Katalog

)C T CUMHURİYET 1 Mayıs 1S75 DAHAVAPMttM ONÎKÎÜt HÎLKAT'A fci ÛLUP BfTENİ AKİATMADİM yA ?. & Bı>SY YAPTINJA ANDA KALKAÜ GipîAiM. WHA ftit BtöiiNİ Bilc WK. JENÎM ME SANIK 37 Sesinı kestı Yaşar. Bır ınsanı bu den ı katılaştıran neydı1* Bovnu düştü vıne. Susuzluk o güne iek gordügü en guzel pınarlan getınyoriu aklına . Cılo dagından ınen Araspı >uyu .. Pamulc gıbı bejaz akıyor... Zapa canşıyor . Yuz yüzellı metre ınce bır ızgı halınde korujor beyazlıgını .. Senn ığaç golgelen düşlüyor Yaşar... Yaylamn .enn. o üşümesı doyumsuz akçamlanııı luşlüyor. . Kapı rru açılıyor... Koilannı nı çozüvorlar' Olanlan yaşamnor da ımmsıvor Yaşar İkı vanından tutmuşar . Bır onbaşı bır er... Koilannı agır ıgır yanına ındırivorlar .. Hareket ettmorlar Sonra ellenne zıncır bagladılsr • senn ıslak su dolu bır kuyuya sarkıte ılar Yaşar ı . Hıcbır şey gormüvordu . 3ır kova gıbı donüyorda Yaşar . Zıncıren şakırdadı.. Ve kovanın kulpuna ba£ adılar zıncırı . «Aptallık etme. konuş. . Bak ınsanhk an cıkmışsın . Burdan sağ cıkmak :s;>orsan. ne dıyorlarsa kabul et \az îurava çok adam geldı .. Hepsı ınat e'tı )aşta Ama sonra » Yabancı degıldı bu ses, bır yerîerde.i ınımsıyordu. «Kurtulamazsın Konuş kurtul 1 » «Bıldığımı soj'ledım » «Şımdı sana vnecek göndereceğım r a n n a m düşün Senı askıdan ben ınıraım Çok kotuıdj halın, SaıirJl or Yazan: Yılmaz GÜNEY du*n. hcr yudumun tadına vararak ıctı Sıgarava baktı uzun uzun Orda komıdının ustunde bınlerce zaafmdan bınnın krıstalleşmiî halını goruyordu Tssı bardagı almak ıçın geldı onbaşı. «Cıgaranı yakacak mısın'5 > «•İçmıyecegım. Götürebıhrsın » Anlamadı onbaşı. Bır şey cie sorma«îı. Ayagını ve bır koluna kar^olaya 2Jicırleyıp .. Sıgarayı da gotunnüştu Kıpırdıyacak gücü yoktu. O gece ™r punlugıın ve acınm bedenınde kendıne uygun yenı yuvalar buldugunu gordfi Acı. 3 enı zaferler, yenı alanlar kazanıîordu bedenınde Gelın oksüz. şışman kadın i,e ıjcı sınılı, azalan. Dir avuç kalan dırencinın ıçmde. vüregınde can cekışnordu. Olmemelıydı dırencı Yaşamalıydı . Güçlenmelıydı Hatasım şımdı, bu ecılann ıcmde daha ıvı gorü1 ordu Yaşar. Faşızmın artan oaskıia"» karşısmda gen ceküecegıne. mücade'e ı !»eçmelıydı Faşızme karşı dırenen n^U unsurlar ıçınde vennı almalıvdı. Nıve •\apmadi boyle nıye yapamadı"3 Polısler kelence takarkon bıle \'e geregı var kacacak gocecek değılım* dem'ştı Onlann hansı çarkın ıçmde ncvın kımın hızmet'nde oldugunj düşı;rmedTı tsk'nd'gı * \ , poh lerı b le g ıldunnüştu AKaçamazmış arkadaşm p"k suçu Tokmuş zaîen^ demışierdı Burju\ azının sınıf raucadEİcs ne verdıfı onemı goremıyordu Mülazım abı\e zaman zaman dud 1 fu ki7gınlık dostça. manan bır yaiinlıga donuşıivordu Nerde\dı şımdı :iulazım abı' Onıkı Marftan sonra aranfLgını duymuştu . Vakaiıındı mı f bJaaiier, O da bu ıskencelerden gectı mı? j< j . a <Bu^]u^azının ş'd'detım etinız'de Çem ;lrırdp d i ' d a^ n ı z bır çjr On ı ı Layik DevJetLayik Toplum Atatürk'ün en büyük armağanı: Layiklik • Ataturk. her şeyden once, Turk devletının temel ılkesı olan Ia3riklığm Anayasada yer almasını sağladı ve bu dusuncenın toplumun butun kesımlerıne ulaşması ıçın caba harcadı iun » (Ne dıvordum 0 > «Şışman terzem kelepcelı kara o•rgru unutma> dıyordun. <Kım bu şışmnn ,eyze° Acıdım halıne ındırdım senı [yi duçün. » Gıttı. Gozünü açtılar az sonra Bı~ «ısara duruyordu komıdınm ustunde \e kuçük. plastık bır tasta sütlâç. bır bardai ia su \ardı. Önce suyun yansını ı*tı. 5utlâcı vedı Kalan suyu yudum yu Dogu dunvasmda A'eturkTen mce n ç Urrse la;ıklık uıerırde gerçen anlamıiıe Gurmuş, la'ıc dvıçunrenn, lavık de1 letın ve lavii •oplumun sa\as nı verruış dpğ.ldır Bov e b r savaçı vapabılmek <çın ınsan.n onc° ozgür oimab gerektır Doğudari ırsan s« ozgur değıldır Teokratık bı~ auzende kışı de\ e"in kabul eı• g dıne ujnıak zorunda oldııgu K; n «DBiranış ve üıssedıç» oz nylaf ele almaktadır Ba*ı da Rone<ansia berab»r o gurluğe kavuşan msan ak'ı, ortdçağm dıncı baskısından kurtulunca, «Irade ozgurluğu» otava çıkmış, ınsanın ozgür bııradeje sahıp oldugu düşüncesı ^avunulmağa baslanmıştır Bu konujm butün ayrıntılanvle ılı ele alan Descartes'tır Bu suretle modem bır felsefe sjemi doğmuştar 17 yuzyılda Modem bır diişunce vöntemıne xavu5muştur ınsanoglu Bır uvg&rlık doğmaga ba^iımış'ır oıguriult •,olu ıle Batı mgaııgnın •emelınde ıkı ana ılke ^artıır «Irsan ozgjiıugu \e meaenı c»sae* » 111 Tum guzslhkler tum jerrlıkler Layiklik vc ozgurluk I^yıklık vıcdan ozgu^lugunun dofal bır sonucudur lAyıklı^ ıçjıde \aşar özgTİrlu< anlam kâzanır Felsefı planda layiklik «Bır bakıma o?gurlıık» demektır «Lajikliğı runmak te korumak» da özırür.ugu savunmaK ve «özgürlüfü korumak» anlamına gelmelr'eair ı2) özgür düşüncenın bulunnadıgı ortaçafda iayıklık soz cugu joktur İnsan akhnın ozguluge karu?\'Su andan itiDaren bu soz ortava çıkmış ve auıvava yanlmB^a ba^lamıştır Lavıkl.ıc ozgur djşuncejı OPn mssr Dın ba c kısı oasta olnıak üzere ınsanlann uzennd"n h"r turlu baskıjı kaldırmağa çalışır. msanla cıuşjncelennde tam anlamıyle ozgurdurler 1•er Müslüman olurla, ıster Hıristıyan tster ateşe taparla^, ıster pjta tsteı bır dır.e baglı olurlar, ısterlerse dınsız LaMk anlayış, insanlann manış ozgurlugünu tanir ve Î.Ievlana gıbı «Gene gel gene Ister kafır ol. ıster ateşe tap ıster puta tster yüz kere *o\be etmış ol Ister >1i2 kere bozmus o» \ ahşetını dıyordu. gerçek j uzünü goreceksınıZ/> (DE\AMI \*R) BOND Ataturk ün baş Rmacı devrımleri tamamlamaku. aıvordu Çıçeron bır zamanla. Ve arka ırdan «unlar eklı\ordu «Özgurlük her şeyden tatlldır ama eşıtlık olmavan ıeroe ozgu'luk d« olsma? > E.kl Yunan ve Romadaı tutun cfa, Amoıkan Bağım<ızlık Savasına, Fransız Devrimıne ve daha sonrakl olavlar dızısıne bir go? s*ır lıep bu ıki v onlu ışlevı«., hep bu ık» vanlı ozleviş çiKar karşınıza Çagıraız ıçın de a^iı «iev «oylenebıhr: özgürluk E«ır ık Adaıet Kardeşhk Yıllar vılı hlç değışmeyen ılkpler v 11ar j ılı kiçıoğlunun v o1 ına canını koMnaktan çeKinredığı prensıpler . Hıç kuçkusuz ozgurluk. «E=it lığn doğurduğj bır kavramdır » Ve «In=anlarn eıt oıdukları a tın çağda ozgurluk vokttı lnsanlar, eşıtlık ıçınde özşur ol duk'annı du«urmeden ozgurdu ler lnsanlar t a r n b c unca or. gurluk adına eşıtlıklerinı aranışlarrfır In^anm msanla dıaı^rnesı bu vuzJendır » Lavıkhk esıtlıkten vanadır <î bır baıiima da "«ıthktır. De> 1»• n dlnl söz koıj=u olmadıgırdan bir dmi otekmden tivtun tatamaz, bır inanışı ötesnın ustune çıkaramaz. Layık b r sıstemde dır> ve inanij avrımı «07 konusu olmadıgı ıçin her kışı mançlar katında ve vasalar kafrda eşıttır Lavıkl '<. duşuncenın gok'en \ere ındırilme^ıdır ve o'esi dunvanın o*egıl, bu riunvai n felsefesıdır Dınlenr» mutıuluğu oour dunvaaa aramalarır~a karı^maz, onları hlç bır suret• k'namaz 4ncaıî dın tslemle e devlet ı^lerını a'idıSı. tonlum «al \s«iların ın^an \e topljm iıişkılemden mevdana seldısırı savurdugu ıçın msanın bj dunvada mutlj olmasını du« ınur baslı o arak Lavıklık d j «ance=i. sıderek ın^arlan «GorPnçllkte eçltliğe» soturecek ol?n cuçlj b r dusjncenin de c^kl^ 3es olaDTlır hu B'i voHan «Muthılukta «Ya«avı^ta e^l'lık» «a*lanar>ı'ır ve cToDİtımsal savasın <nn ama cı duneduz eş'tlık» oldjgnndan c ş u r u\ e esı^lık vaTı^ana, el ele vüruyebihr za^ıaıla Kuşkusuz en biiyUs armağanı layıklıktir dujgu maKtır Ve demokratık re ımın en onemlı ılkesı vıcdan ozSJrlugudu» dı Muslumanhk lse blr sorunuydu » . B&KII SULDULuO EN TESUM O\A bu kapı Nasılsan öv'e gel» dıve seslenır ınsanogluna U.vuşuklugvn bulundugu jerde ozgurluk 'oktjr, ozçurluk uvuşur.lukla \anjana juronıe/ çurku Ozgurluk canlıhk ıster, hareke ^ster dınamuın ıster 07gurldğun amaınızmıne sshıp olmaıan toplumlar ozgurlügu korujamazlar ajrıca «Hajat gıbı ozgurluk de onu lier gun venıden kazananlann hakkıdır» yalo o o o o o o c o 6 o o o o o o Uroutsuzluk kapısı Layiklik ve hoşgbru LaMklıs hosgorudur a>'l zananda. LaMS du'jnce vj de gereklı kı.ar n^an akıına u.gunluktur, tab a*d u\su>ljktu' V'o taıre ıı Fplsef» Sozljğu nde belırttıeı guı tabiatın tlk va«a»ı da hcs gorjdur zaten «Hosgoru irs^n lıe n en guze] \anıdır HeD'tn z pk^ıklıklerle. "En'ltralarla M.igrulraj'uz, bırbınınızln oudalaIIK arırı karsı'ıklı olarak liD"=co IP m Tabiatın ilk jasası budu » Hc^ıora redir b lm» <• 'n" «a d duşurcehcfır Bacna»dır Kendısı gıoı du$unmej»> ]°n kendl rijsjrc»' ne eeMrnek ıç'n zor kullanmava kalkı5 = r> ı^sandır BaŞnazhk ho«gor rrezhiten d^Siıustur Onı.n ıçındır Ki !a\lhlfk, ho^görmeziîî.ı reddede' Bjtjn dınlere, «Pu 'ın kansatlere» «a%gı!ıdır Naı H o s r u ?suluğe b n «e» la^'klık de onıın ?1bi o?^jluSe b»n?er Na«ıl hıc bır k rıse etmdtve ka1ar. <özs ırI ı3u \alnız i«t*Tiekle eld? pcfenenıe. pon«ııt blr fi/en ve u\anıklık ETtprmedl?! takdırde knru\ amımıs«a> (W'!len Vanlon> Isvfkl'k de onun «lbidır Ai"ak o?snrlj?jn Mr hak. hnş jcırunun lse «Bır erdem» olduğuia tıntıtmaTnsk serektır • F«ıMık b aerçekl'k d p * ^ »i m zamanda bır gereklıilktu» ;STANBUL DEVLET MÜHENDiSLiK ve MiMARÜK AKADEMiSi BASKANüOlNDAN AlTi»nımı» Mamn=ı Bo tnıu Teknık Resım ve Makma Elen.dnıarı Kursnsundp Dos DJ.unan Kaldınna Makınaiaıi \e Ilıtrrıe Teknıgı ri^ıuıda Prote«or|uk kaarosuna 1184 ia yuı Kar.ur \e oununıa ılçılı ıDMM ' knrternıİPrı Prote sorîen S^ıne \ inerrneıi*!»' njkumienne gcue sereklı sarla n haız Doçer,ı ve Profesorler dn5.]ndan oır orofesoı alına tsteîi lenn oz geviırslsn >a\irian oılnase) <e bıldıklen \aoancı dıllsrı belırten belse'eıle bırliöte en geç 31 Ma\r. iy7b tanhme kaoar IJÎ'HM AKademısı Msk.ı na Bcluıru Baskanlıgına lıle^çe Ue baş\u.maları gerekmektedır tlgıhlere dujiırulur. a o o o o a o •a a o MEKTUPLA ÖĞRETiM MERKEZi MÜDÜRLÜGÜNDEN Mektupla og^e'ım progamlarına kavıtb olup bugune ksdar ders meAtubu aldmar.n ogıeneılerın açık adre^.ern belırfr bır d lekçe üe en kısa zamanaa Merkezım le bajvurmaları dujurulur m H614) 26fi2 • MENKULÜN SATIŞ İLANI G^ZtOS>A]ANP\§4 ICR\ MLMl RLLGLN'D\X • • • Do 3 ; a No 1975 31 Ta • (Fasın 14304) 2 1 SAKATLARIN EL EMEĞi GÖZ NURU KERMESi CuMarte«ı gunu "IAÇKA OTLL1 S A L O N I A D \ Butun el *apıtı e\erl r da^etlıdır T L R M Y E S * h . \ T H R »ERNEGÎ IST ŞB ŞEHREMİNt l e l . 21 48 82 Cjmhuriiet 2685 Bır borçtan dolavı n aiçuz pşagıda cıns ve kıjrnetlen vazıh menkul'er j n e aşsgıda .BZI1< adreste satılacaktır Bıruıcı artımanın 5 51975 gunu saat 15 15.30 da vapılacağı mpzkur eunde Itıvmeder.nın '« î». ıne ıstcklı bulunmazsa 6 51975'de s;nı \er se saatte ıkıncı aıtı ıra ı ] e en cok fıva* verene satı'acagı ve Beledıje resunieıının alıcoa aıt olacagı •Jân olunur Satış verı Ordo Caddesi Vo < W G4ZIOSM \>PAŞA Layiklik ve demokrasi Demokras blr 8/surlu? 'Piimıdır Tum ozeurluklpr ancaK demokratıt bır sı«tem lçinde g?rçekl°'ebllır IVvle ın re*men b'r dıne baSlı tılduŞj ulkelerde ktşi0?! ozgurluk *oktur Ç j n b j »eokra'ik bır devlat. bılıncli bt'ınc^ız. t»'er lsteme? resmî ritna bir ü'tunluk tarnmak eğilimındedir 1 . riavrarıs, resr^î dlnln dtsmfta buhman vat^r daçN"^ cav?ı^ızî ktır. Kıjlid Oi'uılukıen tdnınıa • • • LııaKrş Adet Cln«i 4î00'X) 1 sdet Standart maıka çd'ıır ıszı.ette IHe'iz\on 3 000.00 1 adet Oztekın >apısı, ustu yeşıl bılardo maîası • «Basın 2966) Ataturk un bıze en buyuk armaganı, hıç kuşkusuz layık cumhurıyettır. Ataturk un baş amacı devTimleri tamamlamak ve ulusa mal ettnek olmuştur. «Devnm leıı yanm japanların kendı mezarlanm kazdıklarrm» çok ıvl bılıjordu Ataturk. Onun ıçın de her şejden once Turk aevletınin temel ükesi olan layiklığin Anavasada \er almasnı sagladı ve layık dusuncenın toplumun butun kesimlenne ulaşması ıçın çaba harcadı. Bılunden \anajdi, akıldan yanajdı Ataturk. Aklın dofrultusunda gıaıjordu, aklın gerektırdığı yonde vürujordu hep Akla uvgun olmadığı içın düalıst gbruşun karşısına çıkıvor Icultür \e ujgarlığı bırbırınden ayırıyoı^ Valnız • aalada devletin la d j «Asrı. medeni ve mureffeh» ^.k oldugunun belırlenme«ı top bır Turkıyenın jaratılması ıçın 1 m u lavık bır duruma getire çalışıyordu Batı uvgarlığını, Barrez O toolumda vaşa%an bıtı kulturunu bır butun olarak ka re\le:n Ba'ı dunva'inn de bul etmek zorunda olduğumuzu ğplenni benim«emesı \e bu so%lüyor. «Medenıvet alanının deg=rler uerura sava^ı go7e aldeğıştınlmesı» ıçın uğraşıjordu mdsı di gerekllrilr Pu deâer'pdurmadan, Turk toplumunu dogu r n b lıncıre ulaçanavan, bu vörungesınden çıkarıp. batı yodeğerlerle bırlikte. «tnsanın baş rungesıne geçırmek ıstıyordu lı başna bir deçer» oldugunGerçekten, lajak düşunceye gerian haberMz olan torjlum a*. la>ık bır djşunceye kavu«a çış ve layık devlet ilkesının benazlar LayiK bı* toplum old nımsenmesı ıle Turk toplumu uygarlık alanını değıştırmışür. Top mazlar lumun jorungesı degısmıştır. O zanıana kadar Doğu kultürünün Layiklik ve Turk \aratığı hukuk. egıtırn ve sanattoplumu la bırlikte butun orgut ve kuruluşlann yenıbastan yaratılması, Cumhurıyetten once s.jasal veni bas+an dıizenlenmest gerekpıanda lajii bır de\let ve lavık bır toplura hıç bır zaman duşu nı"<tedır Bu duzenlemede teokratık baglardan kopma ve iayik nulmemiş ır Devlet anayasası le bırlikte teokratıc bır devlet temellere bağlanma soz konusutır Toplum, butun orgüt ve ku dur. Eskıvı temelden sokup atmak. onun yenne yenıyı getırrulusları ıle bırlıste teokratık mek gerekır Eskı havat venne bır toplumdur Is'e bu nedenle ilk Büyük Mıl venı hayat, esKi duzen yertne jelet Mechs'nın Anavasası oldugu nı duzen, eskı egıtım eskı hukuk gıbı Cumhurnetın kuruluşundan verıne yerj eğıtırn. yenı hukuk sonıakı ana\asalar da. bır van Eetmlecektır 5 kasım 1925 tandan «Hakımıjet kavıtsız şartsız hınde Ankara Hukuk PakıUtesınl milletmdir» hukmunü taşıması acış fconusmasında. bu düçüncena karsın, burmn 3anında «Dev sını açıkça ortava koymuştur Aletin dırıı ıslâmaır» maddesuıl do taturk Turk devnmın'n ne oldugunu da belırten bu konuşmaatamamıstır ıçırden Layıkliğe doğru ılk adırn sal sının sonunda şöyle tamaralaraıştanatın kaldınlması Ile atılmıs tır sozlerml: t'r bu"=kusuz. ötekl adımlar da «Bü<=bUttin veni vasalar mevdaCumhurı'etın kıırulması ve nllâ na getırerek eskı hukuku temefpfın kal^'Mİması olaslandır C J Unden v ıa1^ gınşımındeylz» 7amana kadar tapnra aft olan «1 psal tktıdar uluia venlıvorriu (1) Cahit T*NTOU Sosv«| Ahbojlece «Ümmet havatınfîan ut ıs lâk lUrlk ahlâlia firis) ö n . hajatına» zecılıyordu «Islâmcısoz. lık terkedilıyor. muslumanhk k o nı^nro^du n tslâmcı'ık ba$ka. (î) Çetm ÖZEK Turkıye'de L*müs'ümanlık ba<=kaydi cünkiı. vlklik S J95 Bir kisi rrmslüman olablHrrlt. ama Ki«nrı ot^TiTd) olma'nası Y A R I N : eerekhvdt BÎsi^riMİık Wr rlMnva g01u.9i.lvdu ve poliıiâ bır kavıam MILLIYETÇÎ LAYÎKLÎK Yukarıda «a^dığımız decelfr batı uvgarlıgının değerlendır ln«an ozgjrluğune değer verılme\ecek olur^a. batı uvgarlığından soz edilemez. H05fcor ınun bulunmarfıgı bır jerde ise uv^arlık, anlamını v.tır.Demnkrasi ıç'n eşi*lık ıcın de a3nı şev so İPnebı ır. LaMk. IIK demokrasnle, eflthkle bırlııte duşunulebılır Bır ulkede ozaır duşunce, eşıtlık ve hosgorj ka\r?mları egenen=e, !aMk anlavış da egenen demekt r Bır toplum lauk blr anlaM5a ula^mı«a: bzgurluk. e« tık ve hosgoru kavramlarnın b Incıne de varmış deme^Mr Layik de\let Layik toplum Uygarlık alanınm değiştirilraesi