Katalog

OKUL HAZlRLAYANLARî Rujen ALAYLIOGLU Reşat GONDEM Toptan Satış Yerleri: Istanbul'da Babıâli'de Ocak Kitap Dağıtım Şti. ve BATEŞ İngilizceTürkçe ÜLKÜ SÖZLÜĞÜ 51. yü, sayı: 17884 Kumcusu : YUNTJS NADÎ urıyet 16 Mayıs 1974 Perşembe SosyalizminveSosyal Mücadelelerin Tarihi may yayınlan, Cağaloğlu, îst. Cumhuriyet 3898 Af; sevinç, üzüntü ve siyasal bunalım yarattı BAŞBAKAN MSP'LİLERİNHÜKÜMET PROGRAMINA AYKIRI DAVRANIŞLARI DOLAYISIYLE ORTAYA ÇIKAN DURUM ÎÇI'N GRUPUN KARARA VARMASINI İSTEDI 141 VE 142. MADDELERİN AFFINA MUHALEFETLE BİRLİKTE RED OYU KULLANAN MSP'Lİ 20 ÜYE PARTİLERÎNİN DÜN YAPILAN GRUPTOPLANTISINA KATILMADILAR Bülent Ecevit: "Verdiğimiz sözler tehlike altına girdi,, AVKARA, (Cumhnrlyet Bürosu) Genel Af teklifinde ortaya çıkan durum, dün, koalisyonun gelece£i konusunu en ön plana çıkarmış, CHP ve MSP yetkilileri arasında bazı temaslarla bir uzlaşım noktası buluomaya çalışümıştır. Başbakan ve CHP Genel Baş mak ihtiyacını duyabilir. Eğer kanı Bülent Ecevit, dün öğleden dal çatırdıyorsa, o dala tutunmasonra CHP Grubunda yaptığı nın bir yaran yoktur» demiş, konuşmada, durumu sadece af grup üyelerinin sorunu düşüntaahhüdü açısmdan değil, koalis melerini ve almacak karan sapyonun islerlıği ve geçerliği açı tamalannı istemiştir. Ecevit, gasmdan da düşünmek zorunda ol zetecilerin, «İstifanız söz konusu duklarını bildirmiş ve, «Çok kri mu?» şeklindeki sorularına da, tik anlarda insan, bir dala tutun «Türkiye'de bugün bu tereddütler var» diye cevap vermiştir. Baykal ve CHP grup yöneticileÖte yandan, koalisyon ortakları rınin de katüdıklan yirmi dakıarasında beliren bunalımı gideri kalık bir görüsme yapmıştır. ci çözüm yollan bulmak amaGrup toplantılan cıyla MSPli îçişleri Bakanı Oguzhan Asiltürk Başbakan ve CHP Genel Başkanı Ecevit'i CHP CHP ve MSP Gruplan dün Grup salonunda zıj'aret ederek oğleden sonra TBMM'de ayrı aykendisiyle Maliye Bakanı Deniz n toplanmışlardır. Saat 13.30'da baslayan MSP Grup toplantısının çok çekişmeli geçtiği saptanmış, af teklifinin 5. maddesinde koalisyonun tutumuna ters oy kullanan MSPli üyelerin grup toplantısına katalmadıklan görülmüştür. (Deramı Sa. 7, Sü. 1 de) AFTAN YARARLANAN TUTUKLULAR 20 GÜN IÇÎNDE SALIVERlLECEK ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Millet Meclisüıin dünkü birleşiminde genel af teklifinin kalan beş maddesl de kabul edilmış ve teklıf bu şeklıyle kesinleşmİ5>tır. Oylamalann tamamlanmasmdan sonra CHPTi Reşit Ülker 14 ncü maddenin oylanmasında eldekı üç metnin de reddedilmesıyle maddenin düşeceği yolundaki gö nişün Anayasaya ve daha oncekı uygulamalara aykın oldugunu bil dırmiş 92 nci madde hükümlerine göre Meclisin, metınlerden bi nni seçmek yükümlülüğü taşıdığını bu nedenle metinlerden bırı seçılene dek oylamanın sürdürül mesı gerektiğini savunmuştur. CHPlı îsmet Büyükyaylalı da bir başka önerge ile yapılan oylamalann tümüyle yanlış olduğunu öne stirmüş, metinlerin maddelere bölünerek oylandığını oysa oylama işleminin her üç metnin tümü üzerinde yapılması ge rekeceğini bUdirmiştir. Söz verilmedi Yazık Oldu hükümetin nzan ömüra iü olamayacağı daha ilfe P Jgünden tahmin ediliyor^ ^ d n . Ortanın solu ya da solnn ortmsı diye tanımlayabilecegimiz ileriye açık, özgürlükçü CHP ile aşın sagın ta kendisi oldufunu açık »çık söyleyen MSP nasıl anlaşacaklardı da elele uyum içinde devleti yöneteceklerdi? Dayandıklan temel ilkeler birbirine böylesine ters düşen iki partinin knrdugu ortaklık dört yıllık bir dönem boynnca sürebilir miydi? Bana olanak göriilmüyordn. En iyimser bir hesapla koalisyon protokolünde yer alan maddelerden hiç değilse başlıcalannın gerçekleştirilmesine dek CHP MSP işbirüğinin sürebileceği düşünülüyordn. Gerçi bu düşünoeyi paylaşmayanlar ve yapılan besabı bozmak için olanca güçleri ile çalışanlar vardı. Koalisyon protokolünün önemli konnlanndan biri olan fikir snçlannın affı konnsn üzerinde mnbalefet partileri bundan ötürü ısrarla durnyorlar, affın çıkmaması n|rnna çaba harcıyorlardı. Harcanan çabamn tek amacı ortaklığı çökertmekti. Bunun için de muhalifler MSP'nin pek önem verdiği 163. maddenin af kapsanu içinde kalmasını onaylıyorlar, yani layik Tiirkiye Cumhnriyetini bir seriat devleti biçimine dönüstürmek uğrtına propaganda yapmak, örgüt kurraak suretiyİe suç işleyenleri bağışlarken her türlü sol düşünceyi yasaklayan 141 ve 142. maddelerden hüküm giymiş fikir snçlulannın affına şiddetle karşı çıluyorlardı. Dernekler Kanununun iptal Dün edilen CHP'de "Sukünet,, maddeleri ve vardı gerekçesi bellı oldu BAŞKENT NOTLARI Fikret OTYAM ANKARA Genel Af yasasının 5. maddesine oy vermeyen MSP'liler var ya, hani ikide bir de dillerinden düşürmedikleri ve «Masonlar» dıye haykırdıklan Demirel'e el uzatıp tam bir işbırliğine giriştiler.. Yanı başta İsparta Milletvekili Hüsamettin Akmumcu (MSP) Tokat Mılletve kili Hüseyin Abbas (MSP) ve benzerleri, ağızlanndan düşürmedikleri.. Masonlar.. Farmason lar.. deyip suçladıklan kişilerle ve halk deyimiyle «Gerdeğe girdiler», kızgın bir CHP'linin hay kırdığı gibi cNurcu Mason> isbirliği 5. maddeyi yatirdı... (Devamı Sa. 7, Sü. 8 de) ANKARA 1630 sayılı Dernekler Kanununun bazı maddelen ıptal edılmış, ıptal gerekçelerı de belli olmuştur. Cumhuriyet Halk Partısı Grubu adına Genel Başkan Bülent Ecevıt'in başvurması üzerıne, Anayasa Mahkemesı ıncelemesıni yapa rak yenı Demekler Kanununun bazı maddelerım Anayasaya aykırı buldugundan iptal etmiştir. Dernekler Kanununun Anayasa Mahkemesi tarafından iptaline karar verilen hükümlerı şunlardır: (J) 2'nci maddenin (a) bendi, © 2'ncı maddenin (b) bendınin: Yasak dernekler kurmak veya ıdare etmek suçlarmdan huküm gıyenlere ılişkin bolümünün (amacı birden fazla olan derneklerı kurmak veya yönetmek suçlanndan mahkum olanlar) yönünden. Demirel, CHP ve MSP'nin af teklifine sahip çıkmadıkiarını öne sürdü ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) AP Genel Başkanı Suleyman Demirel dün saat 05.30'da partısinin Millet Meclısı Grubunda yaptığı konuşmada «CHP adeta muhalefet gorevme devam etmektedır. Muhalefetten kaçan iktidar olur mu?» demiştir. Demirel, Genel A Kanunu f teklifinin 19 uncu maddesı oylanırken Genel Kurul salonunu terkeden CHP'lılerın muhaletet alışkanlıklannı devam ettırdıklerını öne sürmüş «Parlamentoyü çalıştırmak hükümetin görevıdir. Parlamentonun çalıştırılmasını adeta biz üzerımıze aldık» demiştir. iktidar gruplarının kanun teklifine sahip çıkmadıklarını öne süren Demirel, «Oylama sırasmda Adalet Bakanı Genel Kurul salonunda yoktu. Bulunduğu yen bırakıp gıtmış. Memleketi ne kadar sorumsuz ellerin idare ettığine güzel bir örnektır» diye eklemıştır. Başkan Kemal Ziya öztürk Anayasanın 92 nci maddesini ilgilendıren bu görüşlerin önceki günkü birleşimde yapılan usul tartışmalan sonunda halledıldığinı belirterelt önergeleri işleme koymamış, söz isteyen önerge sa hıplenni de konuşturmamıştır. CHP'liler bu tutumu protesto ederlerken Başkan Özturk Kanunun görüşUlmesinin tamamlandığını ve kesinlik kazandığını ilân etmiştir. Millet Meclisi Genel Kurulu dün ilk otunımunu olağan toplan tı saati olan 15'de yapmış ancak CHP ve MSP ortak gruplan dolayısiyle af teklifinin kalan mad delerınin görüşülmesinde salonda bulunması çereken Adalet Bakanı olmadığı için birleşim bir saat sonraya ertelenmiştır. Hükümetin bulunmayışı CGP Genel BaşKanı Feyzioglu ile DP Genel Başkanı Bozbeyli tarafından eleştirilmiş, bu eleştirileri (Devamı Sa. 7, Sü. 7 de) KORUTÜRK, İZMİR'DE HASAN TAHSİN ANITINI AÇTI İzmir'de 15 Mayıs 1919'da Konak Alam'nda ışgalci Yunan birlıklerıne ilk kurşunu sıkan şehıt gazetecı Hasan Tahsın'ın anısına dıkılen anıt, dün buyük bir torenle açılmıştır. Izmir'deki fabrıkalarla kara ve deniz araçlarının düdük çalmalanyla baslayan torende Cumhurbaşkanı Fahri Koruturk, Turizm ve Tanıtma Bakanı Orhan Birgıt ve anıtı ger çekleştıren kuruluş olarak Izmir Gazeteciler Cemiyetl Başkam Sabri Suphandağlı bırer konuşma yapmışlardır. Cumhurbaşkanı Koruturk anıtı açış konuşmasmda tarihimizin acüı gün (Devamı Sa. 7, Sü. 5 de) Keban Baraj gölünde motorlu sandal battı, 4 kişi boğuldu ELAZIG Keban gölünde ölüm lebitenılk kaza önceki gün sabaha karşı olmuş, batan motorlu kayıkta bulunan 10 kişiden 4'ü boğularak ölmüştür. Ölenlerın ce setlerı bulunamamıştır. Fazla yolcu alınması nedeniyle battığı belırtilen motorlu kayıkta boğulanların Ekrem Akdemtr, Turan Ceylân, Mehmet Demir ve Bedn Bulut olduklan saptanmış, bütün aramalara rağmen cesetlerı bulunamamıştır. Ulaşıma uygun hale gelen Keban Gölü, bu kazayla ilk kurbanlaranı almıştır. Bir gezinti sırasmda battığı bildirilen motorlu kayıkta kurtanlan yolcular tedavi altma alınmıştır. (Devamı Sa. 7, Sü. 6 da) HASA1S TAHSİN VE TUTUKLUNUN KARIS1 Hikmet ÇETİNKAYA İZMİR Ceza Kanununun 1411 macTdesince 3 yıl önce tutuk lanan ve Yüce Meclisin Af Kanunu kapsamına alınmayan kışi nin karısıyle görüştüm dun. 15 Mayıs 1974 günü saat 10'da, Izmir'de 96. Sokak Güneş apart manınm üçüncü katında. 8 numaralı daıresinde... Evet 55 yıl önce, yanl 1919' larda kalemini yoksul halkm yanında kullanan, aracıya, te(Devamı Sa, 7, Sü. 4 de) • Kayıtb öğrenciler Üzülerek söyleyelim Jd taktik başarı kazanmış, iküdann MSP kanadından 20 kadar milletvekili, koalisyon protokolünde verilen sözden cayarak muhalefetle birlikte oy kallanmışlardır. Şu satırlan yazdığımıı nrada dnrnmun nasıl gelişmekte oldufunu henüz bilmiyorm. Bildiğimiz bir sey varsa o da CHP • MSP ortaklıgının bundan böyle yürüyemeyeceğidir. Sayın Bülent Ecevit Cumhuriyet tarihimizin kaydetmediği derecede uzun süren bir büknmet bunalınundan sonra, sırf çofulcu demokratik sistemi knrtarmak, üyesi bulunduğumuzu iddia ettigimiz Batı uygarlığı ölçüleri içinde özçürlükleri yaşatmak. ülkemizi her türlü baskı rejimlerine karsı kornmak gibi temiz niyet ve düşüncelerle çok zor koşnllar altinda hükümet kurmayı kabol etmişti. Ne var ki yalnız bir tarafın iyi niyetleri rejimi knrtarmaya ve koromaya yetmiyor. Demokrasinin yaşaması için muhalefetin, hiç değilse başlıca muhalefet partilerinin de en az işbaşındaki sorumlular kadar demokrasi ilkelerine içtenlikle bağlanmaları gerekiyor. Arkada bıraktığımız kısa zaman süresi boynnca muhalefetten bu anlayısı göremedik. Liderlerin gözünü hırs bürümüstü. Ne Atatürkçülük, ne layiklik, ne fikir özgürlüğü, hiçbir şey düşünmüyorlar, bütün gay. retleriyle hükümeti devirmej e @ 15'nci maddenin l'nci fıkrasının birinci bölümündeki (Dernek kurmak hakkına sahip) deyımı. © 15'nci maddenin 2'nci cümlesindekı (ile sıyasî partılerden birine kayıtlı bulunan bgrencıler) deyimi. © 36'ncı maddenin 2'nci fıkrası, (Devamı Sa. 7, Sü. S de) 3 gerillanm İsraiFde havaya uçurduğu okulda 16 kişi öldü (DIŞ HABERLER SERVİSİ) TEL AVIV Dun sabah TS1. 0.4'de Israil'in Lubnan sınıriüdaki Maalot kojunde bir okulu basan 3 Arap gerillası rehine olarak tuttuklan 85 çocuğa karsı, Israıl cezaevlerinde bulunan 26 gerillanın serbest bırakılmasını istemişler, ancak verdıklerı sürenin bıtmesine ya rım saat kala tsrail birlikleri okula girerek gerillalan oldurmüştür. Bu arada rehine olarak tutulan 16 çocuk o'lmüş ve 70 kışi de yaralanmıştır. Meclisi bırakmak Süleyman Demırel iktidan meydana getiren siyasl partilenn affı geciktirdiklerıni fakat daha sonra affı geciktirenlerin bunlar tarafmdan AP'nin olduğu kamuoyuna yansıtılmak istendiğini ifade etmiş «Aramıadan su sızmıyor dıyenlerin bugün muhalefetten nasıl kaçtaklannı hep beraber gördük» demiştir. Demirel affın Senatoda dört günde çıkartıldığını, dün ise Millet Meclisinde affm oylanacağı ümidiyle geldiklerini fakat sağduyuya sahip vatansever mıüetvekillerinin oylanyla «anarşıstleri ve komünıstleri» affeden maddenin metinden çıkartıldıfinı söylemiş, CHP'nin Millet Meclisini terketmesini eleştirerek «Eğer af kendi istedıkleri gibi çıksaydı biz Meclisi (Devamı Sa. 7, Sü. 2 de) YAĞ OYUNLARI DEVLETİN DEPOSUNA STOK ETTİKLERİ İLE HAKSIZ KAZANÇ SAGLIYORLAR Yalçın DOĞAN Her tanmsal Cründe olduğu gibı, ayçıçeğınde de üretımm iki türlü pazarlaması var: tlki, kooperatifler yoluyla, dıgen üretıcınin özel pazarlık gücuyle. 1973 yılı için devlet ayçıçeginin taban fıyatını 250 kuruş olarak saptamış. Merkezl Edirne'de bulunan Trakya Yağll Tohumlar Tanm Satış Kooperatıflerı Bırliğı 1973 rekoltesinden 61595.257 fcilo satın almış. Bırliğe cTahil 28 kooperatıfin 35 bin ortağı, yani 35 bin üreticısi var. Devletin taban fıyatını 250 kuruş olarak belırlemesı, ürunün tamamının 250 kuruştaa satıldığı anlamını taşımıyor. özel pazarlık gucune dayanarak ayçiçeğinin kılosu 280 kuruşa kadar çıkmıs. Ama bugun 380 İle 400 kuruş arasında değişiyor. Üreticinın bu yılın ağustosunda eylülünde açılacak ay. (Devamı Sa. 7, Sü. 7 de) Havaya uçurdular Öte yandan saldından sorumlu olduğu bildırilen Filıstın Demokratik Halk Kurtuluş Orgütü, Israil saldırısı sırasmda gerillaların bınayı dinamitlerle havaya uçurduklarını bildirmiştir. Nasıl oldu? MECLİS NOTLARI 20 HANÇER CHP'NİN SIRTINDA:. Turhan ILGAZ ANKARA Hüsamettin Akmumcu'ya göre, halkın başlıca gıdası olan ekmekieriıj asü besleyici yanı, ıçindeki kepek oranı, kasden, Yahudiler tarafından düşürülüyor. Amaç tslâmlan fizıkman da güçsüzleştirmek MSP programınoa akla yakın şeyler yazıyorsa da, eBonomık sorunlara şu yııkardaki görüşün dar açısmdan yaklaş&n bir kafaya, bu kafanın baSnazlığını paylasan yirmi kışiye, nelerin kurban edileceğıni önümüîdeki (Devamı Sa. 7, Sü. 6 da) Cumhuriyet'in 50. yıl sergisi açıldı Gazetemızin 50. yayın yılını tamamlaması dolayısıyle hazır lanan cElli Yılda Cumhurı>e( Gazetesi» konulu sergı, dun sa at 18'de Galatasaraydaki Yapı ve Kredi Bankası Sergi Salonunda açılmıştır. 8 Hazirana kadar açık kalacak olan sergıde gazetemız arşivınoTen derlenmış önemli olayların fotcğrafları, özellikle Ataturk'un ölumune kadar süren donemın ilginç anılan sergüenmektedir. Cumhuriyet'in Ataturk done NADÎR NADİ (Devamı Sa. 7, Sü. 6 da) «Kemal Nâsır Birliği» adındata erubun üyesi olduklan bildirilen 3 Filistin'li gerilla dün saat 0.4' te İsrail'in Lübnan smınndaki Maalot köyünü basarak okulu ele geçirmişlerdir. Gerillalar okula hücum etmeden, köyaekı bir evı de basmışlar ve uyuyan kankoca ile iki çocuklarını öldürmüş lerdir. Bundan sonra okulu basan gerillalar içerde bulunan (1417 yaşları arasında) 120 kadar çocukla öğretmeni rehine almışlardır. 35 çocuk ile öğretmen bir ara karışıkhktan yararlanarak, dışarı kaçmayı başarmışlardır. Öğretmen gerillalann Israil subay üni formalan giydiklerini, bundan ötürü okuls şüphe çekmeden girdiklerini söylemiştir. Gerillalar okulu ele geçirdikten sonra isteklerini şöyle sıralamişlardır. Aralarında Kozo Okamoto' nun da (Lod Havaalanı katliamı mini objektifleriyle çok yakm suçlularından) bulunduğu 20 gedan izleyen uç büyük foto mu rillanın serbest bırakılması, habırının; Cemal Işıksel, Na Serbest bırakılan gerillalann bir uçakla Beyrut'a gönderilmık Görgüç ve Selâhattın Giz' meleri, in olayların içinden çektikleri tsrail'dekı Fransız ve Rofotoğraflar da sergide bulun manya Elçilen ile Uluslararası maktadır. (Devamı Sa. 7, Sü. 3 de) Bazı kuruluşlar, Koruturk'e başvurarak af yasasının veto edilmesini istediler ANKARA (Cnmhuriyet Bürosu) Ankara Kitapçı ve Yaymevleri yöneticileri, Kimya Mühendisleri Odası Merkez Yönetim Kurulu Elektrik Mühendisleri Odası, TekBankîş Sendikası ve TÖBDER. Izmir'de bulunan Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk'e dün birer telgraf çekerek, fikir suçlarını af kapsamı dışmda bırakan Genel Af Kanu"U teklifini veto eünesini iste mişlerdir Yaymevi sahipleri Ankara kitapçı ve yayınevleri adına Remzi Inanç, Tuncer Tuğcu, Oktay Tuğcu, Ilhan Erdost, Ümit Fırat, Sencer Keleş Rıdvan Bülent Ercivas, Dinçer Kişioğlu Me(Devamı Sa. 7, Sü. 3 de)