Katalog

DÖRT CUMHURİYET 23 Haziran 1975 İVDfN LıKkZ tı^MAl, KAPiyı İHBİLİH HA^İZAVAl J E fcALİBAİ» HAÛ tV(?FM t ĞtttM 6iWMİ .... {1KT< •• ^KTI FF • • fciHAL. ALtAK KAftJ! Î ?üif BAfcl... MÎMVMHE ABDULCANBAZ y JİBİNDF &WiY0fcUM.. MDi' öuTİİM !i Hfcü RAZİYE 44 Olmaz olmaz oflum, buray* gel. şöyle ortaya, diye direniyor. Yusuf halsiz halsiı yerinden kmlkb, dayımın karşısına gehp oturdu. Önüne bakıyor, »ma köylülere baktıgı belli. Bunu ötekiler de anlıyorlar. O duyulur duyulmaz sesı ile: Bey, diyor Yusuf, benden ne istiyorsunuı? Dayım: Uçmanı, dıye yanıtladı onu. Yusuf dizlenni oğuyor. Uçmuşum uçmamısım, sıze ne bundan? diye sordu. Köylülerde gene bir kımıldanma. Birbirlerine bakıyorlar. Birinın uçmak istemesi başkasını ilgilendirmez. Bana. ne olur mu7 Sen söylemiyor musnn aylardır uçacağını? Söylüyorum ya... E . bu işi uzatmayalun diyorum bea de. Hazır mısın? Yusuf: Ben kaç ker uçtum. deyiverdi. Köyluler dönüp dayıma bftkıyorlar. Öyle bır bakı$ ki bu, onun intnıp inanmadıgını merak ediyorlar. Dayım: Ama kimse görmedi uçtuğunu, dedi. Bak, bütün köy burada, senden rica ediyoruz, bir de bizim gözümüzün önünde uç. Olur nıu oğlum? Sesinde yalvarmıy» benzer bır yumuşaklık var. Yusuf. boynu btikük, ağlamaklı bir sesle: Madem istiyorsunuz, uçayım, diyor. Önüne baktı. inançlı, bıkkın. Dayım: Bravo. diye bağırdı. Dinle benf, sen kendin için mi uçtun? Hayır, uçnnkla bir şeyi tanıtlamak istiyorsun. (Kimsenin anlamadıgım düşündü) Anladın, degil mi'> Yoksa oğlum seni sınamaya çekiyoruz sanma. Kbylli inanıyor uçacağına. Çevresine bakıyor. Herkesin | a s ı önüft*. Yusuf: E öyleyse, diye nmnldandî, ne gereği var? Ne gereği var olur mu? Görecefiz. Dasimın zayıf düştüğü belli oluyor. Bu yüzden beiki de, yükseltiyor »esini. Alkışlayacağıı seni. Demin de söyledim, uçtugunu görür görmez ben buradan gideceğim. Bilesin bunu. Yusuf: Bana ne dujminlıgınız var? diye sordu aglar gibi. Yok düşmanüfım, diyor dayım. Ama sen düş görünee kamyonun balatası yanıyor, mal ortada kahyor. Daha kötüsü. yalnız klil yemekten öliip gideceksın Lçarsan uçarsın, uçmazsan oturur, adara gibi yemek yersin. Anladın mı? Elinı yukan kaldmyor. Benim kooperatiften, seradan bir çıkanm mı rar samyorsunuz? diye bağırdı. Bunu düşu * nen vsrsa çıksın ortaya. Köyluler: Yazan: Melih Cevdet ANDAY Est«ğfuruüah, estağfurullah, diye rranldandılar. > Öyleyse, dedi dayım, gününü saatını kararlaştıralım. Köyluler yerlennden doğrulu? oturuyorlar, altlarına aldıkları ayaklannı defiştiriyorlar. O£lum bir çay yap, beye bir kahve> sesleri. Heyecan gitgide arttı. Dayım: Çarşamba. tamam mı? diyor' Deminki seyrek sakallı yaşlı: Kendı bilir, diye mınldandı. Dayım. Olm3zsa persembe, o da olmazsa cuma, dije direniyor. Ermiş Yusuf. bası önünde: Siz nasıl ısterserüz, dedi. Kendine güveni belli, sesinin kısıklığı, bitkin durumu da bu gtiveni büyütüyor sanki, zaferi için değil, hatır için uçacak, kırmak istemiyor da\amı da, köylüleri de. Çarşamba nasıl? diye sordu dayım. Yusuf duyulur duyulmaz bir sesle: Peki, dedi. Dayım: Sabah mı olsun? diye soruyor. Ermiş Yusuf başını sallıyor. Sabahleyin erken. Peki. diyor dayım, sabah altıda. Oldu mu? Heyecan dalgası son kertesine varmıştı. Bak kal, şişmanca, anlamsız 5"üzlü bir adam: tyi düsiın oğlum. diyor Yusufa. Daha bir vakıt istiyorsan verelim. Öyle ya, hazırlığın vardır, j'apacak işlerin vardır belki. Yusuf: Siz bilirsiniz, nasıl isterseniz, diyor. Dayım: NTe hazırlığı bu? diye soruyor. Uçakla uçacak değil ya benzm ikmali yapsm: Bırakacak yukardan kendıni. uçacak, ışte bu kadar. Dönüp köyüilpre bakıyor. Öyle değil mı? Öyle öyie, diyorlar. Ama sor>uc\ın ba^arıh olması için Yusufun hazırlanmas:nı is'ediklen belli Anrak bu düşüncelerini davıp;a belli etmek istemiyorlar. B,irbic|erine bakyorlar. t , : DayîH;: '• ' i ' ' . Tamam. d£hi. Bu i^ bitti. Çarşamb^ sab«hı orada buluçuruz erken erken. Ve böyle diverek yerinden kalktı. Yusuf da dofrulmak istedi, ama gücü yetmedi ayağa kalkmaya. Dayım: Yorma kendini. dedi ona. çarşamba sabahma kadar ıyice bir dinlen. Bana bası ile ısaret etti. Birlikte kahveden çıktık. Kınunun j'anmdan geçerken: Davı, dedfm. siz bu zavallının ille düşüp ölme^ini, v» da yaralanmasmı mı istiyorsunuz? Dayım kurnaz kurnaz gülüiTisedi. Merak etme, dedi. Tedbir alınmıştır. Düşerse denize düsecek. Yüzme biliyor mu ban? Yok canım. ne gezer. Boğulur^a? Ktırtarınz. (DEVAMI X\H\ SERMAYE VE HALK KESİMt Yurdakul Fincancı Birinci Beş Yıllık Plan, ne Isa'ya ne Musa'ya yaranabüdi Türkiye'de kalkınma planları, adil ve dengeli gelir dağılımından yola çıktı Siyasal yaşamda sağ siyasal görüşün egemen olması nedeniyle Türkiye'ye çizilen iktisadî gelişme yolu, kapitaliat yol olmuştur; bu yolun benimsenmesiyle. âdil gelişme inancından zaten ödün verümiş olunuyordu. Za. man zaman yüksek fiyat enflâsyo nundan ürküldü ve talep kısıldı. Birinci Beş Yıllık Plan dönemı ıçın yılda yüzde 7'lik iktısadi buyüme hızı öngbrulroüştü. Bunun gerisinde kalmdı. tkinci Beş Yıllık Plan bu durumu, yayor (Sahif|^^P"^ff' ama lar necen jjlHlMMÂtir'' sun diye m ı ' Dofal kı sermaye yetersizliğınden geclkmıştır. Eko nomıde özeUıkle kamu tasarruflarında yetersızlik göruldükçe ?çık finansmana gidılmiş, onun ardından da. plar.cılara egemen olsn enflasyon korkusu, istikrar recibirlerını çagırmıştır. i::iii cı Plan bu durumu kabul edi3'or. Şöyle diyor: « . 1963 te ekonomide görülen eniiasyonıst baskdarı hafıfletmek amacıyla alınan sınırlayu:ı tedbirler talep duzeymı düşüımüş. bunun sonucu olarak sanayide üretim kapasitesı tanı olarak kullanılamamıştır (Sahife 1»>. İkincı Beş Yıllık Plan, ılk plan dönemmdeki ıstikrar anlayışının geçerlı olmadığını gösferen bırçok ıtirafla doludur. Istikrar anlayışı, kapitahst gelışmeye ağırhk veren sağ siyasal ybnetimleri bir ölçüye kadar dengelemiş. ancak bunun sonucu olarak kamu kesiminde tasar ruf yetersizliğı dofmuştur. İkinci plana göre, ilk dönemde yaunmlar. tasarlanan diize Kalkınma planları, sol iktisatçıların gelir dağılımını bozdurmama kaygı. sıyla «istikrarlı gelişme» yöntemini önererek, bu durumu bir ölçüde d?ngelemeyi amaç edindi; uygulamada ise, azgelişmiş bir ekonominin yarat. tığı tıkanıklıklar nedeniyle açık finansman yoluna başvuruldu. DiŞi BOND ( yCMKJC BAKEMC (MİTOC1 L <3UM Ur BI.OJP vo \ GARTH \J£B»Mfl,OUN O)^AD(N1Z Bayilik Verilecektir 1 tzmir ili hudutlan içersinde Buca Şirinyer Gazıemır Eşrefpaşa semtleri ve Çeşme için; ayrıca Aydın ili merkeı ve S«lçuk Kusadası için süt ve mamiilti satı» btyiliği verilecektir. 3 Istekiıierın. sartları görüşrn*k üzere 39 iıazıran 1975 pazartesi günü saat 17.00'ye ksdar aşağıdaki adresimıxe müracaatlannı rica ederız. " Mütelerrik Malzeme Naklettirilecektir 1 Istanbul'dan bır yıl müddetle te^kıllenmıze karavoîu ile tarımınen 8.000 ton eşya ve malzeme Kapalı zarfla teklif almak suretiyle naklettirilecektir. 2 Bu 15e ait çartname ve sözlesme örneği Sırkeci Asîrefendı caddesi Şeker HandaKı Büromuzasn ucretsız temın edilebilir 3 Teklifler en geç 7.7.1975 pazartesı günü saat 17 IKJ'ye kadar Büromuz Muhaberat Servısinie bjlundurulacaktır 4 Şırketimı? ıhaleyı kısmen veva tamamen ıcra edıp etmemekte veya dılediğıne ıhale etm»Ktp serbes'Mr TURKİTE S t T ENDÜSTRİSİ KDBUMU İZMtR PASTÖRtZE S t T ve M\»aiLERİ SANATtt MTÜESSESESİ MtDÜRLt'Ğtİ ADRES : 1588 Sokak 'l çanarb/tZMtR Tel: 61084 81201 TÜBKİYE ŞEKER FABRIKALAR1 A.Ş. İSTANBÜL BÜROSU (Ba&ın. t. Iî5b6 4İH6) enflasyona yol açmıyacağını kim şük olması, gelirin çok az bir Fiyatlar sürekli ve hızlı bir lddıa edebıiii'.' Uana onıe ae 3ekısmının tasarruflara aynlma&ıııa yukselme eğilimi gosterırse, göolanak vcrmektedir» deniyor. (Sa lırttık. Eğer halktan çekılen taniillü tasarrufıann, başka desarrul. tüketımı Kismıyorsa, bır hife 114) yişle halkın küçük tasarruflarıUçüncü plan tasarrufla ve do süre hareketsız kalmış paralar nın kolayca artmıyacagı, bir nok layısiyle yatınmla kışı başınn ge toplamıysa, pıyasaya yenı bır ötaya kadar dogrudur. Halkın lir arasındaki yakın ılışkiyı ka dünç ya da pay senedı K^ıçiHiı bir kenara koydugu ufak tasarbul edu'or, ama yme de, tasarrujE4 olarak girdiğı zaman, düpedüz ruflarını yükselen (iyatlaf ^fi!*twl mtt^ H düJâJM gerisinde bilir. Ancak tasarruf • k;sırltgl»ı" . ÎCin 8Be.olsa, kiş'ı başma gellri enflasyon nedenı olabilir. her zaman j"üksek fiyatlarla a hiîla arUırabflecek bir sıyaseuh, C.et*Hk k u t v kesimin Nasıl bir anlayış? gereJtçea*;** çıklamak pek 'doğru olmayaöi «nflâsytm •' y«ntlr de olmuştur ıSahlfe"İ4ı. Ozetlersek, TürKiye de Kalkınkarşısındadıı. Sermaye geu'rimn lir. Yüksek fiyatlar gerçi halkın Plana göre, bunun belli başlı istikrar ma planian. adil ve dengeli cır küçük tasarruflannı silip süpü de, ücret gelirinin de nedenlerinden bin. kamu gelirıçmde, zamanla artmasından ya gelir uagüımı anlayışmdan yoia lebıhr ?ma, sermaye sahibinin lerının plan hedeflerine ulaşaçıkmıştır. Siyasal hayatta sag nadır. daha büyük bır tasarrufu germamasıdır. Bu yüzden iç finans siyasal görüşün egemen olması man gıiçlügiı çekilmıştir. Bu. çekleştirmesine de yol verebılir. Klasik görüş nedeniyle Türkıye'ye çızılen ıktısol plancılann ıstikrar görüşuBirinci plan döneminde ne küPlan gerçı kişi başına gelirle sadi gelişme yolu Kapitalist yol mın. ozellikle kamu kesimini ya çük tasarruflar, ne kamu tasartasarruf arasındaki Uişkıyı kabul olmuştur. Kapitalist yolun benım raladıeının itirafıâır. ruflan, ne ozel kpsım tasanatedıyor ama, aynı ılışkiyı kabul senmesıyle, adıl getışme inancınları büyük bir sıçrama göstere eden klasik görüşten farkb dü dan zaten ödun verilmıştır. Fiyat enflâsyonu medığine göre bu durumun neşunceleıden yola çıkıyoı. Klasik Kalkınma planian. sol iktisatFiyat enflâsyonu özfl girişkidenlennı başka yeıde aramak lıberal göruş ucretlerden tasarru çıların gelir dağılımını bozdurma nın elinde, yapRbüdigi ölçüde gerekıyor. Ashnda bozukluk, sağ fu olası görmez. Aına toplam ta ma kaygısıyla «istıkrarlı gelişme» sermaye birikımiru saghyordu. siyasal yönetimlerin plamnı, klasarrul oylumundakı artışı yine yöntemini önererek, bu durumu Ama Istikrar görusü. kamu kesik sol egilımlı plancıların yap de k!şı başına gelır aruşına bağ bır olçude dengelemeyı amaç esimını daha çok vergı kaynağımasmdan gelıyor. lamasmın nedenı başkadır. Kla dınmıştır. Uvgulamada ıse az gena bağlıyor. açık finansmandan Türkiye, kapitalist gelişme yo sik gorüş, kışı başına yüKsek ge lışmış bır ekonominin yaratngı olabildiji ölçüde kaçmmağa çalunu izlemege çabalaclıgı halde, lirın, ıstemı canlı tutacagı varsa tıkanıklıklar nedeniyle açık fıhşılıyordu. Kamu ke^iminın. yane sermaya birıkimini hızlandıra ynnına dayanır. Istem car.lı kala nansman yoluna baş\oırulmuştıır. f.nmlarını gereken ölçüye çıkacak, kurellarına uygun oır entcak, üretim ve yatınra yureklenZaman zaman ortaya çıkan yük ramamasında bunun payı büyük lasyon yapabilmış. ne küçük tadinlecek. ıstem baskısıyla artan sek tiyar enflasyonuprtan ürküloldu. Özel gırışki bir yandan sarruflan destekleyıcı bır kişi fıyatlar, zenguıliğı, sermaye sahi muş, uygulanan ıstikrar teomrle yuksek fiyatların birıktirdiğı ser başına gelir sıyasetl uygulayabıne aktaracaktır. nyle nalkın ıstem gücü daraltümayeyle, bir yandan banka öbilmiştir. O nedenle ne İsa'ya, Bıına karşılık Turkıye'dekı kal mıştır. Kesıj) yönti nıçoır zaman dünçleriyle yatırımlarını finanse ne Musa'ya yaramlmışur. Ne kınma planlannın, kışı başına ge belli olmayan bu Kararsız uygula ederken, kamu kesimi geri kalsermaye sahıbı tam doyurulabıl lır artışını savunurken, amacı manın sonucu, bugünkü fealkındı mış. ne nalkın yaşam duzeyı başkadıı. lstıkrariı oır rıyat dü mamıs Ttirkive'diT Kısacası plan, bırincı beş yıl yukseltılebilmıstır. zenınde rıalk ufak tasarruflannı YARIN: îktisadi büyüme lık uygulama döneminde serBiraz once belirttığımız gıbı, gelıştırebılecek, kurulacak sermamaye sıkıntısı çekilmıs olduguİkinci Beş Yıllık Kn'.kınma Playe pıyasası yoluyla bu tasarruf ve enflasyon nu itıraf ediyor. İkinci planın nına göre, gönüllü tasarruflarm lar, ozel girışkinin kullanımına bu itirafı, «ıstikrar içinde gelişyükseunesı ıçın ıstıkıarlı Dir naçılacaktır. (1) L.ı\. National Accounts Slame» yollu birinci plan görüsüyyat düzeni zorunludur. Bu goHalk biriktıreceğl parayı, ya tistics 1%9 ve L.N. SUtistile çeliskiye düşmekte. Birinci rü$ eksiktir. Gerçeklen tam yan devlete, ya ozel kesime, zaman cal Yearbook 1Ü6». plan, enflasyonun kaynak ısrafısıtmıyor. Hızlı fiyat yüksclme zaman ödünç olarak. zaman za (2) A. P. Thlrlwall, fnnatton, Sana yol açacağını sbylüyordu. Ojlerine rağmen, gönüHü tasarrufman da adsız bır ortak olarak, and Growth'in Develosa asıl kaynak israiına yol açan larda artış saglanabılır. alaoafı pay senedı ya da tahvil tconomits (Macmillan şeyin ıstikrar uğruna enflasyonGönüllü tasarrullarda artış okarşılıgı verecektır. Ama bunun 1974), sahife 10. dan kacmıriaga çahşmak ve kay lup olmamasını, yüksek fıyatnagı harekete geçırmeyıp ölü bılardan çok. kışi başına gelirderaknıak oldugu uyjjulamayla orkı artışlar saptar. Binncı plan tatiadır döneminde ve ondan önce, gönül KARAYOLLARI Gelir dağılımı lü tasarruflarda beklenen artış olmamışsa, bu. yüksek fiyatlaNe var ki uygulamada durum GENEL MÜDÜRLÜGÜNDEN: nn yanısıra, kışı başına gelirdene olursa olsun, gelir dagılımıkı artışm çok duşük oranda kalnı bozdurmamak endişesi, ikinci masmdan da ılen gelmıştır. 1958 KÖPRÜ MÜHENDiSLiK HiZMETLERi plana da egemen olmuştur. Hıç 68 döneminde Türkiye'de kışi degilse kamu kesiminin yatıbaşına geür artısı yılda ortalaYAPTIRILMASI HAKKINDA İLAN rımlannı koruma açısından bima yüzde 2.6 oranında olmuşrinci plan, ikinci plana ders otur (1). Gönüllü tasarruflarm Fırat r.ehrı üzennde ınşa edileceK olan Karakaya Balabilirdi. Olmamıştır. beklenen düzeye çıkarnayışı, darajı nedenı ue çevredeki ulaşımı venıüen düzenıemei ıçın İkinci planda da istikrann ko ha çok bundandır. yapılması gereken Malatya Klâzıg aevlet volunda ve Pırunacağı, enflasyona yol açılmaraı nehn üzenndekı Kömürhan Koprusü Ue. Maıatva H». yacağı belirtiliyor. Fiyatlar koTasarruf ve gelir kımhan volunda ve rohrna Çayı üzenndeö lorıma mü» nusundaki saplantı sürrnektedir. terek Rarayolu uemıryolu KOprüsüne aıt müherKHslik nıztkinci Beş Yıllık Kalkınma PlaBirçok ıktısatçının yaptığı araş metlerüıın 615ü sayılı feanuna aftre ihaiesı tçm. Karavollan nma göre. fiyatların sürekli ve tırma'.ar toplam tasarrul oyiuGeneı Mudürlügü. Türk MuhendısliK Fırmalanndan teklıfhızlı bir yükselme eğilıraı gösmundaki (hacmindeki> gelişme ler ısteyecektır terdigi ekonomilerde, göniillü tade. kışı başına gelir artışnıın oTeklıı vermeye davet edılecek tırrnalar. Dlr önseçlm a»sarruflarda artış kolay sağlana lumlu etkısı olduğunu göstprıyor. ğerlendırmesı sonunds Oellı oıacakrır maz. Orneğin AP Thırhvaü'ın 68 iilke Kırmaiar söz konusu alanda thtısaslaşmıs vaöancı mflGönüllü tasarrur oylumundakı üzerınde yaptığı hesaplar, kışı şavlr mühendıslı* ıcuruıuslan uzmanlanndan belU ölcüjerıhacmindeki) artış, geniş ölçüde başına gelir artışıyla toplam tada yararıanabılecekleran fiyat ıstikrarına bağlıdır. Bu ba sarruf ve yatınm arasında, olum Başvurmak ısteyen tlrmalann, bUyük Köprülerın MUkımdan ikinci plan döneminde lu yakın bır îlişki bulunduğunu hendıshk nızmetlennfle tecrubell olması esastır Ancak esfiyat istikran, iç tasarruflan göstermiştır. (2) Bu gerçegi Udeğer büyük yapj ve Düvtlk sanayı testslen oroieıertnı »aparttırmağa yardım edecektir ıSa çüncü Beş Yılhk Kalkınma Planı mıs olanlara da. IcuruJuşlan 11e ıdareye gllver,c« saâladıkhife 113). Plan, fiyat istikrannı. da kabul ediyor. Planın «Iç Talan takdırde Katılma olarraîi venlecetrtlr sürekli ve gıttikçe artan bir iksarruf Açığı ve Kredi Sistemı» Bu ışle ılgıjenen ve önseçim degerıencllrmesıne satılhsadî büyümenin temel koşulu başiıklı bölün.ünde: mak ısteyen fîrmalar. Karavollan Genel Müdürlügü KÖDolarak göniyor 'Sahife 121). «Fert oasına gelir düzeyinin dürüler Daıresl Başkanlı»ı, özel Köprüler fen Heveti MUdürlü»U Pürosuna bBşvuraraK kendilerint »e l?btrlıSi »» pacakJan vabancı müsavtr mühendlsltK icurııiusuni) tanıt^ maya varayacak soru formlannı almahdır îlçilenen Eirma ve işblrllSi vapacajı vabancı truruluj tarafmdan avn avn doiduruiacaJc soru formlannın ısbirn?i ön anlasması ve mr dılekçe tle Mrlikte *3 evHU IW7fı ffünü saat 17.U0've kadar Karavollan Genel Mtldflrlüfcü Genel Errak Bürosuna eelmlş olacak sekllde eftnrterilmpsi eer» klr. reklif verebllmek lcin nem verll firmanın nerr ne v%bancı muşavir mlıhendısllk mjrulıısumın uzınan taarosuMunaseoe ve stoit konUol servislennde çalıştınlmak nun önseçlmde veferli Ouhınmas) »artur. üzere en az üu yU tecrtbelJ askerlik ve öğreUmle Uisiği olmayan eleman almacaktır. tlgllüere fluyuruJur. Adres: P C. K. PorUtlî Çelik Konstrükslyon Sanayi ve Artre»t Tıcaret A S Karaköv KsrdeşJm Sokak Bereket Han 31/106 • Karayollan Genel Mudürioeu Tel: 49 33 47 • 49 41 t > K (KOprüler Ualresi Ha$kannji) YUcetepe ANKAHA Cumhuriyet 5000 MUHASEBE ELEMANI ARANIYOR (Basm: 177R24H94) < /î ?; n 17ıw5> 5002