Katalog

Sahibi: Cumhuriyet Matbaacılık vt Gazetecilik T.A.Ş. adına: NAZlME NADİ Genel Vaym Müdürü; OKTAV KtKl'BÖKE Soıumlu Yazı Işleri Müdürü: BÜLENT UfKMENER Basan ve Yayan: CUMHURtYET MATBAAC1UK ve GAZETECtLİK T.A.Ş. Cağaloglu Halkevi Sk. No. 3941 TEtGRAF ve MEKTUP adreal: Cumhuriyet Istınbnl Pnsta hutusu: istanbul No: 246 Telefonlar: 22 42 »0 22 42 96 23 42 97 22 42 98 22 42 99 Cumhuriyet * * M BASW ABXÂK TASASINA IJYM4YI TAAHHÜT KDKR 12 6 3 1 ABONT ve ÎLÂN Aylık Aylık Aylık Aylık 2 u r t ıçı 360. 180. »U. 30. * B Ü R U L A K : ANKARA: Ataturk Bulvarı Yeııer Apt. Yenişehır, T»l: 12 09 W 12 95 44 • tZMtR: Hallt Ziya Bulvarı No. 65 Kıt 3, T«l. 3123024709 • GÜNEY İLLERl: K.Köprü 34. S. No. 40 • ADANA, Tel. 143501393419731 turt difi 630. 315. 157 50 52.50 Baslık (Maktu) i ve 7. Sayfa (Santiml) 3. Sayfa (Santimı) 4. 3. 6. Sayıa < iantımi) o;um, Meviıa l eşskkür (o Sanrim) .. N i s t n . Nikâh. Evlenme, Doğum ölUm. Mevlid. T e ş e k k ü r 23 (5. S a n t i m ) ... 400 Lira 9o • İUU > M » L5U • 15i) 200 » • SAYIS1 100 KURUŞ 1. sayfada) .(Türkiye Meclisi Ege hakkında Ecevit'i frenlıyor. Kanun tasansı reddedildi. Ecevit'in kararname ile ülkeyi idare etmesine ilişkin kanun reddedildi.» Atina'da yayımlanan Eleftos Kosmos gazetesi de bu haberi son haber sayfasmda beş sütun olarak değerlendirmiş ve başlık ta «Meclis, Ecevit'in Ege konusundaki son hareketini reddetti. Dün bu konudaki kanunu kabul etmedi» demiştir. (THA) hkk uun Demirel, Anayasa Mahkemesinin (Baştarafı 1. gayfada) dikkati çekmiştir. Bu sorular, bir kısım basın mensuplarına ufak kâğıtlara yazıimış o'.arak toplantıdan önce Genel Başkan Yardımcısl Ismet Sezgin tarafından dağıtılmıştır. Kamuoyunu, böyleee kendi saptadığı sorulara vereceği cevaplarla oluş turmak isteyen Demirel, TRT'yi uzun uzun eleştirmiş ve hükümeti kamuoyunu tek tarafiı oiuş turmak amacıyla radyo ve TV ye bir çeşit sansür koymakla suçlamı?t;r. halan zikretmezsek însafsızlık yapmış oluruz» diye konuşmasını sürdürmüş ve hükümetin partizanlık konusunda çok becerikli olduğunu söyleyerek, Meclislerin tatile girmemiş olması halin de bu konuyu da bir gensoru ile getirmeyi düşündüklerini açıklamıştır. Partizanlığın kooperatifçilik sendikalar ve TÜBİTAK'ta açıkça görüldüğünü ifade eden Demirel, Çalışma Bakanınm Kınkkale'de belli bir sendika için kulis yaptı ğım, Türkİş Genel Başkanı Halil Tunç'un, bu yoldaki iddialarını taşıyan bir bildiriye dayanarak anlatmış. «Hükümet Türkİş ten DİSK'e sendika aktarmakla meşgüldüm demiştir. Demirel, TRT ile ilgili olarak da özetle şunları söylemiştir: «Partizanlıfcın hakim kılmdıgı diğer bir müessese de TRT'dir. Taraisız olması gereken TRT bugün hükümetin beceriksizliklerini örtmek, hükümeti millete hoşgöstermek için çeşitli hünerlerin içindedir. TRT hükümetin imdadına koşmuş vaziyettedir. Hakikaten imdada koşulacak bir du rum vardır ortada. ama bu TRT ye düşmez. Siyasl tarafsızhktan artık eser kalmamıştır. Devlet radyosu hükümeti savunmak için dış ülkelerdeki gazetelerde yayunlanan okuyucu mektuplanna sığınır hale gelmiştir. Izmir Hayvanat Bahçesindeki hayvanlann isimleri ile Dakar'da kumdan heykel yapan çocukların haberleri muhalefet partilerine ait haber lerder. daha önemli addedümektedir. Nisan ayı içerisinde iktidar partilerine ait haberlerin yekünü tüm haberlerin yüzde 80'i, muhalefet partilerine ait haberlerin yekunü ise partilerle ilgili tüm haberlerin yüzde 22'sini teş kil etmektedir. TRT yalnız muha lefet partilerinin değil MSP'ye karşı da taraflılığını sürdürmekte dir. Haziran 1974 aymda demeç, konuşma ve açıklama olarak CHP ve hükümet üyelerine ait haber sa yısı 100'ün Üzerinde olduğu halde, MSPIi üyelere ait haber sayw: 30 civarındadır.» AP Genel Başkanı TRT'yi eleştirerek açık oturumlan da kmamış, bunlann 12 Mart öncesınde ki yorumlann yerini aldıgını da belirterek, iktidara geldiklerinde açık oturumlan kaldıracaklannı belirtmiştir. soruya karsılık, ekim ianl verilmesini memnunlukla karşıladıklarını belirten Demirel, müstehcen ysyınlar karşısında Başbakanla Adalet Bakanınm tutumlarıyla ilgili bir soruyu cevaplarken, «Bu konu hükümetin bugün kü durumunun resmini çıkanyor» şeklinde konuşmuştur. Nihayet Çıktılar! (Başyazının devamı) ganı değildir. Düsün suçlarını kapsam dışı bırakan yasa maddesini biçim uygunsuzluğu gerek çesiyle bozmuytur. Biçimi uvgun buJup öze geçseydi bu kez belki de eşitlik ilkesine dayanarak aynı maddeyi yine bozacaktı. Zira bağlı bulunduğumuz hu kuk düzeni, bir genel af vasası söz konusu oldu mu, bir kısım suçların, özellikle siyasal suçların kapsam dışı bırakılmasım ka bul etmemektedir. Hele o suçların bir kısmı Batı demokrasilerinde suç bile sayılmazken. TAHLÎYELERE (Baştarafı 1. sayfada) pi'i'nrla yatıyordu. Bu cezaevlerinden çıkarılan diğer sanıklar 414 ve 416. maddelerden hü kümlüydüler. OPT hükümeîe (Baştarafı 1. sayfada) beklenen hıza ulaşamadığı kaydedilen Devlet Planlama raporur.da. bu yıl içinde 1973'ü aşan bir fiyat artışıyla karşılaılabileceği behrtilmektedir. Fiyat artışlannı önleyebilmek için alınması gerekli onsekiz adet tedbirin sayıldıSı DPT raporunda, «alınabilecek isükrar tedbirle yılında belirli bir düzenin altına indirme olanağı çok sımrlıdır. de nilerek bu anlamda umutsuzluğa işaret edilmektedir. Fiyat artıslarının önlenebilmesi için tavsiye edilen hususlardan bazıları özetle şnyledir: • Ticaret kcsiminde kâr oranlarını düşürecek tedbirler 4 Gelir vergisinde en az geçim indirimini aıtırıp, üst gelir gruplanna uvgulanan vergi oran larını yükseltmek. • Taksitli satısların krcdı ve vade koşullarının yeniden düzen lenmesi. 0 Orta vadeli reeskonta faiz oranmın yüzde 9dan yüzde 9.5'a; orta vadeli krediye uvgulanan faiz oranınm ise yüzde 12'den vüz de 12.5'a çıkartılnıası. • İhracatta vergi iade oranının düşürülmesi. • Üretimin ve ithalât yoluyla arz olanaklarımn arttırılması. Bu yıl içinde ekonomideki gelismeleri de yapsayan DPT raporunda, yüksek taban fiyatlarınm yarattığı ek satın alma gücünden 7 milyarlık bir bölümün • geriye dönmesini sağlayacak» tedbirlerin alınması da önerilmek tedir... ,...? . j,.,... r • ı. .•••ıış'avirıı 1 9 7 4 Mamak'tan tahliyeler Ankara Mamak Askerl Cezaevindep tahliye edilen DevGenç davasınm hükümlüleri şunlardır: İrîan üçar, Tuncay Çelen, Meh met Özdemir Ramazan Karaka le, Melih Bayraktar. M. Uyar, Yusuf Uzun, Zeki Sanhan, Sefik Şenel. Reha Pekerten. Ali Demir, Faruk Donger. Mehmet Demir. Mehmet Çavuş. Aktan İnce. Asım Arslan. Nevzat Demirbaş, Şemsettin Evrensel, Turak Külâhoflu. Muzaffer Doyum. Timur Erkman, Akif Atasayan, Habib Dağasan, Sabri Uyar. Muzaffer Yaz kurt. Askerlik görevlerini yapmak üzere kıtalarına gönderilenlenn ise Hüseyin Alkan, Savaş Güvezne, Fikri Aytan, Feridun Tamirer, Şaban tba, M. Ali Kabakoğlu, Adnan Altıparmak ve Levent Eren'dir. DevGenç davasının Mamak'taki son iki sanıgı Atilla Sarp ve Ruhi Koç'un da tahliye işlemlerinin sürdüğu bildirilmiştir. 1961 1965 dönemi dir. davalarının düşmesi, ayrıca tutuk lu samklardan da 77sinin af kapsamına giren 141 1 maddesine göre, salıverilmeleri beklenmektedir. Bu arada yargılanan samklardan tutuklu kaldıkları süreler gözönüne alınarak meşruten tah liye edilecekler de bulunmakta Caracas'ta (Baştarafı 1. sayfada) le Türkiye'nın Akdenıze serbest geçiş yolu bırakmayacağını» izah etmiştir. Namık Yolga, Deniz Hukuku Konferansmda Okyanuslar için tesbit edilecek olan kuralların dünyanın her yanı için ayni şekilde tatbikine imkân olmadıgını örnekleri ile açıklayarak konferanstan bu konuda esneklik istemiştir. Nam;k Yolga şöyle devam etmiştir: «Getirilecek olan kurallann her yerde ayni şekilde uygulana bilmesini beklemek, elmalarla armutlan birbirine karıştırraalc olur.» «Sayın delegelere sunduğum ha ritalarda, Ege denizinde Türkiye ile Yunanistan'ın şimdiki altısar milük karasuyu durumu ile karasularının 12 deniz miline çıkanlması halinde Ege denizinin alacağı durum açıkça görülmek tedir. Böyle blr durumda, Türkiye'nin Batı kesiminin açık denizle bağlantısı kesilecek ve bu bölge fiilen kıyısı olmayan toprak haline gelecektir.» Yolga şöyle devam etmiştir: «Ne hukuk, ne adalet ve ne de eşitlik ilkesi bakımından buna hakları bulunmayan bazı delegeler, eşit mesafe yönteminin mutlak olmasım istemektedirler. Bunu dikkatinize sunarım.» Namık Yolga'dan sonra söı alan Yunan başdelegesi Biron todropulos, Türk heyetinin harit» dağıtmasına ve konuyu etrailı şekilde anlatmasına kızarak «Türk heyetini konferansa yıkıcı standartlar getirmeye çalışmakla suçlamış ve «Bu durumu protesto ederim» demiştir. Yunan temsilcisi «Konferansta ikili polemiklere meydan verilmemesi gerektiğini» »özlerine eklemiştir. (aa) Hükümet hiçbir şey yapmamış Basın toplantısinda önce hükümetin parlamentoya dayalı çalışmalarını ele alan Demirel, «Mecüsler tatile yaklaşırken hîl kümet rfevlet radyolarma çıkıp 24 tasarının kanunla^ması gerek tiğini ıfade etmiş. buniarın hiç birisini kanunlaştıımayı başara mamıştır. Kanunlaştırmak için de hükümet ve hükümeti oluşturan partiler ciddi hiçbir gay ret sarfetmemiş, sadece kendi gayretsizlik'.erîni muhalefetteıı şikâyet ile örtmeğe kalkı?m:şlardır» demiştir. Hükümetin, ul keyi yetki kanunlarıyla yön,etmek hevesinde olduğunu öne süren ana muhalefet lideri, Ege Denızindeki kıta sahanlığı soıu nunun da yetki kanunuyla çözülemeyeceğini ifade ederken, şunları söylemiştir: «Hükümet bu tasariîinı Meclis'ten geçirdikten sonr» Cumhuriyet Sena tosunda takip etmemiştir. Cum huriyet Senatosu Komisyonunun 9 Temmuz Salı günkü toplantı ıına daha öncecfen haber verildiği halde iştirak etmemiştir. Hayati ve önemli konularda par tiler arasında uzlaşma sağl&narak süratle hareket edilmesi mümkündür. Böyle bir yolu da hi tercih etmeyen. hükümetin muhalefetten şikâyete hakkı yoktur. £sasen deniz hukuku ile ilgili olduğu iddia edıien ka nun tasarısı 11 kanunun 81. maddesinde değişiklik yapabilmek için yetki talep etroektedir. Hükümet bu yetkiyi aUı bununla ne yapacağını (Ja bümemektedir.» Ana muhalefet partisi lideri, • Hükümetten umutsuz olduğunuza ve milliyetçi cephe kurulması da çıkmaza girildiğine göre, erken seçım için ne dersiniz?şeklindeki soru üzerine, MiUiyet çi Cephenin esasen var olduğunu. bu cephenin çekirdeğinin de AP olduğunu öne sürmüî, bu cephenin 69 seçimlerinde zaafa uğradığını. 73 seçimlerinde ise AP'nin oy kaybettiğini hatırlatarak şöyle demiîtir: .Milliyetçi olduğunu, yani sola karşı, komünizme kaışı olduğunu söyleyenler esasen Milliyetçi Cephenin içindedir. Bugün bir Milliyetçi Cepheden değil, Milliyetçi Cephe güçbirligind>n sözedilebılir. Milliyetçi Cepheden olduğunu söyleyenlerin evvelâ bir tercih yapması gerekir. Mesele komünizme kaışı, sola karşı olmak mı, yoksa onun per de.»i altında başka blr şey midir? Sol tehlikesi büyüdükçe bu cephe esasen toparlanacaktır. Ashnda bucünkü hükümetin al ternatifi yoktur diye hersey böy le kalmayacaktır. Alternatifsiz hükümetler sorumsuz olurlar ve kendi alternatiflerini kendile ri yaratırlar.» Demirel devamla, yakındığı hükümete karşı bulunacak ı, > zümün erken seçim. <|u veya bu» olabilecegini belirtmis, siyasal olaylarda çok ilerlsinin söylenemeyeeeğini, ancak demokratik rejim içinde kendisini alternatifsiz idare eden hükümetlere karşı mutlaka bir alter natifin bulunduğunu biidirerek, 19016S dönemini örnek göstermiştir. Boran'ın sözleri TCK'nun 141 ve 142. maddelerinden hükümlü bulunan ve tahliye olduktan sonra İstanbul'a gelen eski TİP Genel Başkanı Behice Boran «1971 yılından bu yana Türkiye'deki sosyalist hareket bana nerede yer verir onu şimdiden bilemiyorum» demiştir. Toplam olarak 29 ay cezaevinde kaldıktan sonra nnceki gece tahliye edilen Boran THA muhabiri ile yaptığı görüşmede «Tahlive lerimiz Türkıye'nin demokratik gelişmenin vardığı özgür aşamayı göstermesi bakımından büyük önem tasımaktadır» şehlinde konuşmuştur. Siyasl hayata yeniden atılıp atılmayacaklannın henüz belli olmadığını bunu hukuki yönden incelenmesi gerektiğini ifade eden TİP Genel Başkanı «Politik faaliyetlerde bulunmadığı takdirde herhangi bir yere bağlı olmadan yazı yazacağını» açıklamıştır. Esasen her davramşın siyasetle ilgili olduğunu ifade eden Behice Boran şunları söylemiştir: «Herhangi bir partiye girip girmeyeceğim veya yeni bir parti kurup kurmayacagımız yolunda sorulan sorulara şimdiden ce» vap vermek çok erken olur. Zira hukuki durumumuz tam olarak belli değildir. Bildiğiniz gibi benim esas mesleğim sosyologluktur. Bu bakımdan geniş açıdan incelerseniz her davramşın siyasetle muhakkak bir ilgisi vardır. Boş oturmazsam muhakkak geniş an lamda siyasetin Içindeyim demek tir. Bir partinin başına geçip geçmemek önemli değildir. İnsanlan bir takım hareketler öne getirir veya getirmezler. 1971 yılından sonraki olaylar beni ne derece başa getirir bilemiyorum. Zira o tarihlerde cezaevindeydim.» NADİR NADt flnkara (Bastarafı l. sayfada) Su, elektrik ve havagazında grev yapılamıyacağını da belirten ve bunun yasak olduğunu kaydecfen Ankara Belediye Başkanı Vedat Dalokay, çagrısında Belediyenin önünün çöp yığınlarıyla dolduğunu, çöpleri kendisinin süpürdüğünü, sendika başkanının radyo ve televlzyon demeçlerinde biz isçilerimiz için 80 lira lstedik dedlJini naklederek, ashnda sendika başkanının asgarl ücretin üstüne 40 lira zam talep ederek bu rakaml 110 liraya ulastırdığım ksyrfetmis, kentteki Bs lediye hizmetlerinden iorumlu bir kisi olarak greve (aygılı olduklarını tekrarlamıştır. Ne dediler? Mamak'tan tahli\3 edildikten sonra sivil mahkemelerde açılmış davalarının olup olmadığı araştırılmış ve olmadığı görülenlerden îrfan Uçar, Adliyede, «Anneme, babama ve vatana hayırlı bir evlat olmaya çalışacağım» demiştir. Tuncay Çelen de «Mutluyum. Mücadeleme yeniden devam edecefim» şeklinde konuşmuş, Mehmet Özdemir ise «Kendilerinin halkm kurtuluşu için mücadele ettiklerini» söylemiştir. Bu arada «Şafak davası» adı altında gönilmekte olan ve sanıkları 141 • 142'ye göre yargılan makta olan gençlerin ise, önümüzdeki salı günü yapılacak duruşmalarında serbest bırakılmalan beklenmektedir. Mahkeme, Anayasa Mahkemesinin kararma uyar ve salı günü bir karar verirse 150'yi aşkın sanık daha ser best bırakılacaktır. Fiyatlar Devlet Planlama Teşkilâtınm raporunda bu yılın fiyat hareketleriyle ilgili olarak şu £örüşlere yer verilmektedir: «Bazı kamu iktisadî teşebbüsleri ürünlerine yapılan zorunlu zamların ve arz kıtlığı r;edeniyle 1973 yılı sonuna doğru yükselen hububat fiyatlarındaki artışların da etkisiyle yılın ilk beş ayında fiyat artışlan yeniden hız kazanmıştır.» Bundan sonra toptan eşya fiyatlarında yılın ilk beş ayındaki artışın yüzde lfi.9'a ulaştıîı, buna karşın Ankara'da geçinme endcksinin düşük, Istanbul' da ise yüksek bir artış gösterdiği belirtılmektedir Feyzioğlu öte yandan dün partlsinin TBMM çrubunda konuşan CGP Genel Başkanı Turhın Feyzinğ lu, Anayasa Mahkemesinin aldı ğı karara karşı çıkmış, «iptal kararının dayandığı u«ul gerek çesi tamamiyle yanlıştır» demış tir. Af kanununun 5. maddesinin (a) bendinin dejjil bütLn maddelerinin aynı usulle uygu landıfını öne süren Feyzioğlu, devamla şöyle konuşmuştur: • Millet Meclisinin ve Cumhu riyet Senatoşunun bütün üyele rinin oy birliği ile af kınunu kapsamı rfışmda tuttukları kim selerl bile af kapsamı içine almaga Lalkı^an çoğunluk kararı. aşikar şekilde yanlıştır.• • Anayasa Mahkemesi çoğunluğunu Anayasa dısına çıkmak la suçlayan CGP Genel Başkanı «Yapılan is, hukuk deyimi ile yetki gaspidir. Yetki gaspıy la verilen bir karar uygulanamaz> demiş, hükümeti de suçlayarak şöyle devam etmiştir: «Türkiye Büyük Millet Mecli sinin ve Cumhurbaşkanının hak ların.da af kararı vermediği kim 'fleri. affedilmiş gibi işleme ta bi tutmak hükümetin lorumluluğunu gerektirir.» Ekonomik konular Demirel, hükümetin ekonomik alandaki uygulamalarını da özetle şöyle eleştirmiştir: «Hükümet plan, denge ve kay nak fikrinden yoksundur. Ülke nin bir kalkınma planı olduğunu bir kenara bırakrms, ekono minin tabirleri olmayan at, ara ba ve sel gibi deyimler kullana rak mucize ve reçeteler arayışın peşinde olmuştur. Hükümet enflasyon İle mücadeleyi hiç umursamamış, enflasyonu bir teh like .taymamış, hatta enflasyonu körüklemistir. Kamçılanan cnflasyonun ve onun halk dilin deki karçılıgı olan pahalılıgm ö nümüzdeki aylarda çok daha büyük ızdıraplara lebep olacagından endişe rfuyarım. Bütün dünya enflasyonla mücadeleyi demokratik rejimin bekası için en zorunlu şart »ayarken hükü metin ekonomik politikasını enf lasyoncu bir düzeye oturtması bir taraftan büyük vatandaş kit lelerinin ezilmesine sebebiyet verirken, diğer taraftan yatınm ların büyük ölçüde akgamasına, üretimin azalmasına, ve işsizliğin artmasma sebep olmuştur.» AP Genel Başkanı devamla, ekonomik geleceğin agır tehlikelerle karşı karşıya olduğunu öne sürmüş, gelecek yıl kiraların daha da artacağını, piyasada bir para darlıfı bulunduğunu, dış ticaret açığının giderek bUyiidüğünü, dış ülkelere giden işçi sayı»nin azaldıgını, buna karşılık hükümetin üretimi arttırmak için önerdigi harcamalan da yapamayacağını, çünkü buniarın bütçede karş.lıklarının varolmadıgını iddialarına eklemiş, «Hükü met devraldığı ekonomik şartlan öylesine kötüleştirecektir ki, onu devralacakların vay haline» demiştir. Anayasa Mahkemesi HükUmetin ekonomiye yararlı Irak boru hattı, Arpaçay barajı gibi bir takım projelere karşı da ilgisiB olduğunu önesüren Demirel, Anayasa Mahkemesinin ip tal karanna bir kez daha değinerek özetle şöyle konuşmuştur: «Anayasa Mahkemesinin karan düpedüz Anayasanın ihlalinden başka bir şey değildir. Anayasayı ihlal etme imtiyazı Türkiyede hiçbir mercie verilmemiştir. Anayasa Mahkemesinin, Anayasayı ihl&le hakkı yoktur. Anayasa Mahkemesinin Meclislere ait olan bir hak ve yetkiyi kullanma şekllnde sonuçlanacak olan bir hareketi Anayasayı ihlâl değildir de nedir? Türkiye büyük bir bunalımın içine sürüklenmiştir. TBMM kendi yerini aramaya, bulmaya, ve kendi haklarına sahip çıkmaya mecburdur. Af yetkisi münhasıran Meclislere ait olduğuna göre, Meclislerin ıradesi aksine tecelli ettiği halde bazı suç ve suçluların bu irade aşılarak affedilmesi hukuk devleti fikri ile izah edilemez. Bu bir siyasl karardır. Türk demokrasisi için bahtsız bir karardır. Hükümet böyle bir kararı icra etme mesl lâzımdır.» Demirel devamla, hükümetin iptal kararı ile tahliyelere başlaması halinde meşrutiyetin de hukukun dışına çıkmış olacağını, «Siyasl ve cezai» sorumluluk taşıyacağını öne surmüş, bu sorumluluğu denetlemek üzere gen soruya başvuracaklarını, sorunu ülke çapında bir sorun haline getireceklerini ve Anayasa Mahkemesinin Anayasa içindeki yeri nin yeniden saptanması için bir takım girişimlere yöneleceklerini açıklamıştır. Ancak Demirel'in Anayasa Mah kemesine alabıldıgine suçlamasın dan sonra sortılara geçildiğinde kendisine müstehcenlik tartışma sı ile ilgili bir soruyu cevaplarken, «Hakimi muaheze etmeyi ben hicap verici bulurum> dedıği duyulmuştur. «Hükümetin kararlı tutumu ümit vermektedir» TRABZON Milli Eğitlm Ba kanlığı ile Türkiye Çoğrafya Kurumu tarafından ortaklaşa düzenlenen cYurdu tanımada coğrafya» konulu seminere bir tebüğ sunan Atatürk üniversltesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. M. Tevfik Tarkan chükümetin kararlı ve hakkmı alacağına güvenir bir şekilde soğukkanlı hareket etmesi umut vermekte dir» demiştir. Yunan hükümetinin Ege Denizindeki kıta sahanhğı anlaşmazhgında esas aldığı Cenevre «özleşmesinin kıta sahanlığı konusuna bir çözüm yolu getirme diğinl ve Türkiye tarafıntfan da imzalanmadlğı için bu sözleşmenin hükümlerinin Türkiyeyi bağlamayacağım ön» lüren Prof. Dr. M. Tevfik Tarkan bu konuda daha sonra şunları ıöylemiştir: «Yunanistan Türkiye kara su larına yakın veya kara sularının içindeki adaları yoluyla Ce nevre sözleşmesinin 6. maddesi nin öngördüğü biçimde kıta sahanlîŞı üzerinde hak talep eder se ki bugünkü durum budurbu takdirde Yunanistan Türkl ye'yi ekonomik, polıtik ve askerl bir abluka altına almış du ruma gelecektir. Böyleee Türki ye açık denizden yararlanmak için her defasıntfa Yunanistan'In karasularına tecavüz etmek zorunda kalacaktır. Bu önemli «ebeple hiç bir devletler hukuku kuralı bir ülkenin bir deniz deki sahillerinin bu tür abluka altına alınabileceği hükmünü getirmez.» (THA) öte yandan, grevl yürütmekte olan Genel • 1$ Sendikası Genel Başkan Vekili Ertan Andaş, Belediye Baskanı Dalokay'ın dediği gibi vasıfsız düz bir işçi İçin 6 bin lira aylık talep etmediklerini belirtmis, Baledlye Başkanının, 25 bin lira olan maaşımn Belediye Meclisinde 15 bin liraya düşürülmesi sırasındı bu parayla geçinemlyeceğinden söz ettiğini bellrterek. grev gözcülügü ıırasında hayatını kaybeden Osman Ay'ın yetimlertnin Dalokay'dan babalarının hakkını isteveceklerini eklemiştir Diğer illerde Öte yandan grev uygulaması Diyarbakır'da 27'si Devrimcl sırasmda yer yer olaylar çıkDoğu Kültür Ocağı davasıyla ilgimıştır. li olan 28 kişi salıverilmiştir. 141 Toptancı halinde ve Belediye ve 142'den tutuklu olan ve salıve binası önünde meydana gelen rilen hükümlüler şunlardır: olaylar toplum polislerinin, grev Mumtaz Kotan, îbrahım Güçci işçilere biriken çöpleri temiz lü. Niyazi Dönmez, Fikret Şahin, letme isteğinden çıkmış, İŞÇİUT Battal Bate, thsan Yavuztürk, grevde olduklarını, birlken çöp Mehmet Tüysüz, Sabri Çepik, leri temizleyemeyeceklerini söy Nusret Kılıçaslan, İhsan Aksoy, lemişlerdir. Bunun üzerine ağız Yümnü Budak, Mahmut Kılıç, Fa münak«8*sf seklind'e' haşla^an tartjşma daha sonra +>üy\msüş, 'fuk Araş., "Yırrhaz Baltaş, Sait grevci işcilerin kendilerine ha "Pektaş, Şahir Elçi, Zerruk VakıfAhmetoğlu, Hasan Acar, Mehmet karet ettiklerini öne süren top Emin Bozaslan, Mahmut Fırat Fe lum polisleri bir grup işçiyi söz rit Uzun, Nizamettin Barış, Çimşit altına almışlardır. Ancak işçiler Bilek, Canip Yıldırım, Musa Andaha sonra serbest bırakılmışter, Ahmet Özdemir, Sabri Sek. lardır. Tashihi karadır... Ecevit ve Birgit Basın Şeref Kartı aldı Ecevit'e şükran Ekşi (Bastarafı 1. sayfada) ni asamayan bir süre içinde kara ra baglar, bu süre üç ayı gaçamez ve ivedilik hallerinde 15 günden, ivedi olmayan hallerde 1 aydan kısa olama/. Bu süreler içinde karara bağlanmayan metinler, Cumhuriyet Senatosunca, Miliet Meclisinden gelen şekliyle kabul edılmış sayılır. Bu fıkrada belirtilen süreler Meclislerin tatili de vammca işlemez» Başkanvekili Memduh Ekşi, ta sarının Cumhuriyet Senatosunda geçirdiği sürenin, Millet Meclisin de geçen süreden iki gün fazla olduğunu, bu nedenle de Millet Meclisin de geçen süre içinde so nuçlandınlmadığından kendiliğin den kesinlik kazandığını belirtmiştir. İşçi, Köylii, Esnaf sıkıntıya itilmiş Hükümetin işçi, köylü ve esnafın hayat şartlarını da daha kötüye götürdüğünü söyleyen Demirel. köylünun banka kredısi beklerkeri haciz memuru ile karşılaştığını. tanm ürünlerine verilen taban fiyatlarınm pahalılıkla silinip süpürüldüğünü, dogu illerinde yem sıkıntısının hayvancılığa büyük darbe vurduğunu, ete ve ipek böceği kozasına uygulanan taban fiyat politıkasınin ise, bir anlam taşımadığını sa\'unmuştur. Demirel, hükümetin pahalılıkla mücadele konusunda Valilere emir vermekten öte iş yapmadığını, bunun ise sorumluluğu sırtından atmak an lamına geldiğini ifade etmiştir. Kanun ne getiriyor? Kısa süreli yedeksubaylık tasansının Millet Meclisince kabul edilmiı olan ve bu şekilde kesinlik kazanan 1. maddesine göre, «1 mayıs 1974 tarihine kadar yurt içi veya yurt dışı yüksek ögrenim kurumlarından me zun olarak yedeksubay adayı olma hakkmı kazanmış. aneak henüz askere sevki yapılmamif bulunan yükümlüler dört ay süre ile yedeksubay temel askerlik eğitimine tibi tutulaeaklardır.» Bu eğitim süresi sonunda ba?an götterenler asUğmen, başarı gösteremeyenler ise, «r olarak ter his edileceklerdir. 1. madde ayrı ca su fıkrayı getirmektedir: «Bu kanun hükümlerinden y.j rarlanan yükümlülerin arta k;ılan tnuvazzaf er veya yedek«ubayhk hizmet süreleri yedej" ayrıldıktan sorvra yaş haddin? iki kat olarak eklenir.» Kesinlik ka/ınan Millet Mec lisi metninin 2. maddeıi i?e şöyledir: «Yurtiçi ve yurtdısı yüksek ögrenim kurumlanndan 1/5' 1974 tarihinden 6nce mezun olduğu halde anılan tarihten önce haklannda sevk tehirl kararı alınan veya askerlik kar.irı alınmış bulunan yahut da askerlik karan alınmlt olrfuiu geçerli bir özrü nedeniyle iki yıl içinde yapılan kısa süreü temel askerlik eğitimine katılr mayan yedektubay adayı yükümlüler, kanunun yeyımı tarihinden itibaren iki yıl içind» Cerekli işlemlerini tamamlatıp. en geç 1976 yılı eğitim döneraine katıldıkları takdirde bu kanun hükümlerinden yararlinır lar. Temel «skerlik eSitlmi dönemlerinin yılın hangi ayları içinde yapılaca|ı GeneHurmay Bııkmlıgı v« Mill! Savunmı Bakanlığıncs birlikte »apUnır.» Sorular ve cevaplar AP Genel Başkanı, basm toplan tısmdaki konuşmasından sonra aralannda önce sipariş ettiği sorular da bulunan çeşitli soruları cevaplamıştır. Bir gazetenin haşhaş konusunda Amerikan Parlamentosunda alınan karar ve Başbakanın bu karann Türk dış politikasını etkilemeyeceği yolundaki demecini hatırlatarak sorduğu bir soruya karşıkk, «Hükümet böyle söylediyse şu anda sözüne inanmaktan başka yapacağımız şey yok. Hükümet Başkanı, Amerika ile ilişkilerimiz o kadar tabiidir ki, yardımı kesme kararı ile bozulma« diyorsa, bundan memnunluk duyanz» cevabını veren Demirel, Başbakanın Ucretlerdeki artışlann işçi ve memurların yüzünü güldürdüfünü söylediği, bir başka demecl hatırlatılarak düşünceleri istenen bir soruyu da şöyle cevaplamıştır: «Şeyhin kerameti kendinden menkuldur, derim. Başbakan ken di kendini aldatmaktadır. Yapılan zamlar, Ucret artışlannı çoktan almış götürmüştür. Hükümet Başkanmın söylediği sözlerin hiçbir bilimsel değeri yoktur. Yatandaşa kulak versin, bakalıro o ne diyor?» Demirel, Başbakan Yardımcısı Erbakan'ın son basın toplantısm da AP'yi belli zümrelerin çıkarlannı korumakla suçlaması karşısmda, ne düşündüğü sorulduğunda ise, «tftira etmiş. Bizim Türk köylüsüne götürdüğümüz Y metlerin 50'de birini götürsün, .ımdan Op«yim. Bu çestt lâflar bize bulaşmaz» demiştir. Hashas konusuadaid blr Güneş Pekin'e; Eyüpoğlu da Bağdat'a gitti tçişleri Bakanlığı, kimlik bildirme kanununun uygulanması ile ilgili bir yönetmelik yayınladı ANKARA îçislerî Bakanlığı, bir süre önce yayınlanmıs olan 1174 sayılı kimlik bildırme kanununun uygulama kuralları belge, kart ve defterlerin biçim ve kapsaıru ile almış verihş ve saklama vöntemlerinin belirlt ve star.dart kayıtlara baglanması ile ilgili olarak dün bir yönetmelik yaymlamıştır. Dünkii Resmi Gazetede yayımlanan ve altı ay sonra vürürlüge girecek olan vönetmelıkte, kanurun kapsamı ile ceşitli tanımlamalar yer almış. tşletioı kimlik 1 bildirme belgesi calısanlara ai kimlik kartı. bannanlara ait kirr lik bildirme belgesi, konutta ka lanlara ait kimlLk bildirme bel gesi, misafirlere ait kimlik bildiı me beleesi. konaklama verl kavr defteri ve konaklama belşes' formlarmdan birer örnek verilerek, altlannda açıklamalan yspıl mıştır. Partizanhk ve TRT Süleyman Demirel, «Hükümetin levkalâde başarılı olduğu sa (Bastarafı 1. sayfada) dığı yasaklama kararı bize göre geniş anlamda düşünüldüğü takdirde Türkiye'nın iç işlerine ve hükümranlık haklarına müdaha le anlamını taşımaktadır. # Hashas ekimi kararı fakir Türk köylüîünün haklarmı korumak, geçimîerinı sağlamak amacıyla etkin bir denetim de öngörülerek, dostlarımızm vaadlerini yerine getirmemeleri karjısında alınmış ve bütün halkımı zın, siyasal parülerimizin, kurum ve kuruluşlarımızın içtenlikle destekledikleri me|ru bir karar dır. • Haşhaş ekimine izin verilme si karşısında Amerika Bırleşık Devletleri Senatosunun dıç yardımların kesilmesiyle ilgili kararı NATO'nun güneydoğu kanadında güvenilir, samimi bir dos tun kınlması, incinmesi, dost ve müttefik büyük bir milletin gururunun hesap edilmemesi yanı sıra inaan sevgisine dejer verme menin de bir sonucu olarak kaydedilmelidir. Türk tş 5O'ye yakın taksi ile cezaevinin önünde yakınları tarafından karşılanan 28 siyasi suçlu, şehir içinde konvoy halinde dolaştıktan sonra memleketlerine gitmişlerdir. ANKARA Basm Yaym GeDiyarbakır'dan ilk tahliye edinel Müdürlüğünce dün akşam lenlerden Canip Yıldırım, «Halkıdüzenlenen bir törenle 6 eraekli mızın sağ duyusu ve Ecevit'in gazeteciye emekli gazeteci basın sözür.de durması ile hürriyetimikartı, basın mesleginde 20 yılını ze kavuştuk. Ecevit bugün Türki dolduran 69 gazeteciye de basın ye'nin en dürüst^ politikacısıdır. şeref kartı verilmiştir. Kendisine minnet ve şükranlanTörende Başbakan Bülent Ecemızı borçluyuz» demiştir. vit ile Turizm ve Tanıtma BakaSakarya'da, eskı TİP Genel nı Orhan Birgit de basm kartı Başkanı Behice Boran'dan başalmıştır. ka 414 ve 416. maddelerden hüTöreni bir konuşma ile açan kümlü olan 25 kişi de dün salıve Turizm ve Tanıtma Bakanı Orrilmiştir. Yozgat'ta salıverilen 5 han Birgit Başbakan Bülent Ecekişi arasındaki bir hükümlünün vit'in de bulunduğu topluluğa • Meslektaşlanm. diye hitap et 141'den yattığı bildirilmiştir. İzmir Buca yarı açık cezaevinden miş .Şu anda Cumhuriyet hü17, kapalı cezaevinden 36, Çocuk kümetinin Başbakanının da bir İslâhevinden de 15 çocuk mahgazeteci olarak törende bulundukum tahliye edilmiştir. ğunu kıvançla belirtiyorum» deMuğla Dalaman Cezaevinden miştir. 72, Manisa Cezaevinden 9. AnBirgit konuşmasından sonra talya. Burdur. Afyon ve Isparta' önce emekli gazetecilerin kartladan da toplam 48 kişi salıverilrını vermiş daha sonra ilk şeref miştir. kartmı da Başbakan Ecevit e sunmuçtur. Sıkıyönetimde Birgit'in kartını da Basın Yara\ Genel Müdür Vekili BüyükelAnayasa Mahkemesi tarafınçi Semih Akbil vermiştir. (.THA) dan iptal edilen 1803 sayılı ai ka nununun 5'inci maddesinin fa) bendine göre, haklannda Türk Ceza Kanununun 141 ve 142'nci maddelerince îstanbul Sıkıyönetim Mahkemelerinde yargılanmakta olan tutuklu ve tutuksuz sanıklar da yararlanacaklardır. Îstanbul (2) ve (3) numaralı Dışileri Bakanı Prof. Turan Gü Sıkıyönetim Mahkemelerinde adı neş Çin Halk Cumhuriyetine, geçen maddelere göre, yargılanDevlet Bakanı Orhan Eyüpoğlumakta olan 99'u tutuklu 570 sac!a dün Irak'a gitmişlerdir. nık bulunmaktadır. Bu sanıklaSaat 20.50'de uçakla Yeşilköynn salıverilmeleri Sıkıyönetim den Pekin'e hareket erfen GüMahkemeleri duruşmaları sırasın ııe.ş, gazetecilere, uçağın gidisda karara bağlanacaktır. te Karaçi'de kalacagı bir saatlik îstanbul Sıkıyönetim Mahkesüre içinde Pakistan Dışişleri melerinde halen görülmekte olan : Bakanı Aziz Ahmet le görüşece «DevGenç», «Haziran Harekâtı», ğini bildirmiştir. «Türkij'e tsçiKöylü Kurtuluş Or dusu». «254 sanıklı Türkiye Halk Devlet Bakanı Eyüpoğlu ise, Kurtuluş Parti ve Cephesi», «De Bağdat'ta Irak Milli Gününün niz Subay ve Astsubay Örgütü», kutlama törerlerinde hazır bu«Türkiye Halk Kurtuluş Parti ve lunacaktır. Cephesi Adana İşçi Kesimi», Bomba Olayları ve «Zeki Tekeş» dosyaları olmak üzere sekiz dava bulunmaktadır. Bu ç . Ahtr 24 halen 99 sanık tutuklu davalardan 14 Temmuz olarak yar Rumi 1390' Temmuz 1 gılanmaktadır. Anayasa MahkeıHicrİ 1394 mesinin iptal karanndan sonra 5 38 847 Günae TCK'nun 141/5 maddesini ihlâl Öğl« 13.19 4 39 suçundan yargılanan 309 sanığın 17.19 8 38 İkindl O Af konusuna da değinen Behice Boran «Meseleyi hiç bir zaman af olarak görmüyorum. Bu bir Artış nedenlcri nevi tashih1 karardır. Yapılan «Arz ve talep arasında son bir hatanın düzeltilmesidir» deyıllarria beliren densesizlifın miştir. 1974 yılında da devam erieceji Sabaha karsı saat 04.00'de evitahmin edilmektedir. Memıır ne gelen ve ancak iki saat kadar maaşlarında katsayının yükseldinlenebilen Boran «Sakarya cetilmesi, dokuz aylık farkların zaevi bir çöl kadar sessizdi. Bugeri kalan kısmının ödenmesi, rada daha önce alışkm olduğum, işçi ücretlerinde beklenen arçocuk ve simitçi sesleri bile beni tışlar, tütün, çay, buğday \'O adeta rahatsız etti» demiştir. fındık için uygulanan ve tfıâer Erken saatlerden itibaren dost ürünlerde de devam etmesi bek larınm hücumıına ıığrayan Bolenen tanm destekleme poli'iran'ı oğlu Dursun Hatko da bir kası ve yurt dışındaki işcilerin an olsun yalnız bırakmamıştır. devam eden transferleri, 1974 Bir süre önce felç geçiren eşi yılında nominal gelirleri ve rlo Nevzat Hatko ise ziyarete gelen layısıyle talebi artıran önemli lerle konuşamadıgı için memnuetkenlerdir» diyen rapor, bu niyetini bakışları ile ifade etmiş politikayı aşırı fivat hareketletir. rinin nedeni olarak göstermekBehice Boran önce istirahat tedir. edeceğini daha sonra acil bazı Rapor, kamu harcamalannria meselelerini halledeceğini ve öngörulen 18 milyar liralık arTürkiye'deki son durumu öğretış ile yüksek destekleme fiyat» neceğini açıklamıştır. lannın yol açacağı 17 milyar !!• o ralık ek satınalma gücünün ekonomiye girmesini geçmiş rfeneyimleri çok geride bırakacak fiyat artışlarının nedenleri olarak saymakta ve ilk nnlem (Baştarafı 1. sayfada) olarak, 6 7 milyarlık ek satmkan, ilgililere verdiğı talimatla 3 alma gücünün gerıye rfrinmesigenç kızm istirahatlerinin teminı ni sağlayacak «mali, paraşal /e ni sağlamıştr ticari tedbirlerin alınmasım zoGümrük salonu cıvarında, görunlu» görmektedir. revlilenn dışmda polıs, toplum o polısj ve gümrük memurlarının dolaşmasını da yasaklayan Bakan rürkmenoğlu. 14 14.30 arasında Yeşilköy'e 65 carter uçağı (Baştarafı Spor Sayfasında) indiğinı, 200'er yolcudan 12 bin katlık geçirmesine karşın, makişinin aynı anda alana dolduçın sonuna kadar sahayı terket ğunu, bu yüzden gümrük muamemiştir. yene ve muamelelerinde birikım Bu maçtan önce oynanan Yümeydana geldiğini belirtmis, cespor Yıldırımspor f31 > emek uçakların değişik saatlerde inlüer maçında ise Beşiktaş'lı Ah mesı ve yolculann bagailarını met I, Yücespor takımında kısa a>Tiı uçakta getirmeyen firmabir süre yer almıştır. ların uçaklarının ındînlmemesı Bu durum karşısında Siyah için Ulaşîırma Bakanlığı ile teBeyazlı yöneticilerin takınacak masa geçeceğıni eklemiştir. lan tavır merükla beklenmektedir. Kapıkule'de BUGÜNKÜ PROGRAM Bakan Türkmenoğlu daha sonBugün de devam edilecek olan ra Edirne'ye gitmiş ve Kapıkule turnuvanm programı şöyledir: sınır kapısında incelemelerde bu 15.00: Yücespor • Fatih Dinamo lunmuştur. Yaz tatillerini geçir17.00: Yücespor Feriköy (Emek üzere yurOa gelen işçilere mekliler) gümrük kolaylığının gösterilme18.00: Yücespor Yıldız Akade sini isteyen Bakan, maktu bir mi (Genç) gümrük ödeme suretiyle traktör petirilmesi konusunda çalışmaların yapıldıfını bildirmiştir. Bakanın bu sözlerini ilgiyle karşılaVEFAT yan işçiler «Biz de zaten otomoD.D.Y. Emekli müfettişlebil getirmek istemiyoruz. Tarlarinden, mız için tralttöre daha çok ihtiyacımız var» demişlerdir. Türkmenoğlu Üstünkaya TA K Vİ M Türkmenoğlu bu arada, gümrük muayene memurlannın daha fazla ücret alabilmeleri için bir yerden başka bir gümrük kapısında görevlendirildiğini ve buna artık son verileceğini bildirmiştir. Bakanm verdiği bil^iye göre, şfümrük muayene memurları bundan böyle yazlık tek tip giysilerle görev yapacaklardır. ^u elbiseler. lâclvert pantolon, beyaz gömlek, lâcivert gravat ve siyah ayakkabı olarak hazırlanmıştır. RUHİ TÜZER 13 Temmuz Cumartesi günü vefat etmiştir. Cenazesi 14 Temmuz Pazar günü (Bugün) öğie namazını müteakip Kadıköy Osmanaja Camlinderv kaldınlacaktır. Tanrı rahmet eylesin. EŞt Makbule TÜZER Tatsı İmsak Aic»am 20.40 22 33 3 28 12.00 1.58 6.57 TEŞEKKt] R Sevgili varlığımız ZtRAAT YÜKSEK MÜHENDİSİ İnşaatti (Baştarafı 1. sayfada) Çamcfnın eşi tarafından Kapalı Çarşı'da Yekta Özcömert isimli kuvumcuya satıldığı ve iki tanesinin eritildigi tesbit edilmiştir. olaya adı karışan Mustafa Elma dağ. Hüseyin Camcı. Numan Çamcı, Şevket Çamcı. Sakir Çamcı, Şerife Çamcı, Emine Çamcı, Fehime Çamcı. Yahya Ağızka ve Yekta özcömert gözaltına alınmıştır. Sanıklar hakkm da sorusturma sürdürülmektedir. KOMUR SANAYİ VE KALORİFER KÖİVltJRLERİ Istenilen yere teslim edilir. Depo: Kuruçeşme Tramvay Cad. No. 77. Cumhuriyet 5691 Dr. İbrahim SÜNTFR'in vefatından ebedt istirahatgâhına, onu yalnu bırakmayan. Eskijehir'den Ankara'ya kadar beraber olan vcfah arkadaş larına, Ş^ker Şirketi topluluğu üe Tohum İslah ve Deneme Müdürlüğü mensuplarına, mektup, telefon, telgraf ve ziyaretlerle bizleri teselliye çalışan. çelenk gönderen kıu^ıluş. dost ve akrabalara minnet ve şükranlarımızı bildiririz. A İ LES I (Cumhuriyet 5693 (aa)