Katalog

1 « universfteye hazııiıkta umhuriyet 51. yıl, sayı: 17896 Kunıcusu : YUNIJS NADÎ 28 Mayıs 1974 Sah ESİRSEHİRDIZİSI ESİR ŞEHRÎN ÎNSANLARI ESİR SEHRİN MAHPUSU YOL AYRIMI , Yeni baskısıtamamlandı. Herkitap25Lira SANDERYAYINLARI KEM^TÂHIR 27 Mayıs Kutlandı ı HAZİRAN Özel sorgulama GÜNÜNDEN ekiplerinde İTİBAREN HAFTA gorev TATİLİ yapanlar 2GÜNE başka ÇIKIYOR yerlere atandılar KORUTÜRK: "HÜRRİYETLERÎMÎZE 12 Marttan sonraki sıkıyönetim döneminden sonra çeşitli oiaylara ve işkence iddialarına adları kanşan bazı MİT mensuplannın da görev yerleri değiştirildi Kamuoyunda «Kontr gerilla» adıyla anılan ekiplerde özel eğitim görmüş kişiler bulunuyordu • ANKARA BELEDIYESİ TARAFINDAN KURTDLUŞ MEYDANINDA YAPTIRILAN CEMAL GÜRSEL ANITINI BAŞBAKAN BULENT ECEVÎT AÇIYOR. ANKARA CUMHURÎYET BÜROSU VE ANAYASAM1ZA BAĞL1Y1Z,, ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) 27 Mayıs Hürrıyet ve Anayasa Bayramı dün yurt içinde ve yurt dışmdaki temsılcıliklenmizle Kıb rıs'ta törenlerle kutlanmış, bu nedenle yayımlanan bıldıri ve mesajlarda 27 Mayıs'm getirdıgı ozgurlukler, demokrasi ve hukuk anlayışı bir kez daha belirtılmiştir. Yayımlanan bildiri, mesajlar ve venlen bazı demeçlerde, 1961 Anayasasmda yapılan değişiklıkler eleştınlmış, 1961 Anayasasınm ılk şekline donülmesinm gerekhligi savunulmuştur. înanılır bir kaynaktan aldığımız haberlere göre, 12 Mart'tan sonra kurulan ve sanıklar arasında «Kontrgerilla» adıyla bı TÖB DER, Bakanlığın durdurma kararına rağmen, Burdur valisinin 4 öğretmene işten elçektirmesini kınadı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) TÖBDER'den yapılan açıklamaya gbre, öğretmenler üzerinde yapılan baskılar devam etmekte, Bakanlığın bazı kararları da uygulanmamaktadır. TÖBDER Genel Merkezi, Burdur Valisl ömer Naci Bozkurt'un, Bakanlığın emrini dinlemediğl, Bakanlığın göreve iade ettiği öğretmenlere bu sefer jşten el çektirdiği, dün bir bildiriyle açıklanmıştır. Genel Merkezln bu komıdaki açıklaması şöyledir: «Burdur Valisi ömer Naci Bozkurt, TÖBDER Yeşilova Şu besi üyelerinden ve Yeşilova Lisesi matematik öğretmeni Ökkeş Karaoğlan, resimis öğretmeni Veysel Dunnuş, matematik öğretmeni Ali Tekeli ve Tiirkçe dğretmeni Dursun Utku'ya 657 sayılı yasanın 138. maddesine göre işten el çektirmiştir. Valiniı» bu kararı pazar olmasına rağmen 26/5/1974 günü Yeşilova'da öğretmenlere polisle teblığ edilmiştir. Adı geçen dört öğretmen, 17/5/1974 günü Burdur Valisi tarafından 5442 sayılı ll tdaresi Kanununun 8. maddesine göre Yeşilova Lisesinden alınarak Burdur'un çeşitli ilçe ortaokullarına sürülmüşlerdir. Fakat (Devamı Sa. 7, Sü. 1 de) Unen «sorgulama ekipleri» yetkili makamlarca dağıtılmış, bun lurdan bır kısmı geri ıtörevlere atanmışlardır. 12 Mart'tan sonra gözaltına alman ve tutuklanan sanıklan sorguya çekmek ve sorusturmaları derinleştirmek amacıyla o zamanki bazı yöneticüerin emri ile kurulan sıkıyönetım bolgelerindeki «ozel sorgulama ekıpleri» 14 ekım seçimlerinden sonra dağıtılmıştır. Yaygın ıddialara göre, bu ekipler genellikle sıvıl ve bir kısmı da asker olan özel eğıtim görmüş kişüerden kurulmuştu. Törenler Ankara'daki ilk toren, saat 08.50'de Anıtkabir'de yapümıştır. Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk. Cumhuriyet Senatosu Başkanı ve Millet Meclisı Başkanvekili, Başbakan, Mrhalefet Par(Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) ANKARA Hafta tatilini 2 giine çıkaran kanun gücündekı kararnamenin 31 mayıs 1974 gıirü yürürlüğe gireoeği ve 1 hazıran günü devlet memurlannın tatıl yapacagı öğrenünusttr. Yetkililerden alınan bilgiye göre, bu karamame ile naftada 39 saat olan çalışma süresı 40 saate çıkacak, böylece çalışma saatlerinde azalma değil artrna olacaktır. Bir nükümet yetkilisi bu konuda yaptığı açıklamada karamame ile ilgüı hazırlıklann tamamlandığmı ve bogün vapılacak Bakanlar Kurulu toplantısmda, kesin şeklinı alacağını bıldirmiştir. Yetkili. kararnamerun 31 mayıs 1974 günü yürürlüge gireceğini ve 2 günltik halta tatilini uygulamasına 1 hariran cvmartesi günü baslanacağmı açıklamıştır. Verilen bilgiyo tröre, bugün kesin şeldinı aiacak üiar feararnamede mesai saatlerınır saptanması yolunda ikı dıiernatif bulunmaktadır. Buna Eore mesaı saatleri sabah 8.00 12.00, oğleden sonra 13.30 17.30 veya sabah 8.30 12.30, ögleden sonra 13.30 17.30 olarak belirlenecektir. (THA1 NEW YORK TÎMES GAZETESÎNÎN BAŞYAZISI Denizlerdeki haklarımızı koruma konusunda Hükümete yetki veren bir tasarı hazırlandı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Ege Denızındeki petrol aramalanna ılişkin olara! hukuksal alanda da bazı hazırlıklara girişildiğini ve bu amaçla denız hukuku ile ilgili olarak Bakanlar Kuruluna yetki veren bir kanun tasansının hükümetçe onaylandığını Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Cahit Kayra açıklamıştır. Enerji Bakanı Cahit Kayra, mevcut yasalann bu konuda ıhtıyaçlan karşılamaktan uzak olduklarını, Türkıye'nin haklannın korunabılmesı için hükümetin gerekli yetkılerle donatılması gerektiğini belirtmiştir. MİT'te de değişikliklcr Aynı kaynakiardan ögrendığimize göre, 12 Mart'tan sonraki çeşitli oiaylara ve özellikle ışkence iddialann* adları ksrışan bazı MİT elemanları da geçtiğinuz gunlerda bulunduklan görevlerden alınarak: «geri görev» lere verilmişlerdir. Bunlar hakkında idarî bir kovusturma yapılıp yapılmadığını öğrenmek ise mümkün olmamıştır. Hatırlanacağı gibi, gerek sıkıyönetim sanıklan arasmda «Kontrgerilla» olarak adlandınlan özel sorgulama ekipleri ve gerekse bazı MİT mensuplannın davranışlan sanıklar ve yakınları arasında geniş şikâyetlere yol açmış ve özellikle seçimlerden sonı» kurulan yeni hükümetten bun lar hakkında islem yapüması istenmişti. Bir gemi Efe'de Kayra, Millet Meclisinde dün Bakanlıgı bütçesi üzerinde yapılan eleştirilerı cevaplarken de, TPAO'nun bir gemisinin Ege'de faaliyete geçtığini, yabancı bir fırmadan kiralanan gemının de yakmdan sismik araştırmalara baslayacagını soylemiştır. Öte yandan, îngiltere'de yayım lanan haftalık «The Sunday Times» gazetesinın Ankara muhabirinin haberine göre, böyle bir yetki tasansının hazırlanması yolundaki tavsiye, Ecevit Hükümetine Milli Güvenlık Kurulu tarafından yapılmıştır. Silâhlanma yanşı Sunday Times muhabiri, bu gelişmeyi, Ege petrolü anlaşmazlıgınm Türkiye ile Yunanistan arasında başlattığı silâhlanma yanşının belirtilerinden biri olarak nitelemektedir. Türkiye'nin NATO'dan bağımsız bir ulusal askerî güç kurma karan ve açıklanmayan silâh alımlarında bulunmasmı ise öteki belirtiler a rasında saymaktadır. Yunanistan'da da silâhlanma yolunda benzer bazı tedbırlerın alındığmı yazan muhabır, bunlar arasında Fransa ile imzalanan bir anlaşmanın yeraldığını bildirmektedir. 3 ile 4 milyar lira arasındaki değere sahip bu anlaşmaya göre, Yunanistan'm Fran sa'dan iki Mirage iet uçagı filosu, tanklar ve dört adet fuze (Devamı Sa. 7, Sü. 5 de) Haşhaş ekimi Batının Akdeniz'dekî askerî güvenliğini tehlikeye duşurur, •New York Tımes» gazetesi, dunku başyazısında, Am«rıka Birleşık Devtetlerı ile Turkıye'yı, Batının Akdeniz'deki askerî güveniığinı tehlikeye düşurmemelc için haşhaş ekımı konusunda yeni bir anlaşmazlıktan kaçınmaya çagırmıştır. Yazida şöyle denmektedir: «Amerika Birleşık Devletleri ile Türkiye arasında tamamen gereksiz bır anlaşmazlık oluşmaktadır. Bu anlaşmazlık, mantık ve ıyınıyeüe gıderilmedıği takdirde, Dogu Akdeniz'de Batının güvenük çıkarlannı tehlikeye düşürecek cıddi bir kavga ortaya çıkabilir. «Konu, Türk hükümetinin, Amerika ile uzun muzakerelerden sonra 1971 yılından ben yasakladığı haşhaş ekımıne yeniden başlamasıdır. Yem Türk hükümeti, içteki milliyetçı siyasî baskı altında, haşhaş ekımı yasagını kaldırmayı cıddi olarair düşünmektedır. Bu ıhümale karşı, Amerikan kongresınde Türkiye'ye yapılmakta olan her çeşıt ıktısadî vardımm kesılmesı ısteklerı yükselmektedır ki. böyle bir hareket, Türkıye'nin Kuzey (Devamı Sa. 1 Sü. 8 de) (t TÜIvT PROTOKOL KURALLARINI ALTÜST EDEN D'ESTAiNG ANDiÇTiKTEN 5 SAAT SONRA JACÖUES CHiRAC'i BAŞBAKANLIGA GETiRDi Kosta DAPONTE ODALAR BIRLIGİ "KOMÜNÎZMLE MÜCADELE,, GEREKÇESİYLE 500 BİN LİRALIK KİTAP SATIN ALDI ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Türkiye Ticaret ve Sanayi Odalan Birliğinin yann başlayacak Genel Kurul toplantısmda bazı iddiaların ortaya atılacağı ve bugünkü yöneticüerin sert bir şekilde eleştinleceğı öğrenilmiştir. sına karar verümiş olmasına rağmen, özellikle 14 ekim seçım lerinden sonra çok sayıda kışı, politikacı ve bunlann yakınları olan kimseler yüksek ucretlerle işe alınmışlardır. Bunlann ifadesme göre, ihtiyaç olmadığı ve Genel Kurulun aksi yönde kararı bulunmasma ragmen işe alınanlardan bazıları şunlardır: Sezgin Taşkıran: AP Genel Başkanı Demirel'in özel doktoru Hilmi Akın'm damadı. Orhan Davut: Manisa eskı AP milletvekili. Zühtü Pehlivanlı: Ankara eski AP milletvekili. Zeki Yagmurdereli: Trabzon eski AP milletvekili. (Devamı Sa, 7. Sü. 7 de) Tarım İş Sendikası Korutürk'e gönderdiği telgrafta grevci 300 işçinin Kadınhan'da gözaltına almdığını ileri sürdü ANKARA Türkiye Tanm • îş Sendikasının 16 mayıs tarihinden bu yana uyguladığı grevde ilk olay öncek: gün Altınova Devlet Üretme Çütliğinde meydana geüniş, iddiaya göre, ilçe ]andarma komutanı olan bir üstegmen, grevci işçileri dipçikleterek Kadınnanı'nda gözaltına almıştır. Sendika, durumu dün sabah birer telgrafla Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, Başbakan Bülent Ecevit, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Semih Sancar, İçişleri Bakanı, Tanm Bakanı, Jandarma Genel Komutanı, Konya Valisi ve 2. Ordu Komutanma büdirerek üzücü olayı engellemesını ıstemıştır. Sendikadan bu konuda yapılan açıklamada, 300 ışçınin grev halinde bulunduğu Alünova Dev İet Üretme Çiftlığinde, ilçe 1andarma komutanı olan bir Usteğ(Devamı Sa. 7, Sü. 7 de) PROFİL DEMİR İHTİYAÇ SAHİPLERİNE GÜNÜ GÜNÜNE VERİLİYOR KARABÜK Türkiye Demir ve Çelık Işletmelen Genel MüGürlüğünün almış oidugu bn kararla bugünden itıbaren muhtelil profUler üıtıvac sahıplerine trünü gününe teslim eâılecek ayrıca yuvarlak demır almaJç ıstevenlerin ihtiyaclan da on eua içinde karşılanacaktır Bu uvgulamaaan sonra plyasada demır sıkıntısı olmayaca£ı ıfade edilmektedır. Daha önce mamul demır almak ısteyenlerin bu ısteklerı sırava konmakta ve kendilerinden ihtiyaç belgesi alınmaktavdı. (THA) Üniversite Akademi ve Yüksek Okullara bu yıl 41.571 öğrenci alınacak ANKARA 1974 75 öğretim doneminde Üniversite, Akademi ve Yüksek Okullara 41 bin 571 öğrenci alınacaktır. Hacettepe Üniversitesince düzenlenen Üniversitelerarası Seçme Sınavl Kılavuzundan alınan bilgiye göre, Üniversite, Akademi ve Yüksek Okullara alınacak öğrenci sayısı şöyledir: ÜNtVERStTELER: Ankara 3"Î59, ODTÜ 2500, Hacettepe 3400, Erzurum Atatürk 1441, Boğaziçi 720, Adana Çukurova 162, lzrnir Ege 2835, Istanbul 4360, ÎTÜ 717, Trabzon KTÜ 685. AKADEMİ VE YÜKSEK OKüLLAR: DMMA ve bunlara (Devamı Sa. 7. Sü. 6 da) PARİS Fransanın yeni Cum Öğrendlğımize göre bazı dehurbaşkam Valery Giscard d'Es legeler, yöneticüerin özellikle taing dün andiçerek resmen gopersonel politikası ile «Komi.reve başladı ve beş saat sonra nizmle mücadele» adı altında da yeni Başbakamnl atadı: De yaptıkları harcamalar üzerinds Gaullecü Jacques Chirac. Yeni duracaklardır. Bunlann iddiasıBaşbakan sürpriz olarak karsına göre, geçen Genel Kurulda, lanmadı. Cünkü 41 yaşındaki birliğe yeni personel allnmamaChirac, Pompidou kabinesinde Içişleri ve Tarım Bakanlıklannda bulunmuş, Giscard'ın seçilmesind'e de önemli rol oynamışHububata verilen tı. Bu atama yeni Cumhurbaşkanınm Ponapidou'nun polifiyatı az tikasını sürdüreceğine bir delıl sayılıyor. bulan Demirel Fransa'nm yeni Devlet Başkanı «Devlet vine de Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği görevini de Claude • Pierre YANGIN SIRASINDA GÖĞE YÜKŞELEN ALEV VE DUMANLAR ŞEHRIN BİRÇOK YERİNDEN GÖRÜLDÜ... Brosselette'ye verdi. 10 milyardan Bu arada Ulusal Meclis'teki Sosyalist Parti Parlamento Grufazla fark bu ve Solcu Radikaller, Meclıs Başkanlığına 32 yasa tasansı sun ödemek zorunda. dular. bu para Kanun tasarılan, asgart işçi ücretleri, haftalık çalışma saatnereden leri, kadın ve erkeklere eşit ücret ödenmesini ve oy verme yaSultanahmet Zeynep Sultan nın evlerinin tamamen ve Millişının 18'e indirilmesiyle ilgili. bulunacak?» dedi Camii sokakta dün sabah çıkan yet gazetesine aıt garajın bir bod'Estaing'in Fransanın 20. yangın sokaktaki bınalann bir lumü ile o sırada sokakta buluCumhurbaşkant olarak Elize ANKARA AP Genel Başkaçoğunun ve üç aracın yanmasma nan üç aracın da yanmasına yol Sarayına girişini kutlamak için nı Süleyman Demirel, destekleneden olmuş ve çevrede büyük açmıştır. Bu arada Mıllî Eğitim cTüzenlenen «Cülus» törenleri me fiyatlan olarak ilân edilen ölçlide heyecan ve panik uyanMüdürlüğüne ait Dinanın büyük Paris'in sağ yakasına bayram dırznıstır. bir kısmının yanması nedeniyle hububat fîyatlannın, mevcut pihavası yaşattı. yasa ve borsa cari fiyatlannın hıç bir evrak kurtarılamamıştır Yangın dün saban saat 10 15'de Dün sabahki törenlerde Sen sokaktaki bir hurda kâğıt depoKısa zamanda büyüyen yangın 4050 kunış altında olduğunu Nehri rıhtımından 21 pare top sunda başlamış ve deponun tai&tanbul ve Beyoglu itfaiyeleri söylemiştir. atılırken, Fransa'nm 48 yaşında mamen yanmasına neden olurtarafından güçlükle kontrol altıAna Muhalefet Partisi Genel Id Cumhurbaşkanı frak yerine na aunabilmiş ve ancak saat 12.00 Başkanı, Türkiye'de tüketilen ken, alevler çevreye sıçrayarak sulannda tamamen söndürüle buğday miktarının 10 milyon ton kahverengi bir kostüm ve lâci bıtişikteki Millî Eğitim Müdürbümiştir. vert bir kravatla başı açık kaliüğüne ait rehber kursu ve Aolduğunu, devletçe karşılanacak dınmlann iki yanrna dizilmiş rastırma Merkezi bınasının büYangın süresince civarda bin. farkın ise 10 milyar liranm ühalkın arasmdan geçerek Cumyük bir kısmırun Memıs Topar lerce kişi birikmis. bu arada halk zerinde bulunduğunu hatıriathurbaşkanlığı Sarayına girdi. Kadir Sapmaz ve sovadı sapta tarafından yangın söndürme ekip mıs, herkesin aynı fiyattan ek(n»vamı Sa. 7, SÜ. 4 de) namayan Ayla adındakı bır kadı. (Devaııu Sa. ? Sü. 6 da) (Devamı Sa. t Sü. 6 da) OLAYLARIN ARDINDAKİ Sultanahmetteki yangın 2 milyon zarara yol açtı GERÇEK 27 Mayıs'm ll'üncü yılında iç politika yaşamında ilginç gelişmeler görülmektedir. Millet Meclisinde eğitim politikası görüsülürken Demokratik Parti MilletvekiUerinden Nilüfer Gür soy, Dk ve orta öğretim kitaplarından 37 Mayıs'm çıkanlmasını istemistir. Celâl Bayar'ın kın olan DP Milletvekiline före Anayasa'nın «Başlangıç>ında da oiaylara nesnel bir açıdan bakılabilmiş değildir. Siyasî bakların geri verilmesinden sonra eski Cnmhurbaşkanı Celâl Bayar, Senato'ya davet edilmişti. Bayar bn daveti bilinen nedenlerle reddetti; ve kontenjan senatörlüğünün demokrasiyle bağdaşmıyacağını Yeni Bir Vatan Cephesi mi? ileri sürerek Anayasa'ya fcarşı beklenen tntumnnn belirginleştirdi. Hiç knşknsnı esM Demokrat Partililerin ve yakınlarının Z 7 Mayıs'a fcarsı duygularuu anlamak kolaydır, ve bn dnygnlan anlayışla karsılamak gerekir. 27 Mayıs'm iktidardan dü sürdnğü çevreler bn eyleme ve eylemin getirdiklerine cempati duvamıyacaklardır. Ne var U aradaD 14 yıl geçnıiş; Türkiye çok değişmistir. öylesine degişmiştir ki, 27 Mayısla düşürülen kişilere siyasî haklannm geri verilmesi parlamentoda bütün siyasî partilerin katılmasıyla gerçekle^raiştir. Bo dnrumda politika yaşamına tekrar katılacak olan e«kl ücmokratlann tutumlan ne o* lacaktır? Bu tutumun temel stratejisl şöyle saptanmaktadın 27 Mayısla düşürülen eski Cumhurbaşkanı Celâ) Bayar liderliğbıde bir tutucn cephe oluştnrulacak: APDP^XÎP bn cephede blrlesecektir. Bir bakuna çok zor gorünen bu birleşmenin çerçeklesmesme çalışanlann, hareketi 27 Mayıs'a karşi bir akmımış (ribJ eöster» melerinde demokratik vasam ba kımından varar voktnr. Totucn partiler bîrlesme çabalannı «Müliyetçi Cephe» adı altında eelistirmek Istiyorlar. Ne var fcf ••• (Devamı Sa. 7, Sü. « da)