Katalog

CUMHURlYET 29 Eylül 1975 E vet, ean güvenlıği yoksa, blr toplumda uygar denebılecek hıç bır şey yok sayılır. Uygarlık, ınsan mutluluğunun gttgıde daha fazı sağlanması demektır. Temel gereksinımler arşılanır, artık sıra rahatlıklara gelır, teknık u amacın yardımcısı olur, msanlar sevgı dolu, aygı dolu, rahatlıklar ıçınde yaşamaya başlarır Kullanılan anlamıyla, uygarlık genellıkle oyle anlaşıhr Bu tanınun eksıgı vardır, ama, ek yanhşı yoktur. Bız de vavaş javaş uygar ülkeler düzevnne ıkmaya çabalanz Derken, bırdenbıre herşeyı lıp atan, msanlan ıçgudusel dehşet duygulavla karşı karşıja bırakan olajlar olur Can gu»nlığı kalmamıştır Insanlar baska ınsanlar taıfmdan dovulmekte hırpalanmakta punduna 'tırıhrse, olduniimektedır Oğretmenler uzunca ır sure bu durumdadır Bu bıçımı atan feğrencı lajları olmuştur Muhalefet partısınm toplantırı bu bıçıme gıren saldınlara ugramak'idır. utun bu olavların ortak yanı, oğretmenlerm, »rencılerın, muhalefette olanlann ışbaş'nda buınan ıktıdann duşuncelenne karşı düşunceler şımasıdır Amacımız konunun sıyasal yanına rme< degıl Ayrı duşunce sahıplennden hangısı J gınşımde bulunsa goruşumuz gene bu olur ız boylesme Ukel gırışımlenn yapüabıldiğı b'r tamda neienn anlamını yıtırdığı uzennde durlak ıst:voruz OLAYLAR VE GÖRÜŞLER CAN GÜVENÜGİ YOKSA Dr. Erdal ATABEK syn düşunceslne hoşpörll dııyabllınek gelir. Sanınm en guç olanı budur da ondan Onun lçındır kı pek zarıf gıyınebılen çatal bıçağı pek becenklı kullanan ortalama burjuva kulturune sahıp oldugu ızlenımı veren b'r ırsan kusursuz bır ılkel adam olabıhr Hoşgorusuzdur, kendısınınkınden avn duşurcelere pek kızar, hemen asmax"an, kesmekten soz eder, fırsat bulursa bunlan yapar da Çevres'nde kuvvetlı adam. sar sılmaz ıradelı bır kışı ızlemmı varatır Ovsa, bu tun ılkeller gıbı kor^aktır Düşüncelerıni tartış maMan t^orkar baska duşuncelerm de bulunduguna başka ausuncelenn başanlj olduğunu gormekten korkar gelecegnden fcorka, çevresınden korkar Ivı oır ruhbıhm uzmanı bu kışıleri bu tur ılkelhklere ıten nedenlen o kışılenn çevresinden çocukluğurdan eksıklıklerınden, saplantılanndan bulup çıkarır îlgınç bır toplumsal gozlem var. Savaştan once, eğıtımslz kış lenn daha iyı dovüşebılecek lerı fakat egıtım gormuş, bır yerde yaşamın guzellıklenru aaha 1 1 tanıjıp td'ketrruş kışılerın 5 ıse daha kotu do\u<=ebıleceklen samlmış Ovsa, savaştakı gozlemler bunun tam tersını dogrula rnış. îvı eğıtılm ş kışıler savaşta büyük bir cesaret gosterdıkler halde egıtılmemış kışıler kolayca yüzgeri etmişler Gerçekten de, uygar ve yumuşak gorunüşlü kişı, aklırıa uygun bır uğraşta engel tanımaz tlkel ınsan ıse ancal kendi ortamında cesurdur onun dışında ıse donek ve kuvvetlınln tarafına yüzsüzce katılmava hazır bır korkak. llkellenn aydmlıklardan, bılgıden, tartışmaktan ve butıin bunlan içmde yasatan gelıştıren demokrasıden korkmalan nedensız değıl Ilkeller bu koşullarda vaşavamaz, gelışemez tlkelle^ın karanlıklardan, fısıltılardan baskılardan, adam dovmelerden adam oldurmedelerden hoşlanmalan bundan Tasalann dışında bırakılıyorsa, o toplurnd» lsbaşında bulunanların vaptıklan Işler de, yapmak lstedıklerl lşler de anlamını yıtınr. örnegın, sağlık hizmetlen verıyorsunu* Bınlerce hekim, onblnlerce saglık elemanı Insan saglıgı içln çalışıyor. Sağlık sigortasından sdz edıyorsunuz Içerıgl bir yana, sağlık güvenlıgl demektır bu. <tCan gtivenhğı olmayan yerde, hangı sağlık gu\enlığı» dıye sormazlar rnı insana' Sosval güvenlık hızmetlerl verıyorsunus. Ç*lışamazsa, sakatlanırsa, ölürse ortaya sefalet tablolan çıkmasm dıye. Ama, insanlann dovülmesıne, sakatlanmasına oldurulmesme gö« jumuyorsunuz «Bu nasü lştır» demezler mi Insana' Bugun sormasalar, bugun demeseler, yarın derler Uygarlık adına derler. Can güvenlıgı yoksa, yol yapmışsma ney« yarar, konut yaptırmıssmız neye varar, elektrik getırsenız, su akıtsanız neje "arar butün bunlar? İliiiiiiiiBiiilii Tetiği Çekmeden Önce • t • SADUN TANJU H Anlamı Olan Bu kargaşada anlamı olan tek şey llkellıği sıntan bu gırışımleri yapmanın nedenıdır Butün bunlan yaDtıranlar aslında bu gerçeklen de bilecek durumdadırlar Bıle bıle bütun bunlan yaptırmanm necenı anlamlı olan tek şey Bu neden, demokratık geli<:ımde duşüncelennın yerl olmadığını gormelendır Duşunce, çagına uyma ymca eskımışse etkenhğını yıtırmışse, bu düşunceleri açıklavarak başan olanağı da kavbolmuştur Nerede, ne zaman baskıva ve zora basvurulmussa bu gerçeğl orada gormek kabıldır Fa^.zm de faşıst nıtelıklı baskılar da ortaya rast an'ı olarak çıkmaz Artık toplumun o sürecınde demokratiK gelışme topluma daha uygun duşunceler vararına ışlemeve baslamıştır \ma ba«;l ıvla zorla duşunceler değlstınlir mı, kıtleler yoneltılebılır mı' Tanhln başmdanben bu sorulann cevabı, elbette, <hayır»dır ama, acı olan bu sorulan bugün de sormak zorunda oluşumuzdur Ruh sağlıgını çoktan geçtık, beden «ağhgı adına but m bunlara «naur» dıvorıız Can güvenlıgı yoksa, once bunu sağlamak hepımızm gorevıdır ayatın blr senllk gftrt yaşanmıs günlerlnl anımsamak hoşuna gıder ınsanın Anıların beşiğinde sallanmak istemem. Yaşam şerüıgi ömür boyu sürmeUdır. Bitmıs, her »ey geride kalmı? duygusu gelirse, anılar bile tad vermez olur. HemingTay'ın «Parls Blr Şenliktlr»ınl, ben vaşamışım gıbi okudum 1920'ler Pansınde. Bır tkl gün sıynlnrerdlm köttl polıükacılann yaşamı zehlr eden sözlerle yarattıklan ortamdan kendımJ genç Hemlngwaylerle o arka sokaktakı bıçkıevı'nın uzenndekı yoksul ama güzel odava attım. Sokaktan kaval çalarak keçı çobanlan geçerdl ve kabmızı uzattığınız zaman, ırı memelı kara sut keçılennden oracıkta sağvlan ılık sutlerle kahvaltınızı yapardınıt DOYURUCU DUYGUYA YÜKSELMEK.. Hemingway o sıralar sava? gbrmUs blr dellkanlı yaKir Italya cephesmde Bınnci Dunya Savaşının son bır buçuk yılmı yaşadıktan sonra Paris'e atmış kendınl, oh demış, yaşamak ne güzel' övle pek fazla şey Istemez mutluluk içın. Banş olsun ve sıkıntılar Içlnde bile, sevısmenln tüketıci vonrunluçu ve başan umudu eksık olmasın. Hele onun frbı saglıklı pehlıvan yapüı bır delikanlı, sonradac ona «Silâhlara Veda»yı yazdıracak bır acımasıa bogazlaşma denızınden geçtıkten sonra elbette bılecek mutlulugun kuçuk kuçük şe>lerden emilen balını. Avvdşlann; başan arayan ozanlar, yazarlar, ressamlarla. erkek avcısı kadınlann, ekşımsı ter ve içkı kokusu yavdıği kenar mahalle kahvelennde jazılan oykulenn parası beklemrken de eksık olmaz mululuk. Her öykunun arkasırdan, sanki sevışmış, yorgun düşmuş, kendini yitlrmış gibi doyurucu bir duyguya yukselmek ve gelecek parayla neler vapabılecefınl duşünmek, sonra madam Gertrude Steine'ın studyosuna uğrayıp. büvuk tablolan seyrederek ve sıcak bır odada içkı ıçıp edebıvat ve san'at uzenne gevezelık edereK tatlı saatler geçırme; eve donerken de pastahaneler, fırmlar, manavlar ve vıvecek satan dukkanlarla kahveler 10kantalar dolu caddelert bırakıp, arka sokaklaıdan geçerek oz ısteğı bastırmak . Ama yıne de mutlu. Ikellik ve Uygarlık Ayrımı Uvgarhğın olçütlerl varaır Kişi başına dur mıllı gehr kışı başma duşen elektrı*, tefon gazete. besın maddesı gıbı Ama, butun inlar uygarlıgın temel ogesı olan değer yargı rın,n yerını tutamaz Cvgarlığın gerçek tanı ını bır toDİumun ve o toplumda >aşayan kışın değer yarguan ortaya kojar Bu değer yarlannın başmda da, kendısmden baskasına hoş>ru duyabılmeıi gelır Başkasının ajrı duşunsme, başkasımn oaşansına başkasının hakkına jşgoru dujabılmek, butun bunlara hoşgoru ıle ıkabılmek ujgarlığın şaşmaz olçutlen Burılan arasında da en onde gelen jerı başkasının Anlamsız Kalanlar Can güvenlığı yoksa, herşev anlamını vıtırlr. Nedır bır ınsanın amacı' Kendısme aılesıne toplumuna ve gıderek ınsanlığa jararlı olabılecek bıçımde gelışmek Toplumların amacı da bu O toplumda yaşayan bütün ınsanlara, ınsanl 5m tumune zarar vermeden daha ıvı bır vaşam sağ lajabılmek Butün çabalar bunun ıçın Aiıa o toplumda başkalarını dovmek ısteven başKalan nı oldurmek ısteven insanlar da varsa ve bu ınsanlar bu ejlemlerl onlemek içın ç'karl"nış îkmekçilerlc femekçiJer KTAY AKBAL Evet Hayır TÜKETİCİLERİN KORUNMASI ığınsal Uretim evresıne geçıldıkten sonra tuketıcının ekonomık vaşamda odak nok tası oldugu gerçegı algılanmış ve buna ujgun pazarlama ve ılgılı bılım dalları uygulamalannda ılerlemeler jenıliKİer ortaja v'k mıştır Fakat pazarlama yontem ve teknıklermdekı venılıkler, 'ler lemeler ışletmelerın tuketıcıden nasıl daha (azla kâr sağlavabıleceğı duşuncesınden esınlenmıştır Gerçı tuketıcı sorunlarına vaklaşık olarak 70 80 yıldan ben ılgı duyulmuştur ama tuketıcının konınması konusunun bır pazarlama sonınu olarak incelenıp tartışılması ve günümüzdeki boyutlarına ulaşması ancak son on yılda ortaya çıkmıştır. Günümuzdeki anlam ve boyutlanyla tuketıcının konınması konusunun gundeme çıkması Türkıye de son beş yıla dayanmaktadır. 1970 yılında TSEünce b.r semıner düzenlenmış, 1971 de Sanayi ve Tıcaret Bakanlığınca «Tüketicinın Konınması İçın Tıcaret Konusu Mal ve Hizmetlerle îlgıli Faahyetlenn Duzenlenmesı Hakkında» bır yasa tasarısı hazırlanmıştır ama bu gınşım sonuçlu olmamıştır. Konu, yasadığımız günlerde yıne guncellık kazanmağa baslamıştır; DPT'ce bır rapor hazırlanmış, ÎÜ. lşletme Fakültesı Pazarlama Enstıtusüyle bır bolum pazarlama yönetıcısının onderlığınde bır Pazarlamacılar Dernegl kurulmuş bu amaçla (aalıyete geçmıştir (1). I in gelıp AP yazıyor, başka bın bunun başına bır «Ş» oturtuyor, olujor «şap» Duvarlarda kocaman \az»lar «Türun Turun dıje, bır muzıp gelmlş Tü ıle rü arasına bır kü lemış olmuş «tukurun>. «CHP> yazılan koıaylıkla «oha» orenjor Halkçı Ecevıt. Mason Süleyman, şakacı Erbakan ve tık dıllerden, duvardaki yazılardan ezberledığımız ürkutucu r slogan «katıl Turkeş». Konıandolar buna katıl Ecevıt dne nıt vermeye kalluşıyorlarsa da tutmuyor, bır icevıt'e, tura şarnına bakın, bır de katıl sozünün boyle bır kışıye ne deniı s duştügunu duşunun En hoşunu geçen gun Kadıkoy'de blr duvarda gordum. mekçıier bırleşınız» dıye kocaman blr yazı. Bıri gelmış başa r «y» eklemış, olmuş «vemekçıler bırleşınız». Emekçı ıle yeîkçı janyana gelınce duşunduruoü oluyor. Emek, kann dormak içın harcanan bır çabadır. Kımi de var, emeksız mesksız yemeklerın en lyisıne konar' Hazır hazır, rahat rahat. nekçıler bırleşslnler diye yazan ıster kı ezılenler, sürünenler r araya gelsınler, dev bır yumruk gıbı tepesine insınler emekenn sırtından geçinenlerm Yemekçiler de boş duracak gıl ya onlar da bırleşecek dernekler, partiler, drgütler haıde Yanı emeğe karşı yemek, yijenler yiyemeyenlere karşı, dar açlara karşı Gazetede bır haber vardı geçen gün. Sayın General, AP ajı Bay Türun şoyle derruj «Hızmet karşüıfı olan maa? ve ımden faydalandım. Bu da bır emegın karşılığıdır!» Bılıyornuz Bay Turun ümunıl Magazalar Anorüm Şırketi Yonetım jrulu uyesidır. Sümerbank, Iş Bankası ve Emlâk Kredi mkasının ortak olduğu bır kuruluştur bu. Tarsua Tıcaret ve nayı Odası Başkanı, bu konuda bır »onı yöneltmiş emekli nerale, «Bu goreve nasıl getınldlniz, bunun karşılıgında ne dar pnm ve maaş aldınız?» dıje .. O da, lojistık uzmanı olak bu gorevl benımsedığlnl soylüyor, cHer yerde emekli asrlere açık olan hızmet tecrubelerinden faydaianma istegıne arak gorev aldım. Faydalı oldugumu sanıyorum» diyor. Şuda eklemeyi unutmamış, tKastettiğıniz gıbı sermaye çevreinın degıl, gorev venhrse işçılerımızln kurum ve kuruluşinda da hem de fahrl olarak hızmet vermeye ve o sahada da ırübelenmden onları yararlandırmaya amadeyım » Pekı nedır aldıgı, bu fenemlı hlzmetin karşılıgı ne kadar tujor? Bunu kendısı soylemıyor. Ama yalnız temettü olak bır yüda yüz yedi bın lıra aldıgı da ortada Temettu olak dıkkat edln, maaş degil, prım degıl 1973 kânnın Yonen Kurulu üyelerıne düşen yüzde üçu bu Yedı yuz bın lıran çok. Adam başına yuz bın düşmuş Otekı mutlu ujeler •n' MCIı gazetecıler, iş adamlan onlar da . Hadı Bay Irün'un lojıstik bılgisinden yararlanıyorlar, pekl Bay Mus'a Kopuz'un, Bay Abdullah Uraz'ın bu alanda hangi hızsti, bılgisı, görgusü, deneyı var' Aydan aja gelıp maaşlan, iua bır primleri alacaklar, yıldan yüa da kârdan yuz bını kın parayı cebe tndırecekler. Nedir bu"" dıye soranlara da ız işçıler ıçin parasız da çalışınz, ama ne yapahm bızi ser»ye çevrelert tutuyor, emekçıler degıl» dıyecekler' . Yemekçiler boşuna kendilerini savunmuyorlar, cepheler ırarak, solu ezmeje çalışarak, paralı askerler besleyerek . ıkın Bay Yahya Demırel'e, dava dılekçesuıde «solun her çeilnın yasaklanmasını» ıstıyor Akülı delıkanlı bbyle olur, Uyonlarca vergı ıadesi sağlamak, hayalı mobılya satımı yapîk, otuzuna gelmeden milyarderlığın yolunu tutmak kolay değıldır Yemekçiler, viyenler, ıçenler, emeğın sırtından gelenler elbette solun her çeşıdının yasaklanmasını ıstejekler Günun bınnde sağ da yemekçılere. jıyenlere içenlere, enlere karşı çıkacak olursa, o zaman «sagın her tuılusunun» saklanmasını da isterler Soldu sagdı sosvalızmdı mıUıtçılıktı, herşey herşev. kendl çıkarları oıanında onemlıdır, reklıdır, va da önemsızdır gereksızdır . Evet seçım savaşı hızlandı, meydanlarda, yollarda, koyde ken'lerde, bzellıkle duvarıarda . AP şap oluyor, CHP ıa olujor Ne guzel tutujor bu ekler ne ılginç bır anlam tayoT AP bu seçımde şapa oturacak, MC'nin tutumuna gerk ulusçuluğa karşı davranışlanna, ejlemlerıne yıne kendı• oha dıyorlar, CHP'nın csını o p'sını a yaparak' Halka 1 ırşı bır cephe kurmaya kalkışanlar kendı ellenyle, agızla>la kendı gerçeklerını gozler onune senyorlar . Y SÜREKLi, YÜKSEK ENFLASYON NEDENiYLE GERÇEK GELoRLERı EROZYONA UĞRAYAN TÜKET1C1LER1N HıÇ OLMAZSA TUKETıMDEN DAHA FAZLA DOYUM SAĞLAMASINA OLANAK SAĞLAYACAK KOŞULLARIN OLUŞTURULMASI KESlN BıR ZORUNLUKTUR Tanju ÖZTÜRK î.ü. PMarlama ve Pasarlama Arastırmalan Kürsüsü Ass. Akım 1914'lerde bıhnçlı gırişım cılerın de ilgısını çeker ve aldatıcı yanıltıcı reklamların önlenABD deneyi mesı ıçın once yerel. ardından da TUketıcınln konınması konusu ulusal bır örgütlenme ıle «Natıoyasal ve kurumsal bir yapı ola nal Better Busıness Bureau» kurak ABD'den, Baltık ulkelerıne rulur ve reklamlarda uyulması degın, hemen hemen tüaı ülke gereken kurallar saptarur 1929lerde mevcuttur Konunun ABD' 1938 yıllannda mallara ilışkın deki tanhsel gelışımıni Incele olçun (standard) len belirleyen, mek tüm ülkeler (orneğin, In fıjat denetımlerı yapan orgütle, pltere, Fransa, Danimarka) bak tükeücı bırliklert kurulur Tükekında bügı verecek niteliktedır. tjcılerı aydtnlatmak, bUgılendırTüketicılerin korunmasını a ıpek amacıyla bıldıriler, bültenmaçlayan gınşimler ABD'de bır ler yayımlanır, tüketlcı kurallan kımyager • tarım uzmanı olan duzenlenır Daha sonralan Ralph Dr. Wıley'in önderligınde ve Nader adlı genç bır hukukçukadın brgütlennln desteğinde nun çabalanyla tüketicılenn ko1880lerde başlar Giderek güo nınması akımı daha radikal bır lenen akım 1906'da ünlü roman ıçerık kazanır ABD denlyının ılcı Upton Sınclaır'ın tJungle» ad gınç yanı; bu akımın yonlendınllı romanıyla et sarmalama von mesınde ABD Başkanlanmn da temlerinin ükelliği kamuya yan oldukça etkın bır rol oynamış sıtıhnca konu geniş vankılar u olmalarıdır Başkan Kennedy 15 yandırır ve Başkan Roosevelt'ın mart 1962'de «Tüketıci Haklançabası>la ilâç ve ylyecek mad nı Koruma Kongresınne gonderdelerinın bıleş'mlerlnın denet dığı ve «Tuketıcilenn Magna lenmesıni amaçlayan bır yasa ç> Carta'sı» olarak anılan özel mekartüır (3). araç, bir pazarlama yaklasımı olarak değerlemıslerdır (2). saiıjla tüketıalenn satınalma eylemınde bılgılenme güvenlık (vaşamı ve saglıgı tehdıt eden tenlıkelı malların pazarlanmasına karşı konınma) almaşık mal ve tıızmetler arasmdan en uygununu seçmede ve hükumet polıtıkasının belırlenmesınde dah» genış haklara sahıp olmalan gerektığını duyurur. Giderek guçlenen akım, 1969 yılında «daha genış haklar, daha ıyı olanaklar» sloganıyla ozetlenebilecek bır dızı ısteminı, bu kez de Başkan Nıxon aracılığıyla Amenkan top lumuna büdinr (4). Federal Tıcaret Komısyonu (FTC) nln yenıden orgütlenmesi de bu döneme rastlamaktadır (1970). Şimdi ABD'de kıtlaşan kaynaklar ve artan enflasyon nedeniyle yeni ve tasarrruta öncelık veren bır pazarlama yaklaşımının, «pazarlamama» (demarketıng)nın tartışması yapılmaktadır' (5). Kuşkusuz en geçerli ve koktenci (radikal) yaklaşım varolan va pısal sosyoekonomık sorunlann çbzulmesidır Ama konunun bu denlı beklemeye dayanabilecegı düîünülemez, elbette. CANINI SEVDiĞiM YAŞAMAK.. Açlan dahm da acıktıran bir bolluk iclndedir Pırto. Hemıngway, beş parasız olduğu gunlerde bu bolluğu gormemek ıçın Lfizemburg B»hçeleri*ne kaçıyor. Orada ne kaldınmlara yayümış masalar ne vemek yiyen ve içkl lçen ınsanlar var Poş mıde ile resimler dah» etkili. hevkeller daha anlamlı görünüyor ona Cezanne'm manzara teknıJındeki olağanustuluğe şaşarken, acaba o da »ç mıydJ bunu yaparken dı>e düşünujor Bır lıtre ucuı şarap. sosts ve ekmek ahp Seıne nhümında balık avlavanlan seyrettıgi guneşll gunler. kbprulerin altından bacasıru tararak geçen ıstımbotlara ve mavnalara bakıp, canını levdlgtrn yaşamak dıje geçiriyor içınden Turgenievneri, GogoHan. Tolstoylan, Çehov'lan, Stendhallerı, Dostoyevsknert odunç alıp okudugu kıtapçıdald Sylvl*. yoksulluğunun çok arttığı gunlerde nasU da etkıliyor onu kadınca Ugisıyle: «Çok zayınamışsımz Hemlnçvray, gıdanıza dikkat edıror musunux?> SAVAŞ SAYGIYI ÖLDÜRÜR ÖNCE.. Savasta domuzlar gibf doyursalar da adamı, blr kurşurla ahverirler hepsını geri Içinde Wç savaştan sö* edllmeyen blr savas donusu ovküsâ yazmalı dlyor Hemlngway. Bır zamanlar ozanlann buluştugu CJoserle des LJla» kahvesinde mareşal Ney ın heykeline karşı, kestaneler meseler ve karaağaç dallannria oynaşan gün ışıklanna dalrp dalıp, bulvardan geçen büyuk atlann nal seslerinin yaptığı çağnşımla saldırıyor öykustlne Ne dıyordu geçenlerde bir garaj isçısme kıxıp madam Steine' «Su savaşa katüan gencler, hiç blr şeye Myruu» kalmamış'» Savaş önce uygıyı oldürür. Oysa ne kadar yaşama saygıu, nasıl KTİyor bütün fikıntılan ile yoksulluklan ile onu, nasıl yuceltmek Jsüyor bu genç yazar, yaşamı. Güzel bir yemek. gUneşll hava, degışık bır >er, dujgulu bır an yetıyor «çok sanslıyız Tatle!» dıye çığlık attırmaya yanındakl sevgiliye. Yanş gazetelennm üzerine kapanıp kazanacak atı keşfettıkten sonra onlara Pans'te altı ay krallar gibl yaşama olanağı kazandıracak umudun son engelde düşen atla beraber yıkıüşı bile süemez Içimızdekl neşeyi ve sevlnd. (Çok sanslıyn Tatle!» Ve artık her şey kazanılmıs, tadılmıs, başannın bütün engelleri aşılmışken, tdaho'da bir yerde, 63 yaşında çekivermek tetiği' Demek mutlulugun başan, Un ve zengınlıkJe ilgısı yok. Mutluluk ne öyleyse? Türkiye'de neler yapılmah? 1 Bir tüketiciyl koruma yasası çıkartılarak, mevzuat dagınıklıktan kurtanlmalı; yaptmm (mueyyıde)lar günün kosullanna uydurulmalıdır 2 TukeUcilerl konımavı amaçlayan ulusal bir orgütlenmenın sağlanması zorunludur Bu amaçla DPT ce onenldığı bıçımde (6) devlet patronajı altında karma bir örgütlenme modeli koşullanmıza uygun olacaktır. Bır merkezl brgute bağlı olarak işleyecek sektörel veya mal ve hızmet kümelenne gore örgütlendırılmış «Danışma Kurullan» oluşturulmalıdır. Bunun dışında kararlanna uymanın zorunlu olacagı sözgelişi. başlıca, Fiyat Denetleme, Kalıte Inceleme, Ölçün (standard) Belırleme, Reklâm Denetleme, Tekellen önlen» vb. brgütler kurulmalıdır. 3 Işletmelerce uyulması BOnınlu maliyet muhasebesi sistemi getmlmelı, (ınansal tmblolann anlaşıhr ve tekdüzen bir nıtelık kazanmalan sağlanmalı. Yemlnh Muhasebe Uzmanlıgı Yasası çıkartılmalıdır 4 Pazarlama «lsteml iyileştmlmelidır. 5 Olanak oramnda ölçünlestirme (standardizasyon) alanlan genlsletilmelidır. C Derecelendinne ve bılgilendirme ilkelenne uygun torun lu etıketleme sıstemıne urulması sağianmahdır. 7 Çeşıtli tutundurma (promotion) mesajlannın (reklâm v b ) daha çok bilgilendlrlci olmasını sağlayacak bu yolla tüketıcıleri aldatmaya ve yanıltmava yolaçacak gırişımler engel lenmelldır TUketıcilenn, tutundurma mesajlan dışındaki nesnel kaynaklardan da bılgı edinmelerinı sağlayacak yaymlar yapılmalı bu amaçla basın yavın kurum ve organları ıle işbirlığine gıdümehdır. 8 Fiyat anlaşmalan ve veya dağıtım kanallannda ayncalık, oncelik tanıma vollanvla tekeld eğılimlenn oluşumlarma ızin venlmemelidır. 9 Mal farkhlaştınlması amacına yönelık ratınm ve genış letme projeleri özendirümemelidır. 10 Pazarlamacılann eğltılmelerine önem verilmeH, sosval sorumluluk bılıncınm \aygırlaşmasına olanak sağlayacak onlemler alınmalıdır. (1) Cumhnnvet, 20 91975 (2) Kotler. Phflip. Bankcr» MontWv, Jan. 15. 1973. S 20 (3) Faber, Dorts, «Enough! The Revolt ot the American Com sumer», S 23S4, FS. and Glronx New York. 1912. (4) özttirk. Tanfu, «Reklîmnlık DüzenlenmeUdir». Banka ve Ekonomik Yorumiar, Mayıs (S) Kotler P. and Lcvr SJ.. «De marketine. Ye* Demarhetine» Harvard Rııslness Review, Nov Dec I«t71 ve Cullwick D,» Positioning Demarketıng; Strateırv» Journal of Marhetinç., April 1975 (C) Tuketıdnln Korunması. DPT ca Hazırlanmış Rapor, Ankara 1975. Neden gerekli? Gellşkin Batılı ülkeler bu amaçla yetkın orgütler kurmuşlarlar, yasal onlemler alınmış, türlü duzenlemelerle genıs tüketıci kıtlelerln korunmasını sağ layan bır ortam oluşturulmuş tur Gelışen Ulkelerın tüketıci kıtlelerırun bu tur guvencelere duyduğu gereksinme, gelışkin ül ke tüketicıleriyle olçusturülme^ yecek derecede buyük oldugu halde örgütlenme, duzenlemele nn sağlanamamış olması ilgınç bır olgudur. Oysa giderek kızı şan enflasyonıst egilım geçım ko şullarım guçleştırmekte, mal ve hızmetlerde gorulen aşın çeşıtlen me ve farklılaştırmalar, mallann üretılmesınde, kullanılmasında gıderek karmaşıklaşan tek noloiıler, dağıtım kanallanndakı u>gulamalardan ve ışletmeler arası fıyat anlaşmalanndan doğan tekeileşme egüımlen, tüketıcılerın tek kavnaklı tek yanlı (reilâm v.b ) bügılendırümelerın den doğan aldanma ve yanılma lar, ülkerun ve insanlann ekono mık. kulturel ozelhklenne uvmayan tüketım modellertnln ya rattıgı sosyo • psıkolo.ıık ve ekonomık sorunlar ve zaten varolan, sıırecen (kronık) japısal bozukluklar, gelışmekte olan ulkelerın tuketıcılennm korunmaya daha çok muhtaç olduklannı gosteren bırkaç onemlı gostergedır. Sureklı yuksek enflasyon nedenıyle gerçek gehrlen erozyona uğrayan tuketıcilenn hıç ol mazsa tuketımden daha fazla do vum sağlamasına olanak sağla vacak koşullann oluşturulması kesın ve zorunluluktur Bu koşullara uygun bır ortamın hazırlanması yalnızca devletın bır yükumluluğu değıldır, ekonomık sosyal dokunun bır ogesı ola cak toplumdan aldıkları ıle yasarlılığını surduren ışletmelerın ve gırışımcılenn de sorumluluklarıdır Gelır boluşumunde zaten dengesızlılder olan bır ülkede ışletmelenn toplumdan aldıkları ıle topluma verdıklerl arasında bır denge kurarak ıç banşın ve sosyal adaletın saglanmasma katkıda bulunroalan zorunludur Bu amaçla; toplumun tuketıcilenn sızlanma ve yakınmalarının patlamaya donusmesını engelleyıcı bır ışleve sahıp olan tuketıcınin korunması ılkesının ükın gırışımcüerce benımsenmesı bır anlamda rekabetın korunmasımn da temel ılkesıdır Nıtekım, çeşıtlı ulkelerde tuketıcilenn konınması uğ rana yapılan glrışımler, bılınçlı uvanık gırışımcılerce desteklenmış hatta bu amaçla orgutlsr bıle Kurulmustur. sozgehşı ABD' de. Better Busıness Burean Ote vandan pazarlama kuramcılan da bu akımı gırışımcılere ve pazarlamacılara karşı bır ha reket olarak degıl ışletmenın uzun donemll kârını arttırıcı bır DEĞERLiYi AYIRMAK.. Selne nhtımındakl kitap sergılerinde satıa feadınlar, bekâr odalanndan, pansıyonlardan, oğrencilerden ve yer değiştıren avdınlardan toplannuş okunmuş kltaplan almak lsteyen muştenlere sorarlardı. «Ise yarar bir şej ml mö»» 70? Deferli mi?» Hemınıpvay. sahlp oldugu şeyın değerüıl bllmeyen bu •atıcı kadınlarla konuşmayı sevlşor Sızce değerli bır kitap nasıl anlaşılır madam? Ne bileyim. Resimli olnp otmadıjnna bakanm. Qldl !yi ml, ona bakanm. Fransızca mı, yoksa başka blr dllde ml yanlmış, ona bakanm^ Yanı anlamadığımız, bllmed'ğımiz şeve iyi demıyonii. Oysa Ezra Ponnd ıçın dost olmak yeterdı. Kım onun dostu ıse iyiydi, guzeldı, eşsızdl HemıngAay onun acayip Japon resimleriyle dolu yoksul ama sıcak çalışma odasında boks calışmalan yaparken, herkesm derdıne ttaulmanın, herkese yardıma kosmanın da bır mutluluk olduftunu 0Srenıyor. Günun bınnde bır kavanoz dolusu kreme benzer sıvışık bir madde.ı «bunu Iyı sakla» diye kendisine verTken, bunun, afj'onkeş ozan Ralph Cheever Uıınnıne icın olduğunu soylüyor. «Bazan kriıden çıldıracak nale ceHyor dostumuz. stn daha çabıık imdndına kosabllirsln!» Londra'da bir bankada memur olduğu ıçın kendini sanatına veremıyen, bu yuzden de mutsuz olduğuna lnandığı ozan T.S Eliot adına Pansi ayağa kaldınyor Ezra Pound. Yardım edüsın ve bır ozan. sevnmsız banka işlemlerl arasında ezilıp kaybolmasın' Aslında kcndisi de pek çok sey altında ezllivor. ama kendi dıştna taşmış koca Ezra, tnutlıüuğn başka yasamlan güzelleştlrmekte buluyor. DNEM1İ DUYURUYA CEVAP KOÇTUĞ DENIZCİLİK VE TICARET A.Ş.'NE 27 91975 tarıhli Cumhuriyet Gazetesindeki duyurunuzm cevaptır Bız kanunsuz grev hareketlne gırişmedik «Sendıkadan avnlırsanız başımızın üstunde jerinız var, aynlmajssanız» dıverek once 9 ertesi gün yıne 9 olmak üzere, sendıkava gırdi ve çıkmadı diye 18 arkadaşımızı isten attınız Sendikadan çıkmadıkça ışten atılmalanmız devam ediyordu Sendıkalaşma anayasaroızın ve dığer yasaların işçılere tanıdığı bır temel haktır Ancak bu temel hak ve ozgurluğe işverenlerce tecavüz edildigmde anmda önleyicl tedbirlerın alınması yasalarımızda mevcut değıldır Bu nedenle sendlkalaşma ve toplu ış sözleşmesı haklarımızı. hak sahıbi olarak saldın karsısında korumak zorunda kaldık Bu gıbı acıl hallerde, hakkın hak sahıbı tarafmdan korunması temel bır hukuk kuralı olup, asla kanun dışı veya suç sayılmaz. BtZ MEŞRU MÜDAFA4 DtRUMUNDAYlZ Ancak çıkardığınız 18 arkadaşımızı işe aldığınız )ş güvenliğımize garanti verdlğiniz sendıkalaşma ve toplu <ş sözleşmesı haklarımıza savgı gosterdığınız takdirde Ise başlayacağız. Aksı halde, kanunsuz tasarrut ve suç nıtelığındekl ftillenmze devam ettığınız muddetçe meşru mudalaa amacma dayanan direnışimızı sonuna dek sürdurecetımızı, fcanunsuz tasarruflarda bulunan şırketınız olduğundan herhangı bır hızmet aktl fesıh hakkının mevcut olmadığını aksıne bızler, her turlü vasal haklanrmzı taleple, gerektığmde adlı kovuşturmaya da başvuracagımızı butün kamu oyu onünde duyurunız KOÇTlG DENIZCÎUK VE TİCARET A Ş. MENSUPLARI okul dısı kalmış ÖĞRENCİLERE Her gun oğleye Kadar İNG1LİZCE DAK.TİLO SPOR ve SOSYAL FAAÜYETLER ÇOK ŞANSLIYIZ TATiE! Derken, aynı günlerde Ellol'ın Kokteyl Pariisi de seçti elime. Yenıden basılmış. Bulent Ecevlt, türkçeleştirdiSl oyurrun yenı baskısına yazdığı önsozde, insanlar mutluluğu kendı yaşamlannm dar çerçevesmde de arasalar, kendılerlnı aşıp başkaları ıçin yasamayi gerçek mutluluk da savsalar, bu tutumlanndan dolayı başlan belâya da sarsa. hatta olüm de olsa sonu. dıvor kı. «kendl seçtlğt vol olmalıdır bn!» Yanl tasan, mutluluk dedıghniz kendi öz yaşam biçımlendırmeslnde bilincinl kullanmalıdır Ne yaptıgmı ne yapacağını bümeüdir Alrılarla degil etkilerle sürdurmelidır yaşamım. Elıofın oyununda Edward ve kansı Lavinla, birdenbıre üzerlerlne çöken mutsuzlufun RaynaSını anlıyamıyorlar Oysa Peter ve Cella övle defil Peter umutsuz bır aşktan uzaklaşıp yaşamla arasında yeni bağlar fcuruyor. Celia tse. kendi tanlışını onarmak İçın başka lannın rnutluluğuna vonelivor Genc vaşta OlUmle biten blr son, ama ınsana «mutluydu» dedirten büinçli, kararlı bir davranış Bağdaşılır blr vol tutturdunuz mtl ve içınlzden «çok şanslıyız Tatıe» çığlıkları attınız mı, bırakın başka şey len, mutlusunuz. Bu sesı duyamayınca tetiği çektı Hemingvvay. »AKSAM DERSLERİ < • • • • • İNGILİZCE FRANSIZCA ALMANCA MUHASEBE DAKTİLO • • • • SEKRETERLİK JUOO KARETE ve SOSYAL FAAÜYETLER KAYITLAR DEVAM ETMEKTEOlR j VÜCEL DERSffl1E5İ 1 DZEL (Reklamcılık 1163) 7630 SULTANAHMET ÇOK ACI KAYBIMIZ Sevgılı annemlz, babamız kızım ve damadım, ablam ve enıştem gorumcem ve erıştem, kayınpedeıınuz ve kayınvaldemız, kıymetlı dostumuz; EMEKI.l PU4DE ALBAY Adres : Sultanahmet Alemdar Cad No. 23 Tel; 22 17 37 (Reklâmcıhk 1130) 7627 HAYIRSEVERLERE ÇAĞRI TÜRKİYE İŞİTME VE KONUSMA REHABtLtTASYON VAKFl'nın Kamu raranna kuracagı eğitîm, Rehperük ve Odlometrl merkezlert İçın gerekll yer bajısında Dulunablleoek Hayırseverlerln müracaatı beklenmektedır Vakıl Resmı Senedi geregı Hayırsevenn adı Du Kuruluşlara venlecekur. GÖRÜSME ÎÇÎN: VAKIF MEKKEZt, tSTANBUL KABAKÖY NECATÎBEY CAD. 58, TEL: 45 09 3« MUSTAFA TEKINSOY NE EŞt ÎSPARTA • YALVAÇ SÜCÜLLÜ BELEDiYE BASKANLIĞ1NDAN 2490 sayılı Kanun gereğuıce ve fcapalı zart usulüyle bır adet NESRİN TEKİNSOY 26 9 1975 çünu bır trdık kazası netıcesı Hakkın rahmetme kavuşmuslardır Cenazelen 29 9 1975 pazartcsı günti fBUGÜN>, Şısli Camıınden oğle namazinı mu*e«tttıp Z'ncırlıkuyu mezarlı«ma kaldırılacaktır ÇCK1KL4KI. *NVESt, KARDEŞİ, t t ve Y*KINL*RI Itfaiye Arazözü Alınacaktır Muhammen bedell 4büüW TL. olup geçicl temınatı 22 150. TL#dır thalesı 14 10 1975 salı ^UnO saat ISOO'de Beledıye Encümenınde vapılaoaktır Talip olan fırmalar hazırlıvacaklan kapalı teklif zarflanm fhale saatınden bu saat evvel Beledlve ve vermelen veva postayla gondermeleri sarttır. Po«tadîkı gecıkmeler kabul olunmaz. (Basın 23^8) 783''