Katalog

2 CUMHURÎYET 17 Haziran 1974 eçen avın ortalarında 22 De\tet Üretme Çıftlıgmde başajıp, sonra 28 çıft ıge = ç ravan uzun suren ve nıhajet şo\le bovle bır anlaşmavla son buUn gevın dusunuur auklen, bu gıe\ın kapsamım ve alanını çı.k aşmak'adır Turkıjede kamu ıktıadı kuıu lu«la ırın vapısı mevzuatı, durumu ve karsılaMİabılecek ıhtımaller açısından bu grev, çok cephell ve hatta endışe verlcı bır çok problem len az çok ortava sermektedir Isın onemını oelırteollmek ıçın konuvu bıraz açıklamaxa çalışalım Bunun ıçın de ılk once «grev nedır''» soıusu uzennde duralım Evet, grev nedır' Eger bınbır jonlu tanımlsmalara kaçmaz ve soruvu tarıhı gelısmeler avı ndan esas nltelığı ıle tammlamak ıstersek, bu sorunun cevabını soyle ozetlevebılirız Grev, bır ıktısadı mucad'ele evlemıdır E m=R v e ış ıhsıulerı cephesınde herhangı bır «nla^mazl gın karsılıkh konuçma ve pazarhk l»' \ olu ı'p çozum'enmesıne olanak bulunnıaian hallerde emekçı eephe«mın ışı tavsatmaK aksatmak veva bırakmak gıoı şeklllerle, koll""ktıf dırenıs evlemldır Bu tanımlama\ı eğer veterlı savarsak DUna. su kavıtları da eklemehvız Bovle bır evlem tçın elbetie kı zaman, sartlar ve kanunlar da a\rıca he«aDa katıhr Gerçı baskalarırun emTınde ve başkalarının hesabına emeğin tarlhı, tarıh oncesıne kadar ıner Ama çagdas anlam. da ışçıhğın, ısçırın vani lermavedar ve pro l e t a n a varlıgının ve ılışkılerının tanhi ancak XIX vuzvılın ba«larına kadar uzanır Ya da bu baslangıcı XVIII vuzvılın son çeyreğınde buhar gucunun ve makınalann lcadı ıle bunların sanaiıe ujgulanması evresıne kadar goturebılıriz kı, bu da nıhajet 200 yılı blle dol durmavan bır geçmışm esendlr. 6 Bir Grevin Düşündürdükleri Şevket Süreyya AYDEMIR Cumhunjetle beraber, daha doğrusu 1910'larda başlar Kı«aca bız, 40 jıldan berı sanavılesmektevız Bu ornekte ortada v* cagda; anlamtfa, BB kapitalist va'dır ne de Proleter' CJnku Devlet Üretme Çıftlıklerı sermavecının malı degıldır Bunlar kamu malı ve kamu ışletmeleridırler 17 haııran 1938 tarıh ve 3460 savılı kanunla dü zenlenen Ikısadl Devlet Kunımlannın birer koludurlar Bu teşekkul ve muesse«;elenn i«le*me ve denetımi bu kanun'.a behrtılmıstir Kanun, bazı tamamlanmaja muhtaç noktalarına ragmen esaslıvdı O zaman derlet hi7me*mde bulunan Prof. Dr E Hirş bu kanunun hatta bazı Ba f ı tılkelen ıçın de 6mek oiabılece&ın' vazar Ken dısı de onun onemh vanıcılanndandır Nıtekim kanun bır kısım Batı ulkelerınre ple almmış ıncelpnmıstır Kanupun ve*er«ızlı?ı ıse bu kıını luslan anonım şırketlpr sıbı ele almasıdır 34S0 savılı kanun daha sonra cesıtlı tadıllere ugramı? hat f a degıstınlmistır Ama bir temel konu «legışmez kalnıştır O da bu ısletmelerin devlef malı millet malı olduSudur Daha sonra ve 24 3 1950 tarih ve 5659 savılı özel kanunu ile kıı rulup vıne o zamankı "UM savılı ksnunla isletılen ve deneflenen Devlet Uretmc Cıftiıklert ara dakl karun tadıllerıne raÇmen bujün de dev let f n vanı mılletin mahdır Orada çahşan VP ereve gıden sendjkslılar da fOrevi Tanm • î$ Sen dıkası vünitmııs Türk t ş Sendıkalar Konfprl»rasvonu desteklemı$tirt miIleMn birevleri ola rak bu cıfHtklerin mal sahıbi veva his«edarla ndırlar Avnı hal butun Iktısadl Devlet UUt melerı içm de bovİPdır Halbuki $ımdi orram deki bır r««me bakıvonım Altındakt yazılara Rore verde ölmüs can celusen, yahut ölume mahkum cıns havvanlar var. Bır takım çıftlık adamları da, bunlann çevresınde seyırcı Ote yanda, yuzlerce kıloluk svıtler Ne Kapitalist, Ne Proleter! Demek kl çağdaş anlamda sermavedar ve !şçi munasebetlerı ancak sanayı kapıtalissmi çağmın tarıhı ve sosval bır netıcesıdır Bır yanda sermaveyi ehnde tutan sermave sahibl vahut kapıtalıs* öte janda kol gtıcunu ona satan ışçı veva proleter tıret'm alamnda karsılaşmaktadtr lar Bu karsılasmada mevdan alacal anla<=maz hklarda o da işçı or<rutlenmıs<:e ve anla=mazlık karşılıklı çözumlenemez«e ışçı cephe^ı, toplu di renışe geçecektır Bıı dıreruş va ı$ı tavsatma* va ışl aksatmak (îtalyan usulü grev) yahut da dupedjz ı$i bıralrnak volu ile greve gidecektır Bu grevler Batı ulkelerınd», ancak 1850 lerden sonra gorunmus ve guçlenmıstır Demek kl çag das anlamda grevın de, ancak 100 vılhk kadar bir geçmışi var Grevde iki taraf ve tkl cephe çart Kapitalist ve Proleter. Yahut sermayedar ve i$çı Ya da çağımızdaM başhca dort ana gelır kavnağından ıkısınl paylaşanlar' Müteşebbıs gelıri. vanı ısletmeler, ve bir de sanavi yatırım ve mutahhıt Eelirlerı i ş ücretı ile çalısanlar Ama butun bunlar aslında XIX yüzylhn tasnınendır VP O zaman öraeğm devlet i$letmeci lığı voktu denebıhr Ovsa şımdı hemen butun demokratık dunva ekonomıleri karma ekonomi nızamı üstunde çalısmaktadırlar Özel tesebbus ve kamu ı?letmeciliğı Hatta bunlara bır de halk sektörü katılmışür Kooperatıflerde olduğu gıbi. O halde, şımdı konumuzu üerletır ve sorabilirızBlzdeki son Devlet Üretım Çıîthklennde, kapitalist kimdır' Proleter k ı m ' . lağıralar», arlclara dolculuyor! Nıçın' Çunkfl grtv var ! Hayır, bu ış boyle devam edemez Çunku ortada bır yanlışhk var Evet, grev hak' Ama grevd nın millet adına kendmne emanet edılea millet malını, kendi'inın mahvetmesı oldurmesı hak deg>l" Su halde bır şevleıın duzeltılmesı lâzım Devlet lşletme«;ındekı Grevle, bınbır ımkândan fajdalanan mah ve kazancı kendmın olan bır ozel t*şebbustekı g\ev a\nı desıldır Bırınde Işveren ve îîçı var îşveren mahnm sermave'.nın sahıbi Orida ışçı ve sermavedar ılışkıler egemen Kamu ışletme<ınde ı^e ne sermavedar ne de ı«çı var O halde bu ıktı«adi ıhskı hat a mııcadeleve bır nızsm vermek gerek Evet sendtka ohun, toplu iş <oz!e<=me«ı ol«un Ama bu toplu ı« snzieşmesının yaıatacağı anla«rrazhklar her ıkı tarafı da çalıştıkları ışletmenın yanı millet malının sahıbi hı«sedarlau durumunda olan ı^çı ve ışveren daha doğ ru«u ıs ıHa'ecılerı daval=unı ma a başında ve bır arava gelerek çozumleınler Eser çozumlejeme7İer«e daha vukarı ıdare veva vargı maka'nl» rı, «on ve>a kademelı kararları veıebılsınler Kal dı kı burada kı«t«el kâr soz konu'iı dejıldır Bu nun uygulama«ı ıçm de ılk ve en cıddı adım Sen dıkanın ısletme ıdare«me laf olstın dıye değıl fulen ve cıddı olarak ı?tırakıdır. Haf tanm taponı Siz'siz Bir Dünyada Yaşamak SADUN TANJU u yüzvnlı basmdan busune <adaı '«v.avırı anı»*ar vazarlardan bır.jdı Asturıas <ıuauıınal<ı nplkıru ^e GSnev \menka havatını onun kr^rnaıınrlfir' o ^ r t ' P o | renmışızdar Polıtıkacısı aaKerı ^engıru VOKSU'U Iradım ve erkeğı ıle onun ulkes nın halkını eveıs ofktsı acımasızlığı ve sevdası ıle bılır olduK ı.altia<: n'.miai arasında bır kopruvdü ıhtıvar Astunas b'f koc? vır«Ktl b.r duşuncevdı ölumüne ajladım Bır iost ItayoctmTiın acısı var içımde B ASTURİAS USTA ÖLDÜ tnsan dlunce. onun varattıgı her î t y de cluvor Ribi gelır bana Ovsa ne kadar ter« duşuvnr e u e ı n ı?? «dılt>n deger ^argılarıvla Insan olunce de es»ıer vi° vasar' Sonsuz havat kalıcı bır şevle r bırakrriükia kazanı ır' Cocukla sovunuz surer malla emei{ınız sanatıa tAıım ım? t ı z s.z bır dunvada vaşama hayalını buytıtjrleı düsüncpiızde Eelkı olumu vumuşatmak ıçınuır \ n u iHtırırr n başka'snnı vasatmak ıçın decıl \a«.amJk ıçın i'hrım duınava ' asadıgı donemı cennete çe\ırmeRi ogrctseıerdı ns?nlira bntün aldatmacalann ıplıgı pazara çıkard' Astınas oavl nl. durse eserlerı de olecek Ya^av.ın baska dostlar edinecegız. Bozulusa Çare Evet 1950 den berı tkt'^adl Devlet Te«ekkul ve tşletmelerı ıçın odalar dolu«u ıncelemeler >a pılmı<; kanunlar karalar çıkarılmıştır Bu te«ek kuller penı«lemışlerciır de Yme de »ynı tarıhten ha«lavarak çok vonlerden bozulmu'ilardi'' sovsu7 laştırılmışlardır Zararlara da bılerek ısteyerek «unıklendırılmı^erdır 19îO've kadar partının ve partılerm avak basamadıkları bu ış ve ıhtısas kuru lujları son donemde partılerm mudahale ve somurulerınm partızan b»slemecılığ nın ba«dondurucu OMm sahalan halın» se'ır Imıslerdır 1950 on cesının belkı bır daha dırılVemıvecek olan <evk ve hevecanı oldurulmüs'ur Sorumlu ve teknık ı? jonetrn ve ıhti'as makaralarmda değı?ık!ıkler vazboz tahtası, vahut oyun masası ışlemlerıne çev rılmıştır Avrıca ve çoV büyuk ölçude bir parazıt ler kalabalıjrı ıslehneler n is sahalarını sarmıştır \ma bunlara rainnen dahı hatta bunları da onlem<"k ıçın ılk adım ı=çı sendıkalannın ıdırpde cıd dı ve guc'u olarak teTisıl edılme^ıdır Kadrolarla ıs'e'me plnn'stunı doldu^an ı^si7 çuç^u7İenn ta«fı vesı ıle de ı«e baslayarak gereken yenı ve güven verıcı kpnunlarla particılığın ısletmelerden sürülmesi ve venı bır şevk ve hevecanın, kamu sektönıne egemen kılınması îarttır. HER ŞEY YAŞAM İÇİN Huzın d"\"uvorum e^ki esprlerl se\rederr,en Onl^rla beaber va=a=avdım va da çagdaş olsavi'k »vinatı. emetı* ınsanın rarattığı hersevt kendı vasamı ve kendı zamanı içın mevdana «etırdıtıne ovle ınanınm kı' Çu Pomalı bu sutun başını ıkıbın bes vüz vıl sonra mını erf>tl! oır guzel tunst kızm bes;»nisıni ka~anmaK içın mı yapTiıştır'' fcu Bızanslı mozaık ustalıRı ıle kaç a«;ır sonra bizı buvülemek mı ıstemıçtır' Sınan Su'eymarrvevi varsrl' o n Jul*an Sulevmana befenrtırmek ıç n mı voıcsa bızım ağzımız açık k'ilsm dı\e mi ugrasıp durmuştur*. Grevde İki Yan Takat su da v a r : Makınalann icadı ve ta nayıe ujgulanması da ancak, Batı Avrupada ve Batı Avrupının bır t'kelı olarak gelıstı Orada merkezle^tı Av rupa metropolleşti ve dL,nu sanavnnın tekelcı mernezı halıne geldı M ı kınalar \ e buhar gueu savesınde urettığl bol ve ucuz mallarla (ba*ta dokumalar), dunyanm obur ulkelerındeki yerlı tezçâh «anavuini vıktı Bu ulkeleri varı somurge veva somurgeİT halıne getırdı Bız, bu ulkelerden birivız Yani 18101850 arasında butun yerlı sanaynmızı kaybettık Batıva açık pazar olduk Turkıye nın g«rl kalmışhğının temel hlkavesi budur. Çagdas anlamda sanavılesme çabamız ıse, ancak İNSANI GÖRMEK.. Hafta içinde bir öğle vnYn demırci Fahrettm ustaya giderken, Sultanahmet Mevciamnda turıstlen gordum, ««kJ ustalardan kilrms vapılan bır gorev lııssıyle S"vredıyorlar, mevdanda a n gıhı kaynaşn orlardı üır çıft lli»a göıüme, ellerındeki broşurlere bakıp bakıp bırb.rlcnni uvararak ışaretlerle plandakı verlemle amtıan lanımafia. ^)Srenmeğe çalışıyorlarda Yaşlıjdı kadın övıe a e i c e s j ı e gıvnımıs, kınsık yuzüne ovle b'r makvaj vapmısh ki insanları aevmıyorsanız, katıla katıla eulebLırdınız Bırdenoıre ilk gençıhğımdeki bır vaz oglesım hatırl?dım Lâlelı de orta yolda agaçlar vardı, aâaçlann ortasınaa da un vana açık bir tramvay durağı Orada bekli>ecekt1m hc>slan<tagım kızı. Kar?ıdakı apartmanlann bırınden çıJDt) eeıeceîttl. I'k buluşmamız olacaktı Lacıvert bır elblsem b«v«« ayakkabılarım, saTi kravatım vardı Fn veni <l1ye onHn vakıştırmıstım kendıme ve kızm gozune ne kadır ACSUV E1*runece*ım aklıma bıle gelmemıştı Saaflerce karsı apar»manlann pencerelerini jtbzlenmle tanvarak IKJ$ kapılrnnnda "orunen her kız ve kadını o sanarak beklemi! durmuştuTi Bovle tutsrsız bir gıyım urku*mus oırralıvrtı k m . Insanın va givimine kuşamına. haktlacak, ya esenne bakı» lacak, kendisi sorulmevecek, vasak! DR. ATABEK'İN AÇIKLAMASI OKTAY AKBAL Evet Havır Az Gelişmişler Arasında Farklılaşma irmı vıla yakla^an bır suredenberı sosyal, ekonomık ve poııtık durumları, tutuTi ları bakımlarmdan dunjadakı ülkelenn tamamına vakın kısmı bellı baslı üç kümede yer almış gorunujordu Y ır şofor okurumdan aldığım mektuptan bazı paıçolan bır sure once bu sutunda yajınlarmş'ım So«>al Sıgortalar yasasının »ksavan bır yonunu belntıvordu o mektupta anlatılan olay Sosyal Sıgortalar Genel Muduıu Dr Atabek'ın bu konuda ne du?undugunu sormuştum o yarımda Sajın Genel Mudur »ynntılı bır mektup gondererek sorunu açıktığa kavufturmu; Gosterdığı ılgıden oturu kendısme teşekkur ederun Dr Erdal Atabek'm \azdıkları, pek çok okuru yakından ılgüendırıyor Bu bakundan bu açıklamayı olduğu gıbı sunmakta yarar gordum «Sıgortalı bir şoforun sız» gonderdığı mektup onemh bır soruna değmıvor Bu onemh «orun, ış kazaları ve meslek hasUhkları sorunu U kazaları ve meslek hastahkları, nedenlerm araatırümuından sonuçların karşılanmasına kadar ulkem z ıçın çok yonujle onem tajıvoı Bu bakundan sıze ıletilen konu bu onemh sorunun bır jonu olduğu halde, bızım sorunu yenıden duşunmemıze volaçtığı ıçı» çok yararlı oldu Sosyal Sıgortalar Kurumunun ülkemız ıçin tajıdığı büyuk önem çok açık Bu oneme uygun bır «Malkla Ilışkıler» vöntemını duzenleme çah?maları ıçındeyız Sızın ve bızım aldığımız mektuplar, aslında hızrnetlerunızın duıumu ve gorunuju bakımmdan bızı ujamor ve hareket açımızı genıjletıyor Bu hakımdan da ılgınıze teşekkur edenm Iş kazaları ve meslek hastahklarında temel ılke, sıgortalmm bunlardan korunabılmesıdır Konuva genış açıdan bakınca, ışverleıınde ve nle ılgılı aıaç ve gereçlerde koruyucu tedbırlenn alınmasının onemı kolavca anlaşılabılır. Bu tedbırlerın ıse yurdumuzda çok eksık olduğu bılınmektedır Sorunun, uzennde durduğumuz bır yanı bu. Bıı dıger yarı da sıze ıletilen durumla ılgılı Eger, tedbır alma açısından ortada bır kasıt >a da suç sajılır durum varsa, genel sıgorta hukukunda bu durumun sonucunda ortaya çıkan zararlarm karşılanması bır yukumluluk olmu>or Boyle bır durumda, Sıgorta yaptığı harcamaları, eger ka«ıt. ıhmal ve suç «ayıhr hareket ışveren Urafından japılmışsa ona, uçuncu bır kışı tarafmdan yapılmıssa bu uçuncu kışı>e ve şayet kusuru varsa bunları çalıştıranlara odetmekle vukumlu '506 sayılı yasanın 26 maddesı) Tabu, bu durum ortaya hukukı ıslemlv çıkarıyor Kusurun v« oranınuı saptafıma^ı ve buna Uıskın uygulamalar gıbı Ama, temelde, ışın mantıgı doğru Bır kasda ya da suç sayıbr harekete dajalı bır zararı Sıgortava odetrnek herhalde janlıj olur. Pekı bo>le bır durum sıgoıUlın»i kasdı ya da suç savıhr hareketı sonucunda orta>a çıkarsa ne olacak° 506 sajılı >asanın 110 maddesı de buna ılışkın bır hııkum getınyor Kasdı, suç sayılır bır haıeketı vuzunden ış kazasına, meslek hastahğına uğravan ya da hasulanan sıgortahlıya geçıcı ıs goremezlık odeneğı ve sureklı ış goremezlık gelırı verılmıyor Bu durumda sıgortahva valnız gereken saglık yardımlan >apılıvor. Şımdı, Urtıjılabılır bır durum burada doğujor. Yasada kasıt ya da suç sayılır hareket denmış Kasıt ya da luç sayılan bır harekette kifi tamamen ozgur ıradesıyle mi hareket etmıstır, bu olayda hareketını etküejen nedenler var mıdır, varsa bunlann etkılen neler olmuştur gıbı sorular ve cevapları Yasada dıkkate alınmamış Bır olayda kasıt ya da suç sayılır hareket varsa, Sigorta geçıci odenek ve sureklı g«hr vermıyor Ya«a hukmu bojle Şımdı, durutnu bazı ozellıklerıjl* dıkkate almak gereklı Trafık kazaları bu bazı ozeUıklen tajıvan konuların onemh bırıtı Bır trafık kazası olu>or. Hemen duşunulur kı, hıç kımıe malını ve canını tehllkeye atan bovle bır kazayı ıste>erek yapmaz Ancak, trafık kazalarmda bır suç oğesı bazen oluvor Kişı, konuyla ılgılı kurallara uymâzsa kazada suçlu olabılıyor. Elbette, bu trafık suçu, Sosyal Sıgortalar Kanunundaki ıs kazası suçunun kavram olarak neresınde, bu tarüıdıp duşunulmc;ı gereken bır konu Ama, yasava gore bugun bu hukmun ıçındc. Daha once, suçluluk oranı da dıkkate alınmadan geçıcı odenek ve sureklı gehr hıç odenmıyormuj 1968 yılmda bu uygulama Kurum Mudurler Kurulunda goruşulmuş ve vanlan sonuç Çalışma Bakanlıgınca da ııjgun gorulerek, bu odemelerın hıç japılmaması >erıne kusur oranında bır ındırım yapılarak ujgulanması ongorulmuş. Bugunku uygulama bu Ancak trafık kaza tutanağı >a da bılırkişı raporu yoksa bılırkışı raporu olduğu halde kusur oranı belırülmemiise yıne geçıc1 ışgoremezlık odeneğı verılmıjor Şımdı konunun bu yanını Hukuk Muşavnrlığıne inceletıyoruz. Çunku, bu uygulamada bır haksızhk olduğu dujuncesmoej .z Bunun sonucunu da sıze aynca ıletecegım Yasa hukmundekı «kasıt veya suç sa>ılır hareket» devımındekı kışının hareketını etkıleven nedenler yanı da aynca uzennde duracağımız bır konu Bu konunun da kışıvı haksız hğa uğratmayan, Ağer jandan Sıgortavı da haksız odemelere zorunlu kılmadan ve çapraşık hukuki ışlemler sorunu yaratmadan çozumunu mcelenmesı gereken durumlar ıçıne aldık Umarım kı doğru ve haklı bır sonuca varabıleceğız Savın ^kbal sosyal guvenlı'< dınamık bır olgu Toplum gehçtıkçe genışledıkçe hızmetlerın felsefesınden etkınlığıne kada deâışık onemde ve «vıda «oıunlar elbette çıkacak ÇalışmaIarımi7 So s val Sıgortalar Kuıumuna toplumun gehşnıe«ıne ve çagdaşlasmasına once ayak ujduran «onıa da onculuk eden bır etkınlık kazandırabılmek amacına \onehk Bu guç, bujuk Sorumluluk ta«ı>an, ama o derece de kutsal gorevde bız, herkesın pavı olduğu ınancındavız • B \ Sanayıleşmış Batı ülkelerınden olusan «Bırınci Dünya», B Sosyahst Doftu ullcelermden olusan «tkıncı Dunya», C «Az gelısmış ülkeler» va da daha nazikâne bır devıs'.e «gelışmekte olan ulkeler» dıve anılan ulkelerden olusan «Üçun zenglnı Ülkelenn altında ve en cu Dunva» vok«ul ulkelenn ustunde »\ rı \zgel şmıs va da selışmekte bır kume halınde belırmekte olan Ulkeler toplulugunu olusdır Gunumuzde dunya tıcare turan Ülkelenn sayısı bağımsıs tmde so7geHşı ba«jr > ılda 7,3 lıga kavuşan ülkelerın sayısı ıle r mılyar dolarlık bır hacım ıf» bırlıkte yıldan yıla arttı Öte vandan gittıkçe, bu ülketercien . de etmektedır ve oıneğıo Zan bıa'r,,n bakır ıhracatındtn >ıl bır kısmının daha hıziı kalkmlık gelın 2 mıl>ar doları yakm<ılaı ya da zengınleşmelerı solaşmaktadır nucu bu topluluk ıçınde yer alan ulkeler trasmda farklı asPetrol dısındaki onemlt h»mmalar behrdı maddelerın ıhracatçı?ı ulke er Bu farklılaşmalar son bırkaç kalkınmaları tçın yapmaları geyılda ve ozellıkle 1973 ekımınreken vatırımlar janında itden bu yatıa keskın çızgılerle hal edecekleri petrole de buortaya çıkmıştır ve bu sonuç vuk mıktarlarda dovız ödemek başta ham petrol olmak ü?ere ve sonuçta ihraç ettıklen hambellı baslı hammaadelerde mevmaddelerden elde edecekleri dana gelen I'yat yukselıslerı ıl« gelırlerin büyuk kısmını petılgUıdır. rol ıhraç ederv ulkelere ıktirtnak durumundadırlar. PETROL ÎHRACATÇISI OLMAYAN AZ GELtŞMIŞ ULKELER, BAZI DEĞERLI HAM MADDELERE SAHIP OLUP OLMAMALARINA GÖRE DE İKI KUMEYE BOLUNDU Osman Fuat ÖZKILIÇ fesl guçluklerl lçine gıren gelışmış ulkelenn uluslarara^ı >ardım konusunu buıbutun ıh mal etmelerınden korkmaktadır LS tın Amerikanın Karaıpler bol gesı ile bazı tropıkal bolgeleri ve tropik Afrıka gıbi verlerdpki ulkeler bu en voksul az gelişmıs ulkeler kumesmi teskıl etmektedır. Bazıları bu ku me ıçın «Dorduncu Dunva> deyımıni kullanmaktadırlar Bu kumedekl ulkelenn çav, muz, jut gıbı hammaddelerınde bnem'ı fıvat jukselısleri olmamaktadır Bırleşmis Milletlerin hammadde ve kalkınma konusundakı olağandışı Genel Kurul top lantısında bu yoksul ulkelere ıvedı vardım vapılması geregı bır zorunluk şeklinde ken(fım gost«rmi«tır Şımdi petrol ıhraç eden ulkelerle endustrile^mıs ulkeler taraıından «aâlanacak 3 mılyar dolarlık bır fon kurularak bu ulkelere bır ıvedı vardımın hızla gerçtkles tırılme«i volları uzerlnd* gay retier sarfedılmektedır Surası da Isaret edilmeSe de| ? r ki, bueunun en yoksul felkeleri arasından topraklarında pftrol ya da baska degerli madenler ke«fedilmesi tonucu kı<a zamanda vok«ulluktan kurtulacak ulkeler çıkması olasüığı peka'â vardır GEÇİM YOLU P a n s te vasa tr an Turk ressamlamdan Remzl Rs$a lle yapılmıs bır roportaiı bızım gazetede okurıton dutl'atıml oektı. «sanat eeçlm toludur» dıvordu Rcmzl Ra*a «aanatkâr vaptığı ışle haratını kaıanahılmelı » Bır d > »»çen Kıs < tnatro oyuncusu olan bır arkadaşla yaotıgımız tart şmavı duşundıim Kendısıni büyücıl sannortlu Bır emelrçı değılmış de karnında bır misvonla dogıııus bir ÜEtan varatık' Sen ustasın dıyordum vok ben sanatçıyım dıve dırenıvordu Havır arkadas. »u canım dunvada vapılan her iç «pçilen her ufras biz vasavanlar ıçındır ve de vasamak ıçindir' KAYNAK VE SON öntımuzden, 8nırumÜ7den akıp eıtion havati defterlendırmeyı niçin düşünmüVoruz1' Bır kez dır bu elınit* geçen fırsat1 Blr akintının vanmda duran akmtınır nereden çıktığını ve nereye aktıjhnı merak eıier d V T Han<: Hahe Bır çagdas Alman yazardır Hans Habe Onun Kontfsınl okuvordum ve Maria Tarnovska'nın vasantısıvla iiguenip tfa çalısmalara başladıSı zaman bovle bır merakla a'^ınra taşıdığı gerçeklere nasıl ulastı^ını ı'?un uzun enlatıyOrdu «\kıatı neler tasıyor bugfin? özgurluk Uslnnl'klan ve kendılığinden eeçılen feölelık! ölume meydan ohunr.a ve ölümü özleme » Farkh Duzeye Yukseliş Ham petrol fıyatlarının 1973 ekınıınden bu vana buyük ölçü de yukselışı petrol ıhraç eden ulkelerı dovız gelırlerı bakımın dan kısa zamanda az gelışmış «Üçüncu Dtınya Ulkelerı» içmde çok farklı bır düzeye yükseltmıştır Bu farklılaşmanın anlamını, bır yıldan otekıne artış derecesını ve uluslararası gehr dagıhmında petrol ihraç eden ül kelere dtışen payın mıktarını be lırtmek ıçın ba7i rakamları hatırlatmak yararlı olacaktır Petrol ihraç eden ulkelerden dokuzunu teşkıl eden Suudı Ara bıstan, Iran, Venezuela, Nıjerja, Kuvejt, Lıbva Irak, Cezavır ve Abu Dhabı nın petrolden 1973 vılındaki dövu gelirlerı toplamı 20,7 mılyar doiar tutmuîtur Bu Ulkelertn 1974 vüinda petrolden toplam 75 milyar dolar düzeyınde dovız gelın elde edeceklen tahmın olunmaktadır Endonezya. Bahreyn, Katar ve Dubaı nin petrol gelırlen bu rakamlarm dışındadır Petrol ıhraç eden ül kelerın başınüa yer alan Suudı Arabıstan ın petrol gelıri 1973 yılır.da 13 mı'.jar doları aşacagıtur ve bu gelırm 1974 yılında 17 mılyar dolarin üstune çıkması beklenmektedır tranın petrol gelırının 1973 yılında 3 9 müvar dolar olduğu bılınmekte ve 1974 yılında 13 mılyar odlan aşacağıhesaplanmaktadır Gelışmekte olan ülkelere çeşıtlı kajnaklardan vapılan ulus lararası yardımlann 1964 • 1968 dönemınde yılda 10 mılyar dolardan ancak 13 mılvar dolara yukselebıldığı dıkkate alınırsa bu rakamlarm anlamı daha vuıııhla ort c ^a çıkar Ham petrol fıvatlarının birkaç avda dort mıshne >uksel. mesi gelışmekte olan ulkeler arasında petrol zengını ulkeler kumesını hızla oluşturmuştur Su var kı hızla zenglnle^en pet rol ıhracatçısı ulkeler dışmdakl az gelı«mış ulkeler de kendl aralarında farklılaşmakta gecıkmemıslerdir. Bu ıkıncı farklılaşma petrol di'indakı çesıtli hammaddelerın de fivatlarının \uk<=elme«mn sonucudur Gunumu7de petrol ihracatçısı olmavan a.ı gehsmıs ulkeler bazı aegerlı hammaddelere sahıp olup olmamalarına göre de Ikı kumeve bö'unmu?lerdır Endişeyle... Henuz onemll bır hcmmad'de ihracatçısı durumuna da gel«memıs u gelısmış ulkeler >*>« hem petrolun hem de obur hammaddelerın fıyatlannın yüit selişınl endışe Ue Izlemektedırler Çtnkti bunlar hem ham maddelerin hem sınal mamullerın ıthall Için dovız odemek zorunluğu ile karşı karşıja baluimakta, hem de basta petrol olmak uzere hammadde f:\atlannda hasıl o'an vukselıçler yuzunden odem»ler den Anadolu Otoyolunda Izmit Açık Tünel Inşaatı ve Toprak İşleri İhalesine Teklif Verecek Firmaların Önseçimi İle llgili HAYATIN AKIŞI Yılmaz Gunev. içerde kaldıfeı villarda havatın Vırsı Uzermde kaynagı araştıran ve ataşm vönünü saptayan düşüncelere daldıfı zaman vardıjı sonuc ı bana seo. nlerde şoyle dzetlemıştı «Ozgurlüicu icerde buldum » Siz de kendıruzı şartlandırmalann maDusanesinde i ı s s e d p özeUrlügU bulmak ıçin havatınızm akısı Uzerınde dunıp dU,ünmek ıstemea mısmiz' İLÂU Bavındırliıc Bakanlıih Karayollan G«nel MUdürlügü (Haydarpasa îrmit Ekspres volunun bır kısmını teskil eden îzmıt • Yanmca Otoyol kesiminde ÎZMÎT AÇIK TÜNEL ÎNSAATI ve TOPRAK ÎŞLERH isini 7054 aayıh kanun hükümlenne jrore teklif alma suretıvle vaptırılacaktır Bu ise müracat edecek firmaların aşagıda vazılı an» lnşaat makinalannı bu tse tahsıs edebilecek durumda olmaları şarttır En az 150 HP gücünde bıçaklı, hidrolik kontrollu a dozer Trakskavatör fen »t 11/2 yd3 lük) veya Ekskavatör en az 3 4 vd 31ük> 1 adet Agırlık «istemıvle karısım yapan 1 beton plentl (En az 8 m 3 s a a t kapasıtelO Vibrasvonlu sılindır (1 ad«t) Vıbratbr (En az 3 adet) Beton tasıyıcı CEn az 2 adet) tsteklılerin asagıdaki belgeleri hazırlayarak, yapacaklan müracaata eklemeleri gerekmektedır. 1 Pırmarun bu ise tahsıs edebllecegi maklna ve teohızat lisfesi ve bunlann en son vıla aıt noter'den tasdikli demırbaş ve amortısman kavıtları ile 1974 vılı ıçın ana in»aat matanalanna sahıp olduklannı belirtir faturalann noter'den tasdıUı asıllan rProforma fatura kabul edllmez> 2 Pırmanın bu ı$i vapabılecek tecrube ve kapasıteye sahıp oldu!»ı:nu gdsteren belgeler. 3 Fn az 30 mılvonluk 'A) grubu muteahhitlık karnesı 4 Malı durum bıldirtsi 5 Daırede mevcut • Teknık personel bıldinsı. Fırmanjn halen taahhudünda olup da bıtınlmemış durumundakl butun islen, 1969 197i yıllan arasında yapılıp bıtırllmls bu bnemJe benzer taahhütler hakkında btidlri, Cetvellennı duzenlemelen Teklif vermeti isteven fırmalar 16 71974 srürıu manalli saatle 16 30'dan daha geç olmamak Uzere (Karavollan I. Bolge MudurlügU KUcukvalı Istanbul) adresıne müracaat etrnelıdırler Yalnız tecrübe, kapasıteleri ve mali imkanları batamından yeterlı tulunan firmalardan teklif istenecektır İZMÎT ACIK TÜNEL İNŞAATI ve TOPRAK IŞLERİNE aıt plan Drofıl e proıeler ıle teklif verrne talımatı Ka ravollan I 3olge Mudurlugu Havdarpaşa Izmıt Ekspresyol Yapım BaşmühendisliRinin Soğanhk • Kartal, ad resme muraeaat edılerek ıncelenebılır. BEYAZ HOROZ «Havat, insanlik, sevai. basan, h*p»l. Iste bo Nanlı bevaz tüvlerivle ölm8s hororun ttstflndevdi. Baska 1 an ıçın düKusrnüs havattnı baskalan ıçin harcimı» I.İT jnizel horoz. Tasamanın. eiiıellı^ın vanı stra acı bır olttm i«te > Bovnu Bukuk Oldüier'i bıtirirkea yılmaz Gunev'in bır yazar olarak gerçe< vasamı vı^ıtçe savunuşundan doSan sevınçle mutlaruyor insan Ourmus a«a, Seytınln Kel kafalı horo7u önunöe bozguna üj(ra;.an besill ve gösterı$li beyaz horozunu bir tekmeyle duvara vapıştmp kafasıru tasla ezerken Halll bırden bıre anlıvor kı bır köledır o da.. Değ:$tırmelıdlr vasantısını kaçıp kurtu'malıdır Bilmivorum. bir tfirliı ınsanı özrurıeştıremırU» ya$amın zindanlartnı kafamtda buldujfunuz ve Halil (itu kacıp kurtulmak istedığinız oluyor mu? TEŞEKKUR Gözümdekı rahatsızlığımı Eamanında teşhıs ve cerraht mudahalesı ıle benı es kı sıhhatıme kavusturan Ça pa Goz Klınıfınm kıymetlı hocası Prof Dr. ÜNAL BENGtSU ile kıymetiı Dr Saıt Erda, Dr Gulçın Turker Dr Gönul özKul'a sonsaz tesekkurlerırru arzedenm F^TMA POLAT Cumhuriyet 4965 • ••• » •• • • • • • » » •• » • • • • • Dr. A Z 1 L Ç O ORrOPEDt ve TKAVMAJOUUİ MLTKHASS1S1 (Kırık Hemık »* maKal hastalıklan) Cjmanbev Halıtskargazı Cad 279/1 Sedet Apt T«l «7 47 13 Şevket Süreyya Aydemir • • kalıraınaıılar Docjnıalıydı CAGOAS YAYINLARINIh 6. KİIABI (Basm 16702) 4957 ••••••••••••••••••••• » • • » • »• • • • • • • • • • • • » • >*» *••*« •• • « * • • •• •» • • • • • • • • • • • •• • «*•» « ««• * • •• • • Diştabiblerine Yanm Rün cil'Sacak Distabıbleri aranıyor Tei 21 75 82 Cumlıur'vet 4963 Şırnak Jandarma Satın Alma Komisyon Başkanhğından CIKTI • »•••»»•»••••••»•»»•••••••••»+••»••»••»»»••• SATILIK Osmanbey Halaskargazi Caddesınde tam KOntoriu #» metrekare bır daıre acele sahıbınden «stmk'ıi TEL: 47 66 86 • • J >»••»••••»»»»»••»•••••••»••»••»••••»»»••»»» Cumhuriyet 4964 Petrol dısınrfakı onemll ham maddelere sahıp olan azgelışmı$ ülkelenn ıhracat gelirleri 1971 M BEDELİ G. TEMİNAT1 İH1LESİ vılmdan bu vana • 70 dolayın» da artmı«ttr Bu gellîimin soCtNSt KALEM Lıra Krs. Lira Kr» 11 Temmuz 1974 Perşemb» nucu olarak bakır, kalav, kurKuru «ebze (2) 135 00ü 8 00U gunu «aat 11 0U d» şun, fosfat. çinko, bokslt kauçuk gıbi hammaddelere sahıp ••«»••••••••«•«•«•••«••»•*•••••••••••••»»•••»•••••«•»•••*»«••••••« olan az gelişmıs ulkeler petrol (Ba.su I5,i2< 4856) Jandarma bırlikleri ihtivacı için aşajıda yazılı lkl kalem kuru sebze kapalı usulu Ue fcitm alınacaktır Sebzelertn cıns ve mık'arları Ue evsaf ve sartnamelerı Ankara Istanbul Şirnak Jandarma Satın Alma Komısyonlarında gorulebilir tsteklıierin teklif mektupiarını ve belfielerını ıhale saatincfen bir «aat önc» Komlsyon Başkanlığın» vermeleri, postada gecıkmeler kabıl olunmaz. flTATI. 15 1184 Her kitapçıda buluoıur tstemı âdnsf CAĞDAS YAY1NLARI. HalkevıSolL N e . 3 3 41 ISTANBUl