Katalog

DÖRT CUMHUKİYET 13 K«ım 1975 \H\ HANIM. ttrfİM OLMAPAM 8uNU BöYLt BiUM AUAKJrİNuLLÜ AD ÇÛJC ABDULCAMZ Büyük Usturalar Şakir BALKI 48 Bız Zevnel Beyın huzurundan çıktık mı kovulduk mu ne ol<hr Dujtuk bız yola, Valı Beye derdımızı anlatmaya karar verdık Vılavet bınasuıa yaklaşmıştık kı, karşımıza Tefecı Beşır çiKmaz m r Bm boyle gorünce Hayır ola mıllet, dıye seslendı nereye bu gıdış"" Ne oldu sıze sankı karakol dayagından geçmış gıbısımz? Bız varım ağızla Nereje oiacak, dedık, derdımıze yanmaga gıdıyoruz. Hapı yuttuk Yandık bıı Marmara çırası gıbr Hele, hele'. Bu ışm helest melesi kalmadı gajrı, arazı aldık ya plan ile program bırden degışmış Sanavı Sıtesı yenne, modern bır mezarlık ışı planlanmış Elımız avucumuz bıraz para gorecektı, şımdı çuvalı yere çalın Beşır Bei". Yabu sizın aklınıza şaşayım ben, aldığınız verlerı elınızden çıkarmak ıstıyor musunuz k r Hetn de nasıl" Getırın tapulannızı bana, alın paralannızı! Öjle vaptık çaresiz bız Tefecı Beşır aldı tapulanmm sa>dı elımıze paraları Olanlar bır ay sonra oldu kabak vıne blzım başımızda patladı Ah bu kahpe düma, plan değış*ı plan Sattıgımız yerlerden Istanbul \nkara asfaltı geçmez m r Yedı bu Zampık Zeynel bızı, yedı Bız bu adamla ımkaru yok baş edemeyiz Postallar » PELVAN İPİN CCUNU KAÇ1RTH Ha o!du ha olarak derken bu 15 de olup bıtti Buvuk eşkıva Hanoırade Kül Ibrahım'ın son avrariı Dudu'nun dogma, Serbest Fırkacı Ruştü Be>den olma Surmegoz Sıdıka anar topar Cıhan Pelvanı Nıjazı ıle konagın bır odasında kapandı Oncelen bu ıse pek yanaşmıyordu Pelvan Nıyazı Nasıl kı Sıdıka ıle bır IKI kez jalnız başbaşa kaldi. orıdftE sonra «apıttı Alev bacajli&rdı. bır salak aşkı pelvinın her yanını sarsn Yandı durdu tlçe halkı anlaaı kı bu ış<n sonu kbtu, vardılar konağa Dudu\a durumu açtılar bıı bır Dudu hıç duşunmeden «Bu ışe ben de denm ama, dedı, Peivan Bsv kon'gıma ıçguveyı geürse. «Sur megoz'e kotu bıçımde abajı yakan Pelvan bu onerıye hıç kafa Fatlatmadan «he»yi çekıverdı Ne var kı. bır ıkı gün sonra bır puruzluk çıktı bir gorenek işi çıktı Bu gorenek Hancızade Kül Ibrahım'ın soyundan rriT sopundan mı g*'ıvormuş ne, surüp gidıyormus hala Kul tbrahım m buvuk dedesı Padı«.ah'm kavıık sallayacı«ı Ibo Ağa >a vuklusunun ko^nunda son nsfesını verırken bır emır buvurmuş «Soyumdan sopumapn her kım kı gsrdsğe gırecek otuz vevmı £Ün ış tutmavacak, ele gı'.ne karşı çıkmavacaktır Kadm olsıın, erkek olsun otuz gıın zarfında ele gune çıktı nu bırbırlerını sevmeden e\lenmışler demektır » Bu ^aia vüzıinden kaç gundür her ıkısi tutsak olup çıkmışlardı Dedıkodudan korktukları ıçın gunvuzune çıkamiiorlardı Dışanda neler otup bıtıyordu' Bu gorenegın, bu tbo Aga'nın getırmış oldugu vasa her ıkısı ıçın mutlu bır çember olup çıkmıştı Pelvanın tek duşüncesı dışanda olan bıtenlerden bır turlu naber alamamasi}dı Ovsa dışanda sıvasal ha\'R çok kızışmıştı Pehan Nıyazı otuz gtinluğıine gerdeğe gırdık'en sonra, k»ndısınm unu dağlara taşlara yayıldı. Pazaraa. çaışıda şurada burada soz, saz hep ondan açıhyor Pehan Nıvazı ıle Surmegoz Sıdıka Ote yanda Pelv«n Nıyazı'mn ununün bır kat daha artması, Hancızade'eıe damat olması Hasan Basan : kaygılandırdı. Ya\aş va\as onu yataklara duşurdu Pclvanın gerdek odasında tutsak kalışı, Ha«ian Basana yarftrcadı Hatta berı >anda. ıkı guçlü adayın ortalıktan çekılmelen. Hodukoğlu Zübur'u sahneye çıkardı açağı jukan Meydanı boş bulan Hodukoğlu nerede ıse adayhğı nı kendı kendıne ılan edfcektı Kocas'.nm yatakîara duştuğunu goren Sukse Durdane, sessız sedasız ılın yolunu tuttu Zampık le buluştu Hemen ertesı gunu ilçeve damladı Zampık Zejnel Dogru Hasan Basan Beyın evıne gıttı Hasan'ın dunımunu gören Zamoık IKI elım açarak Geçmış olsun Hfsan Bej ne oldu sana bo^le9 Gczlennın ıçı güldu Geldığıne çok sevındim, sağol Buyur otur Zeynel Bey, otur hele 7 Yanj sena ne oldu bo\le Ne oiacak. gayrı benden mebus olmaz' Kım demiş bunu"'. Ben dıyorum. ben Keden boyle konuşup duruyorsun Hasan Bey'. Pelvah Nı>azı atı alıp Uskudan geçtı bıle: Sen ne kadar ves\eseh olmuşsun, şu yatağın ıçınde bınız doğrul hele Senınle daha çok konusacaklanm var. Kendını salmanın alemı yok canım' Doğrul hah soyle . Yüzünu elcşıterelc doğruldu Kaıısı da dogrulmasına jardıra etü Zampık Zeynel guleç bır yuzle Hadı anlat bakalım, dedı. bu hastalık işı nasıl oldu'' Olanlar bıterüer beni bırden yatağa duşürdu, raten her şey oldu bittl. Pelran Niyazı az once dedıgım gıbı, Uskudafı çok gende bıraktı Gayrı benım ıçın ne kaldr Bak Hasan Bev, metin olmasını bıl . Daha nasıl olayım" Pat dıye kendiru bırakma hele bu ısın sonunu bekle canım' Benım içm bittı her şey, bıtti Gun doğmadan neler dogarmış Hasan Be> . Haah Haahh Çok gxhenmıştım ima ışın sonu fos çıktı Sen yme guvenmene devam et Ben ışınu lyı bılınm Kısa 7 zamanda zengm olup çıktır. degıl mı Çıktım taDİı sajende £eee mebus da olup çıkacaksın sen. (DEVAMI \AR) Atatürk'ün Ölümü ve Asya Halkları Bilâl N. ŞiMŞiR "KEMAL ATATURK DÜNYACA TANINMIŞ, KALE GİBI BİR KIŞİYDİ Atatürk'ün olumunun Hıad yarun kıtasını nasıl sarstığıru gos termeıs ıçın beUı bu t«K ornek \enneK yeter Bengal ın i'eppeu e>alelıne bdfe'ıı Rupsa Boıgesı IbUm Bırhgı Fartısı SeAreıen N Zaman, Turkı>e nın KalK ııu Pahrı Konsolosu Mr MauseU'e şu mektubu yazı^ordu «Batının Buyuk Paşasının olumu bız.er ıçın de bır darbe oldu Islamıa şerefiı evladırun ruhu ıçın bu ayın 18'ınoe cuma na>ndzından sonra «Mevhd» okunarak, toplantüar japılarak ve dua eaı lerek «Kemal Gunu» auzenleıroe sı ıçın bu evalettekı 300'den ı<xı la camı \etkılısıne rıcada bulanmuştum «Butun bu camılerde dua e*Ul dıfeı bana bıldınldı Yıre butun bu camılerde aşagıdakı karar kaoul edılmıştır «1 Bu toplantı Kemal A'a turk un aoı olumüne yas t,utar \e onarılmaz ka\ba ugrajan Turıî lere senıpatılerını sunar 2 Bu kararır orneklerı ls l&m Bırlığı Partısı Bengal E>alet Sekreterıne, Turkıye Eaşkonsolosuna ve Azad gazetesı eAtoturk tsUklil Sava^ı sırasınd* (1931) dıtorüne gbnderılecektır » Mektup sahıbı, bblgesınd^kı bmlerce muslümanın bu duygularının Turk ulusuna ıletılmesını Fahri Konsolostan rıca e&er. Ajrıca kendısmın ve bolgedekı bınlerce muslümanın, Turk umsunun büjük jasını ıçten!'<ıe pavlaştığını Turkıve nın daha cta parlak gelecegı ıçın dua etMS'nı ekler Dunlcü Bengal, bugünkü Ban?ladeş halkının TUrk ulusunun bu yuk vasını nasıl paylaştığı, Atatürk ıçın nasıl yas tuttuğu nzde hıçbır zaman duvulmamıştır Yuzlerce camıde Ataturk ıçın Mevhdler okunmus, dualar edılmış. kararlar almmıştır. Ama bunlardan bızım habenmız oıma mıştır Butün okullar kapanınış, butun okullar ogrencısıyle, o*retmenıyle açıkhava toplan'ılau, yaslı yuruyuşler japmışlardır Oğretmenler, partı yetkılılerı, ay dmlar AtatUrk ıçın ağlavarak konaşmalar vapnrşlar, O nun ruhuna gosterılecek gerçek sav^ının O nun ızınde yurumek oldugunu behrtmıslerdlr Asya nalkmı Turk halkıvla daha ıyı V:avnaştaracak bu sıcak ve ıçten dıi"gulardan yazrt kı bızım hs'ienmız bı'.e oîmamıştır. Zarnanın Turk basını, zamanın Türk r e muru, zamanın Turk avdını, Batı devietlennden gelen pro^okoler başsağlığı telgraflarma değer \ermışlerdır Devletler pıOtokolunde henuz verlen olm^\an. henuz bagımsızlıgına ka\~usmamış bulunan Asya ve Avmpa halklarımn ıçten gelen vuzlîîce ve bınlerce mesaıma ıse TurK basmında, Turk edebiyatında yer bıle venlmemıştır Bu mesajlaraa protokoller ımzalar yoktu, ama Asya ve Afnka halklannm nne, 14 kasım 1938 günü olağan let adamı. en eri Genenü, TBr\ureklen vardı Ataturk, asıl bu üsvu bır toplantı yapar ve Bele kiye"nin \e Asya Soy'lannm Knr yureklerde çarpıjordu. dıye karar deftenne şunları kaytancısı Gazı Mustafa Kemal Padeder şanın birdenbire \e zamansız öAsja kıtasında Ataturk içın t\ı«Biz, Beledıye Meclisı üyeleri liimüne dnvdugumuz lcten ve tulan y?sın gostermelık olduğu Dr Muhammed Bashır, Hacı ytirek dolnsu uzüntülerimid ve sanılmasın Hmt yarım kıtasın Rab Nıwaz Han, Hacı Abdül Mmpatimizi belirtiriz.» dakı kaynaşmalar, sadece, Mu «tşbu karar ayakta kabul edılhammed Alı Cınnah'ın butun Kadir, Mıan Muhammed Serdar ve Han Muhammed Omer Han, dı Hmdıstan Islâm Bırlıgı Partısı «Kararın ornefı basma gondenın eserı de değıldır Bu partı, Gazı Mustafa Kemal Paşa'mn acı nldı. 18 kasım 1938 gununun «Kemal ve zamansız olumune Başkanın «Işbu karar orneğırvın Turklye Gunu» olarak anılmasını karar dıkkatmı çeker ve Beledıye Mec lısını olağanustu bır toplantıya Cumhurbaşkanına ıletılmesı Yüklaştırmıs ve butun par*ı de buna uymuştur Bunun dısındakı kav çaâırarak bu acı talıhsızlıkten do sek Makamdan rıca edıldı» naşmalarda ıse Cınnah ın ve layı Beledıye Meclısının kederını Kararda sozü edılen «Yuksek Hindıstan Islârn Blrlığı Partısı' belırtmesını Başkandan rıca ede Makam» Pencap Eyalet Valüığı rız Başkan Vekılmın emnyle, ıdı Bu Valılik, karan H'ndıstan nm pek rolu vo'îtar Ataturk ıçın duyulan buytik üzuntü ıse yalnız şanlı olunün amsına bır saygı Genel Valılığıne tâ 23 ooak 1939 belırtısi olarak, Beledıye Daıresı da ıletmıştır Oradan Londra'ya bu partı orgunrUe \alniz «Kemal Günu» ıle, yalnız Muslümpn ve okullar aynı gun kapatıldl» ulaştınlması ıse 1939 şubat a\ı kıtlelerle sınırlı kalmamıştır Bı: «Beledıye Baskanı, konunun ge ortalarını bulmuştur. Karar brtun bolgelerde. butun kıtlelerde nel komıteye sunulacağını belırtnefının Turkıye Cumhurbaşkatâ 10 Kasım gunünden ben bü tt» nına ve haîkına duyuulduğunu yuk sarsıntı, buyuk uzuntu gogosteren herhangı bır ıze rastla«Şa karar alındı: rulmuştur jamadım Belkı bu kan ağlayan «Blz. BeJedlye Meclisi üyelerl, jurekler, îngüız somüıge makam Sınd Eyalef Kasur Beledıje Kudretli Uder. As^anın değerli larım kaygulandırmıştı. DeUı bu Meclısı, Ataturk un olumu üze erlâdı, modern ç«ğın üstün de\Bu bavrak 1938'lerde kendıliginden üalgelanıjordu Bız oa bajrafeı jucelerde tutabıldık m ı ' Ataturk, Turkıye sınırlarını elbette kı çok çok aşıyordu. Dxuv va çapında bır buyuk adanıdı. Bız bu buîiiklügu kendı dar sınırlarımızda bıle hırpalamagft Kalkışmadık mı napKorcesme'' Asja Afnka halklan. AtaturK'u kendılerının de kurtancısı olarak goruvorlar. bayraklaştımorlardı. Bız bu bayraklaştırmaii yeterınce belgelendırebıldik mı? Buna ozendığımız bıle kuşkuludur. Hep tek tellı saz çalar glbı, tek yonlü. tek boyutlu kalmadık mı? Asya'mn bası olmak var lken Avrupa'nın kuyruğu olmayı yeğ tutmadık mı' Hem kendımizı, hem Atatürk'ü valnız ve valnız «Avrupalı» savmadık m ı ' Bıraz da arksmıza bakarak. «Asyalıv«» dıyebıldık mi ({ögsümi'/ü gere gere ve jjocunmadan' $ind'ın Kasur kasabası halkı fibı Ataturk'e «Asva'nın Çocujtu» d'\s seslenebıldık mı gururla, ıftUıarla' MillİTilçiliğin babiii Pakistan'ın ikinci baskenti Pa•valpindı Beledıye Meclısi de Atatürk'ü «Mıllıvetçılıgın babası» dıye nıtelıyor ve A«z ölü've saygısını 12 kasım 1938 günlu şu kararla belırtıyordu: «B Prithmı Chand Chanda, Ra valpındı Beledıye Meclıeınuı bu toplantısında, mıllı>etÇıli|in babası ve çagının buyuk adamı Turkiye Cumhurbaşkam Gaa Mustafa Kemal Pasa'nm zamansız olumtine duydugu derin acıyı ve uzuntüyü kaydetmeslnı 0nerdı. ToplanUda aynca. O'nun, ulkesının Kurtulus Savaşında'^l hızmetlen takdırle »nıldı «Bundan baska. rahmethve say gı belırtısı olarak. Beledıye dalrelennm ve okulların kapatılmasma karar venldı Toplantı ertelendı» «Chaudhurı Wasawa Sıngh. 8nenvı destekledı ve karar, butün üvplenn ovbırlıfıyle ayağa kalkılarak kabul edıldi » «Bütun üyeler ayakta beş dakıka Rahmetlıye dU8 et'ıler » Ote yandan yıne aynı gün, Hındıstanın bir başka büyulc kentl Havdarabad Belediye Meclısi toplanıvor ve «Kale gıW bır klşı» dıye nıtelendırdığı Ataturk'ün olümü üzenne şu başsagugı karannı kabul ediyordu. «Belediy» Meclısi, Turkıye'nm kurucusu Mustafa Kemal Paşa'mn ölUmün den duydugu buyuk üzuntüvü kaydetmek ıster. Kemal Atatürk, dunyaca tanmmış lcale gibl bir kışıydi. Onun olümü butun dünya ıçın bir kayıptır Beledıye Meclısi bu acı anlannda TUrk ulusuna sempatısını sunar ve bu karar orneğimn Turkıye Buyu's Mıllet Meclısi "ne iletilmesim B«ledıye Baçkamrıdan nca eder. Pencap eyaletinin Lyullpur kentl Beledıye Meclısi AtatüTKM «mıUiyetçıliiın ruhu» dıye anıyor ve 19 kasım 193R günü, oybırliğıyle ve ayağa kalkarak 9u 1 numaraü karan kabul edıyordu: Marcşsl Çakmak ve diğer ilsililerle 1 «O.aeneral ^ ' olarak büyüktü, sos\af reformcu olarak büyüktü, ülke milliyetçiliğinin gerçek ruhu olarak büyüktü..» RAVALPİNDt BELEDIYE MECLISİ ATATÜRKÜ "MİLLİYETÇİLİĞÎN BABAS1,, OLARAK NİTELENDIRİYOR Ataturk Çanakkale Savaşından dönduğü gunlerde yuzden karar bmeği sürüncemede bırakmakla, uyanan kıtlelerı uyutmak olanağı yoktu. Ataturk, Asya'yı uyandmp bılınçlendırerek bu dunyadan goçmuştu. Bundan boyle Asva, O'nun ı?ınde gıdecek ve Pencap Genel Valılıgının sınsı uyutma taktıklerl bu gıdışı onleyemeyecektı. Asya'nm göbefmde, StND Içlerınde bır kasabada, Buyuk Ataturk'un nasıl yurekten anlaşılıp sevıldığını gormek, b:r Turk olarak ınsanı duygulandırıp duşundurüyor O Kasaba haıkı Ataturk'un yiızunü gormemıs, sesını duymamışt» Ama mesajım almıştı. Denılebılır kı, o uzak dıyann halkı, Buyük Ataturk'u adeta Ankara. Izmır insanı kadar anlayabılmiştı. O'nu anlatabılmek ıçin yeterlı soz bulamıvordu Dıhnın donduğu kadar }ütun üs tün nıtelıklerinı sayıp doküvordu. Her nıtelıgı. bır saygı behrtiSi olarak, buyuk harf.erle kağıda dokuyordu Bellıydi kl, Azız Olu'nun ardından o kasaba halkı da kan ağlıyorda. Çunkü O, yalnız Türkıye'mn defıl, «Asya'nın da «Değerli Evlâdı» ıdı. (The Worthy Son of Asıa) Çunku O, yalnız Turkıye'nın kurtarıcısı değıl, «Asya Soy'lannm da Kurtarıcısı» ıdi. (The Lıberator o( Asıatıc Races>. «Başkanın önensıyle Beledjye Meclısi, Turkıye Cumhurbaşltanı Bunlan bılmek ve duymak, bır Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün Turk olarak gururumuzu okşar. acı ve erken ölümü üzenne duyAma aynı zamanda vıne b<. Türk duŞu vürekler dolusu uzihıtüyü olarak ınsanı duşündürur de. kaydeder O, general olarak büÇunku biz. Atatürk'ü dünva>a yüktu. diplontat otarak bürüktü, sosyat reformcu olarak buyüktfl, yeterlnce anlatamamışsudır Saf Devlet adamı olarak börüktn, lığında böylesme ıçten duyulan Ataturk sevgısını yeterınce dun kurucu olarak bürfiktü ve ülke >aya yayamamışızdır «Atatürtt mlllivetc'Hçrtntn (terçek ruhu olabuvuk atiarr.üır» derken bıle, ço rak hüjüktü. Bu karar omegığu zaman kendı dar «ıınırlan mn basma ve Turk ulusuna ılerunızı pek asamamışız, O nu yal tılmesı de aynca onerlidı» nıl Türkıye"nın kurtancısı olarak bılmısızdır. ftatürk, Asjs Afnka Y A R I N : halklanmn da bır numarah kurDOGU'NUN IfTIHAR UYNAGI tuluş bayrağıydı. GARTH TiFFANY JONES ocw» SlMC osı &MV(tlÇACM^ riıe K. ANY ootou ı»EC ı rv. ü m i! 1 ( î ZAOttMİ N