Katalog

CÜMHITRÎYET 8 Ağustos 1975 er&es Mrbirîne soruyon «Şbndi ne olac&k?» Kaygı yaygındır. Yülardan beri, Birleşilc Amerika'nın verdiği aavaş araç v gereclerlne göre ayarlanmış olan ordumuzus •orunu nasü çözumlenecek? Başka devletlerden alınablleceği soylenen savaş araç ve gereçlerinin m o delleri, elimlzdekilerle uyuşturulabüecek nit*liktedir? Kimi askeri uzmanlarca, buna olanak bulunmadıgı söylenmektedir. Bu durumda, kesin blr çözüme bağlanmamıç olan Kıbrıs sorunu karsısındaki tutumumuz ne olacaktır? Dı? politika ilişkileri bakumndan tam bir yalnızlığa Itilmiş Türkiye'nin, bir savaş olasıhğında gerekseyeceği destek kimlerden beklenmektedir? Böyle bir savaştan sonuna degin salanmak, hükümetimizin temel politikası olsa da, dış sorunlanmızda, özellikle Kıbrıa somnunda tutulacak barışçı yol nedir? Bu sorulann karsıhğı açık seçik olarak rarilemedigi için yurttaş kaygılıdır, herkes birbirine, «Şimdi ne olacak?» diye soruyor. Gerçekten de, hükümetimiz, dıj politika sorunlannın çozümünü ambargomm kaldınlmasına baglı tutmakla, kendl kendinl düğümlemiş durumdadır. Kıbrıs konusunda, ambargo kaldınlmadan barışçı bir çözümü arastınnak, baskı altmda yola gelmek anlamını tasıyacaği için, hükümetin bunu haysiyet kırıcı bulduğu anlaşümaktadır. Oysa bu durumda zaman, bizim çıkarlanmıza karşı işliyor. Savaş araç ve gereçlerinin ve bunların yedefc parçalarmın tükeneyazması, yarın bizi, herhangi bir masa başı konuşmasmda bile, ruhsal bakımdan zayıf duruma sokmayacak raıdır? Biitün Avrupa devletleri, Makarios'u Kıbns devletinin başkaru olarak tanıdıklannı, tartısmaya yer bırakmayacak biçimde göstermişlerdir. Başbakan Demirel'in, Helsinki'de imzalanan anlaşmaya çekince notu koyması kabul edilmemiştir. Başbakan Demirel, Helsinkl toplantısı iistüne bilgi verirken, öteki devlet temsilcilerinin şu yolda ya da bu yolda oy kullannaalannın bizim elimizde olmadıgını söyledi. Bu söz öylesine dogru bir sözdür ki, bu gibi doğrulara bütün dünyada Lapalice doğrulan denir. Elbette, Helsınki toplantısına giderken Avrupa devletlerine, oylannı bizden yana kuUanmalanm buyuracak değildik. Ama işte dış politika etkenliği. olası bir karşı durumu önleme çabası gibi devlet adamı nitelikleri burada aranır. Bir devlet, dış p o H OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Susmak Değil Çekilmek Melih Cevdet ANDAY litlfcasında Istedifcleri olmayınca, giderek isteklerinin tam tersi gerçekleşince, «Ne yapalım, benim, eliınde değildi» demekle yetinemez; omın her olasüığa fcarşı bir takım seçenekleri, Önlemleri (tedbirleri) bulunması gerekir. özetlersek, bizim hükümetimiz de halkımızın durumunda; o da ellenni bağlamış, «Ne olacagını bekleyelim» der gibidir. Başbakanm televizyondaki konuşmasım dinledim, gazetelerdeki haberleri, yorumları okudum. bütün bunlardan yeni durum karşısmda hangî etkin davranışı takındığımız ya da takınacağımız üstüne bir bilgi edinemedim. Devletlerin, dış politika bakumndan da, iç politika bakımmdan da sıkıntıya düştükleri olur. tçinden çıkılamayacak sanılan durumlar bir ulusu üzüntüye atabilir; ama bunalım ne denli ağır olursa olsun, umut bağlanacak çözüm yolları hiç bir zaman eksik olmamahdır. Bu görüş açısından bakılırsa, Başbakan Demirel'in, sezmemesine, düşünmemesine olanak bulunmayan bu «düğümlenme» durumunu kamuoyunda Jyiye, umut verici niteliğe döndUrrnek İçin ortaya attığı yeni bir politika etkinlikleri ve olanaklan, İslâm ülkeleriyle ileri bir işbirligi ve komşu sosyalist devletlerle dostluk ilişkileri kurma olarak özetlenebilir. Konu buraya gelince, süylenecek bir kaç söz var. önce şunun flzerinde duralım: Eeevit hfflrilmetınin de ortaküğını yapmış olan MSP liderl Necmettin Erbakan'ın Kıbrıs sorunu üzerindeki düşünceleri bilinıniyor değil. Bu lider «fetih hakkı» deyimini kullanarak, Kıbns'ın tümünu almayı, o olmazsa Adayı ikiye bölmeyi istiyordu. Oysa hükümetin tezi bu değildir. tmdi, böylesi bunalunlı günlerde, bir htikümetten ilk beklenen, kendi içinde tutarlı olmasıdır. İki bölgeli federasyon bu hiikümetin resmî tezi ise, MSP lideri Necmettin Erbakan"ın o hükümette işi olmamak gerekir. Sayın Ecevit'in anılarından anlasıldığına göre, eski hükümet böyle bir anlaşmazhk yüzünden istifa etmek zorunda kalmıştır. Hükümete ortak olan blr partinin lideri, «Ben öyle de söylerim, böyle de» diyemez, derse hükümetin inandıncılığını sarsmış olur. Demirel htlkümetine ilk düşen iş, bu konudaki kuşkulan ortadan kaldırmak olmahdır. Beklemek Amerika'ya Bağlılık lkinci ve daha önemli olarak, politika alanmda göründügü günden berl, Amerika'ya bağlılığın temsilcisi sıfab lle kendisini tanıtmı? bulunan saym Demirelin simdi Blrleşik Amerika devletinin tutumuna karşı, dışta yeni destekler arama politlkasmm inandıncı olamayacağı geLr. Bu .inandıncı olamaz» nlteliği hem içe, hem dışa karsıdır. Her devletin, politikada çe şitli seçenekleri temsîl eden polltrtaeıian rjulunur (hele bizimld gibi çoğulcu denen dernok rasüerde), böylece de degişme dönemlerinde, o yeni politikayı daha inandmeı biçimde uygulayabilecek yeni kişiler ortaya çıkar. Dünya görüşü, tutumu, şimdiye kadarkı etkinlikleri ile, Türkiye'nin ancak Amerikan dostJugu ile ayakta durabileceği inanışımn temsilcisi tanmmış bir kişiden, bunun tam tersi bir poütikada önderlik beklemek, yalnız mantığa aykırı olmakla kalmaz, işlerin yürürülmesinde de başansızlık nedeni olur. Sayın Demirel'in, bir daha Başbakan olamayacağına îlişkin kanınm toplumda yaygınlık kazandığı kuşkusu üzerine, ne yapıp edip yeniden yönetimin başına gecmesi, politika vaşamındaki tutkular, kıskançlıklar gibi insansal saaflarla açıklanabilir: ama veni koşullar artık onun rol oynayamayacağı bir duruma geldiginde, bu tür tnsansal zaaflar bir tilkenin «ararına lşlemeye başlar. Bütün dünya soruyor: Birlesik Amerika ambargoyu eylül «yında da kaldırmazsa ne yapacaksmız? Kıbns'taki sınır çizgisinde özgeçide bulunacak mısınır, bulunmayacak mısmız? Halkımız soruyor: Birleşik Amerika'dan gelecek savaş araç v« gereçlerine baglanmış olan ordumurun gereksemeleri nasıl karşılanacak? Ambargonun kaldınJmasına bağlı tutulan Kıbns sorunu ne zamana degin ortada kalacak? Pu «onılann hükümet yanmdan karşıhgı koca bir susmadır. Konumuzun tutarlı sonucuna gelelim: Bir hükümet, nerede ve ne raman olursa olsun, böyle bir duruma geldi mi, başta kalmak için direnmek şöyle dursun, sorumluluğu bir an önce başka bir hükümete bırakmaya çalısır. tçindeki anlaşmazlık yüzünden Ecevit hükümetinin yaptığı buyrfu ve kuşkusuz dofruydu. îmdi, yenl blr hükümet bunalımı olasılıgı karşrsında, ülkemizin ytne uzun aürecek bir hükümetsizlik dönemine girecegi kaygısı yersizdir. Bütün bu çıkmazlardan bizl kurtaracak olan tek yol yenl seçimlerdir. Kıbns'taki askerî başandan pay ahp seçimleri kazanacagı kuşkusundan öttlrtl Ece^t'i kıskanarak bu tek çıkar yolu yine tönnezlikten gelmek, artık yurt çıkarlanna karşı açık bir rutum diye adlandınlacaktır. Ancak yeni seçimlerln doğuracağı hükümet, geçmişin çeşitli yüklerinden annmış olarak. icte ve dışta yeni bir politika uygulayabilir. Daha çok beklemeye vaktimisin olmadıgı açıktır. TÜRK KÖYLÜSÜ İLE İNGÎLİZ KUCLSU... arsambs gSnfi akşamı, televlzyonn bledlm. Fransa'da bir gazetede çaüşanlar greve yönebnlşler, bu sirişüni desteklemek İçin öteki basın lşçileri de blr fiinlük grev vapmışlar. EurovisioD'dan pelen görfintfileriyle Fransıı işçilerinin eylemini Izledik. tngfltere Ana Krallçesi 75 yaşına glrmiş. Sarayın Snflnde biriken kalabahğa öpücfikler dafitıyor. Sevimli bir kadın. Doğum günunii çösterişsiı bir törenle kntlaraış. Doğnm Ciinü pastasının fistande bir tek pembe mum varmıs. Güney Amerlka'da blr yerden ManchegterMeki hayranat bahçesine kuRn göndermişler. t'çakla gönderllen hayvancıklar, hava yolcnlufuna dayanamarnışlar. Goğn Slmüs. Kuğulan, ölüleri ve dirllerivle ekranda uzun uzun serret«k. Hepsl güzel .. Ama Hilton'da ealışanlar aynı run ırreve reçmislerdl tstanhul'da; ve göremedik televizyonda bu eyleml... Söke'nln Sazlıkdy'ünde toprak IşçUerinin frevl afirftyordu. Türk toplumsal yaşamında önemH bir olaydı bn .. Toprak ijcfleri, püçlö ve Snrütlü blr dlrenme çevreainde anayasal haklannı bilinçie kullanıyorlardı. Eylem şu günlerde yenl boyutlara nlaşmıştı. Televizyonda bu olayı da Röremedik... Fransız fşçislnl. fnriliz Ana • Kraliçesinl, Manchester kufıısunu ekrana yansıtıp, Türk emekçisinin eylemini göstermiyen televtryon, Türk deçildir. Prof. Nevzat Yalçınlaş, sözde MlUiyetçi Cephe*nin TRT'ye çctirdifl bir Mşidir, 0ginç söylentilere yol açmıştır; Türk hallnna ihanet eyleml Içindedir. Türkiye'nin emekçisl, Işçisl, köylüsü, dar gelirllsi; televizyona bakarkpn ölçösünü şöyle kovırsüi: Bu televizyon dfinyanm ber yanından dotnıyaBh| blr »ürfl föriintü yanntıvor. Güner Amerika'nııı yılanlannı, HollaDda'nın ineklerini, HlndlsUn'ın fakİTİerinl, gfoterlyor. B^nim eylemleriml ve davalanmı neden fle almıyor? Şu (riinde Tiirk Işçisinin prevlerl sürmekte .. Köylülerln dertleri var. Ayçiçe«1 taban flyatmda Cephe Hükmnetl firetlciyl peritan etti. Telerizyon niçin ayçiçeği koırasnno ele almaz da, ıvır nvir masallarla halkı nyutmaya çalısır? Cephe Hiikümetl milliyetçilik, Bay Nevzat Yalçınta? da mukaddesatcılık taslıyorlar. Törkiye'deki yağ piyasastna blr Hollanda tekelinin ejemen oldufunn ve yardunnram yaf piyasuıyla vabancilann OTnadıeını televizyonda ele abp halka neden duyurmaz, nlusal haklanmızı savnnmaz .. tşçl, köyia. öreticl; bir çetele tutüun kahvede televisyonu •eyrederken... Televizyon: işçlnin, köylünün, üretlclBİn, kiiçük memunın. yoksulnn, dertlerine, hayatına, torunlaruia ne kadar yer reriyor? Para babalannm ve beylerinkine ne kadar yer verlyor? Halkı uyutmak örere taclr çekirdeti doldurmaz masallara ne kadar yer veriyor? Televizyon Sike'nin Saılıköy'ündeki toprak işçilerinln direnijlnl neden es ıreciyor?. 30 btn dönümlük ekill araıiyi ellnde tutan HOrni Fırat ile sabahm 8'inden akvamın 6'sına dek çalışan yoksul köylü araıındaki dava nedir? Toprak sahibi köylüye kaç para gündelik reriyor? Köylö ne isrtiyor? KSylünfln hakkını • • * vunan sendikacılann basına neler grldl? tçlerlnden kaçı mahpushaneye firdi? Kaymakamın, Vmlinln, Jandarmanın, (üvenlik kuvvetlerinin durumlan ve tutnmlan ne? SSke'de AP'nin, MSP'nin ve CHP'nln olay karşuında tutamlan ne?. Sözkonusu: üç bin toprak işçislnln, öç bln emekçinİB, flç bln köylünün lorunudur. Güney Amerika'dan tnriltere'ye yollanan kufn kuşbv nndan daha mı deferslı bizim kSylflmBz, tnsannnız? An»Kraliçe yetmif beş yasına girmlşse, bana ne? Süleyman Demirel: orada temel atnış, borada temel atmış, şurada temel atmış... Hepsl palavra... Hepsi föz> boyama... Tülardan beri bu ülkede atılan temeller yeterli olsa, bir mllyon Anadolu emekçiainl ea basta Abnanya •!• mak üzere dışan postalamazdık. Televiıyon Saleyman Beyin temel atma nutuklarını dinleteceğine, Söke'daU k»ylünün acısını yansıtsa ya... Bu televicyon Türk televtzyoun değü, bn teleriıyoo halb n televlzyonu degil; bu televizyon haramaadelerln tele Ç Osman Akol'un Ardından Etem ÜTÜK gltlmrf, yazar ve eskl TÖS Genel Sekreteri Osman Korkut Akol'un ölüm haberlni gaıetede okuyunca, Onu tanıyan, *•ven her insan gibi ben de çok üzüldüm. Osman K. Akol, 1904 yüında, Bulgar Batı Trakyası'nda bulunan Kırcali kasabasında doğmuştur. İlk ve orta öğrenimini burada tamamladıkUn sonra Anajoırda gelmiş, Edime Ögretmen Okulu'ndan sonra Ankara Dil Tarih Cografya Fakültesi'ni d« bitirmiştir. Uzun yıllar ögretmenlik yaparak aydın, devrlmci ögrenciler yetiştirmiş ve emekli olmuştur. Ülkemizin tanınmış yayın organlannda sosyal konularda yüzlerce makale, inceleme ve arastırmalar yajinlayarak kültürel ve sosyal kalkınma çabamıra katkıda bulunmuştur. Korunmaya muhtaç, kimsesiz çocuklar konusunu ilkin o ele almıştır. Bu konudaki yaalan Cumhuriyet'te yayımladıgı sıralarda ilgi ile izleniyordu. Sonradan aynı konuda bir de kitap yayımlamıştır. O'nun bu çabalarından sonradır ki, Millî Eğitim Bakanlıgı soruna eğüerek korunmaya muhtaç, kimsesiz çocuklan yetiştirmek üzere «Yetiştinne Yurtlan» açmış, bunların yönettmini düaenleyen aubcnln basına da Osmas K Akol"u getirmistt. O, devrlmci bir kişiliğe sahlpti. Ölünceye dek bu uğurda yümadan savaşım (mücadele) vermiştir. Fakir Baykurt'un Genel Başkanhğı »ırasında TÖS Genel Sekreterliğini basan ile yürütmüştür. 1969 yüının aralık ap'nda Türkiye çapında uygulanan 4 günlük ögretrnen boykotu da O'nun genel sekreterliği dönemine rastlar. Boykota katılan öğretmenlerin Danıştay'da TÖS taralmdan açılan davalan birer birer olumlu sonuçlar vermeğe başlayınca, öteki yöneticiler pbl o da büyük mutluluk duyuyordu. O günlerde Kırklarell'de açıg» alınan sekiz müfetüş, bir Halk Egitimi Merkez Müdürü*nun bu Islemleri ile ügill olarak ve bir boykotzede sıfatı lle sık sık Ankara*ya gidiyor. TÖS Genel Merkezinde kendisi üe işbirliği yapıyordum. İşte O'nun devrimd, yurtsever kisüiğini. içten do»Uugunu asıl o saroan yakından tani"11? oldum. 12 Mart yönetiminde Fakir Baykurt, Dursun Akçam, Veli Kasımoğlu v.b. ile birllkta o da tutuklamnıs, Mamak'ta gözaltuıa aünmıştı. O sıralarda yaptıgım bir Ankara gezislnde, bu arkadaşlara gidip «Geçmis olsun» demek istemiştim. Ziyaret günü TOSte bteM ziyaretçilerle bulusarak Mamak'a vardık. Tutuklular ancak ailelerinden olan klşilerle görüştürüldüğünden, görevliler akrabahk dereoesini soruyorlardı. Ben, Osman K. Akol'un yegeni oldugumu söyledlm. Gerçekte böyle bir akrabalıgıran yoktu ama, Ikimizin de şimdi Bulgaristan sınırlan içinde bulunan eski atalar diyannda doğmuş olmamızdan ötürü birbirlrnlze daha yakın bir ilgi duyuyorduk ki, bu, ilrimi» için de akrabalıktan daha yakın bir şeydi... Bunu kendisine söylediğirnde hiç yadırgamamıs, Ustelik çok hoşnut da kalmıştı. Bu ziyaret sırasında moralinin çok yüksek olduğunu, dâvayı kazanacagından emin bulunduğunu görmüştüm. Nitekim öj'l» C* oldu, beraat kararı ile çıktı oezaerinden. Halkımızın yoksulluktsn, geri kalrmslıktan eğitim yolu ile bilinçlenerek çıkacağma yürekten inanıyordu. Bunun için de 6Jretmenlere güveniyor ve tllrn ögretmenlerin TÖS ve daha sonra da TÖB DER çatısı altmda birleşmesini içtenlikte diliyordu. Son gunlerinde «TÖS dâvası» adı ile bir kitap hazırlıyordu. Birinci cildini tamamlamı», ikinci cildi üzerinde çahşıyordu. Fakat ne yapalım ki buna ömrü yetmedi. TÖStin bıraktığı yerden İse başlayan TÖB DER ve bu blrliğe bağlı ögretmenler, O'nun hizmetlerini unutmayacak, anılarını gönüllerinde yasatacaklardır. GÜNÜN KlTAPLARI MEHMETCİK E ma , ya y a y ı n l a r ı BERTOLT BRECHT YA2ILAR suııar: İŞ HUKUKU A Ta k at Prof. Dr. ADtL İZVEREN 9 Üç kitaptan oluşan bir Cilt içinde, bugünkü Iş Hukukunun bütün sorunlan tüm mankeme içtihatlariyle blrlikte açıklanmaktadır. • Fiyatı cütli olarak 150 TL.'dır. Ve PJC. 31 Maltepe Ankara adresinden ödemeli olarak Eönderilir. FASbM IİZERME 10 lira Flyatı: 10 lira Isteme: Yahya Kemal Cad. 14/B4 YenimahaUe Ankara UJNETIM YERI: Ankara Cad. Koaak Han 43/*. Cagalogltt İSTANBUL Arnavutlnk Emek Partisi Tarihi 1 *W1W TınMı « ı r M»r«H tn*t tütu tenıfmton Püftııı M«rkcı Kem^ BASKAN YATINLARI A.Ş, JtOEAL KÎTAPLIK Sensinin 49. kitabı Edeblyat çevremizia bekiedigi kitap AHMET HAMDt TANPlNARın MBA ÇALINAN TABLO Dağıtım: BATEŞ MAHUR BESTE adlı esen Uk defa vayınlandı nyatı: M ^ TL. BUtün kitapçılarda lıteme adreai: Ünlversiteliler Kltabevt Bozdoğan Kemer Cad. 43/A Beyant • tstaobul ;; r . r Martin EDEN Jack London'un romanı Orijinalinden çeviren: GÜLEN FINDIKLI ODA YAYEVLARI 25. TL. P.K. 57 tSTANBUL MZIM HtKMET kemal tahir'e fnejçtuplar Faşizm bir Kertenkeledir Oktay AKBAL ^ hatta kurulacak ber alma örgü Içincfc bulundujum ar va erinl bağnnda eaklayan ha. , bu günlerin romara bu. ı n n karmasıklıgını cözoıemlae ELEMAN ARAN1YOR MÜHASEBE MÜDÜRO: Aranan Şartlar: İktisadî ve Ticari tlimler, tktlsat Fakültesi mezunu, Herhangi bir A.ş. ve Ltd. Ştt muhasebeslni bilfiil yürütmüş olmak, Asgari 5 yıl iş tecrübesl bulunmak. Azaml 35 raşında olmak, Askerlikle Uişıği bulunmamak. MÜHASEBE MEMURU: yetiştirilrnek Uzere. askerlikle ilişiği bulunmayan 11» mezunlan, Müracaatlar gizü tutuiacaittır. Müracaat: Cagaloglu Biçkiyurdu Sokak Dr. Sevkl Bey Han. Kat 12 No: 12 Cumhuriyet 6230 /YAriNEVİ .BASIM/ Uzun süredir beklenen kitap ÇIKTI... ERNESTO CHE GUEVARA GENE EYAYINLARI..GENE YILIN ROMANI KERTENKELE, Morris VVest'ten çeviren Aytunç Altındal/e yayınları, yeni dizi: 3, 431 sayfa, 25 lira, 3. baskı/e yayınları, ankara caddesi 13/Dağıtım: Narlıbahçe sokak 19, tel: 278720 Istanbul/Aydın Kitabevi, tel: 251423, Yenişehir, Ankara/Ege bölgesi: Datiç, tel: 38786, Izmır ANILARI Türkçesi: Seçküı CILIZOGLU Çağımıza damgasını vuran bir devrimclnin anılan Yeni Çıktı... 20 Ura PAYEL XAXINEVt PJC. 8S9 • ISTANBCL Kağıt Harman ve Katlama Makinesi Satın Alınacak Ünlversiterrüzin matbaasına lüzumlu bulunan bir adet kâğıt barman ve katlama makinesi mevcut şartnamesi geregince ve kapalı zarf usulü ile tarafımızdan ithal edilmek üzere satın alınacaktır. lşin muhammen bedeli 400.000. TL. teminatı 20.000. TL.'dır. 50. TL. bedelle Satınalma Ofisinden alınacak şartnamede özellikleri görülür. En son teklif verrae günü 18 eylül 1975 saat 10'da aynı Ofiste Üniversitemiz ihaleyi yapıp yapmamakta, dilediğıne vermekte serbesttir Tel: 63 56 50 223 65 34 00 196 Bogaziçi Üniversitesi Satınalma Amirliği PJC. 2 BEBEK yılın şiir kitabı BEDREDDİN ÜZERİNE ŞİİRLER .E Cem Yayınevi L f • j \ Türk sanaicıları dizisi HİLMİ YAVUZ YENİ UFUKLAR AĞUSTOS SAYISI ÇIKTI Vedat Günyol tsmet Z. Eyüboğlu Afşar Timu. çin . Ömer F. Toprak • Burhan Arpad Fakir Baykurt * Mehmet Seyda Mehmet Kemal „ Su at Taşer . Mehmet Salihoğlu Nejat Soyer • Ci hat Özaydın Erkut Sezgin