Katalog

CUMHURİYET 12 Nisan 1974 40 YIL ÖNCE CUMHURİYET 12.4.1935 SİLÂHSIZLANMA Dün fthılmlza gelen uluslareran Kadınlar Blrliği Baskam Mm. Corbstte Ashly bir muhabirlmizle gorüşmüş, 6llâhs:zlanm& konferan sındakl İngiliz heyetlnden lstlfa ettiglnin nedenlerlnl anlatmıstır. Delege. demecinde İngillz hükümetlnl foyle eleştlnnlstir: «Hükümetinln lzledığl polltılcaya taraftar olmadığım lçln silâhsızlanma konferansından çeklldim. Son gunlerde İngillz hukümetl yayınladığı Beyaz Kltapta Mlllt Müdafa» bütçesl lçln on buçufc milyon blr anırma yapmak lstediğl yazılıdır. Eğer İngillz hukümetl sadece memleketlnin savıınması lçln Milli Mudafaa bütçesine zam yapmak zorunda olduğunu söylemlg ÜZERİNE olsaydı. buna klmse blr ;ey söyleyemezdı. Halbuki hükumet bu artırmaya sebep olarak Uluslar Kurumunun bır lş görmedlğlni. silâhsızlanma komlsyonundan bir sonuç çıkmayacağını 1leri sürerek ailâhları artırmak lstedlSlnl blldtriyor. Sulhü temln içln elınden gelenl yapaeagını söyleyen İngillz hükumetl, blr taraftan da hava anlaşmasına glrmek arzusunda, Halbuki üç sene evvel lşblrliği usulü kabul edilseydi, bugünkü gerginlik de olmazdı. Almanya eşltlik lstiyor. Halbuki İnglltere, Almanya'nın Uluslar Cemiyetlnden çekllınceye kadar aldırmadı v» dunım bugünkü hale geldi.» Cumhuriyet Ekonomi İşçi ailesinin besin gideri en çok buğdaya dayanıyor TÜRKİYE'de dört kişilik bir işçi ailesinin, gerekli günlük kaloriyi saglamak için, besin harcamalarının yüzde 13'ünü buğdaydan yapılan mamüllere ayırması gerekmektedir. Fakat işçiler dengeli ve asgarî bir beslenme için gerekli et, süt ve yogurt gibi besinleri yeteri ölçüde alamadıkları için, besin harcamalanmn çok daha yüksek bir oranını, buğdaya dayalı maddelere ayırmak zorunda kalmaktadırlar. Uluslararası standartlara dayanılarak yapılan çalışmalara göre bir erkek işçinin sağlıklı ve verimli bir biçimde çalışabilmesi günde enaz 3200 kalori alması ile mümkün olmaktadır. Ancak sağlıklı ve verimli çalışma, günlük gerekli kalorimn tamamının elde edılmesıyle gerçekleştirilememektedir. Çunkü, insan yapısı| TÜRKİYE'DE DÖRT KİŞİLİK BİR İŞÇİ AİLESİNİN, BESİN GİDERLERİNIN EN AZ YÜZDE 13'ÜNÜ GEREKLİ KALORİYİ AL\UK İÇİN BÜĞDAYDAN YAPILAN MAMÜLLERE AYIRMAK ZORUNDA KALMASI, ÎŞÇİLERİ, BUĞDAY FÎYATLARINA KARŞI SON DERECE DUYARLI KILMAKTADIR. nın normal işlemesi, toplam kalori kadar alınan besin çeşitlerinin dengeli olmasına baglıdır. Çeşitli ülkelere ait örnekler, bir işçinin besin dengesinin ne şekilde oluşacağı konusunda belirgin bir tablonun ortaya çıkmasma imkân vermektedir. larından TekinN Sevil tarafından yapılmış ve 1971 yılında Planlama Teşkilâtı'run bir yayını olarak basılmıştır. BUGDAYA dayalı besin maddeleri için yapılacak günlük harcama, sütyogurt ve yumurta ile et ıçın yapılacak harcamalardan sonra en büyük kalem olmaktadır. Ancak tablodaki rakamlar, denselı bir kalori sistemi için gerekli harcamalan göstermektedır. Bugun Türkiye'de ortalama bir işçi ailesinin günde 3 yumurta, 1200 gram sütyoğurt veya 300 gram kemıksiz et tüketmediği konusunda hiç bir kuşku bulunmamaktadır. Ustelik, sozkonusu besin turlerinden doğan açığın yine buğdaya dayalı maddelerle giderüdiği bilinmektedir. Türkiye'nin Dünya'da kişi başına en çok buğday tüketen bir ülke olmasınm nedeni de burada yatmak tadır. 1970 YILINDA İŞÇİLERİN (GÜNLÜK BESLENME HARCAIVIALARI Miktar 1100 1200 185 105 3 75 160 35 55 300 150 120 65 70 75 825 825 100 4 ANKARA Değer Lira K. 330 71 166 126 201 49 152 87 45 447 68 60 13 21 29 194 158 100 16 2333 233 2566 İSTANBÜL Değer Lira K. 390 73 130 133 195 51 149 99 46 540 75 58 13 20 30 224 155 100 16 2517 252 2769 Besin Cinsi Ekmek Süt Yoğurt Şeker BULMACA 23456789 si bir renk Tersi başkan veya küçuk gemi kaptanına verilen ad. 9 Bir erkek adı. YLKARIDAN AŞAGlYA: 1 Belli bir sonuca yonelen fakat henüz etkinlığe geçmeyen etkı gücü, temayül. 2 Tamır et anlammda bır emir Herkesın gorebileceği yerlere asılan çoğu resımlı duvar ilânı. 3 Rutubet Böbreklerde kandan süzülerek önce sidık borucuklariyle havuzcuğa, oradan da sidik borularından geçerek sıdık torbasına gelen ve orada toplandıktan sonra sıyek yoluyle dışarı boşaltılan sıvı. 4 Tersi mahalle, ken tin küçük bir bölgesi Tersi buyruk. 5 Tersi bır şeyin veya bir olayın açtığı çıkar yetimi veya kotu sonuç, dokunca. Tersi ağaç kesmeye yarayan ağaç saplı demir âlet. 7 Bır uzunluk ölçüsünün kısaltılmışı Gidış geliş, seyrüsefer. 8 Karışık renkli Tersi kimya yoluyle elde edilip ilâç yapmaya yarayan veya sanayide türlü işlerde kullanılan madde. 9 Tersi aralıklı telden, maden veya ağaç çubuklardan yapılmış koyacak Bir nota. DÜNKU BULMACANIN ÇÖZÜMÜ SOLDAN SAGA: 1 Okuntu Ak. 2 Safsa*a. 3 Şamar. 4 Alkarna. 5 Na raG Gı. 6 lisA Aman. 7 ıkaT Naim. 8 Bas krl. 9 aramaK Eş. YUKARIDAN AŞAGIYA: 1 Osmanlıca. 2 kK Laik. 3 Ufak Saba. 4 nS arataM. 5 Taşra aA. 6 Utangan. 7 Ama Mak. 8 Daire. 9 Kargınmış. Buğday fiyatı ve işçi BU DURUM, gerçekte buğdaya dayalı besin maddelerine yapılan harcamalann toplam besin harcamalan içindeki payının yüzde 13'un çok üstünde olduğunu gös termektedir. Buğdayın, Türkiye' de işçi beslenmesindeki bu stratejik rolü, buğday fiyatlanna kar vı işçileri son derece duyarlı yap maktadır. Gerekli beslenme koşulları BU ORNEKLERE dayanılarak Türkıye'de de bir işçinin gerekli beslenme koşulları tespit edilmiştir. Bu konudaki tek çalışma Devlet Planlama Teşkilâtı uzman B. Peynir Yumurta Reçel Mermelât Katı ve Sıvı Yağ Kahvaltıhk Yağ Zeytin Et (Kemiksiz) K. Baklagiller Pirinç Un Bulgur Tarhana Makarna Şehriy» Taze Sebzeler Taze Meyveler T. Helva, İrmik vb. Çav T O P L A M % 10 Pişirme, Hazırlam» ve Diğer Masraflar G. T O P L A M SOLDAN SAGA: 1 Taş, tunç, pişmiş toprak gibi dayarukh maddelerden yapıl mış msan veya hayvan betısi, heykel Adale. 2 Bır şeyin göz önunde tutulmaya veya hesaba katılmaya değeri olma hali, ehem miyet Tersi bir meyva. 3 Alçak. bile bile en kötü ve ahlâksız ca davranışlarda bulunan, yiğit, sözünün eri olmayan Bağışlama. 4 Etronsiyum cisminin simgesi Yalnız, tek, içine başka bır şey kanşmamış, bütünü kendi bgesinden olan. 5 Ter8i bir iş hakkında düsünüp taşınılarak uygun diye üstünde durulan çare. 6 Balık, zerzevat ve raejTa gibi yıyecekleri yerinden getirterek toptan satan veya çıkarını sağlamak için pek dürüst olmayan yollara başvuran kimse anlammda bir söz. 7 Mi marlıkta kabartmalarla süslenen saçaklarda baş tabanı kornişten ayıran ve binanın enince uzayıp giden kısım Tersi Kaliforniyum cisminin simgesi. 8 Ter DUNYA BUĞDAY Yorum STOKU AZALIRKEN FİYATLAR YÜZDE 300'LÜK BİR AR1IŞ KAYDETTÎ ! ZENGİN ÜLKELERDE TARIM ÜRETİMtNtN DARALMASI YANINDA SOVYETLER BİRLİGİ İLE ÇİN HALK CUMHURİYETİ GİBİ ÜLKELERİN BÜYÜK BUĞDAY ALICILARI OLARAK PİYASAYA GÎRMELERt BUGDAY FIYATLARININ ARTIŞINDA ROL OYNADI. DUNYADAKI ekonomık bunalımın bir parçası olarak son yıllarda buğday stokları azalmış ve uluslararası buğday fiyatları yük selmiştir. 1971 yüından 1973 yılı sonuna kadar geçen sürede, stoklar yanya inerken fiyatlar üç katına çıkmıştır. Bu durum, geleneksel olarak buğday ithalatçısı olan fakir ülkeleri, uluslararası piyasalarda buğday bulabılmek için zengin ülkelerle rakebete zor lamaktadır. Merkezi Paris'te olan Ekonomik Işbırliğı ve Kalkınma Örgütü'nün yaym organı The OECD Observer Dergisinin son sayısında, örgütün tanm işleri direktörü A. Simantov'un, dünya tarım piyasalarındaki güçlüklerle ilgili bir yazısı yayımlanmıştır. Bu yazıda, tanm ürünlerinin, bu arada buğdayın stoklarındaki azalma ve fiyatlanndakl yükselmenin nedenleri incelenmektedir. bır zamanda yardımdan kalmaktadırlar. yoksun Buğdayın siyasal iktisadı Aynı zamanda .devlet arşivlerinde.» Arşivler ise BaçbaVan ve Yardrmcısı'nm elinde Ar?ivlere güvenmeleri gerek Bunlar, Erim'in arşivleri gibi hayal ürünü de değil. Güvenmiyorlarsa, kontrol ettirebilirler. Yakın zamanlara kadar uzatabilirler. Bu da imkânları dahilinde. Eğer hil kümet etmeyi, Bakanlar Kurulu olarak toplanmaktan ibaret saymıyor larsa. GERÇKKTE hükümetin, buğday politikasını saptamak içln arşivlere biie gitmesine gerek yok. Çıplak gözlemler ortada. Gözlemlerden birisı, Başbakan'ın yatanına ait. Muhalefetteki Ecevit'in danışmanı. Hükümet başındakı Ecevit'in müsteşan olan bırisine. Doğu gezısmden yenl döndü. Izlenimlerinı Başbakana anlatma olanağı buıabildi mi? Bilinmez. Ama ızlenlm ve gözlem şöyle: Müsteşar. Dofu Anadolu'ya bir köye gider. Köyde vaşlı bir kövlü ile konuşuı Daha doğrusu çevırmen vardımıyla konuşmav8 çallşır. Yaşlı köylü, resmi konuşmalarda, «dağ türkü» denılen türden. Türkçe bilmez. Oğullan bılir. 300 dönümlük bir toprakta buğday üretir. Buîjdayını pazara götürebılen bır çiftçı. Ama Ecevit'e ınanmış. Şeker ve gazyağı zaınlanndan yakmır. Müsteşarın yanmdaki genel müdürlerden bırı söze karışır: «Yakında, buğdaya zam yapacağız, telâfi edeceğız» der. Çevirmen aracılığıyla gelen yaşlı köylünün tepkisi çok düşündürücü. «Sakın ha» diye başlar, yaşlı köylü. «Buradaki tüm fakir fukaranın ekmeğıyle ovnamaym.» BUĞDAY fiyatlannı arttırarak, fakir fukaranın ekmeğıyle oynamamak gerek. Üstelık yoksul buğday çıftçısine pnm vermelc gerek. Bunun maliyetı de uygulaması da çok zor değıl. Yeterki ıstensin. Yeterki ana iktidar partisinm taşra örgütü, yoksuldan yana bir parti clarak calışsın. Yoksul köylü adına, büyük buğday ağalannın prim almasını önîemek için. Parti denetiminl, taşra bürokrasisinin üzerinden eksik etmeyerek. BUĞDAY, tütüne, petrole benzemiyor. Türkiye, bir eğilim olarak bıığday bakımından «tapı». Anzi yıllar harıç, ithalât da İhracat da söz konusu defil. Ancak dünyada buğday Hyatlan srtıyor. Bunun, ilân edılecek fiyatlar üzerinde doğrudan bir etkisi yok. Eğer Hükümet gerekli önlemleri alırsa. Almazsa ne olur? Buğday, dış fiyatlann yüksek olduğunu, yükseleceğinı bılen tüccar ve spekülâtörün elinde toplanır. Bunlar, ya hükümetı İhracat kapılarını açmaya zorlar. Ya da fiilen fiyatlann yükselmesini sağlar. Bunun için, buğday fiyatlannm bir an önce üâru zorunlu. Başka önlemlerle birlikte. ŞU ANDA hükümet gündeminin en önemli maddelerlnden blrisi, buğday fiyatlan. Başbakan ve Yardımcısı, aceleyle buğday sorununu ele almak durumunda. Acele etmek, ekonomik olduğu kadar başka aceleliklen önlemek ıçın de gerekli. Türkıye'nın buğday ambarlanndan birisı olan Konya'nın baskısıvla ilâı. edUebilecek bir oldubitti koalisyonda yaralar açabilır. Yara açılmasını önlemek. için verilecek tâviz ise, en azından ekonomide gıdenlmesi sor şişkinliklere yol açabılir. I CUMHURtYET, Osmanlı düzeninin devamı. Osmanlı fairinin bir »örii hatırlarda: «Yasa diye, yasa diye yasa çiğnendi.» Osmanlı düzenı, legaliteye vurgun. Osmanlı padişahı, kendi buyruğundaki seyhülislamd«n fetva almadan kimseyi asmadı. Legalitenin arkasında, büyük bir aldatmaca yatıyor. Aldatmaca devam ediyor. Buğday cephesinde, Cumhuriyet'in izlediği politika, bunun sadece bir örneği. Politika şöyle özet lenebilir: Yoksul köylü diye, yoksul köylü diye yoksul köylü ezildi. TÜRKİYE'de üç türlü buğday üreticisi var. Biri, buğday bakımınd»n «tapi» olanlar. Ürettiğini tüketenler. Bunlar için buğday konusunda hükümetlerin izlediği fiyat politikasının hiç ö'nemi yok. Buğday fiyatınııı düşmesi veya yükselmesi, tükettiği buğdaydan aldığı lezzeti değiştirmiyor. Bu grup, oldukça küçük. Oldukça küçük olan bir grup daha v»r. Bunlar ürettikleri buğdayın çok azmı tüketir. Çok fazlasını piyasaya sürer. Pazar için üretim yapar. Bunların çıkarı, buğday fiyatlannm yükselmesinde. Hükümetler de buğday fiyatlannı yükseltmeye daima teşne. ASLINDA, bir hükümet buğday fiyatını yükseltebilir. Büyük buğday üreticilerinden. azınlık çiftçiden yana olan bir hükümet için buğday fiyatlarını yükseltmenin hiç bir sakıncası yok. Ama, bütün bunları yoksul köylü adına yapmaya kalkarsa söylenecek çok söz var. Çün. kü, buğday üreticilerinin yarısmdan fazlası ürettiği buğdayla yetinemiyor. Üçüncü gruba giren ve gerçekte yoksul köylü denilince akla gelmesi gereken büyük bir köylü kütlesi piyasadan buğday satın alıyor. Tabii fiyatlar yükseldikçe daha çok ödeyerek. KÜÇÜK buğday üreticisi, piyasadan buğday satın aiabildiğine göre bir gelıre sahip olmalı. Istatıstikler, bu gelirin kaynağını göstermiyor. Belki de göstermek istemediğinden. Ancak, istatıstikler bıterse her şey durmaz. Bilginin yerini mantık ahr. Daha doğrusu mantık almalı. Nereden geliyor, bu gelirler? 10 veya 15 dönümlük toprak üzerinde buğday tarımcıhğı yapanlann aynı zamanda büyük pamuk plantasyonlarına sahip olduğunu düşünmenin imkânı yok. Sadece böyle düşünmeye bağımlı olaplar, bu manlığL jlpri.sürebilir. lJ Bunlann dışındakiler için söylenetyjeeekler açvk.^Kugük a^,l»uğday ürettfi^ ya emeğıni satarak, ırgat olarak çalışarak, ya da evinin ânündekı bostanında yetistirdiği domates veya fasulyayı satarak buğday açığını kapatır. BU YÜZDEN buğday fiyatlarını artırmak, yoksul buğday üreticinin işine gelmez. Onu daha çok yoksullaştırır. Fakat yoksullasma süreci burada kalmaz. Kır kesiminde, yoksul olanlar sadece küçük buğday üreticileri değil. Buğday üretmeyen, yoksul olan fakat yine de piyasadan buğday alan başka köylüler de var. Buğday fiyatlarını yükselt mekle bajlatılan yoksullaşma süreci burada da durmaz. Köyden kente uzanır. Kentte işçiler var. Tüketimlerinde buğdayın payı büyük. Buğday fiyatları yükselince, bunlar, ekmeği, bulguru ve makarnayı daha pahalıya satın almak mecburiyetinde kalır. HÜKÜMET, buğday fiyatlannda titiz olmak durumunda. Buğday fiyatları, hükümete katılan partilcr için bir turnusol kâğıdı özelliğini taşıyor. Yoksuldan yana vaadlerle çıktılar, ortaya. Bilgiler, burada. • İhracat sınırlamalan GÜÇLÜĞÜN ikincısi ise, buğday sorunu karşısında zengin ülkelerin ilk önce kendilerini düşünmelerıdir. Bir çok zengin ülke şundiye kadar tarım alanında daha çok ithalât sınırlamalan ya parken 1973 yılından itibaren politikalannı tersıne çevirmiştir. Bazı ülkeler, bu kez, ihracat sınırlamalanna gitmektedir. Bir zamanlar d ü n y a n ^ J j ^ j tar^jr^a soya göndermek isteyen Amerika Birleşik Bertetlerinin 1973 yriında soya ve proteınli ürünlere ihracat yasaklan koyması, bu politikanın örnekleri olarak gösterılmektedir. Buğday piyasasındaki gelişmeler, buğday açığı olan ülkeleri planh ve çabuk hareket etmeye zorlamaktadır. Azalan stoklar ve yükselen fiyatlar, buğday açığı olan yoksul ülkeleri, hem miktar ve hem de fiyat bakımından zengın ülkelerle rekabet etmek sorunuyle karşı karşıya getirmektedir. RADYO ISTANBUL 05 5S Açüış ve program MOO Haberler 06 05 Kur'anı Kerlm, »çUüamaeı 06 30 Günaydm 07 00 07.05 07 30 07 40 07 45 08 00 08 10 08 30 09 00 09 15 09.30 09 45 10 00 10 05 10 35 11 00 11.30 11 45 12 00 12 10 12 25 12 40 13.00 13.15 ve yorumu Köye haberler Türküler geçldl Haberler Oünün proRramlarl Sabah muzlğı Çevremlzde bugun Minyatür müzlk Beraber şarkılar Stzin icın Hayatın lçlnden Serlm Denn'dan earkllar Ş. Oültekin'den türküler Haberler Arkası yann Şarkılar ve saz eserlerl Müzik geçidi 8. Tansell'den çarkılar P. Mesudl'den türküler Haberler R. Sönmezocak'dan çarkılar Vural Dogu ve arkadaşları Tıırküler ve O. havaları Haberler Oyun h«T»l»n 14 00 15 00 15 05 15 20 15 35 16.00 1615 18.45 17 00 17 05 17.20 19.00 19 30 19.55 20.55 21.00 21.15 21 40 22 00 22.35 22 45 23.00 24.00 00 55 01.00 TV Okul radyosu Haberler N. Divitçloglu topluluğu S. Erorhan'dan türküler Ritm ve melodl Ayla Büyükataman'dan aarkılar KUçük konser Dört ses ve dört aazdan turkuler Haberler OUnden güne Kadmlar faslı Haberler Sealerlnlzden lstekleıinlz Radyo tlyatrotu Blr varmı» • Blr yokmuj Haberler Klâsik Türk muslkisl korosu Radyo yaylı çalgılar topluluğu Rekl&m programlan Haflf müzlk Haberler Muzik evreninde gezl Oece lçln mürik Haberler Program TS kapanı» • Rehavete sürüklenme TARIM alanındaki son gelişmeler, başlıca üç nedene bağlanmaktadır. Bunların başmda, baş ta Amerika Birleşık Devletleri ol mak üzere dünyanın zengin 01kelerinde uzunca bir süre üretimin talepden yüksek olmasıdır. özellikle, 1950 ve 1960 yıllannda zengin ülkeler, fazla tanmsal Urünlerini ne yapacakları sorunuyle karsılaşmışlardır. İlk önlem olarak, bunların bir kısmının stok lanması yolu seçilmiştir. Ancak, stoklama çok pahalı bir işlem olduğundan yoksul ülkelere «gıda yardımı» programlan gelıştirilmiştir. Z«ngin ülkelerden zaman zaman hibe şeklinde, bazan da düşük uluslararası fiyatlarla sağlanan tanmsal ürünler, bir çok Ulkeyi bir «rehavete» sürükle miş ve tanmda verimliliğin atttırüması gereğini unutturmuştur. Ayrıca, gerek zengin ve gerekse yoksul bazı ülkelerde tanm alanmın daraltılması yoluna gidilmiştir. 19 30 Açıl'.ş ve program 19.31 Haberler 19.37 Fllm kutusu <MehLap abla çocuklar 1çln çlzgl fllmler «uııuy^. 19 54 Edeblyat dünyası «Melih Cevdet Anday> 20.26 Traflk 20 30 Haberler 21.00 Hava durumu 21.09 Kaçak BAKIRKÖT: A*. Sezgin (Yeş. Koy), Pelln (8oguksu>. Güngören, Eken ışirlnevlerj. Nur (Safraköy). Fikret (Esenler), Atalay (Ka narya) BEŞİKTAJŞ: Yenl Tüdız, Valideçeşme, Dller (Ortakoy). Ourkan (Kuruçeşme). Serkan (1. Levend) BEYKOZ İkalr (Paşabahçe) BEYOĞLU. Çiğdem, Şlfa, Dolapdere EMİNÖNÜ: Bilge (Cağaloğlu). Çînar (Bevazıt). Meslr (Lâleli) EYÜP: 3tıkran. A7lzbaba Meydan (Bayrampaşa). Ümlt (Rarol), Gursoy (Allbeyköy) FATİH: Tirebolu. Haliç, Divan (Fmdıkzadet. İtımat (Şehreminı), Hekimoğlu lAlıpaşa). Fazllet (Ba «Ölüm ıeaslzllgl> 23.02 Karçı ksısıya <Türk Blnemasının somnlan» Katılanlar: Aktor Fikret Ha kan, sinema yönetmenl Fev«t Tuna. Sunan: Esen Ünür 32.52 Televlzyon oyunu «Palto» 24 00 Haberler 00 01 Pro«rranı T« kapanıç TürkIş, hazırladığı tasarıyla İYAK 'm yönetimini elinde tutmak istiyor Türk Iş'in Çalışma Bakanlığına NÖBETÇİ ECZANELER lat) G. O. Pa»a: Tuna, Sağlık (Küç. Koy) KADIKÖY: Altıyol Merkez, Ayla, Emek, Hatboyu IF. Bahçe). ' Soylu (Flkirtepe), Oülsem (Şaş ! kmballak), Şensoy (Bostancı) I KARAKÖY: Ege j KASIMFAŞA: Isık, Yonca (Has | koy) SARIYER: Çayırbaşı, Merkez (İstlnye) ŞİŞLİ. Kervan, Petek, Turkân. ' Gulumser (Kuştepe), Yenl İti1 mat (Halıcıoglu). Sultan Selim ıSanayt Mah.), Ortabayır Şifa. ÜSKÜDAR: Mine. Bağiarbaşl. Özden. Şenay 'KÇengelkby) I ZEYTİNBURNÜ: Veliefendl. | KONGKE Fenerbahçeliler Cemiyeti'nin yıllık kongresı 23 nisan 1974 salı günü saat 10.00'da cemiyet lokalınde yapılacaktır. Üyelere duyurulur. Yönetim Kurula NOT: Lokal Sıraselvller caddesi No: 87. Havat Apartman] Taksim'dir. sunduğu tasarıya göre işçi ücretlerinden yapılacak keseneklerin kullanılmasmda Türk İş yöneticileri söz sahibi olacak Üretimde düşme ÖZELLİKLE zengin ülkelerde t a n m üretiminin daraltmasma ek olarak, son yıllarda Sovyetler Birliği ve Çin Halk Cumhuriyeti, büyük buğday alıcısı olarak ortaya çıkmıştır. Ayrıca son ıki yılda tanmsal hasatın, hemen hemen dünyanın bir çok bölgesinde düşük olması bunalımın artmasına sebep olmuştur. OECD Tanm Dlrektörü Simantov, üçüncü neden olarak dünya ekonomisindeki son gelişmeleri göstermektedir. Hızlı enflasyon ve bu enflasyonun beraberinde getirdıği üretim artışiyle para bunalımı, dünya buğday fiyatlannın yükselmesimn ilâve itıci gü cü olmuştur. TÜRKİŞ tarafından hazırlanarak Çalışma Bakanlığı'na sunulan işçi Yardımlaşma Kurumu kanun tasansında işçilerin ücretlerinden, Sosyal Sigorta için yapılan odemelere ek olarak, yüzde 5 oramnda bir kesenek alınması öngörülmektedir. Işçı Yardımlaş ma Kurumu'nda toplanacak olan bu keseneklerinin kullanılması, tasarıya göre, Türkİş yöneticüerinin elinde kalmaktadır. Kurum, biriken kaynaklarıru her türlü menkul ve gayri menkul, tahvil ve hisse senedi alunı için kullanabilecek ve kuruluşunun beşinci yılından itibaren «malî gücünün müsaadesi nisbetinde» mesken kredisi verebılecek tir. Konfederasyonu'nca hazırlanarak Çalışma Bakanlığı'na sunulan işçi Yardımlaşma Kurumu (İYAK) tasarısı, 42 asıl ve 5 geçici maddeden oluşmaktadır. Tasarı, toplu sözleşme kapsamma giren bütün işçüerı, IYAK'ın «zorunlu» uyesı saymaktadır. Bunun dışında, yaşlılık aylığından yararlanan işçilerle yurt dışmda çalışıp sosyal güvenlıkleri ikili anlaşmalarla güvence altuıa alınanlar «isteğe bağlı üye» kabul edilmektedir. Üyelerden, aylık ücretlerinin yüzde 5'i oramnda kesenek alınması bngörülmektedir. Sosyal hizmet çeşitleri olarak, tüketim maddeleri satış yerleri, ço cuk yuvalan, misafirhaneler, tatil ve dinlenme kamplan, spor tesislesi ve eğlence yerleri, yurt içi ve dışı gezileri, huzur evleri ve mesken kredileri gösterilmektedir. Tasannın 29 uncu maddesi, mesken kredileri konusunda şu hükmü getirmektedir: «Kurum, kuruluşunu takibeden beşinci yıldan sonra malî gücünün müsaadesi nisbeünde üyelerine mesken kredisi verebilir.» • Türk . tş'üı yetkisi BÖYLECE TürfcIş'e, asil üyelerin yansını; yedek üyelerin de yandan fazlasuıı atama yetkisi venlmektedir. Genel Kurul, geriye kalan Yönetim Kurulu Uyelerini de doğrudan dogruya seçme hakkından yoksun bırakılmak tadır. Çünkü tasarı, bunlar için «diğer dört asıl, üç yedek üye Çalışma, Maliye Bakanbklan ve Devlet Planlama Teşkilatınca gös terılecek ikışer katî aday arasmdan seçilir» hükmünü getirmektedir. • Mesken kredisi İŞÇİLERİN Ödeyecekleri keseneklerle sağlanacak olan İYAK fonlan, sosyal yardımların daşmda, sosyal hizmetler ve çeşitli ya tınmlar için kullanılabilecektir. • «Müdebbir tüccar» • Yüzde 5 Türk İş'e TÜRKIŞ'm İYAK tasansmda Yönetim Kurulu'na, bütün bunlan n dışında, «Kurum için fayda görülen hallerde, davâ ve icra kovuşturmalarından sarfı nazar veya feragat etmek ve bunlara ait alacakların terkini hususunda karar vermek ve kurumun leh ve aleyhindeki dâvâ ve takipleri sulh ve tahkim yolu ile halletmek» yetki ve görevi de venlmektedir. Hazırlanan tasan KurunVun kârlannm yüzde 5'inin Türklş'e verilmesini öngörmektedir. Bu konuda şu büküm getırilmektedır: «Kurumun kuracağı tesis ve yapacağı yatırunlardan saglayaca ğı net kârın yüzde 5'i oramnda bir fon, kurumun amacına uygun meslekî ve teknik eğitim alanında kullanılmak üzere, bünyesinde en çok işçiyi temsil eden, en üst derecedeki işçi kuruluşuna tahsis edilır.» • «Zorunlu» üye TÜRKİYE işçi Sendikalan T A KV İ M 12 Nisan R. Evvel 19 1390 Mart Hlcri 1394 6.25 13.15 Ögle 16 56 İktndl 19 45 Akşam 21.21 Yatsı 4 42 İrrsak Ruml 30 Günes 19 41 5.31 9.12 12 00 1.38 8 59 • Yüzde 300'lük fiyat artışı BÜTUN bunların sonucu olarak 1971 yılında Rotterdam Borsasında kılesi (buhsel) 2 dolardan satılan US No 2 sert kış buğdayı, 1973 yılının sonunda 6 dolara çıkmıştır. Bu süre içinde fiyatlardakı artış oranı yüzde 300' e ulaşmıştır. Uluslararası piyasada buğdayın geçirmiş olduğu bu serüven, yoksun ülkeleri birçok bakımdan güç bir duruma sokrnaktadır. Güçlük lerden birisi, gıda yardımlariyle ilgilidir. Uzun ve görece olarak rahat yıllarda gıda ve buğday yar dımına alışmış olan ülkeler, yardıma »n çok muhtaç olduklan ADANA YENiSEBZEHALLîubemiz . 15/4/7974 ^ f i r i SiMtTASTA SONŞANS tarihinde l U l i BIN Liralık ORTAKLAŞA Özel çekilişiyle emrinizde ve hizmetinizde TASARININ 33*üncü maddesinde «Kurum, fonlannı işletirken müdebbir Wr tüccar gibi hareket edecektir» Ukesi getirilmektedir. Bir önceki maddede ise Kurum fonlannm nasıl işletileceği anlatümaktadır. Buna göre İşçi Yardımlaşma Kurumu, menkul ve gayrimenkul maUar iktisap ederek ve her türlü senet ve tahvıl satın alaralc birikecek fonlan işletecektir. Bunun dışında ÎYAK «luzumlu ve faydalı gördügü takdirde, her nevi verimli şirketleri kurmaya, kurulmuş bulunanlara iştirake, bunların hisse senetlerini veya ortaklık paylanm satuı almaya» yetkiü kılınmaktadır. Aynca Kurum, bankalar kanununa tabi bır banka ktırma veya işçi bankasının kurulması halinde iştirak etme konusunda Yönetim Kurulu' na yetki vermektedir. • Yönetim Kurulu IYAK'da toplanacak işçi ödeneklerinin kullanılmasında son sözü söyleyecek Yönetim Kurulu'nun nasıl seçileceği, hazırlanan tasarıda aynntılı bir şekilde belirtilmektedır. Genel Kurul tarafından seçilecek olan Yönetim Kurulu 8 asil ve 7 yedek üyeden oluşacaktır. Ancak Türklş'in tasansı, ÎYAK yöneticilerini seçme konusunda Genel Kurul'un iradesini büyük ölçüde sınrrlamakta ve yöneticilerin yansının Türkİş tarafmdan atanmasım cüvence altınaal mak istemektedır. Tasarınm 8 inci rnaddesınde «4 asıl ve « yedek üye, bünyesinde en çok isçiyi temsü eden en üst derecedeki işçi kurulusunca gösterilecek Iki katl aday arasından seçilir» denmektedir. ÖLÜM Tuğrul, Demirhan ve Cen glz Bılgen'in anneleri; Saadet Songülen'in kardeçi, Reste Nalbantoğlu'nun teyzesi EVİNİZİN BANKASI* HERKESIN BANKASI FİRDE\rS HANIM vefat etmiştir. Cenazesi 12 Nisan 1974 Cuma günü (Bugün) Karaeaahmet Camısınde kılınacak öğle namazından sonra, Karacaahmet mezarlıeında topraga ver.lecektir. Tanndan mağfiret dilerız. A 1 L E S 1 Cumhuriyet • 2930 A L T İN Cumhuriyet Reşat Hamıt Azız Napolyon 24 Ayar Ajans: 338/2909) | 22 Ayar 550. 555. 700. 710. 535. 540. 500. 510. 600. 610. 77.50 78.00 71.00 . 71.50 (Tel (Sasın: I3487/2S16) • .{