Katalog

rtakpazar ülkelerinin Batı BD'nin Avrupalı ümensuyuna petrol bunalımının ergeçen ABD'ye karşı ün dahaçok teslimiyetçi bir politikaya ırdığı yol açtığını kabul ildiriliyor etmiyorlar liderler, S IIABERLER SKRVİSİ) t yonetinıi, Amenka ile ;azar ülkeleri arasındaki ıelerin bir ö!c,üde sona Tien hoşnut olmakla bırlikDİuluk üyesi ülkelerm kenuarmdaki ilişküerin daha çienmesini istemektediı. A an yetkilüere şöre, Or;akülkeleri çeşitli konularaa aynhklanna sahıp uıiluuıdırlar. Oysa hıç riegüse oet reten ülkeler kadar bırîı'.c ie hareket e'.meyi ogrenmer. •ahk ECONOMIST Cergisı a ilışkm şunları yazıyor: seye rağmen Ameııka :1e Avrupa ülkeleri aıa^ndrski erin uittikçe clü?e':mekte oV.'ashinjton siyasal çevıte şevinç uyandırmaktadır. Arap Israil sav&şını izdönemde ortaya çskan sıar Batı Avıupa ülkelermde ar.ik havası yaratmış ve A:a Batı Avrupa ilıskılennı ?mifti. Cunta artıklarından temizlenemeyen orduda huzursuzluk artıyor Harb Okulundaki bir gösteride öğrencilerin «Yaşasın 21 Nisan» diye bağırdıkları söyleniyor. Atina'nın Kıbrıs'ta gerilemes^ «Siviller emanetimize ihanet ediyorlar» iddialarma yol açtı. Yunan Ordusunda kıpırdanmalar var ORDUDA YENİ CUNTALARIN KURULUP KURULMADIĞI TAM OLARAK TESPİT EDİLEMİYOR; KAMUOYTJNDA CUNTALARA İLİŞKÎM SÖYLENTİLER YUKAN KARİKATÜRÜ (DIŞ HABERLER SERVİSt) İııgiltere'de yayınlanan libe ral eeilimli »THE «VARDIA.N» sazetesi. Vunan ordusu içindeki jfelişmelerle ilçili bir vazısında. Kar3manlis°in faşîst cunta artıklarını tünıüv)e temizlemevi baNaramadığını hildirmektedir. Ordu k;indeki kıpırdanmaların iizellikle M>II zamanlarda »rttifi öne .siiıülen vazıda. Karamanlis vı.netiminin Kıbrı.s'ı kurlara mamasının bu voldaki Bfli'Şnıelere hız serıliği helirtilmis lir. Vazıyı okurlarımıza iizetle ATİNA Yunanistan'da Üçün cü Ordıınun eski komı.tar.ı General Davos. cuntanın Kıbns'ta yaptırttığı Makarıos üîeyhtan darbevi izliyen günlerde meyâana gelen celişmelerden sonra bir arkadaşına yazdı*ı mektupta. cunramn politıkas:nı savunuyor ve Kıbrıs'ta vapılması gprekli tek şeyin yapıldığını bıldirıyordu. O tarihlerde Atina bnlje k o mutanı olan General Gratsios ise. baskentteki dip'.oma'ık kokteyllerde zafer kazanmış bir kumandan gibi doiaşıyor ve Kıbns sorununun bir darbeyle çözümlendığinı ılân edıyord'J. Her iki general de eskf yönetimın iîeri gelen destekleyicileri arasırdavdılar. Bumı Ytınanis; tan'ın şimdiki v metıcileri de bilmektedirler, Buna rağmen Genera! Gratsıos ile G^neral Davos'u görevlerinden uzaklaştırmamışlar. tam tersine terfi ertırmişlerdir. Bugün General Davos ordunun basına setinlmiştir. General Gratsıos ise Üçüncü Ordunun komutanlıgına atanmıştır. yeni bir Cuntanm bultıniuîıiTiu ve bu Cuntanın narekete jeçrnek için uygun zamam beklediğini ıleri sürmekiedirler. Bu iddiaların dolruluk payian hakkında kesin bir şey söylemefc oianaksızdır. Ancak Yunanıs'an" ın yedi yıl süren bir dista yöneriminden sonra. bir anda demokrasiye kavustuğunu iddia etm?k de olanaksızdır. Devrik Cunta do neminde Yunan ordusu ıçmdeki tienıokratiar görfvlerinden uza.?laştırılmışlardı. Bunlann yerine otoriter yrı.etim taraftarlan seTirilmiş ve rejime bağlılıklarmın devam: için gerekli tedbırler de alınmışı. ma çabalarınl kolayîaşnracaK r.iteliktedir. Avrupa Bıriiği fikrine yakınl^k duyan Brand:. Pompidou gi'oi liderler sahneden çekilmişlerdir. Amerika'ya karşı Arap ülkeıerim savunan eski Fran<ız DışıMen Bakam Mirhel Jobert, Inuıi'ere' yi Orîakpazar'a iten Ed.vaıd Heath etkinüklerin: yitırmış'.erdir. Bugün iktidarda bulunan Harold vrilscın. Valery Gıscard d'Estaing ve Helınut Schmidt îarkh kışiliklere sahıp politikacılardır. Bu yen: liderler Ortakpazar'ı ls.zla önems#memek;e, olayiara leğ:şik bir aı,ıdan bakmakiadırlar. D'Estaing, VVilson ve Schmidt gibi liderler ABD'ye daha dönük bir politikadan yanalar Temizliğe rağmen Karamanlis yönctimi ordu içinde bir ölçüde temizlik yapmış ol makla birlikte, ordunun demokratlastırılması hedefine ula?;ldığ« nı sö'ylemek mümkün değildir. Cunta doneminin üeri gelen PUbaylan bugün de kilit noktalart mııhafaza ermekte ve orduyu kor.trol etmektedırler. Bunların yeni bir cunta kurup kurmadıkla rı belli değildir sma, kendi seleceklerine fazla güvenle tiakmadtkları için. tetikte bekledikleri de bir gerçektir. YAYGINLAŞİYOR :ün petrol bunaiımımn öa yle bu ıuşküerin düzelıneğs iışı ve daha açık şekilde >:koymak acrekirse. Biıiı Avnm Amerika'nın d.imen JU Sirdiği göriılmektedır. ı Avrupa gözlemcıler, pet>unf>lımının te«limıyetçı öir ka yarartığı görüşunde cledır. Bur.lara gore, pelrol bu u tek yanlı bir yakuılaırsH . iki yanlı bir yakınla»ına vaıştır. Ba.şka bir deyışle petlunalımı n?deniyle Ban Av•Ukeleri Amerika'nın dtimen ıa Etrmış değilierdır. Yakına gereğini iki taraf da duyve Amerika üe Batı Avrupa eri tekrar bırbirlerine i'.ilrini görmüşlerdir. Moskova ve Pekin, iki ülke arasındaki 25 yıllık antlaşmayı feshe yanaşmıyorlar (Dl!« HABERLER SERVtSI) Sovyer ve Çın Hs!k Cumhuriyeti ye"k'.lileri. bundan yirmi beş yıl once Moskova da Stalin ile Mao ÇeTung rarafındr.r. imzalanan Sovyet • Çm ant!aşma.«ınm yıldonümünü. gene bürtik b.r sessizliğe gomülerek geç:}tirmiş bulunuyoriar. Anlaşmamn ımzalandıgı günleri hatırlayanlirın bugüne kalan anıları srasmda, iki dev komünist ülken;n bu antlaşmayı ıkı 8y süren çahşmalardan sonra imznlamiş olmaları başta gelmektedır. Gene o günlerı hatırhyaniar, iki dev komünist ülke arasmda vanian antlaşmanvn Banlı ülkelerde nasıl yankılar uyandırdığır.ı da unutmuş degilier. İnjiiliz Guardian gazetesi bu konuda şun'.arı yazmaktadır: Sözü geçen amiaşnia hâlâ yüriirltiktedir. Antlasmanm hükümlerine sore. ımzaUnışmdan sonraki 30 yıi için yüıürlükte kalmaga da de\'am edecektir. Buna karşılık taraflardan biri bir yıl o^peden haber vermek şartiy'.a bu antlaşmayı feshedebilir. Şmdilık Moskova veya Pekin'in bu antlasmajT feshetmek nıyetinde oldugunu gösteren ışsretlere ras'lanmamaktadır. Bir Sovyeî yetkıüsi bu konuda şunları söylüyor: «Sovyet Çin antUşması gereğ'.nce, bir emperyal:st savaşır. patlak vermesi halınde. iki ülke de birbir'er.nin yardımına koşma yükünılülüğü altına girmişlerdir. Son yıllarda ıse Sovyet Çin ilişkıleri bozulmuştur. Gene de Çinlı'.ere sunu öneriyoru/: Suvu fszla kjrletmeyın. çünkü bir gur. içınek :çin kirlettığmiz suya muhtaç olab'.lirsiniz.ü Çinlilerin :se bu önerıye 5?reken önemi verecekleri kuşku.udur. Sınırlanr.in öresınde bekleyen 1 milyonluk Sovyet ordusuna karşı kendi güven:.k>rini sağ'.amak ger^ğini duyan Çir.lıler, artık b&şki, kuyuların suyunu ;ı,mekteaiıler. Sovyet Çin antlaşmasının yıldönümünde Pekın gazetelermden binnde yayımlanan bir yaz: ıse köprülerin alnndan çok su akığmı yeteri kadar göstermektedır. Ga?etenin bu yazısın&i. iki ülke arasmda yırmi beş yıl önce imzp.h.nan antlaşmanın sözü b'.le ediimenııs. buna karşılık Sovyetler Birlısine yöneltilen ağır bir eleştıride, Moskova dünyanın bir numarah ıstismar merkezı olarak gösterılmişnr. Kıbrıs Kıbns bur.ahmının etkileri de Yunan demokrasisinin geleceği için inişli çıkıslı bir yol izlemiîtir. Başlangıçta Türk harekâtı cuntanın devrilmeî'.ne yol eçmı.'!, ancak Karamanlis yönetimi çok kişinin beklediği fekilde Kıbns'ı kurtaramaymca, ordu içinde sivil yönetime karşı olanlann sayısı art m?.ğa başlamiftır. Buçün bazı ?ubayların. «Sivil politikacılar ken dilerine verilen emanete ihanet ediyorlar. Biz onlara iktidarı ver rîik. Onlsr i?e bunu gerektiği çekilde kullanamıyorlar» deuikleri bildirilmektedir. Averof ne diyor? Yunan Savunma Bakar.ı Averof ise bir süre önce yaptıeı bir konuşmada General Davo?'u övmüş ve «Hükünıet olarak General Davos'a hüyük güvenirnu var. Orduyu başarılı şeküde yör.etebılecek yetenekli korr.utan laıımızdan biridir kendisi. Bir gün gcrekir de savaşa girecek clur?ak, General Davos Yunan orcfüsunu bu savaştan zaferle çıkarmrısını bilecektir» demijtir. Yunan kamuoyu ise ülkenin busiınkü yöneticilerinin ordu ve kumutanlar hakkındaki gorüşlerinı benimsememektedir. Merkez Birlığı Parüsinin 10 mil Iflvekili General Davos'u adaleii en»ellemekle suçlamakta ve kendisinin. 1973 yılında Atina'» riuki Politeknik öğrencilerinın başlaUıkları ayaktanma harekef.nin bastınlmasında rolü olriıığunu ıdriia etmektedırler. Merkez Birliği Partisı milletvekıi'.erire gore General Davos o olavlarla ilsih soruşturmayı yü ru'mekte olan savcılara güçliik çıkartmakta ve gerçesin ortaya çıkmasını enşe'lemekiedir. jssinger'in baskısı ıerika ile Batı Avrupa ulkelerasındaki bu yakınia.şma^ın ırünleri de alınmışur. OrneUluslararası Para Fonu büniçinde 6 milyar dolarlık bir odolar fonu yaratümıştır. un dışında Henry Kissınger e baskısıyla, petrolle ılgıli ok, 25 milyar dolarlık bir «B^rfonıı» kurulması konusunda i> birliğine varılmışur. ı arada daha pratık bazı solar üzerinde de durulrnakıa bu sorunlara çöziim yollan ımaktadır. Bu sorunlann bala gelenler şöyle sıralanabilir: < »trol ve diğer enerji kaynak j nın bulunması konusunda sıkı ] rligi, Ortakpazar ülkeleri araia köklü bir kaynaşmanm sağ nası, Ortakpazar ülkelerinin ıcatlarmm arttırılması. bu ülîrdeki yabancı işçilerin istihnına devam edilmesinin sagması. Amerika . Batı Avrapa kilerinin kapsammın genişlenesi. lu hedeflere ulaşılabilir mi? leçmışe kıyasia şartların şimdaha olgunlaştığı söylenebilır. U Avrupa ülkelerinde görülen er değişiklikleri, Amerika ile tı Avrupa arasındaki yakınlaş Gençliğin eski alışkanlıklarından sıyrıldığı bıldiriliyor tsveçli Maocular, smokinli yemek vermişler HABERÎ VEREN AMERİKAN GAZETESİ. ISVEÇ'Lİ MAOCULARA <.REVİZYONİST GÖZÜYLE BAKILMASININ BİK BÜYÜK HATA OLACAĞINI ÖNE SÜRÜYOR. (DIS HABERLER SERVİSt) tnternational Herald Tribune jraıetcsi, tsveç'te jfnçlik arasındaki veni eğilimlere ilişkin şu habrri verivor: STOCKHOLM îsveç için «Dünyanm önünde giden ülke»» deyimini kuüanmak abartnıa sa ( yılmamalıdır. B.ıgün bir çok Batıh ülkeyi etkisi altına alan akım j lar daha yıllar önce İsveç'te pat, lak vermişti. Kadın ozgürlügü. j seks devrimi gibi hareketlerin ana yurdımun İsveç oldııgu ha tırlatılmalıciır. Îsveç toplumunun dinamizmine bakıp, bu ülkenin gençliği hak kında yanlış bazı düşüncelere kipılmak mümkündür. Oysa tahminlerin tersine. İsveçli gençler oldukça tutucudurlar. Bu. onlarm. yenilikleri benimsemelerini engelliyen bir etken degildir. Ör negin İsveçli Maoculann bu yıl yaptıkları yıllık yemekli toplantılara smokin ve papyonla katılma'ıarı ve davetlileıe de bu zoMinlıığu "koymalan haklarında yeterli bir fikir verebiîir. Uyuştunıcu madde kullananîarın sayısı ise inanılmaz bir hızla azalmaktadır. İsveçli gençler arasındaki bu eğilim gifikçe güç kazanmaktadır. Gençler için daha sağa kayivorlar demek hata olur. Tam İ»veçJi bir kız kuıulu ddztn nasıl dejiş'.iriliı? tersine Îsveç gençliği her türlü yeniliği koiaj'ca benimsemekte ve toplum hayatmı olumlu yönde etk'.liyecek deneyleri sa\aınmağa devam etmektedir. Değişiklık sadece yöntemlerde göstermektedir kendini. Bir topUııuu degiştirnıek ve ileriye götürmek için saç ve sakal uzatmanın, uyuşturucu madde kullanarak protesto yöntemierine başvoırmanın ve kendi kendini toplumun dışına iterek bir çeşit uparya» hayatı yaşamanın gerekli olmadığı anlaşılmış tır tsveçli gençler tarafından. Bu nedenle smokin ve papyonla yemekli toplantılar düzertliyen İsveçli Maoculara revızyonist gözüyle bakmak hataların en büyüğü olur. Tutuklanması 13 kişinin ölümüne yol açan imam sonunda serbest bırakıldı YENt DELHt Bundan iki hafta önce tutuklanması taraitarlannm gösterilerine ve bu gösteriler sırasında 13 kişinin ölümüne yol açan Müslüman Lider Seyid Abdullah. Buharı. dün kefaletle serbest bırakılmıştır. Yeni Delhi Büyük Camil îmamı Abdullah Buhari, ayaklanm* ve saldmyla suçlanmaktadır. İmamm tutuklandığı 2 şubat günü Yeni Delhi'de yıllardır görülmemiş olaylsr çıkmtş, îmarmn taraftarlan bir polıs karakoluna saldırmtş. dükkânlan ve ta?ıtları ateşe vermişlerdir. Karışiklıklarda 10 kişi ölrr.üş, 1Ü0 kişi de varaîanmıştır. 16. yüzyıldan kalma cami yakınında cuma günü düzenlenen bir başka gösteri sırasında ateşe veriien dükkânlarda üç kişi yanarak ölmüştür. Bu gösterilerde de 50 kişi yaralanmıs ve başkentte sokağa çıkma yasağt ilân edilmiştir. Y'asak halen yürürlüktedir. îmam, taraftarlanyla caminin yönetimiyle ilgili vakfın bir toplantısını dağıtmaya teşebbüs cttiği için tutuklanmıştı. (a.».) Orduda durum Bu aıada Y'inan Ordusu içinde bazı kipırdanmalar oldııgu da haber verilmektedir. Karamanhs'in panisıne baglı bir mületvekili, Yunan Harb Okulu ögrencılerinin kısa bir süre önc« şösteri yapııklannı ve «Yaşasın 21 Nisan» dıye bağııdıklarıra nçıklamıştır. Bilindiği gibi devnk Cunta dar'oeyi bu tari'nte yapmış ve iktidarı ele geçirmişti. Aynı millervekili bazı kışlalarda hâlâ Cuntanın sembollerınin 3.sılı olduğunu ve bunların kaldırılma>ına askerlerin izin vermediklerini de açıklamıştır. Gene Karamanlis'in partisine bağlı bazı milletvekilleri, ordu içinde Batı Alman istihbarat örgütü yetkilerini kötüye kullanmakla bir kez daha suçlandı <DIŞ HABERLER SF.RVİSİ) BONN Batı Almanya lstiharat Örgütü, Amerika'daki bensri CIA gİDİ jTirt içi casusluk laliyetlerinde bulunmak ve yetilerini kötüye kullanmakla suçmmış, kısa adı BND olan örgüt akkında rapor hazırlıyan bir arlamento komitesi, örgütün aaliyetlerinin sıkı şekilde konto! altına alınmasın: önermiştir. Parlomento Komitesi taraünlan hazırlanan rapora göre, BND irgütü Batı Almanya'da en az 112 )olitikacı ve işadamı hakkında :asusluk faaliyetleri yürütmüş. )U arada Sosyal Demokrat Par'i ıakkmda sürekli şekilde bilgi :oplamağa ahşmıştır. Gene raporda açıklandığına şöre, BND'nin eski başkanı Heneral Reinhard Gehlen, örgütü kendi amaçları için kullanmaktan çekinmemiştiı. General Gehlen çoğu zaman topladığı bilgileri kendi merakını tatmin için derlemiş ve pek çok kişi hakkında dosyalar tutulmasım emretmiştir. General Gehleıı'in haKlannda dosva tuttugu kişiler arasmda I eski Cumhurbaşkanı Gustav Heinemann, eski Başbakanlardan Ludwig Erhard, Kurt Kiesmger ve Wı!ly Brandt da bulunmaktadır. Bu arada Krupp Genel Müdürlennden Berthoit Beitz, Viyana'daki Musevi Belgeler Merkezi Başkam Sımon VVıesenthal hakkında da dosyalar rutulduğu SBptannuştır. MOTOR İTHALATI İÇİN HARCANAN PARAYLA İKİ TANE 6o BİN KAPASİTELİ FABRİKA KURMAK MÜMKÜN Her gün 3 milyon liralık dizel motoıu ithal ediliyor; Bu yıl ithalata 1,5 milyar lira harcanacak maliyet yönünden pahalı, tekno loji yönünden ise montaj hüvıyetinde görerek olumsuz karşıla nr.ştır. Bu dosya da böylece kapan.Tiıştır. Motor sanayıin kurulamaması nın bilânçüsunu Sanayi ve Teknolojı Bakunhğmdan bir yetkili den dinleyeiim: «Şu anda günde üç milyon lira lık dizel motoru ithal edilmekte dir. Ancak gün geçtikçe motor tale'oinin anacağı hesaplanm'şt:r. Bundan dolayı da. lHTö yı'.ın da 1.2 ile 1.5 milyar Ural.k motor ithali öngorüimüştür.» Myrdal'ın çağrısı MKKKden ahnan bilgiye giire ise. ithalaıa hurranan villık. paİsveçli radikal yazar Jan Myr rj. ile iki tane tJo bin kapasiteli dal, bir süre önce verdiği bir fabrika kurmak münıkündü:'. demeçte uraocıı gençlere sesleni Ancuk böyle soıiuçlaıa da pek yor ve kendilerine bazı geıçek kolay sel:nmemektedir. leri hatırlatıyordu. Myrdal şunla İ.şte son birkaç örnek daha. rı söylüyordu: 1^72 pıogramı gereğinoe. «Saçlarınızı uzatıyor ve değiMKEK bir dişli kutular ön pıo şik şeyler giyerek kendinizi topjesi hazırlarmş vc DPT'ye sunlunıtın diğer katlanr.dan ayırmamuştur. On proje aslında Dl'T ğa çah«ıyorsunuz. Bu tınamunuz îariitfındatı olumlu kaışılanmışla görüşlerinizi toplunıa kabul tır. Ancak projenin gerçekleştie^tirebüeceginiz: sanmıvorum. rümesi için MKEK'ya Üçüncü Unutmamamz gereken şey, İsBeş Yıllık Kalkınma Planı geveç toplumunun refah tophımu reğince, üzerinde durulan şirke aşamasmı bile geride bırakmış tin kurulması ve kesin pro.je\ı olmasıdır. Radikal görüşlere sa ! bu şirketin hazırlaır.aşı DPT'ce hip olabilir ve bunu topluma kabildirilmiştir. MKEK 1373 yıhn da böyle bir proje getirmiştir. bul ettirebilirsiniz. Ancak bıınun Fakat ilkine goıe. arada fark için topluma saygılı olmanız gev&ıdır. DPT'nin istedıği şiıket rekir.» kurulmamıştır. Tersine Sanayi B.ı arada. îsveçli gençler araBakanlığı koordinatörlüğünde smda daha yaygm o'.an bir geliş meye de dcğınmek yerinde olur. MKEK'nin yüzde 33 dolaymdakı hissesiyls bazı özel kesim firına Son yıllarda kendilerine çeşıtli lan ve yabancı firmalarla oıtak deneyler uygulamış olan İsveçli laşa bir yeni ön proje hazırlangençier. artık daha klâsik bir yamıştıı. l^PT bu projeyi kapsam şam şekline dönme eğilimi gösyönünden plan ilkelerüıe aykırı, termektedırler. Motor sanayiinde kuralsız oyunlar YALÇIN DOĞAN Ancak motor sanayii dosyası kupKnmanııştır. Simdi piyasada yabancı fiıınalar vaıdır. Bir de kendi ölçüleri îçinde kuralmuş bulunan. amu kapasitelerini artırmak isteyeıı özel firmaîar var dır. Bu gelişmeleri yakından izleyer. dünya ölçüsünde ünlü bir firma yıida j) bin motor, 15 bin kamyon ve askerı kamyon üreten bir fabrika kurmak için baş vurmuştur. Bu konuda DPT'den olumlu ya da olumsuz bir karar çıkmamıştır. Fakat istem Sana yi Bakanlığınca geri çevrilmiştır. Gerekçede «Türkive'de zaten 22 fırma var. 23. ye serek yok» deniİ3i:şt.ir. Yabancı fiıma daha sonra İrar/dan teklif almış ve orada sirişimde bulunrnuş'ur. Gelijmeleri izleyen, yurt için de faaliyet gostermekte olan ya bancı firmaîar da vardır. Bunlardan merkezi İzmir'deki bir yabancı fırma kapasitesini geniş letmek ister.iiştir. Sözü geçen firma y:lda İ bin motor üretU mekteâir. Çiit vardiyada 2ü bine çıkaımak çabasır>dadır. Aynca 15 bin Tonlıık da bir dökümhane kurmayı planlaınaktad.r. Ticaret Bakanlığında bir y:l bekleyen proje iç*n biı karaıa varılamamıştır. Bunun nedeni bilinmemekle birlikte. bilinen bir gerçek vardır. Gerçi tek varriiyadan çtft vardiyaya çıkması. kapasite nin genişletilerek üretimin artması olumlu bir olaydır. Ancak, kapasite genişletilmesi Türkiye'nin maüyetıni arttırıraktadır. Cünkü o zaman lisans ve patent hakkı için ödenen döviz ka yıplan yüksek miktarlara ulajmaktadır. 1973 aralık ayında sermayesinin yüzde 45 i kamu kesimıne aıt olan bir fabrika kapasitesini ge nişletmek amacıyla Ticaret Bakanhğma bir proje göndermiştir. Fabrika halen 10 bin traktör olan kapasitesini 30 bin trak töre çıkaımak ve bu arada 30 binini ihraç edeceği 6u bin motorluk bir proje hazırlamıştır. Ticaret Bakanlığında bu proje bir yıl beklenıişiir. Hangi aşamada Bu katfar olaycian »onıa motor sanayii şu satırların okunduğu anrla hangt noktadadır?.. Bunu bir yetkiliden dinieyelim: «Yerlı bir firma olan ... şirketi kencii proıesinin kabulü için baskı yapıyfir. Çeşitli kurullardan proiesinin gerçeklesme«i itrin jji'işimlfrrie bulunuyor. An cak, bu arada ha/ı vahancı firmalan ve bunlann temsilcilerint de unutmamak gerek. Onlar da baskı yapıyorlar. Fakat bu pro .ielerden herhan; i birinin onaylanması ıç;n, yılda 60 bîn adet motor olarak belirîenen kapasite şartının resmen değiştirilmesi gerekmektedir. 6 bin, TürU kiye'nin lSHÜlerdeki talebi de gözönüne ahnarak hesaplanmış tır. Bu ilkenin d'eğistirilmesl bir polıtık karardır. Bövle bir politika kararıcı verecek olanlar Yüksek Planlama Kurulu üyeleri tle Bakanlar Kurulu'dur. İşte şu anda bütün bunlar tartışUmaktadır.Motor sanayiin kurulamaması aslında Türkıye'deki yerli firmaîar arasındaki rekabeti de bozmaktadır. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından bir ilşilı bunu şöyle açıklamaktad'.r: «1972 yılınrian önce her firmaya belli ve eşıt miktarda dövız tahsis edilmekteydi, moinr ithali için. Ancak 1972 vılınria bu ı!ke deîıstirildi. S'.mcfl her firmaya i5tedıŞi kadar cloviz veriliyor. Fakat bu Türkive'de^i motor sanayiinde çok önemll bir sonuç doğuruyor. O da, küçük firmaların gün geçtikçe rekabet gücünün azalmasıdır, Küçük firma daha az döviz talebinde bulunuyor. Diğerı daha yüksek miktarlarda motor ithal ettiği için, kiiçük olanın rekabet gücü azalıyor. Piyasada firma sayısı gıderek düşüyor ve birkaç firraamn motor piyasasına egemen olmasını, motor fiyatlarını istedişi yönıîe etkileyeb:lruesini saŞhyor.» İrili ufaklı yirmi küsur firmadan bugün pıyasaya egemen olan dört beş firmanm varlıgı isatistiklerle de kanıtlanmaktadır. tstatistiklerin kanltladığı bir başka gerçek daha vardır. Eldeki mevcut bilgilere göre, Türkiye'de 1974 vılında otomotiv sanayiinde dizel motoru ya« pan firmaların üretimi düşmü?tür. Pirmalara eöre veriien rakamlar. her firma tçin geçen yıldan daha düşüktür. Tale. bin yüksek olmasına ragmen, üretimin düşüklügü Avrupa'dakl ekonomik bunahma bağianmaktachr Yurt dısı Oretim düşüklüğü ithalâtı döşürmüş, bu da iç üretimm azalmasına yol açmıştır. Şirrırii gö/]erimİ77 ^Hİdıralım ve Yükspk Planlama Kurulu ile siiverıovu alamavan Bakanlar Kurulu'na çevireüm. Beklevel:m. B İ T T İ