Katalog

CUMHUSlm 7 Arılık 1971 KEH m KlH\u. K\H kiH KlHKiıııHİ,.. NÎlıN ı7<... NE VîMfK VAA. du6iÎN ^ ı'iKiMı'.MfZeMi HADİ!l,HAWAANAMlZA ÖZtNjNpf 6İ>Zl£ftİM ME VAfcJA l?u DÜMVADAVAA " ."» >»" DîYE ^İZELLf ÜİM.',., jMA OK t(| İ TARAF|MftftNuU6i«/ ABDULCANBAZ VATAN DEDİLER Talip APAYDIN 5 Slgarasınctan derin Mr duman çekti. Afzından bumnndan üfurdü. Ak sakallarınuı arasından duman çıkıyordu. Siz nerelısır.iz? Biz de Tacımlıyız. Hee bilirim. Sızin oraya gelmiş ellam. Öyle duyduk. Geldi ya, geldi. Mahmut basını önüne eğdi. Ne yapıyorlar? Kötü davranıyorlar mı? Düşman iyi davranjr mı emrni? Dün bir arkadasımızı öldürdüler. Yakalasalardı bizi de öldüreceklerdı. Kaçtık. Ihtıyarın gözlerı kocaman açıldı, Yaa, neden? Biz Kuvayimilliyeciyiz. Bizi aradılar. Evleri didik didik ettller. Vay hınzırlar vay. tyi ki kaçtınız. Sakın ellerine geçmeym. Geçmeyiz gayri, kurtulduk. Şimdi nereye gideceksiniz? Geride ordu hazırlamyor. Orduya katılacağız. İyi olur. Benım oğlum da gitti. Adı Hüseyin. Oralarda görürseniz selâm söyleyin. Allah hepinizin yardımcısı olsun. Amin. Fız de gidiyoruz işte çoluk çocuk. Bakalım nercde bir yer buluruz, başımızı nereye sokanz? Yollarda eşkiya var diyorlar. Bire birsey yaparlar mı bilmem. Ne yapaeaklar size? Çoluk çocuktan ne alacaklar? Kimbilir? Elde sütli bozuk çok. Gece sizi ardunızda görünce aklırruz çıktı. Yok canun, o kadar korkmayın. Yalnız siz degilsiniz giden. Millet hep göçüyor. Öyle he. Bizim köyden beş altı kaîile gitti. Benim hiç nlyetim yoktu. Bu yaştan sonra ölsem ne, kalsam ne... Emme hısım akraba doluştular başıma, <Etme Recep emmi, bizi götür. Herkes gitti, biz kaldık. Başımızda senden başka kimse yok. Bizi düsman eline koma...» Baktım düşündUm, ne edersin? Hepsi yakmımız. Başlarında erkek yok. Düştük yclla»».ç»r»siz. {Saljp ^ lım nereye kadar gıderiz. Akıl işi değil emme, başka ne edersin? Bebek tekrar aglamağa baslamıştı. Recep emmi dereye dogru baktı. Başım salladı. Torun, dedı. Bir hafta oldu doğalı. Sasmak bilmiyor baksana. Rezıllik.. Yere bakıştılar. Çok kötü günlere kaldık yeğen, çok... Ak sakalmı iki yana salladı. Yüzü ağlayacak gibiydi. Sigaramn kalan ucundan bir nefes çekti. Öyle emmi. Ama sabnn sonu selâmet derler. Sonu iyi olacak. iyi olacak mı, bilmem ki? Elbet olacak. Eli silâh tutanlar bir toplanalım da o zaman gör sen. Haniydi oğul, o günleri bir görsek. Benim HUseyin'e de dedim. düşmam memleketten sürüp çıkardığınız gün Allah sızl cennetlik edecek. Bunca gün yaşadım, böyle rezilliic görmedim ben. Onurumuz iki paralık oldu. Ben Galiçya'da savaştım, Balkan bozgununu gördüm. Bulgara esir düştüm. Emme oralar bizim değildi. Düşmanın böyle kendi toprağımıza gireceği akhmıza bile gelmezdi. Çok kötü şeymiş. Durumuz dineğimiz kalmadı. Allah seni inandırsın. gözüme bir dirhem uyku girmiyor. Şu çoluk çocuga bak, ne olacak bunların hali? Bizi bu duruma düşürenler Allahtan bulsunlar. Başka ne deyim? Hakhsın emmi. Hep öyleyiz. Ben de çoluk çocuğu birine kattım yOLladım. Anam da köyde kaldı. Emme dur bakalım, bu 1$ daha bitmedi. Ker yokuşun bir inişi var. Şimdi yokuştayız. Adını bağışla yeğen? Mahmut. Molla Mahmut derler. Hee. Belli zati okumuş adam oldugun. Allah bağışlasın. Böyle inançlı gidiyorsunuz ya, inşallah başarırsmız. Benim Hüseyin Ğ". böyleydi. Göreceksin baba diyerek gitti. Kaç kişiydüer? Bizim köyden sekiz on kişiydiler. üç klşi de Bardaklı'dan katılmış. Kimisi daha çocuk, askerliğini yapmadı. Emme bir gidiş gittiler, ne deyim sana... Allah yardım eder de iyi bir yüklenirseniz. sökersiniz bu gâvuru. Ben Yunan milletini bilirim. Hele süngü savaşına girdiniz nıi dayanamaz. AUr killahını kaçar. Molla Mahmud'un karayağız yüzü kasılmıştı. Dişlerini sıkıyordu. Emme bak yeğen, iyi bir düzene girmek gerek. Savaşta klm ne zaman. ne yapacağım bilecek. Bu da disiplinle olur. Savaş ka nşıklığa gelmez. O yürürken bu durursa olmaz. Onun için kuman danlar askeri zaptırap altına almalı. Biz Balkanda niye bozulduk biliyor musun? Subay subayı dinlemedi, asker askeri tanımadı. Kimse kimsenin sozünü tutmadı. O dedi böyle olacak, bu dedi îöyle olacak. Asker ortada şaşırdı kaldı. Gene öyle olursa. Benim korkum bu. Herkes yukarıdakini dinleyecek. Başıbozukluk olmayacak. 0 zaman başarırsınız işte. Haceli başını kaldırmıs Mahmuda bakıyordu. Uykusu birden eçıimıstı. Güneç epey yükselmışti. Öbürleri hâlâ uyuyordu. Mahmut dofruldu, Biz gidelim emmi. Yolu iyi bir tarif et. Alyon'a gitmek için en kısa yol nere? Biz buraları iyi bilmiyoruz. îhtiyar kolunu uzatıp gösterdi. Şurdan dogruca Hocaköj'üne çıkacaksımz yeğen. Bu yol oraya götürür sizi. Hoca köyünde kalmayın. Vurun geçin. Bu akşam Sincanh'yı tutun. Sincanlı'da kalırsınız. Yarın da Afyon'a ulaşırsınız. Dağlık yer emme en kısa yoldur. Peki, sağol. Hadi Allahaısmarladık. Güle gtile. Allah işinizi rastgetirsin. Gece gündüz duacıyız. Ha (rörelim sizi... Manr'jf arkadaçlannı ıırandîrdî. Çabult hazırianın, gidiyoruz, dedi. (DEVAMI VAR) Soroviç baskınından »onra, Sadettın daha bir süre eskı yaşayışmı sürdürdü. Bazı çarptsmalara tutuşmak zorunda kaldı. Daha bazı yeni kazalar çıktı eım den. Bu arada biri Florina <>bürü Vodin yolu üstünde iki büyük soygunu isleyenin o oldu*u söylenildı. Talihi yine her /amanki gıbı yardımcı gidiyor, yaralanmadan, ya da önemsiz yara larla gerisinde hiç bir iz oırakmadan sıyrüıyordu bu olaylardan. Yaşayışı belki de daha yıllarca böyle sürüp gidebillrdi. Ama 1912 ilk yazında komitacılann hiç işlememesi gereken hatayı o da işledi, aşık oldu. Bir öğİB sonrası Rudnik Gölü yakmlarında srlanıyordu. Ögle yemegini yedıkren sonra küçük bir tümsegin üzerinde yüzü koyun yere uzanmış, göi kıyısında bir agaçtan toplacîıgı yeşil eriklerini yiyordu. Her yanı ot ç:çek sanruştı. Hava güneşliydi. Tümsegin önünden Sarıgöl • Kayalar yolu geçıyordu. Kanında anlaşılmaz bir takım gıdıklanmalar duyuyor, yoldan ayıramıyordu gözlerini. Birini bekliyordu sanki. Yoldan bir iki köylü arabası ile tanıdıgı Goriçka beylerinden birinın faytonu geçti. ngilenmedi. Övje uzandığı yerde bir saat mi kaldı, iki saat mi anlayamadı, Sangöl yönünden gelen tek atlı bir araba göriindü. Beklediğinin gelen arabada olduğunu haber verdi içinden bir ses. Araba biraz yak laşmca yolculannı seçti. Orta yaşlı bir adam öne oturmuş arabayı sürüyordu. Yanında sekız on yaşlannda bir oglan vardı. Geride birinin yüzü peçeli, öbürtin açık iki kadm otumyordu. Peçelisi sürucünün kansı olacaktı, öbürüleri de kızı ile oglu. Araba biraz daha yaklaşır.ca çocuk ile kız arasında kardeş olduklannı hemen belli eden benzerligi gördü. Doğruldu. Tümsegin dik ınişinden aşağıya yürüdü. Adımlan m tam frenleyemedîgi için üç beş adım koşmak zorunda kaldı. Yolun kjyısında arabanm atı önilnde durabildi. Ürkütmüştü araba dakileri. Adam, tabancasına el attı. Ama kılıfından çekıp çıkarıncaya kadar, o sağ elindeki çıf fesini biraz havaya atıp yere düşerken kabzasmdan kavradı Par mağı tetikte adama doSrulttu. Kadınla kızın korkulannı, çocuğun ağlayacak gibi olduğunu görünce. rengi uçan adama: Oynama onunla, dedi. Bırak yerine. Çiftesini aşağıya tndirdi. Sol elindeki eriklerden birini ağzına attı. Geri kalanlan çocuğa uzattı: Al bakalım, korkma.. Çocuk cam erik istediği lçin degil, ona karşı gelemiyeceği için aldı eriklert. Adamm namusuna düşkün bir aile babasınuı kaygılan kuçkulan ile karma kanşıktı yüzü. Tabancasını bırakmış dlzginleri iki eliyle kavramıstı. Ellerinin tlt remesini gizleyemiyordu. Yiirek dir« bir }»T Sadettinin kıza takıldı gözleri. Kızın açık yeşil gözleri, beyaz teni, dudaklannın yüzünün gü zelliği karşısmda soluğu kesilir gibi oldu. O yaşa kadar yürek diye bir şey taşıdığırun farkında bile değildi, gögsunde, bir gün olsun vuruşlarını duymamıştı. O tasasız yüreginin vuruşlarını ilk kez duydu. Öylesine hızlanmıştı ki... Beygıre yol verdi, kendisi d« adamın yakımnda, arabanın yanı sıra yürümeye başladı. Konuşmak geliyordu içinden: Sarıgölden mi? Adam, evet anlamına bajını sal ladı. Oralı mısın? Oralı savüırun. Makedonya 1900 3. Hikâye KURT KANI • KIZA TAKILDI GÖZLERİ. KIZIN AÇIK YEŞtL GÖZLERİ. BEYAZ TENİ, DUOAKLARININ, YÜZÜNÜN GÜZELLiĞi KARJISINDA SOLUĞU KESiLiR Yazan: Necati CUMALI GiBi OLDÜ, 0 YA5A KAOAR YÜREK DiYE BiR ŞEY TAJIDIĞININ FARKINDA BiLE OEGiLDi. 0 TASASIZ YUREGıNıN 0 GÜN DÜYDU.. VURUJLARINI İLK KEZ • KOLU KANADI KIRILMIŞ. AMA, HiÇ UMMADIĞI BiR KÜÇÜK BAKIJ BEKLİYORDU KIZDAN. AKIINDAN GEÇMiYECEK BiR 5EY OLDÜ. KIZ, KADAR CÖMERT DAVRANDI, OYAl! iPEK MENDiLiNi ÎUTUJTURUVERDi EL NE, DÜNYALARI BAĞIJIAOI ONA.. Orta yaşlı bir adam öne oturmuş arabayı üürüyordu, yamnda sekizon yaşlarında bir çocuk vırdı ride biri peçeli, birinin yüzü açık iki kadui oturuyordu. O kadar vürpk dire birşey taşıdığının farkınd» değildi.. Desenler: Mehmel GULERYÜZ SADETTİN KAPTANPOTESKA'YA DÖNERKEN AŞIKTI ARTIK . . . yürümekle, ona duyurduklanna karşıhk veriyor, adım adım bir şeyler anlatıyordu kıza. Bir yandan da kızın yiizüne bir kez daha bakmak, gözlerinın içinde neler var görebilmek için pittikçe şiddetlenen bir istek duyuyordu. Ama bakamıyordu bir türlü. Bu kadar çekingenleşmesine kendi de şasarak: Ben de Poteskalıyun, dedi.. Yolunuz nereve? Kaylara Gülar gibi.. Kaylara bir saatten uzun vol vardı önlerinde. Hiç beklenmedik duygulara kapılmaya başladı. Adaraa kızıyordu. Ne tedbirsiz babavdı bu. Bu kadar piizel kızı olan bir adamın, tek atlı bir araba ile işi neydı bu ıssız yollarda? Ya Bulgar komıUcıları ya da gözü pek bir kanun kaçkını. bir haydut. vollannı kesecek olsa? Tedbirsizsin.. Adam önemsemedi: Allah büyük. Dilerse kulunu korur.. Bu sözü kendisine teşekkür gibi yorumladı. Çalgıcılan geçinceye kadar ugurlayayım sizi.. Sen bilirsin. Ama istersen zahmet etme.. Içımden gelen sey niye zahmet olsun? Aksine sizi bu yollarda yalnız bırakırsam yüregim rahat etmez.. Bu kadar uzun konusabilmesine şaştı. Söylemek istediklerini söylemiş gibi sevindı. Karu vüzüne çıktı. Güvenle dönüp kıza baktı. Korkulan dagılmış gibi gördü kızı. Güler gibi o da kendisine bakıyordu. öylesine geldi ki. kız, bu sözlerinden, niye arabanın yanı sıra geldiğini. onun için duyduğu korkulan, kıs kançlığı hep anlamıştı. Mutluydu kendisinin yakınhjfından. Çalgıcılan geçtiler Kayalann ka tcinden mi? İçinden. Ufh bir söz.. Daha uzun konusmak adamın adını, i&ini öfrrenmek istiyordu. Ama hâlâ çarpıyordu yüregi. O, korku, çekinmek nedir bilmez Sadettin değildi artık. Birdenbire kızın korkutugunu, korkuiannm h t l i yatiîmadıgını seziyor, güvenini kazanacak bir seyler yapmak istiyordu. Aklına gelen yapabılecefi her şeyi saçma buluyordu. Güleyim dese gülemiyor, söyleyecek. söylenmeye deger tath söz bulamıyordu. Sustu. Hiçbir şey demeden NTİriidü. Bir süre yüriidükten sonra öylesine Eeldi ki. başı önünde, arabanın yanı sıra raklan görününceye kadar arv banın yanı sıra yürüdü. Yol oadan öte dümdüzdü önlerinde. Arabadakilerden aynlması gerektiğini anladıgı yerde, söylemek IStedigi SQZ\± j a m Jöiitasayarai; Kaylar göründü. dedi. Sizlere güle güle.. Adam kendinl zorlayarak: Eksik olma diye karşılık verdi. Yolun açık olsun.. Yol arkadaşlıkJanndan duyduğu tedirginliğı ne kadar uğraşsa saklayamıyordu. Kendisinden bir an önce kurtuimak istedigini açıga vuran bir sabırsulık vardı sesınde. Sadettin alındı. Beygirl dizırlnınden tuttu. Bırden bırakmadı. Kavlarda çok kalacak mı smız? Adam. bası önünde karşıhk verdi: Karımın anası ağır hasta, enasına götürüyorum. însallah iyileşmiş bulursunuz. Kadm İlk kez söze karıştı: Sag bulsak, ölmeden yetlssek razııim. dedikten sonra iç çekti. İnşallah bulursunuz. Oünyalar onundu.. bıraiîtı. Yeiesini oksays rak bevgire vol verdi. Yolun kıvısında kaldı. Beyeir, adam, çocuk anası geçtıler. Kız elinin altında, önündevrii 15te! Yüreginin vuruşlan duyabilecegi kadar hıılandı. O koca Sadettin Kaptan, ezilmiş, kolu kanadı kınlmıs, bir küçük bakıs bekliyordu sadece kızdan. Ama hiç ummadıgı bir şey oldu. Kız aklından geçmeyecek kadar cömert davrandı. Anasına göstermeden oyalı ipek mendilini tutuşturuverdi eline. Dünvalan bagışladı ona. Mendili a. vucu içinde sıkarak olduğu verden kımıldamadı. Araba birag uzaklastıktan sonra önce çocuk döndü el salladı. Sonra adam. En sonra da. ilk kez Allahaısmarladık diyormus gibi kız. Kızın kokusu sinmis mendilini her koklayışmda başı nöne döne, araba, kannca ksd^" kalana dek yolun üstünde dikildi. Poteskava eert dönerken Ssıktı. O eünden sonra her gün Sangöl voluna çıkıp sabahtan aksama dek gözleri volda tek atlı arabanın seri dönüfUnü bekledi. Bir hafta. on gün eeçti. araba ırt rünmedi. Cn beş rün geçti. araba eörünmedi. On bes etindür kızın mendili ile yasıyordu. üykulan kacmıs. iştahı kalmamıştı. Y A R I N : 7 MAVZER BiRDEN PATLADU Baktığı yerde Sadettin de aaıktı artık. Yan gözle bakınca adamın yüzünün bir daha kanşügını gördü. Tanıdı galiba! diye düsündü. Keşke Sadettin Kaptan olmasaydım diye ilk kez kendinden hoşnutsuzluk duydu. Yine sustu. Bir süre sessiz yürüdü. Adım adım yine kızın yüzünü bir kez daha fförmek istegivle doldu taştı içi. Donüp baktı. Başı döner gibi oldu kızın gözlerini görünce. Düsünmeaen arabanın kasası kıyısına tutundu. Artık dönüp bakmasa da kızın yüzü işlenmiştl kafasının içine. Baktıgı yerde onu Eörüyordu. Neredeyse dört yıldır kanun dışı yaşıyordu. Silâhıyla her istedigini almış, her önüne gelene söz geçirmişti bu dört yıldır. Kızı da bileginden tuttuftu gibi çekip almak isten değildi onun için. Ama hiç de zora vurmak gelmiyordu içinden. ömrünce kız dan vazgeçemiyeceğini, gönlü ile kendisinin oluncaya kadar ardmdan gidecegini büe bile baş egiyordu yazgısına. Babasına sordu: GARTH G/aru DiŞi BOND JI55 SfîKl'E BU VASOlM K1UQULU9U PEKLI PARAMINJ KıECEDEM C İ S I M I SOBDÇIİJUMDA cewic