Katalog

27 MAYIS'IN ROMANI l'azan: Müşerref HEKÎMOĞLU Fıyatı 20. Ur» ÇAĞDAS YAY1NLARI ağaloğlu, Halkevı Sok. No: 39/41. Istanbul umhurıyet • \ ÖLÜ ÖLÜMSÜZ OYUN OKTAÎ AKBAL tklnd basfcı ÇAĞDAS YAYÜJLAR1 Cağaloğlu, Halfcevi Sok. No: 39/41 tstanbui 52. yü, sayı: 18283 Kurucusu : YTJNTJS NADt 24 Haziran 1975 Sab ÜRKEŞ'İN GÜNEYDOĞU GEZISİ KANLI OLAYLARLA SAŞLADI, BİRIASKERIKİKIŞI ÖLDÜ, 46 YARALI VAR MHP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Türkeş'i bekleyen grubun gövde gösterisi sırasında polisin karşıt gruba hedef göze" terek ateş açması o l a y l a r ı b ü y ü t t ü I AP Genel Saatlerce süren olayları polisin kontrol ede memesi üzerine tankların eşlik ettiği askerî birlikler kente gelerek geniş ve etkin güvenlik tedbirleri aldı )iyarbakır da polis ıalka ateş açtı ^umhuriyrt Haber Merkezi) IP Genel Başkanı ve Başbafardımeısı Alpaslan Turkeş'runeydoğu Anadolu gezısı, Diyarbakır'da buyük ve kanlylarla başlamıştır. Olay yeki görgü tanıklarının ıddıagore, olaylar sırasında bazı polısler, hedef gözeterek halkın ustune ateş açmışlardır. Emn.yet Genel Mudurluğu'nun verd.gi bılgıye gore, olaylarda bır pıyade en şehıt duşmuş, bır genç de olmuştur. Bu arada biri üsteğmen, bm assubay, uçü polıs 46 kışi yaralanmıştır. Dun oğleden sonra başlayan olaylar, gece geç saatlere kadar devam etmıştır. Halk genellıkle Turkeş ve polıs aleyhınde gosterıler yapmıştır Dıyarbakır dakı olaylar dun oğleden sonra, Türkeş'ın kente gelışınden once başlamışnr Arabalara binrruş olan MHPIıler Dıjar bakır caddelerınde Başbuğ Türkeş», «MıHıyetçı Turkeş» dıye ba ğırarak govde gosterısıne başla mışlar ve bu arada Dıyarbakır'm tanhı kalesının burcuna buyuk boyda bır MHP bayrağı çekmışlerdır. MHP'lılerın bu gosterılerı surerken, sayıları bını aşkm Dıyarbakırlı, karşı gosterıye başlamıştır «Kahrolsun faşiznî» Ba gımsız Turkıye», «Katıl Turkeş» dıye bağıran topluluk, daha sonra kale burcundakı MHP bayrağını ındırerek yafcmışlardır Karşılıklı gosten daha sonra (Devamı ba 9. so. 4 dr) I Çeşitli kuruluşlar Ecevit'e mesajlar göndererek «Geçmiş olsun» dediler Gerede saldırısı sanığı Skişi tutuklandı, Güvenlik Mahkemesi Savcıları da olaya el koydu Başkan Yardımcısı saldırının «Millî reaksiyon» olduğunu öne sürdü ve «reaksiyon giderek artabilir» dedi CUMHURÎYET HABER MERKEZİ CHP Genel Başkanı Bulent Ecevit'e Gerede'de sağcılar tarafından yapılan saldırı olayma Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi el koymuştur. Bu arada Gerede Cumhuriyet Savcısuun yaptı ğı soruşturma sırasında gozaltına alman 23 klşiden 8'i tutuklanarak ceîaevine gonderilmiştir. Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesının üç savcısı: Zekâı Turan, Aykut Kutlay ve Osman Nun Karateke, dün Gerede'ye gslerek soruşturmaya başlamışlardır. Üç savcı önce olay yerınde ıncelemelerde bulunmuşlar, daha sonra Gerede Cumhuriyet Savcısı Cemal Özer ile gorüşerek olaylar hakkında bılgl alrruşlardır. Gerede Cumhuriyet Savcısı Özer'ın verdıgi bılgiye göre, olay lardan sonra tutuklananlar, şunlardır: (Devamı Sa. 9, Sü. 1 de) Böyle Gitmez oraya kadar vardıracaklan finoeden belll idi. Madem kl pheyi kunnuşlardı elbette adım adım saldırıya geçeklerdi. Ama ba cephe bir azınlık cephesl imiş, Meclis'ızun paıarlıklar, adam kandırmalar sonunda dört oy » » r n>r gmenoyu alabilmiş, ne çıkar . Devleti ele geşlerdi ya onu blr daha elden kaçırmamak, olabilirse namastya devletle bütünleşmek nğruna herşeyi sÖ7e k, düşman bildiklerinl saf dışı etmeye çalısacaklardı. nlere başvurmaktan kaçınıyor, kendilerine «milliyetçi» nı yakıştırdıklan haide mllletten koTtcuyoYlardı. llkin ıllk kuvvetlerml «nötralize» etmenin yolunu denediler, ılçüde başanya da nlaştüar. Valiler, kaymakamlar, emmüdürleri arasında büyük değişlkllklere girivtiler. i ülkeraize başka btr rejim egemen oluyormuş gibi her kendl «mntemet» adamlanru yerleştirmrye koyuldular. asaya sırt çeviriyor, «devlet benim» zihnlyeti ile DanışLararlarına boş vererek btldlklerini okuyorlardı. Özel k eğitilmiş, «ülkücü», «mukaddesatçı» eenclfri barekrte iller. Kendilerinden saymadıklan çoğunluk, flgili göerin gözleri önönde tartaklandı. dövüldü, sindirilmek dl. Arada yaralananlar. dlenler oldu. Hiçbir saldırının suçhulunamadı. Aynı biçimde Atatürkçü, Uericl öğrçtmenöteden beri sürdürülen baskıva daha bir hrz verildl. asavı hiçe sayan azınlık cephesi Atatiirk'ün Egitim Blre laylkllk llkrslnl kökunden kazıyıcı yeni yasa tasarılaMeclis'e getirdi. Tarafsız olması gereken ulusun malı yi kendl nam ve hesabına resmen «gasp» etti. Bütün \T azınlık cephesinl güçlendinneye yetmiyordu. CepbeInıruluş nedeni Cumhuriyet Halk Partisi olduğuna g6re hedef bu parti ve onun Genel Başkanı olmak gerekirdi. leciler, olaaca gayretlerine rağmen düşman bildiklerl 'yi ve Genel Başkan Bulent Ecevifi yenîk duşüremeye•riırf görüyoriardı. Tersine, onlar ne denli, çaba harcaCHP günden gune daba da güçleniyor, halk gözünde it'ln saygınhğı artıyorda tu koşallar altında giderek doğradan do|ruya Bulent It'e karşı bir saldın düzenlrnmesl neden beklenemezdi? ilr ay kadar oluyor, Büvük Mfllet Meclisindeki bürosunörüştüğüm CHP Genel Başkanına ba olasılıktan söz açyurt içl gezllerinde partice trdbirli davranmak gereğinl sfirdüm. ?enel Başkan tehlikeyi kuşkusnc benden daha iyi biltu. Ama onbinlerce kişinin katıldığı toplantılarda ne dere kadar geçerli korunma tedbiri alınabilirdi? «Kader» Dğünü kullanmadıysa da, halkın mutluluğu uğruna çalı• başına gelebllecek her türlü belâyı sineye çekme\e n rü bnlonduğu izlenimini edindim. Şunu da söylemeliyim ki o görüşmemizde CHP liderine ı ber hançl bir saldın hareketi düzenlendiği takdlrde et görevlilerinin ozaktan seylrd kalabilecekleri olasılıhiç düşünmedim. Böyle bir olasılıktan söz açmadım. Şimdi sorahm: Son olayın sorumluları kinılerdir? Ge• Kaymakamı mı, Boln Valisi mi, tçişleri Bakanı mı, lık cephesi liderleri ve onlann buyruğundakl satümı? ia kandınlmış çeşitli klşiler mi? Olay mutlaka a>dınlığa kavnşturulmalıdır. Yoksa, Bulent rit'in basın toplantısında belirttiği gibi ülkemiz giderek iç savaşın eşiğlne itümekten kurtanlamayacaktır. Üniversite giriş sınavları bugün yapıhvor ANKARA (Cumlıarlyet Böroftıı) Onıversıte Gırı» Sınav Komıs yonu Baskarı Prot. Altan Gu nalp, sınav sorulanmn çalındıfı ve komandoların bu sorulan sağlıyarak kendı yanlısı ofren cılere verdigı yolundakı ıddıalar üzerıne yaptıSı açıklamada « B T takım dedikodular var. şu anda saat 14 00 Bu ana kadar dm kat« alınacaK bır ıddıayı tespıt etmış degılı?» derr ştır. Komısyon Başkanı Pror. Gü nalp bugün başlayacak üniversı te gıriş sınavlanna Türklye'de ve yurt dışında 280 bın 524 kl şınm Katılacağını bıldirmiştır Smavlar, onbeş ıç, beş dış mer kezde vapılacaıctır. Sınav komıs yon basfcam Emniyet Genel Mtl dürlügüne ve tüm Valılıklere ya zılar yazarak, her binanın polis gözetimı altma alınmasını sınav ların güvenlik altında yapılmasını ısternıştır. Kıbrıs'ta yapılacak sınavlarda, Türk Federe Devleti yoneticılen de pohsıye tedbirleri almaktadır lar. Sınav Komısyonu Alman polısine de konsolosluklar aracılı (Devamı Sa. 9, Sü. 8 de) Birinci Lluslararası Türk Folklor Kongreslne çaçdısı görits sahiplerinin gölgesl düstü . Ve hiçbir gerekçe gösterilmeksizin dünya çapmda ild ünlü bflim adamımız programdan çıkartüdı... AP'Li ÇAKMAK «ECEViT'i PROTESTO EDENLER ARASINDA MSP'LiLER VARDI» DEDi ANKARA, (Cumlıuriyet Bürosn) Gerede olaylannda adı geçen ve CHP tarafından aOlaylan diızenleyenlerden biri olarak suçlanan Adalet Partisi Bolu MUletveküi ve Meclis Başkanvekıllennden Ahmet Çakmak dün düzenlediği basın toplantısında, «Olaylar sırasında Etoevit'i protesto (Devamı Sa. 9, Sü. 1 de) Uluslararası Türk Folklor Kongresi, kınama ve protestolar ile açıldı Birinci Uluslararası Turk Folk lor Kongresi çalışmalanna dun başlamış, Prof. Naıli Boratav \e Prof. tlhan Başgoz'ün sıyasal bır tutum nedeniyle program dışı bırakılmalarını tanamak amacı Ue bır çok yabancı ve Türk bılım adamı kongreye kaülmamıştır. Kongre hazırlık kurulunda görevlı Prof. Sedat Veyıs ömek, Dr. Ali Rıza Balaman ve Yusuf Durul yaptıklan yazılı bıldırimlerle. Boratav ve Başgöz'e yapılan hakareri kınamak için kongreden çekıldiklenni büdırmışlerdir. Kongrenin açılışında yapılan saptamaya göre, 74 yabana delegeden 43'ünün ve 127 Türk delegeden 42'sınin kongreye katılmadıklan göriilmüstür. Ancak daha sonraki günlerde tebliğl olan bir kısım delegelenn sonradan gelebileceklen belırtilmış • tır. Bu nedenle kongre programına ahnmış 148 teblığden kaçının göruşülebileceği şimdilik belli olraamıştır. Ancak özel gerekçeleri dışında Boratav ve Başgöztin kongre den çıkanlraalannı fcmamak i çın kâtılmayan sanatçı ve bllim adamlan arasında, uluslararası pek çok ünlü Ismin olduğu belırtılmektedir. «Geleneksel Kır Toplumlannda Sağlık» konulu araştırmasma dayalı tebligi ile kongreye katıl mak üzere gelen Dr. Ali Rıza Balaman, kongre başkanlığma verdiği yazılı protestosunda, •Kongreye kaülmanın kıvana Içensinde îstanbul'a eeldim, ama (Devamı Sa. 9, Sü. 1 de) ECEViT CUMARTESi GÜNÜ TAKSiM'DE KONUŞACAK ANKARA (ANKA) CHP Genel Başkanı 28 haziran günü partısinin yapacagı «Özgürlük ve Ba nş» mıtıngine katılaralc bir konuşma yapacaktır. CHP'nin saat 10 30'da Taksim meydanmda yapacagı nutıngde konuşacak olan Ecevıt cumartesı sabahı ilk uçakla Ankara'dan îstanbul'a hareket edecektir. GEZİ NOTLARI: ALPAGUT OLAYI'NA TRABZON'DA DA iZiN ÇIKMADI Mustafa EKMEKÇİ ANKARA Erbakan, Rize'nin yağraur bekleten bogucu sıcağın da konuşuyor, toz durnana kanşıyordu: Kardeşlerim, Fatih Sultan Mehmet de selâmetçıydi, Y&vua sa selâmetçıydi. yaa.. Aynı anda, Rıze yollarında genç gelmler, kadınlar sırtlannda kufelerle çay taşıyordu «Çaykur»a. Çoluk çocugun yiyeceğı bu küfelerdeki çay yaprakları, yüzlerindeki kızankiılc bizim adımıza utanmaktan znı geliyordu? Beylik araçlara kurulmu?unuz. Ne dıyeyun ben sıze? Sırtun da kuîeyle böyle karşımızda durup, laf etmekten utanıyorum işte. (Devamı Sa. 9, Sü. 3 de) NADİR NADt Bu Köşeden Cezaı Ehlıyet Altan ÖYMEN Suleyman Demirel o anlaşılmaz saldınya uğradıgı zaman, Ecevıt, olayın hemen arkasından bır demeç venp şoyle demıştı: «Sayın Başbakana kastl yapılan salcunyı derin üzun tuyle oğrendım. Başbakan sayın Demırel'e sağlık ve esenlıkler düıyorum. CHP. her türlü şıddetin ve kaba kuvvetın daıma karşısında olmuştur ve olacaktır.» Bır de aynı anda, Demı rel'e telgraf çekmıştı: «Karşılaştıgmız olayı denn üzüntüyle öğrendim. însanlık ve demokrasi anlayışına sığmayan bu çirkin olayı, kendı adıma ve partımız adına kınıyorum. Sağ lık ve esenliğınızi dileyerek savgılar sunanm.» Sonra Meclis kürsüsüne çıkmış, bır de orada konuşmuştu: «Bugün öğleden sonra sarın Başbakana vapılan çırkm saldınyı, ben ve grubumuz büyük bır üzüntüyle öğ rendik tçtenlikle kınıyoruz. Tlz CHP olarak, demokrasıye lnanmış bir part' olarak her türlü şiddetin ve Kaba Kuvvetın Karşısında olduk ve olacagız. Inançlannı ve düşüncelennı Kaba kuvvet yoluyla kabul ettırmeye çalışanlara, Türkiye Cumhunyetinde ve partilerde ver olamaz. Bu Kimse CHP saflanna sıgınmış bır kımseyse, bu hareketını, demokrasıye iha net olmanm dışında CHP* ye de bır ihanet savanz. En başta bu thaneün nesabmı kendunız soranz. Bu acı ve herkesı yürekten üzen olay içın hıçbır polemığe gırmek ıstemiyorum. Ancak bır konuya deginmek ıstertm. Bız demokrasiye ınançlı olarak, kendimıze yapılan saldın ile başkalanna yapılan saldırılar arasında fark gözetmeyız. Başkalanna yapüan saldınya, kendımize yapılanlardan daha fazla karşı olu ruz. Başbakan sayın Sülevman Demırel'e geçmiş olsun dıleklerımı. esenlıkler ve saSlık dıleklerlml sunuvorum » Demırel'e saldın, elbette çırkindi. Bız Demırel'in pohtikasmı elestlren gazeteci(Devamı Sa 9. SS. 7 de) ÖB DER GENEL CURULUNDA FAŞİZAN JASKILARA KARŞI SÜÇBİRLİĞİ ÖNERİLDİ IKARA (Cumhuriyet Börosu) DBDER'ın üçuncu olağanüs3enel Kurulu, dun 404 delegekatılmasıyla yapılmış ve kaJan TÖS'ün Başkanı Fakır kurt kendısine görev verılırDernek Başkanı olabılecegıni linniştir. on zamanlarda Milllyetçl CepHütoimetının kurulmasıyle fan özentılerırun yofunlaştıgıfaşızan baskılann arttâgını bunlarla etkln biçunde müele etmek içın bır çatı altınörgütlenmelc gerektiginl belirkonuşmacılar, kendılerl lçtn uygun olarak TÖBDER"i gördeTiai söylemlşlerdir. •MMOB'nln konlerans salonun yapüan Genel Kurulda konu. TÖBDER Başkanı Ali Boz•t, ögretmenlertn sosyal soılannın bulunduğunu, emek •şılıgı Ucret alamadıklannı, 12 ılı yasanın bir adaletsizlık 6ı fi olduğunu. MEYAK'ın fıyasniteUği taşıdığını öne süraıüş. asi partiler H TÖBDER arap da ilişkıye değinerek «Bız, ne sıyasal parti olabılırız ve ile açık kapalı organik bır bağ kurabıhrız. Sıyasi partüer karşısında bu tutumumuz partılerustü bir tavır benımsediğımız ardamına gelmez. Tam tersine, (Devamı Sa. », Sü. 4 de) PROF. BAŞGOZ: Tesellim, bir yabaocınm böyle bir durumla karşıolması..^ Prot. Başgöz, kongre için ABD'den kalkıp gelmişti Yalçın PEKŞEN 1. Uluslararası Türk Folklor Kongresi, bır skandalla başladı. Dünden ıtıbaren Galatasaray Lı sesinde devam eden kongre içın Amenka'dan çağnlan folklor pro fesorü İlhan Başgöz'e de, Prof. Pertev Naılı Boratav'a yapıldıgı gıbı, son anda kongreye katümayacagının bıldırümesi, bılım ve sanat çevrelennde tepkiyle karşı landı. Prof. tlhan Başgözün öyküsü as lında DIT yıl bnce başlıyor. 1974 yı lırun haziran sonlannda, Amenka'nın Indıana Üniversıtesınde Türk folkloru dersleri okutan pro fesbr, Ankan dan bir mektup ali yor. 7 hazirgı tarıhli ve kongre tertip komit ;i genel sekreten Ahmet E. Uj al ımzalı mektupta, 1. Uluslararası Türk Folklor Kong resınden söz edümekte ve kendisınden bu korgreye bır teblığ gon dermesı istenmektedır. Türkıyeden 15 yıl önce ayrılmış olan pro fesör, derhal çalışmaya başlayarak hazırladığı tebiığı Turkıye'ye gondenyor ve bıldirısi kongrede dağıtılacak olan bır kitapta yer ahyor. Economist: "Demirel HükümetininABD'ye notası, mantar tabancası gibi (Dış Haberler Serrisi) Ingütere'de çıkan «The Economıst> dergisınin son sayısında Demirel Türklye'deld hukumetinin, ABD"ye üsler konusunda verdiği notaya ait bir yorum çıkmıştır. Yazıda Demırel hukümetınin ABD'ye verdiği notanın bir mantar tabancasının ateşini andırdığı alayü bir lislupla ifade edilmektedır. Yazı şoyle devam etmektedir: «Ankara'mn geçen hafta Birleşik Amerıka'ya verdiği nota 1 le Turkıye kendisıne karşı sılâh ambargosu koyan ABD'ye ilk kez misilleme ateşl açmıştır. An cak, Demirel hükümetinın bu mısillemesi havan topu değiî, fakat mantar tabancası ile yapılmıştır. Demırel hukumeti notasında, sadece 17 temmuza kadar uzmanlar düzeyınde müzakerelerın başlamasuıı istemiştir. Bu müzakerelerde Türkiye'de ABD üslerine uygulanacak olan, yeni ilke ve koşullar görüşülecektlr. ıt Görevinden alman İzmir Valisi emekliıiğini istedi Türk Genelkurmayı hükümete ulkedekı ABD us ve tesıslerıne aıt bır Uste vermıştır. Bu tesıslenn onemlilerının Karadenız ve Ku2ey Doğu bölgelermde oldugu sanılmaktadır. TUrklye'nin notasında, her hangi bır ABD üssüne aıt bır ul tımatom yoktur. Şımdı onemli olan sorun, Demırel'ın bu nısbeten ılımlı taktigmin, kamu oyunun desteğinı kazanıp kazanmayacağıdır. Zira, Türk kamu oyu, Birleşık Amerika'ya karşı daha sert tedbiriertn alınmasını istemektedir » İZMIR, (Cumhurivet Ege Bürosu) Işçılerın «emeğe saygı» di renısinde tzmir'de hiçbir olayın çıkmamasını başarıyla temın eden Izmir Valisi Orhan Erbuf, görevinden istifa ederek emeklılığını istemiştir. Işveren temsılcilerinin görevden alınması içın hükumete yap tıkları baskı sonucu, Izmır Valıhğuıden alınarak merkez valılaği ne atanan Orhan Erbuğ'un gorev değışıklıği Izmır'de halk ve dev rımcı kuruluşlar tarafından tepArkadan bir mektup daha alı kiyle karşılanmıştır. yor Başgoz. Bu defa «kongreye İzmır Bakkallar Demeği, Cum butün dunvarian ilgili bilim adam hurbaşk^nı ve Basbakan'a blrer (Devamı Sa. », Sü. 6 da) (De\ımı Sa. 9. Sü. 3 de)