Katalog

Tekstil sanayiinin büyük bir bunalımtn eşiğinde olduğu bildiriliyor TÜRKÎYE SINAl KA&KINMA BANKASI'nda bazırl&nan blr ra porda veıı tekstil sanayıın bü yuk bır bunalimın eşığinde ol du*u açıklanmaktadır Dunva tekstil bunalımı lle de nnleşen vprlı ttkstıl sektörunün yapısal dengesızliklennln «TUrk tekstil endüstrısinı 1lerde içın den çıkılması guç problemlerle karşı karsı bırakacağı» belırti len ranorda banka kredilerinm önemlı bır böltlmü tekstil sana yıine verildiği lçin simdlden ted bir alınması istenmektedir. Smal Kalkınma Bankası'nın Araştırma Dairesi uzmanianndan Korkmaz tlkorur'un hazırlava rak banka vftneticilerine verdı gi raporda önoe dtfnys tekstıl sanavıimn karsılastığı bunalım ele alınmaktadır BU konuda «Oıtakpazar ve dıger Ulkelerde tekstil pazarlan bütun olarak bır gerileme içindedır ve penleme özellıkle son üç veva dort ay içinde daha da belirgin hale gelmiştır» dlyen rarrar patnuklu kesımınde iplık fabrikalannın üretlmını yüzde 25'e varan oranlarda düşürdük lenni açıklamaktadır Ortajra konan bılgilere göre Ortakpa7ar'da en ıyi dıırumda savılan tekstıl kohı olan tek kat larse orgıi fabnkalarmda bıle üretım yu>de 10'a ulaşan 61çü lerde kısılmıştır Hazırlanan tekstil raporu, ü retıme paralel olarak fıyatlann da eerileme gosterdıgini kaydet mekted'r içınde tasıdığı tehlikeleri be'irttıkten sonra şoyle bır oneriyl ortaya atmaktadır «Tekstil endüstrislnın gerek ülke ekonomısı ıçındekı yen ge rekse bankamız riski açısından Turkıye pamuk ve sentetik ka nsımı iplık ve dokuma sektoründeki gelışmeler karşısmda önümüzdeki donemlerde lzlenebılecek bir sektör poiıtikasınm saptanması tçın bir araştırma yapılması gerekJidir» Ekonomi Ekonomi Ekonomi Ekonomi Ekonomi Ekonomi Sınai Kalkınma Bankasında hazırlanan raporda, banka kredilerinin önemli bir bölu.nj Fiyat artışJarı, memurları sürekli olarak fakirleşmeye mahkum ediyor çek durumuyla ilgıli olarak hazırlarmın memurlan devamlı olarak fakırleşmeye mahkum ettıfı rakamlarla ortava konnaktadır Aynı raporda, raemur maaşlanndakı katsayı yukselmesı yoluyla sağlanan artışlarm fıvat hareketlen ıle entilmesınm yanında artan dlçüde vergı odeme zorunluluğu nedenı>le daha da küçıJdüğu belırtılmektedır Plânlama, me murların daha çok vergı odemesı nı oniemek ıçm katsayı artınlması yerıne ıkramıye verılmesını 6nerrrektedır Başbakanlık Plânlama Teşkıiâtı'nın bu hafta içınde hazırladığı rapor, 1970 yılında u>gulamaya konan yenı personel reıımının amacının memur maaşlannı fıvat artışlarınm etkısınden korumak olduğu belırtılmektedır Ancak sıstemın dort vıllık uvgulaması beklenen sonuçlan vermenın yanında memurlann devamlı olarak fakırleşmesme > ol açmıştır Plânlama, 1970 yılında 7000 lira tekstil sanayiine verildiği için simdiden tedbir alınması istendi ladığ, yen. b.r raporda fıvat artış Memurlarm gerçek gelirleıının Gelir vergisi dıbmlermın . fıyatlaıa uygun oiarak a Z a l m a KB V C i e t m e S l T l C l e duzenlenmemış oiması 011611111 DİI yukselmesının onemmı azaltıy or J Üretime paralel olarak ürün fiyatlan da geriliyor en yuksek derecelı memurun b'ut maaşının 1974 yılında, fiyat artışlan nedeniyle, 3275 lıra ya dustuğunu açıklamaktadır 1975 yılında katsayı artınlmasına rağmen yuzde 2530 duzeyındekı muhtemel fıvat artışlan yüzunden brut memur maasîarmın vtızde 15 çevresınde enverek 2800 lıra çevresıne ınecegını bıldırmektedır •Devlet memurlannm gerçek ge lırlerınm 1970 vılından bu >ana gıderek azalma gostertnesıne ılâ\e olarak gelîr vergısı konusu da onemlı bır etken otmatctadır Her kat'ayı artışı nedenıvle devlet me murlan brut eel"'!en artmakta fakat gelır vergısı dıiımlennın fı vat haraketlerınp UT.|»un olarak venıden du/pntpnmenne1: ncden!\ le gerçek mânâda daha fazla \ergı odenmesı sorunu ortaja çıkmak tadır > Rapor, daha çok ücretlı \e maa;lıların gelırlennı vergılendırmeve vonelık buguaku vergı sıstemı nın memur maasları uzer ndekı et Fiyatlardan da öte .. PLANLAMAnın raporu memurların fakırlesme surecının sa dece fiyat artışlarmdan den gelmedığını şoyle açıklamava çalış maktadır: ki'inı de su şekılde özetlemektedır •Gerçek gelırlerın artmayıp azaldıeı bır ortamda odenen vergının de azalması gerekırken, aksıne artnası devlet memurlarının kaşılaştıgı başka bır guçluktur Dığer bır ıfade ile 1970 yüından bu %ana devlet memurlannın net ola rak gerçek gelırlerı brut gelınn ^zalmasmdan dahs hızlı bır sekılde a»n maktaHır • nun bug\ınun koşulan içınde mumkun olmadığını açıklamaktadır Ancak DPT memurlann durıımıınu kısmen de olsa duzeltebılmek ıçm katsavının 9 a çikarılma^ı verıne 1 S maaş tutarında ılramıje verılmesını ıstemektedır Bu istemn bır şerekçe^ı memur maa«larının artan olçurie vergılend nlme«ı olmaktadır Katsa31 vı 9'e çıkarmakla brüt memur manslan vuzde 12 5 artarken vern yukunun vuksplmest nedenıvle net gelır ancak yuzde 9 çevresınde buvmecektır Ikramıve almasığında ıse boyle Hır durumun ortaya çıkmavacagı DPT'nın raporunda şu sekılde an latılmakladır «Turk vergı mevzuatında ıkramıve normal gelır ıle bırleştınlmek suretıvle değıl, avn bır eelır eıbı mıı^takılen verEilendınlmektedır Memur maas lannm katsavı artışı ıle artınlma sı. memurlann daha yuksek vergi dılımıne eırmesı sonucu net B>hr lenndı» onemlı bır artıs yaratmayacaktır lkramive sıstemının uvgulanması halinde ıse gerçek ola rak gelırlerı artmayan ve «abıt kalan memur grubunun vergi vfl ku çocval »dalete uvsun bıçımde nısbı bır düzene kavusacaktır» Katsayı İlvramije RAPOR devlet memurldrınm fakırleşroesını onelemek ıçm katsa"inın 9 verıne 15 e çıkarılması gerektığını bel rttıkten sonra bu TRAJEDİ ÎLE KOMEDÎ BU sozün kokeni Hegel'e kadar gider Tanhte her olay iM kez olurmuş Her tıp, ıkı kez tarıh sahnesıne çıkarmış Bırınci çıkış, trajedi ile bıtermış tkıncısi de tomedi ile Tanhçüer, Napolyon Bonapart'ın tanh sahnesıne çıkısını, serüveninı trajedı olarak nıtelıyor Kenoısindsn elli yıl sonra Fransa ımparatoru olarak Napolyon'a ozenen Lui Bonapart'ın seruveni ıse komedı olarak değerlendırilıyor ERtM'le bırlıkte tarih sahnesıne çıkan 12 Mart her bakımdan bir trajedı olarak gelıştı Nurhak daglarından Arnavutkoy sahıllen n e kadar uzanan bır şent kanla sulandı Ezgı ıışkence) olaylarını konu alan romanlar öykuler ve ıncelemeler vazıldı. Ama trajedı sadece bunlarla sınırlı kalmsdı En azından on beş vıllık bır hükumet donerrunı duşleyen Enm, kısa bır zaman sonra. koltugunu bırakmak zorunda kaldı Tckelcı kapıtahzmın ekonomık duzenlemesını gerçelcleştlreceklennı umanlar kısa surelı ucret ve fiyat polıtıkası ayarlamaJarının sağladığı karlarla yetındıler Kendı programnın kıtlelere ters dıişen sorumlulutunu bırtakım sorumsuzlann sırtına yukJejebılecegını sanan Adalet Partısı 14 Ekım de trajık bır ders aldı SİMDt avru OJTUI tekrar sahnelenıyor öttırunü hukumet başkanı olarak tamamlamava ozenen bır Başbakan var Adalet Partısı, bu başbakanın şemsıyesı altında yaratıiacak şıddet k&mpanyasına umudunu bağlamış durumda Tek kozunun şıddet kampanyası içınde geçıştınlecek bır seçım olduguna ınanmış Şıddet, hem başbakan ıcm, hem de AP lıderı ıçın gereklı goruluyor Bırısi vaz geçılmezlıgmı karutlayacak Dığerı seçım sansını artıracak Karşılıklı oyunlar boyle Karşılıklı oyunlar bır noktada bırleşıyor HERKES soyledi Bır 12 Mart donemımn tekrar getirilmek ıstendıgmı Bınncısı trajedı ile sonuçlandı tkmcı deneme komedı olarak gelısecek tkıncı deneroe>T komık bır seniven haiıne getırmek, bütün demokratık güçler yelpazesuıin bugunkti gorevt12 MART'ın nesnel ekonomık jçerekçeleri vardı Sermave kesimlnden gelen Yapısal olarak TarkJ^e kapıtalızmı tılketım araç YALÇIN KÜÇÜK Düşük kaüteli STNAÎ KALKINMA BANKAST' nın raporu dünya tekstil talebl j nm azalmasmın Ortakpazar'a dütük kaliteü pamuk lpllği sa tan Türkive içm yeni sorunlar yarattıgına değınmektedir. Bu konuyla ügili böHirnde su bilgıler venlmektedir «TUrkıve, Ortakpazar'a en fazla iplik ihraç eden ülkedir Ancak TUrkiye'den tthal edllen fpliSin çok büvük bir tasmı düştik kaüteli roliklertlir Pakistan da genellikle TttrMye ile avnı kalıtede iplik ihraç etmektedır Son zamanlarda pazara Kolombiya da girmiştir ve en düşük fiyatlan teklıf etmektedir Ancak teslim güçlerintn zayrf olması nedeniyle şımdiye ka dar büyük bır basan göstereme mıştir » lan Uretimınden üretım araçlan üretımine geçış sancılannı yaşadı Devresel olarak rüketım naallan ureten ekonomi kollan. satış sorunlarıyle karşılaştı Uretım malları sanayılerını kurmiık ıçin ek ve onemlı yenı kaynaklar gereklı Sermaye Partısının yapısı, yenı kajnakları oulmada vetersız kaldı Bu açılımı saglamak içın 12 Mart cıddı bır deneme olarak ortaya çıktı. Fakat bu açılımı sağlamada baçaTilı olamad Bu açıdan bakıldığında 1975 yılının başı ıle 1971 yılının başı arasmda pek buvuk bır fark yok Turkıye kapıtahzmınm sorunları vıne avakta Çozum gormernış bır durumda bekliyor Uluslararası kapıtalızmın bunalımlarıyle derınleşen yerlı kapıtalızmın sorunlan ço7um ari' r or Çozum yıne bır umutsuz 12 Mart denemesmde aranabı'ır Bu denemevı arayanlar, bu denemeyı ozlevenler \ar Gızli orgutİTCİen sermaye kesımının ba7i kesitlenne kadar uzanan bır hazırlık \ar Grtrmemek rrıumkijr) deSil ANCAK gorülmesi gereken unutulmaması gereken bır nokta daha var Bu da demokratık güçlerın dınlıği ıle ügılı Tra]ik 12 Mart öncesınde demokratık ve ilerici güçler dın idı Pakat dagınık lıktan gelen bır güçsüzlugü vardı Asıl onemlısi, Halk Partisi bu güçlenn çok gerısınde kaldı Halk Partisi kendısinı tüm demokra tık ve ılencı gıiçlerden soyutlamıştı BU noktamn üzerınde durmak gerek Geçınisten çok bugünün sorunlanna getıreceği açıkhk bskımından 12 Mart oncesinın kütle evlemlerinm, gençlık taskınlıklannın, oluşmasmda devletm bır kolu olan oohsın tahnklerınm rolu buvük Bu tartışma gotürmez Fakat dlger bir nokta unatuhrMunah ÖMİHkle «ençlik eylemleriniri k«kenınde bır «mutsuzluk vatar Kütlelftre dayalı demokraük örgütlerle Türkıve'nin sorunlarına ılencı obzümler getırmede duyulan umutsuzluk ^çıkçası zamanın Halk Partısıiden gelen umutsuzluk. FĞER 14 Ekımde bUun demokratık gUçler Halk Partısi'nı de« tekledı ıse bu destek sanıldıgı gıbı «yanılgi'arın anlasılmıs olmasına» davanmıvor Bu destegın temelınde Halk Partısı'nın. demok ratık haJdarı gemsletme ve ekonomık sorunlara ılerıci çözümler bulma konusunda varattıgı umut vatıvor BO umut hâlâ var Irmak da Demirel de vardımcılan TUrkeş ve Fevzıoglu da bu ıımııdu hedef almış'ar KUtleİP'de «komünızm» korkuîu varatarak bu umudu kıımak ıstıvorlar DemoKmtik Ilerıci »ençlıem uzerıne takvivPİı komandoları salî>rak eençlıgi sılfthla karsı koymava 70rluvorlar Hesap bovle bır durumda Half Partisi nm vme ilenci kesımden sovutlanaraçı Y A L N I Z bu ke7 Her ^ev bılm'vor Her ovnn acık Irmak'm dU>îil nehırleri tersme akırmak Anrak nehırleri rersme akıtmavn başar dıj?ı takdırde vazeeç'lmez olabılecegını hesaplıjor Fakat nehırlenn tersme akmavaca*ını henüz bılmıvor AMA bılmesı gerektı Tıirkıve'dekl gıiçlU demokratik umudun sermaye kesımıni rie etkıledı5ının farkında deÇıl Su anlamda önem lı bır çoğunluguvla serma\e kesımı de demokratık çonimün zorun luluğunu kabul etmış gonınüyor Başka bır almasığı S mdilık gerçek çı gormed'gı ıçın EKONOMIK gerekçesı olsa bile bugun siyasal açıdan yeni bir 12 Mart denemesı hıçbır şansa sahıp degıl Bu yüzden venı bır deneme kahramanlarıvla bırlıkte korredi ıle sonuçlanmava mahkum Tanhsel olarak bu bovle Ancak güncel olarak da bovle olabilmesı ıçın demokratık guçlenn kendılerıne düşen gorevı benim^emesi gereKlı Bu gorev de sadece «karşılık vermejın» demekten ıbaret değıl Bu grirev antıdemokratık akımlann uzprıne %urumek!e ilgıli Maskeleri düsürmekle ügılı ÇünkU seçım olasüıgını ortadan fcaidır mak ısteyenlerın var oldufu bır ortamda, ılk gorev seçime kastedenleri sahneden uzaklaştırmak 1.5 maaş RAPOR katsavınm 9'a çıkarılması ve 1 5 maaş tutannda ıkramiye verılme«;ının Ha7ine"ve brfıt yukunun aynı oldu?ıınu ancak vergı odemelerının farklıhğı nedenıvle ıkramıve almasığının seçılmesı halinde memurlaruı elıne 740 mılvon lıra daha çok gelır geçeceğını açıklamaktadır Bunım ıse 107 mılvarhk butçede ancak bmde 7'lık bır artış olduğu belırtılerek "ws>al adalet açısından bu artışm gereklıhğınl savunmaktadır. • Ikramıye Türk çalısma si^temı ıç'nde yerlşmış bır uvgulama dır> dıyen DPT Raporu. özel kesımde çalışaniann toplu sözleymo ıle yılda ıld maas ıkramıve aldıfını devlet kesimino> çaltsan i f çılerın de aynı durumda olduğunu belırterek • sadece devlet memurlan bu uygulamanın dışında buakılmıştır. demektedır. tkramıye almaşığının kabulu ıle bu esıtsızlığın ortadan kalkacağmı sa vunan Ptancılar bu >olla tasarrufunda teşvok edüebıleceğmı Uerl surmektedırler. TÜKETtM ARAÇLARI RILAN YÜZDE ÖZEL 26'DAN ÜRETtMÎNE AYTıllar 1968 19fi9 1970 1971 1972 1973 1 ÎMALAT SANAYİÎ YATIRIMLARININ DAĞILIMI özel Kesim Tüketim malı 26.35 29J9 18^3 2(MIS 4044 41,09 19AJ5 10.75 10,05 9,(7 12.74 Ara maJı 54 92 55^3 59 43. 4839 40 31 39 02 74,94 85,10 86,18 87,16 87,99 82.65 Yaiınm malı 18,73 15,38 22,34 30,76 19,55 19,89 6,01 4,15 3,77 2,97 3,68 4,61 Toplam 100,0 100,0 100,0 100.0 100,0 100,0 100,0 100,0 .100,0 100.0 100,0 100.0 1 Rekabet RAPOR, r a ö p Mkelertn fhracat ıçın aldıklan tedbirlere örnek olarak şu bilgileri ortaya kovmaktadır «Yunanistan ve Brezilya en çok rekabet eden Ulkelerdlr ve her ikısinin de Ortakpasar ülkelerlnde bUvük depolan vardır Meksıka pazara (nrraeve çahşmaktadır ve oldukca düşük flyat teklifleri vermektedır. Portekiz son zamanlarda üretimlnin giderek btryüven bir kısmim fhracata tahsis ettneye bsşlamıştır ve ilerde büyflk blr rsMp olacağa benzemektedir Milllyetçi Çln ve Japonya polyester v« pamuk kansımı iplik konusunda rekabet etmektedir » Dıinya tekstil bunalımımn yarattıÇı öıracat tıkanıkhklan, verlı tekstil sanayiinin «dengesız» vapısıvla birlesince bn kesim İçın enemli sorurüar doğurmaktadır Rapor bu durumu şöy le özetlemoVtedir YATIRIMLARIN YUZDE ORANI 41'E ÇIKTI ÖZEL KESİM ÎMÂLÂT RIMLARININ TÜKETIM DA SANAYÎ YATI SANAYÎLERÎNE Kamu Kesimi 1968 1969 1970 1971 1972 1973 MEMURLAR İÇİN BIR DAYANIŞMA DERNEĞI KURULDU DERNEĞÎN KTJRULUŞ AMACI tÇÎN «TÜM ÇALIŞANLARIN SENDÎKALAŞMAS1 VE BİRLÎGÎ YOLUNDA VERECEĞİMİZ MÜCADELEYE DEMOKRASt MÜCADELESÎNÎN ÖNEMLÎ BİR PARÇASI OLARAK BAKIYORUZ» DENİLÎYOR. AKIŞI, 12 MARTTAN SONRAKİ YILLARDAHA DA HIZLANDI 833 Özel kesim, imalat sanayi yatırımlarında tüketim malları üretimine ağırlık veriyor İKİNCİ BEŞ YILLIK PLAN uygulamasıyla birlikte ozel kesim imalât sanayii yatırımlarırun tuketım araçlan uretıminde yoğunlaştığı gorulmektedır Buna karşılık kamu kesımı ima lât sanayıı yatırımlarında tuketım araçlan uretimıne aynlan yatırımlann zaten kuçük olan oranı giderek düsmektedir. Devlet Plânlama Teşkılâtının tanımlan kullanılirak yapılan imalât sanayii yatırımlarının uretim malları, ara ve yatırım malları yatırımlarına gore aynmı, ozel kesımin tüketim mallan üretimine ağırlık verdığını ortaya kovmaktadır. yıllarında duşuş kaydettıkten sonra 1972 ve 1973 yıllannda buyuk bır artıs gostermıştır. Sorunlar BÜTÜN dıinya paıarlannda ^üregelen bunalunın yanısıra, Turkıye'de tekstil sanayiinin son senelerde hızla gelişmesi ancak sektördeld kapasıtenin dengesiz bir şekilde artması, konuv& Türkiye açısından daha deÇısık boyutlar kazandırmaktadır thraç olanaklannın kısıtlı oluşu, iplık ve dokuma kapasl telen arasındaki dengesizlik ' * selecekte Ortakpazar'a ü > .Ima olanhğma r&gmen do. urra. örme ve hanr ürün 1h racatında tecrübe kazsndıncı vatınmlann henüz bılınçli bir sekılde planlanmamıs olması gibı faktorler Tıirk tekstil endüstrMnı ilerde içmden çıkılması güç problemlerle karsı karşrya bın>kaeaktır s Smal Kalkmma Bankasi UBmanlanndan Korkmaz tlkorur'un ha7irladıgı raporda «Sorunlar daha şımdıden ortaya çıkmıs durumdadır» denilerek şöyle devam edılmektedir aramallan yatırımlannın paylan 8 puanlık bir artışla yuzde 83'e çıkmıstır lerin yatınmlann.ın yüzde 46' ya çıktığı tahmın edilmektedır. Satış sorunu GEÇEN YILIN ozel kesim yatırımlarının dağılımındaki bu gelışme, yme tuketım araçlan uretlminin karşılastığı satış sorunu ile Ugilı bulunmaktarfır Sanayıin karşılastığı talep sorunu. tuketim araçlan sanayiine yapılacak yatınmlann artıs hızını vavaslatmaktadır Bu durum, tüketim mallan tçın yeni talepler yaratacak gelir duzenlemelennin yapılmaslnı güncelleştirmektedır Ara malında 1974'de İMALÂT sanayiinin vatınmlarının aynmı ile ilgili 1974 yıiı bilgileri mevcut değıldır Ancak ilk tahmınlere gore bu yılda, ozel kesim imalât yatınmları içinde tuketim araçlarına aynlan payın bir mıktar düştuğu anlaşılmaktadır. Geçen yıl tuketim araçlan yatırımlanndaki oransal düsuse karşılık ara malı üreten kesim ÖZEL KEStM imalât sanayiinde tuketım araçlanna aynlan vatınm pavlan artarken, ozelllkle, ara malı uretimınin pa;ı gerılemiştır 1968 vılında yiızde 55 olan ara malı sanavilennln yatınm oranı, 1973 yılında tuketim sanayiınm payının da gerısıne duşerek yuzde 39 olmuştur Avnı donemde kamu kesimi DEVLET memurlannın siyasal, sendıkal ve ekonomık hafclannı korumak amacıyla Tüm Memurlar Birleşme ve Dayanısma Derneğı fTÜMDER) adı altında bır dernek kurulmuştur. Dernek kuruluş amacını «tum çalışanlann sendıkaiasması ve bırlıgı yolunda vereceğimız mu cadeleye demokrası mücadelesinin önemli bır parçası olarak batayor ve bu uŞurda tum ilericı dernofcTatık kuruluşlarla omuz omuza bır davanışma içinde olacagımızı behrtıyoruz» şek lmde açıklamaktadır Yeni kurulan demek, memurlann ekonomık h£.klan İle ilgıli gorüslennı bir lıste olarak ortaya kovmuştur olarak saptanmasını dır. lstemekte Tan ödemeler GÜNÜN günceı sorunu olan yan ödemelerle ilgıli ıkıli bır öneri ıleri surulmektedır Bir almasık olarak dernek yan bdemelenn tüm memurlara uygulanmasını savunmaktadır. Bu önerinin kabul edılmemesi halinde yan odemelenn tümden kaldmlması şu sekılde savunulmaktadır «Yan ödemeler tüm memurlara venlmedıfi tak dirde van ödemeler kaldınlarak katsayının altmcı dereceye ka dar olaniar içın 11 alnncı dereceden yuksek olaniar içın 10 olarak saptanması gerekmektedir TÜMDER, küçük memurlar la ilgili 15 ve 14 üncü derecelen n kaldmlmasını, dogum iznl nin doğumdan önce 1 ay ve doğumdan sonra 2 ay olmasını; ölüm yardımımn ikı misli yapıl masını; askere gıden personelin kadrosumm torba fcadro (ola rak) lki ml saklı tutulmasını ve emekhllk süresinln kadınlar lçin 3U, erkeiler ıcın de 25 yıl Ölçüler PLANLAMA'nın kullandıgı tanımlarda bazı ıstatıstik guçlukler nedeniyle tuketım mall a n yatınmlarının olduğundan daha az. buna karşılık aramaiı ve yatırım araçlarına aynlan yatırımlann olduğundan daha çok gosterilraeane rağmen ikın ci planın ilk yılmdan uçuncu planın ilk yıhna kadar uzanan bir donemde tuketım araç lan üretimine aynlan oze! yatırımlann oranı yuzde 26'dan yuzde 41 e çıkmıstır Avnı donemde kamu kes'mı imalât vatınmlarıyla ilgıli oranlar vuzde 19 dan juzde 13 e inmiştır. Ekonomık Sözlük Personel Rejimi BUGÜNKÜ personel rejıminin temell 1970 yı lmda aüldı. Daha once çıkanlan 657 sayılı personel reformu yasasımn mali hukümlen 1327 sayılı yasa ıle yürurluğe kondu. PERSONEL REJIMINİN ıkı temel amacı var Bırısı, «Eşıt Ise eşıt ucret» odeme ılkesı Eskıden memurluk sadece kıdem esasına dayanıyordu Aynı okuldan mezun olaniar memuriyette geçır dıklerı süreye gore maaş alıyordu Ayrıca eskı re jım tam bır yamalı bohçava donmüştu Teknw elemanlar, dığer devlet gorevlılerüıden ayrı bır ucret sıstemıne bağlı idi PERSONEL REFORMUNUN bir dığer amacı da memurlan, fıvat artışlarmdan korumak olarak behrlendı. Katsayı sıstemı getırıldı Katsayının fı yat artışlanna gore artınlrnası ılkesı, sadece ılke olarak, benimsendi. PERSONEL BEJtMÎ, amaçlarının Iklsinl de gerçekleştiremedi «Eşıt ıse eşıt ücretn ılke adı a! tında memurları bir takım >?ınıf!ara avırdı ve me raur rejımini dar bir «del' ceketının ıçlne» soktu Bunun dıcındr Ratsayı av ıwı nHları Hgim* flvat artışlarmın gerisınd* italcU. Kaısayı Gelişraeler «PAMÜK iplıği kapasitesinde gerçeklenn ve planlanan kapa sıte artışımn doğurduğu güçlük Ier nedeni ile vatınm egilimlennde değı^ıklikler başlamıstır Pamuk iplıŞı fabnkası kurulma sı içın teşvik belffesl almış olan tesi'iler vatınm safhalanna fore iplık probleminden kurtulma çareleri aramaktadırlar Kimı tesısler dokuma veya örme ile yarı veva taro entegrasyona gitmekte kımi tesısler ıse flnans man imk&nsızhklan nedeni ile ya düşük kanasitel) tesisler veya valnızca ham dokuma, ör me tesisleri kurmava çahsmaktadır » kabul edilmesine rağmen memurlarm yoksullasma süreci devam etti. BÎR YANDAN eşit işe eşit ücret ılkesinl uygulamak. diger yandan, yoksullasma sürecıni yavaşlatmak içın yaıi odeme sıstemi getınldı. Ancak gi derek hıç bir ıs yapmayan kimseler de yan ödeme aldı. Üstelik yan ödeme almaması gerekli olan lar ön plana çıktı. PERSONEL REJtMl bugtin ekonomınin gereklerıne de ters düşen bır gcninume sahip Bunu bır ornekle göstermek mümkun Türkıye'nm en buyuk işletmelennden bınsi Tekel'in Maltepe Sıgara Fabrikası Bu fabnka Avrupa'dakı benzerlerıne gore de büyük bır fabrıka Ancak bu fabri kanın tek yonetıcısı olan müdurü uçüncu dereceden maaş alabilen bır memur. Aynı büyüklüktetci bır özel Işletmenin müdürü pnmler harıç ayda 20 bın lıra alabihvor. ASLINDA butün bunlara bakarak personel reiımının bır yanügı olduğunu soylemek mumkün. Fakat asıl vamlgı, böyle düşünmek. Çunkü personel reformunun gerçek amacı memur sistemını duzeltmek olarak ortaya çikmadı. GERÇEK AMAÇ, çıktığı saman Türkiye kapitalızminın içinde bulunduğu ve ozellıkle tüketim araçlan satısı açısından bellrgınlesen, satış bu nalımını yenmek idi. Tüketim sanayıleri, ürtin lerıni satamaz duruma gelmişti Yeni gelişen otomotıv sanayii pazar sorunuyla lcarsı karşıya idi. Bu sorunlan yenmek içln talep varatmak gerek Ve 1970 yılında maaslar artınlsrak gere*ii talep varatıldı Sonra bu görev Büncellijinl ksybetd Şimdi t s k n r güocel olmak Uzex«. 12 Mart ÖZEL KEStM imalât sanarıi yatınmlarının tuketım sanavllerine akı;ı, 12 Mart'tan sonrakl yıllarda hızlanmaktadır. Bu oran, tüketim sanavii içın bır bunalım yılı olan 1969 yılından tonra 1970 yılında onemli bir dusus Eostermektedtr Satı=; sorunlanvij karçılaşan nzel tuketim sana\lı tçin lyrıIftn yatırtm payları i»70 ve 1971 öneri* RAPOR, bugUnkü durumun MEMURLARIN gehrlerini Hyat artışlannın etkosınden korumak amacıyla uygularnaya konan yenı personel rejımınde memurlann giderek fakırleşmesınıa yanında, memu r maaşlaEn yoksul tabaka rının bütçe ıçındekı pajn da yıldan yıla kuçulmektedir TÜMDER. memurlann bugün Devlet personelınin sosyal atoplumun en yoksul tabakalanndalete uygun bır gelır düzeyi saflamak gerekçesıyle uyguladan birısi haiıne geldığınl şu maya konan yenı personel resekılde Ueri sürmektedır: jımıne rağmen, bütçeler içmde«Bugün memurlan ilgtlendi kı memur maaşlarının payı giren yasalar bir tutarsızlık ve derek azalrmstır 1970 yıuna kadar bütçenın yuzde 35'ını oluskargasalığm içensındedir. Üzeturan personel gıderleri son rtnde türlü spekülasyonlar yayıllarda yenı personel rejtmlnpılan btr Konudur 657 sayılı dea öncpkı düzeym de altına personel yasasımn ne ıdığıi belır dusmuştur sız memur vardımlaşma kuru Yenı personel rejımi ıle 1971 mu, yan ödemelerdeki eşitsızyılında yuzde 39 a çıkan bu oran lık, derecelerın doldurulması ve 1972 yılından ıtıbaren duşmeye katsayı sorunlan bugün hâlâ başlamıstır Bu duşuş 1974 yıçozümlenememıştir Türlü akhna kadar devam etmektedir saklıklar hep küçuk memurlann 1975 yıh bütçesıvle bırlıkte aleyhuıe olmuş ve memurlar maaş katsayısının 8 den 9'a çıbugun toplumun en yoksul ta karılması önensıne rağmen personel gıderlennın oransal olabakalanndan bın halıne gelmışrak düşus eğılımı degışmemektır tedır. Bu durumda bıle maÇalısma Bakarüığından Mlt aşlann butçe ıçındekı payı jrtizhat Gorkem'm başkanlığında ku de 30 da kalacaktır. rulan Tüm Memurlar Bırleşme Devlet P'anlama Teşkilâtı'nm ve Dayanışma Derneği, memur yapmış olduğu nesaplara gbre, işçl ayırımının bılinçli olarak katsavı artırımı yenne 1.5 maaş varatüdığını ilert surmektedir tutannda ıkramıve venlmesı oDerneğın bu konudaki görüşleri nerısi kabul edıldığınde bıle şöyle özetlenmektedir: personel gıderlennın payındakl 1 «îşçilerin memurlardan fazla! artış onemlı duzevlere ulaşmar maktadır Bu hesaplar, ikTamiye ücret alması sanki işçiler için aSmasığının kabulü lle personel bır suçmus gibi göstenlmekte ve gıderlerinm bütçe ıçmdeki pasun'i olarak işçi memur düşmanhğı yaratılarak hedef saptınlma ] yınıa yüzde 31'e çıkacağını gössı yaptınlmak istenmektedır. îş1 termektedır çıler haklannı kanlan, canlan Devlet bütçesl ıçm personel pahasma sendikal mtieadeleleriygıderlennin yıllara göre payı le almışlardır Bız memurlar da oran olarak şövledır onların bu mllcadelesini her za1964 35 8 1965 S5 9 1968 man için destefcleriz Memurlara 35 6 1%7 34 8 1968 34 1 sendika kurma hakkını verme1969 30 3 197f S62 1971 mekte fiıırnen rihnivet çağdışı 391 1972 37 0 1973 33.7 ve gerlcl bir ziimiyettırj» 1 1974 32 6 1975 30 0. Dernek, A B. Devletleri, Kanada ve bir çok Avnıpa Ulkesinde uzun yıllardan beri uygulanan memurlara toplu sözlesme, sendıka turma ve grev hakkımn tanınmasmı gerekli görmektedır Dev et bütçesi içinde memur maaşlarının payı giderek azalıyor