Katalog

KOZA Maresal \ YAYINLARI CHl tKOV'up anılan BtKLt.N 1 ATİHİ II. Dünya Savaşının gen,ek içyüzünü bu kltapta buiacaksınız! Resıra eklerı ve bugune kadar hiç yayınlanmamış belgelerle Ç I KT I PJ5L. 836 Istanbnl Genel Dagitım: BATEŞ Bateş Reklâm: 144 5705 NAZİ IMPA8ATOLUĞUNUN SONU umhuriyet 51. yıl, sayı: 17944 Kurucusu: rüNUS NADİ İS Teramuı 1974 Pazartesi En son bilgilerle genisletilmiş AN'SİKLOPEDİSİ OKULDA, EVDE, İŞ YERİNDE EN GÜVENİÜR BİLGİ KAYNAGINIZ Genel Doqıt'n» '4TE3 Hayat Parlamento îyi Niyet Heyetinin ABD'ye yapacağı gezinin şimdilik fayda sağlamıyacağı saptandı ABD Senatosunca onaylanan «Yardtm kesme yasası» da yarın ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komisyonunda ele alınıp sonra Genel Kurula sunulacak Daha da güçlendirilmesi düşünülen Parlamento Heyeti ABD yerine Avrupa'ya gidecek ve Türkiye'nin kararının insanlığa z a r a r vermiyeceğini açıklayacak ABD'ye "İyi Niyet,, gezisi iptal edildi ANKARA, (ANKA Ajansi) Turkıye'mn haşhaş politıkasını, ABD kamuoyuna anlatmak amacıyla, bir sure önce Amerika'ya gonderılmesıne karar verılen, «Parlamento lyi Niyet Heyeti»nın bu gezisınden, «fayda sağlamıyacağı» gerekçesıyle şimdilik vazgeeümiştir. Soz konusu heyetin, bu gorevı, Avrupa ulkelerınde yerine getirmeıı uygun gdrulmüştur. Bu arada, Washington'dan gelen haberlere göre, Senatonun cnayladığı, «Turkiye'ye ABD yardımıran kesilmesinı» ongoren tasarı da, yarın Temsilciler Meclısi Dış İlişkiler Komisyonunda gnrüşulecek ve önümüzdeki gunlerde Temsilciler Meclisınde ele almacaktır. Bır sure önce, Türkiye'nin haşhaş konusunda aldiğı kararın, dünya kamuoyu tarafından yanlıj anlaşılmasını 8nlemek amacıyla kurulan ve Amerika Birleşik Devletlerine gönderilmesine karar verilen <Parlamento lyi Niyet Heyetinin» bu gezisinden vazgeçilmiştir. Bu karar alınırken, özellikle ABD Senatosunun, Türkiye'yi hedef alan «yardım kesme* yasasını kabul edişi, etkill olmustur. Hükümete yakın çevreler, iyı niyet heyetinin, böylesine ön yargılarla donatılmıj bir tilkede, fayda sağlayamıyacağmın «nlaşıldığını belirtmişlerdir. Verilen bilgılere göre, Ismall Muftüoğlu (MSP), Vefa Tanır (CGP), Ali Şakir Ağanoğlu (AP), Ragıp Üner (AP), Nejat ölçen. (CHP), Alev Coşkun (C HP), Muhsin Batur (Kontenjan), Ahmet Yıldız (MilH Birlik), Mehmet Ali Arsan (Bağım (Devamı Sa. 7, Sü. 2 d«) Ticaret ve Sağlık Bakanlıkları arasında ilaç fiyatlarının saptanması yüzünden anlaşmazlık çıktı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) tlaç fiyatlarının yeniden saptanması konusunda Ticaret Bakanhğı ile Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanhğı arasında anlaşmazlık çıknuş, bu yüzden pek çok önemli ilâç piyasada bulunmaz olmuştur. Ticaret ve Sağlık Bakanlığı arasındaki anlaşmazlık yetki ko nusudur. Ticaret Bakanlığı yetküilertnin yeni ilâç fiyatlannı kendılerüıin saptayacağını söylemeieri, Sağlık Bakanhğının da bu görüşe karşı çıkarak yetki nın kendısine verildiğini bellrtmeleri üzerine ilâçların yeni fiyatlarmı saptamak olanaksız hale gelmiştir. Her iki Bakanhk yetkililerinin kendl görüşlermde ısrar etmeleri konuyu çıkmaza sokmuştur. Anayasa Mahkemesine yöneltilen eleştiriler büyük tepkiyle karşılanıyor • ANAYASA MAHKEMESİNfE, ALDİĞI İPTAL KARARINDAN ÖTÜRÜ KUTLAMA TELGRAFLARI YAĞIYOR... ANKARA, (Cmnhuriyet Bflrosu) veren Tabii Senatör Suphi Karaman. Anayasa Mahkemesinin suçlanmasının yeni bir rejim bunalımına yol açabıleceğini belirtmiş, CHP îstanbul Senatörü Mehmet Feyyat da, «Süleyman Demirel'in söyledikleri ve hukuk mantığıyle Dağdaşmayan sözleri, onun çevresinde bir tek dahl hukukçu bulunmadığını gösterivor. Eğer kabul ederse temel siyasal görüşlerım baki kalmak şarüyla Sayın Demirel'e hukuk müşavirliği yapmaya hazırım» demiştir. "Tabii Senatör Suphı Karaman, Anayasa Mahkemesinin kararı ve buna karşı göruşler. özellikle AP Genel Başkanı Sülevman Demirerin sözleri üzerine de 91 açıklamayı yapmıştır: «Anayasa Mahkemesinin, af yasasınm 5. madde (a) fıkrasına ilişkin iptal karan günierden beri bir kısım polıtikacılarımız ara smda eleştiri konusu yapılmıstır. Bu eleştırılerın en vahim olanı Anayasa Mahkemesinin bu kararını Anayasanm ihlâli şeklinde görmek ve ifade etmek olmuştur. Bu çok ciddi bir ithamdır. «Ülkeyı, rejimi tıpkı 1960 öncesi, 1971 öncesi ağır bunalıma sürükleme basiretsizUği ya da niyeti taşıyan bir iddıadır ku rumlar, kuruluşlar, kamuoyu bu inançta ise va da bu doğrultuda oluşacaklarsa, Anayasa fııll olarak çok ciddi biçimde ihlâl edümiş olduğundan rejimin bu tür ağır bır bunalıma surüklen. mesi kaçmümaz olacaktır. Anayasa Mahkemesinin genel af kanunuyla ilgili son iptal kararma karşı çlkan çevrelere kartkl bakanlık arasındaki bu an sı tepkiler her geçen gün artmak (Devamı Sa. 7, Sü. 1 de) I tadır. DUn bu konuda bir demeç Mühendisler Mimarlar, TGS ve Demiryolu işçileri Hükümetin Dış Politikasmı destekliyorlar ANKARA, (Cumlrariyet Bârosa) Türk Mühendis ve Mlmar Oda ları BirUği ile birliğe bağlı 17 Odanın merkez ve şube temsllcileri yaptıklan ortak toplantıdan sonra dün yayınladıklan ortak bildiride hükümetin haşhaş, petrol ve fita sahanhğı konusundakl onurlu tutumunu benimsediklerini ve sonuna kadar destekleyeceklerini açıklamışlardır. Turkiye Gazeteciler Sendikasl Genel Başkanı Semih Balcıoğlu da TGS Eskişehir şube kongresinde yaptığı konuşmada hükümetin dıs politikası ile ilgili girışimlerini «onurlu kararlar. olarak nitelendirmiştir. Türkiye DemiryoUan Federasyonu Yönetim Kurulu da yaptığı toplantıdan sonra aynı görusleri savunmuştur. Türk Mühendis ve Mimar Oda lan BirUği ile birliğe bağlı 17 Oda yöneticileronin konuya iliskin ortak açıklamalan şöyledir: «Haşhaş ekimıyle uğraşan köyHllerimizin sorunlannı çözme ve Ulke ekonomısindeki önemi açısından hükümetin aldiğı hakll karara karşı ABD Senatosunun sözde askerl ve elconomik yar. dun kesme karan Amerikan yar dımının niteliğirıi ve Amerika İle olan ilişkilerimizin içyüzünü bır kez daha açığa çıkarmıştır. Bu kararın insani bir amaçtan çok Türkiye'de oluşan demokrat iktidan zayıflatma ve birçok olay da görüldüğü gibi isteklerinı bu (Devamı Sa. 7, Sü. 6 da) • Mersin'de sıtma ile mücadele için sivrisinek yiyen 10 milyon bahk yetiştirildi MERSİN Mersin'deki sıtma ile mücadeleleri ızleyen Dünya Sağlık Teşkilâtı uzmanlarından îtalyan Dr. Has ve Belçikalı Dr. Lion, Dünya Sağlık Teşkilâtına gönderdikleri raporda Mersin Anamur arasındaki sahil seridinde sivrisineğin ortadan kaldınldığını ve sıtmanın önlendiğınl bildirmişlerdir. Öte yandan mücadelenin sürdürüleceğinl belirten Sıtma Era. dikasyonu Bölge Başkanı Yahya Dermancı, Hatay"da sıtma olaylan görüldüğünü ifade etmiş ve sivrisineklerle mücadele için sivrisinek yiyen «kambozya» adlı balıklann mücadeleye büyük çap ta yardımcı olacağını belirtmiştir. Sıtma Eradikasyonu Bölge Teşkilâtı, tüm bataklıklara saluımak üzere 10 milyonu aşkın «kambozya» balığı üretmis ve bataklıklara salmıştır. Sıtma Eradikasyonu Bölge Başkanı Yahya Dermancı, «1974 yılı ıçerisinde Mersin'de 12, Tarsus'da ise 32 sıtma olayına rastlanmış olduğunu, Tarsus'da sıtmanın Berdan nehri yataklanndaki bataklıklardan meydana geldiğinı» söylemiştir. VVatergate Komisyonu, Başkanlık seçimi için denetım sistemi önerdi WASHİNGTON Senato V a Vtergate Komisyonu nihai raporunda, VVatergate olayınm Amerikalı liderleri daha yuce ahlaki standartlar benimsemeye zorlamasını ümit ettiğmi belirtmiştir. Komisyon, Başkan Nixon'ın skandala karışıp karışrnadığı konsunda hiçbir sonuç açıklamamif. fakat kritik bir döneme giren Temsilciler Meclisi ioruşturmasını dikkate almışür. Yedi senatörün oybirliğiyle kaleme alınan raporda. önemli »çıklamalarda bulunulmamakta, fakat Watergate özel savcısmdan örnek alınarak, sürekli bir savcılık makamı ihdasını da kapsayan 28 tavsiye öne süruUnektedır. Watergate skandaline yüksek yönetim sorumlulularının da karı«tığı iddialarını soruşturmak üzere bundan 17 ay önce kurulan Watergate Komisyonu, 2217 sayfadan meydana gelen üç ciltlik bir rapor hazırlamıştır. Tele\izyondan naklen verilen çahşmalarıyla dünya kamuoyunun dikkatlerini Watergate olayı üzerinde toplayan Watergate Komi» yonu, belki de en önemli buluşunu, eski Beyaz Saray Danışmanı Alexander Butterfield, isteği hilafına, Nbcon'ın gizli teyp kayıtlan bulunduğunu açıkladığı zaman yapmiftır. Komisyon raporu 17 haziran 1972'de Demokrat Parti Ulusal Komitesinin VVatergate binalarındaki faaliyetinin gizlice izlenmesinin sorusturulmasından çok daha derine inmektedir. Komisyonun 28 tavsiye karan arasında başlıcaları söyle sırala(Devamı Sa. 7. Sü. 4 de) Iskenderun Demir Çelik Fabrikaları inşaatının bir öiüm makinası gibi öne çalıştığı sürüldü ANKARA tnşaat Mühendislerı Odası Başkanı llkay Izer, Iskenderun Demlr Çelik Fabrikası ınşaatında olüm oranının çok yüksek olduğunu ıleri sürmüş, «Iskenderun Demır Çelik Fabrikaları ınşaatının bir olum makinası gibi çalıştığı açıktır» demiştır. Izer, bu konucTa verdıği yazıIı demeçte tskenderun Demir Çelik Fabrikaları ınşaatının son yılların en onemlı ışçı olaylarına sahne olduğunu belırtmiş ve şöyle demiştir: «Toplu sozleşme yapma yetlusının kendısine verilmesinı isteyen tskenderun Demır Çelik Fabrikası ınşaatında çalışan yaklaşık 14 bın ışçinin tamaraına yakın blr kısmınln desteğinı sağlayan Yapım tşçileri Sendikasının yürüttüğü direniş. kanlı bir biçimde önlenmiş, iki yuze yakın işçı de Adana Devlet Guvenlik Mahkemesine verümişti. BJR UMURSAMAZLIK ÖRNEĞİ ECEVİT BUGÜN HAŞHAŞ BÖLGESINE GIDIYOR ANKAKA Başbakan Bülent Ecevit, haşhaş ekimi ve alınacak etkin denetleme tedbirleri konusunda incelemelerde bulunmak üzere bugün özel bir askeri uçakla Afyon'a gidecek, oradan da Denizli'ye geçecektir. Başbakan Ecevit'in bu gezisine Turizm ve Tanıtma Bakanı Orhan Birgit ile Gıda Tarım ve Hayvancllık Bakanı Korkut Özal ve diğer yetkililer kablacaklardıı. Ecevit, Afyon'da halka açık bir toplantıda konuşma yapacak, da j ha sonra ilgililerle görüşecek, haşj haş ekiminin daha etkin bir şekilde denetlenmesi için alınacak tedbirleri yerinde saptayacaktır. Baş bakan Ecevit saat 14.00'de Afyon'dan Denizlı'ye geçecek, burada da bir konuşma yapacak ve haşhaş üreticisi yurttaşlarla görüjecektir. Denizli'den, tekrar Afyon'a gelecek olan Başbakan Ecevit, aym gün akşam saatlerinde AnkaM'ya dönecektir. (THA) Sovyet kozmonotları uzay'daki 9. günlerinde «Soyuz 14»e geçtiler MOSKOVA Tass Ajansma göre Sovyet Kozmonotlan Pavel Popoviç ve Yuri Artyukin dün uzaydaki dokuzuncu çalışma gün lennde • «Salyut • 3» uzay istasyonundan istasyonla kenetlenmiş durumda olan «Soyuz 14» aracına geçmişlerdir. Aracm elle idare sistemini geliştirme çalışmaları yaptıklan bildirilen kozmonotlann kendileni iyi hissettikleri belirtilmiştir. Sovyet yer kontrol merkezi daha bnceki açıklamalarının aksine son açıklamasında uzay laboratuarındaki bütün sistemlerin gereken şekilde çahşmakta olduğunu belirtmemiştir. Ancak, kozmonotların TSİ pazar günü 01.30' da sona eren dokuzuncu çalışma günlerinde uzay laboratuann da Orta Asya'daki maden yatakları, buzul hareketleri ev toprak kaynaklarına ilişkin incelemeler yapmış olduklan bildirilmektedir. Daha sonra Soyuz 14'e geçen kozmonotlann çalışmalanm tamamladıktan sonra yemek yemek ve uyumak için yeniden laboratuara döndükleri tahmin edü mekteyse de Tass bu noktayı belirtmemiştir. (aa) Sık sık «Elektrikli tren bir gencln ayaklarını kes ti» haberini okur, üzüntüve kapıhnz. Kazadan ötüru ılgılılen suçlar, tedbır almamalarını kınarız. Bunda çoğu kez haklı da çıkarız. Ancak gelın gorün Menekşe'de durum böyle değıldir. Karşıdan karşıya geçışi sağlamak ıçın ıkı milyon lira harcanarak, altı metre yuksekliğinde, beş metre gen.ş liğınde bir alt geçit yapılmıstır. Neden bu geçıt kullanılmaz da rayların uzerinde yürunür? Bu sorunun cevabını vermek bıraz güçtur Bu da geçenlerin canlarını hıçe savmalan ile vorumlanabilir. Bu tip bir kaza da öncekı gün Yeşılyurt istasyonu cıvannda meydana geldi. Kaloriferci ustası Ahmet Akbaş, demiryolunda yururken aıkasından gelen 2520 numaralı banliyö treninin altında kalarak ezildi. Demiryolunda can vernıeler ne ılk ne de sondu ... (Fotoğraf: Erriojan Koseoğlu) Bursa'da kamyonun çarptığı takside altı kisi öldü BURSA Yalova vapuruna yolcu götüren bır taksiye kamyo nun çarpması sonucu altı kişı öunüştür. Bursa Yalova yolunun Gezerek köyü kesiminde meydana gelen kazada İstanbul plakalı taksinin sürücüsü Satım Şahin ile arkadaşı Kadır Çakın ve yolculardan Mehmet Aksu, bir kadın, yedi yaşmda bir kız çocuğu ile diğer bir ekek yolcu parçalanarak ölmüşlerdir. Kaza Yalova istıkametinden gehnekte olan 16 AE 980 plakalı kamyonun şerit değiştırerek taksiye çarpması sonucu oimuştur. Taksi sürücüsü ile yolcularımn ö'düğü kazada kamyon şoförü Mustafa Durmuş ile kamyon sahibı Süleyman Özbaş da ağır şekilde yaralanmışlardır. Savcılık kaza kurbanlannııj kımliklerinın tespitine çahşmaktadır. de Başkan Niıon, cuma gunü senatonun Dışişleri Komisyonu Başkanı Senatör J. W. Fulbright'a bir mektup göndererek, Kissinger'in ulusal güvenhk işleri damşmanlığı yaptığı sırada on yedı memur ve gazetecinin telefonlarının dinlenmesi emrini ken disinin verdiğini açıklamıştır. Senatör Fulbright, Başkan Nixon'ın mektubunu açıkiamaktan kaçınmış, ancak Başkamn bu mektupta, bu kimselerin evlerine dınleme aygıtlan yerleştirilme sinin gerek ulusal guvenlik açısından, gerekse gizli haberlerin nasıl sızdığını saptama yönünden zorunlu olduğunun anlaşıldığmı öne sürdüğünü belirtmiştir. Dışişleri Bakanı Kissinger Salz burg'ta verdiği bir demeçte, kongre kendisini bu ses dinleme işin Olaylar sırasında Yapım îş I de her türlü şüpheden anndırçilen Sendıkası vetkllileri, İşçı1 madığı takdirde istifa edeceğmı (aa) (Devamı Sa. 7, Sü. 1 de) | açıklamıştı. Nixon, Kissinger'in ulusal guvenlik danışmanlığı Anayasa Mahkemesinin tptal yaptığı sırada karan Üzerine tahllyelere başlan ması halinde hükümetin meşru17 memur ve iyeün ve hukukun dışına çıkmış olacağım iddia ve ifade etmek: ise bizzat hukukun ve meşnıiyegazetecinin tin dışına düşmek olur. Bu ıddia ve görüş biçimi Millet Mectelefonlarının lisinde af yasasınm görüşülmesi sırasında oturuma başkanlık eden AP'li başkanvekilinin bu dinlenmesine (Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) kendisinin emir İstanbul'un verdiğini gecekondu açıkladı bölgelerinde NEW YORK Birleşik Amerika Cumhurbaşkam Nixon, en değerli yardımcısı saydığı Dışış 17 PTT şubesi leri Bakanı Henry Kissinger'in yanında olduğunu ve onu destek hizmete girdi lediğini kamtlamıştır. Gerçekten Dlaştırma Bakanı Ferda Güley, İstanbul'un gecekondu bolgelerinde kurulan 15 PTT şubesıni dün törenle hizmete açarken yap tığı konuşmada, «Haberleşme hizmetlerini halkm ayağma götür mek için hazırlanan program uygulanmağa başlamıştır. Halkın büyük ihtiyacı olan 236 kabinli telefonu da gelecek yıla kadar yetiştireceğız» demiştir. İlk olarak Fatıh'te PTT şubesini hizmete açan Bakan, Çağlayan'a gitmiş, ikinci PTT şubesinin açüısını yapmıştır. Bu arada bir vatandaşın Gürsel mahallesine de bir şube açüması tekUfini kabul eden Bakan ilgililere, «Bu ayın sonunda İstanbul' da olacağım o zamana kadar yer hazırlansın. Gürsel mahallesinde ki açılışı ben yapacağım. Hatırlatm» demiştir. (Devamı Sa. 7. Sü. 5 de) Şimdi de kum yağmasına geldi... Şükran KETENCt YALIKÖYLÜLER, KUMLARININ ÇALINMASINDAN DERT YANIYORLAB^ Arsa yağması, sahil yağması, orraan yağmasından sonra kum vağması.. Turıstık kıyıların kay bolmasma, toprak kaymasına oalık türlerinin azalmasma ve olaylara neden olacak bir düzeve geldi. Sahıllerden kaçak kuın çalan motorlarla köylüler arasında süriip giden kavgalara tüm yetkililer seyırcı.. örneğin Çatalca'ya bağlı sahil köylennden Yalıköy sakınlerı ile kaçak kum çalan motorlar arasında çıkan bir süâhU çatışmada bir kişi afeır şekilde yaralantnıştır. Yahköy, Kıyiköy, îğneada ve Lımanköy 40 mil ara ile Karadeniz sahılınde siralanmış 4 köy. Hepsı de turıstık özellikte, doğal plajlara sahip. Ancak hepsinin de daha kıyı şerıtlennin başlangıcında büyük büyük çuiurlar oluşmuş. Suyun dışında kalan kum şeridmde de aynı tür büyük çapta oyuklar dikkati çe kiyor. Yalıköy sakinlerımn anlattıklann^ göre her gece ve hattâ birçok kez gundüzleri 10 15 adet gemi kiyılara yanaşıp, kumlannı çaliyorlarmış. Yine köylülerin anlattıklarına göre kum çalınması olayı aynı tempo ile sürdürlürse, çok yakın bir gelecekte doğal plâjlar yok olacak. Kışın dalgalarm ve rüzgârın etkısı ile deniz ve kumlar köye doğru yürüyecek, köy toprak kaybedecek Kumluktakı çukur(Devsmı Sa. 7, Sü. 4 de) sira TURAN GÜNEŞ PEKİN'DE TÖRENLE KARŞILAND! PEKİN Dışişleri Bakanı Limasol Turan Güneş dün, Çin Halk Cumhuriyetinin Başkenti Pekin'e Belediye Başkanı geUniş ve törenle karşılanmıştır. yaralandı oğlu öldü Pekin Havaalanında Çin Halk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Çi öte yandan önceki gece Silifke PengFei tarafından karşüanan Mersin arasında meydana gelen Turan Güneş'in ziyareti bır haf trafik kazasında Limasol Belediye ta sürecektir. Başkanı İbrahim Yatıcıoğlu hafif şekilde yaralanmış, beraberinde İslâmabat'ta bulunan beş yaşındaki oğlu MusDışişleri Bakam Güneş, Pekin'e tafa ise ölmüştür. gehneden önce İslâmabat'ta PaÖğrenildiğine göre kaza ?u şekistan Dışişleri ve Savunma Ba kilde ohnuştur. kanı Aziz Ahmetie görüşmüştür. Limasol Belediye Başkanı İbra(Devamı Sa. 7, Sü. 5 de) (Devamı Sa. 7, Sü. 4 dej