Katalog

CUMHURÎYET 4 Nisan 1974 ABSIfLCANBAZ TURHAIU SELÇUK ^ r MUHAFfUA&lı DA M EPf. UZÜN VARALISIN ERDAL ÖZ48 «Allahtan ölmedi, kurtuldu» dijor. Çekmiş cezasını Nuri, çıkmıs. Ayrılabilmiş sonunda kansından. Gül'le evlenraişier. Evlenmisler ama, evlendiklerinin haftasında .. «Yani arkadaşım, olacak şey mi, o kadar sevd'a çek, yıllarca o kadar acıya, ayrıhğa katlan, yıllar sonrasında bul onu, kavuş, bir uğursuz geceyarısı karıyı yarala, içeri düş, cezanı tamamla, kurtul, kandan boşan, deliler gibl sevdiğin kadına kavuş, evlen, tam güzel günlere kavusmuşken, bu kez Almanyalardan dönen Karadenlzli zengln bir hergele, parayla tuttuğu adamlanyla...» Girhermisler bir akşamüstü Nuri'nin kahvesine. Nuri yalnjzmış, kahveyi kapatmak üzereymiş... «Beşi de hayvan gibi. Sustalıyı sokup çıkanyorum. Hiç boşa gitmiyor. Kime giriyor, kimden çıkıyor belll değil. Nasıl da karanlık bir gece.» Nuri, boşlukta, güneşin eitında, bir kapkaranlığı düşleyerek sokup rıkarıyor sustalınm çelığini binlerine, sokup çı&anyor sokup çıkanyor; kime giriyor sivri çelik, kimden çı kıyor, belli değil. Amansız bir savaştan çıkıyor Nuri. Duvar dıbine çöküyor. Ter içınde. Köıük gibı inıp inıp kalkıyor dövmeli göğsü. îki ay sonra yakalamışıar Nun'vı. Bir kıs günüymüş. Beşiktaş'takı kahvftsme geç saatlerde şöyle bir uğramak geçmiş ıçinden. «Uğramaz olaydım,» dıyor. Uğramış kahvesine. «On ayım kaldı,» diyor. Ellerini birbirine sürtüyor, kendisine sevinçler yaratmaya çalışıyor. Ama Nuri yaralı «Yannki duruşmada belki fcarur verirler. VerecekJeri cezayı büivorum Cezamı bilıyorum ben. On ay sonra tamamdır Daha çoğunu veremezler ya, o!ur da d^ha çok gün gıydirirleıse önümüzde af var nası» olsa.» İçindekı yara sessıı sessir k<diı\or. «Gül yine Almanyaya geçmiş » diyor. Bunu aerken kızarıyor. sankı yeni bir suQ işliyor. • Niye?> «Bir ay olmus gideli. Bir avdır Almanyadaymış.» Giil, îstanbul'da, Nuri'nin anasıyla bırlik te oturuyormuş. Bir ay kadar once bir gun almıs Daşını Almanyalara gitmiş vine. Hiç bir açıklama da yapmamış giderken. Anası bir mektupla durumu Nuri'sine bildirmiş. Karısınm Almanyaya çekip gittiğini öğrenince bey nınden vurulmuşa dönmüş Nuri. KaradenizJi de Almanyadaymış üstelık. Günlerdir mektup bekliyormuş Nuri. Gelmiyormuş bekledıgi ha ber. «Bu akşam da mektup gelmezse,» dıyor. Î İ R M İ D ö R T Her şeyi ona bıraktılar. Bu sanşm gök gözlünün elindesın. Amenkan çavuslannımcı gibJ yuvarlak kafasmm yanları makiDeyle iyl ce almmış. llk getirildiğinde, gözleıın bağlıyken seni yumruklayan bu adamın ilkelliği kor kutuyor seni. Odanm ortasmda yürüyor. Ayakkabtfan, Amerikalılarınki gibi koskocaman. Yeleğtnin cebınden çektiğı saatine bakıyor: «Sana tam yirmı dakika iz:n veriyorum. Simdi otur, aklını başına topla. o önündeki kâğıda, yazılı soruların karşılıklarını bir bir yaz Kısa, açık, doğru karşılıklar ısterim. Ta mam mı?» «Tamam.» Kapıya doğru yürüyor. Odadakiler yol ver mek için açılıyorlar. «Sen kal. Ken de kal. Odada iki kişt kalsın. Boşaltm odayı. Haydi nerkes dışan.» ÇiKiyonar. Kapı dışandan kapbtılıyor. Odada kalan ıki kışı kapının öniinde beklivor. Önündeki kağıda bakıyorsun. On kadar soru. Korkunç şeyler. Hiç aüşünmeden, boî kagıdm ortasına, verdiklerı tükenmez kalemle kocaman bır «BİLMİYORUM» yazfcyorsun. Bu seni rahatlatıyor. Ardından unıulmadık bir korku. Içinden bir pişmanlık esıntısi geçiyor. Silemezsin de artık yazdığmı Kesin, açık hep de «eveUli karsıhklar Istedıkleri belli. Hazırladıkları oyunda sana hep «evet» demek düşüyor. Beyaz bir deney faresi gibisin ellerinde, dilediklerince kuılanacaklar. Oysa sen ne yapıyorsun? Kocaman bir «hayır» yerine geçecek kocaman bir «bilmivorum» yazıvorsun kâğıdm ortasmda. Az sonra gelince okuyacak. Okuyunca da çıldıracak Çıldjrsm. Dünkü oyunu sürdüreceklerinı anlıyorsun. Titremekte olduğunu elinde tutıuğun soru dolu kâğıttan anladın. Etinde bi1 eıektnk tadı dolanıyor yine. kasıklarında acı bir burulma sancı, ürperti. Kötü. Kapının ikl yanında bekleyen görevlılerle göz göze geliyorsun. Dümdüz bakıyorlar. Masaya bıraktığın kalemi alıp bır şeyler yazacak mış gibi yapıyorsun, sankı düşlinüyorsun, «BILMtYORCMnun üzerinden dır daha geçiyorsun koyulaşıyor. (Devanu var) HALfFESlZ 50 YIL BİLÂL N. $İMSİR Atatürk, "Devlet içinde devlet olamaz,, diyor CUMHUBBAŞKANI Gazi Mustaia Kemal'e Hindistan'dan ve Mısır'dan telgraflar çekilmişti. İsmet Paşa'nın deyımıyle bunlan gönderenler çeşitli «rüesa ve ulemanydı. Atatürk bunlann hepsine toptan bir telgrafla karşılık verdi ve şunları söyledi: «Türkiye Büyük Millet Meclisinin kabul ettıği kanun berveçhi âtidir: «Halıfe hal'edilmi$tir. Hılâfet, Hükümet ve Cumhuriyet mana ve meöıumunda esasen mevcut olduğundan makamı hilâlet mülgadır. «Fılnakika Hilâfetten maksud Hükümettir. Devlettir. Türkiye Hükümeti Cumhuriycsinin yanında ayrıca bir Hilâfet nwkamının mevcudiveti, Türkiye'nin dahilî ve harici vahdeti »iyasivesini ihlâl ettiği sâbittir. Diğer taraftan asırlardan beri cihanda bir tek Hükümeti isJimiye esasını Uhakkuk ettirmek için muhafaza edilmiş olan makamı Hilâfet. maksadını hiçbir zaman tahakkuk ettirememiş, bilâkis Möslümanlar araMnda, dajmi vesilri nifak ve şıkkak olmuştur. Halbuki menfaati bakikiye heyeti içtimaiyelerin hükuraeti müstakile teşkil etmelerini esas olarak kabul etmektedir. Müslüman millet ler arasındakı rabıtai maneviye ve hakıkıye «İnnemel müminü ve uhuvvete» âyeti celılesı mazmunundadır. Gazi Mustaia Kemal» Atatürk iin bu kısa telgrafı önemli, çok önemlidir. önce Halıfeligin Devlet demek oldugunu. Cumhuriyet Türkiyesinde Devlet içinde Devlet olamayaeağmı belirtmektedır. Halifeliğin, Türkiye'nin siyasal bütünlüğüne ?arar verici oldugunu kesinlikle açıklamaktadır. emelini gerçekleştırebiımiştir? Ta rihin hangi çagır.da bir İslâm Eirligi hedefine ulasılabilmistir? Nerede? Ortadoğu'da mı? Afnka'da mı? Yoksa Endülus'te veya Rumelinde mi? Nerede bır tek İslâm Devleti gerçekleşmiştır? Yüzyıllarca. gerçekleşmesine olanak bulunmayan bir Utopya, bos bir hayal arkasında nefes tüketilmemiş, kan dökülmerruşmidir? beğımsızlık ugrunda koşunu». Toplumların sprçck çıkarlan, bagimsız Devletıer kurabilmelerındedir. Kurtuıuş yoıu budur. Silkmın, uyanın vakiı kaybetmeyın. Savaşmızın amacı geriye degil, ıleriye dönüs olmalıdır; halifelik peşiude degil, ulusal bağımsızlık peşınde koşmalısımz. Bızleri birbirim'ze yaklaştıracak bağ, Halifelik bağı değil. bağımsızlık bağı olacaktır. Yarın bağımsız ülkeler olarak ılişkiler Evet kan! Bir hayal uğruna kuracağız, geliştireceğu. Bugün yüzyıllardır, ne kadar kan dödikkatler Halifelik nuktasında küldügünü hiç düsundünüz mu toplanıp saptırılmak ıstenmekteej Ulemai kiram? Ne kadar dır. Siziere, taşıdığınız boyunduMüslüman kanı? Siz ki, İslâruk unutturulmak ıstenmeıctedır. mm çıkarlarım korumak ısteDünya haritasına şöyle bir bak:n diğinizi ileri sürersiniz? Halive yeniden düşünün: Yeryüzünfelik, İslâmı birleştirmek şöyle de kaç tane bağımsız îslâm Devdursun, kardesi kardese düşleti vardır? Gerçek anlamda saç man etmistir. Halifelik uğruna tanesi bağımsızdır? Neden AsyaMüslümanlar birbirlerımn bo. lı, Afrikalı uluslar hilâ gayrı ğazianna sarılmamıslar mıdır? müslimin boyunduruğu altındaTarih boyunca kaç Halife bodır? Ulemaı kıramın asıl basvuğazlanmıştır, z'ndanlara atılmış rup düşünmesi çereken nokta DU tır ve bunlann peşinden giden olmalıdır, çağını yaşamii Halifene kadar can telef olmuştur? Biz lik değil. Evet «menfaati hakiTürkler. işın romantizmınde de kıye... Hükumeti müstakile teşğiliz; gerçekçiyiz artık. Arkakılindedır.» mızda büyük bir tarih tecrübesı birikmıştir. En azından dort Halifeliğin kaldırıln.ası üzerine yüz yıl İslâmın kılıcım tasımıcerçi Hınd'ia .Sınd'ın. Mısır'ın şndır. İslsmm Berdengeçtilığidm uleriiası nomurdımdöf. Ama, nı, silâhşörlüğünü yapmışızdıH* ASjWtn AfrîKW««ydınlar da BüKan dökmüş, can vermişizdir juk Ataturk'ün mesajım kavradı bu uğurda. Dersimizi tarihten lar. Atatürktin ızinde yürüdüler. almışızdır. Ve neden sonra Bağımsızlık için savaştılar. İsayaklanmız sert toprağa baslâm Ulema arkada ve kenarda masmı bilmiştir. Bütün inancıkaldı. Tarih, Atatürk'U bir kez mızla size şunları söylemeyi indaha haklı çıkardı. sanlık borcu biliriz: Bir tek i s Yıllar geçti. Halifelik tMih olâm Devleti kuruımasına olalup gitti. Ondört yıl sonra Atanak yoktur ve Halifelığo de ger türk ölünce, dünyanın O'nu naçekten gerek yoktur. sıl anladığı bir kez daha ortaya çıktı. AsyaAfrikd ulusları da AYayımlanan mesaj tatürk'ü bir önder bilmişlerdi Türk ulusuyle birıikte O'nun öKISACIK telgrafımn içinde lümü üzerine gözyaşı döktüler, Atatürk, bir cümleyle koskoca yas tuttular. Halifelik konusunda en çok sesini yükseltmiş olan İslâm tarihini özetledıkten sonKindistan, bu kez artık o tarih ra geleceğe döner ve çağrıda olmus kuruluştan söz etmiyordu. bulunur. Sanki yarının kuşakAtaturk'ün zamansız kaybına aglarına su mesajı yollar: lıyordu. Bütün Hind yarım kıtası «Ey Asyalı, ey Afrikalı karbaştan başa yas tutuyordu. İngideş! liz belgelerinden bir iki örnek: Artık çağ değişmiştir. Çagımız bağımsızlık çağıdır. Tarih, Hindistan ve Atatürk ulusal bağımsızlıklara doğru akıyor. Halifelik etrafmda birleşme hayallerini bir yana bırakınız. RAVALPÎNDÎ Belediye MecUO artık tarih olmuştur. Ulusal si, «ulusçuluğun babası, çağm Ataturk'ün Hind HUIfet Komiteıine Hindli ve Mısırü din ıııemasına verditi c c ı b ı n fotokopisi büyük yurtseveri» diye adlandırdığı Ataturk'ün ölümü üzerine bir karar aldı. ölümünden duyduğu üzüntüyü belirtti ve şuniarı ekledi: «Belediye Meclisi aynca, ülkesıni kölelikten kurtanna savaşmda O'nun hizmetlerını Uk dır eder, ölümü dolayısıyle fıatırasını anmak için, bütün beledıye dairelerinin, okullann kapslı kalmasını salık verir». Karar oybirliğiyle, ayakta ve Atatürk'e beş dakikalık saygı duruşuyle ka bul edilir. Belediye Meclisi üyeleri Atatürk için dua ederler. Haydarabad Belediyesl 355 sayıyla su karan kabul etti: «Belediye, Türkiye'nin kurucusu Mustafa Kemal Paşa'nın ölümünden duyduğu büyük üzüntüyü belirtmek ister. Kemal Atatürk dünyaca tanınmış kale gibi bir sahsiyetti. O'nun ölümü dünya için bü yük bir kayıptır. Belediye Meclisi, bu acı anda Türk ulusuna sempatilerini ıletir ve bu kararın bir örneğinin Türkiye Büyük Millet Meclisine gönderilmesini Belediye Başkanından rica eder.» Delhi Belediye Meclisinin 17 Kasım 1938'de a] dığı kararda, Atatürk'ün «yalnız modern Türkiyenin kurtancısı, yaratıcısı değil, ayni zamanda bütün Dogu'nun gu rur duyduğu bir sahsiyet» olduğu belirtiliyor, zamansız ölümü için yas tutuluyordu. O'nun hâtırası içın Belediye Meclisi 10 dakika toplantısına ara verlp saygı duruşunda bulunuyordu. Kuşap Belediye Meclisinm 15 Kasım 1938 günlü karannda Atatürk'ten «Doğu içın gıderılmez bir kayıp» dıye söz edıüyordu. Naçık Ilçesı islâm Eğıtim Derneği'nin 12 Kasım 1938 günlü karannda Atatürk"ün ölümü «dünyanm ve özellikle islâm dünyasının onarümaa kaybı» diye adlandınlıyor ve Uzüntüler bildirıliyordu... Baştanbaşa Hindistan'da, okullarda, camilerde, Devlet daireierinde «Kemal günleri» llân edilmiş, bayrtk lar yarım çekilmişti. vs. vs. v«. Halifeliğin kaldınlması Uzerina Ankara'ya üçbeş telgraf çekmi? olanlar, Ingilizlerin deyimiyle birkaç «fanatiks kişlydl. Atatürkii anlamış ve ölümüne ağlamış olanlar ise büyük kitlelerdi. Bu kitleleri bağımsızlık yolun da sürüklemiş olan Cinnahlar, Gandiler ise Atatürk'U örnek almış önderlerdl. Atatürk Hindistan'da da bayraklaştınlmış, önderlerin önderi olmuştu. O'nun, «Halifeyl değil, bağımsızlığı düşünün» yollu mesajı boşa gitmemişti. Hallfeslz geçen elli yıl, b* ğımsızlık yıllan oldu. MALKOCOĞLU yazan veçizen.Ayhan 8AŞOGLU Tarih boyunca BUNDAN sonra Atatürk, tarih boyunca Halifeliğin tek bır î s lâm Devleti kurmak içın ayakta tutuldugunu, ama bu amacmı veya ülküsünü hiçbir zaman gerçekleştiremediğini söylemektedir. Tersine, Halifelik, Müslümanlar arasmda aynlık yaratmıştı. Bu sözlerin altında koskoca bir tarüı görüşü yatmaktadır. Üzerine ciltler yazılabilır. Büyük adam, Asyalı ve AfrikaU Müslüman ulemasına şöyle sesleniyor gibıdır: Açın İslâm tarihini, bakın. Emeviler mi, Fatimiler mi, Abbasiler mi? Yoksa Memluklar veya Osmanlılar mı? Hangisi tek bu* İslâm Devleti B İTT 1 DİŞ TABtBÎ ORHAN TÜZÜN Saat 13.30 19.30 Samatya Cad. No: 400 TEL: 21 75 82 K ON G RE Malatya Arapkir Egmr Köyü Kalkindırma ve Yardımlaşma Derneği Yönetım Kurulu Başkanlığından. Dernegımizin yıllık genel kurul toplantısı 21 Nisan 1974 Pazar günü saat 10.00'dan lTye kada r Cağaloğlu Şerefefen di Sokak Esnaf Han Salonunda yapılacaktır. Üyelere duyurulur. GÜNDEM: 1 Açıhş, 2 Kongre divanı seçimi, 3 Yıllık faaliyet raporunun okunması, 4 Istekler ve tenkıtler, 5 Yönetim kurulunun seçimi, ve kapanış. Cumhuriyet 2668 TIFFANY JONES /'tSaAöNce AJG6gpCW ^ ^ # 11 1 MOti A>t£Sİ t/lRIMDA ÖLtXj0XOÜCTEN SONRA,»"» KONGRE Çocuk Akıl Sağlığı ve Rehberliği Derneği'nin mutad yıllık Genel Kurul Toplantısı 22 Nisan 1974 Pazartesi günü saat 17.00'de Taksim Verem Savaş Derneği binasında yapılacaktır. îlgililere duyurulur. G Ü N D E M : 1 Yoklama ve açılıs, 2 Kongre Başkanlık Divanı se çimi, 3 Faaliyet, Muhasebe, Denetleme raporlarının okunması ve müzakeresi, 4 İbra, 5 Seçimler, 6 Düekler. Cumhuriyet 2682 GARTH I