Katalog

CUMHURÎYET 27 Afustos 1974 îkfdar İtibarsızlaşınca? " kinci Dünya Savaşı sonunda, İtalya'di Krallıgın yıkıK;ından ve Curnhuriyetın ilânından sonra. t a'n 36 hükümet kurulmuştur. Bu hesaba eöre. îtalya'da kurulan her hükümetın ömrü, 9 ayian niraz daha az eürüyor demektir. Yalr.ız bu hal bile. öyle sanıyoruz ki, bu yazıya ba:.ık kıldığımız soruya, yani «İtalya'da neler oluyor?» scrusuna cevap olacak kadar anlamhdır. L'enıek ki İtalya'da olan, yahut Italya'da sür'ip giden hal, sozün tam anlamı ıle. bir sifviı istikrarsıziıktır. Evet. siyasi istikrarsızlık! Am» bir ulkede siyasi istikrar olmayınca o Ulkede bu sıyasi istikrarsızlığ.n davet et'ı*i illetler de, Devlet ve halk yaşantısının bütiın dallarına damgasını vurur: Önce siya»?t sokağa düşer. Hükümet ciddiye alınmaz oıur Siyasi parfüer. kendi ölçülerinde de olsa miüi riilek, eğilim ve iradeyi yansıtmak vasfını kavbederler. Yahut, milletin sözcüleri, temsi'.^ileri olmak nıteliğini yitirirler. Ve netıceda o ülkede yaıın ve yannın getirecekleri, vatandaşlar içm endişe verici bir bilimsizlik kaynagı olur. Karanlık bir muamma halini ahr. Bu ha! icinde ıse gidişat, artık her ihtimale gebedir.. Ama, bu netice de, aynı zamanda bir nedendir. Bu neden, yahut sebtpler zınciri kenüı ardından, aynca. şu Kaçmıı naz sonuçları oa davet eder: Hükümete «üven kaimayınca ve hükümet, saglam bir temele dnyanınacukça, o hükümet hiç bir zaman, büy*ik oavz'ar önünde, büyük kararlar verebılecek, büyiıt sorurnluluklar kabul edecek bir ikt'aar olmak vasfına enşemez. Evvela, icıan.n kenctiji ıtibar ve güvenini kaybeder. Hem dç bütün hizreet dallannda. Böyle olunca da, daJaver'li sombinezonlar, hukuk; işlemlerin yeraj al'.r. Raşvet resmileşir. Değersizler, değ'rnlerin yerlerini ahriar. Resmi vaatler ucuzlar v« = <y konusu U» olur. Devlet makanizması her «'.••ı.da g«v?pr. Haysiyetsızleşir. Ve neıice de. r'evle;;» sorum;u luk ve d'.ğer kutsal değerler oıtauan siiinir. Kısacası, devlet, dpvlet olmaktan çıkar Eski Akdenız oligsrşilerinden biri hitlinf gelır. Bugıinkü İtalya'da sezilen ve izlenerı, tamyorum ki, budur.. I İtalya'da Neler Oluyor? Şevket Süreyya AYDEMİR Buna bir örnek vereoiliri*. Mese'i posla işleri? Posta işleri bir kamu iuztıetidjr. Devlet posta işlerini, kendisinin temüı ve taahhüt ettigri güven ve garanti altında. oiç b'r yan müdahale ve engellemeye meydan vem.eden yiirütecektir. Ama bir de şu hikâyevi dınievelim: İtalya'da posta işleri, tam b'r bozuluş halindedir. Postaya veriien meMuplaı yazılar, kitaplar. dergiler, çok defa sanipıeini bulmaz. Hatta bunlar, küçük görevlı ve d'.*ıtıcıiann el1 lerınde toplanarak çuval çuva :rtî3^â hanelere satılır. Zaten bu böyle olduğu içmdiı ki. «.ındı İtalya'da, posta işleri denilen kamu iıiîmet ve teşkılâtı yanında, özel postacuA yapan müessese ve ticarethanelerin türedıŞı aniaşıiıyor. Postaya verdiğinin yerinl buiırasını ısreyenler, devlet postahanelerıne düjıl, bunlara müracaat etsinler diye... Bu nakledilen cıdtii ve düşün.'üricii^'ir. Kfcer bu kamu hızmeti alanınaa ış, hafciküten bu kadar çığınndan çıkraışsa. bu a'ana gı:iinceye kadar öbür dallarda. denıek ki çok daha derin bozuluşlar vardır. Bu aianlnrd^n da nazi örnekler nakledilebılir. Ama b:z. konjnun yine temeline geçelim.. Çünkıi uu n~ .ST. sadecP bırer idari bozukluk değılaır e b.iyls ıdan bozuluşlar daıma. siyasi çöküntv. ve ıstıkrarsızlığm havasmda beslenır. O haıde bu sıyasi alana da, biraz göz atalım.. Italya, bir Akdenız ülkegiJır ?m 241 lcilometrekare toprak üzerinde, 60 milyorcar biraz eksık nülus barındınr. Baş/:'»'i' Roma'da nüfus 3 m:lyon kadardır. tkinci nüııv3 Harbi sonunda Cumhurıyet ıdaresine gfce'ıöpn oerı. ülkede 3ti hükumet kuruıduğunu ve *.'?r huk'imetin ortalama ömrüniin 9 av nıttuj'u'iıı yazıruştık. Halen Parlamentoda sıva.', te«p.kkü! olarak. başlıca dört partınin oyıarı ve tenısiirileri göze çarpar. Ve sandalyeıen söylc paylaştrlar: Hrı*'iyan Ppmokraüar Komünist Partisi Sosyalist Parti Sosyal Demokratlar Öbürlerı « i 35 2". 11 1 7 •o 17 • • « • •» • » Stffrico» ranî «Tatihl uzlaşma» denilen, Par< lâmento yolu ile iktidara katılmak veya gelmek ilkesi, bu partinin, uluslararası teşkilâtça da onaylanan stratejisi halini almıştır. Ama böyle gliçlü bir koalisyona gidilemeyince, tabii olarak Hıristiyan Demokratların derleyebildiklerl kombinezonlar. ttalya'yı idareye çahsmaktadır. Fakat bu tertipler de, istenilen istikrarı bir ttirlii sağlayamamaktadır. Övle olunca da ttalya'da, ortada sivrilen birtakım Profesyonel Başbakanlar. zaman zaman, îtalya denilen ve istikrardan zaten oek de hoslanmnvan Akdeniz lilkesi halkını. ictere eder görünmpkreriirler. örnejin Hıristlyan Demol'.ratlardan Rumor. tam 5 kez Başbakan olmu*tıır. Şimdi de Kabtnenin başındadır. Kaç ay dayanaraktır bilinmez dijerleri de öyle. Aynı parnri<=n Fi>iifani. Moro. Anrirentti. Colombo, Sre'.ba da zaman zîiman basa secen daiml Başbakan adaylandır. Sosyal Demokratlardan Sara;at, ayni cins bir ariavdır. Manfini. Dç Martino, GioİPtri Sosvalistlerin. Mala^orii de Liberallerin koalisyon dn'.dvırııcıılan oterak zaman zaman başa eetir.iirler ve az zamanda. geldikieri gibi de giderleı. Seçim ekonomisi, Savaş ekonomisi.. cevit Hükümetl 7 şubaî 1974'te güvenoyu aldığı zaraan ülkede durur: şöyleydi: Üç yıldan beri süregelen olağanüstü dönem, ya da parlamenter faşlzm'de. demokratik özgürlükler kısılmış; Meolis'in saŞcı çoğunluğu. sıkıyönetimi büyük sermayenin basla arac: gibi kullanma politikasını benimsemişti. tşçi. memur, köv'ünün sırtına vüklenen baskılar agırlaşrnıştı. Söyle fci: 1) tşçi kesimlnde sendikal eylemler kısıtlanmış. pevler yasak kararlamia durrtuntlmuş. topîu sözleşmeler etkisiz bırakılmı^tı. 2) Memur kesiminde Pprsone! Kanununun eetirdijl haklar askıya alınmış. artarı fivatlar karşısında küçtik m»murun vasamı daralmıştı. 3) Kftvlü kesiminde btiyük sermave levhine hir rarım •oolitikası uvgulanmış. tarım ürünlerinin fivatlan dondurnlmusfj. 4) Avdın kesimirrie halktan yana fikirleri yayacak yazarlar ve baskı mekanizmasım eleştirecek fikir adamlan susturulmuş, tutukevlerine doldurulmuştu. E Tezgâhta Dokunan Şimdi bir dp. sizli reya yan srizH sNeo Pa$is*ler» var Bunlar belkl de birkaç gruptur. Cünkii arada terrörist hareketler rie ttalya'yı sarsmava baslamıstır. Bunları da. tster tstemez, i«tikrarsızlık. ıtibars'zlık. dısipünsizlik suiistimaller. sivasi. savri siyas! rüşvetler. daha doğrusu rüsretin narti n^Tarhklannda bile seçer akCf haline <;elme?i cribi haller izliyor. Böv!e nlunrs da b;r nevi, Mussolini de\Ti nizam ve disipüni özlenivor. O devrin. ttalya için özlenecek taranarı. elbette ki vardır Mussolini eğer harbe gırmeseydi ve Habeşistan Ribi sömürge cabalan ile. Tunus, Korsika, Savva ve «BiziTn Akdeniz» maceralarma kendini kaptırmasaydı. ttalya. muhakkak ki ba$ka türlü bir savaş sonrasi vajardı. Ama ne var kı. onun marerah hatırasınrlan sonra. artık Mussolini de İtalya icin bir pııt de£ild;r Kısacası zaman kendi tczsâhmda. ltalva'nın yarını'nı, aca ba nasıl dokuyacaktır? Bugünün probleml budur. İcra Nasıl Çözülür? Bu oranlar. pşagt yukan yıllardanbfrı boyle sürer gıder. Görünür ki. İtalya'da hiçbir parti, kend: basına hükumet kuracak durumda defeıldir. Koalisyon tertibi ise daima çetindir. Bu durumun sonucu olaraktır kı. t:alya'cu nükünerler. her zaman zayıftır. Akdeniz halkının mizacı ve kaprıs'.eri rie ise karışınca. cidcl anlasmalar, hakikaien zordur. Bu vaziyette en tabii sonuç, Kıriaivan Demoicratlarla. Komünistlerm anla=ması gibı göninür. Zaten İtalyan Komünist Partisi. Avrupa'mn. pski ve kendi safında, daima en güçlü partisidır. İhtılâlri slogan ve ni'Pİiklerini de çok vumuşatmıştır. Hele şimdi «Compromes SAVCILAR I. Kemal KARADAYI C'jmhuriyet Ssvcısl ihndiği üzere Savcılar Cumhuriyct esasları içinde ve Cumhuriyet ılkclcrı ile Cumhuriyet yasaîarının uygulanması bakımmdan çok önemli karau görevlcrini kend:lerine uğıaş ve İ5 edinmış, «Yargı erki>ne, «Yargıçlar sınılı>na bağlı mcmurlardır. Cumhuriyet. bir bakıma onlaıın görevlerinin adıdır. Cumhuıiyet Savcılan'nda aranan nitelikler ve özellıkler nelerdir? Bu sorv çok soruimuş. çok da yanıtlanmıstır. Türkiye Barolar Biıliği Başkanı Prof saym Faruk Erem'in, «.. Savcılaıın adii kovuştürnıada ve dava açıııakta bazı ılkclere gdre hareket etmelsrı yolunda Bakanhğın genel emirler, dırektifler vermesi, toplantılar teıtip etmesi. hazırlık soruşturmasına ilişkin isteklerde bulunmüsı isabetli değildir.. Savcılar. yürütmenin, dclayısıyle politikanın, mahkemeler nezdinde sişasal temsücisi değildirler.. Savcıların teminatını kaldıran oıtamı yaratmak, bu yolda Anayasa'yı değiştirmek ile bu yetküeri hazır bulup kullanmak arasında da fark yoktur.» diye 9 temmuz 1974 günlü Cumhuriyet te yazdıklan ise bu konudaki »on yeni dcğinişler ve uyaıılar arasındadır. Biz buıada, arannn nitelikler ile bilinen tammlar üzerinde 'durmayacak. bazı uyumsuzluklann giderümesi umut ve amacıyle, «ırssı gclmiş değiçik or.erilerde bulunacağız. 1' Önce şunu demeliyiz: Selt crinç (rahatı ve çıkar ardında koşmaır.ı1' ki?ı!ikli. yurtscver her mcmur gibi, Savcılar da, Türkiye'nin herhangi bir bölgesindç eörev yapmaktjfn, korkmazlar, kaçınmszlar. Ne var ki, eşitlik, tfatttlık. insâfhlıkTlCurahna vc çaIışma, gereksinme isteit' saptamalanna görP türr^Sa|'cılar, derecc, yer, yetki olenaklarından yararlandırılmalıdırlar. Adil bir davrams. eksiksiz bir dağıt:m bunu gerektirir. Böyle yapılmıyorsa orada nitelik ve başarı üretimi defil, olsa olsa memur ve değer tüketimi sonucu doğsr. 2» Sarfedilmiş emeklere ve ulaşılmıj ba^anlara ujinayan yanlış yer değiştiımeleri bir yana, atanma isteklerinin kurulda tartışmaya bile götürülmeksizin durmadan geri çevrilmesi, esaslı işleme konulmaması, deyım uygunsa, «bir yerde oturmaya zoılanma (Lkanıete mecburiyet* cezası» 3erine goçebilir. Her dilekçe, dos ya ve gerekçe i'e birlikte Yüksek Savcılar Kurulu'na götü.ülmelicir. DüzerJemeler. Adalet Bakanı, Müstcşar ya da. Yardımcı'sı istcğine de uygun olarak Özlük İşleri Genel Müdürlüğü'nce yapılrr.aktadır. Dilek ve gerekse, atanmayı yapacak Kurul'a gö'ürühnezse sürckli olarak bir tür «ceza^ verilmış ya da politik uygjîaır.slara bağlı kahnmış olmaz mı? Bu nedenlc diyoruz ki, Yüksek Savcılar Kurulu üyelerinden herhangi birinin öne:isi, atanacak Savcının istek ve durumunun kurulda görülüp bir karara bağlanması içîn yeterli sayılmahdır. 3' Ceza Yargılama Yöntemi Yasası'nın 148. maddesi değiştirilmeli ve gerek Adalet Bakanı'nm dava açtırma buyruğuna. gerekse Vali'nin bu konudaki çofu k?z uyguİBnmamış önerisine ilıskin yargılar kaldırılmah: politika ve polemik sakıncalan da önlcnmiş olacağından bu görev Yarğıtay C. Bajsavcısı'na verilmelidir. 4) Daha da önemlisi, gerekirse Anayasa'da ve 45 Sayılı YaMda değişiklik yap;larak yargıçlar ve Savcılarla ilgili iki ayrı kuruluş yerine. görçvlendirmede esitlik ve güvence ile deneüeme birliği ve kolaylığı da sağlanmış olacağından, tek bir kuruluş getiıilmclı; Danıştay'a basvurma hakkı yeniden kuruimalıdır. 5) 25541 Sayılı Yargıçlar Yasası ile öteki kuruluş yasaları yeniden ele alınmalı, birlcşik bir yönlem içinde ve son çağdaş gelişimlere, çoğalmış gcreksinmelere uygun bir biçim ve içerikte düzenlenraelidir. Gerek ekonomik. gerekse kültürel çalışmalara adll yönden de katkıda bulunulabilmesi için, elenıan seçiminde ve görevlerin uygulanmasında tam yetiştirici yöncemler ile nitelikler közandırılmahdır. 6' Yükselmelerde. «birinci sınıf>a aynlmalarda, görev ve yer değişikâiklerinde, •yardımcılıklarda, disiplin soruşturma ve cezalarında salt biçimsei gorü? ve ölçülere bağlı kalınmamalı; güçsüz, gereksiz, gerekçesiz nedenlerle yıkıcı, kıyımcı «tasarruf>lardan u•ak durulmahdır. 1) L'zmanlaşmalara öncm verilmeli; bu arada Adli Kolluk, Çocuk Mahkenıeleri. Bölge Mahkemeleri (istinaf) kurulmalı; Anayasa'da değişiklik yapılsa yapılmasa da Güvenlik Mahkemeleri ve Ceza Yargılama Yöntemi Yasası'nda değişiklik yapılarak Sorgu Yargıçlıkları kaldırılmalıdır. YENÎ BİR PLAN GEREKLI ıhrs sorununda Turkıye durumunu son derece sağlamlaştıran bir adım atmıştır. Bunda kımsenin kuşkusu olnıamalıdır. Ama Doğu Akdenızdeki güç dengelen ile ilgili sorunbrin çözüm bulduğunu kımse söyleyemez. Doğu Akdenıa tarihinde h;ç tanık olmadıgı b:r güç çekişmesi ıçındedir. Bunun ötesinde Doğu Akdeniz ve onun kilit adası oian Kıbrıs Arap ülkelerı petrollerının elde tutulması, bu üikelere etkı yapılmasmda önemli rol oynar. Öte yandan, Hıristiyan dünyamn ve etkili Aum zengınlerinin Batı kamuoyunu kışkırtması vardır. Böyle olunca çok başarılı sonuca, ekonomik başarı eklemek gereği vardır. Olagan koşullar düşünülerek atılmış adımlar, Türk ekonomisinı çevirmeye, yönetmeye yeterli olamaz O halde yeni bir «Plan» yapma gereği ya du beş yıllık planı esaslı şekılde «yenileme» zorunlulugu ortaya çıkmiş bulunmaktadır. Bu çabjılara derhai geçilmEdıkça, bit bunalım kopunca alınan alelv e l e önlemler sagiam yol olamaz. Şimdilık karşımıza çıkan fr.li tek hasım durumundaki Yunanistan, batı ülkelerince desteklenjnekte, Phantomlar. Mirage'lar bu ülkeye verılmekte teslim eiAÜmektedir Yunanistan eskiden beri Doğu Akdeniz'de ve Ege'Ja bizimle. ama Batı emperyalistlerinin kışkırtmasiyle ve onların öncülügünde. nüfuz çekişmesinde bulunmayı sevmekte. dir. Bu belkı de. orada zaman zaman belli çevre!erin halkçı bır iktidar çekirdeğı ya da olanağını ezd;rmek için başa geçirdiği. Fası^t iktidarlann halka karşı tutumlarını gızlemek ıçın tuttuklan çirkin ve çıkmaz bır yoldur. Yirminci yüzyılda. televızyon. iet ve yapma uydular çîîında, hâlâ bir ulusun bu oyunlara gelmesı ve cetırilmesi son derece üzün Zayıf bir çogunluk UsHine kııru'.mus Ecevit koalisyonu f demokratib ve snsya! adaletci bir karaktere sah .T3ti. Bu ikl bovu;. vakın vadeli ve iki vönlii bir politikayı giindpme getirdi. Bu poüt'ka demn'rrratik sınırları genişletmek ve üç yıldan beri ezüen halk k'tleierinp nefps alriırmak biciminds özcMenebiIir. Ampoa ıılasmak icin su tedbirler alındı: 11 Avdmla. üstündeki baskıları kaldırmak. fikir özetlrliiklerini sa<?lamak icin caba s'isterildi. Genel Af Kanunu Çlr kanldı. Pikir ^uçlular: cezaevlerinden çıkanldı. 2> î^çilerin sendikal haklannı. "nnlu sözleçme. gT*T yetkileruıi kullanmalarına olanak verildi. Aseari geçim indirimi ve assari iicreti. emekçi eğilimlerine göre ayarlama politikası benimsendi. 31 Memurların yasalarla saglanmıs haklannı uystulamaya kovmak ve birikmisleri ödemek için tedbirler alındı. Memurlar üstündeki baskılar kaldınlarak ögretmenlerin nefes alması sağlandı. 4> Tarım üriinlprinrle ktiçüh üretlcivi sevindirecek yüksek taban fivatı uolitikası uvrjlandı. Tütünden baslavarale tahıl. avcicpSi, üzüm ve başka ürünlerde kSylünün istemlerine vaklaşık bir ayarlama sağlandı: haşhaş ekimi yasagl kaldırıldı. Kısacası: Ecevit Hükümetl dar gelîrll çevrelere nefes aldıracak bir ücret ve fivat politikasını seçerek. Uç yıldan beri «büyüb sermaveye riönük enfIâ»Ton»un ezdiklerini korumava çabaladı. Bu çaba aynı zamanda iktidar oartilerinin seçim sansını korumaya öncelik tanıyan «seçlm ekonomisl» yöntemi* dir. Ne var ki bir maaş ve licretlilerle tanm kesimine öd»nan paralann bir süre sonra talebe dönüşmesiyle tekrar enflâsvonist baskılar varatması, fivatlan oompalavarak hayat pahalılıŞım azsınlastırması olasılıgı «secim ekonnmisi» nin yapısında vardır. Ecevit iktldan bu eerçegt bildiSi için birtakım tedbirler dfi<=ünmpktpdir ve birtakım girişimlere de pecmiştir: ama. Kıbrıs savaşı, Ulkeyi bambaşka bir yolun ağzına getinniştir. Kıbrıs askeri eylemirrie 10 müyar lira harcandıîı b«lirtilmektedir. Hesapta olmavan bu 10 milyann ^mnısıra E2<?' nin iki yakasında sürekli savas tiirküleri sövlenmpkte; silâhlanma kaçınılmaz bir yanş nitPİigi kazanmaktadır. Buna karşıhk bü>ük sermaye kesimi hâlâ Dara ve kredl darhgından yakmmakta. tesvik tedbirleri istemekte: memur, kövlü, esnaf ve işçi, yüksek tiraHı gazete'prde hamasi edabiyat izlerken. savaşın ağır bir ekonomik örveri <fedakâr!ıki oldugunu unutmaktadır. Savaş tehHkesi htrsısında bulunan. va da savasa hanrlanmak zonında bvılunan btr toplumria. sermaveci. isçi, esnaf. memur, köylü hükümete dönerpk hep bir a*ızdan: Ver bana. ver bana.. diyemez. Savaş eknnomiM. bir ulusun büyük bir rizverivle biitiln sıkm'ılara katlanarak. kemerleri sonuna dek sıkarak tlim EÜcünü ekonomik kalkmma ve ürptim volunda spferber etmesi dpmektir. Bövle dönemlprrle kanitairet PknnorniJer hilo sosyalist ekonomilerin totıyekun planlama, disiplin ve denstim yöntemlerini uveıılarlar.. . J . . . Savaş ekonotnisl. seçim ekonomislnîn tam lersldlr. Ve savaslar ceohelerde deâil. ceohe gerilerinde Kazanıhr. Cephede ölen Mehmetçiğe cephe gerisinden dümtek tutrnak ve keyfine bakmak. yurtseverlik deftildir Savaşlarda seçim ekonomisi uypılayan bir yönetim. kısa sürede büyük yıfcıntılara u}r?.mpk tphlikesine caân cıkanr. Ecevit Hükümeti bu tehlikenin katı gerçejine göre bir yönelişin karannı vermsk ve önerilerini gündeme getirmek için Eecikrnemeiidir. K 1 B YENİ BİR KAN DOLAŞMALI EKONOMİMİZDE. BUNUN DA HUKUKSAL VE EKONOMİK ÇERÇEVESİ, YOL GÖSTERİCÎSÎ: YENÎ BÎR PLÂN OLMALIDIR. Arslan Başer KAFAOÛLU tüye deger bır noktadır. Emperyalızm, dünyada etkı alanlan yaratmak ısteyen öyle bır ejderhadır kj insan kafası yiyıp, ınsan kanı içerek yaşıyor. Ve bazan bir ulus bu mezbahaya göz göre göre girıyor. 1920 1922 Anadolu serüveni emperjalizm uğruna fakır Yunan köylüsüne bilyük insan kaybı. kan ve gözyaşına mal olurken, yıne yoksul Türk köylerı de onlar tarafından yakılıp yıkılmış, emperyalizmin kışkırttığ Yunan orduları karşısında ulusumuz da şehitler vermiş. kayıplara ugTamıştır Elli J£Üsonra, şank: hünerljjg^ dram yazarının başka bir yapıtı sahnelenmektedir. Ellı yıl önce savaşanlar. ölenler ve yaralananla. rın torunlan da bu yeni dramda rol almaktadır. Gerçekten çok yazık ama gerçek budur. tkı ülke ekonomik ve askerlik alanında bır savaş içıne girmişlerdir. Bu savaşta her zaman süah patlamıyabilir ama bır yanş. bir karşı tarafı zayıf düşürme çabası ya da omı aşma atıhm'.arı her a.ı süreg.tmektedir. süregidecektir. madıkça tank ve uçak yığınaği yeterli olamaz. Silahlı güçlerımızin yeterli bir lojıstık ıçıne sokulması, enteğral bir plana dayanan hazırlıklar ile olanak kazanır. Yoksa bir de bakanz ki, büyük çabalar harcayıp. yoksul ulusumuzun almteri ile derleyıp toparladığımız savaş araçlari işlemez hale gelmiş. Akıllı, oranları (askerlik ve ekonomik yönleri bakımından) iyi tutturulmuş bir planlamaya dayanmadıkça (rfiçlü bir savaş ekonomisi içine gıremeyız. Böyle bir planlamanın öğeleri söyle anlatılabiHr: cak kendine özgü yöntemlerl •ardır. Hem parayı aynı tutup hem de üretimi arttırmanın yolu va r mıdır? Elbette yoktur. î ş te burada savaş konjoktürünün esaslı oian ve olmayan mallar ayrır.ıı ortaya çıkar. Yani savaş ekonomisinde «esaslı» sayılan mslların üreümine agırlık verılir. Ülkemizı elbette vesika sistemine, bazı mallarda tayuıiamalara sokma gereği 5foktur. Bunu bu ortamda başarma olanağı da yoktur O halde bizim önerdığimiz nedir? Bızım önerimız aşağıda anlatılmıştır: Yeni bir kan O halde. yeni bır kan dola?malı ekonomimizde, >renı bir rüzgar esmelı bozkırlanmızda. Bunun da hukuksal ve ekonomik çerçevesı. yol eösîencisi «Yeni bir plan» olmalıdır Bu plan askerlik giiçlenmpsı ile ekonomik gtiçîenmeye gereklı ağırlıklan vermelidır. Ekonomik aüçienma deyip geçmemelidir. Bu güç ol Sılâhlı güçler lojıstiği ve savav halinde halkın temel gereksinimlerinde ağırlık taşıyan bir plantamaya gıdılmelidır. Üçüncü Beş Yıllık Planda bu ölçülere göre birinci derecede önem taşımakla birlikte, plan görüşmelerı ve hazırlıklarında gözden kacan noktalar ve alanlar ele alınmalıdır. Esaslı olmayan üretime bir duraklama getirilebilir. Bu da plan hedefleriyle olduğu kadar planın araçlan olan. yatiıırn, kredi, vergi. dış tacaret ve Savaş ekonomisi hangi açıdan poütikalarında Önemli Bakılsa, enflasyfcri •dogörVıfeuflıf?. ''teşvffc adımlar atılmakla, esaslı değiÇünkü mallar üretılecek, bu şiklikler vapılmak yoluyla sağmallar satm alinacak ama kullanılması başka. ilen bir dönelanabilecek bir birleşim olabime bırakılacaktır. Bunun anlamı lir. Devlet Planlama Teşkılâtı paranın maldan, hizmetten daha ve Maliye Bakanlıgı devlet harhızlı ortaya çıkıo. çoğalmasıdır. cama ve vergi toplama yöntemörneğın, buğday üreticısine. palerini böyle bir gereğı yerine gere vereceksiniz. bu paranın <theptirecek tarzda düzenlemeli, desi» piyasaya çıkacak ama buğdağiştirmelidir. Barış zamanından, yın bır kısmı stok edilecek ve endüstriye! ve tarımsal insan sadece «bır kısmı» piyasaya gıjrücümüz dikkatlj bir şekilde inrecektır. Silâh yapılacak. bu sicelenmelidir. Savaş konjoktürü lâhın maliyetme gıren öğeler ışsadecp vıkıcı şekilde işlemez. çilik. hammadde. enerji için paGeçmış deneyler, bazı ülkelerin ralar ödenecek. bu paralann savaş ekonomisi savesinde eko«heps:» par a ya da mevdu«t nomilerini biijiik bir hızla kalolarak dolaşım düzenine gırecek. kınmaya sokmuşlardır. Bizde ama onun karşılığı olan sılab uljal bir hamleyle belki bir dolaşım düzenine «hiç» gırmevetaşla iki kus vurup. hem bir cektır. Bu npdenle savsş knnsnrunu bütünüyle çözer ve hem joktürünün hem enflasyonu önde kalkinmami7i hızlandırabilileyen hem de üretimı arttıra riz. Okuyucu Mektupları T. C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlıgı Su İşleri Genel Müdürlüğü Yan ödemelerle ilgili kararname hakkmda l Hazıran 1974 tanhinüen ıtibaren vürür'üse aınnls olan Y?.n Cotn.elerle ilgili kararnamevı rtesmı Jazete^e okudugumj;da, Ovher Nesıbe feağiık tgitur Enstitüs:! rreTunlarma bir ha.; tJTıinmcdığını pördük. ğ ve Sos^ai Yardım hâlen 40ü'ü aşkın Gevher N e Bakanhgınca oku'umuzun açısıbeli taraiınaan büinçle yü lışındakı aınac ço/r vî nlü n:^ rütulmektedir. met görebiıecek personel veDaha önceta van ödemelertiştirmektı. Bunian dolayı oden bu ojrul mezunlarının tav kulda tıer türld Q?rs okutulOalanmasına rajmen doıdl makta. okul sıraHrırda Lır taydalancünlmamasındakl nedallamaya (bıanşlaşmaya) eıdenin Bakaniıs ılgiluen taradilmemektedir. Meurnyet estından oızlere acnclaaması ftrnasında da Bakanlı&ın hoş rekmettedir Eğsı mp.mleketkadrolarına tayın ediımskteçe bir fedakârlık v%ournası ge dir. Örnegın. Sağlık ünulu »e rekiyorsa tünc;ek yapalım. Sağlık Kulejı öjretmenligı, Doktor Yüksen Hîrnşıre. Has Sağlık tğitimcUığl, Epidemıtahane MUdit'ü Eczacı, Sosyoloji Şubesı, İstatistık Subeyal Hizmetler Akademisi m e si, Çevre Sağhğı Subesi ve zunu uzmsn. D'^ Hekirru, Gev vHsmda v.s. her NesiQâ.t. Hemşire, SagliK Bu hizmetler Dirinclsi harlç Memuru Saglu Savaş Memumasa başında vürütüırnesı ' u v.s ?.s. N'tçm bu feda mümkün olmavan rorevlerdır. kârlık saoec« Gevher Nesibe Mutlak saha çanşmalan ya mezununur üsiı!e viiklenmişpılması eerekü nizmetler olup tır. Açıklanması eerekmez mi? önümüzdeki günıerde yapılan bu vanııslıgm düzeltilmesi en buyük »üienıîimlzdir. Aksı halde sa.9nk fıizmf!t;erinin l'el kemigi olan »)u görevdekilerde bır nosautrarluis olacaktır. Mensubu bulunduğumua Par üaygılanmııla» ti, Milliyetçı cepheye önderhiî fzret K1L1ÇL1 yapmak ıddiasmflacür. Gevher Ne?'be Bu gün memJeketımiz demokSağlık Ensutüsl rası rayına oturmuştur. ÖJrencisi Fikir özgürlügü tam anlarru ile vardır. Dünya kamuoyu önünde Türkün şahlanriığı bir vakıadır. Küçük nesapları bırakmanm tam zamanıdır Ne kadar öırlik ve beraber38.e.ıy?4 ca.^n1! razeteniîin lik olursa, o nisbette çok mut 2 sayfâ 7. sütu::!Qda, îsma;l lu sonuçlar bizi bekiemektedir. Sur.jek tmxsS' İle vayımlanan Lıderlerı tiiketen, etrafına ü «Bır Ofrecuienır Şıkâyeti» bas şüşen tastikçiler, belkıranlar lıJclı vm •n'ilenmistir. dır. Bu zaaitan kurtulmanın 371 sa/;ıı Kanun eereîin"» çaresine bakmalıyız. rnecöıir1 aız^et b;rçiu ,>fretHele Yunan gazetelerine yem menıer m*c^ j l nizmet borolacak söz ve davranışlardan cunu t^v CKI liinncla tamemkaçınmazsak, treni büsbütün larnaif zor'îtjıiî'iırlâr. kaçırınz. Bu durunca olanlann es Son demeciniz bize oıraz ce durjmu nede.nı ile de olsa, il, saret vermiş >e Uzüntümüzü ar ilçe ve oeıeriivp t«»^kjtiıı ouJu zaltmıştır Milletımızın sadprl nan verierde ırörevlendirilmesözkonusu olduğu için. fıkir len Hanunen mün«"n degil ÖZ2Ürlü*üne davanarak slzi udır. yarmak istedim. Bılsilennizı ve aerekli açılcDılH* öızden, takdir l^nıanın ouna ^öre vapılmasısızın. SaygıJanmJa. nı saygı ile rica ederlm. Fikret GÜNEŞ IVusret KARCIOftLD Avukat, Bursa'da Mıil fcgıtım Bakanlıgı AP'ye kay.tlı Uye Müstesan Tercan Barojı ve Hidroelektrik Tesisleri Ikmâl Inşaotı ILÂIS 1 DSt. VIII. Bölge Müdürlüğü mıntıkası dahüinde Erzmcan İli Tercan İlçesinin 3 km. güneydoğusunda bulunan «Tercan Barajı ve Hidroelektrik Tesisleri İnşaaü» ışi 11.14.1974 gün ve 14855 sayılı Resml Gazetede yayımlanan 7/7993 sayılı karamame gereğince tasfiye edilerek «TERCAN BARAJI ve HÎDROELEKTRİK TESİSLERİ İKMÂL İNŞAATI» adı ile. bu işi yapmağa muktedir tecrübeli Türk müteahhitleri arasında "(Teklif isteme usulü) ile veniden ihaleye çıkanlacaktır. 2 Barai esas itibariyle talvegden. 56 metre yüksekükte toprak dolgu tipinde olup baraj çekirdek hendegl (=Çutoff) kazısı menba batordosu kuvvet ve derıvosyon tünelleri insaatı bitmiştir. Barajdö yapılacak dolgu miktan takriben 2.400.000 m3'tür. Barai ve hidroelektrik santralının yapılacak beton ve betonarme hacmi 31.00* m3 ve nakledilecek bütün malzeme miktan da takriben '*..JU».000 m3'tür. 3 îhaleye Iştirak etmek istiyenlerin aşağıdaki belgeler ve bir dilekce ile fl.P.1974 şrünü saat 17^0'a kadar DSİ GEKEL MÜDÜRLÜĞÜ BARAJLAR ve HÎDROELEKTRİK SANTRALLAR DAİRESt BAŞKANLIĞI'na müracaatlan gerekmektedir. a ) Bayındırlık Bakanlıgından alınmış müteahhitlik karnesi, a 1) Bu karnenin (A) Grubundan en az yüzyirmı Milyon TL Iık olmRsı şarttır. fistekli, firma grubu olduğu takdırde Pılot firmanın (A) Gıubundan en az yüzyinni Milyon TL.'lık karneye srhip olması lâzımdır.) a II) Yapılacak müracaatlarda ytıkarıdaki şartlara uygun müıeahhitlik karnesınin sureti konuldugu takdırde kame aslınm da müracaat bi'im tarihinden evvel DSÎ BARAJLAR ve HES DAİRESİ BASKANLIöl'na sösterilmesı ve bu hususu müracaat evraklarına kaydettirmeleri gereklidir. d ) Yapı nraçları bildirisi. Aş&ğıdaki iş makiı.alarının ıleride idareye rerilecek İ5 Programına uygu olarak ve çalışır durumda is başında bulundurulması lâzamdır. İsteklinin yapı araçlan bildirîsini burada gösterilen 1? makinalanm kapsayacak şekilde doldurması lâzımdır. İstenilen iş makinalannın cinsleri. knpasiteleri ve mınlmum adPtleri şunlardır: Cinsi Ekskavatör fShovell) Ekskavaför fShovell veya Dragling) Yükievıci Dozer Motor Skrejper Lâstik tekerlekll silindır (çekicisiyl» Kapasitvsi 1.5 Yd. 3 Adedi 2 Cinsi birlikte baraj tipi) Keçi ayağı sılindir (çekicisiyle) Damperli kamyon Vibrasyonlu sılindir Arazöz Kompresor Agroga yıkama tesisi Betoniyer Vibratör Kimpaktör (Diesel) 50 Tonluk Toplam kapasite Asgari 8 Ton statik ağırlıkta düz sılindir 8 Tonluk .1 er tabancalı 15m3'saatlik 250 litrelik 3 inclik Adedl 2 3 300 Ton 3 4 3 1 S yeteri kadar 2 ad 8) Uğraşın önemine, inceliğine, eiddiliğine ve onuruna uygun olarak yeterince yerli yabancı yayın ve eğitim ile iş yeri araç ve gereçleıi, ev. ödenek. yardım edinme. dinlenme, yıpranma, izin gecirme v.b. olanakları bir an önce gerçekleştirümelidir. 9) Cezaevleri, tutukevlerı. >kalem> ve yazman (kâtipl işleri, buralardaki görevliler, bir yandan yapı. ödenek tamlığı. öte yandan kurslar ve sınavlarla yeterli ve yetenekli durumlara getirilmelidır. 10 'Cezaevi Mümessilliği» iıteklileri ve yetkilileri, Savcılık uğraşısı ile bağdaçır biçimde, «saymanhk« işleri ise çok iyi dülenlenetek bir daha gözden geçirilmeli; istemiyen Savcüıiîarm, bu yolla asıl uğraşlan ellerinden almmamalıdır. Verilmiş görevlere ve yeniliklere her zaman bilinçle ve hem uğraşına ilişkin, hem genel küî'ürle bakmasını bilmiş Savcılar, elbette ki tck kişi.ve kersı bile adaletsiz işlem yapmamaya çalışacaklarciır. Onlar, ülkenin ve çağdaşlığın tiim alanlarında olduğu, olır.ası gerpktiği gibi, bilim'e. gerçeklere. dürüst ve değerli çalışmalara bağlı kalmaktan başka hiç bir çıkar ve korkuya kendilerinî kaptirmıyfcaklarrJır. Böyle olunca da. onlara güven. güvence geürilmeii: herhangi bir uyumsuzluk içinde onların eritilmesi ya da işlerinin güçleştirümesi düşünülmemelidir. SARIKAYA BELEDİYE BASKANLlOlNDAN Belediyeıtıizin hizmetinde kull»nılmalc Oz*re teknlk ve laarî 5artnamelerlnıi€ oldufiu C**ıe M « «ayılı KanuM nun 31 maddesl gereSlnre nıı adet 1974 modcl Kurt oto üzerıne lcurulu ıtfaıve »ra/f>?ü alınaeaktır Muhammen beöe» 1 UH ) lir» olup 7I W eeçlcl temınatı 2475U llmdır th«le«l 12.V 1«74 uctftnıfı» irilnü *a«1 lU'dı i^ncümen huzururıfla vapılarslçiır $üritıattıe<i mesai laatlerı içerısırıd» Beiertlye Bnskâtu/lıîinrte sorülehtlır Taltplenn 32 madfiey* hazırlavaeaklan tekllf mfktuplarmı ıh»le n»»tinn»n bir «»»t evvelme RadHr Kumi«yona vermelen v»v» »ı"'a ıle 2onrt»rmpı»ri aerekir. Postadakl geclkmelerın Kabul «dllmlyet«tl llan olunur. \ ] J J İ İ J 2 1.5 Yd. 3 5 1.3 Yd. 3 D. K veya muarfıîleri 4 100 Yd. 3 Toplam kapasıte c ) Sermaye ve fcredi olanaklarını açıklayan (Malî durum bildirisi). Bu bildiriye Bankalardan alınmış Banka kredi mektuplannm eklenmesi lâzımdır. (îstekli firma grubu ise her ortagın ayrı ayn mali dunımunu jjnsrermesi ve banka kredi mektuplarının eklenmesi gereklidir.) d ) Teknik Personel Bildirisi. e ) Dilekcenin verilis tarihinde elinde bulunan işleri açıklaTOn (Taahhüt Büdirisi). (Firma Grubu ise her ortagın yapmakta olduğu lşler ayn avn gösteıilecektir.) f > Son on yı! ıçerisinde istekli tarafmdan yaoılmış işlerle bilhas^a oarat sant.ral veya büyük su vapılanna ait: Ii Her iş için a\n ayn gösterilmek üzere vıllık tstihkak tutarlan, II) Yaptıklan işlı.ri muvaJfakiyetle \üriittüklert ve eksiksiz bitirdiklerine dair ilgili idarelerden alınmış bPİjeler. 4 (3) üncü maddedeki yapı Araçlan Bildirisi, Mall Durum Bildirisi. Teknik Personel Bildirisi, Taahhüt Bildirisi örnekleri tdared^n temin edilecektir. 5 îsteklilerin Pirma Grubu teşkil ederek ihaleye iştirak etm»!»rı içm o*s?r.en Firma Gr.ıbu teskil ederek müraeaat etmeleri lâzımdır thalpvp iştirak etmeleri uygun görülen eni'Dİa'a jrrvp adma ihaip do?^asi efirırter)lp<*ektir. Pirma erut>u teskil e^dTek firmalirın firnegi idareden alınmış firma stnıbu beyannamesi ibraz ederek müracaat etmeleri sarttır. 6 Dsulüne t'yeı:n olarak eksiksiz ve zamanında müracaatını yapmıs talinlerdcn bu ihaleve iştirak etmeleri uvgun görülenlere bir rDAVET MFKTT'BU) göndPr.lerek 1000. TL. (Kdel karşıl'.gında ihale dosyası verilecek ve teklil istenecektir. 7 Telg'jfia yapılacnk müracaatlar ve postadaki vaki (Basın: 21337 6784)^ eecikrneler kabul olunmaz. Demirel'e Sesleniş Öaretmene Cevap (Basın: 21281 6786)