Katalog

Yıllardır Aranan Kıtap Prof Dr MUSTAFA AKDAĞ Türkiye'nin İktisadî ve tçtimaî Tarihi Cem Yayınevi, Cağaloğlu Istanbul Cumhunyet 1573 Cumhuriyet 50. yıl, sayı: 17806 Kurucusu: YUNTTS PIERRE REY Le Grec * ROMAN * 25 Lira İKİNCI ÇİLT CIKTI. Butun Kitapçılarda Sander Yayınları Istanbul 27 Şubat 1974 Çarşamba Erbakan: Zamlar ekonomik karar demetinin bir parçasıdır MOTORLU TAŞIT VE TARIM ARAÇLARININ SATIS ESASLAR! DEĞİŞTİRİLDI YETKİLİ ORGANLARCA SAPTANAN FİYATLARI ÇEŞİTLİ USULLERLE YÜKSELTENLER HAKKINDA, EKONOMİK İDARÎ VE CEZAÎ İSLEM YAPILACAK ALICI ILE SATICI ARASINDAKİ MUKAVELEDE SATICININ YEDEK PARÇA SAĞLAMAYI TAAHHÜT ETMESI SARTI DA YER ALACAK ANKARA (Cnmhnriyet Burosn) Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcjsı Necmettin Erbakan, basm toplantısında urun çeşıt lerıne gore zamlan açıklarken, zam gerekçelennı de anlatmış tır Erbakan, zam kararlannın alınışında «ucretlerin zamların onunde gitmesı» temel prensıbı nm gozonunde bulundurulduğu nu, zam yapılmaması hahnde butçedtert aktanlması gereken subvansivonun mılyarlara ulaçacağım behrtmış «Hukümetl miz bir idarei maslahatçı hukümet değildir îçmde bulunduğumuz zor doneraln şartlarını mılletimızle elele vererek yeneceğımıze manıyoruz» demiştır Erbakan, zamlan, 3 ay ıçınde iktısad! konularda alınacak ka rar demetinin bir parçası oldu ğunu da sozlerine eklemis, bu arada kendısıne vöneltllen «je ni zamlar olacak mı'» sorusuna «Oîabılır» cevabını vermıştlr rarları alınmaksızm telâfi etme imkânının gorulemedığınl belırten Erbakan, zam kararlan alınmamasi hahnde ya'ırımlarln aksav acağım, ışsızlığın artacağını, butçenin açık vereceğıni be Iırtmış, adaletsızlığın devamına goz vumulacağını, kaçakçılığın teşvık etfıleceğını ve aracıların haksız buvuk kazançlar «ağla %acaklarını bıldırmış, zam ka rarlannın bır mecburiyetm tescı h nıtelı»1 taşıdığma dıkkati çekerek $ u ıları söylemiştlr«Bu zamlan cesaretle alıyoruz, çekınmeden alıyoruz, ekonomik şartlarm zorunlu bır netıcesi olarak alıyoruz Zamlar nereden ılen gelmektedır' Geçırmış olduğumuz devrede hepımızın gayet ıyı bıldığı gıbı dunyada, yurdumuz dışında bır takım buyuk değışmeler olmuştur Başta ham petrol fıyatlan olmak üzere, buttln ham maddelerın ve bütun malların fıyatlan dunyada yukselmektedır Bundan dolayı dunyanm dığer memleketlermdekı bu fıyatların hıç şüphesız yurdu(Devamı Sa, 7, Sü. 4 de) Taşıt ve tarım araçları satışında en çok bir aracı olacak ANKARA Tıcaret BakanIıgı oncekı gunku tarıhı tajıyan Resml Gazetede yayımladıgı teb lıg ıle motorlu taşıt araçlan ıle tarım araç ve gereçlennın satış larını yenı esaslara bağlamıştır Soz konusu araçların bundan sonrakı satışı ya dogrudan dog ruya ımalâtçı kuruluş ya da en çok bir tek perakendecı tarafmdan vapılabılecektır Aynca otomobü, kamyon, kamjonet, otobus mınıbus vb tajıt araçları ıle traktor, bıçerdover hasat ve har man makınaları gıbı tarım araç larını satın alacak olanlar, once bunlara ıhtıvacı olduğunu belgele\ eceklerdır Ayrıca bu araç ve gereçlerın Sanayı Bakanhğı ve Fıyat Kontrol Komıtesınce saplanan fıyat larını çeşıtlı yollarla vukseltenler ve ımalâtı yavaşlatanlar hakkırıda çeşıtlı ıdarl, ıktısadl ve ce zai ışlem uygulanacaktır teblığ ıle duzenlenmıstır. Bu teblığe gore, alıcı ıle satıcı arasında vapüan sozleşmede, ma Iın ozellıklerı, garantı edılen hu suslar ve sure açıkça belırtılecektır Satıcının yedek parça sağ lamayı taahhut etmesı koşulu da sozleşmede yer alacaktır Bu husu«a uyulmaması hahnde de cezaı mgulamava gıdılecektır (Devamı Sa. 7, Sfi. 3 de) Mecbnriyetin tescili Iktlsadl Devlet Tesekkulleri nın buyuk zararlarını, zam ka ZAMLI FİYATLAR YURURLUGE GIRDI ANKARA, (Cnmhariyet Bttrom) Başbakan Ysrdımcısı Necmettin Erbakan dtin sabah duzenledıgı basm toplantısında seker, akaryakıt, Sıimerbank mamulleri, kâğıt, çımento ve demır öyatla nnı resmen açıklamıştır. Başbakan Yardımcısınm yeni zamlarla ılgılı olarak verdığı bılgı ozetle şojledır Demirel: Yeni zamlar pahalılığı yüzde 50 arttıracak AVKARA Adalet Partisi Genel Başkanı Sule>man Demırel, dun partısuıın ortak grup toplan tısmda yaptığı konuşmada. «Başbakan evvelâ zam yapümasını ılân etmek aradan bır sure geçtıkten sonra da zam mıktarlarmı ılân et mekle. haksız kaznnçlara sebep ol muştur Bunu fahıj bır hata sayı yorum» demiştır Ana muhalefet partisi lideri D« mırel «Ecevıt'ın zam gerekçesl nı mıllete açıklarken alışık oldugu boluculuk ve kıskırtıcılığ» devam ettığını» ılerı surmüs. €Yenı CHP nın eskı CHPnı bıle arattıracağını» kaydederek «Şeker 5 lıra demek CHP ış başında demelttır» seklmde konuşmuştur AP Grup sozcusu Ordu mılletvekılı Kemal Şensov un açıklama sına gore Demirel, şunları soylemıjür «Hukümet guvenoyu aldıktan 20 gun sonra ılk onemlı ıcraatı ıle mılletın huzuruna çikmıs bulunuyor Hukumetın bu ıcraatı bıl dıgınız gıbı devlet kontrolunda bulunan veva devltt tarafından maddelenne vapmıs bulunduğu yuksek zamlardır Hukumetı b" (Devamı Sa 7 Sü 8 de) Şeker fiyatlan Fabnkadan toptan teslım satış fıyatlan TUrluye SelUIoz ve Kâğıt Fabrikalan işletmesınin imâl ettiğı gazete kâğıdı üçüncü hamur vs okul Utabı kâğıdmın Seka Aksu öte yandan, ellerınde şeker bu Muessesesınde teslım fıyaö. Rafıne kristal çeker: Gazete kâğıdı (Bobin): lunduranlann 27 Şubat 1974 güKilosu 520 kurus olarflk tesbit nu saat 12'ye kadar mahallın en 4 500 TL/Ton edılmistır. Gazete kâğıdı (Eb'at): buyük mıilkıye âmırıne beyanne4 800 TL/Ton me vermelerı zorunlu kılınmıştır Bakanlar Kurulunun bu konu LçtıncS hamur teksir kâğıdı da aldıgı ikıncı bır karamame Bevannamelenn muhtevıyatının (Eb'at) ıle her turlü şeker satıslan 26 doğru olup olmadıgı ve beyanna 4 800 TL/Ton me venlıp venlmedığı mahaılî Şubat 1974 gunu saat 0 00 dan Okul kitabı kâğıdı (Eb'at); ıtıbaren 1 Mart 1974 günu saat mulkıye âmırlerınce kontrol ve 0 00 a kadar durdurulmuştur tesbit edılecektır. (Devamı Sa. 7, Su. 1 de) Kristal şeker: Kilosu 493 kuruş, zam oranı "% 38. Kup seker: Kilosu 545 kuru» zam oram '» 41 Aynca, bu sure ıçerısınde ımalâtta kullanılması ve daha once satılmış olup da henuz teslım edılmemiş olan şekerın herhangi bır yere nakli yasaklannuştır. Kâğıt fiyatlan Köy kentlerin kurulmasında Silâhlı Kuvvetlerden yardım istenecek KÖYİŞLERÎ VE KOOPERATÎFLER BAKANI MUSTAFA OK CUMHURİYET'E VERDİĞI OZEL DEMEÇTE KOY KENTLERİN KULTÜR VE ENDÜSTRİ MERKEZİ HALİNE GETİRÎLECEĞtNt İSVİÇRE'DEKİ ŞtRİN UNITELERÎ ANDIRACAĞINI SÖYLEDt. ANKARA, (Cumhuriyet Bfiromı) Koyişlerı ve Kooperatüler Bakanı Mustafa Ok, Cumhunyet e verdığı ozel demeçte, koy kentle. konusunda bılgı vermış \e «Koy kentlerin kuruluşunda jurt dışında bulunan ışçılerın katkısı yaru sıra Sılahlı Kuvvetlerın makma gucünden ıstıhkam bırhklerın gucünden yararlanılabılecegını, bu konuda Sılahlı Kuvvetlerın yuksek derecelı komutanlarmdan başlayarak her derecedekı personehnden şevk ve jardım goreceklenne mandığı nı» soylemıştır Bakan Ok, bakanlığm yenı duzenı hakkında bılgı verırken, «kooperatıf manzumesıne batının ileri omeklerme ujgun bır şekılde eğıleceklennı, kooperatıf Satış sözleşmesi Öte yandan, soz konusu teblığ de >er alan motorlu araçların sa tışından doğacak anlaşmazlıkların çozumu konusu da ayn bir FtKRET OTTAM lerı amacına en uygun bır tarzda >enıden orgutlemeye çalışacaklarını» beürtmış ve sunları soylemıştır «Ömegın, bır kooperatıf uretebılmelı, ürettığını ımal edebılmelı, uygun pazarlama ıçın depolayabılmeh, pazarlamayı ıç ve dış pazarlama olarak en ıyı şekılde } apabümelı, ıhracatı, ıthalatı kendısı yapabilmelıdır Böyle bUtun çabalan bünyesmde toplayan b r kooperatıfin jonetımı halk tarafından olmalıdır. Devlet bu kooperatıflere sadece rehber olmali, onun ımkânlanru aşan eğıtım, teknık hususlarda onlara el Yeni bir kararnamevle yabancı petrol sirketleri Hazine'ye I 168 milyonlira borçlandirıldı [Cnmhurıvet Haber Merkeri] ANKARA Bakanlar Kurulunun oncekı gunku tarıhı taşlvan Hesmi Gazetede jayımlanan kararnamesiyle, 191970 tanh ve 7/1241 sayılı Bakanlar Kurulu karannın jabancı petrol «.ırketlerine lthal edılmlş ve edılmekte olan ham petrol afişe fıjatlannda mdirım yapılmasına olanak sağlayan maddelen ıptal edılmıştır Bu karar sonucunda, hukumetın, yabancı petrol şırketlerınden 12 mılyon dolar (168 mıl\on lıra) talep edeceğı oğrenllmıştır 12 mılyon doların ya efektıf olarak Hazıneje odenmesi ya da bundan sonra petrol şırketlennce yurt dışma yapılacak kar transferlenndea duşulmesi duşunulmektedır 12 mıljon dolarlık borç, bu şırketlerce ıthal edılen ham petrolün afışe ve ındmmlı fıyatları ara sındakı farktan doğduğu ıfade edılmıştır. Fark, 1970 tanhın den bu yana meydana gelmıştır Hazmeye borelandırılan yabancı petrol şırkPtlerı ıse BP ıle Mobü'dır Bu konu ıle ilgıli olarak 1970 den berı Malıje \e Enerjl Ba kanüklarında çahşmalar yapıl dığı, ancak soz konusu kararın yenı hukumetçe alındığı belır tılmlştır • U7atmslıdır Fakat onlarm yönetımını kendını onlann yeruıe koyarak üzenne almamalıdir » Kooperatıflerde şımdıve kadar bazı «gedıklılerın» belırdığinı soı leven Ok. «Kooperatıflerde belıren gedıklı kooperatıfçıler yerıne halk arasından çıkmış, ülkucu kooperatlfçılen arayıp bulacağiz veya bu tıp kooperatıfçıler yetıştırmek ıçın gereklı eğıtımı sağlayacağız, eğıtım organlarını kuracağiz» demiştır Köy . Kent Kovışlen ve Kooperatıfler Bakanı Mustafa Ok, CHFnın seçım bıldırgesınden sonra hukümet programında yer alan Koy kent lerın kuruluşunun, durağan, yal(Devamı Sa. 7. Su 8 de) Sendikalararası uyuşmazlığın Türk Iş içinde • • • • • • • • çozumunu isteyen Sosyal Demokratlar, Tunç'u kınıyor YALÇIN DOĞAN îşkolları Yonetmelığı'nde yapılan son değışıkükle, TesIş kapsamındakı bazı ıslerde çalışanlann GenelIs bunyesıne geçmesı nedenıvle bu ıkı sendıka arasuıda başgostereo surtuşme, TurkIş'te yenı bır bunalıma yol açnuştır. Uzlaşmazlıkta Tesîş'm asıl amacının, hedef aldıgı Çalışma Bakanı kanaiıyle AP paralelmde nukümetı vıpratma çabalanna katılırak olduğunu beiurten Sosyal Demokrat SendıkacıJar, bunalımm her ıki sendıkayı da bünyesmde banndıran Turktş lçm. de çozume baglanması gerektığını soylemışler sıyasal amaçlara konu edılmemesıni ıstemışlerdır Genelîş ve Oleyıs; 12 bm üyesını yıtıreceğtnl belırterek dırenış karan alan Tesîs üe bu fconudald destef) nedenıyle hukümete karşı sjrlsılen çabalara ortak oıduğu hatta olanak hazırladıgı beuralen Turkîş yonetıcılerını ve özelhkle Genel Baskan Halu Tunç'u kınamışlardır Petroıîs daha ılımü bır yol ızıeyerek Konunun kokenlnl Sosyal Uenıokratlar'la bunlann dışındakıler arasındata sürtüşmeye bağlarken, Ankara da bır demec veren TİS> GeneJ Başkanı ıse: Tunç'u bu konuyu tartışmak üzere bır açı* oturuma çagırmıstır. (Devamı Sa. 7, Su 7 de) BÜTÇE TASARISI MECLISTE KABUL EDILDİ ANKARA (Cumhorim Büresn) 1 > 4 malı \ılı butçesı hazırla*7 nınrava kadar uç avlık geçict harcama yetkısı veren «asarı dun Mıllet Meclı«ınde goruşulerek kabul edılmıştır 280 mılletvekılının katıldıgı ov lamada, 169 u\e kabul 22 uye de red oyu vermıştir 89 üje ise çe kımser kalmıştır Tasarının tumu uzerlnde grup lannın göruşlerlnı açıklavan muhalefet partılerımn sozculerı zamlar ve genel af konulan u zerlnde durmuşlar, «Yapılan (Devamı Sa. 7, Sfi 3 de) AFŞÎN ELBÎSTAN PROJESI OLAYI CUMHURİYET HABER MERKEZf IngiJtere'de yarm seçım var 5'İNCÎ SAYFADA DEVLET YATIRIM BANKASI PROJE İÇİN DIŞ KREDÎYÎ ŞART KOŞUYOR alternatıfuv Yaklaşık olarak 10 mılyar TUrk yite karşı fueloil lırasma mal olacak Afşın Elbıs ınceleyen bır teiaıık raporla gel tan entegre enerjı projesuıın 445 mış olması fueloü tezınin yay mılyon dolar tutan dovız ıhtıya gınlığını gostermektedır cınm dış kredıyle karsılanması (Devamı ba. 7, Su. 6 da) yatınmm ıç fınansmanına katkı da bulunacak olan Devlet Yatınm Bankası tarafından ıstenOLAYLARIM nuştır Bu köşeden Engellemeler Ilk hazırlık çalışmalaruıa 1969 yılında başlanan Afşın Elbıstan projesınm tamamlanması çeşıtlı engellemeler yuzunden gecık tınlmış ve ancak yeni hukümet zamanmda Ditırılebılmıştır. ARDINDAKİ Zamların açıklanmasından sonra şoförler yüksek tarife uyguladılar Hukumetın fnat a\arlama!a rını açıklamasından sonra hal kın aldanmasım onlemek uzere Istanbul da da kontrollar arttı rılmıştır Malıve Mufettıslerı ıle hesap uzmanlarından kurulu ıkıser kısılık gruplar demır ta cırlerinde. Gelırler Kontrolorle rı de akarvakıt depolaıında stok ve envanter tesbıtı \ap mışlardır Beledıje Iktisat Mu fettışlen ı^e, cahşmalarını se ker U7ennde toplamışlardır (Devamı Sa. 7, Su 1 de) GERÇEK İlgi çekici kararlar mekle herffin Devlet Hazinesıni zarara soktuğu en açık hesap kı tapla ortava konmuştu Haksız kazar.ç heveslılerı ve tecrubelı fırsatçılar o sıınlerden ben hazırlık ıçındevdıler Haksız kazanç Iarın sorumunu Basbakanın konuşmasıvle zam mıktarlannın ılânı arasındakı 24 saate vuklemek pek vanlış bır mantık olur. Gercekte Ecevıt hukumetı, hak siz kazancların karşısında oldufunn kesınhkle dıle çetıren ılk hukümettır. Bu konuda zamlarla birlıkte açıklanan bır baska karar, çoğu çevrevı oldukça «aşırtmıs olsa gerektır. Dunku Resmi Gazetede yavımlanan Ticaret Bakanhğı teblığı, Turkıye'de öteden berı sovlentılere açık ve dedıkodulu bu kesıme yenı bır bıçım vermek amacım taşımaktadır Koalısvon hükumetının aracılara karşı olan politıkasım saptamak bakımından bu karann bır ayn onemi vardır. Tıcaret Bakanlıfı karanna göre bundan boyle motorlu taşıt araçlanyle tarım araç ve gereçlerinin satısına yeni koşuUar getırünuştir. Bugune kadar bu araçlar fabnkadan çıktıktan alıcınm eline vanncava kadar çeşit h aracılardan geçinlıyor ve kâr **• (Devamı Sa. 7, Su 6 da) AP Genel Baskar.ı Suleyman Demirel. zamlar konusunda dun Engellemelenn bır bolümu, bır konusma vaparak hukume Turkıye de elektnk enerjısı üre tın «Fahış hata» vaptığım sorletımını fueloıl'e dayandırmak ıs mıştir Demırel'e gore bu hata sudur Başbakan once zam vapıteyen Adana'lı ışadamlarından Iacağını acıklamış. aradan bır gelmıştır Lınvıte dayalı büyuk bır enerji santralının fuel oıl te sure geçtıkten sonra zam mıktar larını ılân etmıs, bovlece bakuz zı ıçın onemlı bır darbe olacağı na manan baza çevreler, gerek kazançlara sebep olmuştur. Turkıye ıçınde, gerekse dışında Sayın Demirel'in bu konudakı etkılı taraftarlanyle proje çalış iddıasını veterl; bulmak olanak malarmuı j'avaşlamasını sağlamış sızdır Daha Talu kabınesı zama lardır nında sokaktakı vatandas zam Turkıye Elektnk Kurumu ıle Iarın vapılacağinı bılıvnrdu. Bıl Turkıye Komur tşletmeleri nm mek içın okumuş vazmı? olmatermık santralda ısrar etmesme va da eerek '\ oktu Zira AP • OGP rağmen Parıste \anı!an toplantı hukumetlnın bu zamlan gecıktır va Dunva Bankası Hevetı'nın Ka sım 1973 tarıhını taşıjan ve Iın Kuruculardan Yorgancıoğlu, «AP'de Başkanlık alternatifleri hazırlanmah, tüzük değişikliği için erken kongreye gidilmeli» dedi ANK4R4 Adalet Partı sının kurucularından ve Mer kez Temsılcıler Meclısı Tabıı üyesı Mehmet Yorgancıo^lu partısınin İç sorunlarıyla llgılı goruşlerıni açıklarken, «Partı ıçınde, genel başkanlık alterna tıflerı hazırlanması ımkân ve fırsatlan yaratılmalıdır» demı« tır Yorgancıoğlu ayrıca, tuzuıi değişıkliğıne de ıhtlyaç oldu |unu üen surerek, «Bu nedenlp olağanustü buyuk kongrenln top lanmasını zaruri gordugunu> sovlemiştır Mehmet Yorgancıoğlu AP Merkez Temsılcıler MecİKİnrie geçen pazar gunu vaptıgı ko (Devamı Sa 7 Su 4 de) Yüzde 29,2'den Ne Haber ? ALTAN ÖYMEN «Zamlı akgünler basladı» AP gazetesuım savtasırun yansını kamayan manşetı bdvle Pekj beyler AP + CGP koalısyonunun hukümet ettıgı 1973 yılındaKi günler ne oıçım gunlerdı? T Zamsız SBIH guruer mi Bırçok bakımdan kara gunler oldugu mufıakkak Ama ustelık bu Bara gun ler ıçıne Turkıve'dekı 1954' den ben en vuksek zaın oranımn yerleştınJclıtl de muhakkak Yuzde 292 dıyor toptan eşya endekslen 1973'de Ve son 19 vi) ıçınde rurkiye tanhmm bu derece yuksek bır zam oramm kay detmedigını eösterivor. OECD'nın (Mılletlerarası İktisadî tijbırjRl Teskilâtı) ıstatıstiklen «gecınme endekslen »ne dayanır Geçınme endekslennln kao samı toptan eşva tlvatlanna edre daha dar oldufu içın bu oran orada daha düşük BÖrunüyor™ Ama gene de vttzde 2Uye aayanmış Yuzde l»j*.. Ve balunız aynı l9"/3 v lında, Dizaetı ?t«;ınme endeksı artışı lSı,& ıken ötekı bır Kisım Ulkelerde en fazla ne Kadaı ounus „ Almanva 1J> Fransa üja îngıltere tanhlnin en guç gunlennı yaşayan ln. gıltere): lü,ö Isvnçre llj) Itaiya 12j Hollanda 8J ABU: 8.8 Koca dünvada 1973'de pahaiıhgın bızoen tazla arttıgı Uç Ulke vaı Baska şartiann nüküm sürdüğü örnegın iç kansiKlıklann btrbırini ızledıgj Vunanistan kolonl meselesıyle ugraşan Portekte ve dünvaıun obür ucundakı çıkmazlar içındeki Izlanda Gertsinde oahalılık hep Tıirkıve'dekınin altında Ve çogunda Türüıve'deicınir yarıîi kadar bfle deSil (Devamı Sa. 7 Sfi 7 dci