Katalog

(UMHURİYET 16 Ocak (976 ENDfeE EÎMPjÎHİl \WTÛKUTAKJMINAOA... BENİM TED&iji. AUNDI. HAZ&EUE&i.lNUl 1D& ÖHftM DÎ.6ETı« ABDULCANBAZ VATAN DEDİLER Talip APAYDIN 41 lalardan blrlsme girdiler Şalvarlı, basörtlilu bir sürü başlarını egmış, dıkış diklyorlardı. Güluzaar! dıye bağırdı, yaşlı adam Hacer gelın nerede, hele' »cer başuıı kaldırdı, gözlen büyüdü bırden. Şaşkınlıktan ığne batırdı. Ne edecegıni bılemedı. Vııy, Mamııt! dıye bağırdı. Sonra elınl ağzına kapadı. ııştı. Gel kızım, bak Mamıt geldi. kışlenı bırakıp koştu Sen mısın Mamıt, nerden boyle? şka soz bulamayıverdj. Benım ya benım, şey . Afyon'dan geldik de .. Vıy . ıktekı kadınlar hep başlarını kaldırmış bakıyorlardı. BLr ıb oldu Hoş geldııı. îyısın demek? Iyıyım. Anam gılden ne haber' Bılmem. Oniar da lyıler herhalde. Çok oldu, bız koyTildık Muradı gordun mu evde' Gördum. Oradan gelıyoruz. >Ua Mahmut parayı akılettı, elınl koynuna sokup çıkardı. Al şunlan, size lâzım olur. Bız askerız, kamımızı doırlar. öyle mı, lyl mislnız? îyıyız, merak etme. Arkadaslar h«p bır aradayıs. Oyy, çok şukur Allahıma' Hadi şöyle kenara çekılin de konuşun biraz. UUnhadı. ıceremn önune doğru gittiler. Ikisı de heyecanlıydı. Hıç haber alamadım da, merak içmdeydım. Bız de oyle. cer başbrtusünun ucuyla gözlerml sıldi.*'"'">" » " " •• Emme çok şufctir, sağ salım gordüm.• • • • Îyıyız he, merak etme. Siz de ıyısınız ya' İyıyız. Burada çalışıyoruz Asker urbası dıklyoruz. Öyleymış. Çok lyı. Hep bırlıkte savaşa hazırlanıyorua Ne zaman savaş? Yakında. cer geiın gözlerinı açarak baktı, Duşmanı koğacak mısınız? Koyümüz kurtulacak mı? Inşallah, ın$allah... Gece, günduz dua edıyoruz. bırlenne baktüar. Konuşacak söz bulamıyorlardı. Rahatınız lyı mı burada? f Tabu .. tyi ya, ıyı. Ibrahım beyın karılanyle bır yerde kalıyorua. Kendısı gelıyor mu bazan? Bır ıkı kez geldı. O gelınce bız samanlıga geçıyoruz. Samanlıkta uşumez misınız? Yok. Iyı ortunuyoruz. Ustumuze kılım venjorlar. Murat hasta olmasın da. tyı bakıyoruz. Nınesmı ozledı. Bazan «nıne nine. dıye agre baktılar. Hacer gelın gozlerını sıldı Geçer bu günler, sabredecegız Hadı... Ben gene Afyon a ,ım Bu kadar gordum ya jeter. Sımdı mı gıdeceksın hemen? L\et. Gorevlı gelmısük. Akşam tırenı ıle doneceğız. Va> . Pek az oldu Konuşamadık bıle Ne edelım, buna da şukur Çok merak edıyordum, ıyı ki dım Hadı ışlnden olma. Allaha ısmarladık. Kendıne de da ıyı bak Ben sıze mektup yazarım. Yaz he, sık sık haberını ılet. Olur badık aganın adreslne yollarım pıya kadar u^urladı. Fazla bırşey sojleyemedı Ellennl ına sokup arkasmdan baktı Ağlasın mı sevınsın mı bırdu. lık agayla yanjana yurüduler. Bır gun temellı gelırsın ınşallah Mamıt. Bızım Ali de D gunlerı de goruruz. tnşallah ağa. Sen çoluk çocuğun lçın merak etme. Onlar bıze ernanet ıh Hıç gozun arkada olmasın. Sagol Mektup yazacak olursan benım adresime yolla. Akşehır'de 5adık aga dedın mı. nerden olsa gelır bulur. Pekı. Hadı bakim yeğenım, yolun açık olsun. nı optu. O da Mahmudu kucakladı, kendl oğluyımı? gibl ı bastı. Allaha emanet ol Oralarda benim Ali'yi görürsen selâm et. hmut başını sallayıp yürudu. Koşe>ı donerken gerıye Tuzcu Sadık aga dükkânın onunde dücümış, kendısırd yordu. El sallayıp yürudü rahatlamıştı. Istasyona dogru koşmağa başladı. içmde r çalınıyordu en gece Çay Istasyonuna gelmıştı. Orada durdu. Uzun alkmadı Ne oldugu anlaşılmıvordu. Egılıp kapının aralıbaktılar Elınde bır fener oır tıren memuru, ilen gerl ?elıyor, bınlenyle konuşuyor. bazan bağırıp çagırıyordu. ülak kabarttılar Teğmen Galıp aşağı atladı, Bırşeyler oluyor, dedı. Anlayalım bakalım neymtş' asyon bınasının onünde bırkaç kışı vardı Aralannda tarlarda Durup kulak kabarttı. «Gelmış, gelıyormuş, emır • gıbısıne sozler geçıyordu. naşıp sordu, Kım gelıyormuş, neymış o? (DEVAMI VAR) Sanayicl vs lsadamlan Brüksel donusü tktısadı Kalkınma Vakfında topıanıp bir durum muhakemesı yaparlar. 27 aralık cumartesi günkü toplantıda. Ortakpaz&r • Turkıye ilışkllerınm içınde bulundugu çıkmaz ele alınır. enine bovuna tartışılır Bu arada eleştınlerın ozellıkle Turkiye"nin Ortakpazar'a geçış donemı koşullarını düzenleyen Katma Protokol uzerınde toplandığı dikkati çeker Türkne'nın «sanayıleşmesı»ni Katma Protokol'ün köstekledıgi, bu yüz den engellenn zaman yıtırılmeksızın bertaraf edılmesı ıçın bazı öneriler ortaya atılır. Toplantı sırasında Vakıf vetkılılennden birının, bır ara Katma Protokol'u savunnuıya çalıstıgı gorülur. Yettalı. tyi guzel ama Katma Protokol o kadar kolay elde edılmış bır metın değıldır, dıye goruşunu desteklemeye kalkışır. Bu savunmava öfkelenenlerın sayısı bır'den çok olur. Sozü once Istanbul Sanayi Odası Faşkanı Nurullah Gezgın alır ve Vallahı bılmem ama, Ortakpazar Komısjonu Genel Sekreterl Emılle Noel gelse Katma Protokol'u en az slzin kadar savunurdu, deyı\erir. ORTAKPAZAR NEYlN PEŞİNDE? ORTAKPAZAR HEYETiNiN, TÜRKiYE'DE YABÂNCI SERMÂYENiN GELECEĞi ALANLARIN KENDiLERiNCE SAPTANMÂSI YOLUND ÖNERi GETiRMESi BEKLENİYOR MÖSYÖ CAPPORALLE HEYETi, GELECEK HAFTA ÖNCE İSTANBUL'A, SONRA DA ANKARA'YA GELECEK YABANCI SERMAYE KONUSUNU GÖRÜŞECEK Hasan CEMAL ORTAKPAZAR'IN CEPHE HÜKÜMETİNE 650 MiLYON DOLAP KREDi AÇACAĞU VE BUNUN AL YÂPI İÇİN KULLANILACAĞI ÖNE SÜRÜLÜYOR MÖSYÖ îktisadî Kalkınma Vakfındakl Koç Holding Planlama Genel Müdürü Pamuk ise, «Katma CAPPORALLE, bir toplantıda, katma protoprotokoldeki 12 ve 22 yıllık kol savunulmaya kalkışılınca, AET'NİN îstanbul Sanayi Odası Başkalisteler ne kadar zamanda nı Gezgin, «AET Komisyonu hazırlandı biliyor musunuz? YABANCI Bilmiyorsanız söyleyeyim. Genel Sekreteri gelse protokolü ancak böyle savunabilirTam bir gecede» diye koSERMAYE nuştu di» deyiverdi İSTEKLERİNt GELECEK HAFTAYA ANKARA'YA GETİRÎYOR otosu Imal etmekten vazgeçüıp dısardan alınacaktır. Bilir misiniz ki!.. Gunduz Pamuk da slnirlenenler arasmdadır Koç Holdıng Planlama Genel Muduru olao Pamuk şoyle konuşur Katma Protokol'ü savunuyorsunuz ıyı guzel ama, en azından 12 ve 22 yıllık lıstelerln ne kadar zamanda hazırlanmış olduğunu da blliyor musunuz? Sorusunun yanıtını da Gunduz Pamuk kendısı verır: Bilmıyorsanız soyleyeyım o zaman' Tam tarmna bir gecede hazırlandı tamamlandı bu lısteler' Hayır, yanılmıyorsunuz, Koç Holdıng'ın Planlama Genel Muduru Hancıyemızın yıllardan ben uzerınde tıtreyegelıp toz kondurmadığı Katma Protokol'den sozetmektedir. Ve örnegın 12 yıllık listede ozellıkle Koç Toplulugu'nun bugün tıretmekte oldugu tüm dayanıklı tüketım malları bulunmaktadır. Bunun anlamı da, buzdolabı, çamasır makınesı. televızyon. bınek otosu gıbı tüm malların onılmuzdekı on yıla kalmadan (hatta ıkı • uc yıla deki dış rekabete açılmasıdır Koç Holdıng mudürünü sınırlendıren ko nu da bu olsa gerektır. blzden al, boyundan büyük !»• lere karışma demektedır! Turizm endüstrisıni gellştir, bıtıdan gelecek mılyonlarca turısti en iyı bıçimde agırlayabilmek ıçın hizmet sektorüne öncelık ver demektedır1 Batı kapitalızminın geri bir uzantısı ve 180 milyonluk Ortadogu ulkeleri pazanna bızım koprümüz olmak İçm adaylığını koy demektedır! Nıtekim Katraa Protokol de, Türkıye'ye dıkte edılen bu «sa Erfuğrul Seyıal örnegın, Ertuğrul Soysal, îstanbul Sanayi Odası temsilcisi olarak hazırladıgı raporunda şoy le rhvebılmışür. • Elımızdeki Katma Protokol cıddi olarak sanayileşmemize en geldır Kalkınma planlanmızın kalkınma, sanaylleşme ilkeleri ıle çelişkılidır Türkiye anlaşmalarda ıltıfat gormemekte, kalkınmışlann sürekli mamul pazarı olarak değerlendirılmektedır. Tur Orn«kler örnekler Isterseniz bir başka örnek daha verelım. Ampul 12 yıllık listede yeralmıştır. Buna karşılık ampul e gerekli cam boru 22 yıllık lısteye konulmuştur, çünkü cam sanayiının daha uzun surede rekabete açılabüecegı öngorülmüştur. Ama ampul ımalatçısı pahalı camı ara malı olarak kullanıp dış rekabete açılmak durumunda kalacaktırl Gelın bır ornek de Ertuğrul Soysal'ın îstanbul Sanayi Odası temsılcısı olarak ilgıli devlet kuruluşlarına sundugu bır rapordan verellm. Soysal*ın ımzasını tasıyan 3 evlul 1974 tarıhli raporda, «12 ve 22 yıllık lıstelerda ham ve madde korumaiarında çe lişkıler yapıldı» denılmekte ve bazı ömekler sıralanmaktadır: • Çıkolata 12 yıllık listede yer almıs, buna karşılık çeker 22 yıllık lısteye konulmuştur. • Zinclr, çivi 12 vıllık listede. aramalı olarak demır tel ise 22 jıllık listededır. • Pıston 12 yıllık listede, buna karşılık girdi olarak kullanılan ham alüminyum 22 yıllık lıstededir. • Sanayi dıkış makinasımn 12 ^1 Içinde (1973'den ıtibaren tabu) dış rekabete açılması ongodı olarak kullanılan birçok aramalı 22 yıllık lısteye alınmıştır. ömekleri daha da aynntılara ınerek çoğaltmak mumkun ama gereksız Zıra kafa karıştırmak tan başkaca bir işe varamamaktadır ışlen teknik mındere çekerek tartışmak. mesl karşısında verdiğımlz tavızlerın dengesız büyuklügü bakımından eleştırilmekte ve bugun hiçblr duzeyde savunucır bulama maktadır. Buna rağmen AET'ye uygulanacak polıtıkamızın genel hatlan konusunda bıle önerisı olan hıçbir sorumlumuzun (sanayıcilerımız dahıl) ılgıümızın bulundugunu sanmıyoruz. önce bu politıkamn saptanıp AET'yı kavbetmeden, ama onu kaybetmemek ıçin, sanayimizı ve kalkınmamızı kaybetmeyı göze almadan Ankara Anlasmasının (dengelılık) llkesine uygun bır anlaşma sağlanması, dış ilıskılenn hukusal düzeyınde en öncelıkll vazifemizdır sanınz.» ganayicl ve isadımlanndaM bu gelişmeleri < deftçrlendırBbllecelı kadar uyanıktırlar^ B"âzı tedbir ler alınması, girjşlmlerde bulvı nulması zamanınm geldiği kanı smdadırlar» lsadamlan Früksel de iken kendllerinin kulagına 6 1 5 milyon dolarlık yenl bır kred olasılıgı da fısıldanmamı? de ğü!.. Mösyi Capporalle gıliyor Katma Protokol ile Ortakpazar, Eikijehir Sanayi Odası * Türkiye'ye, «Batı kapitalizminin bir geri uzantısı ol ve 180 milyonluk Ortadoğu pazanna bizim «köprümüz» olmak için adaylığını koy» demiştir öte yandan, Eskişehir Sanayi Odası Başkanı Mümtaz Zeytmoglu'da, «Hıç kuşku vok ki, Ortakpazar Turkıye llışkılerı. buirı'"'n KTITO Protokol ıle riiı?enlenmek istendikçe, bıtmez tükenmez tartışmalar, sorunlar ortaya jıkacaktır. Katma Protokol TUri ç e " . ^ sanayıleşmesi ıle ;elisiktlr» diyor. Nlteklm, Brıümuzdeld hafta lçfı de su soztlnU çokça ettıgimı Mösyö Capporalle başkanlıgmda ki bir heyetin Türklye've gelece ginl öğrendık. Heyet önce Istan bul'a ugrayacak. sanayicl ve u adamlannın (förüslerini sapta dıktan sonra Ankara'ya uçacak lardır. Bakalım Mösyö Cappora! le bu kez de iyimser bir Başba kan, lvimser bır Djşislerl Bakan ve İyimser bir Dışisleri bulacal mı Ankara'da, bilemiyoruz. Vehbi Koç •Türkiye'nln üyeliğı memleket menfaatınedir» dlyen Vehbı Koç ıse, «Protokoller tespit edilirken bız memleketimlzin ekonomık potansıvelml ıyı değerlendırememışız Başlangıçta büvük tavizler aldıgımızı zannetmışız. Fakat bu tavizler tatbikatta bıze pek favdaiı olmamış. Buna karşılık bazı vükümler altına eirmisız, bu jukümlenn hangı sanavı kollarını nasıl etkiledığinı iyi hesap etmemışız. BUtün bu isler Dısişlerınce yürütülmüş» demektedır. Sanayıcilerln görüşlerl özetle boyledln «Ortakpazar'a evet ama anlasmalarda bıraz düzeltme!» Ya gulunç çelijkiier! Ama burada bır başka husus Uzerınde de durmak mumkundür Anlatalım: Binek otosu 12 yıllık lısteye alınmıştır Katma Protokol'e gore bmek otosu ithalatında tüm mıktar ve gümrük uygulamalarınm en geç 1986 yılına dek kademelı olarak kaldınlması gerekmektedır. Bınek otosunu ımal etmek içm örnefin saç gerekmektedır. Turkıye'de bunu ureten demır oelık sanayı ıse 12 yıldan daha uzun süre hımaye gorecektır, çunkü Ortakpazar'a oranla malıyetler çok daha vüksektır. Iyı. guzel dıyeceksınız Ama işın bır de püf noktası var: ün yıl içınde dış rekabete açılacak olan bınek otosu ımal eden ler, bu ışi dışanya oranla kat be kat daha pahalı Turk saçını kullanarak mı gerçekleştıreceklerdır' Bu ış nasıl olacaktır9 Bu bır çelışkı degıl mıdır' O halde ya demır çelık sanayımden vazgeçıp. daha ucuz oldugu ıçın ıthal malı saçla bınek otosu ımal edılecek, >a da bınek nayileşme» modellnln bir resmı belgesınden başkaca blrşey değıldır bıze göre. Batı kapıtallzmının dogal bır ürüntı olan bu tavrı ele almayı yannki yazımıza bırakıp konumuza devam edellm. kıye çok az mamul ihraç etmekte, çogunlukla mamul sayılan ham madde ya da tUketim malı satabilmektedır. Türtaye ortaklık dışı ulkelere tanınan bazı tavızlere erışememektedır.» Sovsal, Katma Protokol'e yoneittıgı ou eleştırılen acata vakın arkajası cıauguntı duvduğumuz Brtiksel'delU Ortakpazar Daımi TUrk Delegesi Büvukelçi Tevtık Saraçoğlu'na söylemış mıdır, büemıyoruz. Ancak öSrendiÇımiz Mosvo Capporalle, Bzellikle Tüı kıye*nin vabaneı sermave alanır da Ortakpazar'a tanıvabıleceS olanaklan tespit volunda cab gosterecekmış. Hatta koltuğinun altında getireceği soylene bır dosya ile «Gelln, TUrkive'd yabancı sermavenın hangl alar larda neyi, hanpi kosullar İle va pabılecegini saptamayı blze bı rakın> pbısınden bır de önerid bulunacakmış. 650 milyon dolar Sanayicilerden Demiştik ki, Türkıye'deki buyuk sermaye Ortakpazar'dan ayrılmayı daha doğrusu Ortakpazar üe «ortaklık» dışında bır ılişkl gellştirmeyi kesin olarak düşunmemektedır. Kendı nıtelıklerı gereğı bu boyledır, degıştırmeleri de beklenemez. Ancak, Ankara Andlaşmasına ımzasının atıldıgı 1163 yılından \i yıl geçtıkten sonra çıkarlannın belırlı olçülerde belirlı alanlarda. tehdıt altında oldugunu da görmeye başlamışlardır. Yakınmalar, kamuovuna donuk olmasa bıle, kendi aralannda soz konusu edılmeve ve yetkılı devlet kuruluşlarına rapor lar halınde üetılmeye başlanmış tır. Bir de 650 mılyon dolarhk T« nı bır kredt önerisl varmı$ Mfis yö Capporalle'nm kolrugunun al tında. özellikle alt yapı yatınm lan için finenieceSl btldfrilen bı kredi ile sanavıcilerden vtiksele1 tepkilertn vumu«atılmasj d amaçlanıyormuş. Nasıl bir madde Ancak şunu lyı akılda tutmak gereklr Katma Protokol. vukanda örneklenyle degmdığımız hılkumlerıyle TurkiyeVe belli bır sanayıleşme kalıbı, ya da modelı dıkte etmektedir. Petrokımya. kımva. motor ma kına ureten makınalar sanayi, madenı eşya, gemı yapımı gıbı sanayilerı bır vana bırak. belırlı alanlarda ıhtısaslaşmaya bak demektedır Ortakpazar Turkıye'ye' Tekstıl Uret ama makinasını Sanayiciler Birliği Paşkanlığını Hacı ömer Holding'ln Başkanı Sakıp Sabancı'nın vaptıgı Sanayi Odalan Bırlığı'nm eylül 1975 raporunda ise Ortakpazar şoyle eleştırılmektedır: «AET ilışkılerimızı duzenle\en Ankara Andlaşması. Katma Pro tokol ve Tamamlavıcı Protokol aldığımız tavızlerın vetersızlıgi ve zamanla dıger ülkelerle vapılan anlaşmalar içınde erıyıp gıt feyyaz Berker örnegın Turk Sanayicl ve îşadamlan Derneğı Başkanı Pey5az Berker, bıraz daha ıleri gıtmekte ve «radıkal çozıim» istemektcdır Bır sohbetimız sırasında Katma Protokol'ün defrstırilmesının. her yıl da Ortakpazar ile masava oturup müzakere edılmesı geregine ışaret etmıştır. Ortakpazar'ın teknokratlan ise Mirasyedl zihniyetlyle harcan dıgı için gittikçe büyuyen dövı acıgını gayet ivl degerlendlreı MösyS Capporalle'nin. 650 mil yon dolarlık venı kredi paketin Ankara'da yetkılılenn gözlennıı önünde bır o vana bir bu vanı sallavacagından da «ÎOZ edılmek te îşinı bılıyor Mösyö Cappo ralle.» Y AR IN: BATI KAPİTAIİZMİHİH KUTSAl TEZi VE CHP DiŞi BOND JI92 BU SlB BlCHABO, ttOBl'N yK OOSTLT/OU NoaWVNLAD SALO1RI>«Ü GECfM C.B.. CANUVNDIRMAÜ ICİN A/NI K3EN lOILL.ANMAtCrA.TAnL ZE.y DENİZINE DOSBJ N İ Z D E PETCDL ABAArtA XULE±BQİ SCCOE E E*a4efÇ«VLE JcT R 8IEOH HOOD VE ACIAMLAK1 UAMOASI SAVUN KATIL A ' ILAQ