Katalog

CUMHURİYET 28 Ağustos 1974 ABDÜLCAHBAZ TURHAN SELÇUK 47'LİLER FÜRUZAN 65 fin ıçıktı. Sabahın 6ğleye kol attıet kujlulc saRamadm Efendi evdekileree kıta «amanda atinin yukselen ışıklan pencereden ıçensının sayılır. hatti çekmilır bir kisilik olmu»tu. Angörünmesini engelliyordu. nesi bahçıvan. kapıeı, odun kırıcı, çocuk gezdiriei görevlerini saygtn bir ağırbaclıhMa yapan Ahmet üç kez seslenmişti. Yatakt* sesinın yajlı gdçmene ryi bir gün dilerken sesindeki say duyulduğumı belirten kıpırtı gönilmiıyordu. O gılı değişmeyi (iıryııyor muydu? gune degın bilmediği, insanlann olasılıgına anAhmet, Saint Joseph'i bitirdiği yılın haziraca yaşayınca kesin inanıcagı yabanıl ürküntü, nında Ramadan efendi öhnüstii. acıyla, çekınmeyle karışmıs koyulup akan duygu bağnna vayılıvermişti. Annesi o kıs afır bir zatürree geçirmişti. Ahmet'in çocukluktan delikanlılıga geçiş doneRamadan Efendıye bağırmakla yaklasmamınde de en yakın dostu olan Ramadan Efendi mak arast kıl payı durakladıkt»n sonra hızla annesinın başucundan hemen hemen aynlmaya»afa, Ramadan Efendinin göğsune kapanmısmıstı. Babasının son yıllarda daha da ırtan tı. Hiç bir yanı gbrmeden kapandığı bu viıcu> aldırmazlıgını. eve tığTamayişlanm unutturmak tan gelen ak sabun, taze ot, bellı behrsiz gülisteyen yaşlı bir ana sabnyie dolanıp durmustu yagı kokusunu soludukça \üreğinin ortasma .•.astanın odasında. Sonra bahar patlak vermisçoreklenen çaresizlikten korkmustu. Artık deti. Annesi solgun, her yanı battaniyeyle örtülüp likanli old'jğunu düsünür düsünmez de o du»anlarak balkona çıkanîmış, zsjnflıktan dıha da rumda Ramadan amcanm nasıl darransa «y«ufalmıs vüzüy'e dalgın gülümseyerek agaç'ann kışanı budur» dıyeceğini hemencecılc bulup pıtrak pıtrak fiskırmış yeşıl sürgünlerine gün doğrulmuştu. «O durum» dediğıni henliz aötbatana degin bakıp durmustu. eukle t»nımlamaktan kaçınıyordu. Ramadan amca. demısti. Rimadan Efendi o gttolerde bahçede çalışırSesı zor duyııluyordu. Kısacık susup kırken balkona bakmamaya dıkkat ederek güller, langıç rjvalanndan bir şeyler düjtuğunu gdshanırnelleri derip odalara tasımıstı. Mayıs jrulteren çıtırtılan dınlenustı. lerinın hanımeUerinin bayütıcı kokulan annesini ürpertıms sık sık içıni çekmesıne neden ol Ramadan amca. demısti yeniden. cvjstu. Pencerevı dort ucuadan alveren hazıran Ev eski düzenine dbndügunde babası gehp güneşınm sapsan i!?ık s e l n * bakmı^, ocarun de annesını ayakta bulunca sanki hıç hastalanhıç degiîmeyen düzenınm o csvatuiığın ;nmamı; bıriyle konuşuyorca yine yeni üzüm ınsanı etkileyen agırbaşhiıgını v.ömi*Ti B«çırcir piyasasunn onu sevindinneyen fıyatlarını mışti. Ellenne ınen knrıncalanmay daiıt^ak öfkeyle anlatmaya gınsmişti. Her yana saçtığı istemisti. Ne oluyordu1' Altın '"iıUnnj odaya giyimlennın cebinden yenideo bir seyler ara»salan haziranın ılıklıfını. ok>.avyn bıı esmtırırken annesine : tinm çimenlerı anca e?«bıldifti Û uvumu boran neydı. Çocuklugunun en ejçız dostu n e . Sen mi aldm cebimdeki adres defterini, den öyle yorgun kıpır'tsızdı S^nra Ramadıye sormusfj. dan Efendinin köstegine parmaıtlarını sürue Annpsi her zamanki gibi hevecanlanarak kalkmıstı. elini yüregirun üstüne baatırıp, o bılınen yanıtı Yukarı koşarak çıkıp annesıni mutfakta vermi?ti: çay demhğınin bugulan arastnd gonneve «.a Ben almadım, odaya birlıkte girdık bıhbahyarak gozlerini vemne »ıi'p surnıu» " Dır yorsun. sen de eordün ya ben bir şeyleri ellesüre sesır.ı oulmaya çilıjaraK oetlemıstı. medım. Hern o kadar telaş etme Ramadan efendi yeniden odun çıkardı rukarı. Banyo ılunaz Yaz geldi ıvico u*lum a^ın.stı annesj, *«n sirene kadar. . ; ı "Ahrriet'e. bakmadanPcHwn ogluın, doktor « a r(İI ^bfrı da^nhe Babası sorusundan caymıs olur. annesöıin • kacık'a, gıtşiemızı B t f W B men hazırlanm. sızı ysrlestireyım» a"yor Bu sörlcrini dinlemezdı. Bornozunu arar. sonra gece karara bağladık. Ramadan r.fend.yı at abanyoa kapanır. bırbirini tutma« şarkılar soylacagız. Bırkaç ay dınlenır. O ca ıhııyarladı. leyerek yıkanmaya başlardı. Onu ben senin deden va da aırfan sa\ıyoAhmet'in babasıyle takışma yıllanydı artık rum. £.. artık eskı ay^ğına ca'ukıuğu kaJo vıüar. Yenı kıtaplar, veni dü$ünceler, veni tnadj Ramadan Erendinin oılıyor musun? insanlar ve genc .ci7!ann inanılmaz füzeliiklerle Annecıgim, Ramsdan eJer.dı bidü sabüruîii yüzİPri dolduruyordu îçünlerinı. Çocruknıyorum. luğundan kalan eksilmeyen dayanıklı tek kişıv Ne demek o öy>? Neroen «rnardın bu. se Ramadan Kfendiydi. Artık ihtivarlıgm vernu? le$meye başlad'.ğı gözlerindeld bakış Ahmet'» Sozlerını dıngıniıkl* sürdürtn »nnesi. Ab döndüğünde daha yumuşar: met'e hıç bakmadan önce aeuıliiı ıncünp bez Bre Amet oldun bir cıvan adam sıimüle örtmüs, sonra bıça**' dıatak ır.ce ınct lısüm, derdı. Olmalısın annec&jfızır.a daha mıımon dilimlemeye gıriçrnışserî brdtn elındeiu kayvet. Kadın kısmısıdır çokça dalıp gider ballen attverip mutfaktan fırlıurıs: konlarda Uyuma artık. Cemll aıtiK uvuma Kalk Annem mı derdı Ahmet hemen. annem Cemıl'ım kalk, Ramads». £fendj ö'.rrüs Olmı?... O ıvılf«tı Ramadan amca maz ki.. dıve bagırmava oasıanıjtı İvıleîtı b*lkı gümusüm ya tçı lcırıktır Ramsdaıı Efendinin cenazesı t<ını5la''i olmon fıkaranın tıpkı... madıfından kalabnlık değıldı. Osmanaga caSonunu eklemezdi sözlerınin. Ahmet o yı!mıstnin avlusur.dan tMmaınistı ceır.aat. Ül'j larda gunlerın hitmediğı. ama haftalann bir s o Karacaahmet'e gömülmüştü. Mt.'ar.na oaba. lukta geçıverdıgı ılk jsnçliğını yaşıyordu. Tüm sı annesinın direnmesır.e geıek itamadan PO vetişkin çoruklar gibi de artık annesiyle babaiyı mermerden tas ısmarlamış. ustune d<i sına ahşmıstı Sılkinmesi ünıversıteye Rirdikten ozenlı bir yazıyla Ramadan Ef.'tıdın'r sandıeper sonrava rastlayacaktı. O raroan da Debğmdan çıkan nüfusunaakı aiıa oaba <dını Ormaniı gr cmen Ramadan ölmüş olacaktı. duzgunce yazdırıp «131M doğum.u ŞeKip Ramadan Orman. DehoıTnan'ın eşratuıdan olup» O h?7iran eiinü epey geç uvanmıştı evın d:ye ult süta ozenle kâzılmıs vaüılar cruhuna kisılerı Babası e\rievdi nasılsa. annesi hastalanfatiha» dıye bıtmısta. Bu «fatiha» vt «esraf» dığınd2n ve Akıle oğretmenm Ankara'yı atanma so7cüğıi gene çocxıkluğuna çemvermıstı Ahsından •ionra edınıverdigi ağır tembe! davramşmetı. Annesinın anlatmalanndan ı,mnı dularıvle kahvaltı ma c ?sını kurarken kosarak :niyar gıbı olmustu. .Bu fcumruİE) var ya ogvermıstı Ahmet asağıya O grün buluşacaj^ı kıza lum, bak dinle, Üskürtar'a gıaehm Cskıioar'a hinüz dalaplaian vaz sıcaklarının ko) gezmed;5ı gıdelim» derler. Hocanın mırılMlı duası bu bsbreden menekîfler toplayıp \ermek istiyorsözlerle örülüvermisti. du. Belki buhışmanın son anında o menek«leri de öncekı kayısı stallen gibi bir duıar kıyısına Ramadan Efendinin öiüm iağıaını veratnerirdi va vıne de atmama kararıvla toplamek ıçin gelip bakan doktortin ölünüo bajıru rnaya snrı«prektı kaldırışındakı savruklutu açılan mıntanın ortava koyuverdiği bo'iundan enstve df>ğru kaHer Koparıla^ak çıçek Ramadan Efendıj'e lakalan morartıyı csnaze gömü.ürkerı venısorulmahydı Balıçenin asıl sahibtnın koydugu den oiduğunca görmüştu sansi yıllanınıs kurallardan bınydı bu da Hıç ölmenıiş gibı. dıyordij aıınesı TerReTiadan Ef^ndir.m odasına yftneldıginöe, terniz bir ihtıyardı. Hiç hastalanmaiTuştı ikı kırlanjııçın osncerenin çıkması üzenne kur(ÜfcVAMI VAR) dugu \uvayi gorüvermi$ti. Camlar ardına de afiattiriin manı Ethem'in süvarileri Merkez Komutanı Eşref beyi sürükleyerek götürdü 18 mayı» gunü töreas«l hazırlıkları ve kocaklama yerlenndekı tedbirlerı gorup ilgilnerı denetledikten sonra, Bandjrrna Eursa şosasının Yahudıler denen noktasına geldıtn Bekir Sami Beyle Hacim Muhit tin Bey Bandırms yolunda dsha uzak bir yerde Ethemı karjıla znak istsdiler Toren Bırliği olarak çıkardığı tnız kurulun bajındakı Yüzb^:ı Halıs'ı Yahudiler'de gördiim. Hali* bana. Yüzbaşı Tevfik Bey'i ta nıttı. Yüzbası Tevfik, Halis'm <ı nıf arkadaşı. Ethem'ın ortanca ağabevı ve süvari kuvvetleri kumandanıydı Ethem'in Süvari K'umandanı kente duzen içınde gırmesıni sagladık. Birliklerın her bölüraü ıçın saptanmıs konak bSlgelerim gösteren subayları, yanlarına koyarak; birliklerin yıiruyüş ve duniîta dUzenlerinı komyaraK işi yürattuk. Bütün bırlikler Beled:ye önür. de Vali. Bekır Sami ve Çerkes Ethem huzurunda geçit törenı yapacaklardı. Ben atımı sürdüm. geldim. Ve üçünü tbren j'enne davet ettım. Ethem yorgunlugundan söz ederek geçit törenıne gelmedi. Vali de dogal olarak Ethem 'i yalnız bırakmak ıstemedı. Bekir Samı yalmz kaldı. Tören yerinde ben Kumandan' ın yanında bulunuyordyjrltjHHi kol gönindü. Basta Süvari Kumandanı Tevfik olmak uzere yürüyüs basladı. Alkıs ve kıyametle birim önümüzden geçiyorlardı. Törenin sonuna doğru tnzibat Subayı Teğmen Arap Ali yanıma geldı ve tltrek bir sesle: Ethem Beyın süvarileri Mer kez Kumandanı Binbaşı Eşref Beyi yakaladılar. sürükleyerek götürdüler, nereye götürdükjeri belli değil, dedi. Ben hemen fırladım. Esref'ı Tevfık Beyı mısafir ettiğımiz Osmanıye Oteline goturmüşler, bir odaya hapsetmışler. Çerkes Ethem'in ıkı erı sılâhlannı Ejref Beyın göfsune doğrultmus duruyorlardı. Te\fik'i gbrüp olayın sebebini sordum. Esref, Tevfik geçerken ayağ» kalkıp selâm vermemls. Aramızda sert bir tartışma geçti. İKİNCİ BÖLÜM Anadolu Ihtilaline Doğru Derleyen: llhan SELÇUK Heyecanlı dakıkalar ve saatler yajıyorduk. Bir ara Ranmi vanıma eeldı formalannı soktü: Böyle subaylık etmektens* olmek daha ıvidır, dedi. Meğer Hüseyın Hahmı bu srubun içınde en akıll. adam olarak lıhem'm enıştesı Hafız Beyı gor rruş. Hafız Bey Istanbul'dan Bandırma'ya ılk gelışımızde Bekır Sami'nin ayakiannı ooen çer kesti. Rahmı durumu ona anlatm:ş. Eşref Beyın salıverılmesı ne yardım etmesım Uterrus. kan dökülmek olasıutıiıa ısaret etmis. Buna karsılu Hafi2 Bev: Bız ıstersek şımaı Bekır Ssuni'yı Bel»dıverun ıcapısına asarız. havdj defoi! demış. Şereflerımızl* oynavan bir sJrü ahmak karşısında ne vapacaktık? Bir oers vertnek gerekıvordu. Kumandanın vanıns ftırd:m. durumu bir uaha anl»ttım. Ya Ethem Beyın emır vermesın: ya da herkesın kaderınr razı olmasını sövleiım Kunandan çok üzülmüstü. eımd«n bir K T gelmez duruma düsnıuslü. Kalktı Ethem'ın vanına aitti. Uzun konuştular. t n sonunda Et hem vavermı benım vanıma verdı Birlıkte gıttık Eşıefı otelden alıp e\ıne çbtürdük Ne var fcı. ou ışın oıı art nedenı vardı Yann: BtR EŞKIYA SÜRÜSÜ MALKOCOÖLU yazan veçizen:Ayhan BAŞOGLU \ BANYA LUKA'NIN TGPLARI ğımız düzeni. birliklerin kente gi rişi için gerekli programı verdim. Esasen parça parça ve bir sürü gi den gelen birlikier kente aokulmamış ve jehir dışmds durdurularak düzene sokulmaya başlanmıştı.Tev fik bu durumdan alınmış. gazaba gelmişti. Bcnim vcrdijim tören programını alınca: Biz Burss'ya mısafirliğe mi geliyoruı. hapsc mi? diye pfkîsi ni belli etti. Bu soıu benim için garıpti. i;ün ku bizim yaptığımız is, gelenlere en bujuk saygı ve askerlık gereğiydi. Cevap verdim: Hayır. sızi hapsctmek i ç n deeil saygı göstermek içn bu pregramı yaptık Siz de ts;dir edersiniz ki, dağınık ve ba<\ boş birlikleri çehrin sokaklarına »okmak dofru değildir. Ummadıfı bu karşılık üzerins şasıran Tevfik: Pekâlâ dedı, öyle olsun. Düşmanlar gülcı Tevfik: Biz istersek simdi sizi de tutuklarız. dedi. Bent Denemenızı nıç istemem, böyle bir girişım ömrunüzun sonu demektir... dıyerek elımı tabancama gdtürdüm. Padişah şevketi Biz bir vanrian gelenleri düz«ne soktuk, bir yandan Ethem Beyi bekledık. Sonunda Ethem görüktü. Ufak tertıp bir padişah azamet ve sevketıyle gelen bu suvan ça%usu, hepımızi seiâmlamak lutfunda bulundu. Ve vanındaki karsılajncılarla birlıkte kente girdi Ker ;,a:jöan' Yaşasın Efhem Bey.. sesleri yukselıyordn B:z de Etaıtn'in bıriıklennın Tevfik: TlFFANY JONES Bız bırbınmıze sılâh çekersefc düşmanlar bıze güler. O zaman dedım kı: Bu gerçegi madero kı bıllyorsunuz, gorev ve yetkılennızın dışma çıkmavınız. Geldim Bekir Samı Beye durumu anlattım. Eşref Bey derhal bırakılmazsa bızım askertn Ethem Bey kuvvetlerine sılib çekecegını söyledım. Gece yarısma kadar bir sürü konusa» ve tartışma süregeldi. cmıtüHiııııııtıuııtınıııiüiıııınıııtıııınHi l1![iin'!l!i!T!mi!fflimffl!fP!Tffl|l!M SUNAR YElSt KRALLAR YENİ SOYTARILAR İLHAN SELÇUK • s SAĞSIZ SOLSVZ DEMOKRASİ HIFZI VELDET VELtDEDEOĞLD (Mevcudu tükendi) DEVLET İNSA1S MI? VEDAT GÜNYOL (Mevcudu tükendi) KAHRAMANLAR DOĞMAL1YDI ŞEVKET SÜREYYA ATDEMİB ÖLÜMSÜZ OYÜN OKTAY AKBAL Bütün Kitapçılarda Bulunur YENİ TANRILAR MELİH CEVDET ANDAY ÇACDAS YAYINLARI İSTEME AORESt CAGAMMUU HALKEVt SOKAK 3941 n [EruınmntiRiaaıi] ıım iHiıımmiimmıu tuı mt ı»aı • uıuiiuıutıuututautii > t ti J ı iiı ııuıııuuuiiitii] ı u m; uı i 111 u IUHH»^ >