Katalog

Ekonomi Ekonomi MC, MC Hukümeti, yabancı sermayelı yatırım ızın ıstefclerınin eylul ayı sonuna kadar sonuçlandırılmasım kararlaştırmıştır. Başbakanlüc Müstesan Ekrem Ceyhun, Malıye, Tıcaret, Sanayı ve Teknoloji Bakanlıklan yetkilıle ri ıle Devlet Planlama Teşkılâtı temsıleüerini toplayarak MC Hukumeti Başkanı Süleyman Demırel'ın bu karannı bıldirmış ve yabancı sermayeli yatınnı projelerının incelenmesı işlennin hızlandırılmasım ıstemiştir. Sturc'ün gelişi Batı dünyasının Turkıye ekonomısıyle ılgılı en yetkıli uzmanı olarak tanınan Uluslararası Para Fonu jonetıcılennden Ernest Sturc'ün Turkıye'yı zıyaretı sırasmda, MC Huiümeti'nm 20 kadar yabancı sermayeli yat ı n m ızni için yapılan başvurmalarla ılgılı çalışmalan hızlandırarak sonuca ulashrma kararı aldığı öğremlmıştır. Uluslararası Para Fonu, kredi venrken ddviz kurlarınm degıstırılmesının yanında kredi alacak ulkenın yabancı sermayeye kapılarını daha da açmasına agırhk vermektedır. MC Hukumetınm yabancı sermaye yatırım izınlerinı hızlandırmak içm duzenledıği toplantıya Başbakanlık Musteşan Ekrem Ceyhun baskanlık etmiştır. Toulantıda Sanavı ve Teknolo'i Bakanhğı mustesarı Mehmet Golhan ıle Mahye, Tıearet Bakanlıklan ıle DPT temsilcıleri ) ! Enerji Bakanı Kılıç, YABANCI SERMAYEYE ILİSKİN KARAR ALDI Petkim'in Başbakanlık müsteşan Ceyhun, MC Hükümetmin lastik Ceyhun, Demirel'in Petkım'in taşıt karannı ilgili lastığı projesini yatırımına kuruluşlara bıldirdi durdurduğunu açıkladı ilişkin Yabancı sermaye izinleri bu kararnameyi ay sonuna dek sonuçlanacak imzalamadı Ekonomi Ekonomi Ekonomi Ekonomi Taşıt lâstiği yapımı ile ilgili olarak kamu, özel ve yabancı sermaye arasındaki kavga yeni bir aşamaya girdi bulunmuştur. Toplantıda Musteşar Ekrem Ceyhun, MC Hukumeti başkanının k a r a n n ı bıldırdıkten sonra mevcut yabancı sermaye izin istekleri ele alınmıştır. Motor Başbakanlık Musteşan Ekrem Ceyhun, motor sanayiinin bır sıyasal karar konusu olduğımu ve henüz bu k a r a n n alınmadığını ileri sürerek motor sanayiını ılgılendıren yabancı sermaye izın lennde acele edılmesıne gerek olmadığını sdylemiştir. Motorla llgıh olarak KOÇ Holdıng'e aıt dokumhane yatırım projesı bulunmaktadır. Bunun dısında ele ahnan pro]eler arasında Renault'un genış leme ve Tofas'ın tıp değıştırme projeleri ver almaktadır. Tofa« Fıat 124'den Fıat 131"e geçmek ıstemektedır. Taşıt projelerinden sonıa lâstık yapımı projelerl de ele alınmıştır. Lâstik Bu toplantıda Başbakanlık Miısteşan EkTem Ceyhun, MC Hükümetinin Petkim'm taşıt îâs tığı yapımı projesinl durdurduğu nu açıklamış ve kamu kesımıne aıt Petkım projesı ıçın «artık onu unutun> demıştır. Ceyhun, jra bancı sermayelı Goodyear ıle lısansla çalışacak olan Sapancı Holdıns'e aıt Lawa yatınmlaTi ıçın de bu İKİ şırketın temsılji lerivle biT toplantı duzenlenmesı n: ıstemiştir. Öte yandan, MC hukumetınm Petkım vatanmı için gerekU o lan kararnameyi duzenlemekten vazgecmek ıle yetmmedığı ve Petkim vatınmım lcesin olarak gerçekleşeme? duruma getırmek için başka tedbırlere de baş vurdugu öğrenılmıştır. ' Bu tedbirler, MC Hükümetı tarafmdan Petkım'in butun vönetıcilerinin değiştınlmesı şeklınde gelışmıstır. MC, Petktm'm tiım yöneticilerini kendısıne vakın kımselerden seçtikten "»on >a sımdi de veni Petkım yörteri oilerine taşıt lâstigı vatınmm dan vazgeçtiklenni belırten mr karar aldırmava çalışmaktadu. Bovlece Petkım vatınmının dur durulması sommluluğundan MC hükümetmin sıyrılmaşmın ve sorumlulujrun Petkim yönetıcilerine aktanlmasmın gerçekleşîi i rileceSi ümıt Maliye Bakanı da Petkim kararnamesini uzunca bir süre imzalamamak için direnmişti Taşıt lâstigi yapırru ile ilgili olarak kamu, Bzel ve vabanu sermaye arasındat) kavga, AP Adana Mületveküı ve Enerjl ve Tabii Kavnaklar Bakanı Selâhatrın Kılıç'm, Maliye Bakanhfı'nca hazırlanarak Başbakanlık kanalıvla Enerit ve Tabil Kavnaklar Bakanlı&ına göndenlen ve kamu kuruluşu Petkimtn lastik varınmına başlamasına olanak saglavacak karamamevi tmzalamavı reddetmesvvle yenl WT aşamava girmiştir. Öte ?andan Başbakan Sülevman Demirel, bir Adana sermave (frubumm tas>t lâstiğl yapı mı ile yatınmımn temelinl ^eçım dönemme gınlmesınden lasa bır süre önce törenle atmıştır. MC Hukiımeti kurulur kurulmaz da Mılll Savunma Bakanı Perit Melen. Tıcaret Bakanhgma vaa yazarak Goodvear'm avnı konudaki veni vabancı sermaye izln istegini destekledığını bıldirmisrir. Uzun süredir Taşıt lâstigl alamndald İC talebi karşılamaK üzere kamu, özel ve yabancı serrnave gruplan, urun stiredır aralannda bır savaş sürdürmektedir. Kamu kurulusu Petkim'in v a t m m l a n n a baslamasi tçm eerekll sermave, ılke olarak. Devlet Malzeme Ofısi ile Emekli Sandıgı'mn ortak olacaklannı bildırmeleri tle saglanmıştır Ancak bu bildinmm gerekli formalltelennın tamamlanması tçm Bakanlar Kurulu*nun bır kararname hazırlaması ıcarj etmektedir. MC Hükumeti"nm Malive Bakanı Tılmaz ErHenekon, bu iki kuruVuşun ortak olacaklannı bıldırmeleri üzerine Malıve Bakanlıgınca hazırlanan kararname\i uzunca btr süre Imzalamamıstır. Bu süre içinde Tıcaret Bakanlı»i kanalıvla Devlet Planlama Teşkilâtı"na mevcut vabancı ser maveü lâstik üretıcisi firmaların vatmmlanm genısiermek içm veni vabancı sermave izin istekleri gelmeye başlamıstır. DPT ve^talilen de bu fconuda bır karar alabılmek tçtn Mahve Bakanlıgına bır yazı vazarak. Petkım varınmı tconusunda Malive Bakanlığının tutumunu sormuşlardır. Planlama raporuna göre, bu vıl yerli demir çelik üretimi geriliyor • ÜRETlMDEKt GERÎLEMEYE NEDEN OLARAK DEMİR ÇELİK İTHA1ATI POLtTÎKASI GÖSTERİLtTOR. Yorum ÇUKUR HÜKÜMETI'NİN DEVAMI DEMÎREL Başkanlığındaki MC hükiimeHnin bir çukur hükümeti olduğu yazıldı. Bu hükumet kurulurken. Aradan geçen zaman bu yazışı doğmlamakla kalmadı. Aştı. Aşın ölçude dogruladı. Demirel Hükumeti, Çukur Hükümeti nıteligıni gerıde bırakarak Çukur'a esır duştu. ŞımdJ kıitlelerın tepkısının karşısında, kaderı. bir de Çukur'un iradesıne bağlandı. Ekonorrık platformda Demirel hükumeti artık insıyatıfı tümden yıtirmış gorünuyor. Butun çabası, kaderını bağladıgı iraderın buyruklannı yerıne getırmeye yonelmış durumda. «SON TURK DEVLET1» DÛruma bakın. «Bevnelmılel kom'inizmin tehditı» ıle karşı karsıya oldugu sık sık ıleri surulen Turkiye Cumhuriyetı Hukuroetı'nın Baskanmm bakanlannm, başbakanlık musteşanrıin. genel müdürlerınin son çabasına bakm Cabalannm bir bolümiınü bu tehdıte. bir bolumunü de bır yatırım proje»me karşı savaşa ayırmışlar Türkıve kaDitahzmının oksuz çoeuklanndan bır kamu girişiminm bir yatırım proiesıni defterden sılmek için ellerinden geleni yapıyorlar. Hep birhkte 10 NISAN 1975 t a n h h Resmi Gazete'de 1975 yüı programı vatırım projeleri yayınlandı. Bu t a n h t e MC hukümette. Ancak program daha önceki hükümetler yamanında hazırlandı. 91 inci sayfada, lâstık ışleme sanayiı ıle ilgili bolumde «devam eden» pro3eler arasında 74C 010010 sayı ıle lâstık tekerlek projesi kayıtlı. Bu, bır kamu gınşımi olan Petkım'in tasıt lâstiği proiesı. Projenın içinde, şu her turlu kapıyı açm&X için kullamlan, savunma sanay.inın gereklerınden uçak lâstiği yapımı da var. 344 milyon 540 bın liraya mal olacagı yazılı. Bır de yatınmın H78 yılında bitecegi. AMA artık luç bıtroevecek. ÇUnkıi MC bu yatırımı defterden sıldi. Çukur'un lâstık projesı var. MC Liderı Demirel bunun temelını attı. Çukur, kamu gınşımmden rakıp ıstemıvor Yabancı sermayeden rakıp olabıhr. Buna itiraü yok. MC Hükümeti Başbakanı'mn Müsteşan, teknisyenlere, Demırel'.n emrini nakledıvor «Las«ıa ıle Goodvear'i çağırın. Anlassmlar». Peki Petkim'in projesı'' «Petkım'in proiesıni unutun. Hükümet boyle karar verdı». Demirel'ın musteşan Demırel'e nakletsın: Unutmak o kadar Kolav degıî Bır gün Petkım projesmın delten açılacak. MİLLIYETÇÎ Cephe hükümeti ddrdüncü KPZ «Kufuk' devaluas von karan aldı Dordüneude lıranın degen 2'> kuruş duşünıldu. ^ mıbeş kuruşu kuçümsememek gereilı. Çunku toplanmca 90 m m u ı lıra edıvor. Bu kararla MC. bır bzel ban ;anın hesabına 90 mılvon lıra transfer ettı Transfer, teknık bır deyım Dogrustı şoyle Bu kararla biT oz<^l bankava 90 mıKon hra hedıve edıldı. Hazıne den çiKtı, ozel bankanın kasasma gırdı. MEKANIZMASI çok basit. Ancak Dovıze çevrılebılir mevduat ıslemlennı hatırlama\i gerektirivor MC Hukümeti, Donze Çevrılebılır mevduatlar kanalıyla gelen dovızler sayesmde gorev yapabıhyor. Net rezervlerı bır tarafa bırakın, brut dövız rezervlerının yarısın dan çoğu bu kaynaktan gelmış. Bu kavnaktan gelen dövızlen çıkan r s a m z genye beş yüz milyon dolarlık brüt döviz rezervi kalıyor. P u ise bır aylık ithalâtı arcak kaışılar Bır aylık ithalât içm dovız rezervı ise Uluslararası Para Fonu için son derece kritık sayılan bır duzey. üluslararası Para Fonu, dövız re7ervlen bu denli duşük bır ulkeye her şevi yaptırabılir. Eğer ulkeyi MC türıi bır hükumet vonetıvorsa İSİN burası ayrı. MC, Dovıze Çevnlebilir Mevduatlarla gününU gun etmeye çalışıyor. Bunlan getırmek içın olanea odünleri vermiş durumda. ödunlerden bırisı kur garantısı. Liranm kuru deSıştıgi takdirde. mevduat hesabı da otomatık olarak degişıvor Lıranın dege"i 25 kunış duşurulur vev& doîar:n deferi 2î kuruş artınlır"!a. bu mevduatı tutan bankava fark hemen yatınlıyor Daha açık bır deyı<; Yalçın KÜÇÜK MC Huktimetinin izlediği dem:rçeUk polltütasmın yerli tiretımi genletici sonuçlan, Devlet Planlama TeşkılStınm hazırladığı son aylık raporda belgelenmektedir. DPT raporu, Devlet îstatistik Enstirüsünden alınan bilgılere dayanarak hem özel hem de kamu yerlı demir • çelık üretiminin geçen yıldan dü , şük olacağım açıklaraaktadır. Demırçelik ilretımindekl düşüşün nedeni olarak izlenen demırçelık lthalât politikası göstenlmektedir. Devlet Planlama Teşkilatırıin raporunda yer alan 1975 yılına ait üretim tahminleri ozel demir çelik üretiminin, sabit fiyatlarla, ytizde 6 oranında gerüeveceğıni orteya koymaktadır. Buna karşılık özel demirçelik fıyatlarrnın yuzde 20 oramnda yukseleccğl tahmin edilmektedir. Kamu kesıminde Türkiye DemirÇelik Isletmeleri (Karabük) üretiminin yine sabit fiyatlarla bınde üç oranmda gerileyecegi j hesaplanmaktadır. Ereğlı DemırCelik'te ise gerileme oram ytode 222 bulmaktadır. Buna karşüık Karabük fıyatlannm yüzde 11,6 ve Erdemir'in ise yüzde 5 oranında yükseleceği tahmin edilTiektedir. DPT raporu, sanayl kestmi bü yüme hızuun geçen yılın ve 1975 programının gerısınde kaldıgmı belırttıkten sonra şöyle devam etınektedır: «Gert kalmayı etkileyen en Snemli alt sektor demir çelik sektorüdür. Önemlı mıktarda ra kip ithalâta izın verılen bu sektörde, kamu ve özel yurt ıçi üre tım gerilemiş bulunraaktadır.» DPT raponınun dış ticaretle il gili bölümlen, bu değerlendirme yi dofrulayacak bilgiler vermek ] tedir. Buna gore yılın ilk beş oyında 303 milyon dolarlık demırçelık ithalâtı yapılmıştır. Bu lthalât aynı dönemde yapılan ham petrol ve petrol üriınleri ithalâtı için bdenen dövizden îazladır. Dünya fıyatlannm yüksek ve yurt içinde stoklannm bulunmadığı geçen yılm ayra döneminde yapılan ithalât için ödenen d ö vizlerden de 100 milyon dolar yüksektlr. le dolann değerı 25 kuruş artırilınca daha fince vahnlmış dövizli mevduatlara da 25 kuruş ekleme vapılı\or Kur garantısı bu. Yalnız garantı tek yanlı. Dolann değen d'jşurulecek olursa bankalardan b'r sey alınmıvor Dolayısıyla kur earantısi sısıenıırıdei dövızli mevduat tutan bankalar daıma kazançlı çıkıvor Hazıne ıse daima zararlı. MC HuKurnetınm garantısıne bır örnek SIMDI dovıze çevrılebılir mevduatın hangı bankada oldugunun araştınlmas'na sıra geldı. Merkez Bankası'ndan ahnan bilgılere göre me^cudun yansı 350 milyon dolarlık b'r bo'.ümü. fek bir özel bankacia toplanmıs dummda Bovlece MC H'Jkümetı'nın son ve «küclik« devaluasyon karanyla bu ozel bankanm kasasma 90 milvon lira girmış oluvor. Kararı aldığınız anda bu islem tamamlanmıs oluyor. Bu ıslemn k?rlı bır ıi nW\ı§nnda kusku \o< KVŞKU YOK ama karan. bagımsız «Son Tıirk Devletinîn» bağımsi7 Merkez Bankası'nın aldı*ı sovlenebılır Buna karşı söylenebUecekler var. Merkez Bankası'nın ust kademelennde görev yapan, butun onemlı kararlara katılan bır durüst bürokratm yılgınlıkla soyledıklen şunlar: nnîîîs «Eskıden sadece çok ı>ı istıhbaratlan vardı. Ne karar alacagım m onceden bılırler ve ona gore hareket ederlerdi. Şımdi ne karar alacagınrzı bıze dıkte edıyorlar > Kım dıkte edıyorsa o kazançlı olur ÖRNEKLERİ co&altm?va gerpk yok Durum açjlt. Bu hülcünıet sadece Çukur hukümeti değıl. Öd ayagı da çukurda. Çukur sıkıştınyor Sıkıştırdık(,a karsılıgmı alıyor Ancak sılsıştırdıkç» da tepküer buvuyor Buvuk kutleleri aşarak sermavenın bır kesimini de lçine alıyor. Ancak sermayenın bu kesımı hâlâ kuskulu. MC Partüerinın hır kesımınden hala vazgeçemıyor. Kütlelere esır düşme korkusundan m ı ' Maliye Bakanı MC HUkümeMnln Maliye Bakanı Ergenekon, DPT*nin yaasına ragmen nzunca bir süre yine kararnameyi imzalamamakta direnmlştlT. Fakat konu ve DPT*nin yazısı basına yansıyınca kararnajn» ünzalanarak Başbakanlîga gönderilmiştir. Maliye Bakanlıgînca hazırlanan kararname Bakan Ergenekon tarafmdan tutulurken Petkim yöneöcilert de bağlı oldukl a n Enerji ve Tabii Kavnaklar Bakanlıgına fld yazı yazarak yatınmın bir an önce başlaması için gerekll girtşiınlerta yapılmasını istemişlerdlr. ESjerJl ve Tabil Kavnaklar Bakanı ve AP Adana Milletvekili Selâhatttn Kılıç^n bu isteklere tepklsl P e t . kim yönettoı kurulunu degiştirmek şeklinde oünuştur. Bu arada MC Htikümetl"nin başkanı Süleyman Demirel de Sabancı Holding*e ait Lassa yatınrnlanmn temeîlni büyük bir törenle atmiştiT. Lassa. PetVam üe aynı üretimi yapmayı amaçlamaktadır. Bovlece, Lassa, PetMm'e göre btr öncellk kszanmış olmakUdır. BANKA KREDiLERiNiN KAYNAKLARI (Milyon TL) 1973 Aralık 1. Bankalann kredi kaynaklanrtdan açtığı krediler 2. Bankalann MB kavnaklarmdan açtığı krediler 3. Toplarc 60.949 14.119 75.068 1974 Utl Ayhk Hazîran Fark «3.259 14.917 78.176 2.310 798 3108 1474 Aralık 72.571 23178 95.749 1975 *1h Aylılt Fark Haziran 84504 21065 105 969 12.333 2113 10 220 • Özel bankalar, dövize çevrüebilir, mevduat hesaplan yoluyla yaratılan geniş mevduatları kullanarak kredi hacımlannı genışletebiliyorlar ı MERKEZ BANKASI HAFTALIK DURDMU (Milyon TL., Rezenier Milyon Dolar) 38.3.1975 (MC Hükümeti) AKTIF Alnn f Döviî Kamu Kredilen Özel Sektor Kredılert Tarım Kredılen Dığer Aktıüer TOPLAM PAStF Emısyon Dovız Mevduat Mev. Munzam karşıhğı Dıger Pasıfler BRUT REZERV NET REZERV 18.540 29 392 8.73 = > 15.441 12 005 85 347 32.05 S 227 3.794 22 142 26 929 1.322 0 + 70 0 15.8.1975 (Geçen Hafta) 18571 42.343 6.646 14.462 20.612 102.634 38.136 1.115 5.523 23.941 33519 1.203.9 436,8 22.8.197S (Son Haft») 18.136 41.088 6.825 15.242 20.801 102.091 37.848 513 4.993 24 028 34 711 1.215.4 485,4 MC DÖNEMİNDE BANKALARIN MERKEZ BANKASINA BAĞIMLILIĞI AZALDI MC Hükümetinin izlediği ekonomi polıtıkanın b*r sonucu ola rak banka sıstemmın Merkez Bankasına bağımlılıklan büyuk ölçude azalmıştır. Ozel bankalar dovıze çevrılebilır nıevouat hesaplan yoluyla varatUan genış mevduatlan kullanaıalc Merkea Bankası kaynatdanrıa başvurmak sızm kredi b&cımiennı gerıişletme olanakları buimuslardır. Türkıye'de banka sıstemınin fcalkınma programian çerçevesm de yönlendjnlmesm'; olaııak vere cek kıırumlar mevcut değıldır. Bankalar Kanununa göıe kurul mus olan Bankalar BMİ»i ise ozel bankalann k.sndı pohtıkalarını bırleştırmek ıç:n kullanaıklan biT formdan ılCTiye gıdememektedır. Bankalar Bırlıgmın başKanının MerKez Banbası başkanı olması Merkez Bankası'ıun bankalan yonetmesınden daha çok Merkez Bankası'nın Memleri nj Bankalar Bırlıgıne gore ayar laması sonuounu cıogurtnaktadır. Ekonomi lntapiarmüa «bankalann bankası» olarak tanımlanan Merkez Bankası nıo banka sıstemı üzermde »tlcılı olabilmesı ıçın genye maK araçlar kalmaktadır. Mali araçlar ise özel bankaların kredi varatırken Merkez Ban kası olanaklannı kullanmalanyla «rurlıdır. Eğer ozel bankalar Merkez Bankası olanaklanndan yararlanmadan kredı hacmini ge nişletebüiyorlarsa, banka sistemi üzennde ne Merkeı Bankası' nın ne de kamu yonetimınin bır denetimi söz konusu olamamaktadır. Devlet Planlama Teşkılâtmm rayınladıfı son raporda yer alan ıstatlstikler. MC Hukümeti zamanında banka sıstemınin Merkez Bankasına bağunlılığınm son derece azaldığını göstermektedir Bu yılın Uk altı aymda banka sıstemı kendi kaynaklarına daya narak 12 mılyar 300 milyon ltralık yeni kred! yaratmıstır. Buna karşıiık Merkez Bankası kaynakl a n n a dayanarak yaTattığı kredi hacmini 2 miliar 100 milyon çevresinde azaltmıstır. Banka sisteminin Merkez Bankasmdan bagımsızlaşması anlamına gelen bu gelişme, dbvize çevnlebilir mevduat hesaplan sa vesmde ortava çıkmıştır. 700 mil yon dolar çevresindekl bu kanaldan gelen dövizler özel bankalarda 10 milvar liraya yakm bir mevduat artışına yol açmaktadır. Mevduat artışı İse bzel ban kaların Mericez Bankası kaynaklanna başviırmasını gereksiz yap i maktadır. Bovlece banka sistemi kendi kâr motıflennın gereğme göre harpket eden önemll bir kurum nıteUtuıe burunmektedir. Kılıç'ın tavn KOMJT TAP1MI RUHSATLARI VE BÎRİM MALİYET (Bin M2, Milyon TL ve yüzde) 1971 Tıü Tüa ölçümfi, Değer ve Maliyet Artışı ARTIŞLARI Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Ocak • Mayıs Ym ölçömö 675 891 1342 1.665 1.734 6.305 Defer 383 549 838 1.096 1.094 3.960 1975 Tüı î n z ölçümü , Değer ve HaUyet Artışı Maliyet Yüz ölçümü D e | e r Artışı MaUvet Artışı 12 893 964 n 29 963 947 60 31 1J75 1^06 52 38 1.998 1.928 46 35 1*77 1.571 49 32 6506 6.615 52 KAMU KREDILERİ 1 MILYAR 250 MİLYON AZALDI Merkez Bankasının son hafta lık durumuna gore Merkez Ban kasınm kamu kesıminm finansmanı lçin açmış olduğu krediIerde bır hafta içinde 1 milvar 245 milyon lıralık bır azalma olmuştur. Kamu kesiml kredilenn dekl azalma, ıthalât için transfer yapamayaD kamu kesıminın harcamalannın ve dolavısıyla da kredi ihtivacmın azalması ile açıklanmaktadır. Merkez Bankasının son hal talık dunımu, özet tıalinde, *ab loda görülmektedir. Buna göre son hafta içındekj önemll geüş meler kamu kesımi ile t a r a n kesımlerir.e açilan kredi hacımlann da görtü'nrıptür. Hazine"ye açılan avansla Kamu tktisadî Teşeb btislerine verilen kredılerde toplam 1 milrar 250 milvon lirahk bir azalma olmuşrur Buna kar şıtık t a n m kredileri 800 milyon liralıfc bir artış kavdetmlşttT. T a n m kredilerindekı artı? Zlraat Bankası araoılıjıvla Tanrn Kredi Kooperariflprinp açılan kTedir>in çenişletılıneiinden Ueri gelmistir. Çesitli kamu kuruluşlanndan alınan bileıler. kamu keslmının, vatınmlannı çerçekleşöTmek için zonınlu eördtlkleri ithalâtı vapamadıjım ortjya Roymaktadır. Kamu kesımı kuru» luşlannm tranrfer tslepierl bekletılmektedır. Döviz rezervlerinın ertmesı nedenivle özel kesım transfer taleplenni karşılamaya öncelîk veren MC hüktimetl, kamu keslminin ithalâtını yapabilmek amacıyla ve kredi buıms ttmı dıyle iki bakanını Washıngton'8 çondermlştir. MC hükümetinin MaHye ve * nerji ve TabiJ Kavnaklar Bakanlan Washington'da dış tre di görüşmeleri yapmaktadır. Dış kredi görüsmelertain sonuctma kadar kamu fcesimine kredi açmanın gereklı olmadığı düsünülerek kamu kesimine açılan krediler azaltılmıştır. Diğer yandan net döviz rezerv lerindeld bir haftalık iyilesme devam etmemıştir. Geçen hatta nın «»nunda net döviz rezervleri eksl 500 milvon dolara yaklaş mıştır. Brüt dövls rezervlert »se 1 milyar 215 milyon dolardır. Bu nun içinde 700 milyon dolarltk bır bölümü dövize çevrilebilir mevduat kanalıyla gelen dövtslerden olusmaktadır. DÇM dövizleri brlit rezervlerinin yarısından çogunu meydana getirmektedir. DÇM döv<7İerinin lse 350 milvonluk bölümünun bir o z«l bankada toplandığı bildirilmektedlr. Başbakanlığa gelen Petkim kararnamesl lse bir aydır tamamlanmamıştır. Edinilen bilgiye göre kararname imzalanmak Uzere Ener.ıi ve Tabii Kaynaklar BakanlıSına göndenlmiştiT. Bakan Selahattln Küıç da «lâstik vapımmm özel kestme aynlması gereken bîT iş kolu» oldu§u gerekçesivle kararnameyi imzalamayarak Başbakanlığa iade etmıştir. Böylece Petkira kararnamesinin gercekleşmesi olanagı, şimdilık Kalmamıstır. Petkim vafınmınm MC Hükümeti tarafından er.çeîlenmesi ıla sadece bır vabancı lisansla vatınma başlavan verli öze! ke«m değü, a y n ı z a m a n d a yabancı sermavelı ortakhklar da öncellk kazanmıs olmaktadırlar. Cünkti Tıcaret Bakanlıgı ile DPT üzerinde yabancı sermayell ortaklıklann baskısı devam ermektedir. Avnca MılM Savunma Bakan] Ferit Melen'ın de<;tekledı5i Goodyear'e yabancı serraye iznı venlmesi halinde diğer vabancı sereıavelı orTaklıiclar olan Ünıroval ile Pırelh'nm veni izın iiteklpTinm reddedilmesi güçleşecektır. Çimento karaborsası inşaat maliyetini yüzde 30 artırıyor Piyasada yapay olarak yaratılan çimento karaborsasının İnşaat mallyetierinde yuzde 30 artış meydana getırdığı one stırülmüstür. «İstanbul Çimen'odan Maznul Çıni, Mozaık, KUnk, Briket ve Basamak İmalâtçılan Esn&t ve Sanatkârlar Derneğı» dün yap tıgı açıklamada pıyasadaki çimen to karaborsası neâenıyle derneJa bağh 730 esnafın çalışamaz bale geldiginl öne sürmuştür. Demek yönetim kurulunca yapılan açıklamada «inşaat sektöründe çimento karaborsastnın malıyeti yüzde 30'dur. Bu neden' 1« daiTe başına ödenen paranın 3040 bın lirası çimento tüccarımn veya çbnento bîrlıgınin cebiı» konmaktadır» derulmiştir. ı KONÜT MALİYETLERİ YÜZDE 52 YÜKSELDİ Devlet Planlama Teşkilâtı tara tından hazırlanan son aylık raporda yılın ilk beş ayında konut yapınnndaki birim mahyetlerın geçen yılın aynı dönernine gbre pizde 52 oranmda yükselmlş oldu gu açıklanmaktadır. 1974 yılında yuzde 32 oratıındaki artışa karşı lık bu yılkJ maliyet arttşlanniD yüzde 52 oramna çıkması, demir iîe çimentonun karaborsa flyatla rıyla satılmasıyla açıklanmaktadır, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkılâtı'nın geçen hafta basına dağıtılan son aylık raporu MC Kükumeti'nın demir çelflt ö yatlannı ucuzlattıgı iddıalannın doğru olmadığını göstenaektedir. Diğer yandan rapor, çimento fıyatlarının karaborsa düzeyme çıkmasıyla ilgili şikâyetlerin ger çeği yansıttığını ortaya çıkannak tadır. ÇUnkü 1975 yüına ait aylık birim konut malivetleri. geçen vı lm aynı aylannda gerçekleşen ytizdelerin çok üstünde artışi8i göstermiştlr, Tabloda, konut vapımı için alman ruhsatlann yü2 ölçümu ile konut yapun değerleri, geçen yıl la kar3ilaştınlmah olarak, gös terilmektedir. Buna göre yılın ilk beş aymda alınan konut ruh satlan geçen yüın aynı d&nemındeld ruhsatlardan yüzd# 10 fazladır. Buna karçılüt konut yapırr) değerlerindçki artış vüzde 70'e vaklaşmıştır. Ayrıca mavıs ayında ahnan konut vapım *uhsatları »eçen vılın mayıs ayındakı ruhsatlardan aa olmuştur. MC Hükümetinin görev sorum luluğunu yüklendıSı rusan ve mayıs aylannda konut birim maliyetlerl yüzde 46 ve 49 oranlann da artmıstar. Buna karşılık geçen vılın nisan ve mavıs aylannda, dünyadaki yuksek konjonktüre ve içerde kamu girişimlennm mallanna zam yapılmış olmarana ra*men binm maliyetler yiizde 38 ve 35 oranlannda yükaelmısür. Doğu Almanya ile tıcaret anlaşması yapıldi A.VKARA Doğu Aîmanya fle ticaret anlaşrnası yapıltnıştır. GereŞince, her ild tilke. ticart mübadelelerine uygulanan gürtırük vergisi ve diğer vergi ve resimlerle ilgili olarak birblrterüıa karşı «En ztvade mtlsaadeye maz har mfllet» tnuamelesi yapacakbr. Aynca. taraflar, her fid ülkede vUrürlükte bulunan merzuat uvsnnca. açılacak uluslararası ticaret fuarlanna ve sergilerine katılınmasn konusunda birblrlerine gerpftli W)tün vardım ve ko Bfr yıl surevıe «cgeçerll olacak anlasma çerçevesindekl bttHin Ödemeler, her iki Ulkede yürürlükte bulıman kambiyo mevzuatı uyannca konverti» döviBlerle yapılacaktır. (aa.)