Katalog

CUMHURIYET 14 Eylül 1974 ABDULCANBAZ TURHAN SELÇUK OYüMü to&Öüftıiı/Vöfl.. DAYA " 47'LİLER FÜRUZAN 82 Ş e r i f e anneslni: onun seçkin "blr ev'.ılık yapabilmesı içın gıriştiğı çabalar içınde gördukçe soz konusu kendı degılmışçe, alaylı bir hüzunle izlerdı annesinı. Annesintn evhlıginde Eerçekleşf.remedıği gorkemi Şenfe'nın geleceğinde bulma isteğı, babasını hıç s beğenmeyışı, yıllarla b:r alışkanhk olmu tu aralarmda. Aslmda sılık bır kışılıgi olan babafinın emekhlıği iki yıl önce gel:ncc kahveye peîış gıdışleri sıklaşmış, sonunda gıınlük yaşaması işe gider gıbi adamm evden sabah çıkıp akşam dönmesıyle sonuçlar.miştı. Ihtıyarın ölümünden sonra da Şenfe sar.ki birden g.rdıgı yabancı bir evın ortESJnda kalakalmış, beklenmedık insanlar, olaylar, görüntüler cavlanlna kapılmış oldugu duygusuna düşmüştü. Arasız genişleyen öğrenme tutkusunu dovmak bılmezce sürdürüyordu. BülbiiUerın, Boğaz da er. duyulur olduğu sıcak yaz gecclerinde arada onlan dınlej'ip dedesini pülümseyışierle anarak yenıden okumaya dönerdi. Oğrenme i6teği bir çılgıniık olmujtu Şerıfe'de. Dedesıyle başlayan geç tanişmasıyle hız kazanıp patlayan genç kulıfinn duygu sellennı kaynaklandıracak yer ariyordu. Sonralan k?ndisimn b:le saştığı bir sevgi ve beğeniyle baglar.acağı Zulkadir'i tanıymca bir çeşıt öç duygusuyla (annesinden alınacak oçtu bu dedesinın belki de babasının öcüydth onu snnesiyle tanışmağa Anariolu Hısarına gotürmüştu. Hava durgundu. Kumrular yıne çatıların oluk ustlerine toplanmışlardı. Ahşap evın ön yüzündeki asma, yaz sıcakların:n sararttığı yeşiliyle silme kaplanmıştı. Yokuşun düzlükle keşıştiği çızgıde soluk soluğa dıneldiklerinde. bahann kokusu denebılecek şeyı apaçık bırlikte duymuşlardı. O'sa yaz ortasıydı. Eskı ahşap evler, bahçeler. ağaçlar dızisinin bıttıgi açiKlıkta tepeden bakinca erımış uçuk ak bir de nız parçasıydı Boğaz. Omuzuna u?amp ordan saçlanna erışen Zülkadir'in parmak uçlarını öpüvermışti Emine. Evleniriz ha, demişti Zülkadir. Yapacaklarımız bitsm. Evlilık dedımse, ne demek ıstiyorum bıhyorsun. Bizim Nedım gibı burjuva işıdır, gırısılmez dıve fcarçı komayı eereks;z buluyorum. Çünkü. bılir mısin Şerife, bu asırı direnmede de evhlıgı oldugundan R'Jçlu sayma var. Dur vahu, kıvıramadım. Bnba ben bu konuşmalan nasıl becereceğirn. Ben anlıvorum. Biz yaşajnşımın gereken dürustlukle, açıklıkla yürütecek kişi leriz. Bırb:nrr.izi eksilterek degil, destekle>ip gönüllend:rerek yaşayacağız. Nedim'ın demelen ba^ka demeler. Yapılan evliiikler, yapan msanlann özelliğiyle değer Uşıyor demek ıs:er o. Yaşıyasın sen emi? Hah bunu demek Istiyordum. Odaya firdiklerinde annesi ikisinfn d« yüzline bakmaktan kaçınarak yerlı yersir k»l kjp oturmuçtu. Dışardan kumrulann guruldayajak dem çekışlerj duyuluyordu. Duvardaki Napolyor.'un Rusya seferine gıdijinl gös teren re«mı yenıden görmüştü Emıne. Çocuklugunda gozür.ü alamayarak baktıgı çok da garıp b'jldugu bu resmin açıklamasmı evde kımse yapmamıştı ona. Sonunda annesı b:r gün omuzlarını silkip, «dedenın canırtı, demışrı, vaktıyle almış.» Dedesmın fotoğrafıysa gümüş çerçeveye konarak, hemen o resnr.n yanına asıimıştı. Olülerı se\trek d*ha kolav gebyordu insanların çogıına. Bu yaşama tembelleri ıçin canlılık ürkütücüydu. Dedec:ği ne demışti ölümunden bir ay önce: «Yuzum çok mu kınştı Şerife yavrum. nursuz pirsız bır ihtıyar mı oldum? Ay nada kendınıı pek seçemıyorum artık.» «Yok dedecığım h?m kınşsa ne olacak?» «Derdlmi ayan edemedim bellı. Ö'.ümü jnkarlarken, ne de nuhusets.zmış demesınler.» «Ah canıın dedecigim. siz kanncayı incitrnemişsinizdır. Nur pir dediğin:z anca sizde olur > «İncitmek elzemmış Çerıfe yavrum. Bu dünyada, efendim, dünyah giTal ömür sürmek elzemmi?. Ahret bir ney sesıdir. Onunla guzellenıp hayatı unutmaınayı bir ayagimiz çukurdayken öğrendık.» Şenfe camlara bakmıştı. Geldıklerınden beri. yolunda gitmeyen bır şeyler örulüyordu aralarında. Konuşma sahicıleşmıyor, annesinıa bır vakitler güzel olan gözlerı tedırgın bir ivecenlıkle degiçık noktalarda geziyordu. Çaylan gumüş rarfh fineanlarda içmijlerdi. Bu zarflar konuk günlerine aynlmış gösMrınm parçalarmdandı. Sızın buralar has giızel, demişti Zülkadir. Kıjinin cığerleri arınıyor. Her yanda yejıl Ben yeşile vurgunumdur, Şerife de bıİir ya. Zaîkadir tanıyip bilmedıği bu insanın ken dısıne yönelttıği sessız beğenmezliğı anlamamıştı kuşkusuz. Annesi kalkıp ıkı üç bısküvınio kaldığı tabagı dimdık uzatmıştı Zülkadır'e. Yüzü örtüktil. Açıkladıgı şeyse, anc% Şerife'nın anlayacagı o eskı hor gormeydi. Kalktıklarında giine; denıze inmıs, o ucuz jrörüntü ressamlannm çok sevdiği alev alev tutuşmuş bır kızıllıkta batıyordu. Annen garip. demıstı Zü'.kadir. Suçluymuş gıbi habıre dolanıyor. Kulağı da tet.kte. Yaptıklarını araştırmaya gelen b:n.lerını beklıyormus gıbi. Ustelık sdylenenleri de işitmiyor. Oyle işte. eskı Istanbulludur onlar. Üstelik îimdi de Istanbul'un orta hallılerinden. Bak görüyorsun. Ailemi sana açıklamakta güç lük çekıyorum. Bulunduklan toplum katınm ayıncı bzelliği kaypaklıktır. Onlan yarı hasta kılan veya hirs mı desem, neyse uzun ış, degmez de. Bak guneşi birileri kırmızıya boyamış. Güneşı bırak simdı. Lâfı saptırma. Tür kiye'yi aniamak kolay değıl. Mılyonlarca töre kalıtı, yıne de memnun olmalıyız bu ne insan zenginlıgıdır baba. Onlar düze vardıklannda pine? yok oluis, akjam koyuluğunu salıveriyordu ortaya. Zülkadir'in cenazesıni küçük Şeriîe sonuna değın izleyememi?ti. Yolun varısınoa Emıne'ye ras:lam:ç. Ben kalsam, demişti. Nıye? Çünkü bayılm» dedıkleri şey böyle bagl'.yor olsa gerek. Bana aşın vaJuşıksıı geliyor ortalığa pat dıye düsüvermek. Peki, »eni Haydar bîrakıversin. Yok, Nidim'i alınm. Kedim'le Haydar tabutun ön kollanna ge<;mijlerdi onlar aranırlarken. Yok kimseyi almayayım. şuray» »ıgınıTozlu bir manifaturacı dükkânım gösteriyordu Şerife. Alnında terler tomurlanmaya başlamı$tı. Hadi, demişti Emme, bırlıkte gidelını. Elıyle göğsünden ıtmışti tmme'yı .Serıfenin yüıü terle silme örtülüydü. Göıyasıtn tAsmaya bmşlamıştı. Emine arkadaşım üsteletj'erun yersiıligini behrten bir ba$ sallayıjıvıe aıdını dönmüîtu. Şerife kalabciiîgı sıymp vok oluvermiîti ortadan. Emine onu yenıden gördüJunde tanıyamamıstj. Şerife de Emıne'vı ÇIKSramamıştı. Bambajka bır yerde, kar$ılıklı sovjn ve inançları eskimemiş olarak bır araya getirilmışlerdi. An» ükten ona gostenlen 5erıle değildi. Toplamış mı bu kendinı? Konuşmayı duyduğunda büzüldüfeü k";«de tltremeyle kasılma arası bır dalçalanma vurup geçtı her yanından. Ellerlnin jUüğıni onit.nca anlayıvermişti. Hıç bir yanı iste*:ne uyar doğıldi Emine'nin. Odaya giren Emine'nin gozlerını oağlamak gereğim duymamıştı. Ilk gırerın aıCıncian «elenlerin, koyu giyımli, kravatıan Uzenle ba?)anmış adamların yüzunü ıyi;e gönr.o prwretiyle Emıne toparladı olanca dıkkatini YüzlerinaeV'T o bildik aşağılajncı anlatım varai snamların. Biri daha sayılanlardandı M. çevre«naek!lt=r davranıslanru ona göre düzenlivor ?1b»ya;ier. (DEVAM1 VAR) üuzbası ScMaüinln Romanı Istanbul istihbarat örgütü iki yıl içinde bozulmuştu Bu arada kaympmJer Ali Rııa Beyin emekliîik zamanı gelmışt.. Emine ablamın evıni karşılık g03tcrerek Emlâk Bankasından 2450 lira aldım. Xe var ki faa ve masraflarıyla birlıkte üç yılda bankaya ödeyeceğim borç 3162 li ra tutuyordu. 16 Eylül'de günü do lan 2.000 lirayı İş Bankasına, ya tırdtm. Sağa sola borçlarımı öde dim. Kırk lıra da bana kaldı. Du rum kötü görünüyordu. Nimet ba na yazdığı bır mcktupta «Borçla r' nasıl odeyeceğiz? Çok fecı değ\\ mi?« diyordu. Ben ise çalışıp kazanıp ödeyeceğime inanıyordum. Ne var ki artık çiftliğe bel bağlıyamazdım. O günlerde büyük sıkıntılar geçiriyordum? Bu sıkıntılar sonucu bcdenimi kan çıbanlan sarıyordu. Çoğu zaman Ordu'dan aynlmış olmamdan ötü rü büyük acılara düşüyor ve di yordum ki: Keşke Ordu'dan aynlmasaydım. Şımdi Doğu'da bir yerda bulunacaktım. Ödcvım beni oyalıyacaktı. Belki b:r kurç'an beni görevı başınd» c»n veren ins»n yapacsktı. Ama bugünkü anlamsız üzüntülere sürüklenmiyecektim. Durumum acıydı. Nimet sürekli biçimde ayrılık•tan yakınıyordu. Ben para sıkıntıları içind* yüzüyordum. Karınıı. evini tedbirli biçimde ybnet mediğ1 içın eleştıriyordum. Para hesaplan mektuplarımuın uzun bölümlerinı kapsiyor, birbirımıze karşı gereksız ve kırıcı id&ial«ra yo'ı açıyordu. 16 Hazıran 1928 tarıhli mektubumda Nimet'e şurüarı yaziyordum: «Nimet, Bujün «an» ntuz lira gönde Tİyorjm. Belki bu 30 lira benim için bin lıradan riaha kıymetli dir. B«n pcdere bu ay 23 lira bıraktım. Sen de 21 verirsin, toplam 50 eder. Buııdan bir ku rus fatla vermeye imkân yoktur. Sen ayui sonunda hareket etmck iizere hazırlıklarını tamamlarsın. Sana ayrıca 2530 lirajı telsrafla }ollıyacafun. Bu para Istanhul'a kadar yol mas rafına yeterlidir. Bu sabah Ka dıköy'de Talimhane'de dört odalı bir ev tuttum. İçindekiler ay sonunda çıkacflklar. Kirası 22 lira. Gayet ıriizel bir ilk mek tep ile karşıkarşıya. içinde terko» suy'i vat Elektriğini de jap tıracaklar. Ne yapalun daha fazla bir parayla daha güzel bir ev tutmamız şimdilik mümkün deçil. IsUnbul da ve Ankara'da irili ufaklı birçok arkadafimla görüîtiim. Gelecek için umut kuvvıtlidir. Saffet Beye (1; de yazdım. Bir is bulacağım. Selahattin Nimet'i ve çocuklan Istanbulda yerleştırmeye karar vermiçt:m. Ben de Istanbul'da b:r iş bu lacaktım. Nitekım Karademz Ereğlisinden 27 Hazıran 1928'de Istanbul'a geldiler. Peder Ah R; za Bey de emekliye ayrılnus Edırne Havzasmda Tekel İdaresınde bır görev bulmuştu. 13 E'ıcim 1928'de «İspirto ve Ispirtolu içkıler ınhisaruma 80 lira ücretle girdim. Maaştnı sonradan 100 ve 125 lıraya çıktı. Ankara'daki çjftlık serüveni de. bır bakıma kör totjal yürüyordu. Ve Tek'el'dekı memunvetle yaşıyorduk. Ev Kadıköy'de, Çeyizlık Hacı Ahmet Bey Sokagi 9 numaraya taşmmıştı. Çocuklan Itsly^n okuluna verdık. Hayatımız çogu memur aıiesi gibiydı. Yuvarlanıp gidıvorduk. 193? yılına uek böylece yaşadık. İKİNCİ BÖLÜM Mektuplar llhan SELÇUK y» eden devlet örgutieıtsle ujr»jırken, bu sefer :çımle d* üğraşmak zorunda kaiaım. Ve 934 yılı soruarma dogru örgute yeni bır duzen veıdıın. Bu kararnn nerşeyı tertıpiedıJtlenni ve yoluna koyduKİarım sa nan kışılenn bütun emeiicrıni suya düşürdü. Bu kez de bor»inrı arkadaşlarun, sa da öyle sarirtıklanm benım aleyhımde bir U'.OK oluşturdu ar. Aralarına Anxar&' dakı karargâhu bulunan oıuuclarını da aldılar. Bu tür hokkabazlık ve entrikaları anhyacak çapta dr.ğilljm. Cıksr bıriıgi kar;ısında yalnu küldım. Genel Komutan Geneiü Seytl Duzgoren çevremn etkısıyle beni tstanbul'dan uzaklaştırmsuc ıSteaı ve «Cenup Istıhbaraı Muieiu&ligı»ne verdi. Onuruma vurulan bır daıbe saydıgim bu karar karşısmda çekiîrnek ıstedim. Bir raslantı Bır raslantîyla Saîfet o sırada îstanbul'daydı. Ve Huküme ın Mat'.'f Bakanıydı (2) Beni Dolmabahço Sarayına çagırdı. Gııtiğırcı zarnan yaıunda Husey.n Raiımi'vı gordum. Bana Ankara1 da «Maarif Vekâleti Umumi Evrak Mudurlüjünnü onerdııer. Ben: Seytl P&şs'y» sorayun, dedim ^e du~Uinu Seyfl Pa^ay* Ta> dım. Paşa, 910'da Yemen narekâtın» j'üzbaşı olarak; Saffet'de tegmen olarak katılmış. O gıinlerdao nrkauaşmışlar. Ve Seyli Pa«a beni bıraknudı. Sebep olarak şunları aalatu: (1) Saffet Ankan. (2) Saffrt Ankan (3) Rahmi Apak Y A R I N : İSMET PAŞA'NIN DEDİĞİ MALKOCOĞLU yazan veçizen.Ayhan BAŞOĞLU BANYA LUKA'NIN TOPLAR1 Bir dönüm noktası 1932 yılının Mart ayır.da y«3»yışımı degıştiren onemlı bır de • ğişim oldu. Çagn uzerıne Mart syırun 2'sınde Ankara'ya giderek Gümrük ve Muhafara Genel Ko nıuta'.ı General Seyfi Düzgören ıle goniştüm. Ve lstanbul'da <Ka çak İstihbarat Am:rlıSı» görevinı 200 lıra net ücretle kabul ettim Hazıran ayına kadar hem Tekel'de Satış ^eflıgı görevini, hem İstihbarat Âmirlığmi bırlikte yürüttüm. 1 Hazıran'da Tekel'den syrılarak sadece istihbarat ârairlıgı ödev.nde çalıştım. Istanbul Gızli istihbarat Âmirlıgı görevim «Trakva, Marraara havzası ve Kocaeh mmtıkası» ru kapsıyordu. Benım bbyle bır gorev aldığımı kımse bilmıyordu Herkes beni Tekel'den ıstifa etmış ve bır arkadas vanında kâtıp olarak çalışır sanıyordu. Gızli istihbaratın Trakva Çanakküe, Istanbul açık âmirliklerı kuruldu. Bundan sonra Istanbul istihbarat örgutünu Kurduk. Ben en ınandıfım arkadaşları toplajarak güçlu ve cıddi bır brgut oluşturmaya çalıştım. nm. İçten bozulma Ne var kı 932933 yıllan g li randımanla çahşan bu orgut, 934 yılında ıçinden tKizuımaya başladı. Bozulma nedeme'i beıliydi. Bu ı$ olağanustü ".erkiler le donanmış görevlılerine ÇOK zenginlıkler saSlayabilırdı. Bazi arkadaçlarımızın gözleruu k(v rarttı bu olana<uar... Kısa 2sma.T da zenginlik heveslen yaratıı. Ben bır vandan dışta K>ıç*kîi örgütleriyle ve bu örgutlen hir.a TİFFANY JONES ŞIMDİ DiNLE SEkJi, 3U , j TOKJES • E.N ÜNilU INGI/ EGE.Sl SEN UUGU 6lT 8 u VıRDi'cSı P I L M SıZı/vi ÎLÂ UMUJ INGIUZ N Bölümlü Belediye Başkanlığından Değirmenli (ERBAA) Belediye Başkanlığından 1 Belediyemıa •ınema öuıasınm 2. sısım ınşaatı 2490 aayılı kanunun il. naaddesi gereftlnce Kapalı zarf ustılü Ue lhale edılecektır. 3 Işın kesıf bedell 239.127^5 llr» olup eeçid temînaü 13.056,38 üradır. 3 lhale 1.10.1974 Sah günü saat 18 te Beıedıye tacümerü huzurunda yapılacaktır. 4 Ihaleye ıştirak ıçin wteklilenn: a) 1974 yıh Tlcaret odası ^esıkas.. b) Teknık oersone! oeyannamesu ve Tokat B&yındırhi Müdürlügünden veterlik belgea ve teSılıt mektubu c) Bu işın oenzcn ve kejif oedeU cadar bir 1*1 yaptıklarıru gösterır ıs bitırme belgesi. 5 Bu ıse aıt ıhale dosyası ner erun mesaı «aatleri (çinde Beledıyede görülebılir ö Teklıl mektuplarının 2 B sayıü kanunun 32. 4U maddesl uyarınca hazırlanmış olması ve erı eeç 30.9.1974 gunü saat 17 ye kadar Belediye Ba$kanlıeıns malcbuı mukabılinde venlmesı şartür. 7 Postada vaki gecikmeler v» telgrana yapılan mürmcaatlar nazarı ltibare alınmaz. (Sasm: 22139) 7278 Bölümlü Belediye Hizmet Binası YaptırıJacaktır 1 OK tlçesı Bolümlü'de belediye UraJından yapUnlacak olan belediye hizmet binası ınşaat işlerı 2490 sayüı kanun g»reğince kapalı zarf usulü Ue eksiltmeye konulmuştur. 2 Işin keşıf bedeli 248.641.00 TI* dır 3 Eksiltme bölümlü belediye binası içinde toplanacak olan Belediye Encünıeninde 4.10.1974 cuma günü saat» 14.00'd» yapılacaktır. 4 Eksiltme şartnamesi her gün mesai »aatleri dahüiada belediye muhasebesinde görülebılir. 5 Eksiltmeye girebilmek için: a) 13682 TL geçicı teminat b) 1974 yılına ait Ticaret Odası belgesi, 0 Müteahhitlik kamesi d) Bu ışı yapabilecek olduklarına daır Trabzon Bayındvlık Müdürlügünden alacak olduklan yeterhk belge«L 6 tstekliler teklif mektuplarmı 4.10.1974 cuma günü saat 13.00'e kadar makbuz karşılıgında thale Komisyonu Bajkanlıguıa vereceklerdir 1 Yeterlik belgesi alınabilmesi için son mürtcaat tarihl 2.10.1974 çarsamba günü saat 17.00'ye kadardır. 8 TelgTafla müracast ve postada vukubulan gecikraelar kabul edilmez. Keyfiyet ilan olunur. (Bsjıın: 22185) 72TT SABT4J SfBDEN y :