Katalog

j Eğitim Plânlarının Maliyetinin Hesaplanmasl Çeviren: Doç. Dr. Necdet Serin Milll Eğıtım Bakanlığı Talim ve Terbtye Dsiresi Yayınlan serisinde 4.50 lira fiyatia yayımlanan bu eser, Bakanlığımız yayınevlerınde satışa arzedilmistir. Devlet Kitap'an Müdürlüfcü Sultanahmet/Istanbul Tel: 22 ^8 03 umhuriyet 51. yıl. sayı: 17919 Kurtıcusu : VUNUS NADÎ 21 Haziran 1974 Cuma TÜRK DİLİ MEKTUP Ö/KL, öAYlb' '«nrrtusda çıluyor. Türk ve Yabancı ulkeler yazınından mektup türünün yüzierc» örneSı. Mestuo türü üzerine ıncelemeıer. 20 urt iegonnaetb bu sayıyı abone yoluyla olaŞan «an üvatınft eOu nebilirsiniz TÜRK DİT.Î'nın vıiiıS' 4u. altı ayhğı 20, ögretmen ogrencıye viıi>£ 30. alü aylığı 15 liradır. Abone ıçın: Türk Dıl Kurunm, Kavaklıdere Ankara. (Has: 418 5051) TÜRKYUNAN BAŞBAKANLARI 26 HAZİRAN'DA BRÜKSEL'DE ANLAŞMAZLIK KONULARINI GÖRÜŞECEK (Hikmet GÜRKAYNAK Bildiriyor) OTTAWA Dlşişleri Bakam Turan Güneş, Yunanıstan Dışışleri Bakanı Tetenes ile önceki akşam yaptığı göruşmenin «olumlu» geçtiğıni bildirmış ve «Gorüşmenın olumlu ve somut sonuçlarının pek yakın. gelecek te alınacağıncfan umutlu olduğunu» söylemiştir. Paris'e hareket etmeden once dun bir basın toplantısı duzenleyen Güneş, aniaşmazlıklann goruşmeler yo luyla çozümlenmesi için gorüş birliğine varıldığını da açıklamıştır. Ottawa'daki Turk BUyükelçiliğı ikâmetgâhında Guneş'in ver dıği yemek sırasında her ikl Bakan, iki ülke arasındaki sorunları dort saat süreyle göruş j muşlerdır. Gune?, Tetenes'i Bü j yukelçillk binasının kapısında karşılamıştır. Turan Güneş dün sabah Büyukelçilikte düzenlediği basın toplantısırvda, Tetenes ile görüş mesmde olağanüstü bir yan bu lunmadığını, Iki ülke Dışişleri Bakanlarının uluslararası toplantılarda geleneksel olarak bir araya geldlklerini belirtmiştir. Güneş, Tetenes'le eörüşmelerinin üst düzeyde devam edecegini bildlrerek sunlan soylemiş tir: «Türk ve Yunan Başbakanlarının, NATO ulkelerı hükümat başkanları NATO Deklârasyonu nu imzalamak üzere 26 haziran' da Brüksel'de toplandıklan zaman, görüşmeleri beklenmektedir. Daha aşağı bir düzeyde, iki ulke uzmanları yaktn gelecekte, bizlm Ottawa'da başladığı(Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) Gelibolu'da sondaj çalışmasını izleyen Korutürk görevlilere mutlaka yeni petrol bulmalısımz dedi ERDEK Cumhurbaşkam fahrı Korutıirk, Tun gezısinin oo'rdüncü gününde aun ÇanakKale Şehitler Abıdesını zıyaret ctraiş, Eceabat Geübolu yolu üzerindekı T P A O na ait «Gelıbolu 1» petrol sondai kuyu ' sunda incelemeıerde bulunarak, «yeni petrol kaynaklannın bulun : roasını» istemistir. ı (Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) , Başbakan Bülent Ecevit, yabancı sermayenin gerekli görülen alanlara yatırım yapmadığını söyledi ANKARA, (Cumhnrlyet Bürosn) Başbakan Bülent Ecevit, dün Başbakanlıkta yabancı sermaye konusunda Ümversite ögretim üyeleriyle uzmanlann katüdıkları beş saat süren bir toplantı yapmıştır. Toplantınm açüışında kısa bir konuşma yapan Başbakan Ecevit, yabancı sermayenin bugüne değin arzulanan, Tur (Devamı Sa. 7. Sü. 3 de) Yabancı petrol şirketlerî 1972 yılı sonuna kadar Türk/ye'ye 59, 3 milyon dolar nakit getirdiler KÂRVE SERMAYE TRANSFERİ YOLUYLA TÜRKIYE'DEN ÇIKARILANPARA 135,6 MİLYON DOLAR. ŞIRKETLER 90 MİLYON DOLARLIKDA MALZEME GETİRDİLER. 1973'TE ATAŞ GRUBU ŞİRKETLER 4, MILYAR LIRALIK, PETROL OFISI VE TÜRK PETROL İSE 3,7 MILYAR LIRALIK AKARYAKIT VE PETROL ÜRÜNÜ SATTI Nakit sermayenin iki katı geri götürüldü ANKARA Yurdumuzda arama, üretim ve rafinaj faaliyetlerinde bulunan yabancı şırketler son 10 yıl içinde 59^ milyon dolar degerinde nakit sermaye getırmişler, buna karşılık aynı süre içerisinde sermaye ve kâr olarak 156.8 milyon dolar transfer etmek için başvurmuşlar, bunun 135.6 milyon dolannı transfer etmışlerdır. Tılmaz GÜMÜŞBAŞ Ayrıca yabancı şırketıer, geçen yıl yurdumuzda sattıklan akaryakıt ve petrol ürünlerinden 4 milyar lira elde etmişler, ancak aym süre içinde 3.7 milyar liralık satış yapan millî şirketlerın tüm satişlardaki payı da yükselmiştir. Yurdumuzda arama, üretim ve rafinaj fsaliyetinde bulunan BP, SheU, MobU, Panoil gibi yabancı şırketler 1972 yılı sonuna kadar yurdumuza 2^13.579539^5 lira (transferine uygulanan 1 dolar 9 lira hesabiyle 245.953326.61 dolar degerinde) nakit, malzeme ve Erbakan: " Oylama sonucu, MSP'nin güvenilir bir dost olduğunu ispat etti,, ANKARA, (Cnmhnriyet Bürosn) MSP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan, dün düzenlediği basın toplantısında Millî Eğitim Bakanı Üstündağ hakkındaki gen soru ile ilgili oylamanm MSP' nin güvenilir bir dost olduğunu, Hükümetin ıse istikranıu kanıtladığını s,öylemış, «Bu oylama ile muhalefet, gücCnü kay betmiş ve bütün gayretinı harcayarak yaptığı çalışrnalarln so nunda yenik düşmüştür» d«miş tir. S1KIYÖNETİM SIKASINDA MAKİNALARI GECE DE ÇALIŞTIRILAN ŞEHİR HATTI VAPURLARI 100 MİLYON LIRALIK GEREKSİZ YAKIT SARFETTİ • SIKIYÖNETİMDEN SONRA DA UNUTKANLIKLA SÜRDÜRÜLEN UYGULAMA YÜZÜNDEN ÖDENEN YAKIT PARASI 25 MİLYON LİRA Aykut SAĞANAK Denizciük Bankası Şehlr Hatlan İşletmeleri vapurlannm seferde olmadıklan gece saatlerinde de makinalarını sabaha kadar çalıştırmalan, işletmentn gereksiz yere yaklaşık olarak 100 milyon lira yakıt parası ödemesine yol açmıştır. 1971 yılı rusan ayında 11 ilde Sıkıyonetim ilân edilmesi üzenne istanbul Sıkıyonetim Komutanlığı Denizcilik Bankasına, her hangi bir durumda cabuk hareket edilebilmesi için vapurların makinalarının sefer saatlerinin dışında. iskelelere bağh olduklan sıralarda bile çalışır durumda tutulması konusunda emir vermiştir. derinl fcarsüamak durumunda kalmıştır. Bu arada 1973 yılı eylül ayında Istanbul'da Sıkıyonetim kalktığı halde ilgililer vapurlarm makinalarının sefer saatlen dışında çalıştınlmasını durdurmamışlardır. Ancak Denizcilik Bankası Genel MudUrluğüne yeni atanan Nezih Neyzi'nln durumun farklna varması üzerine makınalann geceleri de çalıştınlmalan haziran ayı başında durdurulrnuştur. Denizcilik Bankası yalnızca bu gereksiz makina çalıştmlmasının durdurulması sonucunda 1974 yılı bütçesinde 20 milyonluk bir tasarruf sağlamış olmaktadır. Bu arada Ugililer, Şehlr Hatlan vapurlanmn herhangi bir durumda çabuk hareket etmelenni sağlamak amacıyla uygulanan gece makina çalıştırma İşleminin uygulandığı 3 yıl süre since hiçbir olay olmadığım da belirtmişlerdir. Aynca Denizcilik Bankası, Istanbul'da Sıkıyönetimin kalktığı 1973 yılı eylül ayından bu yana vapurlann makinalarının sefer dışı saatlerde de çalışır rfurumda tutulmuş olmalan nedeniyle 25 milyon liralık yakıtı boşuboşuna tüketmiştir. îlgililer bu zararın yalnızca tşletme yetkilüerinin unutkanlığı sonucu oluştuğunu da belirtmek tedirler. diğer değerler olarak getirmişlerdir. Getırdıkleri bu sermayenin ancak 59.335.538.989 dolan nakit ovk olmuş. 90.055.30 dolarlık malrsme, 96561^84.62 dolarllğJ ise diğer kıymetler olarak gelmiştır. BP, Mobil, Shell ve Panoil'ir» petrol üretim ve rafinaj çalışmaları nedeniyle yurdumuzdan bugüne kadar flilen transfer ettikleri sermaye payı ve kâr mıktarı ıse. 13S609.9O4 dolar olmuştur. Buna transfer İçin bek leyen 11.501.966 dolan sermaye payı 9.741.994'ü kâr oimak üzere toplam 21.243 960 dolar da e:> lendığınde toplam transferleıi 156.853.864 dolan bulmaktadır. Bunun 117.295.786 dolan transfer edilen ve edilecek sermaye payı 39.558.078 dolan da kâr transferlen olmaktadır Böylece yabancı şırketlenn getirdıkleri 59.3 milyon dolarlık nakit dövlze karşılık şımdıden hemen hemen bunun iki mislını, nakitle blrlikte mal/eme ve diğer şekillerde getırdıkleri tüm sermayenin ise yüzde 48'ini yurt rfışına çıkarmışlardır. 39 5 milyon dolarlık kâr transferi bunun dışında kalmaktadır. Panoil, Mobil, Shell başta olmak üzere yurdumuzda petrol arayıp üretim yapan yabancı petrol strketleri, son 10 »ıl icin(Devamı Sa. ?, Stt. 1 de) Üçüncü Vluslararası Deniz Hukuku Konferansı dün çalışmalara başladı Yedeksubaylığı 4 aya indiren tasarı Senato Savunma Komisyonunda kabul edildi ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Yedeksubay adaylan arasındaki bırikimi öniemek amacıyle. 1 mayıs 1974 tarıhıne kadar yedeksubay adayhğı hakkını kazanmış olanlann dört aylık eğitim sonunda terhıs edilmelerını öngören kanun tasansı. Senato Milll Savunma Konıisyonunca da kabuı edılmıştir. Hatırlanacağı gibi, Senato Ko misyonu. tasan üzerındeSı görüşmelere başlamadan önce, Anayasa ve Adalet Komısyonunun görüşünü istemişti Anayasa ve Adalet Komısyonu. tasanmn Anayasaya aykınlıgının sözkonusu olmadığına fcarar vermışti. Cumhuriyet Senatosu Milll Savunma Komisyonunda dün tasan göriişülmüş ve Millet Meclısmden gel diğl şeklivle kabul edilmiştir. Tasan Senato Genel Kurulunda önümüzdeki haftr İçinde els almacaktır. Hamle raundu Muhalefet karşısında dört ay lık birincl raundu partisinin kazandığını öne süren Erbakan, ikınci raundun MSP'nin hamle KARAKAS Dünya vüzeyininj raundu olacağını söylemiştir. yüzde yetmışini kaplayan deniz' Erbakan bir soru üzerine Mılli Eğitim Bakanı Ue aralannda lerden yararlanılmasında yeni bir herhangi bir anlaşmazlık bulun düzen getıruıe amacım güden Üçuncü Uluslararası Deniz Hu. madığını da ifade etmiştir. kuku Konferansı, dün 22.15'te ] Erbakan dün sabah TBMM" (T S İ.) açumıştır. dekı grup odasında düzenlediği basın toplantısında Milli EgiBirleşmış Mılletler Genel Sektım Bakanı hakkındaki gensoreterı Kurt Waldheim ile Vene(Devamı Sa. 1, Sü. 6 ds) züela Cumhurbaşkanı Carlos And rez Perez'in başkanlık ettikleri açılış törenınden sonra 151 ülke• den gelen 5000'i aşkın delege VB gözlemci çalışmaya başlamışlar<ur. Konferansa sadece Müliyetçi Çin ile Kuzey Vietnam katümayacaktır. Müliyetçi Çin davet edilmemiştir. Kuzey Vietnam ise, Vietkong konferansa çağrümadığı için katümayı reddetmiştir. Bundan önce, biri 1958 yilında, öteki de 1960 yüında olmak üzere iki deniz hukuku konferansı toplanmış, ancak bu konferanslarda geniş kapsamlı antlaşmalar yapılması mümkün olmamıştı. Öte yandan Deniz Hukuku Kon ANKARA, (Cumhuriyet Bürostt) feransı Başkanı Seylan TemsilMuhalefete bağlı dokuz sena(Devamı Sa. 7. Sü. 3 de) tör gensoru önergesıyle başanlamayan işi tamamlamak amacıyla Millî Eğitim Bakanı Mustafa Üstündağ hakkıııda Senato araşürİSTANBUL'DA ması istemişlerdir. Cumhuriyet Senatosu Başkanlığına dün veri1 TEMMUZ'DA len araştırma önergesinde Millî Eğitim Bakanı Mustafa ÜstünBAŞLAYACAK dağ'ın kanunlara aykırı olarak haklarmda kovuşturma yapüan YENİ ÇALIŞMA kişileri koruduğu iddia edilmektedir. SAATLERİ Ömer Ucuzal, Sabahattın Orhon, Fethi Çelikbaş, tbrahim Tev AÇIKLAND1 (Devamı Sa. 7, Sü. 8 de) İstanbul Valisi Namık Kemal Şentürk, dün ügili dairelere bir genelge göndererek, 1 temmuz pazartesi gününden itibaren, Cu Schmidt: «Yabancı martesi ve Pazar günleri tatil olmak üzere, günlük çalışma saat işçiler geri lerinin yeni şeklini açıklamıştır. Buna göre 1 temmuz'dan iti gönderilmeyecek» baren resrni daire ve kuruluşlarBONN Federal Almanya da mesai sabah saat 08.30'da baş Başbakanı Helmut Schmidt, üllayacak, 1213.30 arasmda yapıkesindeki yabancı işçilerden hiç lacak yemek tatilinden sonra ak birinin geri gönderilmeyeceğini şam saat 17.30'da sona erecekbildirmiştir. Yugoslav Tanyug tır. ajansına bir demeç veren SchGenelgede, ÎETT İdaresi, De midt yenıden yabancı işçi istejıp istememe konusunda ıse nizcüik Bankası Şehır Hatlan çok dikkatli olacaklarını söyleIşletmesi ile TCDD İşletme Mümiş, bundan sonraki yabancı dürlüğünün yeni çalışma saatleişçi ihtiyacı ıçın, ayrıntılı bir rıni dlkkate alarak, otobüs, vainceleme sonucu gerekli hesappur ve banliyo seferlerini gözden ları yaptıktan sonra bir karara geçirerek, ayarlama yapacaklan varabıleceklerıni belirtmiştir. da belirtilmıştir. Makinalar aşmdı Böylece Şehır Hatlan vapurlarının malrinalan 1971 yılı nisan ayından bu yana her gün 24 saat süreyle çauştınlmıştır. Vapurların makinalarının sürekli çalışma sonunda aşınmalarının yanında, Denizciük Bankası, vapurlann sefer yapmadıklan süreler içinde de makinalannı çalıştırmalan nedeniyle 3 yılda yaklaşık 100 milyon liralık fazla yakıt gi Unutkanlık sonucu Muhalefet, Üstündağ için şimdi de Senato araştırması istedi KAPASITELERININ ÜZERİNDE YOLCU TASIYORLAR Ada seferleri yapan şehır hattı vapurlan yazuga gıdenlerın ae etlenmesıyib yeıersız ve taşıma kapasitesinin üzeTinde yoıcu tasımaktadır. Şehir Hatlan Müdorü Zekı Ecevit. yaz dolayıayle yolculann vapurlarm açıis bölümlerinde seyahati yeğlediklerini beLirtmış, yoicular ıse alt bölümlerin de tıklım tıklıro olduğunu söylemişlerdir. (Fotoğraf: Tulay DlVtTÇIOĞLU) Haksız işten çıkarmalar nedeniyle başlayan işçi direnişi yoğunlaşıyor BVRSA, (Feridun Evrenosoğlu) Bursa'daki 4 işyerinde, işverenlenn ışçı haklannı çiğnedikleri gerekçesiyle başlayan işçi direnişi, sanayı bolgesindeki SKT Yağ Keçelen Fabrikasma da sıçramış, bu işyerinde 300 işçi, dün sabah işbaşı yapmamışlardır. 5 işyerinde tezgah başında oturarak direnişlerinı sürdüren ışçiler, fabrikanın çıkardığı yemeği yemedigi için sendıka özel araçlarla işçüere yemek tasımaktadır. Nakilsan'da 3 gün önce başlayan 80 işçinin grevi de sürdürülmektedir. Bu nedenle Bursa'da Otomotiv yan sanayiınde Üretim tamamen durmuştur. ma olaylannın yoğunlaşüğını ve sendikalı işçilere yapılan baskının giderek artüğını öne sürmüştür. Cantekin, aynca sendikanın, işçilerin yasa1 hak ve özgürlüklerini korumaya kararlı olduğunu, sermayenin oyununa gelinmeyeceğini ifade etmiş, 5 fabrikada sürdürulen dırenışm önümüzdeki günlerde, Bursa'daki öteki büyük kuruluşlara da sıçrayabileceğini söylemişür. iırterek, Karsan fabrikasmdan başka, hiçbir işyerinde toplu ışdenle direnişin haksız ve kanunsuz bir görünüm kazandığını söy lemişlerdir. Karsan yetkilileri, toplu işten çıkannanm ekonomik (Devamı Sa. 7. Sü. 6 da) Haliç köprüsü 1 ağustosta, çevre yolları 29 ekimde açılacak Haliç Köprüsü'nün 1 Ağustos' ta, çevre yollannm ise 29 Ekim' de açılacağı açıklanmıştır. Karayollan 17. Bölge Müdürü Saffet Sile. önümüzdeki günlerde Haliç Köprüsünün asfaltlanmasına başlanacağını bıldırmiş, 1 Ağustos tarihinde Ayvansaray Mecidiyeköy arasındaki yolu açmak için îmar ve İskan Bakanlığına gereken haber verildığini söylemiştir 29 Ekim'de ise çevre yollarının tam olarak trafiğe açılacağı ılgi Uler tarafından bıldirümiştir. II. İSTANBUL FESTİVALİ BApLADI îstanbul Kültür ve Sanat Vakfı tarafından düzenlenen Uluslararası 2. İstanbul Festivali, dün saat 17"de İTÜ Maçka Maden Fakültesı Konser Salonunda Devlet Bakanı Orhan Eyüpoğlu tarafından «Festivalin, toplum lar arasındaki anlayış, banş ve kardeşliğe katkıda bulunacak bir sanat şöleni olması ümit ve dileğiyle» açılmıştır. Çeşitli dallarda 119 temsil ve gösterinin yer alacağı festival 15 temmuz'a kadar sürecektir. İstanbul Festivalinin ilk açılış konusmasını yapan İstanbul Kültür ve Sanat FestivaU Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Nejat F. Eczacıbaşı, «Bugün, festivalin gelenek haline gelme yolunda olduğunu görmenm mutluluğu için de olduklannı» söylemiş, programda 119 gösterinin yer aldığını ve 14 ülkenin katıldlğını bildirmiştir. (2. Istanbnl Festivaü'nin gunlük panoraması 6. sayfamızdadır.) ten çıkarma olmadığım bu ne İşverenin göriişü Işveren yetkilileri, direnış nedeninin haklı yanı olmadığım be Denktaş: "Ün/ter devlet kavramını Rumlarınki gibi yorumlamıyoruz,, LEFKOŞE Kıbns Cumhur ta sunduğu belgeye cevap nıtebaşkanı Yardımcısı ve toplura lığınde bir belge sunduğunu soylararası görüşmelerdeki Türk top lemiştır. Denktaş'in belgesınde lumu temsilcisi Rauf Denlttaş, Turk toplumunun 1968'den berı ada Türklerinin «Üniter devlet» bilinen tutumu teyıt edılmekte kavramını rumlann yonımladığı ve üniter devlet konusundakı göanlamda kabuı etmeaıklerinı rüşlerı açıklanmaktadır. söylemıştır. Öncekı gtinkü görüşmede, ilenÖncekı gün, toplumlararası gö ki toplantınm tarihi tesbit edılrüşmeler çerçevesinde rum top miş, temsılciler, bu ay sonunda lumu temsilcisi Klerides'in büro Kıbrıs'takı görevinden aynlacak sunda yapılan ve 40 dakika sü olan Tafall'a şımdıye kadarkı ren toplantıdan sonra gazeteci çalışmalanndan dolayı teşekkür lere bu açıklamayı vapan Denk etmiylerdir. taş, toplantı sırasında rum temMüteakip toplantınm tanm silcisi Kleridesin geçtiğimiz haî BM'ın yeni tpmsılrısmın adaya gelışinden sonra tesbit edüecektır. Yedi yıldan berl Kıbnsta Birleşmış Milletler örgütünün temsılciliğlni yapan Osorio TafaU, basın mensuplannın ısteği üzerine, görüşmeden sonra şu demecı vermiştir: «24 haziran 1968'de Ledra Palace otelmde büyük ümitlerle yaptığımiz ilk toplantıyı hatırlıyorum. O toplantıdan sonra görü5mecilerin çalışmalarım yakından izleyerek, aralannda bır yakınlaşma sağlanmasi ıçın kendilerıne vardlmcı olmava Calıştım.» Istanbul'da son altı ay içinde 900 hırsızlık oldu Istanbul'da son altı ay içinde 900 hırsızlık olayı olmuştur. Em niyet Müdurluğünde yapılan bir istatistiğe göre, bunlardan 581'inin faili buljnmuş, 319 hır sızhk olayı ise faili meçhul kalmıştır. 200 hırsızm tek veya şebeke' halinde çalışarak çaldıkları; mü cevher, para ve eşyadan 4 milyon 800 bin lirası ele geçirilmiştir. 319 hırsızhk olayının faili bulunmadığmdan. çalınan para, mücevherat ve eşyanın değerinin 3 milyon lira olduğu bildirilmıstır. İşten çıkarma îşçilerin bağlı bulunduğu Çağdaş Metal • İşçileri Sendikası Başkanı îsmet Cantekın, yaptığı açıklamada, dün de Karsan fabrikasmda çalışan 8 işçinin daha kanunsuz olarak tşlerine son venldiğini belırterek îşçilerin kıdem tazmınatlannı 15 günden 30 güne çıkaran kanun tasansmm Meclis gündpmine alınmasından sonra Bursa'daki büyük sanayi kuruluşlannda, toplu işten çıkar