Katalog

OKUL SÖZLÜĞÜ HAZIRLAYANLAB: Ruşen ALAYLIOĞLU Reşat GÖNDEM Toptan Satış Yerleri: îstanbul'da Babıâli'de Ocak Kitap Dağıtım Şti. ve BATEŞ ÎngilizceTürkçe ULKU umhuriy 50. yıl, sayı: 17833 Kurııru«i! : VUNTJS NADÎ 26 Mart 1974 Salı İLTEK DERSANEUERİ * İZMİR ite Oç oyn çubesMe •Sobah.öğte.akşom groplonvle hlzmotlnlrdo ünlv«rsiteye hazırlıkta »Yentdönemter 5 N İ S A N <» S Yurt vordır Broşür Isteytntz Merk» 3Beyler 5 ok no 9 İZMİR Tel. 23872 Şube 1: Kem«r»ltı e»d. Irmık getidi U t J Tel: 22620 Şube 2: Karjıyıkı Yah CMt. no.2«2 Ttl: 15777 Batı Almanya yabancı işçi yasağını bazı durumlarda kaldıracak • Alman Sendikalar Birliği ile Brandt Hükümetinin kurduğu ortak komisyonun çalışmalan sonunda kömür madenlerine yabancı işçi alınması bekleniyor. DIŞ HABERLER SERVİSt kete geçmeye ve üretimlerinl arttırmaya başlamıştı. I Alman Sendikalar Birliği ve Brandt Hükümeti arasındaki komisyon kesin karannı verdikten sonra, bu karann Türklye'yl de kapsamı içine alması tabü sayılmaktadır. 1 BOIN'N Alman Sendikalar Birlığı Başkanı Heinz Vetter, Batı Almanya'nın yabancı işçi getırmeyi durdurma yolundaki kararıru bazı durumlar için gevşete bileceğini bildirmiştir. Bu maksatla Federal Almanya Çalışma Bakanlığı ve Alman Sendikalar Birliği arasında bir komisyon kurulduğunu açıklayan Vetter, bu komisyonun yabancı işçilerin Almanya'ya bangi istisnaî hallerde alınabileceginl lnceleyeceğini söylemiştir. Almanya'nın Ortakpazar dışı ulkelerden bu arada Türkiye'den işçı almayı durdurma kararı, 1973 yılının Kasun aymda, enerji krizi üzerine alınmıştı. Bu kararın alınışından sonra bazı fabrikaların çalıştırdıkları işçilerle sözleşmelerini yenilememeleri üzerine, Almanya'daki 2,5 milyon işçiden takriben 60 bini işsiz kalmış, bir kısmı da is saatlerinin kısaltılması yüzünden daha az yevmiye almaya başlamıştı. Türk heyeti Suudî Arabistan'ın Türkiye'de Gümrük kapısmdaki yatırım yapması konusunu inceliyor satış DAHA ÖNCE YAPILAN SÖZLEŞME TARAFLAR ARASINDA SÖZLEŞME ESASLARI UYARINCA İLK 3 MİLDIŞI ALINMASI ANLAŞMA İLE SO yerlerinin NUÇLANAN PETROL SUUDÎ ARABİSYON TON PETROLÜ TÜRKİYE'YE tümü TAN'DAN TPAO'CA İTHAL EDİLECEK YABANCI ŞİRKETLER GETİRECEK kapatılacak buralarda Bakanlık mağaza açacak 9 dolardan 6 milyon ton petrol alıyoruz ÜMİT GÜRTUNA ması konusunun ele alınacağı bir yetkili tarafından bildirilmi?tir. Heyetin petrol için yapacağı gö rüşme sırasında daha önceki sözleşmeye göre Suudl Arabutan 1974 yılı içinde vereceği 3 miîvon ton petrole ek olarak sözleşme dı fi 3 milyon ton daha p«tro1 alımı üzermde duracağı öğrenUmisür Buna göre sozleşme esaslan uya rmca ilk 3 milyon ton oecro) j* bancı aracı şirketler tarvfmcfon Türkiye'y» getirilecektir. Sözleşme dıgı «lınması Uıaflar Başbakan Ecevıt: Yüksek öğrenım yapmak istıyen herkese olanak sağlamaya çalışıyoıuz ANKARA, (Cnmhoriyet Bürosu) Başbakan BUlent Ecevit, dun llgilı Bakanlar ile Universıte Rektörleri ve Akademllerın Başkanlarının katıldıkian toplantıdan sonra «Yüksek öğrenlm yapmak isteyen herkese bu olanagı sağlamak için çahsıyoruz» demışör. Devlet Bakanı Orhan Eyüpoğlu. Milll £ğitim Bakanı Mustafa Üstündağ'ın da kaüldıkian rektör ve akademi başkanlan toplantısuıın başında bir Konuşma yapan Başbakan Ecevıt. Bakanlar Kurulu göreve başlar başlamaz rüksek ögrenim sorunlanyla ilgili olarak özel niteükte danışma toplantısı düzenlendiğinı, bu 'oplantıyla, sorunlan vetkililerden öğrenmeyı amaçladıklannı oelırtmiştır. Başbakan £cevıt. toplantıya Katılan yetkililerin, daha önce varılan anlaşma gereğınce bu toplantıya görüşlerinı getırdıkıerını de kaydetmiş, «Simdı görüşlerin bir değerlendırmesıni vapacağız. Böylelikle danışma toplantılarımız bu aşamada muh temelen sona ermiş olacaktır. Bu iki özel danışma toplantısından almış olanagımi7 esinlerin, ilhamların ışığı altında nükümet olarak yüksek oğrenim sorunlarma cözüm bulunmasında daha bilgiU bir sekilde katnıda bulunma olanagı bulacağımızı umuvoruz» demıştır. Başbakan Ecevıt ögleden ön(Devanu Sa. 7. Sü. 2 de) tZMİR (Cummıriyet Efe Bfirosn) Gümrük ve Tekel Bakanı Mah mut Türkmenoğlu, gümrük kapılarında bulunan satış mağaza larınm tümünün kapatılacağıni açıklamıştir. Kapatma işleminin yürürlükteki yasalar nedeniyle derhal gerçekleştirilmiyeceğim belirten i Türkmenoğlu, ilk iş olarak 31, (Devamı S*. 7, Sü. 7 de) 1 ANKARA Suudt Arabistanda n bu yıl içinde varili yaklaşık 9 dolara 6 milyon ton petrol alına cağı oğrenilmiştir. Önümüzdeki günlerde Suudl Arabiatana gidecek olan Türk he yetinin yapacağı görüşmeler sıra sında Suudl Arabistan'ın Jtan petrol gelirlerini değerlendirnıek amacıyla Türkiyede yabrun yvp arasrada anlaşmayla «o»ıuç1an»n petrol ise TPAO tarafından doğnıdan Suudl Arabistan Şirketi Petromini'den almacaktır. Yetkili ler sözlesme dışı alınacak olan pptrolün miktarmm tam saptanma dığını, aneak 3 milyon ton civa rında bir anlaşmaya vanlma»ının beklendiğini söylemişlerdir Aynı yetklliler Suudî Arabis(Devamı Sa. 7, Sü. 6 da) Vergi tarifesi değiştirilecek, lüks tüketim malları fazla vergilendirilecek (Cumhuriyet Haber Merkni) Maliye Bakanlığınca hazırlanan yeni bütçe gerekçesinde vergi sıstemınin kalkınma amaç ları ve vergi adaleti bakımından kendintfen bekleneni veremez durumda olduğu belirtilerek, Anayasamn «Herkesin mali gücüne göre vergi ödemesi» ilkesine ulaşılamadığl açıklanmaktadır. Gerekçede aynca, dar gelirlılerin vergı yüklerini hafifletmek amacıyle Gelır Vergısi Kanunundaki indirimler ve vertji tarıfesinin değiştirileceği bildirilmektedir. Maliye Bakanlığı, yeni bütçe tajansıyle birlikte bütçe gerekçesini de değiştirmiştır. Yeni gerekçede mevcut sistemın aksaklıklan avrıntılı bir biçimde ortaya konulurken almacak önleraler de sıralanmaktadır. İşsiz kalanlar tşsiz kalanlardan 24 bin kadarımn Türk ışçisi olduğu hesaplanıyordu. Fakat bunlar, ışsizlik siRortasından yararlandıkları için Almanya'yı terketmek zorunda kalmıyorlar. başka işler anyorlar ve kısmen d« bulabiliyorlardı. Alman Sendikalar Birliği Başkanının yaptığı açıklamada belirttiği, yabancı işçi getirme yasağının kaldınlacağı «tstisnaî haller» in başında kömür işletmelerinin geldiği anlaşılmaktadır. Almanyadaki petrol buhranı üzerine bazı kömür işletmeleri yeniden hare Kamu gelirleri Gerekçenin vergi ile ilgili bü lümü «Kamu gelirlerinin en bilyuk kısmını oluşturan vergı gelirleri, bir yandan kamu yatlrımlarının ve hızmetlerınin finansmanı, diğer yandan gelir dağılımının sosyal adalet ilkelerine uygun bir şekilde düzeltmek hususlarında önemli rol oynar» cümlesiyle başlamakta dır. Bundan sonra mevcut vergilerin her iki açıdan da yetersiz oluşu üzerinde durulmaktadır. Vergi yükü Vergi sisteminin kalkınma amaçlarına uygunluğu konusun(Devamı Sa. 7. Sü. 4 de) THY, DDY ve Denizcilik Bankası Genel Müdürleri değişiyor ANKARA, (Cumhurivet Bürosu) THY Genel MüdürlüğTne. eski Genel Müdür Agasi Şen'm, Devlet Demiryollan Genel Müdürlüğune Zühtü Oral'ın, Deuizcilik Bankası Genel Müdürlüşünî de Nezih Neyzi'nin atanmalanna iliş kın kararnameler Ulsştrma Bakanlığınca hazırlanm.ş ve Bakan ların imzalarına sun'i'muştur. Ulaştırma Bakanı Ferda Güley, buna ilişkin işlemlerin yürütüldüğünü açıklamıştir. Bak3n ayrıca, THY, Denizcilik Bankası, De miryolları, Ray Sigorta Genel Ku rullaruım ay sonuna kadar topla nıp çalışmalarını bitireceğini söy lemiştir. Bilindiği gibi bu kunjluşÎRrn yö netim kurullarının bir kısmının da bu Genel Kurul '.op'antılarmda değiştirilmesi bekleanektedir. Fransa, ABD'ye yine çattı: "Amerika'nın yüksek fiyat politikasının başlıca kurbanı azgelişmiş ülkelerdir!,, ^ (DIŞ HABERLER SEKVİSİ) PARİS Fransa ile ABÜ arasındaki ilişkileri gergmUîtirer. ko nuşmalar dizisine önceki gün bır yenisi daha eklenmışfr. Frsnsa Dışişleri Bakanı Job'it'ten sonra bu kez de Kültür İşlerı ve Cevre Sorunları Bakanı Alain Peyrefitte ABD'ye sert bir bıçimde çatnuştır. De Gaulle'cü «Cumhur.yetçi Demokratik Birlik Partlsnnin Ge'ıel Sekreteri olan Kültür Bakanı Peyrefitte, önceki gun yaptığı konuşmada, bugün dünyan.n karşı karşıya bulunduğu enflasyo.ıun nedeni olarak artan petrol fiyatlarının gösterildiğir.i belirtmiş, ancak kimsenin Arnerika'nın uyguladığı yüksek fiyat politıkasına değinmediğini söyl»miştir. Fransa Kültür Bakanı, Amer> ka'nm gelişme yolundaki ülkeler den ithal ettiği hanmaddeleri ışle dikten sonra sürekli oUvak yükselen fiyatlarla yeniden bu ülkelere sattığuıı belirterek, .Amerika'nm bu fiyat vük..e'tici politika sının başlıca "tu.'ban an arasmda (Devamı Sa. 7. Sü. 6 da) Siyasal ve genel af yasası bugün Meclis'te görüşülecek ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Millet Meclıst Danışma Kurulu, dun Başkan Kemal Güven'in yönetimınde toplanmış, siyasal affın bugun saat 15.00'de top lanacak Genel Kurulda görüşulmesinl saptamıştır. Danışma Kurulunun buna ilişkin kararı bugün üyelere sunulacak daha sonra yasa önerisi ele alınacaktır. Danışma Kurulu, bu yasanın süratle sonuçlanabilmesi için ge reklı kararlan da saptamış, Meclısin çalışma süresi saat 20' ye kadar uzatılmış, böylelikle siyasal af görüşüldükten sonra genel af yasasının da hemen ele alınması olanagı saglanmıştır. BAŞKENT NOTLARI Düşürmek.. Fikret OTYAM ANKARA Kulakları çınlasın, epeydır hasret kaldık. sozüne sohbetıne, anılarına Usman Bölükbaşı'nın.. tnönü, Başbakan olarak Amerika'ya gıttiğı zaman chğerleri birleşip dUşünmü'şlerdi... Aradan yıllar geçtl.. Anlatıyordu Bölükbaşı, «Elim kırılaydı da parmak kaldırmasaydım.. Yapmasaydım.» Üç üyelık bir partinin şimdıkı hükıimetı duşurme eğılımi çok fazla şu sıralar nedense, Dıyorlar kı: «Bütçede bu hükümeti düşiirelım..» Kimsenin elinl kolunu tutan yok, demukrasınm kuralıdır bu, tçine, düşürmek de gırer. Kendisinden rica ecfelim, «Düşur be (Devamı Sa. 7. Sü. 4de) Konuşmalar sınırb Danışma Kurulu, siyasal affın görüşülmesi sırasında gruplar adına yapılacak konuşmalarır» suresinı 20'şer, üyeler için de 10'ar dakıka olarak saptamıştır. Bu konuda partiler arasında uyuşum da sağlanmıştır. polis denetiminden yoksun, bir kaç değnekçinin keyfine kalmış bu sok&kiarda, gehşi güzel park edilmiş araçlar vüzunaen, yangm yerıne ne zaman varacağı, artık Tannnın bileceği bir iş. îlgililer. bu tarz olaylann yol açacagı bir dramın sommluluğunu şımdiden auymalı ve keyfi park etme düzenine son verecek tedbirleri bir an ör.ce almalıdırlar. YANGINA YETİŞECEK AMA.. Yukarıda sunduğumuz fotoğraf, nasıl vurdum d'.ıymaz bir düzen içinde yaşadığımızın kanıtı. îstanbul'da ışyeri ve küçük atölyelenn çok yoğun olduğu, Yeşildirek Sultanhamam dolaylarmda çekilen bu fotoğrafta, kentin arapsaçına dönmüş trafiği içinde sıkışıp kalmış bir «İtfaiye» aracı görüluyor. Araç, sözüm ona bır yangmı söndürmek üzere yola çıkmış. Ancak ne gezer, her türlü Genel af yasası Siyasa! afla ılişık Anayasa değişikliğinin bugün üç saat tçınde sonuçlandırılması beklenmekte, ancak yasa açık oya sunulacagından bunun biraz ».a j (Devamı Sa. 7, Sü. 1 de) i Hava Kuvvetleri Komutanı Erbakan'la Uçak Sanayii konusunu goruştu ANKARA, (Cumhuriyet Bürosn) Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Emın Alpkaya, dün Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan'ı ziyaret etmiştir. Yarun saate yakın süren görüşmeden sonra Hava Kuvvetleri Komutam Orgeneral Alpkaya, Başbakan Yardımcısına kısa bir Eüre önce Hava Kuvvetlerinde düzenlenen brifıngte ele alman uçak sanayii konusunda verilen bilginin aynntılanm anlattığını söylemiştir. Hava Kuvvetleri Komutanı, daha önce tebrike gelemediği için ziyaretin, aynı zatnanda bir nezaket ziyareti niteliğini taşıdığını sözlerino eklemiştir. DPT, asgari ücretin 3040 lira arasında olmasım önerdi ASGARİ ÜCRET ,. . . KOMİSYONU BU HAFTA TOPLANACAK ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Hukumet, yurdumuzcia çeşitli kesimierde çahsan milyonlarca işçiyi kapsayacak yeni asgari ücretleri saptamak üzere Merkez Asgari Ücret Komisyonunu bu hafta içinde toplantıya çağıracaktır. Asgari Ücret Yönetmeliğint göre 2 yılda bir toplanması ge reken Asgari Ücret Komisyonu, yeni hukumet tarafından bu sürenın dolması beklenmeden toplantıya çağınlmaktadır. Hukumet kesiminın bu komıdaki bütün hazırl'klarını tamamladığı ve komısvona getırılecek görüşlen saptadığı öğrenilmiştir. Sızan haberlere göre yeni hükümet. halen Türkiye'yi dört bölgeye avırarak saptanan a=gari ücretleri cUlusal seviye» esasına göre ayarlamayı önerecek, ya da bölgelerin daraltılması teklifinde bulunacaktır. Yeni asgari ücretlerin hangi ölçülere göre saptanması ve ne kadar olması yolunda Devlet Piantama Teşkilâtında yapılan çalışmalar da sonuçlanmıştır. öğrenıldiğine göre Planlama Teşkilâtı hükümete, yeni asgari ücretlerin 30 ile 40 lira arasında değışmesini önerecektir. Halen 4 Dölgede ayn ayrı jygulanmakta olai asgarl ücret ler 22 ile 25 lira arasında degişmektedır. Bu rakamlar kabul edildıği takrtırde asçari ücretler 8 ile 15 lira arasınria artmış olacaktır öte vanrian memurlann ma*şbrının da saptanacak yeni a?2«ri ücretlere gore ayarlanacağı öğrenıimistir Malive Ba(Devamı Sa 7. Sü. 6 da) THKPTHKC davasında 11 sanık tahliye edildi Yargıç Deniz Albay Akdemir Akmut'un yonettiği Istanbul 3 N'umaralı Sıkıyönetim Mahkemesince surdürülmekte olan Türkıye Halk Kurtuluş Partisı ve Cephesı davasının dünkü duruşması sonunda 11 sanık daha serbest bırakilmıştır. Mahkemeden 20 sanık tahliye tsteminde bulunmuş, ancak askerî savcı bunlardan altısının talebine katıldığını belirtmiştir Mahkemenin tahliye ettiği sanıklar şunlardır: Cevat özdemir, Hüseyin Bal, Salih Zeki Yada, Erkan Akın, Mustafa Üzer, Hakkı Gümüstaş, Mehmet Nuri Doruk, Reşat Tavşancı, Ergun Erduran Yavuz Çizmecl Mustafa Çimen Sanık Yavuz Çizmeci, tahli ve karannrian habersiz olarak Yargıç Yarbay Coşkun Dün^r'ın yönettigl diğer 3 numa ralı Sıkıyönetim Mahkemesinde yargılanmakta oldugtı Hik< Devamı Sa. ?, SO S «îe! Bu köşeden ALTAN ÖYMEN (Bonn'dan vazıyor) 1974 Avrupası Bundan altı ay önceki Avrupa .. Şimdikı Avrupa... Ikisi arasında dağlar kadar fark var... Autobahnlarda giden özel otomobillerin' sayısı, eskisinin yansı kadar.. Hızlan da öyle... Bırçok ülkede pazar yasağı da, hız yasağı da kaldırıldığı halde öyle... Çünkii Avrupalı, resmî yasak olmasa da kendi kendine yasak koyması gerektigini anlamış.. Her canı ıstediğinde arabasım alıp dolaşsa, ya da 80 yerıne 130 km. ile gitse. yakacağı benzinin, bütçesine eskisinden çok daha fazla yük yükleyeceğini biliyor. O kocaman otomobiller.. Ya da 200 kilometrenin üstünde gidebilen spor otomobiller, yapıldıkları fabrikalann önündeki alanlarda. tozlana tozlana bekliyor.. Müşteri vok.. Fabrikaîar. ışçilerini 8 saat verine 4 saat çaiıştınyorlar. Tabü 8 saatin de?il, sadec» 4 saarin parasmı "ererek... Otomobıl bır yana.. Otekı bütün lüks sayılabilecek eşyanın satışmda büyük bir durgunluk var.. Altı ay öncesındeki Avrupalımn ışten arta Kalan zamanı, siyahbe> yaz televizyondan renkli televizyona, ya da yan otomatik bulaşık makinasmdan «tam otomatık»e geçmek içm, reklâm broşürü karıştırmakla geçerdi.. Ya da Italya. Ispanya, Yugosla^a, Yunanistan. Portekiz'den sonra tatıl yapacağı yer, artık Kanarya Adalan mı olmahdır, yoksa Jamaika mıî. Onu hesaplamakla... Şimdı artık renkli televizyon, «Tam otomatik» ya da Jamaika aşamasım düşünmek berkesin kân değil... Tıpık Avrupalı, şimdl artık kendisinin, evinin. çocuklarınm geleceğini nasıl garanttye bağlayacagını düşünüyor: Istemez .. Jamaika eksik olsun .. Şu feredi ile yaptırdığım iki katlı evin çatısını çıkabileyim yeter... Ve onun kaloriferini yakıp, bahçesin) çimleyecek param olsun. tDevamı Sa. 1. Sü. 1 6e\ OLAYLARIN ARD1NDAKİ GERÇEK Af Tasarısı Konuşulurken bir yana itilmiş, siyasetin üstün lü|ü tam anlamında tasarıva egemen olmuştur. Ne var ki Türkiye'nin buçün kü sosyal çerçeği budur CHP'si aydınlar kesimindeki desteklere önem verdiginden tiim fikir snçlannın tasarı kapsamına a hnmasında diretmiştir. MSP ise kendi seçmenlerini Ugilendiren bazı konnlan af kapsamı na sokmak için, pazarlıkta CHP ile nynsmuş 141 ve 142'nri mad delerin tasarıva jrirmesini 163' üncü madde hatırına benimse yebilmistir. AP • DP CGP belH »iyasal Sörüşleri içinde genel at ta«arısına karşı tntumlannı sapta mışlardır. Meclisteki görüşnıp ler sırasında bu vönden bol bn) konnşmak olanağını bulacaklar tasarının komünistleri ve anarsistleri cezaevlerinden salaca tını. devleti yıkmak isteyenle rin affına karşı çıkacaklannı artık tekrarlana tekrarlana ez berlenmis kelimelerle söyleye ceklcrdir. Bn tür konnsmalara belçe niteliünde birtakım bi reysel kanıtlar da katacaklar dır. Ö7*tle her sivasî parti savun duğu çevrelerin görüslerıne uv • *• (Devamı Sa. '• Sü hda B Genel Kurul Hava KuvveUerini Güçlendirme Vakfı dörcüncü olağan genel kurulu bugün Hava Kuvvetleri Komutanhğı karargâbıad* yıpılacaktır. (DwtaaSfc 7, 84.4 de) ugün Mecliste görüşülmesine başlanan af tasarısının hukuk ve adalet ölçülerine Söre yaralı olduğn açıktır. Çeşitli partilcrin ve baskı çruplannın siyasal eğilimleri bir noktada dengelenmis ve af tasarısı böylece mcvdana gelmistir. Huknkî dffil, siyasî bir belje niteliğindedir. Sosyal Sigortalar kesimindeki ifveren borçlannın affedilmesine dek nzanan bir tasarının siyassl raçlan bütünüyle kapsamaktan nıak kalışı, genel affın hangt pazarhklar sonucunda biçimlendiğini eöstermektedir. Hukuknn üstünlüğü Uketi