Katalog

CUMHURİYET 14 Temmuz 1974 Dünyada Bugün Çin'in büyük bir hızla Sovyetlerle savaşa hazırlandığı ileri sürüldü MOSKOVA Sovyet Savunma Bakanlığının resmî organı olan cKızıl Yıldız» gazetesı, Çin Halk Cumhurıyetinin büyuk bir hızla savaş hazırlıklan içine girmiş olduğunu ileri sürmüş, bu hazırhkların Başkan Mao ÇeTung'un emirleriyle yürüıüldüğünü iddıa etmiştir. «Kızıl Yıldız» gazetesuıde yayımlanan makalede Çin Sovyet ilişkilerinin bir dökümü yapılmakta, iki ülke arasmdaki iliş kilerin gittikçe bozulduğuna değinilerek şunlar yazılmaktadır: «Maocuların bütün hedefi Sovyetler Birlığidir. Çınlı lıderler, kendi halklarım ve dünya kamuoyunu aldatmak içuı. stireklı yalanlarla, Sovyetler Birliğinin büyuk bir tehlıke olduğu inancını pekiştirmeğe çalışmaktadırlar. Çinli liderlere göre Sovyetler Birliği savaş hazırlıklan yapraak ta ve Çin Halk Cumhurıyetini âni bir saldırıyla yok etmeyi planlamaktadır.» «Kızıl Yıldız» gazetesine göre Çınlıler son yıllarda binlerce sınır olayı çıkartmışlar, zaman za man Sovyet smır birHklerine bile saldırmışlardır. «Kızıl Yıldz» gazetesi iddialanna şöyle devam etmektedir: «çin bugün büyük bir hızla silâhlanmaktaaır. Pekin'in hedefi, askeri gücünü art tırdıktan sonra Güney ve Güney doğu Asya'da genişlemek ve baş ka ülkelere ait topraklan Uhak etmektır. Çinli yetkilüer bu plan larını gerçekleştirebilmek için de halkı askeri eğitimden geçirmek te, hattâ silâhlandırmaktadırlar.» Moskova'daki siyasi gozlemciler, «Kızıl Yıldız» gazetesinin yo rumunun alışılmamış sertlikte olduğunu belirtmışlerdır Gene gozlemcilerin kanısına göre bugünku şartlar ve gelişmeler kar şısında, Sovyet Çin sırur görüşmelerinin olumlu şekilde sonuçlanması ihtimalı zayıftır. Gözlemciler her iki ülkenın birbirlerine karşı voğun bir propaganda savaşı açmış olduklannı. kamuoylannın tahrık edılmış olduğunu, bu nedenle karşıhkü görüşmelerle sorunları çözümleme olanaklarını yitirdiklerıni belirtmişlerdır. Haşhaş ve Amerikan yardımı A.B.D. Senatosu, Amerlka'nın yeniden haşhaş ekimıne başlama karan üzerine, Turkiye'ye yaptığı yardımı kesmeye karar vermiştır. Karar Amerikan Dışişlerinin muhalefetine karşı, büyük bir çoğunlukla alınmış, ancak Başkan Nixon'ın «Türkiye'den kanunsuz afyon ihracmı önleyecek bir kont rol mekanizmasını kurduğu yolunda temınat aldığını belirttığı» takdirde yardımın devamını da öngörerek bir açık kapı bırakılmıştır. A B.D.'de Senato'nun bu gibi kararlannı yonetimin dolaylı yollardan etkisız bıraktığı çok görulmüştür. Nıtekim, Turkiye'ye yardıın konusunda da, son söz verilen karar gereğince, gene Başkan'a kalmış bulunmaktadır. A.B.D. Başkanı ya 1972 seçimlerinde propagandasının temel taşlarından biri haline geürdiği uyuşturucu madde sorununda Turkiye'ye yüklenmeye devam edecek, Ecevit iktidarını yola getirmeye çalışacak, o da olmaz ise, kendi görüşlerine daha yatkın bir iktidarın işbaşına gelmesıni sağlayacak yolları araştıracak, ya da Ankara ile ilişkUerini sağlamlasürmak yolunu seçerek, etkui kontrol mekanizmasının kurulduğunu ileri sürüp, yardımın devam etmesini gerçekleştirecek bir tutum içine girecektir. Bu ihtimallerden bangisinin gerçekleşeceğini zamaa gösterecekür. ünutulmaması gereken nokta, Nizon yönetiminin Watergate skandalı ile iyice köşeye sıkışmış bir durumda olduğu ve her zaman aklm yolunu seçecek soğukkanlı bir tutumu benimsemeyebileceğidir. Amerikan Senatosunun karan, Turk sorumlulannın ve tüm yurt taşlarımızın. TürkAmerikan ilişkıleri ve ülkemize yapüan Amerıkan yardımının niteliği üzerinde yeniden düşünmelerini gerektirecek kadar önemlidir. TUrkiye, îkincl Dünya Savaşını lzleyen yıllarda, A.BD.'ne yaklaşmış, soğuk savaş konjonktürü Ankara'nın ilk girişimlerini geri çeviren Washington'un daha sonra Turkiye'ye askerl ve ekonomik yardım yapmasına yol açmıştır. 1947 tarihli ünlü Truman doktrini, Yunanistan ve Türkiye'yi Amerikan etki çevresine sokuyor, bu iki ülkeyi Sovyetler'e karşı birer Amerikan kalesi haline getüiyordu. Türkiye bundan sonra yollar yılı, tam bir teslimiyet politikası uygulamıs, dünyanın bir çok ülkesinde bir «Amerikan peyki» o larak tanınmıştır. Kuşkusuz, bu durumun en biiyük suçlulan, teslimiyet politikasınm ilk miman İnönu'den, Demirel'e uzanan iktidarlann yetküileridir. Ancak, ABD'nin dümen myundaki politikamn Amerikan askerl ve ekonomik yardımlanmn Türkiye'yi nereye getirdiği de ilginç bir sorudur. Cumhuriyetin ilk yıllannda, birçok komşusundan ilerde, Yunanistan gibi ülkelerle aynı düzeyde yarışa başlayan Türkiye 1974'de, Ortadoğu'da yarışın «nal toplayan» koşucusu olmamak, yani en gerid'e kalmamak savaşını vermektedir. Bir zamanlar bizimle aynı düzeyde, ya da daha geride bulunan Yunanistan, Bulgaristan ve tran bugün adam başına düşen gayri safi millî gelirleri Türkiye'nin üç katına varan devletlerdir. Küçük Bulgaristan, turizm dahil birçok alanda Türkiye'yi geride bırakmış, ülkemiz tüketim sanayiindeki gelişmeyle yetinirken, Komünist Partisinin onuncu kongresinde elektronik sanayiinde daha da ileri girişimlere karar almıştır. Yunanistan Ikinci Dunya Savaşınm ve iç çatışmanm yaralarını sanp, Türkiye'den üç kere öne geçmiştir. Çok yakın zamanlann yoksul îran'ı yoğun petrol gelirlerini kullanarak, yanımızdan bir rCzgâr hızıyla gelip geçmiştir. Kuşkusuz, onur sahibi bir ulus, emperyalizmin geri kalmış ülkeler üzerincfeki niyetlerini ve etkisini bilmekle birlikte, sorumluluğu ilk önce kendinde aramalıdır. Türkiye 1947*den bu yana geçen ve son yıllarda miktarı giderek azalan Amerikan yardımlarıyle işte gördüğümüz noktadadır. Amerikan yardırmnm Silâhh Kuvvetlerimizin araç ve gereç bakımından NATO standartlarına erişmesini sağlayamadığı da ortadadır. Bu gerçek, gerek Türk yetkililerinin, gerek NATO sorumlulanmn konuşmalanndan ve raporlanndan açıklıkla anlasılmaktadır. Bağımsızlığımızın güvencesi olan ortfumuz, Amerikan yardımı ile değil, Türk ulusunun ve Silâhh Kuvvetler mensuplarımn gayret ve fedakârhklanyle ayaktadır. Amerikan Senatosunun karan, Amerikan ekonomi' ve askerî yardımının bir muhasebeslnin yapılmasma ve ülkemizin kendi kaynaklanna sahip çıkan, kendi çıkarları doğrultusunda bir politik raya oturtulmasına yol açabüirse, bizler için çok yararlı olacaktır. Fransa ile Sovyetler, yumuşamanın geliştirilmesi için işbirliği yapacak TALTA Fransız Dışişleri Bakanı Jean Sauvagnargues ile Sovyet Dışişleri Bakanı Andrey Gromiko'nun Moskova'daki görüşmelerinın sona ermesi üzerine dün bir basın bildirisi yayımlan mıştır. Bildiride, iki ülke, «Fransa ile Sovyetler Bırlığı arasmdaki işbirliği ılkeleri bildirisi) ve «Danışma konusunda Fransız Sov yet protokolü»nde yer alan anlayışa uygun olarak dostça ılışkılerıni geliştırmek ve derinleştırmektekı ortak ısteklennı belırt mektedırler. Basın bıldırismde, ıkı Dışişleri Bakanmın göruşmelerınde ele alınan bellı başlı konuların uluslararası onemlı sorunlar, Avrupa Guvenhh ve Işbirlığı Konferansı, Ortadoğu, Çin Hindı ve sılâhsızlanma olduğu belirtilmektedır Basın bildirisi şoyle devam etmektedir. «İki taraf, birçok noktada göruşlerinin ya bırbirınîn aynı ya da bırbirıne çok yakın olduğunu gormuşlerdır. İki taraf yumuşamanın daha da artınlması, Avrtıpa'da ve dünyada yumuşamanın geliştırilip derinleştirilmesınde işbirliği yapılmasında karar aldıklaruıı açıklamışlardır. Gorüşmeler, Fransa ile Sovyetler Birliği ilişkilerini belirleyen karşılıklı anlayış ve dostluk havası ıçınde geçmiştir. Fransız Dışişleri Bakanı Sauvagnargues Sovyet Dışişleri Bakanı Andrey Gromiko'yu Fransa' yı resmen ziyarete davet etmiş, Gromiko bu daveti büytüc bir memnunlukla kabul etnuştirj» Pış basmdan Şili'de Terör ili'de darbeyle devrilen Halfc Cephesi Hükümetinin yakalanan liderlerı, savaş mahkemesine çıkartılmışlardır. Santiago'da kurulan savaş mahkemesi, Allende rejiminin hava kuvvetlerinde görevli olanlann davasıyla, bugünlerde çok meşguldur. Bu davada, birinci suçlu koltuğunda oturan General Orlando Gutierre?, iki davalı arkadaşı için, beraat karan istemistır. Gutıerrez, bu isteğine gerekçe olarak, assubay Espinoza'nın tutukevındekı görevlüer tarafmdan çeşitli yerlerine ateş edilmeS suretiyle yaralandığını ve assubay Zunini'nin ise sorgu sırasmdaki ışkenceler nedeniyle şuurunu kaybettiğini göstermiştir. Bu konuyla ilgilı kararlar, öniimüzdeki günlerde açıklanacaktır. 11 eylül günü Allende'ye karşı girişilen darbede görev almayı reddeden, Hava Kuvvetlerınden 54 kişı ve 10 sivil, tutukevinden mahkeme salonuna götürülürken, askerl aracın zeminine diz çöküp, ellerinı enselerinde birleştirmeğe zorlamaktadırlar. Savunma avukatlan, ıddîanameyi silâhlı askerlerin gözetiminde, bir buroda, ancak çok kısa süreyle inceleyebilmişler, ayrıca avukatların politik delıl getirmelerine izin verilmiştir. Mahkemede hıç bir tanık dinlenmemiş, samklara karan temyiz etme hakkı tanınmamıştır. «Vatana ıhanet» ve «düşmanla işbirliği» iddialarıyla yargılanan baş suçlu General Orlando Gutierrez ıçın altı kez ölüm ve 541 gan ile hayat boyu arası hapis cezası istenmiştir. 64 kişınm işbirliği vaptığı ıddıa edılen «düşman». Alende'nm kanun çerçevesındekı hükümetidır. Savcınm ilen sürdüğüne göre, bu hükümet baştan ben illegal olduğundan, onur.la işbirliği yapan herkes, $ili halkmın düşmanlanyla beraber çalıştığı ıçın suçludur. Amerika Birleşik Devletlerinin eski Adalet Bakanlanndan Ramsey Clark, gözlemcı olarak katıldığı Hava Kuvvetlen davasıvla ılgılı olarak yaptığı bir açıklamada, Şılı'dekı davalann hukuk devletı prensıplen çiğnenerek yurutulduğunü, bu durumun ilk bakışta eöze çarptığını belirtmıştır. Cenevredekı Ulusıararası Adalet Komısyonu da, bu konuyla ilgili bir bülten yayımlayarak, Pinochet liderliğindeki askeri cuntanın Allende'nin Halk Cephesi hükümetinl destekleyenler Ue ilgili politik davalarda yürürlükteki adalet yasalarını çlğneyerek, Şili'nin de tanımış olduğu 1949 Cenevre Anlaşmasmın taleplennın hıç birinı yerıne getirmemeöe suçlamıştır. Bu bültende, Şili'de halkı tutuklayanlann genellikle kimlik belgeleri ohnadığına, göz altına alınanların nakledildiği taşıtlarm ise plakalarının bulunmadığma dıkkat çekilmektedlr. üluslararası Adalet Komlsyonu, soruşturmalan gizli olarak BÜrdürülen tutuklulara en agır ışkencelerin vapıldığmı da bildirisinde açıklamakta ve askerl cuntanın bu tutumunu sert bir dille kınamaktadır. S Luns, N A T O içinde silâhlann standart hâle getirilmesinden yana olduğunu söyledi BONN Federal Almanya'vı ziyaret etmekte olan NATO Genel Sekreten Josef Luns, Bonn'daki ekonomi politik kulübünde yaptığı bir konuşmada Atlantik Antlaşması örgütü içindeki silâhların standart duruma getirilmesinden yana olduğunu belirtmiştir. Aynı gün Federal Almanya Dışişleri Bakanı Hans Dietrich Genscher ve Savunma Bakanı Georg Leber ile de görüşen Luns, bu çeşitli tiplerde silâhlann varlığının bugün ne iktisadl, ne de askerl alanda savunulabilir bir anlamı bulunmadığını söylemiştir. NATO Genel Sekreteri, tanklann, yerden havaya ve havadan havaya roketlerin ve uçaklardan radar yoluyla atılan hava savunma silâhlannın standartlaştınlmasınm mümkün olabileceğini sözlerine eklemiştir. NATO Genel Sekreteri, konuşmasını bitirirken Doğu ve Batı arasında gerçek bir yumusamanın, mevcut kuvvetler arasında sağlıklı bir dengenin kurulmasıyla ve Batılılann, savunma güçlerine duyulan güvenl sürdürmeleriyle sağlanabileceği görüşünde olduğunu söylemiştir. (a«.) AVRÜPA'NIN YENİ «HASTA ADAMI» ÎTALYA. (Alman karikatürü) îran Ortadoğu'nun nükleer, silâhlardan arınmasını istiyor NEW YORK îran BM Genel Kurulunun 17 eylülde başlayacak olan 29. toplanüsında gorüşülmek üzere ilginç bir teklıf ortaya atmış ve hazırladığı bir karar tasarısı ile Ortadoğu'nun, nükleer silâhlardan arınmış bölge haline getirilmesini önermişür. konuda yapüan açıklamada ise, îran'm teklifinin 100 maddelik BM. EÖZCÜSU tarafmdan bu genel kurul gündemine almdığı belırtilmıştir. BM. çevreleri, îran'ın öneristni gayet olumlu karşılamışlar ve Ortadoğu ülkelerinin bir kısmının nükleer teknolojiye sahip olmaya başladığı su sırada, bblgenin nükleer silâhlardan arınmış bir alan haline getirilmesinın çok olumlu bir adım olduğuna dikkati çekmişlerdır. Bilindiği gibi 1967 yılında im zalanan bir anlaşma ile Lâtta A merika, dünyanın ilk «Nükleer silâhlardan annmış bölgesi» haline getirılmişti. Bununla birlikte bazı çevreler, tran'ın teklifinin, pratik bakımdan fazla değer taşımadığmı, zıra nükleer silâhlarla donatılmış Amerikan ve Sovyet gemilerinın ve uçaklannm bölgede sürekli olarak bulunduklannı kaydetmış lerdir. (a.a.) ile NECATÎINÇAL Nişanlandılar 13 Temmuz 1974 tstanbul LALE ÇOLAK Olkedeki Kilise yetkilfleri de, tutuklulara yapüan işkencelerl delilleriyle bir bildiri halinde yayımlamışlardır. 20 Katolik papaz, 10.000 politik tutukluya, hapishanelerde işkence yapümasını protesto ettıklerini açıklamışlardır. Cunta lideri General Augusto Pinochet de darbeyi izleyen ilk günlerde işkence yapüdıgını. ancak daha sonra hükiimetin aldığı bir kararla işkencenin her türlüsünün vasaklandığını belirtmiştir. Nısan ayı sonırnndan bert, Şüi'dekl askerl cunta, Dluslararası Kızıl lîac örgütünün ülkedeM tutukevlerine girmesini yasaklarmştır Cunta basmı bu konuyla ilgili açıklamasında, Kızıl Haç Örgütünün ülkenin güneyindeM Dawson kamplannda kendisini ügilendırmeyen olaylara kanştığını iddia etmiştir. Dawson'da tutuklu bulunanlar, Halk Cephesınin önde gelen liderleri, Alende'nin en yakın çalışma arkadaşlan, e s ö Bakan ve Senatörlerdir. Bu tutuklular, Dirkaç hafta önce, haklannda açüacak dava nedeniyle başkent Santiago'ya nakledilmişlerdir. Bu davanın samklanndan biri olan, Allende kabinesinin Savunma Bakanı Josı Toha, geçtiğimız mart ayı içinde hücresinde kendinl öldurmüştür. Toha kcrdısmt. uygulanan Işkenceler sonunda, ölümünden hemen önce 50 kilonun altına düşmüştü. Aynı davanın tutuklulanndan eski îçışleri Bakanı Daniel Vergara ve eskl sosyalıst lider Julio Paıestro'ya işkenceler sonucunda felç geldıginden, bu «gozcie» tutuklular da askerl hastahaneye gönderilmıslerdir. Neue Zürcher Zeitung Beyaz Saray'ın eski Içişleri danışmanı Ehrlichman suçlu görüidü WASHtNGTON Beyaz Sarayın eski îçişleri Danışmanı John Ehrlicman, Watergate olayına bilfiil fcablmaktan ve yalancı şahitlik yapmaktan suçlu görülmüştür. Hakkmdaki karar 31 temmuzda verilecek olan Ehrlichman böylece Watergate skandalına adı kanşanlar içinde suçlu olduğu tesbit edilen ilk Beyaz Saray men subudur. Ehrlicman, 1971 yılında Vietnam savaşı ile ilgili gizli Pentagon belgelerini basına açıklamakla suçlanan Daniel Elsberg'i tedavi eden Psikiyatnstin muayenehanesine baskın düzenlemekle de suçlanmaktaydı. önceki günkü duruşmada, Demokrat Partinin Watergate adlı merkez binasına gizlice gırdikleri öne sürülen diğer 3 sanık Gordon Liddy, Bernard Berker ve Eugenıp Martinez de, Ehrlicman' la birlıkte suçlu bulunmuşlardır. Beyaz Saray'da görev yaptıklan sırada Başkan Nixon*ın en yakın danışmanlan durumunda bulunan John Ehrlicman ve Bob Haldeman, 1973 yüında, Watergate olayındaki rolleri iyice açığa çıkınca istif a etmek zorunda kalmışlardır. Mahkemenin, Ehrlicman'ı suçlu bulmasmdan sonra, iyi haber alan kaynaklar, Başkan Nbcon'ın eski damşmanının yalancı şahitlik ettiği için 25 yıl hapse mahküm olabileceğini ifade etmişlerdir. Yalan şahadetta bulunmayan dlğer 3 sanık içm İse azami 10 yıl hapis cezası verilmesi beklenmektedir. Ancak Ehrlicman, hakkında kararın açıklanacağı 31 temuza kadar serbest olacaktır. (a.a.) ,0O'9.. senEkvar AEG'sî olanlar farkında bile değil, yalrm yalım yükselen sıcağın. Roll'bond evaporatörü, alüminyum buzluğu, güçlü kompresörü, poliüretan tecridi, yekpare emaye iç gövdesîyle, AEG soğutuculan, tüm yiyecekiçecekleri daha iyi soğuluyor, Icavurucu sıcakîara rağmen, soğuğu daha iyî koruyor. Sevinçlerine diyecek yok, AEG'yi seçtikleri için. Bir şenliktir gjdiyor mutfaklarmda... AEG şenliği! Şa bunalüayaz günlerinde,' VVashington; Fransa'nın Sovyetler'e ABD yapısı nükleer reaktörler satmasına karşı çıkacak WASHİNGTON «Business Week» dergisine göre, Fransa, Sovyetler Birliğine tasarladığı gibi Amerikan yapısı nükleer reaktörler satmağa kalkarsa muhakkak ABD'nin muhalefetiyle karşılaşacaktır. Dergi, iddiasım bu hafta Paris'te, Fransız ve Sovyet uzmanlan arasuıda nükleer reaktör donatımı ve bilgi alış verişi için girişilen görüşmelere dayandırmaktadır. Dergiye göre, Fransızlar Sovyetler Bırliği'ne «VVestınghouse Electric» firmasmca geüştirılen 1 200 megavatlık tipte su gücüyle çalışan dev reaktörler için yapılmış donabm malzemesi satmayı tasarlamaktadırlar. (a.a.) VVashington Federal Mahkemesinde iki tutuklu, arkadaşlarını serbest bıraktılar WASHİNGTON Perşembe gününden beri Washington federal mahkemesmin bekleme hücre lerinde yedi rehineyle polise karşı koyan iki tutuklu, «lyi niyetlerini» göstermek amacıyla, kendileriyle birUkte aynı bekleme hücrelennde bulunan 14 tutukluyu serbest bırakmışlardır. Elleri kelepçeli olarak, binanın zemin katındaki hücrelerde bekleyen bu 14 tutuklu, üç polis otomobiline bindirilerek gotürülmüşlerdır. Bu 14 tutuklu, Robert Jones ile Frank Gorham'ın yedi rehineyi al dıklan sırada, duruşmaya çıkmak için sıralannı beklemektey diler. Resmî bir sözcüye göre, bu grup arasında bulunan bir kadın tutuklu, Jones ve Frank'ın ve öbür yedi rehinenin yamnda kalmıştır. Bunun nedeni biünmemektedir. IPOUÖRnAN'h AEG | ı | TEŞEKKÜR 1 ş Kaybett^imiz, ailemizin 1 M büyüğü, değerli varlığımız g | emekli öğretmen ğ 1 ş g 1 M = ğ g = g m s g ğ ğ g ğ g s g s = ^ = = | ALİ StRMEN LtZBON General Spinola, Portekiz hükümet başkanlığına Albay Vasco Goncalvez'in atandığını açıklamıştır. Albay Goncalves, yeni hükümetin önümüzdeki hafta içinde açık lanacağını, kabinede asker bakan lar da bulunacağını söylemiş ancak hangi bakanlıklarm askerlere verileceğini büirtmemiştir. (UPÎ) Portekiz'de Başkanlığa albay Goncalvez atandı hastalığından vefatına ve top §§ rağa verılişine kadar büyük §f acımızı paylaşan başta De M niz Kuvvetleri Komutanlığı g ve mensuplanna, yakın dos 1 tumuz Dilâver ve Mehlika ş Kavasoğlu'na, akrabalarımız ş Sabri, Iren İmre'ye, Hamı, g Nüzhet Nalbantoğlu ve ço ş cukları Feyha, Fıgen ve eş 1 leri Necati Yusuf'a, Naciye İ Alap ve çocuklan Raife, Fe = rıha, Özden ile Ülker ve e ş şine, Emine Alp ve Naime H Ünlü'ye, hastalığı süresince §§ yakm ilgisini gördüğümüz i sevgili aile dostumuz Sam s sun doktorlanndan Sayın s Dr. ömer Pelenk'e ve tüm g akraba, dost ve yakmlanmı = za candan teşekkurlerimizi 1 sunarız. s ^ Eşl: Perlhan ve Çocnklan ş HAYRİ İMRE'nin Yalnız AEG'dedir... hepsi ince duvarh, hepsî monoblok gövdeli, hepsinin içi yekpare emaye, hepsi alüminyum rollbond evaporatörlü, hepsinin rafları ayarlanabilir, hepsi otomatik defrostlu, hepsi soğuk kontrol damlahklı, hepsi AEG kompresörüyle donatılmış, hepsi 5 yıl garantili 12 değişik model soğutucu ! Manajans: 1686 S679