "erılecekti. men kamplardaki 'şçı savısmı hiç bir zaman öğrenomeveceiitiK. Partinin adı değijlyor Siyasal vapının venı oaştan dü zenlenmesı ise aksine <ıgıı oır tempo ile ancak düzen n.ınae ya pıldı. İtalyanlar bunian an, tedirgın olmadılar. Şuoat 13WJ'oeki ünlü bildiriden ıkı vıı suuıa Profesör yeniden celevlzyona çıkarak Hıristiyan Dfimotrat Par tinin adım degiştireceginl vc bundan böyle «İtaıvaa Emeiçllerinin Halk Partisi» adını aîacağını açıklayacaktı. Anaya^al yelpazedeki tüm partllerın Ü.Bleri bu partiye yazılabueceü'ı. Özel bir komisyon, üyelik t>t<jsvurularını inceleyecek ve onavın yargısmı bu komisyon «eıebüecekti. Kamplar da kuruldu Kimse Korışmıyor Ne Sovyet Hiikümeti, ne de Amerikan Hükümeti içışlerımıze en ufak müdahaleden bile kaçınmışlardı. Aksine Amerikan nü kümeti. müzelerimizde gerı k^ılan sanat yapıtlarını garantı a; ye alarak önceden Kararlaştırılmış kredileri vermeye devam fct mışti. ABD ile İtalya arasmdak: ekonomik ilişkiler, Büyük Iien Hamle'nin daha başlarında ncr iki tarafı hoşnut edecek 'liçımcie düzenlenm:şti. Bu da Bemnguer döneminın başı demektı. İ Çarpıjmalar Herşey beklenildigi gibi olmuştu. Farnesine'dekı toplantıdan ondokuz gün sonra Profesor. cüzdanında sakladığı mesajı çı karıp televizyonda okumuştu. Dramatik anlar da eksik degıl.i;: İtalyan Komünist Partisinin, dü zeni korumakla görevlı devrıye leri ile parlamento dışı güçlerın desteklediği polis bölükleri ara 1980 yıllannın ılk varısında Fro fesör, bütün dinamiz.n ve ener jısıni tam olarak ortaya KUÎma keyfine de varacaktı. AJ.Hyasal, adalet, eğitim, sağlık, Dii rokrasi ve vergi reformları rekor denecek kısa bır zamanaa gerçekleştirilmiştı. Sencükalarıi'!, polis ve karabinyerlerın yeni o&s tan örgütlenmesi ise çok zor olmuştu. Bu nedenle de zora Daşvurmak yolları seçiimıştı. v<«lışma kamplan kurulması oir zaruret halini almış e en umutsuz sayılan «vakaiar» oıaraK smıflandınlmış Italyanlar da ça lışmaya gıtmişti. Bu Saınpiarcla iki milyona vakın İtalvanuı çahşmakta olduğu söylenıyorsa Aa bu sayısmın abartılmış oldugunu sanıyorum. Ancak bütün ars^'.rma ve soruşturmalanma rağ tarihl nutuklarında t*rotesör tl* Berlınguer muazzam oıı sstabalığa, faşizm tehlıkesuuo Kesınhkle ortadan Kaıtcnuş olauğunu müjdeıeyeceKieraı. Ertes; gün Profesör ile flerlıiJEuer Pa pa XXV. Jean taratmoan ftzeJ olarak kabul edılıyord'J. Dışışlerl Bakanıı*ıadaiü bu tot> lann. önemli olaylarm Odç'.anKi cı oldu. Kaldı KI ou tooianuüan çok az söz edıleceK, oatta sonunda unutturuıacaKn. B&n f*el li belirsiz olayiar ise bugıin anlaşılmaz göriinmekMd'T. Matt». hatta ben oile, nafızdmn tuvvet lı olmasına ve oüyiis eavıe». s«r fetmeme rağmen oaa avruıîiları unutmuş bulunuvonı.n man oldugundan, Berllaeuer fru bunun toplantı odasuıoa tonu şulanlan dınleyip uano» aimak için gereken tedbirleri a.dıjıni ar latmışu. Ancak (»rofesörUn o V ce politikBdan ıTeaiı/neK Kararını nasıl ögrendiginı, ?a An dti*üadUğUnü de nasıl anlavamayacsk tım. Ya Kissirrçer Kissinger'e ?eıınoe. HerSft kendısını tıelikoptofde bıliı<ee Kissınger'in îasıl olnyor d» Berlinguer ıle dynı odacu t>ulunabıldiğını figrenorıis ooiunu yorum. Okurlann *ıatır>avac»*ıa n gibi Baskan lsoa&. cüoiomsi lann ve sendıtaların Katiidıtn törenden sonra fCıssıaiîer'e v s t lasmış ve \iikseB sesle «4eıı sjzınle eeliyorum, iA3<'sa avnı tarafa eidıvoruz» ısmışti Ancak dikkatü jKurUr.n, ueorıenm Kissinger'i staJin <apı»'iea ugurladıgı ve oyun sahasına «8dar sırmedıği iözu.Kieo mıştıı Kıssinger tırsatı n tı. Helikopterler naji'a^Lnava na zırlanırken etralta i:c '"iı İ** yan, datta oir en nnoenıe Jt'f kalmadıgmj İÖPLTJS v^nrCa (Devamı 9. Sayfada) Toplanfı ve fedbirler YalanıanmaK Kaygı&uıa fcapılmadan, o meşhur iü ocai li*u günkü toplantıya BerL'nguer gru bunun, Dışışlerı Bakaımgaıa K.ıs sınger ile Protesörddn önce geldıgını ae rım. Bazı sadık onlan servıs kapısınctad mış ve önce vemeguı sonra da toplantının /arw..'îıSı bu odanın bitışığındeki yere kapatmıştı. Sonra arkcaud%]aıı»i.a»in bırı elektronık nıkâys:erae Î^ Birlejme Komünistlenn fıemen hemsn tüm üyelik dilekçelerı sabm eo;l mişti. Oysa sosyaiıstıerın âcldjlıkları, Hıristiyan DemoArutıarın, Cumhuriyetçilerın. lioera;lerın adaylıkları ise adamaiUlı sıkı bır elekten »eçırün:ıişa. Par tinın başkanlığma t'rjfjaör. s?enel sekreterligıne de berlınpuer atanmıştı. Popolo meyoanınflaıd !TH Di$i BOND 812 ÜVl ONUMLA OLAN İLl'ŞldMlZJ I f l M S r UJKBİ12. DOICTO!