Katalog

ALTI CUMHURÎYET 2 Nisan 1975 40 YIL ÖNCE CUMHURiYET 2 4 1P3R GÜNÜN OLATLARLVDAN ÖZETLER .«ahife5inde büyük puntolarla yrr alan başlıicları söyle biı sıraiayglım: •Sen Jermen Muahedesi de yırtıldı», cAvusturya dün çıksrdığı bir kanunla mecburi as k°rlik hizmetini kabul etti», «Macaristan'm <Ja Triano Mıısh=Tie«ini bozacağt söylecmekt»ri:r. Çekoslovakya hiikümetl A Burün gazetemîzln blrinci vL'turya'v' prntesto Hivnr», • Hitler, Lokarnoculara 19 ;eklifte bırundu». •Almanya. sulh müzakereierinin hukuk esitliğj pfaçı çerçevesindc yapılma»! hakkındaki teklifir.i bir kere daha tekrarladı». BOGAZLAR1N TAHKİMt At:na'da çıkan Proiya saze??i su hab<=ri vermekte'iir: «Turkiys. Eo£a?Iann tahkiml 1 meselesıp: tekrar orla\a s*t:. Franfa Haricıye Nazırı M Flanden IIP Turkıye Dışişlerı Bakanı Tevfık RuşfJ Aras'in Pa I rıs'*ekl görüşmelerinde bu me•plenın bahıs konusu oldusu an laîilmaktadır Tiirkıye, Almanya nın Veısay Muahpriesı ask<Tİ hükumlerinı kald'rdığ'. zaman hpmen Mılletler Cemiyetın? haşvurarsk Ro£a?!ann lahkımini Akdenizde meydana çlka hılecek bir harp ıhtimHİmı goz ! inune alarak i. ; !emek'edir. Türkive'nm Sovyetlerle dosîluk rruıahede*ı vardır. Daha »?çcn gün bu muahedenin on beşmci vıldonümü müna^ebetiyle ! dostluk şrnstpri.eri vamlriı Bur:un için Bnğazların tahkimini iMenmesı ku?eyderj Karadenız , Boâezım tehdıt edecek bir teh Jıkeyp karşı olmadıgı muhak ! kaktır. Turkivr Akdeniz rephe ! .«indpn pnriişe etmektedir.» İVO ANDRİÇ VE TÜRKLER Ünlü Drina Köprüsü Yugoslavyanm 350 yılhk tarıhini anlatır. Bu süreç içinde romanda Türkler sık sık karsımıza çıkarlar G e t e n l e r d e Beigra? ta 82 vaşinda olen t v o Andriç. 1961 vılınd» P r ı n a Kopru?u adlı romaır.yle dikkatı çekerek Nubel Edebıvat Armağanını kazarıan ür.lü b:r Yugoslav yazarıydı Clkesinde tanınnııs b:r vazar olan Andriç, Nobel Armağanını alıncaya kacar Avr u p a da da pek tanınmıyorffu. Bızde de Nobel'i alı?ıyla Hgüerı ceKti. llk olarak T ü r k Dili dergısınde Jepa Köpnj?ü adıyla oir küçük hıkâyesı yaylnlandı A r d m d a n üniu ü n n a Köprüsü adiı romar.ı çıktı. B u g ü n 9. baskışına u!a?an D t i r a KopTü^ü'^den baçka Ancfrıç'in bizde y a y m l a n a n romanları ş u n l a r : Travnıçka Hronıka 'Travnik Kroniği. G ü n Batarken adıyla cevrildiı. Proklete Avlijs ' U g u r s u z Avlul. R o m a n l a n n yamsıra Andriç'in Pripov:tka (Hıkavpler) adiyle bırkaç c ü t t e toplsdığı h i k â y e l e r i n d e r d o r d ü n ü n cf vir:sini bir eraya getiıen Bnsna Hikâyeleri adlı kitahını «avabiliriz. F i r rte a y m Hikâveier k î t s b ı n o a r a h n a n Anlk» Yaşarken adlbir uzun hikâye?ir.ln çevırisı vardır Anika Yaaıken, Cumhurıyel'te tefrika edilmı» ama kitan h a ü n r ^clmemi^tir. Adnan OZYALÇINEF İvo Andriç kimdir? Andriç, 10 e'ıiirr. 1892'öe Bosna'r.ın Travnik ka=aoa«ında fioSriu Çocukluk yılları, babasının Anririç lkl vaşlndayken ölümü u?enne 21 vaçında dul kalan annesıyle birlîkte goçtıikien VişesrarTca geçti. Visegrad küçük bir tasra kasabasıyriı Drina'nm kıyısma kurulmuştu. Burada Drira !rmağını 11 kemerll lar:hi b".r kopru 5üsiuyorc!u. Br.sna ile Sırbiştan'ı birbirine bağla.van bj köpru. Vı Segrad vaklnındatcl Sokoloviç ka?aba?ından 1S18 yılında risvşirilerek istanbul a getirılen ve orada yadra/am.ığa kadar yıikselen S">KOIİU Mehmet Paşa tarafmcfan 1571 yılında yapiırılrnıştl İşte Andrıç. 1945 yılında yayınlav acaâı Drır.a Köprüsü adlı romanmda nu koprüyu. daha doğrusu kopriıve bac!ı oîarak 350 ııllık Yugoslav tarıhini an!atacak::r Andriç. ılisokulu Vışegran da bitırdikter sonra lıse öğrenimınl Saraybosna'da yaptı S'<nra çıra.ivle: Zagıep. Vıvana. Krakow ve Graz Üniver^ifelerinde Slav Edebiyatı ve Tarihi okuyarak yüksek Mgrer.immj tamamladı. 137S yılinüa Yugolavya yı yönetımı altına alan AvusturyaMavanstan İmparatorluğuna karşı. 19 vasındaki Andriç, yurdunu bajıms;7İi2» kavu?turmak için «Ulusal Devrım Gençlik örgütü>ne satılrtı Bu orsütte iJerıcl S'rp »»nçlerivle Hırvaılar ver alıyordu. Bırıncı Dür.ya Savaçınıo başlamaslna nedcn olarak »öîterilen Avusturya Veliahfı Ferdinand'ın öldürülmeslnde bu öraütun parmağı vartlıı. Bu vii/den d? Hıtuklanıı Arririç Önce Split Sıb«r.ik ile Matibor'da hEpi* va'ar. sonra da Ovçarevo yia Zeniça da «urgunluk vıilarm' secın: 1918'de yayınlar^n Ex P T I Î O sdlı llk kıtsb; bu siirsünluk v0Isrının duvsu ve duşüncelerıni yansüan düzyazı ?nr bıçımmdeki k:sa notlardan o nur An.f'ic. «üreiin!ük n"Marın ıçeren bu ılk vapıtına üniü Latin saıri Ovirlius Na^o'nun .Epıslulae Ex Poıto» adlı yapıt.ndan eeinlenerek bu adı vermıstır. Andriç. kendi yazaısını Ovlr}iu«'ıjnkİvlP tiir tııtm'.ıştur t. S. İS yılında Karadeni? kıyısmda sürşünde ölen Ovidius. Rom* İrnparatoru Ausustvıs larafından Ponto adlı bu ışsız ülkeye sürgun edJmi*ti. Önceleri ask plejileri yazan Ovidius «onradan tanrılara. pjtlara kar?! 'çoyan şiirler yazmaya başlsdığındpn iınparatoıa bajkaldırma gerekçesivle, «ürzün edilmiMi. BULMACA SOLDAN SAGA: 1 Kımyada bir madde. 1 Snv yetler Bırliğinde bir liman şeh ri Bir çarkıcımızın soyadı. 3 Çekip kaldırma Aşağı sınıftan sayüan halk. 4 ~ Yapmak. etmek anlamında bir soz Yardakçılar. 5 En ince ayrıntılara kadar örıem veren kimse. 6 Ter«i tümfek biçimindeki yığın. 7 Başkan lık. 8 Çinko cisminin simgesi Dere kıyılarmda. sulak çayırlarda vptişen yapraklan seb7.e nlarsk kullanılan bir bitki. 9 Kraliçe Hayvan barınağı. VUKARIDAN AŞAĞIYA: 1 23 larca kutyal «ayılan ve ziyarpt edı ' len yer. 7 Tersi insamn ve hay ' vanra pek küçük yaşta olanı Sa inaryumun siıngesi. S Ters; bır İ5İm Bir hayvan. 9 Tersi bolge Sabahın gün coâmadan önceki alaca karanhk \akti. CÖZÜMÜ | SOLDAN SAĞA: 1 Merdane. 2 Afa Poli«. " Seza Sr. 4 Kr Sanayi. [ î PanarriB. 6 İ Yani. 7 Ankara IC. 8 Terki Lar. 9 Aka kitrA. YVKAKIDAN AŞAT.IYA. ı 1 Maskarata. 2 E?er în?k. 3 raZ Kr. 4 Asalak. S Ap An riK. fi nodnayA. 7 Fl Aır.a IT. S İ'yanlar. 9 ısrİ lcra.. i ntNKİ BULMACAMN 1 Çoktanncılık. 2 Tersi Japon İmparatorlarma verilen san Bir soru. 3 Yayjrın söylen ti snlammda bir söz (eski dil>. 4 BsHon İskarabılde bir kâğıt. 5 Tersi bir emir Miktarca iaz'.a Heğ;l Bir emir. 6 Karadn. ve denizdp yabani hayvan yakala ma vcya öîdurme işi Müslürrıan SİNEMALAR AS ('476315': Papazın Gunahı L. Buzzanca B. Bouchet (R.t.ı ATLAS (440835v Ö!ene Kadar Se'ss S. Kenda.l T. Aumolt, (R.I.ı DÜNYA (499361): Papazm Günaâhı L. Buzzanca B. Boucher. (R.İ.> ELHAMRA (442236): Herkül Karctecılere Karşı T. Scott F. H a r r i s . ı P İ.ı EMEK '448439': Ytfdınm Enıri C. Eastwood. CR.t.l FITAŞ (495S61): F u t b o l u n İlâhı F r a n s B P C kenbauer İN'Ct '404595': l>lisin T. Akan N. Nazır, (R.ı KENT '477762i: Ölene Kadar Sek^ S. Kencla'.l T. Aumo'.t, (R.t.1 KONAK '4S26061: Seks Otobüsü R. Yerr.ey D. H a r e . fR.t.ı NÎISTırl 1461514>: 1 Schvetli V\ıcutlar. 2 Mavi Isık Sacanlar R Blake O2LEM (4047331: 1 Delisin T. Akan. 2 Kartal Yııvası Y. Kenter S I N E P O P (442422^: İ&veçli BakırP C. Lindenberg. (4. haftal S E S (4524161: Seks Otobusü R. Yernev D. Hare. ( R T . . S I T E <4"6947ı: Yıldırım E m r i C. Eastwood. CR.İ.) ŞAN 1406793)^Şöhret,.BMdala«ı S. Fejdag M. Keskir.oğlu. (R.I YENÎ MELEK '444289.: Gungala ÇıplakJar Krali çesi K. Swan, P».T. Istanbu! \"L~MURCAK ''402227' 1 Kartal Yuvası Kenter. 2 Cellâ: S. Gökhan Y. BUL\ r AR '21357Rı: Delısm T. Akan N'. Nazır. (R.ı HAKAN <23«33i: Ksr^sl Yııvası Y. K e n t e r . ' R ' ISTANBUI. (212367): Şehvcf.ı Yürutlar. ı R . T i İPEK '222513i: Ölene Kadar Seks S. Kendall T. Aumolt (R.T ı MARMARA '2238fiO> Seks Otobüsu R. Yemey D. H a r e . ıR.T.ı Mtrp.AT (2405561: 1 Kartal Yuvası Y. Kenter. 2 Cam Sakızı E. Sayın R'SN'K '211525 ı: Delisin T. Akan N. Nazır (R ı S f R (236712>: Olpr.p Karisr Seks S. Kendall T. Aumol". (R.T. ŞAFAK '222513): ŞehvetLi Vücutlar, (R.T.) Ifi72 Nobel Edebiyat Odüliı sahibı Boll. Kadıköy AS (360050i: Gecrler.n Kaat:lı, ' R . t . ı E F E S (360362ı Kartal Yuvası Y. Kenter. ' R > KAFKAS '374SKŞI: Delisin T. Akan N. Nazır, 'R.ı K E N T (369612>: Büyü ve Seks K. C a r r a d m e R. Wa!ker. ' R . İ . ı OCAK '363771): Şöhıet Budalası M. Keskinoglj S. Ferclağ. ıR.) OPERA (360«?li: Capkın Hırsız T. Akan N. Nazir. TR.t ' * ~* R E K S '330112': Yolculuk R. Burton S. Loren ıRI.ı Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Heinrich Böll, 600 bin liralık davayı kaybetti ıDış Haberler Servisi) FRANKKLRT 1972 yılı Nobeledebiyat ödiilü sahibt Heınrich Böll. gazetecı Matthıas Walden'e karşı açtığı 600 bm lıralık hakaret dsvasını kaybetti. Mahkeme sararında, Walden' in, Heinrich Böll'ürı kişiliğinı. maddi tazminatı gerektirecek şekılde zedeiemediğı beiirtıl:yor. Fikir özgüriüğünün savunul duğu bir ülkecie yaşanıldıgı lıatırlatılan karirda, behrli çevrelere sert eleştiriier yöneltmekîen kaçmmayan Nobel ödülü sa hıbi Heinrich BöU'ün. kendıs;ne karşı yöneltılen eleştirılere de saygılı olması istenıyor. Davayö neden "ian olay. Heınrich Boll'ün DER SPÎEGEL dergis:r.de çikan b:r ya^ısıylı başladı. Bbll bu yazıda, terörıstlere karşı her yerde savaş verilmesinı ve onlann «başlanr.ın ezümesinı» ıstiyor. yasaların ise bu «kin dolu kokuşmuş güçIeri» koruduğunu ilen sürüyor ı du. ! Gazetecı Walden, kendi sütununda bu yazıyı ve dolayısıyle ! ünlü yazar Heinrich BöU'ü eleş ! tırirdi. Mahkeme kararından sonra ; kendısıne yöneltilen soruları ya . nıtlayan Heinrich Böll. karara saygı duyduğunu. ancak kişisel özgülükle iftira ve hakaret sı , nırlarının nerede başlayıp. nerede bittığmi hukuksal yolîarla ; araştırmaga devam edeceğini ' bıldirmıştir. Bivinci Dünva Ssvaşınm sona ermesiyle birlikte Yugoslavja i?galden kurtulur. Andriç iste bu vıllarda diplomat olur. Rnms. Madrıt. Trieste ve Bukreş'te konîolosluk ve elçilik gbrevlerini sürdürür.. Bu »ırada rCemiri 'Kargaşj. 192H', Pui Alije Dierd.ieleza 'Ali Cercelezin Yolcuhığ'i 192(1' adlı yapıtları yaymlanmırtır İkinci Dünya Savası ba'şladığınria Andriç. Almcnyada. Berl'n d» göıevliydi. Alnanlar Yugoslavyavı cz:p geçnieden dündü vurdvma. BeJgTad'ta küçük bir a p a r ' r m n oda.^ın» kappndı. Ssvss «nnuna kadar dıiTnr'Un ' M H I O r r a K"nr.r;,?ü j | e Gospodii^s 'Küçük Hanım 1 adlı r o m a n l a r : bu vıllarda yazıldl. Karikaturculer Derneg:. l»7c İkinci Dünya Sdvası M>nıında Hümanın ülkprlen Wov\ıl'SS\ıvl» b u Kankatür Serglsı olarak bır sü , l:kte Kralhk da ortadan kaldırılınca Yueoslavva 1am bağımsız v» c? redenben titizlikle hsz'.rladığı çür bir ü ' k e olrfu. Tıtc'nun da nvgvyle foziinü cttiği A n d r ç . Partiye «Denıokrası ve Ozgiirlük İçir.» | girdı. Artı^ iilkc^irin iinlü yajarlarınrlsn biıiydi G u n Batarken. l ci"'» konulu serg.sin: dün %**: 17'den j ^uz Avlu bu .sıllarda yazvldı. Andriv ölümün» kadar yazmayı siirdürd'j îf.bsren Darüssafaka Cemıyeü Andriç. Nobel'den önce. Yusoslav Yazarlar Birliğı'nin Jivotnodel ocıu nin Çemberlitaş'takı Sanat Gale lünü ?hnı«'ı r.s.nde açmıştu. Andriç'te tarihsel bovul Karıkatürcüler Dernegı Baska ! nı Turhan Selçuk ve DanişşalaAndiç'in hemen bütün hikâyf vp rompnlan trfnhsel tabana ka Sanat Galerisı Jür: BaşkaiT. ot'j'ur. Bu larihsel tabanı Yugoflsv tarihi oli'f'urur. Osnısnlı eg«m«nAsım Mutlu'nun yönetimi ve değerh sanstçılann ışbırliğıyle hs '' liğı altındaki Y'.ıgoslavya'nın günümüze kadarki vaçantı?ında ver slsn bplli başlı !ftt:h?el o'aylar Andriç'in roman ve hikâyelennde vai~ızırlanan bu oneml: sergıde, üll; kemizin tanınnr.ş kar:katür sa j tılrnş'ır. Andriç'in en ö n e m özellik'e; inden biridu hu. Dıina Koprüsü'nd? k^prünün yapıhşından Sırbktsn ayHklriiırnnlarına. Boens r.atçıları tarafindan aktüel ko ] Hersek'in Avıı = turyalılarra ip?l;ne. P12 Balk«n Savaşivle 1914 yılınria nuİLr. «Demokras: ve Ozgüriük (iH'iıülmesine kadsr tarlhsfl b'.r Iç:n» adı aiî'.ndi. en süçlü espn j Avustur'a velinhd: F?ıdina;ıd'ın çvelge ver alı;. Kolera >a!gınları. su b?<kınlcın. köprünün dinami".!» îerle bes).ene:ı. nvzaîı sanatımıaîîlma5". gıbi o'syla! di bu larih^p! çî/elgoyi tan">arn!^r Travnik K r r zın en beiirjı kar:katürieri yer n:si ad'ı ıomanda Napoîeon'un elçisinin bu küçük Boşnsk ka>aos?malmaktadır. riaki îiyasi va tıcari çalı^maları anlalilır. Ireat S:m&r,'ın Ö y k ü ' ü ~dlı hikâyedc dr Avustcryalıların Bo5na Her^pki almaluriylr bir Tı;r'< toprak aöasn le onun ııga'ı olan sırp Simar. ara<ınciaki loprsk «nrıınu konu fdil.r. Bo«na Hcısrk'in Avusturya yöneıimine geçişiyle Pski tnp rak dü?en ; dc5:=ccpk midir? "'Denıokrası Ve Üz^ürlük Diplomat Andriç serai>i açıldı Liselerarası Koro Yarışması 9 nısanda başlavacak Tarih?el bir boyııı içinde sn!j"ılar biitün hu n'aylaıa haknrik .\ndr:çı tarihtpl olaylsrı a ı c arHa «ırlayan kuru bır tarih yazan olsrs'< görmemok gertkir. Çünkü Andriç. bu tarih zinciri içinde inan scı=ı nm, insan yalnızlığının. iükesinc'eki halkların acı \H*3;lrfrının tarıhini yazmıştır. Bu iirih. insanın tsrihidir Olsylsnn değıl. Andriç vc Tiirklcr O'.ayları t a n h s e i b:ı fcapsam '.(.mde ele alan Anrlrıç'te u;urı vıllar Osmtmiı egemenlipı a!t;nda ka'an Yusosıavv» dak] Türklerle m u s l ü m a n l a n n yaşanrı.'arına. ^<?ienek ve gorenekleı ;ne. T u r k ve m ü s l ü m a n r o m a n , hikâye k a h r a m a n l a r m a , duğa) olarak. çok <ık : a t l a n ı r . T ü r k kahramar.larıri yer atmadvğı roman ve. htk;âve«ı heraer» yok gibidir. Cîerçı blekı Balkan v a « r ! a n n ı n i'aolt:ar!nda da Türkler y»r a"br. Ama Andriç'te en yoğıın biçimde görünüı T ü r k l e r l p m ü s l ü m a r l a r Bunun nerfenı. Andriç'in çocuklukla ılk gençliğinin T ü r k l e r l e m ü ^ ü m a r > ! a n n vogun olarak yaşadıgı Bobaa Hersek yoresinde eevmıs olma«ıdır T ü r k l e r l e uzun yıllar birlikte v a ş a m a k t a n . ı<K«He''le sa\aşlsrda. salgın'aria yeileıde a^klarla ö l ü m l e r d e avnı vaıgıyı. avrıı acıvı p a y l a ş m a k t a n ^elen insancıl bir bakış açı^l o l u ş m u ş t u r Andriç te. P u yüzden hikâve ve romanlarır.da ele aldığı her t ü r olavd.i tarafsı/ kalmijtır Andriç Acılar. ya!nızlık:ar. kötü va/jrılsr nakımındar! bir Osmanlı paşa«ıvla odalığı ö ı r p kı?ı, bir Tıirk top:a.< aga^ıyla Sırolı ırşatı a r a s ı n d a a \ n m gozetmez. yan t u ı m a ? A/pın hir ırmaça henzetilen ' a i h m hulanık akısını dı/2inlı?>ehilrrıek Kin halkları hirbınr.e vaklastırnıanın. m=an EÜPunün. dırenışin, barışın k o p r ü ? ü n ü k ' i r m a k t l r nnerr.li olan Andriç'te. TİYATROLAR ALÎ POYRAZOĞLU TIYATROSU ' 495652 >: Delıler Boşandı Pazartesı iıanç lıer gece 21 30. çar«amba 18.30 < h a l k ' . cumartesı. pazar lö.3<ı BAKIRKOY KOMEDI SANAT TIYATROSU (71R2 72ı: Aman Çillı Pazartesı h a n ç heı gece 21.30. Pazar 18.U0. BAKIRKOY SANAT TlYATROSt' <71594H<: Karavana Pazartesı, cuma hariç her gece 21.30. pazar 13.15 CEVRE TIYATROSC (A. Erbulak • M. Serezl!': L'tanmıyorum Cşıiyorum Pazartesı h a n ç her gece 21.15. ç a r ş a m b a . cumartesı, pazar 18.30 D E V E K U Ş ü KABARE TIYATROSU (4445751: Hane'.er Perşembe h a n ç her gece 21.30, çarşamba, r u m a r t e s ! , pazar 18.30 DOSTLAR TIYATROSU '470403'. Duşmanlar Pazartesı 21.30. salı 18.3U 2130. cuma 15 3(1 1S.30 Havana Duruşması Çarşamba 21.3(1. pazar 15.30 Kerem G'bı Çarşamba, cumartesı 18.30 G. L'LKÜ G. OZCAN TIYATROSU '468091i: De'.: Pazartesı har:ç ner gece 21.30. ç a r ş a m b i 16.00. cumartesı, pazar 13.00 K E N T OYUNCULARI '463589': Küçuk Mutiuluklar Salı. çarşamba 21 15 Reçetesi Peçe'e P e r s e m b e . c u m a . cumartesi. pazar 21.1.3. cumartesı. pazar 18.15 İSTANBUL TIYATROSU (455426i: Bâkıreler Pazartesı har.ç her gece 21.311. ç a r ş a m b a . cumartesı. pazar 15.00 Ansızın Geiebilırım O.;nıa, cumartesı. pazar 18.00 NEJAT UYGUR TIYATROSU (224112': Şeytan Pazartssı tıanç heT gece 21.M, cıunartesı, pazar 18.30 X. SERKZLI T. AŞKINER TIYATROSU '471886 ı: U m u t Dunyası Cuma, cıımartes:. pazar 21.30 cumartesı. çarşamba 15.30, pazar 18.30 H a yat Hoştur Gerisi Boştur Perşembe 18.30 21.30 SEVTAP ORHAN ALKAN TIYATROSU (330618): D a n s ı Baîinıza Perşerr.be tıarıç her gece 21.30. ç a r ş a m b a . pa^nr 15.30 S. L'ZTAN P KOŞAR TIYATROSU (47563yi: Erkek Dedığın J a k Gıbi Olur Pazartesi. salı hariç fıer gece 21.30, ç a r ş a m b a 15.30, pazar 15.30 • 18.30 TURK YAZARLARI TIYATROSU (2156811: H e r Devrin tti Pa?artc>i harıc her gece 21J)0, ç a r ş a m b a . c u m a n e s i . pazar 15.00 Gençlerımiz arasmda muzığe karşı ilgi ve sevgi uyandırmali | amacıyla İstanbul Devlet Opera | ve Balesi her yıl olduğu gibi > bu yıl da bir liselerarası koro f yarışması düzenlemiştir, ' Yanşmaya katüacak olan genç ' lik korolan; a> Kanr.a (kızer \ kek) b> Y'alnız kız c) Y'alnız erkek seslerden meydana gelebilecoktir. Her koro üç şarkı ile yanşmaya katılacaktır. Ancak bu şarkılardan biri Türk bestecilerinin. Türk Halk Müziği dizüeri ve ölçüleri içinde yarattıklan Türk okul sarkılarından, ikincisi tek veya çok sesli Türk Halk Müziğinden. üçüncüsü başka ulusların iki veya daha fazla sesli sarkılanndan çevrümiş adapteler olacaktır. Yanşma. 9 nisan çarşamba günü. Devlet Operası (Maksımı salonunda başlayacaktır. Andriçto Türkçe sözcükler Aııdriç:n ür.lu Dr.rn, Koprüü arflı r o m a m n ı n S:rpça al:r Ka Drini C u p r i j a ' d ı r . Cuprija, cupriva dıye o k u n u r Bizım köpru so7.cüğür.ün S ı r p fonetıgir.e gore üe6!slk:iğe uğvbmıs biçımıdır S ı r p H ı r v a t dilınde y e r alan buna benzer daha btrçok T ü r k ç e SOZCUK v a r d ı r : Çumez f k ü m e s ) . kapi.ıa (kapl.va. kapıK çari;iıa (çarşıya. ç a : ş i ) gibı. Bugün bizım bile kullanmadığımiz a m s Sırp Hırvat sozlüğünde \ e r aian çiviluk ( ç i v i ü k ) sbzcüğu p o r t m a n t o karşılığı olarak kullanılıvor. Drina K ö p r u ? ü ' n d e SırpçaJasınif sayılan bu T ü r k ç e sözcüklerd?n 100 sözcük var B u n u n dışmda romanda geçen 218 sözeül: ıçm Andriç. kitabın s o n u n a bır «öül'ikçe ios p muş Bu sozlükçede ver alan (abdest, ezan. rama/an, b a y r a m . billahı. yatsı. Allah. gazı. «ehit g;bi) sd?cük)er gelenek göreneklerirrizle tlgilı ve cfınsel kavnaklıdır. Acemioğlanlar. zabit. zaptlve. nızam. müla^ım gıbi sc?ct'kler de Osraanlı yünelira düzeninı ilgilendiriyor. Bihuzur. teferrüç, ulema. nafaka gib:len de O^marılıca so^cukle:'den Bır de günlük konu?ma dihmızı ılsılendirer; sözcükler v a r : sekı. oda. oohça, ınsan. belli. be<bellı. belkı, u y d u r m a gibi Günlük konusma dılımı?i İlgilendıren bu sözcükîsrden ikisinı biz bile bugün vaygın olalak kullanmıvoru?.. B u n l a r d a n bırı aylıkçı nıernur karşıtığı kııllar>ılmı>. Ö ' e k i akşamlık, rakılı. ç a r k ı h a k ş a m ü s ' ü sohbeti anlamına geliyor. ŞEHiR TiYATROLARI FATİH (265380ı: Yabancılar Pazartesi dışmda her gece 21.00. Pazar maone 15 30 HARBİYE (407720): Cimrı P.zartesı ve salı dış;nda ner gece 21.00. Cumartesi, pazar matıne 15.30 KADIKÖY (3ö3121>: Mavi Yaprakh Ev Paüartesı. salı dışında her gece 21.00. Cumartesı. pazar matıne 15.30, USKÜDAR '330397i: Seterı Ramazan Bey'in Nafile Dünyası Pazartesi dısında her gece 21.00. Pazar matine 15.30. YENI KOMEDİ (440409ı: Ovun N'asıl Oynanmalı Pazartesı. salı dışmda her gece 21.00. Cumartesı. pazar matine 15.30. BAYRAMPAŞA 12543281: Düğun Yarta Davul Pazartesı salı dı>ın.i3 her gece 21.(0. Cumartesı. pazar matıne 15.30. DEVLET TIYATROSU '44310H: Sııçsuzlar Çağl. Suçlular Çağı Pazar, pazartesi dışmda her gece 20.30. Cumartesi, jazar 15.00 I "Oyun Nasıl Oynanmalı?,, Şehir Tiyatrosu'nda başarı ile oynanıyor Geçt:gımız yülarda uzun süreler Ankara ve istanbul tıyatrolarında gösterilerıni sürdüren «Asıye Nasıl Kur;ulur?ü oyununun yazarı Vasıf Öngören m yen: oju.nu kitlelerin ılgısmi çekıyor. «Oyun Ni.sıl O\Tianma:i?" adlı «Yanşnıaiı Oyun» Şehır Tiyatroları Yeni Komedı bölümünde sergılenıyor. Kazajıma so rununu ele slan bu oyunda ık: yarışmacı konunun gelişmesine egemen. Oyunu is;ed:k!erı bıçımde yönelten bu yanşmacllar bir gecekondudan aldıkian bır genç kızı sınema yıidızı yaparak kazanma yolunda ilerhyorlar. O>TI:Ida Yeşilçsm'm Mıtolojık kişileri ve bunların ilişkılen sergilenıyor. Bır epik tiyatro ömeği olarak sunülan «Oj*un Nasıl Oynanmaiı?». sanatçslarmm uzun bir süredenberı üzerınde çalıştıkları bır yapıttır. Yazar Vasıf Öngören'in yönettiğ: bu oyunda dekorları Vecdı Saya hazırlamışr:r. Şehir Tıyatrolarma bu yıl katılan sanatçılardsn Meral Tay gun, Tomrıs İncer. Oktay Sözbir, Zekı Şahın gibı orjncuiarın yanısıra Güzin Ozipek de konuk o;»"oncu olarak çahşmalarda yer alnr.ştır. Oyunda Şehır Tiyatrolarmın başar.lı ovun culanndan Savaş Dmçel, Türkân Birtek. Uluer Süer. Mete Sezer. Cüneyt Türel. Metın Çekmez. Gökhan Mete, Oya Aydonat, Şener Şen, Bercıs Fesçı ve Bi'ıscay Tekben. Rıdvan Çeleb:. Serdar H. Polat, Yusuf Eıyasun. Ersun Kazsınçal. Ufuk Tanlı. Sezai Gülşen, Serpıl Süer. Gül Akellı, Vecdi Mutlu, Tar'.i Odabaş görev almişlardır. «Asiye Nasıl Kurtuluı?». «Almanya Defter:» gıbı oyuniarından sonra Vasıf Ongören'ırj son yapıtı KOJTID Nasıl O.vnanmalı?>ı Komedı Tıyatrosunda uzun bır süredenberı tarnşılmaita olan Epık Tıyatro konusunda tıyatro sp.verler iç:n yıl sonuna kadar sergilenecek baçarılı bir örnektir. Sonuç Ar.arıç'in G r a ı Ünıversıtesindei] dok'ora sınavın: «Osmar.lı tdaresı Aıtında Bosna H e r s e i «e Kul'ür Havat;» adlı tezle veraığıni söyîersek onun yazar ve ınsan olarak Türulerle olan ıijsS£,sın:r> ne kadar sağlam ve sajiıkh e:r temele dayancıığ;nı BeLrtmıs oiuruz. TELEVİ2YON n.5x A C I I I Ş 18.00 GtLER YE PROGRAM RADYO 19.45 DLNDEN B I G L N E «Osmanlı İmpara'orlufrunda gjnlük yaşantı» MAÇ1N IKİNCt 20 .nn MİLLÎ YARISIN1N NAKLEN YAYIM 20. »5 HAYA DIRIMTJ 20.50 HARERLER YAYIM DtLI.E 1S..İ5 MÜZtK YIZLE TATLI m.oo K f E \ ' D E VAPII.AV" TVRKİYE SOYYETLER B t R I.İÖİ MtlJ.Î FLTBOL KARSILASMASININ ILK Y A R I S I M N NAKI.EN 'Zafer Cılâsun • Ülkü Kuranel' 21.25 TOPRAK VE İNSAN "Bu Bizım Haller» Kır kesimmden kopanların öyküsü 22.00 TRT ÇOK SESLÎ KOROSl \Valter S t r a u s s vönetimin dekı TRT çok seslı lcorrv su programında: Madrigal. göz yaşları. yangın, nir dalda iki elnıa. bebek, ceyîâr., Zekıyem ve beıı gıderım Batum'a adlı eserlere ver verecek. f . İ N E BAKVS 22.45 PROCİRAM VE KAPAMŞ TRT U4.55 Oö.lMI U3.U2 Ofi.ÜO Giineş lllfabesî, ilginç bir belgeseldi Turkıyenin duzenmi !üm gerççk görüntüicriyle belgeleyen te levizyon hakkmda şimdiye değm foylenraedik kalmadı. Onun da pgzma kilit vuruimak istendi. Ekîaniarda bol bol seımaye yanlısı programlar yansıtıl^ın bol bol mut !u azıniığm iîüncel yaşantısı gös terılsın istendi ve TV yönetıcileri ni susturmak için akla ve mantığa sığmayan çeşitli suçlamaiara gıd;ldi, programlar kısıtland:. Ama ne olıırsa olsıın, b\z geçpn \erde TV progvamlan arasına 51 kıştırılabılmiş Güneş Alfabesi' adlı belgesel filıni vine de ilgmç gnrerek ızlenıe olanagı bulabiidik. Eğitim olanaklarından tumüyle yoksun Anadolu çocuklannın oku yabılme çabalarını tam b;r perortay» kovuyordu G'Jmek için İKI saat yurumek znrıında kalan çocukların kaderleriy'e oynanmsması gercktiğini anladık bır kez daha. llk çağ koşulları ara^jnda kendi ker.dilerine eğitiırı olanaklan ara yanların «Türküm. doğruyum. ça hşkanırr.» sözcükleriyle haykırma larının bir anlamı vsr mı. diye dü şünmemok elde değil. Güneş AHabesi •progT?m s"nu cusunun s:k sık yineledıği Çare hulabilir misiniz?» sorusuna yanı: vermek. Türkiyp'nin buçiinkü ko sulları ar=,smda bir haylı güç gorünmektcdır. Anıa biz man;ynuz ki, yaçam kavgasında yain^z bırakılan Anadolu insanı bir gün mutlaka bütun ?orunlanna bir çare bulscak •ır. Bu tarihsel sürecın kaçımlmaı b:r sonueudur. Reklâmlar aldatıcı olmamalı Bıl.r.dıği gibı, TV programiannm aralıkları para değer: ?aniyelerle ölçülen reklam göruntüleriy'.e doldurulmaktadır. Buna bır diyeceğımiz olamaz elbette. TRT'nin bır gelir kayn; d.r bu ve çok güzel hazırlanmış reklam görüntülen de ızlıyoruz. Ancak yine öyie reklâmlar sevred;yoru^ kı, «Buiuş»( ülara şaşmaııiuk. üzü memeıc. hatta tıksımıemek elüe değıl. Orr.t^m; kumaş rekl mlarına ı!:şk:n beğeni duygularını hırsularla p?.ylaşanlar.. Makarn^. konserve ve çocuk yıyecekler'.nı konu olarak ışieyerı reklâm.arda oburluk, pıs boğazlık özennlerı .. Ev arsç vg gereçlerı rekl mlanr.ds aıl* sel vanılg'.iar. görpü kiıra/.srına aykırılıklar... Poiıtik ka\T.ökiı, amaçlı g;)zete reklâmlarmda neIer, neler... Reklamda teme! öğe. mahn bze liklerını doğru olarak tamtmaktır. Tanıtmaya ılişkın görüntü ve sözier çırkm. aldatıcı ve gülünç olmatnalıdır. Bu konuda b.r devlet kuruluşu olan TRT'nın .Ikeierı ve kurallsn daha tıtızlikle uygulantnaliri;r. Bdyle bır tutum. ö/srür vavm ha:<>:m kulla.imrmaınak. va da sansür anlam; taşımaz Her parayı veren ctüdüğü öttürn.enıelıdır dıyonız. KEMAI. tSTt'N I/.J.I,^, ItTİVPIl lifi.lll! l"'6.4'l (ıi).4î (17.10 t7.S0 07.4:1 09.(10 09 .(J:10.00 lü.lll 1(1.21 11.00 11.01 1 Açîlış ve progrsm Kısa haberler Türküler, oyun hava^ar: Kısa haberler Günavdın Koye haberier Bolgesel gür.ayd'ın Bnlge?e! yayın Haberler Ssbahtan sanaha Kısa haberler Kaciın dünyası Kısa haberler Ai'kası yar.n Pölgesel 3'ayın Ki'a haberler Tiirküler 1 Çeş'.t.i müzlk 17.50 Şarkılar 19.00 Bölge habeı.eri 19.30 Öğle üzerı 20.1S RadyoTV program 20.45 haberlen 2U..5U 13 00 Haoertçr 21.00 13.15 Oyun navalan 21.0213.30 Bclgesel yayın 22.00 14.00 Kısa haberler 22.02 14.02 Si2İerle bırlikte 22.40 23 0(j 15.00 Kısa haberler 15.01 Oku: radyo?u 23.10 16.00 Bclge haber.eri 23.10 15.05 Türküler 23.35 1S.20 T ü r k ç e söziü hafif müzık :4.oo 15.45 Çocuk bahçesi U0.02 IT.r'O Kısa h a b e r l e r 01.00 17.02 Ak«aıra coğru 01.05 11 20 11 4(J 12.00 12.10 12.55 Böigesel yavın Haberler Bolge^el yayın Kırsal vasam T a r l h t e n vank;lar Beslenme Kıta haberlsr Konuların ıçmden Kı?a haberler Bölgesel yayın Türküler Haberler 01.00 Bbige>el yayın Şsrkılar geçidı Turküier geçidi Kısa haberler Klâsik Batı müiiğı Kısa haberler 04.55 Gece y a r u ı TRT III U'l .00 ÜH.00 Açılıs ve p r o ş r a m lıiıne Bajlarken SabPh mü/.Iğl Yerdi. Gounorf, PlâKİaı atdSırna İIS.IKİ TRT II 08.00 09.00 09..ÎU m.iKi 10.3(1 Gün B? •!ıyT HaDerler:n İçır.den Bale Müzigı Ikı Solıstten Şaıkılar Onlar da Bızım Çocuklarımız ıı.'m Ilkler ve Öyküırrı 11.31) Halk Ozanlan Geçıyor 12.00 Konumuz Kooperatıl 12.30 Arkası Yarın 12.50 Hairî Müîtic 13.00 Haberler 1315 Ö|le Muzigi 13.30 Haberler Gelışiyor 14.00 Radvo ile İngilızce 14.30 tkı Solistten Türküieı 15.1X1 Ikt Solistten S&rkı'.ar 15.30 19.30 Halif \Kteik 19.45 Bır Sorun 20.15 Bir Solıstten 20.3U Bugün '21.15 22.15 Gürün konserı Kaennel, Saınt Saeni. Ene.cu 11 00 F:ı solıst 11.30 Uıskoteğımi7den 12.3Ü üğle konserı Prokofıev 13.00 (,'eşlllı hafiJ müzı* 13.30 B:r be^'ecı 14.30 8enfonu müzik 1530 Gançler IÇln 16.30 Konser saat] Niehen. Vivaldı 18.W i8.au ıy oıı 2IJ.I 0 213İJ 10.00 Sarkılar Crt/ nıu/lğı K30 IT.fHJ IV5Ü 18.00 19.(10 Haberler Erkekler Fasiı Meiıtupla Öğıetım !?.30 Gençlıi Yuritan Sesler Meiodileı Geçıd: Kor.ser Saatı TürK Sanat MuzıJI Ama tör Topluiuklan Radyo r : yatrosu 22 45 Cağdas Sanatcılanmız 2Î.İ3 B:r Rornanımız Yar 23.30 P..Derler 23.?5 Sr.bitier Geçidl 24.00 Kapanıs 2: .oo "i .1)0 24.00 00.55 üünden var.na Bır non.?er Lâtır riünyasından müzık Caz albümü Gece konjeri Gece ve mmtk Program ve kapanıj Bır albüm