Katalog

Kamboçya Devlet Başkanı Lon Nol ülkesini terketti J Kuzey Vietnam I I III DİPLOMAS1DE KULİS HUE DANANG Prens Norodom Sihanuk, Mareşal Lon Nol'un ülkeden ayrılmasına rağmen Pnom Pen yönetimi ile hiç bir görüşme olmayacağını söyledi. ABD Van tirdi artık Savunma Bakanı Schlesinger, Tiyö'nün çekilme emrini eleşve yitirilen bölgeleri ABD'nin gözden çıkardığını belirtti. İhanet Beîgeleri Ümit GÜRTCNA (ANK.\RATJAN YAZIYOE) Amerikan askerleri. Vietnam'dan çekilip, Nixon'm tafer tçaretleri %ermesinden ve aynı günlerde Amerikada. ABDnin Vietnam zafeıin; ı!> simgeleyen hstırs eşyalarınm sstılmasından bu Viju. taühfiz Çin Hindi yarımadasından pek haber alınmaz olmuşt\ı. Türk kamuovu sibi az gelifmis va da gelişmekte olan ülke kamııoylarının dünyanın bu bnlaesindeki olayları ancak Amerikan kökenli ajanslardan izlemek îorunda kslmalsrı Amerikan askerleri tölceden çeküdikten sonra aisnfların da e=ki ictenliklerini nirdü'inpmeleri Vietnam ve çevıesinde sanki barısın pağlanmış oldu,ğ.ı iz.emmini veriyordu. ARD aiansları ve gazeteleri genellikle Ortadofiı Sdvası. petıol krizi sibi ?orunlar!a Ueilenir olmuslardı. Amerikan askerleri çekilriiktpn scnra. arada sırada Kamîıoçya va dtt Vietnsm'la ilgili haberler sene rie bafinda yer alıyordu. ama Çin Hindi: yaıımada?ıncîa.. olup bitenlerle ilgili haberlerin Türk ha«ınında riahi çok azaldı™ı görijîüyordu Oy^a ABD a.kerî bölgeden cekildikten henüz iki yıla yakm bir süıe s^ç:miş olmasınü karşın yarımadanın geıici. insan diişmanı yöneiicüeri pes etmek OreredirİT bügünlerrie. Amerikancı hükiimetier milyonlarca vKtandaşlaıının yok oldıığu bu savaşlarda yenilfiiün kein oldıığunu açıklamaktan çekinmemektedirler. ABD nin şu sn en güclü yönetici^ı Kis^'nger. ARD emperyalizmi ııerun.ı milv(,nl.ivca can yitîrmis olan Günev Vietnam'la ilşüenmemektcdir. Kendİ5t için daha önemli olan enerii çorununıı çÖ7'"ımlemek için prabulucuhık rolü altında Orladoğu'rla dolasmakta ve eünübiılipine dp gçne Ortsdoğııdaki dengeyi ilgilendirdiği için Kıbns so run11 İIF ıı ^rn^maktadır. Kendi çorukları oldu*ıı icır bir zamanlar nop otunıt) hoo kalkan Amerikan kamuoyu. şimdı Vietnam adını »ski bir anıd.irı k">l»T!s ^h sözcük sibi hanrlamaktnriır. Ama insanlar. milvnnlarca insanlpr kshrfdici jekilde ölüme îer^edilmisleniır Hem de baskalprının çıkarlan ııSruna b'.ı canlar. vatanlannı kurtarnıak isteven öz kardeslpri tarafından oldiiriilmektedir. Ve .Amerikan vptniileri şimdi yalnız denıeç vermektedirier... Yirtnam birlikleriyle (lünfy Virtnam'da Kuzey GünfT G. Vietnam m üçüncü büyük kenti de düştü (Dı? Haberler Servisi) SAYGON Güney Vietnam "m Orta yaylalar ve Kuzey bölgelerini tamamen ele geçiren Uîusal Kurtuluş Kuvvetleri Doğuda da kıyı yolu boyunca Güney'e doğru ilerleraelerine devam etmekte ve Güney Vietnam'da kentler bir bıri ardma dü^mektedir. Saygon'daki askeri kaynakları:: aç'.kladığıiıa göre. Ulusal Kurtuluş Kuvvetleri dün de crta kıyı bölge^indeki Kui Non ve Xa Trang kentini ele geçirmişlerdir Gözlemciler, Saygon'un düşme sinin yakınlaşması halinde büyük halk kitlelerinin tüm deniz araçlanndan yararlanarak kaçmayı deneyeceklerini bildirmektedirler. Kui Non'un Güney Vietnam'ın 3. büyük kenti oldugu bildirilmektedir. Kamboeya'da son geli.şme ise Lon Nol'un. ABD'ye sığınrrl.a.< üzere başkent Pnom Pen'de:> ayrılarak Endonezya'ya gelmesi olmuştur. Lon Nol'un Endonezya'da bir hafta kaldıktan sonra Hawai'ye gideceği bildirilmektedır. Ote yandan, Güney Vietnarn Geçici Devrim Hükümetinin bir sözcüsünün açıklamasma göre. Paskalya tatiii sırasında bir sürp riz baskm olarak başla'.ı!"n vs gözlemcüerce büyük bir askeri başarı olarak nitelenen harekât sonunda denetinı altına alınan topraklarda yaşayın nüfus 6 milyonu geçmiştir. Güney Vietnam Geçici Devrim Hükümeti sözciısünün Cenevrede yaprığı açıklamada. bu nüfus korunmak amacıyla Vıetkong ı Güney Yıemam Ulus*>l Kurtuluş Cephesinin askeri kanadı ı tarafına »°i""i cok sayıda mülteciyle. düşen kasaba ve köylerde kalan halkı da kapsa maktadır. Sözcü. üerleyen cephe üzerinde mülteci akımnın da sürmekte olriuğunu belirtmi*. ar.epk daha fazla »yrıntılı bilgi vermemişlir. öte yandan. Savgon rejinıine bağlı kuvvetlerin sürekli oİEiTk geriiemesi, ABD'yl harekete ge çirmiş ve hava yoluyla sıkışmış olan kuırvetiere si'.âh yardiTi: yapmaya bas'.amıştır. Dev I r C3a Gs»laxy uçajı iie yapıicn askPri iknıal sırasında dün Savgon'daki Tan Son Nut Havialanına 14 obüs. cephaııe ve tıaberle'me donatımı getirı^mıstır. Başkan Ford'un Güney Viftnam'daki gelısmeleıin. Kuzey Vietnam'ın 1P73 Paris Anlaşmas.nı ıhlâl etmesi ile ABD Kongresiüin askeri yarcıma ilişkııı önenrmi reddetmesinden doğdugunu öııe sürmııştür. ABD Savunma Bakanı Schlesinger de televizyona verdıği bir demeçte. Güney Vrietnam Devlet Başkanı Van Tiyö'yü bir ölçüde eleştirmiştir. Eleştirinin konusj ise Van Tiyö'nün kuvvetlerine ge ri çekilme emrini vermiş olması dır. 5 Vietnam llusal Kurtuluş Cephesinin son Paskalva tatili sırasında ele şeçirdikleri nüfusu 6 milyorıa ulastığı > or. Güney Vietnam lideri Tiyö, Fransız sömürgecilerinin safında da kendi halkına karsı dövüsmüstü (Dış Habtrler Servini) Kamboçya Cumhurbaşkanı Lon Nol'un üikesinden kaçma«ından sonra, dikkatler Asya'ds ABD'nin kuklası diğer bir lider olan Güney Vietnam Cumhurbaşkanı Van Tiyö'ye çevrilmiştir. Saygon ordusunun son günlerde Kuzey Vietnam ve Vietkong birlikleri karşısırrfa uğradığı ağır yenilgiler üzerine Tiyö'nün istifası için baskılar ağırlaşmıstır. Sert bir asker olarak tanınan Tiyö, Güney Vietnam'ın karışık siyasal yaşantısında hızla yükSekiz yıldır iktidarda buiu selmenin yolunu bulmuş ve 1961 nan 52 yasmdaki Van Tiyö'nün yılında Cumhurbaşkanı seçil babasının küçuk bir arazisi var miştir. Dort yıl sonra yapılan dı. Muvazzaf asker olan Tiyö, ve dünya basınında «Bir kome1347 54 yılları arasında Fratv di» olarak nitelenen seçimlerde sızların yanında Vietnam kuv ise Tiyö tekrar Başkan seçilvetlerine ksrşı savaşmıs, 1 * 3 miştir. 9> yılında ise Başkan Ngo Dinh Tiyö'nün iktidara gelişinden Diem'in devrilmesinde önemli bu yana. halkı iie kendisi ara bir rol oynamıştır. smdaki uçurum gideıek büyüyapılan müş, Güney Vietnam'da siyasi suçlulara yapılan işkenceler ve cezaevlerindeki insanhk dışı koşullar dünya basınında günün konusu olmuştur. Tiyö. iktidarı sırasmda ordud; büyük temizlik yapmış ve en önemli kilit noktalara güvenilir adamlarını getirmiştir. Ne var ki. Saygon ordusunun peş peşe uğradığı agır yenilgılerin kimi komutanlar arasında Tiyö'ye karşı tepki yarattığı biltlıriimekteaİT Boylece halkı taraiından sevılmeyen lider. son dayanak noktası orduda da nüfuzunu yitirmeye başlamıştır. Tiyö. istifaya karar verirse akla gelen soru, yerine kimin geçeceğidır. Güney Vietnam lideri ıktdarda bulunduğu 8 yıl çınde tüm sıvasi rakiplenm temizlediğinden şimdilık politik sahnede bir boşluk görünmektedir. Kiirt sorunu Yıllardan beri siire«elmekfp olpn bir kavea da bltmistir artık. Kiirt mıllivptci]i»ini valraz kppHi ckarlan icin !=tismar eden İran da ^on rinvranisıvla bir ıhanet rw>İ2P<;inin aitına imza'inı stmıstır Petro] ihraf pdpn ••ilk°lprirı Ppznvir'rîp \anfık!an ro'> laitı sîrfîinds trnn Sflhı ile Trsk rVvrim Kom'ita Konsevi Varliîmcısı ^arldam H'i^p^in ara^'rri^ varılp.n enni«birli2İ ve d^h.ı sonra Tahran'da vanılsn Trakîran e"r;'<:'np1prinHp c w r m i ! v ı n ı kpprii varanna cö'ümleyen t r a i . isfpŞinin helii bir böliim'lrıü elde ettifi içm yıllardır sırf kenr'i ç'kan icin dp^'p^'p^' 5 ! Bs r ?ani ve adRmlarını voklnŞa i'mi'stir flpriri bir reiimp eecir). '«;tikrsn ss°Iavnn Irsk. başV'filan tprafanrinn iTiskırh'an Kiir*!?re karsı açık hir üstünlük ka7anmıstır. Ve trar.'ın davranısı kazamlma^ı nlsrak dısı olan bir kavpanın son nmııtlinnı da a!'O gnfnrmüstiir. Belki de b>r çok kisinin artık kpndisinin ve bilvü5<; ARD'nin çıkarlan için öimelerini engellemiştir. Bu da baska bir bakı? ABD gözden çıkarttı Bu aıada Schlesinger. ılsır.ç bir açıklama daha yaparak yıtiril mekte olan bölgelerin ekonomik açıdan o denli önemli olmadığını söylemiş ve Güney Vietnam'ın esas z«n?inliginin Mekong Deltası ve çevreside oluştugunu belirtmiştir. Pirinç üretiminin yapıldığı Mekong deltası ile Saygon'un civannın büylik önem taşıdığını belirten ABD Savunma Bakanı. bu bölgenin tutulması halinde ülkenin ekonomik bakımdan daha önceye oranla daha yaşanabüır bir nitelık kazanacağını öne sürmüşlür. Gözlemciler Schlesinger'in bu sözlerıni. ABD'nin Ulusal Kuruluş Ku\vetlerinin kontrolüne geçen bölgeleri gözden çıkardığı yolunda değer'.»ndirmpk*edirler. Yunanistan Yunanis'an'a gelince. bir 7amanlar burada fasist bir reiim kurdurtan Amerika. sonıınria bu ülkev» de ıhanet etmıstir Kendisinin basa setirttiti ca? dısı albaylann Yunanis'an'ı Kıbns darbe^ı nedpniyle bir cer,i* küçük savaşa sokms'an fain'inda binlerce Rıın ve Yıman Kıbn«''a ha\i>tlannı '•''•irmKlerdir Tiirkler de karsı tarafa orar.la cok düsiik savıria da olsa kayıolar vermişlprdir. Amerikancı Yunan cuntasının davranısı yüzünden. Ama Tüıkiye savas alanmdan galip çıkmıstır ve şimdı Kıbrıs'ta taraf olduğu andlaşmalara davanaraV: eski 7nrbalıklara vol açmayacak bir çözüm istemektedir. ABD de Tiirkiye'nin bu savaş sonunda Yunanistan'a oranla daha etkili olabilece*in'. iyice anlayınca. TürkiveM. Yunanistan'a tercib eder b;r tıınıma girmiştir. Hem komşıı ülkeve fasızm) eetırmis. hem Kıbns savaşının çıkmasma dolavlı da olsa neden olmus sonra da kendisi rÜ7iinden bu nok'ava selmis bulurmn Yuna nistan'ı yüzüstü bırakmıştır. Aynı hıtumıı .Sovvetler Birliği de Güvenük Knnseyi toülantılan sırasmda göstermiştir. Frankiurter Allgemeine'nin yorumu: "ABD, Vietnam ve Kamboçya'dâki tüm etkinliğini yitirmek üzere...,, (Dif Haberler Serrlsi) Federal Almanyada yayınüanan Frankfurter Allgemeine gazetesinde, Amerika'nm Çinhindi'nde çeyrek asır önce başlayan ve bugüne dek süren müdahalesi incelenmektedir. Yazıda, ABD nin Güneydoğıı Asya'daki tam etkinliğinin kısa süre sonra son bulacağı belirtilmektedir. Bu incelemenin bir özetini aşağıda bulacaksınız: «Amerika'nm Çinhindi'ne müdahalesi, sona ermeğe yaklaşmış bir görunüm içindedir. Bu müdahale ilk kez, Başkan Truman'ın çeyrek asır önce aldığı bir kararla başlamıstı. O yıllarda Vietnam'da Ho Şi Minh, Fransız sömürgecilerine karşı ulusal kurtuluş savaşı vermekteydi. Truman, bu savaşta Fransa'yı destekleme kararı aldı. Başkan Truman'ln bu kararını, 1954 yılında CIA'nın giz'.i operasyonlan, Başkan Eisenhower ve Kennedy'nin her geçen gün artan taahhütleri izledi. Daha sonra Başkan Johnson tarafından başlatılan; Nixon tarafından sonuçlandırılan; hiç bir zaman üzerinde açıklama yapılmaya gerek görülmemiş, c.lanaklar çerçevesinde gizlenmiş, sekiz yıl süren savaş devreye girdi. Ve bu savaş, ateşkes antlasmasından sonra da son bulmadı. Sonuç: Başkan Tiyö ve Say. gon'un varlıklarını sürdürebilme şanslan, hızlı bir tempo içinde azaldî. 1970 yılına dek, Batı basınının manşetlerini işşal etmemiş, barışçı ve tarafsız bir ülke olan Kamboçya'da da çarpışmalar başlariı. Ve b'Jgün Kızıl Khmer birlikleri (Kamboçya Ulusal Kurtuluş Kuvvet leri), hemen hemen iktidarı ele geçirmiş durumrialar. Çinhindi Amerikalılar için, 1973 yılında aniden ikinci plana itıiiverdi. Artık Amerikalılar gözlerınj başka taraflara dikmişlerdi. Savaşı sürekli olarak, kendilerinin saptadıgı belirli sınırlar içinde sürdürmek yoluna gittiler. Eğer Amerikalılar ülkelerindeki üstün savaş tekniğinin tüm olanaklarını kullanmış olsalardı, savaşı kazanabılirler miydi? Amerikan yetkilileri, yeni bir dünya savaşının başlaaıası olasılığını, sürekli olarak gözönunde bulundurmuşlardır. Öte yandan Amerika'nm tüm olanaklarmı kullansa bıle gerek askeri, gerekse moral açıdan, Çlnhindi'ndekı halk savaşı nı yenilgiye uyratacak durumda olup olmadığı da, sık sık tartı şılmiş'ır. Bugün ıse Ameriha, Güneydo ğu Asya'da yimi beş yıldır süregelen tum etkinliğini yitirme'i üzere. Tiyö ve Saygon'un varlık larını sürdürebilme şanslan °iderek azalıyor. Kamboçya ise .ımerikalılar tarafından göz/en çıkanlmı^ durumda. ABD'nin eski Savunma Bakanı McNamara'mn hazırladığı Pentagon raporlanndan birinde. Amerikan Hükümeti'nin Çin Hindine müdahalede bulıınmasının nedenleri şöyle açıklanıyor: • Amerika'nm dünya kamuoyu önünde prestij kazanmak arzusu bu müdahaleyi yüzde 70 oranında. • Çin Halk Cumhuriyeti'nin Vietnam üzerinde etkın olma ola sılığı yüzde 20 oranında, • Vietnam halkının geleceğip.e karşı duyulan kuşku ise yalnızca jüzde 10 oranında etkıi.; miştir. Sihanuk Öte yandan Prens Norodom Sihanuk kendi kuvvetleriyle Pnom Pen'deki Lon Nol yönetimi arasında, Lon Nol dün başlayan denizaşırı gezisinden Kamboçya'ya dönmese dahi. hiç bir görüşme olmayacağını söyiemiştir. Prens Sihanuk Pekin'deki gazetecılere dağıttığı açıklamasmda, Lon Nol'ün Kamboçya'dan uyrılacağını bildiren Pnom Pende yapılan açıklamayı «Amedkan emperyalizminin» yeni bir siyasi manevrası olarak nitelendirmiş. ne kendi «Khmer Ulusal Birliği» Kraliyet hükümetinin ne de Khmer kızıl kuvvetlerinın hiçbir koşul altında Pnom Pen'deki raevcut hükümet ile uzlaşmaya yanaşmayacagım belircmiştir. KAMBOÇYA'DA DlRLM : Güneydo|H Aıya'daki bu ülke Tiirkiye'de durum B.ı şelişmeîer olurken Tiirkiye'de vamalı bohça e!bl bir çok partiden oluşan ve gene de parti gruplan olarak çnğunlugu sağlavamayan bir azınhk hükümeti ktırulmaktadır Süleyman Demirel 12 Mart darbesinin CİA tarafından düzenlendığinı çevrpsinde bııltınanlar tarafından ısrarla va\maktadır tlsinctir, CİA dan^manlarından Richard Harris de göriinüs olarak Tiirkive'de Süleyman Demirel'e karşı olan sagcj aydınlarla voğun ilişkiler sürdürmüştür. îster CİA Demirel'i 12 Mart'ta. düsürtmüş olsun, ister Harris. Demirel'in siyasal «muarızoı liberal sagcı aydınlarla ilişki kurmuş olsun. Demirel. ABD tarafından sevilmeyen. iktidarsız bir adamdır artık. Ve büyük bir olasılıkla ABD vöneticileri, Süleyman Demirel ve vandaşlarına da Vıetnam'daki gibi davranacaklardır. Eger Demirel. kişisel hırsmdan vazgeçmez ve çağ dışı uyeulamalara izin verirse Türkiye'yi çok koyu bir faşizme götürecek volları kolaylastınr. Bu davranıs hem kendisini ortadan kaldırır. hem de ABD'nin ekmeğine yağ sürer. ıs:a> dti'ın taratsız \e. bloklar dısı bir dıs politika izlivordu ; Uevlet Başkanı, Prens Sihanık t n ; . ABD'nin desteğinde General Lon Nol, bir darbeyle h« statüve son verdi; vr sonunda Nasıl olmuştu? Öte yandan. Kamboçya Devle: Başkanı Lon Nol, ailesi ve onbeş kişilik bir heyetle birlikte ABD' ye sığınmak üzere dün başkent Pnom Pen'den uçakla ayrılmıştır. ABD'ye sığınmadan önceki Lon Nolun ilk duragı Endonezya olmustur. General Lon Nol. 1970 yılında Pnom Pen'de ABD desteğindeki bir darbeyle Prens Sihanuk'u devirmişti. Prens Sihanuk'un Kamboçya'sı o tarthe dek bloklar dışı, taraîsız bir dış politika izlemekteydi. Güneydoğu Asya'daki gelişmeler sonunda ABD, Kamboçya'nın tarafsızhğına son veren bir darbeyi tümüyle desteklemistir. Ancak, daha sonra Pekin'e sığman Prens Sihanuk, Lon Nol rejimine karşı ulusal kurtuluş mücadelesini baslatmış ve geçtiğimlz haftalarda ülkenin tümüne yakın bir bölümünü denetimi altma almayı basarmıştır. ABD'ye M|ınmakta bnldn; ve geridc bıraktıtı tablo, resimde $örüldü|a fibiydi. Fransa, ttalva'dan yaptığı şarap ithalâtını 1 av süreyle durdurdu (Dış Haberler Servisi) PARİS Fransa, İtalya'dar yapmakta olduğu şarap ithalâtın. duıdurmuştur. Alınan bu kararla İlgil! olarak yapılan açıklsmada. şarap ıthalinin bir aylık süre için durdurulduŞtı ifade edilmekte ve ülked=ki şarap bolluguna karşı tedbir almması İçin, Avrupa Eko nomik Topluluğu yardıma çağnl ınaktadjr. Ancak Fransa'nııı aldığı bu karar, gerek Avrupa Ekonomik Topluluğu yetkilileri, geresse îtalyan Hükümeti tarafindan olumsuz karşılanmıştır. Yetkilüer Fransa'nın aldtŞı bu fcarann, yüriirlükteki AET yasalanna aykın olduğunu belirtmişlenür. İtalyan Hükümeti. Fransa'nm kararına flişkin açıklamasında, AET aracıhsıyla bu kararın ıptali irrin girişimlerde bulunacağını bildirmiştir. İtalyan Tanm Bakanı Marcora, bu konuda şunlan söylemiştin «Eger İtalva da aynı yolda bazı kararlar alacak olsa, bundjn zararlı çıkan ülkelerin başında Fransa ve orada tanmla uğraşan halk gelir. Eğer biz, Fransa'dan almakta olduğumuz süt, peynir ve et gibi maddelerin Uhalini durduracRk olursak, acaba Fransa'daki süt, peynir ve et üreticileri ne yaparlar?» VİETNAM HALKININ ULUSAL BAĞIMSIZLIK SAVAŞI TAM 117 YILDIR DURMAKSIZIN SÜRMEKTEDİR (Dı? Haberler Servisi) Vietnam'a yapılan ilk dış saldın, günümüzden 117 yıl öncesine rastlar. Vietnam halkı, 1858 yılından bu yana, önce sömürgeci güçlere. daha sonra emperyalist güçler ve onların işbirlikçisi rejimlere karşı örnek bir ulusal bağımsızlık mücadelesi vermiş ve vermektedir. Bu yüzyılı aşkın ulusal bağımsızlık mücadelesindekı önemli tarihler, şöyie sıralanabilir: 1858 Zengin doğal kaynaklar. kaııçuk ağaçları. pirinç ve kömür madeni. sömürgeci güçler için oldukça çekiciyd:. Bu nedenle Fransa, Vietnam'ı işgal etti. 18«3 Vietnam'da emperyaliz me karşı ilk ayaklanma başladı. Bu ayaklanma. yıllar geçtiVçe halkın bılinçlenmesine para'el olarak nitelik değiştirerek bugünlere ulaştı. 1922 Fransa'da yaşayan Ho Şi Minh. «Sömiirge Halkların:n Birliği» adlı örgütü kurarak, bu mücadelede etkin rol oynamağa başladı. 1941 Vietnam'ın bağımsızlığı içm mücadele eden bütün graplar birleşerek, «Vietnam Bağımsızhk Cephesi«ni kurdular. Ho Şi Minh'in liderliğınde kuruian bu örgüt, Batı basınına «Vietminh» adıyla geçmiştir. 1945 Mart İkinci Dünya Saraşı sırasmda Almanya'nın bojTinduruğu altına girmiş olan Fransa, Vietnam'ı Japonya'ya bırakmak zorıında kaldı. 1945 Ağustos: Vietnam halkı, ülkenin her yerinde sömürge VİETNAM HALKININ ÖNDERLERİNDEN HO Şİ MÎNH. 1922'DE FRANSA'DA YAŞARKEN «SÖMÜRGE HALKLARININ BİRLİĞİ» ADLI BÎR ÖRGÜTÜ KURARAK BAĞIMSIZLIK MÜCADELESİNE KATILMIŞTI. yönetimine karşı ayaklandı. Hanoi kenti düştü. 1945 2 Eyliil: Demokratik Vietnam Cumhuriyeti (Kuzey Vietnam) Ho Şi Minh'in başkanhğında kuruldu. 194fi Fransa, yeni Vietnam Cumhuriyetini resmen tanıdı. 1950 Gücü tükenmiş Avrupalı sömürgecilerin elinden bayrağı alan Amerika da devreye girerek. bu mücadelede yepyeni bir sayfa açtı. 1953 Fransız geneıali Navarre. Vietnam'a gelerel:. Anîerika'nın da yardımıyla. sonradan kendi adıyla anılacak <ı!an planı hazuianıağa başladı. Bu plan. Vietnam'ı ebedi olarak bir sömürge ve Amerikan ve Fransız emperyalistlerinin bir askeri üssü haline getirmeyi amaçlıyordu. Onsekiz ayda hazırlanan planın odak noktası ise. DienBien Fu idi. 1954 7 mayıs: Dien • Bien Fu'da, 55 gün süren çetin savaş, Vietnam halkının zaferiyle sonuçlandı. 1954 21 temmuz: Vietnam sorununun çözülmes: için Cenevre'de bir konferans toplandı. Bu konferans sonunda imzalanan anlaşma uyarınca, Vietnam iki yıl ific ıkıye bölünüyor, bu süre içinde her iki kesimde yapılacak genel seçimlerin ardmdan, güneyle. kuzeyin birleştirilmesi öngörülüyordu. Vietnam'daki mücadelenin bun dan sonraki dönemine. Güney : V ietnam Devlet Başkanı Diem ve Vietnam Ulusal Kurtuluş Kuvvetlerı'nin ağırlıklarım koymuş oldukları görülür. Diem. 1930'larda ortaya çıkar. Vietnam halkınm direnişlerinde. sömürgeci Fransızları destekler. Cenevre Konferar.sı'nın hemen ardından ise, Amerika taraiından kukla bir Devlet Başkam yapıiacak ve daha sonra yine Amerika tarafından iktidardan düşürülerek öldüıtülecekıir. 1956 Seçim zanıanı geldiğinde Diem Hükümeti. CIA'nın direktiflerıne uygun olarak, seçimlerin yapılmasırı engelledi. Ei«enho\ver bu davranışın nedenini söyle açıklamıştı: «S*çimler yapılacak olsaydı. Ho Şi Minh oyların en az % 80'ini alncfı » 1958 Ülkenin güney kesiminde karşı devrimci saldırılar başlamıçtı. Bu saldırıları bastırmak üzere, güneyde gizli gerilla örgütleri kurulmpğa başlad:. 1959 Amerika lle Ganev Vi ABD'NİN VİETNAM'DA DEVREYE GÎRİŞÎ 1950'YE RASTLAR; İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASINDA ARTIK GÜÇLERİ TÜKENEN AVRUPALI DEVLETLERİN YERİNÎ ABD ALIR. etnarr.'ın, Cenevre Andlaşması hükümlerini sürekli ihlâl etm« leri üzerine. V'ietnam'ın birleşmesi için hiçbir olanak kalmacığını gören Kuzey Vietnamhlar, «Vietnam Demokraîik Halk Cumhuriyeti.ni kurdular. 1961 Bu yıl. ABD cdanışmanlarının» giderek «askerlestiği», Amerika'nm Vietnam'da fiilen 58va?a başlamak üzere ha z'.rlıklarmı yoğunlaştırdığı dönemdir. 1960 Araiık: Güneydeki kar şı devrimci güçlere karşı bir süredir mücadele veren gerilla gruDİarı, halkın o"a katılmasıyla «Güney Vietııam Ulu=al Kurtuluş Cephesi»ni kurdular. Seçimlerin gerçekleşmesine, acıma.ız siyasal baskılara ve büyük sosyal dengesizliklere tepki olarak kujlan bu örgüt, kısa süre içmde halk arasında bü yük de^tek buldu Batıda Vietkong diye ad'andırılan Güney Vietnam Ulusal Kurtulu? Kuvvetleri, bu örgütün askerî kanadıdır. 1962 ABD, Vietnam'âaki as ker sayısını büyük ölçüde arttırdı ve Vietnam Demokratik Halk CuT'huriyeti'ni ıKuzey Vietncri, bombardıman «tnaeğe 1963 Diem öldürüldü. Vietnam d a meydana gelen iktidar değışıküklerinin ardmdan, ABD' nin saldınları da yoğunlaştı. ABD Cumhurbaşizam Kennedj" nin öldürülmesi üzerine iş başına gelen Johnson, Vietnam'daki «eylemleri» sürdüreceğlni açıkladı. 1963 Amerika. Vietnam'da bir süreden beri doğrudan doğruya savaşa katıldığmı. bir bıldıriyle dünya kamuoyuna ilân etti. 1964 Kuzey Vietnam'ın görüşme istemi. U Thar.t tarafından Dean Rusk'a iletildi. ABD Dışişlerı Bakanı, bu istemi reddetti. 1965 Kuzey Vietnam yetkilileri, görüşme istemlîrıni yinelediler. ABD Dışişleri Bakam, bu istemi yenıden reddetti. 19S6 Vietnam artık en kanlı dönemini yaşamağa Lıaşladı. Savaşan bütün güçler, artık var lannı yuklanr.ı ortaya koydular. 1967 Bu arada Güney Vietnam'da birkaç kez hükümet darbesi oldb sonunda Nguyen Van Tiyö, Güney Vietnam DevI?t Baskanhğfna getirildi. \**t Vietnam Ulıı«tftl Kurtuiut Kuvveüen'nin girigtiği <Teu saldırısı, Güney Vietnam ordusoınun ve Amerikalıların büyük ka yıplar vermesiyle sonuçlandı. Pa ris barış görüşmeleri için ilk girişimler başladı. 1969 Güney Vietnam Geçici Devrim Hükümeti kuruldu. ABD nin durumu hızla kötüleşmeğe başladı. 1969 Eylül: Ho Şi Minh öldü. 1970 1971 ve 1972 yıllarında da Vietnam savaşı yoğun olarak sürdü. Amerika bu savaşta, İkinci Dünya Savaşmda tüm ülkelerin kullandıklarından daha fazla bom ba kullandı. Ne var ki tüm çaba sma rağmen, ne güneydeki m ü cadeleyi kazandı. ne de Kuzey'in d' encini kırabildi. 1973 27 ocak: 1968 yılında baş layan Paris Barış Görüşmeleri so nuca bağlandı. Paris Barış Antlaş ması ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger. Kuzey Vietnam Polit büro üyesi Le Duc To, Saygon Yönetimi Dışişleri Bakanı ve Gü ney Vietnam Geçici Devrim Hükümeti Dışişleri Bakanı arasında imzalandı. Vietnam halkının bağımsızlık mücadelesinde en önemli belgelerden biri olan Paris Barış Antlaşması'nın hükümleri özetle çöyle s a p t a " d ı : 9 CenevTe Antlaşmı.3inın hükıirr.lerine sayjı gösterilmesi • Bölgede ateşin kesilmesi • Savaş esirlerinin iadesi • Ateşkesin sürekli uygulanması • Sayısı 23700 olan Amerikan askerlerinin iki ay içinde Vietnam'ı terketmeleri • Ulusîararası bir Konferansın toplanması. Militanlar öte yandan Fransız üreticilerine bağh militanlar, Sete limam çevreşindeki sokak başlannda nöbet beklemektedirler. ttalya'dan gelen Cinzanolar. kamyonlarla buradan. di§er Fransız kentlerine dagılmaktadır. Kamyonlara hücum eden militanlar. 15 bin galon İtalyan şarabını sokaklara dökmüşlerdir. Ayrıca yollara barikatlar kurularak, şarap \tiklü kamyonların Beçmesi engellenmiş, şarap yiiklü 12 gpmi ise daha !i"i"iq ^naşmadan peri çe"rilmiştir. Fransa'da üretilen şarap. son on yıl içinde, her yıl için ortalama olarak •• 4 oranında artış ' göstermiştir. Buna karşılık sarap tüketirri, yine bu nn yıl tçü'.de ancak °o 1 oranında artmıştır.